3)e CeidaeGou/fcout
Strijd op Korea laait weer op
iïaaCöe >aiUe>c& Git/ven in Zweden Vier bataljons doken onder
Soldaten op Celebes verkozen
de bossen
Wervelstrom raasde over
Jamaica
Philips-Roosendaal breidt uit
Opnieuw arrestaties op Java
Zeiljacht op het IJsselmeer
plotseling gezonken
Perzië doet tegenvoorstellen
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 20 AUGUSTUS 1951
42ste JAARGANG No. 12362
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Beperkte aanvallen
j^E troepen der Verenigde Naties hebben langs het 40 kilometer lange
front tussen Janggoe en Kansong, aan het Oost-front, een verrassings
aanval met een beperkt doel gedaan. Zij werden gedekt door geschut van
de vloot en bombardementen van de luchtmacht
Aan de beschieting door geallieerde oorlogsschepen heeft ook de Ne
derlandse torpedobootjager „Van Galen" deelgenomen.
In het communiqué van het achtste
lege. van Maandagmorgen wordt ge
zegd dat eenheden van het achtste
leger ten Noorden en ten Westen
van Tsjorwon en ten Zuiden van
Koemsong aanvallen en dat zij aan
het Oostelijke front ten Noorden van
Janggoe en ten Westen van Kanson
hun beperkte offensief voortzetten.
Het schijnt, dat aan het gehele
froni, behalve in het Westen, de
strijd is opgelaaid.
Ten Noorden van Tsjorwon werden
de verbondenen na hevige gevechten
van man tegen man gedwongen terug
te trekken. Ook ten Noordoosten van
Koemhwa en ten Zuiden van Koem
song werden de verbondenen eerst
door vastberaden tegenstand der
Noordelijken gedwongen iets terug te
trekken, doch la'er wisten zij door
een tegenaanval de Noordelijken ten
Zuiden van Koemsong terug te wer
pen.
Explosie op een
tankboot
Zondagavond heeft zich te Singa
pore, aan boord van de 8.036 ton me
tende tankboot „Dromus" van de
Shell een ontploffing voorgedaan,
waarna het vaartuig weldra in lich
terlaaie stond
De ..Dromus'' was bezig een lading,
benzine in te nemen bij een olie
opslagplaats op Poelau Boekom, een
eiland op vijf kilometer afstand van
Singapore.
Maandagmorgen waren tenminste
15 lijken geborgen. De autoriteiten
hadden nog niet alle doden geïdenti
ficeerd, doch twee van hen waren
Europeanen. Nog drie Britse officie
ren en tien Chinezen worden ver
mist Dertien mannen zijn met
brandwonden in een ziekenhuis op
genomen, negèn van hen zijn ernstig
gewond.
„WERELD JEUGDFESTIVAL"
GEëINDIGD
Zondagavond is het door de com
munisten te Oost-Berlijn belegde
„wereldjeugdfestival" besloten met
een reusachtige demonstratie in
Oost-Berlijn, waarop de deelne
mers, via woordvoerders plechtig
beloofden „tot het uiterste" voor de
„zaak van de vrede" te zullen strij
den.
BELGISCH JACHT OPGEPIKT.
Het Scheveningse vissersvaartuig
de SCH. 339 heeft Zondagavond onge
veer twintig mijn ten Noorden van
IJmuiden een Belgisch jacht de
.Zwarte Tulp" opgepikt Vannacht
omstreeks half twee kwamen de
beide schepen de haven van Scheve-
riingen binnen.
De vijf opvarenden van de „Zwarte
Tulp'twee mannen, een vrouw en
twee meisjes, waren .bijna geheel uit
geput. Zaterdagochtend was het
scheepje uit Harwich vertrokken,
met bestemming Oostende. Tot de
Westhinderbank verliep de reis vlot,
maar daarna kreeg men last van het
slechte weei Urenlang dreef het
scheepje vooi de wind, af en toe werd
de motor aangezet, maar die had niet
voldoende kracht, om het jacht de ge
wenste koers te doen houden. Ten
slotte wisten de opvarenden niet
meer, waar zij ergens waren. Na on
geveer 36 uur zo rondgetobd te heb
ben, werd de „Zwarte Tulp" einde-
Aan het Westelijke front bleef de
actie beperkt tot vinnige gevechten
tussen patrouilles ten Zuiden van de
neutrale zóne van Kaesong.
DE BESPREKINGEN TE
KAESONG.
Maandagmorgen is te Kaesong de
sub-commissie voor de vierde maal
bijeen geweest. Om 12.50 plaatselijke
tijd keerden de geallieerde afgevaar
digden generaal-majoor Hodes en
vice-admiraal Burke naar het kamp
te Moensan terug.
De communisten hebben opnieuw
de beschuldiging geuit, dat de strijd
krachten dei Verenigde Naties de
neutraliteit van het gebied van Kae
song zouden hebben geschonden. Een
gemengde commissie van partijen
heeft onmiddellijk op de plaats, waai
de schending zou zijn geschied, een
onderzoek ingesteld.
Makassar zouden worden geïnstalleerd als leden van dc APRI (het
leger van de republiek Indonesië), zijn Donderdag uit de hun toegewe
zen rayons vertrokken naar „schuil plaatsen in Zuid-Celebes" met me
deneming van trucks, uniformen en twee millioen rupiahs. Dc guerilla-
kwestie in Zuid-Celebes, die reeds slepende is sinds het vorige jaar, zou
Vrijdag voorgoed worden opgelost door opneming van vier guerilla-ba-
'aljons in de APRI.
Twee van de 12 Polen, die onlangs met het kleine Poolse schip de HG
11 in Zweden zijn aangekomen, zijn door Zweedse en buitenlandse jour
nalisten geïnterviewd over de politieke toestand in Polen. Alle twaalf
zijn nu in het bezit van een Zweed se vluchtelingenpas.
Twee van hen, Hendrik Skorupa (links) en Ignac Hezel ziet men hier
bij het verlaten van de „Citadel" in Landskrona na de persconferentie.
HET EILAND ZWAAR GETROFFEN
109 Doden, duizenden daklozen en millioencn dollars schade heeft
een orkaan achtergelaten, die Jamaica Vrijdagnacht met een snelheid
van 150 kilometer per uur teisterde. Het eiland was nog nimmer zo zwaar
getroffen. De berichten over de verwoestingen op het platteland, dat het
ergst geleden heeft, komen druppelsgewijs binnen, omdat de verbindin
gen ernstig gestoord zijn. Duisternis heerste over het gehele eiland toen
de tropische orkaan losbrak en 2H uur lang huishield.
Bewoners waren
voorbereid
De eilandbewoners waren uren van
tevoren op de ramp voorbereid. De
tijd was echter te kort om veel voor
zieningen te treffen. Te Kingston
hadden sommigen zich naar de ker
ken begeven maar de windhoos ruk
te de daken weg en de mensen wer
den doornat op de knielbanken. Toen
het electrische licht het begaf wer
den stormlantaarns ontstoken in de
ruimten, waaruit gezang opklonk te
gen het huilen van de storm in.
De wervelstorm' bestreek het eiland
in zijn volle lengte. Daken werden
de lucht in gezogen, bomen ontwor
teld, auto's opgenomen en neerge-
smakt, zware balken als strohalmen
opgetild en stenen muren stortten
als kaartenhuizen ineen Zinken golf
platen vlogen door het geweld van
de wind als stukken zilverpapier ra
telend door de straten en kwamen
in woningen terecht. De historische
stad Port Royal werd bijna met de
grond gelijk gemaakt. Slechts een
zestalhuizen staat nog overeind.
Drie kinderen werden gedood in het
katholieke weeshuis in het oude
stadsgedeelte, dat in 1692 en 1907
gedeeltelijk door aardbevingen werd
verwoest.
Spanish Town, de op één na groot
ste stad van het eiland, op 20 kilo
meter van Kingston, was eerst geheel
geisoleerd, maar de berichten, die
nu doorkomen, maken melding van
vele verwoeste en beschadigde ge
bouwen. Er zijn ten minste zes per
sonen om het leven gekomen.
Wegen en spoorwegen, die uit
Kingston leiden, zijn geblokkeerd en
op het platteland staan dc akkers
dien nnder water. In het armenhuis
en een tehuis voor geesteszieken te
Ki"-sfon zijn verscheidene patiënten
HHPHHHmHiH WÊÊÊJÊM
lijk door de Sch 339 opgepikt en huis stortte in. Het gesticht is zwaar
naar veilige haven gebracht. beschadigd.
SCHEPEN LIEPEN OP DE KUST
Na de storm waren zes schepen op
de kust terechtgekomen. De beman
ning van een bananensehip trotseer
de de storm voor de kust en liep vei
lig binnen. De driemaster „La Do-
minicana". een Dominicaanse schoe
ner, kapseisde in de haven en men
vreest, dat de schipper en zeven le
den van de bemanning zijn verdron
ken. Alle gebouwen op het vliegveld
van Palisado werden omvergeblazen
en de stukken vlogen huizenhoog de
lucht in. De vliegtuigen waren ech
ter stevig verankerd en er ging er
slechts één verloren. De politie
maakt jacht op 70 veroordeelden, die
zijn ontsnapt uit de staatsgevangenis,
waarvan een muur het begaf onder
de druk van de wind.
De weerkundige dienst te Miami
in Florida heeft waarschuwingen ge
zonden aan alle streken in het Noord
AUTORITEITEN WACHTTEN
VERGEEFS
De minister van Binnenlandse Za-
,<en van de R.I., mr. Iskak Tjokro-
iiadisoerjo, was voor deze gelegen
heid naar Makassar gevlogen.
Op de vastgestelde tijd waren op
het Hasanoeddiplein, waar de in
stallatie-plechtigheid zou plaats vin
den, vele autoriteiten aanwezig. Zij
wantten echter vergeefs. Door een
luidspreker werd ten slotte bekend
gemaakt, dat dc plechtigheid geen
doorgang zou vinden, omdat de vier
bataljons niet waren gearriveerd. De
territoriale troepencommandant van
Oost-Indonesië, kolonel Kawilarang,
gaf in een korte rede uitdrukking
aan zijn teleurstelling, dat de batal
jons niet gekomen waren, zonder be
richt te zenden. „Er zijn geruchten,
dat de bataljons de aangewezen ra-
westelijke gedeelte van de Caraïbi- i yons hebben verlaten. Gezien deze
sche Golf. dat de wervelstorm1 nog i omstandigheden zal de regering ge
niet uitgewoed is. Hij beweegt zich paste maatregelen treffen",
in West-Noordwestelijke richting Een woordvoerder van het minis-
met een snelheid van 24 kilometer j
per uur. De sterkste winden die hij
uitstoot behalen snelheden van 190
kilometer per uur. De orkaan is gro
ter en gevaarlijker geworden na zijn j
tocht over de oceaan.
OOK JAPAN BEDREIGD
Windstoten, die de voorlopers vor
men van een Japan naderende ty
phoon, hebben Zondag in Zuid-Ja
pan de dood veroorzaakt van vier
personen. Huizen zijn vernield, dij
ken en wegen beschadigd. Overvloe
dige regen en hoge zeeën zijn andere
voorboden van de wervelwind die
vermoedelijk binnen dc komende 24
uur de kusten van China. Japan en
of Korea zal bereiken.
HOTEL BESTORMD
Passagiers van vliegtuigen, die uit
Kingston, de hoofdstad van Jamaica
te Miami, in de Amerikaanse staat
Florida, zijn aangekomen, hebben
medegedeeld dat hongerige inwoners
van het eiland, die in de war waren
geraakt door hetgeen zij hadden
meegemaakt, het hotel „Myrtle
Bank" te Kingston wilden bestormen
om aan levensmiddelen te komen.
De Dolitie zette de omgeving van
het hotel af, waarna de twee a drie
honderd eilandbewoners zonder ver
dere moeilijkheden konden worden
verspreid.
terie van Defensie te Djakarta deel
de aan Aneta mede, dat de batal
jons, die naar schuilplaatsen op
Zuid-Celebcs zijn vertrokken, be
halve de bijna twee millioen rupiahs,
4500 militaire uniformen en een aan
tal vrachtauto's hebben meegeno
men, welke aan de bataljonscom
mandant Kaïharmoezakar waren ver
zonden in verband met de installatie-
plechtigheid. Kahai-moezakar (een
bekend guerilla-commandant op Ce
lebes, die na dc opneming van zijn
troepen in dc APRI de rang van
overste zou krijgen als ondercom
mandant), had zijn ondergeschikten
overgehaald om de rayons te verla
ten, omdat de met het territoriale
commando gesloten overeenkomst
niet zou zijn uitgevoerd voor wat
betreft de vrijlating van dc gucril-
lagevangenen en ae overplaatsing
van reactionnaire stafofficieren. De
ze punten kwamen echter niet voor
in de officiële tekst van de overeen
komst, aldus de woordvoerder van
het ministerie van Defensie.
Op het fabrieksterrein van Philips te Roosendaal, waar het Philips T.L.-
bedrijf gevestigd is, wordt gebouwd aan een nieuwe grote glasfabriek,
die in de naaste toekomst alle T.L.-buizen moet gaan vervaardigen voor
de Roosendaalse productie. Op het ogenblik wordt het glas nog uit
Eindhoven en uit Frankrijk aangevoerd. Als de glasfabriek in werking
is gesteld, zal de gehele T L.-fabricage in Nederland te Roosendaal wor
den geconcentreerd.
Onder meer talrijke journalisten
f"\E ARRESTATIES op Java blijken nog voort te duren. In een offi-
ciële verklaring, die, volgens Aneta. Zaterdag in Soerabaja werd
bekend gemaakt, zijn op last van de regering 26 personen in Oost-Java
ingerekend. Tot de gearresteerden zou een gedemobiliseerd K N I L-lid
een Nederlander, wiens naam echter slechts met een T. werd aangc-'
auid, behoren. Dc man zou, naar Aneta uit Djakarta seinde, door de
Alri (maiinepolitie) zijn gearresteerd. Tc Bandoeng werden, volgens een
Associated Press-berieht uit Djakarta, vijftig communisten gearresteerd
De militaire politie zou daar voor»" het hoofdkwartier en het bureau
van het communistische vakverbond „Sobsi" hebben bezet, bil welke ge
legenheid documenten werden in bn»isg genomen. Beide kantoren wcr
den verzegeld.
Voorts zijn gearresteeerd de hoofd
redacteur van de „Trompet", Mas-
jaraket, en van Thay Khong, Siang
Fo. alsmede een drietal redacteuren
van dit blad en een redacteur van
het weekblad „Demokrasie".
Aangehouden werden bovendien
een afdelingsvoorzitter van de Par-
tsi Kommunis Indonesië. Hoetapa,
en twee bestuursleden van de afde
ling Soerabaja.
Betreffende de arrestaties op Oost-
Java werd officieel opgemerkt, dat
deze niet zijn gericht tegen een be
paalde groep of ideologie. De bevol
king wordt aangespoord rustig te
blijven en op normale wijze haar da
gelijkse werkzaamheden te verrich
ten.
Naar Aneta verneemt, bevinden
zich onder de 26 op Oost-Java ge
arresteerden talrijke journalisten,
onder wie de heer Go Tjing Hok,
hoofdredacteur van de „Javapost",
die in de afgelopen weken opzien
barende onthullingen heeft gedaan
over het bestaan van een onder
grondse beweging in Indonesië
Drie van de vijf, opvarenden omgekomen
ZONDAGMORGEN omstreeks halt negen is het zeejacht „Ezaio" onge
veer een kilometer ten Zuid-Oosten van dc vuurtoren „De Ven" bij
Enkhuizen lek geslagen en gezonken. Van dc vijt opvarenden zijn de 54-
jarige arts I'. Brons uit Stecnwijk (eigenaar van het jacht), de 35-Jari-
ge ir. H. L. Prinsen Geerlings uit Giethoorn en dc 23-jarige student
iu dc medicijnen A van Arkel uit Leiden verdronken. De twee an
deren dc 46-jarige arts W. A. M. Bok uil Meppel en dc 25-jarige medi
sche student A. A. Soliewijn Gelpke uit Utrecht wisten zich zwemmende
te redden.
er in bij de vuurtoren aan land te
komen.
NA DE MOORD OP ABDOELLAH.
Te Abadali bij Amman is Zaterdag
het proces begonnen tegen tien per
sonen. die verdacht worden van
medeplichtigheid aan de moord op
koning Abdoellah van Jordanië 20
Juli te Jeruzalem gepleegd De moor
denaar. de kleermaker uit Jeruzalem
Moestapha Sjoekri Oesjo, werd na de
moordaanslag door 's konings lijf
wacht doodgeschoten.
Uit getuigenverklaringen bleek, dat
reeds maanden geleden het plan be
stond om Abdoellah uit de weg te
ruimen.
DALAI LAMA WEER IN LHASA.
Van officiële Tibetaanse zijde is
Zondag te Kalimpong, in.de Voor-
Indische provincie Benigalen, verno-;
men dat de Dalai Lama, de zeven
tienjarige geestelijke en wereldlijke
heerser van Tibet, die gedurende de
inval door de Chinese communis
tische troepen in ballingschap te Ja-
ioeng, aan de grens tussen Tibet en
Sikkim, heeft verblijf gehouden, weer
in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa is
teruggekeerd
MOEDER VAN NEGEN KINDEREN
VERONGELUKT.
Te Almelo is gistermiddag op de
Rondweg een tragisch ongeval ge-
beurd, dat het leven heeft gekost aan
dc 32-jarige mevrouw D. E. Kleine
StaarmanMeijerink uit Wierden.
Zij reed bij haar man achter op de
motor en kwam te vallen, toen de
motor si pte. Zij werd vrijwel op
slag gedood. Zij was moeder van
negen kinderen, van wie het jong
ste vier weken is en het oudste negen
jaar.
Het gezelschap maakte van Zwart
sluis uit een wcckcnd-trip over het
IJseimeer. Het jacht was volkomen
zeewaardig en er waren goede
schippers aan boord. Zaterdagavond
waren zij al zeilende om ongeveer
nalftwaait in de buurt van Stavoren
gekomen. Men voer door tot op de
hoogte van Den Oever om vervol
gens ae steven te wenden.
De gehele nacht werd doorge
zeild verhaalt de „Tel." tot
dat dr. Brons Zondagmorgen half-
negen tot zijn grote ontsteltenis be
merkte, dat zijn jacht water maak
te. Men bevond zich op dat moiment
anderhalve kilometer uit dc kust ter
hoogte van dc vuurtoren van Enk
huizen. Alle vijf gingen terstond aan
het hozen, maar zo snel kon men
daarbij niet te werk gaan of het
jacht geraakte in enkele ogenblik
ken in zinkencfe toestand. De boot
liep vol en ging rechtstandig onder.
Dc vijf opvarenden klommen in
dc mast, die nog een eindje boven
water uitstak. Een uur lang hebben
zij in deze hachelijke toestand door
gebracht, verstijfd van kou en tu
rend naar de kust en over liet wijde
water in dc hartstochtelijke hoop,
dat men hen zou opmerken en red
ding zou brengen. Helaas. Wel na
derde een ander jacht en leefde de
hoop in dc harten der schipbreuke
lingen op, maar zij vervloog even
snel toen aan boord van dat jacht
het roer werd omgegooid en de
boot in tegcnovergestedlc richting
verdween.
De schipper van het jacht heeft
het ongelukkige vijftal niet gezien
omdat het stukje mast, waaraan de
mannen zich hadden vastgeklampt,
bijna niet boven het water uitstak
en de vijf schipbreukelingen als
het ware op het water lagen.
De toestand was intussen zeer
precair geworden, ook al omdat
enkelen nogal wat water hadden
binnengekregen.
Dr. Bok hakte tenslotte dc knoop
door. Hij ontdeed zich van zijn kle
ren en liet het stukje mast los om
te trachten naar de kust tc zwem
men en hulp voor zijn zeilvriendcn
te halen.
Het was een moedige en zeer ris
kante daad, ook al omdat dr. Bok
niet meer tot de jongeren behoort.
Na een moeizame tocht slaagde hij
Vastgelopen of niet
De Perzische en Britse delegaties
zijn Zondag in het zomerpaleis van
de Sjah bijeengekomen teneinde de
Perzische bezwaren tegen het Britse
voorstel te bespreken. De speciale
afgezant van president Truman,
Averell Harriman, woonde de be
sprekingen bij.
De bijeenkomst eindigde na een
uur, zonder dat men iets bereikt had
en zonder dat men had bepaald waar
en wanneer een volgende zitting zal
worden gehouden.
Later op de dag is het Perzische
antwoord op het Britse voorstel be
kend geworden.
De Perzische regering is bereid, de
volgende drie punten te onderzoeken:
1. De verkoop naar het buitenland, 2.
De technische organisatie van dc
olieproductie, 3 De verdeling van de
inkomsten op basis van de in het
Perzische antwoord gegeven richt
lijnen.
Het Perzische antwoord, zo is door
een lid van de Perzische delegatie
meegedeeld, is geen directe afwijzing
van het Britse voorstel. Perzië heeft
echter tegenvoorstellen gedaan.
Zo snel als zijn benen hem kon
den dragen snelde dr. Bok over de
dijk naar dc woning van de vuurto
renwachter Snippe, die van dc ramp
nog niets had gemerkt, omdat zijn
woning beneden aan dc dijk ligt.
Snippe sloeg onmiddellijk alarm,
maar het duurde nog enige tijd al
vorens reddingspogingen konden
worden ondernomen omdat er om
de vuurtoren geen telefoon is.
Dr. Bok, hoewel overstuur en
volkomen uitgeput, vond zelfs nog
de kracht de families der in nood
verkerende tc waarschuwen.
De toestand op het gezonken
zeilscheepje was er intussen niet be
ter opgeworden. De student Solie
wijn Gelpke was er nog het beste
aan toe en hoewel hij met allerlei
middelen nog probeerde zijn mede
slachtoffers moed in te blazen, werd
de situatie van dc drie anderen
vooral van de student Van Arkel
zienderogen moeilijker.
Soliewijn Gelpke heeft nog ge
tracht van Arkel op een stuk wrak
hout drijvende tc houden, maar
deze poging mislukte. De drie ove
rigen moesten toezien hoe Van Ar
kel tenslotte de strijd opgaf en ver
dronk. Dc heer Van Arkel is een
zoon van prof. dr. A. E. van Arkel,
en woonachtig aan de Zoetcrwoudse^
Singel te Leiden.
Voor dc drie mannen, die toen
nog overbleven, werd de toestand
kort na dit vreselijk gebeuren on
houdbaar. Soliewijn Gelpke liet
ook dc mast las om tc trachten dc
wal zwemmende tc bereiken.
Dr. Brons volgde zijn voorbeeld.
Diens slag zo vertelde Soliewijn
Gepke later was zeer rustig. Bei
den zwommen gelijkmatig. Toen Sol
iewijn Gelpke na enige tijd omkeek
om te zien hoe dr. Brons het maak
te, constateerde dc student tot zijn
verbijsterende schrik, dat ook dr.
Brons in dc golven was verdwenen.
Geheel overstuur kwam Gelpke
tenslotte aan land. Met de zich
reeds in veiligheid bevindende dr.
Bok werd iii.i In het huis van de
vuurtorenwachter naar bed ge
bracht.
Of ir. Prinsen Gerlings in de
mast is blijven zitten en daar ten
slotte de verdrinkingsdoód heeft
gevonden of dat hij nog eveneens
heeft getracht zwemmende de wal
te bereiken, zal wel nimmer vastge
steld kunnen worden.
De waterpolitie van Enkhuizen,
die met een boot uitvoer, heeft in
de loop van Zondag langdurig ge
zocht Men vond wel wrakhout,
maar van de drie slachtoffers heeft
men niets kunnen ontdekken.
De kranige prestatie van dr. Bok,
die nog alles heeft gedaan om zijn
zeilvriendcn hulp te verschaffen,
heeft ieders bewondering.
Voor sterken zijn de omstandighe
den kansen; Voor zwakken veront
schuldigingen.
