S)e C«id^e(Soii4aivt
Gromyko leed te San Francisco de nederlaag
&fotiuctiepo.g,itig,en dUect uetifdeid
Huishoudelijke regels aanvaard
VOORZITTER ACHESON
BEHEERSTE DE SITUATIE
Nieuwe plaats van onder
handelingen in Korea
Voorstel van generaal Ridgway
EENDRACHT
MAAKT MACHT
Het Perzisch ultimatum
opgeschort
Directeur: C. M. v. BAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1951
42ste JAARGANG No. 12377
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
GROMYKO'S VOORSTELLEN.
J7EN EENSGEZINDE vergadering heeft gisteravond de eerste aanval
van Gromyko op de conferentie van San Francisco verijdeld. Mede
dank zij de bekwame leiding van de voorzitter, de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken Dean Acheson, kreeg Gromyko geen voet
aan de grond. Hij eiste in zijn openingsaanval, dat het „onbetwistbare
recht" van communistisch China om aanwezig te zijn, erkend zou wor
den. Onder applaus besliste Acheson, dat Gromyko zijn boekje te bui
ten ging, omdat het aannemen van het huishoudelijk reglement aan
de orde was. De conferentie bleek het daar met 48 tegen de 3 stemmen
van het communistische trio Rusland, Polen en Tsjecho-Slowakije
over eens te zijn.
nomen was, werd de beslissing met
36 tegen 3 stemmen goedgekeurd.
Gromyko bleef echter onafgebro
ken protesteren tegen de beslissin
gen van de voorzitter en eiste de
conferentie van alle knellende ban
den te ontdoen om het door de Ver
enigde Staten en Groot-Brittannië
ontworpen vredesverdrag te kunnen
herzien. Hij betoogde, dat het huis
houdelijk reglement in strijd was
met het gevestigde gebruik, dat ook
in 1945 te San Francisco gevolgd
was.
De sfeer van de eerste zitting
stond in scherpe tegenstelling tot de
plechtige openingszitting, toen pre
sident Truman zijn toespraak hield.
Acheson moest gisteren de vergade
ring zelfs eenmaal verzoeken geen
onnodig geroezemoes te veroorzaken.
De Pool Wierblowski moest een
maal met zachte drang van het
spreekgestoelte verwijderd worden.
De tweede nederlaag
De communisten waren echter nog
niet van hun stuk gebracht, al kre
gen zij geen kans hun toegemeten
spreektijd van 5 minuten te buiten
te gaan. De plaatsvervangende
Poolse minister van Buitenlandse
Zaken, Stefan Wierblowski, wie al
eenmaal het woord ontnomen was,
omdat hij niet aan 5 minuten ge
noeg had om te betogen, dat com
munistisch China uitgenodigd moest
worden, stelde voor een commissie
van zeven te benoertien om het huis
houdelijke reglement te bezien. On
middellijk verhief Gromyko zich om
het voorstel te ondersteunen. Ache
son stelde echter kort en bondig de
stemming aan de orde en de confe
rentie nam het huishoudelijke re
glement, dat de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië hebben opgesteld
om communistische dwarsdrijverij
de pas af te snijden, met 48 tegen
de drie communistische stemmen
aan.
HET SPREEKRANTSOEN.
Elke delegatie mag hoogstens een
uur het woord voeren en de tijd om
van repliek te dienen is beperkt tot
5 minuten. Voorstellen om wijzigin
gen in het verdrag aan te brengen
kunnen buiten de orde verklaard
worden.
De verwachting was, dat het Sow-
jetblok de stemming tot vandaag
had kunnen tegenhouden. Het be
sluit om het debat te sluiten werd
onverwacht genomen als gevolg van
een Dominicaanse motie, die met 24
tegen 8 stemmen werd aanvaard.
Deze nederlaag van Gromyko heeft
de kans op een normaal verloop van
de conferentie groter doen worden.
De verwachting, dat het verdrag Za
terdag of in het begin van de vol
gende week ondertekend kan wor
den, kan in vervulling gaan, als
Gromyko niet meer verrassende pij
len op zijn boog heeft.
Onmiddellijk na het aannemen
van het reglement hernieuwde
Gromyko zijn voorstel om commu
nistisch China uit te nodigen, maar
ook deze poging wgrd verijdeld.
Acheson oordeeld, dat deze kwestie
buiten de orde was en onder luid
protest van Gromyko, dat hem het
recht om gehoord te* worden, ont-
Tweede plenaire
vergadering
Kort na 23 uur (Ned. tijd) opende
Acheson de tweede plenaire verga
dering.
John Foster Dulles (Ver. Staten)
legde als eerste zijn verklaring af.
Hij zei, dat het door Engeland en de
V.S. voorgestelde vredesverdrag met
Japan rechtvaardig was en geen
wraakneming beoogde. Er was geen
spoor van kwaadheid in het verdrag
en de edelmoedigheid van de Ver.
Staten jegens Japan berustte lou
ter op het verlichte eigenbelang van
de landen, die het verdrag opstel
den en de andere landen die het zou*
den tekenen.
Dulles zei, dat Rusland het vredes
verdrag opgesteld wenste te zien
door de raad van ministers van bui
tenlandse zaken waar het veto
recht heeft. Hij noemde Rusland
„een actieve maar onwillige partner"
China heeft veel van de Japan
ners te lijden gehad. Wegens het
meningsverschil onder de geallieer
den over de erkenning van com
munistisch of nationalistisch China
was China niet op de conferentie
vertegenwoordigd. De Chinezen
Japannezen konden later hun eigen
vredesverdrag sluiten.
Na Dulles nam de Britse gedele
geerde Kenneth Younger het woord.
Hij prees de V.S., die naar het zeide,
een voorname rol in de militaire ne
derlaag van Japan gespeeld hadden.
Engeland had vele redenen om het
verdrag te steunen. Engeland hoop
te, dat een werkelijk democratisch
Japan uit de vredesregeling te voor
schijn zou komen.
Uiiieli&ocU iloeq, om: 37 menlen oexthonHen
Volgens Gromyko had het Brits-
Amerikaanse ontwerp-verdrag niets
gemeen met een werkelijke vredes
regeling in het Verre Oosten.
Het was voortgekomen uit het ver
langen van de initiatiefnemers om
gebruik te maken van de goedkope
arbeidskracht van de Japanse ar
beiders.
Met betrekking tot territoriale
vraagstukken bracht Gromyko op
nieuw de rechten van China ter
sprake. Hij zeide, dat Formosa aan
China moest worden teruggegeven
evenals andere eilanden, waarvan
de eigendom niet definitief door het
verdrag was vastgesteld.
Gromyko deed de volgende voor
stellen:
1) Alle bezettingstroepen moeten
binnen 90 dagen na het van kracht
worden van het verdrag worden
teruggetrokken. Geen vreemd land
mag troepen in Japan houden.
2) Japan mag geen bondgenoot
schap aangaan met een land, dat
deelgenomen heeft aan de oorlog
tegen Japan.
3) Het Japanse leger zou beperkt
moeten worden tot een landmacht
van 150.000 man, een vloot van
25.000 man en een luchtmacht van
200 jagers en verkenningsvliegtui
gen. Het mag geen bommenwerpers
hebben.
4) Japan mag niet meer manschap
pen opleiden dan nodig zijn voor
het instandhouden van zijn leger.
5) Aan de Japanse vredesindustrie
mogen geen beperkingen worden
opgelegd.
Volgens Gromyko zou het verdrag
van kracht moeten worden, wan
neer het zou zijn geratificeerd door
een meerderheid van de volgende
landen: Australië, Birma, Canada,
Ceylon, Frankrijk, India, Indonesië,
Nederland, de Mongoolse Volksrepu
bliek, Nieuw-Zeeland,, Pakistan, de
Phillippijnen, het Verenigd Konink
rijk, de Sowjet-Unie, Peking-China
en de Verenigde Staten. Tot deze
meerderheid zouden evenwel de VS,
de Sowjet-Unie, Peking-China en
het Verenigd Koninkrijk moeten be
horen.
Na Gromyko voerden nog de af
gevaardigden van Chili en Bolivia
het woord. Daarna werd de verga
dering verdaagd.
Vandaag te 18.00 uur (Nederlandse
tijd) wordt de conferentie voort
gezet.
OPPERBEVF.LHEBBER DER V.N., generaal Matthew Ridgway,
heeft de Chinezen en Noord-Koreanen een nieuwe plaats voorgesteld
voor het voeren van besprekingen om een einde te maken aan de strijd
op Korea.
In zijn verklaring stelt Ridgway een bijeenkomst voor van verbin
dingsofficieren, die terstond een beslissing moeten nemen over een an
dere plaats dan Kaesong, „waar de onderhandelingen kunnen worden
voortgezet zonder dat zij onderbroken worden".
ste leger wordt gemeld, dat de ge
allieerden met een Noordelijk batal
jon slag hebben geleverd om hoog
ten ten Noorden van Janggoe. Ten
Noordoosten van Janggoe slaagden
de verbondenen er in een heuveltop,
die eerder hardnekkig werd verde
digd, te veroveren zonder veel te
genstand te ontmoeten. Ten Westen
van Kansong werd na een gevecht
van twee uur een tegenaanval afge
slagen, aldus het communiqué.
37 van de 56 opvarenden van het vissersvaartuig „Pelican H" kwamen
om het leven, toen het bootje tijdens zwaar weer een mijl buiten de kust
ter hoogte van de Noordoospunt van Long Island in - de Atlantische
Oceaan omsloeg. De „Pelican II" was met 54 amateur vissers uitgevaren
voor een diepzeevistocht. Foto toont de berging van het verongelukte
scheepje in het Duryea's dok te Montauk, New York.
Ridgway's verklaring is per radio
verzonden aan de Noord-Koreaanse
opperbevelhebber, generaal Kim II
Soeng, en aan de bevelhebber van de
Chinese troepen op Korea, generaal
Peng ten Hoeal.
De geallieerde opperbevelhebber
verklaarde, dat de gebeurtenissen
van de laatste tijd het hem en de
wereld volkomen duidelijk hadden
gemaakt, dat een verder gebruik van
de huidige conferentieplaats Kaesong
onvermijdelijk tot nieuwe onderbre
kingen van de wapenstilstandsbespre
kingen en tot verder uitstel van een
eventuele overeenstemming zou lei
den.
De verbindingsofficieren zouden
op de brug van Panmoen Djon bij
een moeten komen.
Volgens niet-officiële berichten
zouden de geallieerde verbindingsof
ficieren moeten voorstellen, dat de
onderhandelingen zouden worden
voortgezet aan boord van een neu
traal schip in de Koreaanse wateren.
Het aanbod van generaal Ridgway
werd voorafgegaan door een bood
schap, waarin hij opnieuw de com
munistische beschuldigingen, dat de
V.N. het neutrale gebied van Kae
song, zowel vóór als na het afbreken
van de onderhandelingen op 23
Augustus hebben geschonden, van de
hand wijst. Ridgway verklaarde, dat
de geallieerde garanties tegen schen
ding van de neutrale zóne door de
geallieerde troepen zijn nageleefd
en van kracht blijven. ,,Ik kan u
geen waarborgen verschaffen tegen
uw eigen onmacht om het gezag uit
te oefenen in een gebied waarvoor u
verantwoordelijk bent. Evenmin kan
ik een herhaling van incidenten, die
kwaadwillig door uw strijdkrachten
in een gebied onder uw gezag zijn
geënsceneerd, verhinderen", zo voeg
de Ridgway er aan toe.
Omtrent de krijsverrichtingen in
Korea wordt gemeld, dat de troepen
van de Verenigde Naties verder op
gedrongen zijn in Noordelijke rich
ting, doch dat er onmiskenbare teke
nen zijn van offensieve voorberei
dingen van de Noordelijken.
Tekenen wijzen er op, dat deze
keer de gebruikelijke golven Noor
delijke infanterie zullen worden ge
steund door meer tanks en artillerie
en mogelijk ook door vliegtuigen.
In het communiqué van het acht-
In een uitzending van radio-Pe
king is verklaard, dat de communis
tische strijdkrachten Amerikaanse
en Zuid-Koreaanse soldaten hebben
gevangen genomen, die verantwoor
delijk zouden zijn voor de dood van
verscheidene leden van de militaire
politie in de neutrale zóne van Kae
song.
In een bericht van een correspon
dent te Kaesong wordt gezegd, dat
deze gevangenen op 19 en 3( Augus
tus de neutrale zóne waren binnen
gedrongen. De gevangenen zouden
eventueel wegens moord gerechte
lijk vervolgd kunnen worden, aldus
radio-Peking.
JAuman ojient de Sonfiexentie dan te dxanciico
In het Operagebouw van San Francisco heeft president Truman Dins
dagavond met een rede de conferentie voor een Vredesverdrag met Ja
pan geopend. President Truman tijdens zijn toespraak. Rechts: Dean
Acheson, de Amerikaanse Staatssecretaris, die applaudiseert als Truman
de politiek van Mac Arthur tijdens de bezetting van Japan prijst.
(TELE-foto, radiografisch overgebracht).
T*\E EERSTE SLAG is gisteren door
U Gromyko verloren, toen zijn po
gingen om de conferentie te San
Francisco te rekken met een grote
meerderheid van stemmen werden
verijdeld. Bij geen enkele stemming
kreeg de Rus meer dan drie stem
men, nl. zijn eigen stem en die van
Polen en Tsjecho-Slowakije. en het
is juist die volmaakte eenstemmig
heid onder de bijna 50 overige lan
den, die te San Francisco bijeen wa
ren, welke voor ons een reden tot
verheugenis en voor Moskou een bij-
DE SJAH MOET EERST GEHOORD WORDEN
II ET PERZISCHE KABINET heef t gisteravond besloten het zenden
van een nota, waarin Engeland voor de keus zou worden gesteld de
oliebesprekingen te hervatten of h et overgebleven Engelse personeel
uit Abadan en van de olievelden uitgewezen te zien, uit te stellen.
Het ultimatum was, zoals gemeld, reeds goedgekeurd door de senaat,
maar na een bijeenkomst van het ka binet, kondigde vice-premies Hoes
sein Fatemit aan, dat de nota nog niet verzonden zou worden. Hij ver
telde dat de Sjah nog niet van het ultimatum op de hoogte gesteld
was. Men verwacht, dat premier M ossadeq vandaag het Majlis zal toe
spreken om een motie van vertrou wen voor het ultimatum te verkrij
gen. De maatregel zou ongeveer 350 Engelsen treffen.
MOSSADEQ WAS FEL.
Mossadeq won het vertrouwen
van de senaat, na een hartstochte
lijke toespraak, gericht tegen sena
toren, die critiek op zijn beleid had
den geleverd. Na het uitspreken
van de rede keerde hij in uitgeput
te toestand naar zijn bed terug.
Fatemi vertelde, dat Mossadeq
Engeland het ultimatum had gesteld
om een Engelse samenzwering orn
zijn regering ten val te brengen te
verijdelen. Als de Engelsen vertrek
ken zou Perzië oliedeskundigen in
dienst nemen uit Zwitserland, Zwe-
den^ en Nederland en misschien uit
de Sowjet-Unie. Op de Amerika
nen waren zij minder geteld, omdat
die vrijwel zeker het Engese spoor
zouden volgen en zouden proberen
Perzië onder invloed te brengen
van de grote olietrusts, aldus Fa
temi.
„ANGLO-IRANIAN".
De „Anglo-Iranian Oil Company"
heeft gisteren te Londen een alge
mene internationale boycot van de
Perzische olie geëist en gedreigd
met gerechtelijke vervolging tegen
ieder, die zou trachten rechtstreeks
olie van de Perzische regering te
betrekken. De A.I.O.C. waarschuw
de, dat zij maatregelen zou nemen
om haar rechten tegen onwettige
handelingen te beschermen.
Een woordvoerder van het Engel
se ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft gezegd, dat het uitwijzen
van de Engelse staf een rechtstreekse
schending zou zijn van de tussen
tijdse aanbeveling van het Interna
tionale Hof van Justitie te Den
Haag. Het Hof heeft beslist, dat geen
der partijen wijziging mocht bren
gen in de toestand, zoals deze op 1
Mei j.l. was, tot het Hof zich defini
tief zou hebben uitgesproken.
Overigens is Engeland bereid het
overleg met Perzië te hervatten,
mits werkelijk nieuwe voorstellen
ter tafel komen.
OPPOSITIE TEGEN MOSSADEQ.
Door niet in de Kamer te verschij
nen hebben vandaag afgevaardigden
van de Perzische oppositie de be
handeling van het aan Engeland te
stellen ultimatum opgehouden.
Slechts 48 van het vereiste aantal
van 67 afgevaardigden was aanwe
zig en na drie uur gewacht te heb
ben gaf premier Mossadeq het op
en verliet hij het gebouw.
Buiten werd hij toegejuicht door
een menigte, die voor het parle
mentsgebouw demonstreerde.
Het is nog niet bekend, om Mos
sadeq tot Zondag zal wachten om
opnieuw te trachten het vertrou
wensvotum van de Kamer te krijgen,
of dat hij het ultimatum zonder toe
stemming van de Kamer zal verzen
den.
Politieke kringen beschrijven het
absenteïsme van Donderdag als het
meest vastberaden teken van par
lementaire oppositie sedert Mossa
deq vier maanden geleden aan het
bewind kwam.
Van officiële zijde is medegedeeld,
dat binnenkort in het Indonesische
Staatsblad een besluit zal worden
gepubliceerd, waarbij het Neder
landse communistische dagblad „De
Waarheid" in Indonesië wordt ver
boden. Volgens een mededeling van
officiële zijde wordt deze maatregel
genomen, omdat in het blad de laat
ste tijd artikelen voorkomen, welke
„tegen Indonesië' zijn gericht.
zondere waarschuwing inhoudt. De
ze eenstemmigheid wijst erop, dat
practisch de gehele wereld voor
zover niet verdwenen achter het
IJzeren Gordijn de tactiek van
Moskou door heeft en niet van plan
is zich in de luren te laten leggen.
Dank zy de medewerking van
0 allen en dank zij de krachtige
leiding van Acheson, die de
situatie blijkbaar volkomen meester
was, werd de procedure-kwestie in
vlug tempo geregeld en werd aan
iedere poging tot obstructie de pas
afgesneden door het vaststellen van
een beperkte spreektijd.
Nog diezelfde avond is de confe
rentie daarna begonnen met de be
spreking van net vredesverdrag
zelf. Eerst spfaken een Amerikaan
en Engelsman, die zoals te ver
wachten was het ontwerp-verdrag
van harte konden aanbevelen. Daar
na kreeg Gromyko een uur de tijd
om zijn bezwaren te ontwikkelen.
Zijn grootste bezwaar bleek te zijn,
dat het verdrag de deur wagenwijd
openstelt voor een herleving van de
Japanse aanvalsgeest, voor een we
der opstanding van het Japanse mi
litairisme. Daarmede poogde hij de
Aziatische landen bang te maken,
waarna hij dan tevens de voordelen
aangaf, welke voor deze Aziatische
landen zouden ontstaan, indien zij de
leiding van Moskou zouden willen
aanvaarden.
Hij diende ook voorstellen in,
welke deels nadelig waren voor Ja
pan (herstelbetalingen, beperking
van de Japanse strijdkrachten, toe
zicht op Japans economie enz.) maar
deels ook weer voordelig, zoals be
houd van de Janpanse souvereinitcit
over de Bouin- en Rio Kioe-eilan-
den en anderen eilanden-groepen in
de Stille Oceaan.
Dergelijke voorstellen bergen on
getwijfeld en kiem van tweedracht
in zich en Gromyko speculeert er
natuurlijk op, dat hij er inslagen zal
een wig te drijven tussen de' ver
schillende delegaties. Maar van de
andere kant is de solidariteit tussen
de andere landen zó groot gebleken,
dat men hem weinig kans geeft. Bo
vendien zijn er onder zijn voorstel
len ook weer dezelfde dwaze sug
gesties, welke Moskou o a. in de
Koreaanse kwestie probeert op te
dringen, n.l. dat alle buitenlandse
strijdkrachten Japan binnen een
korte termijn moeten verlaten, dat
de Japanse kuststrook gedemilitari
seerd moet worden, enz. Daar trapt
natuurlijk niemand meer in. De
Amerikanen handhaven juist hun
bezetting en de Japanners zijn
het daar zelf volkomen mee eens
om het land niet onbeschermd te la
ten tegenover een stelletje zeer
agressieve buren. Wat zouden de
Russen en hun vriend Mao lachen,
als de Amerikanen naar huis gingen
en alle grendels en sloten van de
deuren werden weggenomen; zij
hadden er zó maar binnen te lopen!
Toen Gromyko te San Francisco
aankwam, vroeg men hem, hoe lang
naar zijn mening de conferentie du
ren zou. Hij zei: „Een maand". Het
ziet er nu naar uit, dat het vredes
verdrag inderdaad binnen enkele da
gen getekend zal kunnen zijn.
Zal Moskou dan eindelijk leren,
dat het beter kan doen als het eens
uit een ander vaatje gaat tappen?
JCaAAeltj.e..
De oorzaak van alle verzoekingen
is wankelmoedigheid en gering ver
trouwen op Goa.