Leidse Courant | 1951 | 25 september 1951 | pagina 5

Zeilers hielden puzzlerit
per auto

het

Schaakspel

I

s i

i

i

s

DINSDAG 25 SEPTEMBER 1951

DE LEID SE COURANT

TWEEDE BLAD - PAGINA 2

Gebrs. v.d. Laan uit
Voorburg winnaar

De zeilsportliefhebbers die door
gaans hun Zondag in een ranke boot
op het Kagermeer doorbrengen, heb
ben hun bootje j.l. Zondag eens voor
anker gelaten en zijn in een auto ge
stapt om deel te nemen aan de Kom-
pas-Rallye, die jaarlijks tegen het
einde van het zeilseizoen wordt uit
geschreven door de directie van café-
rest. „De Nachtegaal" te Lisse en
,'t Kompas" te Kaag.

Het bleek een uiterst spannende
puzzle-rit te zijn, waarvoor 22 wa
gens waren ingeschreven. Slechts en
kelen leverden echter de prestatie de
gehele route uit te rijden en onder
hen waren dan een paar ervaren Ral-
lye-rijders. Voor het merendeel wa
ren de deelnemers leken in het vak.
De tour was tamelijk zwaar vooral
voor hen, die nog nimmer een derge
lijke rit hebben gemaakt. Dat bleek
alras na de start, die vanaf elf uur
telkens elke twee minuten plaats
vond. De route was 140 km. met 'n ge
middelde rijsnelheid van 36 km. p.
u, of 3 km. per 5 minuten. Het op
gegeven parcours liep dwars door de
duin- en bosstreek van Kennemer-
land over dikwijls slechte wegen.
Talrijke bospaden moesten genomen
worden en de organisatoren hadden
tevens gezorgd, dat door een wei
land gereden moest worden, waar het
pad afgesloten werd door een paar
hekken. De eerst gestarte wagen
kreeg in Aerdenhout een aanrijding
en was voor de verdere tour uitge-

ENGELAND—FRANKRIJK.

Voor de wedstrijd tegen Frankrijk,
Woensdag 3 October a.s. op Highbury,
is het Engelse elftal als volgt samen
gesteld:

Doel: Williams (Wolverhampton).

Achter: Ramsey en Willis (Totten-
ham Hotspur).

Midden: Wright (Wolverhampton)
aanv., Chilton (Manchester United)
en Cockburn (Manchester United).

Voor: Finney (Preston North End),
Mannion (Middlesbrough), Milburn
(New Castle), Hassall (Huddersfield)
en Medley (Tottenham Hotspur).

Reserves: Ditchburn (Tottenham
Hotspur), doel, Dickson (Ports
mouth) midden en Lishman (Arse
nal) voor.

Arthur Willis is*de enige',,cap" in
de ploeg. Willis is tussen 1940 en 1948
herhaaldelijk aan dé 12-vingerige
darm geopereerd. Zijn toestand was
op een gegeven moment zodanig, dat
men hem aanraadde het spel er aan
te geven. Hij zette echter door en be
hoort thans weer tot de beste backs
van Engeland.

De samenstelling van het Franse
elftal is eveneens bekend gemaakt
het ziet er als volgt uit:

Doel: Vignal (Racing Parijs).

Achter: Grillon (Lyon) en Salva
(Racing Parijs).

Midden: Bonifaci (Nice), Jonquet
(Reims) en Firoud (Nimes).

Voor: Alpsteg (St. Etienne), Barat-
te (Rijssel), Strappe (Rijssel), Fla-
mion (Lyon) en Doye (Bordeaux).

Reserves: Domingo (Nice) doel,
Huguet (St. Etienne') achter en Bou-
ry (Roubaix) voor.

Ten besluite van het wedstrijdsei
zoen voor de sportvliegers organiseer
den de Amsterdamse en de Goois-
Stichtse Aeroclubs gisteren de tradi
tionele Ameidevlucht, zo genoemd
naar de schenker van de prijs, bur
gemeester Corn. W. Luyendijk van
Ameide en Tienhoven, zelf een be
kend sportvlieger en ook ditmaal-
weer een der deelnemers.

Het aantal inschrijvingen was niet
zo groot als in vorige jaren, hetgeen
o.m. te wijten was aan het feit, dat
de Rijksluchtvaartschool op het appèl
ontbrak, omdat men zich in de da
tum had vergist. Dientengevolge
kwam ditmaal het Commando lucht
vaartopleidingen wel goedkoop aan
de wisselbeker voor militairen. Ove
rigens waren de prestaties van de
twee deelnemers van het C.L.O. lang
niet de beste.

De bekerhouder, de Hagenaar Jan
van der Vliet, heeft de Ameide-beker
niet definitief weten te veroveren.
Hij moest dit jaar genoegen nemen
met de vierde plaats. Het was de be
kende Amsterdamse sportvlieger K.
Oberman, die zijn internationale er
varing beloond zag met de eerste
prijs. In zijn Miles-Messenger, waar
mede hij onlangs ook naar Finland en
vandaar over de Poolcirkel vloog,
wist hij de verschillende moeilijkhe
den zodanig te omzeilen, dat hij zelfs
met 75 winstpunten wist te eindigen.
Er waren nog twee der 14 deelne
mers, die het fraaie resultaat bereik
ten om met winstpunten in Hilver
sum terug te keren. A. Smulders uit
Wassenaar met Auster eindigde met
40 punten enburgemeester
Luyendijk zelf wist in een Pipercub
met 15 punten te eindigen. De andere
deelnemers liepen strafpunten op,
tot vele honderden toe.

De uitslag werd: 1. K. J. E. Ober
man, Amsterdam, met Miles-Messen
ger PH NDR, 70 punten; 2. A. H. M.
Smulders, Wassenaar, met Auster PH
NDM, 40 punten; 3. C. W. Luyendijk,
Ameide. met Pipercub. PH UCS, 15
punten; 4. J. van der Vliet, den Haag,
10 punten; 5. J. Bruynel, Gouda,
25 punten; 6. R. Uges, den Haag,
65 punten.

Militaire vliegers: 1. M. P. Gouloze,
Commando Luchtvaart Opleidingen,
met B 186, 155 punten; 2. J. A. van
Ommen, C.L.O., met B 158, 405
punten.

schakeld; overigens zijn er geen on
gelukken voorgekomen en is het een
interessante tocht geworden. Hoewel
de meesten er een eigen tour van
gemaakt hebben, doordat ze het spoor
al spoedig bijster waren, kwamen alle
wagens met of zonder contrólestem-
pels op tijd aan, bij de finish aan 't
Kompas. Iemand merkte dus wel zeer
terecht op: „Al waren we het spoor
bijster, we kwamen op 't Kompas
weer thuis". Niemand kwam echter
zonder strafpunten aan. De uitslag
luidde: 1. Gebr. v. d. Laan met
Austin, Voorburg, 25 str.p.; 2. D. H.
Dehnert met Ford Consul, Den Haag,
27 str.p.; 3. G. v. Weers met Ford,
Den Haag; 4. H. Baran met Peugeot,
Witmarsum Fr., 68 str.p.; 5 H. Over-
beek met Swallow, Haarlem, 173
str.p.; 6. Joh. Westhof met Simex,
184 str.p. Voor de deelnemers met
het hoogst aantal strafpunten werd
een extra prijs toegekend. Dit was
de heer J. Bontje uit Sassenheim,
met 300 str.p.

LEIDSE VOETBALBOND.

Nagekomen en verbeterde uitslagen.
Adspiranten.

1: Weter. B. (a)— Altior (b), 2—0.
Senioren:

1 B: Alph. B. 2UVS 5, 3—1; LFC
4Alphen 3, 13; Roodenb. 2—ASC
2, 1—1.

2 C: Lugdun. 6Alphia 3, 23;
Or. Groen 2—LDWS 2, 3—1.

2 D: UVS 7—DOSR 3. 2—5; Weter.
B. 2Lugdun. 7, 53.

2 Et Alphen 4—LFC 6, 9—1; LD
WS 3—VNA 2, 3—6.

3 A: Rouwkoop 3Roodenb. 6,
17—1.

3 B: LFC 7—UVS 8. 0—5; Rooden-
burg 7Alphia 4, 53.

3 C: Alphen 5St. Bern 2, 25;
Alphia 5—Kagia 2, 7—3; VNA 3—
Roodenb. 8, 47.

3D: Roodenb. 9St. Bern. 3, 41.

4 A: Or. Groen 4Lisse 5. 18.

4 C: Foreholte 4—KRV 2, 1—4;
VVOA 2Rouwkoop 4, 13.

4 D: Lugdun. 10Lisse 7, 62;
UVS 11—Alphen 6, Alph n.o.m.k.
4 E: Weter. B. 4—Lisse 8. 4—2.

Junioren.

D: Alph. B. (A)—DOSR (A) 3—2.

De Caro-Kann opening, of verde
diging juister uitgedrukt, afkomstig
van de Weense schaker M. Kann en
later omstreeks 1880 door H. Caro
te Berlijn nader onderzocht en ge
propageerd, werd aanvankelijk wei
nig toegepast.

De moderne opvattingen in het
schaakspel, na de vorige wereldoor
log tot uiting gekomen, vonden in
de Caro-Kann echter zoveel weer
klank, dat deze verdediging spoedig
geregeld in belangrijke wedstrijden
werd toegepast. En het is sinds en
kele jaren, dat m.i. de Caro-Kann
uit de mode begint te geraken.

De strategische opzet van de Ca
ro-Kann komt met het Frans over
een. Zwart tracht een sterk wit cen
trum tegen te gaan. Hiervoor wordt

de zet: 2d7d5 voorbereid

(door 1c7c6). Na 1. e2e4,

c7c6; 2. d2d4, d7—d5; 3. e4—e5
is hier het lastige probleem van Lc8
in 't Frans niet aanwezig. De loper
heeft een open diagonaal. De ver
wikkelingen, zo vele bij de Franse
verdediging, zijn hier tengevolge
van het loperprobleem, veel eenvou
diger.

De hoofdvariant verloopt aldus:
1. e2e4, c7—c6; 2. d2—d4, d7—d5;
3 Pblc3, d5xe4; 4. Pc3xe4, Lc8
f5; 5. Pe4g3, Lf5—g6.

De zet 4Lc8f5 is wel de

veiligste voortzetting. Meer bedacht
op kansrijke verwikkelingen is ech
ter 4Pg8f6. De volgende

partij uit het tournooi te Berlijn in
1905 werd door de naamgever op
sterke wijze tot winst gevoerd.

Wit; Dr. Lewitt.

Zwart: H. Caro.

1. e2e4, c7—c6; 2. d2—d4, d7—
d5; 3. Pblc3, d5xe4; 4. Pc3xe4,
Pg8f6; 5. Pe4g3! (Een andere
mogelijkheid is Pxf6f, maar hoewel
dan de zwarte pionnenstelling ver
zwakt is, blijkt toch dat het zeer
moeilijk is hiervan profijt te trek
ken. De tekstzet geeft daarentegen
zwart moeilijkheden met zijn ont
wikkeling). 5Lc8g4; 6. Lfl—

e2 (kansrijker is Dd3 of zelfs ook

f2—f3!). 6Lg4xe2; 7. Pglxe2,

e7—e6; 8. Lel—g5, Pb8—d7; 9. Ddl-
d2, Dd8b6; 10. 0—0—0, 0—0—0;
(Wit mag misschien iets beter ont
wikkeld zijn, zwart heeft geen zwak
ke plekken in zijn stelling). 11. Thl
el. h7—h6; 12. Lg5—f4, g7—g5; 13.
Lf4e3, Pf6d5; 14. f2—f4 (g5 was
nu de eerste zwakke plek, die hier
wordt aangevallen. Zwart beant
woordt deze verwachte aanval met
een tegenaanval, steeds de beste ver
dediging!) 14Db6a6! 15.

Kclbl, Pd7—b6; 16. Dd2—d3 (maar
wit verzuimt het paard, door b2b3,
verder binnen dringen te beletten).

16Pb6c4; 17 Le3—cl, Pd5—

b4; 18. Dd3—b3, Pc4—a5; 19. Db3—
c3, Pa5c4.

Hier was de volgende stand be
reikt, waar een mooie offercombina
tie in zit.

I

Éi i
•f i i

O

k IT k

ABCDEFGH

(19.... Pxa2; 20. Kxa2, Pb3f; 21.
Kxb3, Td5 en Tb5t met gedwongen
offer van de witte dame). 20. a2a3,
Pb4d5; 21. Dc3—b3, g5xf4; 22.
Pe2xf4 (beter Lxf4, zoals het ver
volg leert). 22Pd5xf4; 23.

Lclxf4, Td8d5 (na 22. Lxf4, Pxf4;
23. Pxf4 was dit niet mogelijk). 24.
Lf4cl, Pc4xa3f en wit gaf op. Op
b2xa3 beslist Td5b5.

Wanneer wit na 1. e4, c6; 2. d4,
d5; 3. e4xd5 speelt komt men öf tot
de vrij remise-achtige ruil-varinat.

3. c6xd5; 4. Lfl—d3 Pb8—c6- 5.

c2c3, Pg8—f6; 6. Lel—f4, Lc8—g4.

De ruil-variant kan echter ook de
inleiding zijn tot de scherpste wen
ding in de Caro-Kann verdediging,
n.l. de Panow-variant, n.l. wanneer
wit na 3c6xd5 voortzet met

4. c2c4. Tot deze opstelling komt
men ook op deze wijze:

1. e2e4, c7c6; 2. c2c4! Deze
zet is misschien - wel de kansrijkste
voortzetting tegen c7c6. Uit deze
openingszetten kunnen verscheidene

andere openingen te voorschijn ko
men.

De werkelijke Panow-variant ont
staat pas na de zetten: 1. e4, c6; 2.
c4, d5; 3. e4xd5, c6xd5; 4. d2d4,
Pg8—f6; 5. Pbl—c3, Pb8—c6; 6. Lel—
g5!

De beste voortzetting is 6

d5xc4; 7. d4—d5, Pc6—a5 en er is
een zeer moeilijke stelling ontstaan,
die nog niet theoretisch is opgelost.
De strategische doelstelling voor
zwart is tot een e7e5 te komen.
Wanneer dit lukt is zwart ongetwij
feld in het voordeel.

Ter oplossing

k

k k

k

Mi

k

A B C D E F

Cr H

Zwart aan zet, wint.

B

ABCDEFGH

Wit aan zet, wint.

(Oplossingen volgen in volgende
rubriek).

i Keiler heeft gisteravond in Haar
lem in de 14e partij om de wereld-
titel dammen voor de eerste maal
een overwinning behaald. Na 67
zetten gaf Roozenburg de partij op.
De stand is thans: Roozenburg 15
i punten, Keiler 13 punten,
i Veertien van de achttien te spelen
partijen zijn thans ten einde tussen
de dammeesters Roozenburg en Kei
ler en de voorsprong van Roozen
burg bedraagt thans twee punten.
Uit de resterende vier partijen heeft
Roozenburg nog vier punten nodig
om zijn titel van wereldkampioen
te behouden.

Wij laten hieronder nog de twaalf
de en dertiende partij volgen:

Wit P. Roozenburg, zwart R. C.
Keiler.

1. 33—29, 17—22; 2. 32—27, 11—17;
3. 37—32, 19—23 4. 35—30, 1419;
5. 30—24, 19 30; 6. 34 14, 10 19;
7. 36—33, 23:34: 8. 40:29, 6—11; 9.

31—26, 22:31; ft. 26:37, 16—21; 11.

32—28, 15—20; 12. 37^32, 19—24;
13. 41—37, 1—6; 14. 43—38, 21—27;
15. 32:21, 17:26; 16. 38—32, 5—10;
17. 37—31, 26:37; 18. 32:41, 12—17;
19. 41—37, 10—14; 20. 37—32, 14—19;
21. 42—38, 8—12; 22. 36—31, 3—8;
23. 49—43, 17—22; 24. 28 17, 11:22;
25. 31—26, 7—11; 26. 46—41, 2—7;
27. 41—36, 20—25; 28. 29:20, 25:14;
29. 48—42, 11—16; 30. 32—27, 22:31;
31. 26 37, 16—21; 32. 38—32, 19—23;
33. 42—38, 6—11; 34. 47—41, 21—26;
37. 44—40, 12—17; 36. 32—28, 23:32;
37. 37:28, 11—16; 38. 41—37, 7—12;
39. 38—32, 17—22; 40. 28:17, 12:21;
41. 32—28, 14—19; 42. 43—38, 21—27;
43. 32:21, 26:17; 44. 40—34, 17—21;
45. 3631, 4—10; 46. 39—33, 9—14;
47. 45—40, 19—23; 48. 28 19, 14 23;
49. 33—29, 18—22; 50. 29 9, 8—13;
51. 9:27, 21:41; 52. 38—32, 41—46;
53. 32—27, 46—28; 54. 34—29, 28—41;
55. 27—22, 10—14; 56. 22—18, 41—36;
57. 18—12, 36:45; 58. 12—8, 45—34;
59. 50—44, 34—30 60. 8—2, 30—35;
61. 27. Remise.

De dertiende partij:

Wit R. C. Keiler, zwart P. Roo
zenburg.

1. 33—28, 18—23 2. 39—33, 12—18;
3. 31—27, 17—21; 4. 37—31, 21—26;

5. 44—39, 26:37; 6. 42:31, 7—12;
7. 41—37, 11—17; 8. 4611. 17—21;
9. 31—26, 20—24; 10. 26:17, 12:21;
11. 36—31. 21—26; 12. 41—36, 8—12;
13. 47—42, 14—20; 14. 50—44. 2—8;
15. 34—29, 23:34, 16. 39:30, 18—23;
17. 30—25, 10—14; 18. 33—29. 24:22,
19. 27 :29, 12—18; 20. 38—33, 8—12;
21. 43—38, 20—24; 22. 29:20, 15:24;
23. 31—27, 6—11; 24. 33—28, 5—10;
25. 49—13, 18—23; 26. 43—39, 11—17;
27. 40—34, 17—21; 28. 34—30. 12—18;
29. 44—40, 10—15 30. 39—33, 1—7;
31. 40—34, 7—12; 32. 34—29, 23:34;
33. 30 39, 18—23 34. 27—22, 12—18;
35. 45—40, 18:27; 36. 37—31, 26:37;
37. 42:22, 21—26; 38. 48—43, 14—20;
39. 25 14, 9 20; 40. 40—34, 24—29;
41. 33:24, 20:40; 42. 35:44, 3—8;
43. 36—31. 26:37; 44. 32:41, 23:32;
45. 38:27, 8—12; 46. 41—37. 15—20;
47. 37—31, 20—24; 48. 31—26, 13—18;
49. 22:13, 19:8; 50. 27—22, 12—17;
51. 22:11, 16:7; 52. 39—34, 8—12;
53. 43—39, 12—18 54. 34—29, 24:33;
55. 39 :28, 7—11. Remise.

DAMCLUB LEIDEN.

Het was dezer dagen een bijzon
dere avond bij DCL, toen de club
kampioen F. H. Franken Jr. gehul
digd werd. De voorzitter noemde
hem een prettig lid, dat door allen
hoog gewaardeerd wordt. Hij ont
ving voor zijn prestatie een zilveren
lauwerkrans en een diploma. F.
Lardee, kampioen le klasse, werd
op dezelfde wijze bedacht.

Het werd een ware prijzenregen.
Medailles werden uitgereikt aan:
W. F. v. d. Reijden (2 stuks), G.
Rijsdam, F. J. v. d. Velde, J. Ver
meulen en P. Olivier. Een lraai zak-
dambord (le prijs bordenwedstrij
den) kreeg W. Laterveer en F. J. v.
d. Velde kon een aardige miniatuur
beker in ontvangst nemen. Een extra-
prijsje konden F. H. Franken Jr. en
I. Laterveer incasseren, resp. een
paar sokken en doosje eau de co
logne en zeep.

Op de voor de zomercompetitie
uitgeloofde oorlogsdamboeken „Wat
wij misten" legden beslag: F. H.
Franken Sr. F. Laterveer en W.
Schimmel.

De snel-afvalrace viel bijzonder
in de smaak In een zeer snel tempo
moesten 50 zetten in 20 minuten
worden gespeeld. Ook hier behoorde
de clubkampioens bij de primeurs,
alhoewel I. Laterveer en E. de Wek
ker sprinters in de dop bleken te
zijn, door het maximum aantal pun
ten (9) te behalen.

Zij deelden de le prijs (een kaas)
en de 2e prijs (sigaretten). Andere
prijzen verwierven de clubkampioen
er zijn vader, F. H. Franken Sr., F.
Laterveer en het erelid S. v. d.
Reek.

DCL II speelt haar eerste compe
titiewedstrijd op 1 Oct. te Katwijk.
Het le tiental van DOL speelt thuis
tegen OGB I uit Bodegraven op
Woensdag 10 October.

MOTORSPORT

HULDIGING NEDERLANDSE
DEELNEMERS AAN INTERN.

ZESDAAGSE.

Naar de K.N.M.V. mededeelt zullen
de Nederlandse ryders. die aan de
internationale motorzesdaagse te Va-
resc hebben deelgenomen, morgen
middag tussen 2 en 3 uur in ons land
arriveren by de Bergcykse barrière
Direct na aankomst zal in het club
huis der plaatselijke motorclub te
Valkenswaard een voorlopige huldi
ging van de rijders plaats vinden door
het bondsbestuur van de K.N.M.V.

POSTDUIVEN

De Blauwband (Alphen a. d. Rijn)-

Wedvlucnt met 101 duiven vanaf
Mons, afstand 193 km., los 12.30 uur,
wind Z.-Oos Aankomst eerste 2.34.4
uur, snelheid 1547,99 m per minuut.
Laatste 3.1.46 snelheid 1268,48 m. per
minuut. Uitslag: P. H. Goedhart 1 en
17; H. W. Martens 2 en 12; C. Mar
tens 3 en 8; C. Lagendijk 4; G. M. de
Wit 5 en 11; P. G. Borgers 16 en 10.

Lcidse Concourseommissle. Wed
vlucht met oudere en jonge duiven
vanaf Vilvoorde. In concours 1103 vo
gels. gelost te 7.30 uur met N.W. wind
le duif te 9.32.10 uur (1126.05 m.).
laatste duif te 9.47.08 uur (993.15 m.
per minuut) Uitslag: C. Nekerman
1 en 12; D. de Romeijn 2: 7. Uiterdijk
3 en 17; W. Vijlbrief 4; W. v. d. Lin
den 5; J van Alphen 6: J. van Dort
7, 8 en 11; H. Bey 9; A. Piket 10

Wedvlucht Jeugdgroep van de
L. P. C. vanaf Tilburg, le duif te
1.58.50 uur, laatste duif te 2.17.58 uur.
Aankomst: J. Veilbrief 1. 2, 4, 15 en
16; J. v. d. Wecle 3, 7. 8 en 19: H. van
Oosten 5 en 29; J. Onvlee, 6, 10 en 14;
H. Zwart 9, 11 en 28.

De Blauwhand (Comb. Sassenheim
Lisse). Wedvlucht met oude en
jonge duiven vanaf Quiévrain B
210 km. In concours 67 duiven gelost
te 12,15 uur. Aankomst eerste 3 26.22,
snelheid 1099 m., laatste 3.46.58, snel
heid 1008. Uitslag: C. v. d. Ziwart 1 en
16; G. B. Roodenburg 2. 5 en 8; Th.
Lindaard 3. 4 en 10: P. C. Baartman
6, 11 en 17; A P. Eist 7- G. van Eg-
mond 9 en 15.

De Rijnklievers (LeiderdorpLei
den). 4e Najaarsvlucht vanaf Mons
afstand 195 km. met oude en jonge
duiven, om 12.30 uur met Zuid-Oos
ten wind gelost, le duif 14.37.38, snel.
heid 1512.60 m. Uitslag: der 10 snel-
sten' P. J. de Vos 1 en 2; M. Jonge-
leen 3 en 9, J. C. Huber 4, H. E.
Christiaanse 5. Chr. v. d. Pluym 6 en
8; A. Gijzenij 7, Ant. Polak 10

Zondag a.s heeft de laatste wed
vlucht plaats in 1951 en gaat men
zich toeleggen op de tentoonstellingen
De Vrije Vliegers. (R'vecn). Wed
vlucht vanaf Mons, afstand pl.m. 199
km. Gelost om 12.36 uur Aankomst
eerste d'uif 2 37.14, snelheid 1575,27.
Uitslag: 1 en 2 A. van Beek; R.
Paauw 3 en 8; C. Vesseur 4 en 6; H.
van Veen 5 en 9; J. van Amsterdam
7 en 14, Mart Hoogenboom 10 en 11

boekbespreking

Van Wetenschap tot Gezel
schapsspel, door prof. dr. J.

A. J. Barge.

Toen prof. Barge in 1919 hoog
leraar werd in de Anatomie aan de
Leidse Universiteit, trof hij in het
Anatomisch Kabinet een verzame
ling gipsen koppen aan, waarvan
hij de herkomst niet kon achter
halen. Jaren later kreeg hij toeval
lig de aanwijzing waarnaar hij
zocht en bleek hem, dat deze kop
pen-verzameling studiemateriaal was
voor de phrenologie van Gall, date
rend uit het jaar 1833. Deze ontdek
king is voor prof. Barge aanleiding
geweest, iets te schrijven over deze
merkwaardige geleerde, die leefde
van 1758 tot 1828. De ideeën van
deze man waren hun tijd ver voor
uit, want in een tijd, dat het met de
hersenanatomie nog maar bedroe
vend slecht gesteld was, had Gall
reeds zeer geavanceerde denkbeel
den over de functie der verschil
lende hersen-onderdelen. Als zijn
levenswerk beschouwde hij zelf
evenwel de ontwikkeling der phre-
nolige. Gall constateerde, dat de
verschillende functies der ziel hun
oorsprong vonden in een bepaald
deel der hersens en meende dat
de ontwikkeling der hersens op
die plaats zichtbaar was in een be
paalde knobbel in het schedeldak.
Zodoende meende GaLl aan de
schedel te kunnen zien, welke ka
rakter-eigenschappen en hoedanig
heden iemand had. Tegenwoordig
hecht men daar geen waarde meer
aan, maar Gall had in zijn tijd
geestdriftige aanhangers en na zijn
dood werden zijn theoriën ook on
der niet-medici snel populair, zodat
men er in Engeland zelfs een ge
zelschapsspelletje van maakte om
iemands karakter en talenten te
ontsluieren aan de hand van de
knobbels van zijn hoofd.

Dit kleine boekje van prof. Barge
zal vooral in academische kringen
z'n waardering vinden.

Bloemen in uw tuin. Uit
gave „Kosmos" A'dam.

De populaire uitgaven van de N.V.
Uitgevers-Maatschappij „Kosmos" te
Amsterdam, waarover wij onlangs
reeds een en ander ten goede moch
ten opmerken, blijken zich op allerlei
gebied voort te zetten. Thans ontvin
gen we weer van bovengenoemde uit
gave een tweede, verbeterde druk
van de heer J. F. Ch. Dix, oud-hoofd
redacteur van „Floralia". Het is een
handleiding voor keuze van bloemen
in allerlei tuinen en de kweekwijze
daarvan. Dit fraai verzorgd en met
vele illustraties verlucht boek wijst
de particulier de weg om zijn tuin
het geheel jaar vol bloemen te heb
ben. Wat is er voor de particuliere
tuinbezitters en hoevelen zijn er
gelukkig in ons land! meer vol
doening gevend dan dat h(j zijn tuin
welverzorgd niet alleen aan buren en

vrienden kan laten zien, maar ook
dat hij er zelf volop van kan genie
ten, temeer daar aanleg en onder
houd hem bovendien een voortduren
de ontspanning van lichaam en geest
weten te schenken.

Voor velen zal deze verbeterde
druk een welkome handleiding zijn,

Aanleg, beplanting en onder
houd van kleine tuinen.

Uitgave „Kosmos" A'dam.

In dezelfde geest als bovenge
noemde uitgave zien we de derde ver
beterde druk van de Kleine Villa-
tuinen van de hand van J. H. Hoi-
tingh, tuinarchitect en leraar aan de
Tuinboutvstichting voor Meisjes
„Huis te Lande" te Rijswijk.

De naam „Villatuin" moet men na
tuurlijk niet al te eng opvatten. Ieder
voelt zijn huis een villa en zijn tuin
dus een villatuin. Reeds 15 jaar ge
leden schreef de heer Hoitingh dit
boekje, dat zoveel lezers heeft ge
had, dat het nu reeds een derde druk
heeft mogen beleven.

Het motief voor de eerste uitgave
was, volgens de schrijver, aldus: „Bij
de nog altijd toenemende liefde voor
de natuur en het buitenleven, blijft
de trek van de grote steden naar bui
ten nog steeds aanhouden. Een vjin
de grote aantrekkelijkheden van
buiten wonen is het bezit van een
tuin. Dit stukje natuur kan, ook al
is de oppervlakte gering, een voort
durende brond van genoegen voor
de bezitters zijn. Maar dan moet het
met overleg worden aangelegd, be
plant en verzorgd".

Welnu, telkens opnieuw komen er
nieuwe liefhebbers, steeds dus is
voorlichting nodig. Deze vindt men in
dit boekje op deskundige wijze gege-

„Dc Goochelkunst en haar
geheimen", door Larette.
Uitgave N.V. Kosmos Am
sterdam.

Wie heeft ooit een goochelaar aan
het werk gezien zonder te denken:
„Ik zou ook wel enkelen van die
kunstjes willen doen"

Aan deze hartewens van velen is te
gemoet gekomen door de hierbo
ven genoemde uitgave. De auteur,
die verborgen gaat achter de naam
Larette, beschrijft op zeer duidelijke
wijze de werking van verschillende
goocheltrucs. Zelfs het konijntje en
de hoge hoed worden definitief uit
de doeken der raadselachtigheid ge
daan. Voor amateurs, die van huis
uit enige aanleg op dit gebied be
zitten, valt er veel te leren. Ge
noeg in ieder geval om een program
ma samen te stellen, waarmede men
zijn familie op huiselijke feestjes
kan verbazen.

De africhting van de ras
hond. Uitgave „Kosmos",
A'dam.

In de serie „Weten en Kunnen"
van de N.V. Uitgevers Mij. „Kosmos"
te A'dam verscheen onder no. 203 de
vierde druk van het door de heer C.

A. Kruis geschreven boekje „De af
richting van de Rashond".

Het boekje blijkt dus zeer wel in
een behoefte te voorzien en we gelo
ven, dat deze nieuwe druk ook wel
zijn weg zal weten te vinden.

Kaartspelen voor de huis
kamer. Uitgave „Kosmos",
A'dam.

Onder no. 221 van „Weten en Kun
ncn" verscheen de tweede druk van
Dolf van Kollem's „Kaartspelen voor
de huiskamer". De schrijver zegt in
zijn inleiding, dat er vermoedelijk
geen tweede vorm van ontspanning
is, welke op zo onweerstaanbare wij
ze de wereld heeft veroverd als het
kaartspel. De uitvinder zou door het
dankbare nageslacht dan ook zeker
met een indrukwekkend monument
zyn gehuldigd, ware het niet, dat
's mans identiteit tot op de huidige
dag nimmer is komen vast te staan.

De schrijver weidt hierover vor
der uit, wijst vervolgens op de ver
warring, welke er rond het kaartspel
heerst omdat het vaak volgens ge
heel verschillende regels beoefend
wordt.

De regels van het spel vormen na
tuurlijk de grote inhoud van dit aar
dige boekje, dat verdeeld is in tijd
verdrijf voor de eenzamen, gezellig-
heidsspclen en spelen om de knik
kers en het spel. Voor velen zal het
boeltje een goede handleiding zijn.

Hors d'oeuvre en hartige
hapjes. Uitgave Kosmos,
A'dam.

Van de hand van M. J. Krabbe ver
scheen onder no. 248 van de serie
„Weten en Kunnen" een „smakelijk"
boekje, waarin de schrijver zegt:
„Meer dan in vroeger jaren is het
tegenwoordig de gewoonte om bij een
middagmaal of bij de koffietafel een
extra hapje te geven. In de oorlogs
jaren, toen wij vaak niet over vol
doende brood konden beschikken,
vonden deze koude of warme hap
jes zeker ook meer ingang. Ook het
feit, dat in onze tijd sterk de nadruk
gelegd wordt op het gebruik van
rauwe groenten en vruchten naast
het gebruik van gekookte heeft het
voordienen van een sla-tjc vooraf ze
ker gestimuleerd. Een derde oorzaak
is wellicht het gebrek aan huishou
delijke hulp. waardoor de huisvrouw,
wanneer zij huisgenoten of gasten
iets feestelijks wil voorzetten, gemak
kelijker een koud gerechtje van te
voren kan bereiden dan een warm
gerecht, dat vaak op 't laatst nog
moet worden afgewerkt".

Welnu, de mogelijkheden daartoe
zijn talrijk en de Hors d'oeuvre en
hartige hapjes, die ons in dit boekje
worden voorgezet, zijn al om van te
watertanden. „Smakelijk eten" wen
sen wc allen, die aan de hand van
dit boekje hun gerechten krijgen
voorgezet.

Aether klanken

HILVERSUM I. 402 M.
7.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA,

19.30 VPRO, 80.00—24.00 VARA.

VARA: 7.00 Nieuws. 7.18 Gramo-
foonmuziek. 8.00 Nieuws en weer
berichten. 8.18 „Tussen twee plaat
jes gezegd8.50 Voor de huis
vrouw. 9.00 Gramofoonmuziek. (9.30
—9.35 Waterstanden). VPRO: „Vier
vrouwengestalten, die moderne dich
ters hebben geinspireerd", causerie.
10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
Gramofoonmuziek. 10.35 Voor de
vrouw. 11.00 Gramofoonmuziek. 12.00
Orgelspel. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Voor het platte
land. 12.38 Lichte muziek. 12.55 Ka
lender. 13.00 Nieuws. 13.15 Promena
de orkest. 13.45 Gramofoonmuziek.
14.00 Gesproken portret. 14.15 Gra
mofoonmuziek. 15.00 Kinderkoor.
15.20 Pianorecital. 15.30 Voor de zie
ken. 16.00 Voor de jeugd. 17.30 Piano
duo. 17.45 Regeringsuitzending: R.
D. Simons: „Dichters in Suriname"
18.00 Nieuws. 18.15 VARA-Vana.
18.20 „Het Legermuseum te Leiden",
causerie. 18.30 Actualiteiten. 18.40
Zigeunermuziek. 19.00 „Droombeeld
en schrikbeeld", causerie. 19.15 Lich
te muziek. VPRO: 19.30 Voor de
jeugd. VARA: 20.00 Nieuws. 20.05
Politiek commentaar. 20.15 Accor
deonorkest en solist. 20.45 „Septem
ber aan Zee", hoorspel. 21.35 Phil-
harmonisch orkest. 22.20 „Tussen
mens en nevelvlek", causerie. 22.35
„Adios Amigos" 23.00 Nieuws. 23.15
Sport. 23.20. Orgelspel. 23.4024.00
Gramofoonmuziek.

HILVERSUM II, 298 M.

7.00—24.00 NCRV.

NCRV: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Gramofoonmuziek.
7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Ge
wijde muziek. 8.45 Gramofoonmu
ziek. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Gra
mofoonmuziek. 10.15 Idem 10.30
Morgendienst. 11.00 Pianorecital
11.30 Gramofoonmuziek. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Ka
merkoor 13.00 Nieuws 13.15 .,Dc
achtergrond van de oefening „Cirrus
causerie. 13.20 Lichte muziek. 13.<»5
Symphonie-orkest en solist. 14.45
Voor de meisjes. 15.00 Vocaal kwar
tet. 15.30 Kamermuziek. 16.00 Gra
mofoonmuziek. 16.15 Voor de jeugd.
17.20 Gramofoonmuziek 17.20 Strijk
orkest. 18.00 Nationaal festival t.g.v.
het gouden jubileum van de Bond
van Christelijke Harmon.e- en Fan
fare-gezelschappen. 18.30 Metropole
orkest en solist 19.00 Nieuws en
weerberichten. 19.15 Voor de jeugd.
19.30 Gramofoonmuziek. 19.40 Ra
diokrant. 20.00 Nieuws 20.05 Mars-
wedstrijd. 21.20 Community Hymn
Singing. 21.50 Lichte muziek. 22.15
Vocaal ensemble, Bachensemble en
solisten. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws, 23.1524.00 Gramo
foonmuziek.