S)e ftzidseSou/ïcmt
Communistisch China steunt
poging tot een staatsgreep
Mao moddert in
Indonesië
GRONDWETS
HERZIENING
Rede van president Sukarno op
de onafhankelijkheidsdag
Nieuwe arrestaties in Indonesië
Roestan Effendi bevindt zich
onder gearresteerden
Cla&e aan w&t in de óteeniaeee>iy.nen aan yn ywat&tad
Prof. Supomo komt
Unie liquideren
U kunt in San Francisco het
vredesverdrag komen tekenen
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOK LEIDEN EN OMSTREKEN
42ste JAARGANG No. 12360
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1951
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
VOORUITZIEND naar de groeien
de internationale betrekkingen
heeft de Grondwetscommissie zich
ook bezig gehouden met allerlei
problemen, die straks een rol züllen
gaan spelen in het buitenlands be
leid van de regering al of niet in
samenwerking met de Staten Gene
raal. Door de groeiende samenwer
king tussen de landen onderling,
welke tot uiting komt in internatio
nale organen en straks waarschijn
lijk in supra-nationale organen is 't
nu reeds nodig de Grondwet aan
deze samenwerking aan te passen.
Er reizen hier immers allerlei vra
gen waarin de Grondwet niet voor
ziet, vragen, welke jijzen op het
terrein van de samenwerking inzake
het buitenlands beleid tussen de
Regering en de Staten Generaal.
Daar is b.v. de kwestie van het
opdragen van bevoegdheden aan
volkenrechterlijke organen krach
tens een overeenkomst. De Grond
wetscommissie staat op het stand
punt. dat er niet noodzakelijke
grondwettelijke bepalingen behoe
ven te zijn om bevoegdheden aan su
pranationale organen te kunnen
overdragen, maar toch stelt de
Grondwetscommissie een dergelijke
grondwettelijke bepaling en wel al
leen om het nodige relief te geven
aan een rechtsvorm, waarvan men
gezien het toenemende streven
naar internationale binding en in
tegratie ma? aannamen, dat zii in
de toekomst veelvuldig toeoas^mg
zal vinden. Dit is goed gezien. Een
verandering in het nationaal reehts-
organisme, dat een stuk van haar
betekenis zal moeten afstaan, mag
immers wel f*en sterkere grondslag
hebben dan de overtuieine. dat bet
eicenlii'k "ren basis in de grondwet
behoeft. Steunend op de grondwet
zullen de "roeiende internationale
organe^ mede aan betékenis en be-
larvcdteiiincr winnen.
Hierop sluit aan de hiridiscbe
kwestie over de vraag of de natio
nale wet voorrang heeft boven de
internationale overeenkomst dan
wel omgekeerd, een vraag welke bij
de vele te verwachten internationa
le overeenkomsten men denke
slechts aan de Raad van Europa, het
Atlantisch Pact. Benelux en andere
o"e»-opr>t-'>rr.c+pv, welke nu reeds be
staan of in de maak ziin van
grote betekenis moet worden "eacht
De Grondwetscommissie stelt nu
in haar Interim ra nnort voor om voor
alle internationalp overeenkomsten
vast te leggen, dat. wanneer de na
tionale wet met deze overeenkomst
in striid is. de internationale wet
voorrang te geven boven de natio
nal o wet_
Een belangrijk gedeelte der wijzi
gingen in dit artikel betreft de sa
menwerking van de Regering en de
Staten Generaal in de zaken van het
buitenlands beleid.' Ter bestudering
en uitwerking van deze samenwer
king was reeds eerder een Staats
commissie ingesteld onder voorzit
terschap van prof. Eysinga, welke
commissie een regeling ontwierp,
waarin met enkele redelijke uit
zonderingen de eis werd neerge
legd, dat de goedkeuring van de
Staten Generaal nodig was om het
Koninkrijk aan de gesloten overeen
komst te kunnen binden. Met deze
régeling nu heeft de Grondwets
commissie zich voor een groot deel
aecoord verklaard. Volgens dit ont
werp wordt dan artikel 60 van de
Grondwet aldus gelezen: „Alle over
eenkomsten met andere mogendhe
den en met volkenrechtelijke orga
nisaties worden door of met mach
tiging van de Koning gesloten en
aanvaard. De overeenkomsten wor
den zo spoedig mogelijk aan de Sta
ten Generaal overgelegd. De Koning
verbindt het Koninkrijk niet alvo
rens de Staten Generaal hun goed
keuring hebben verleend."
Artikel 60a stelt daarna, dat de
goedkeuring wordt geacht te zijn
verleend indien niet binnen dertig
dagen na hel overleggen van de
overeenkomst door of namens een
der Kamers der Staten Generaal de
wens te kennen wordt gegeven, dat
de overeenkomst aan de uitspraak
van de Staten Generaal zal worden
onderworpen.
In artikel 60 b worden dan enkele
uitzonderingen gemaakt waarin die
goedkeuring niet is vereist:
a. Indien het een overeenkomst
betreft, waarvoor dit bij de wet is
bepaald.
b. Indien de overeenkomst uit
sluitend betreft de toepassing, uit
voering of verlenging van een goed
gekeurde overeenkomst voorzover
de Staten Generaal bij de goedkeu
ring geen voorbehoud ter zake heb
ben gemaakt.
c. Indien de overeenkomst geen
belangrijke geldelijke verplichtin
gen aan het Koninkrijk oplegt en
voor ten hoogste 1 jaar is gesloten.
d. Indien in buitengewone geval
len van dringende aard het belang
van het Koninkrijk eist, dat de ge
sloten overeenkomst zonder verwijl
van kracht wordt.
In het algemeen hebben wij hier
dus te maken met het systeem van
de stilzwijgende goedkeuring, deze
wordt immers geacht te zijn ver
leend, indien niet binnen dertig da
gen de wens te kennen wordt gege
ven de overeenkomst aan een uit
spraak van de Staten Generaal te
onderwerpen. De inlichtingenplicht
welke de commissie Eysinga voor
stelde en waartoe de regering ook
eigener beweging gebonden zou
moeten zijn. is hier door de Grond
wetcommissie niet overgenomen..
Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat
hierover nu al het laatste woord is
gezegd. Een nauwe voeling met de
Staten Generaal op het gebied der
buitenlandse betrekkingen zal hier
en daar wel als een dringende nood
zakelijkheid worden gevoeld, maar
men kan ook de vraag opwerpen of
de ontwikkeling der internationale
rechtsverhouding door een bepaalde
gebondenheid aan de Staten Gene
raal niet te zeer zal worden geremd
en of deze zich met de door de
Grondwetscommissie voorgestelde
bepalingen niet vanzelf in de prak
tijk zal kunnen ontwikkelen.
WIJ HEBBEN ONZE EERSTE DOELEN BEREIKT", zo was de con
clusie van het overzicht, dat president Sukarno inzake de zes jaar
onafhankelijkheid gaf in 'n rede bij de herdenking van de uitroeping der
onafhankelijkheid. Sprekend op de trappen van zijn paleis betoogde hij,
dat de strijd nog niet geëindigd is, aangezien West Irian alsnog onder
Nederlandse controle staat, terwijl de unie nog niet verdwenen is. De
jongste handelingen verminderen de eerbied ten aanzien van Indonesië
en tenzij wij deze fouten van geest herstellen en de daden verbeteren,
vrees ik verlies van respect der wereld, aldus de president.
Eenheid nog niet in
practijk gebracht
Hij ving zijn rede aan met een
ovgyzicht van de gebeurtenissen in
de jaren tussen de afkondiging van
de onafhankelijkheid in 1945 en
thans waarbij hij de nadruk legde
op het „avontuur van de Zuid-Mo-
lukken" en de kwestie van het KN
IL, waarbij hij het vraagstuk van de
Indonesiërs en het KNIL een trage
die noemde. Deze tragedie ware
voorkomen, indien de Nederlandse
legerleiding van het begin af het
vraagstuk van het KNIL had behan
deld overeenkomstig de afspraken.
^AAR A.P. MEDEDEELT, heeft de Indonesische minister van voorlich-
ting gisteren bekend gemaakt, dat in Djakarta ruim honderd per
sonen zijn gearresteerd, die verdacht worden van een activiteit, welke er
op gericht is de huidige Indonesische regering omver te werpen en een
Sovjetregiem te vestigen. Er zijn aanwijzingen, dat communistisch Chi
na de agitators van geld en wapens voorziet. Voorts is er in Indonesische
een uitgebreide smokkel in opium en goud om de ondergrondse activi
teit te financieren. Onder de gearresteerden bevindt zich o.a. de heer
Roestam Effendi, het vroegere lid van de Tweede Kamer voor de C.P.N
De minister van Voorlichting zin
speelde op een regeringsverklaring
van enkele weken geleden, waarin
gezegd werd, dat geen enkel optre
den dat ten doel heeft de regering
met geweld omver te werpen, ge
duld zou worden. Zijn verklaring
hie^d in, dat een samenzwering te
gen de regering was ontdekr.
In zorgvuldig gekozen woorden
heeft minister-president Soekiman
later gezegd, dat de massa-arresta
ties verricht zijn „op de veronder
stelling dat degenen die gearresteerd
werden een activiteit ontplooien die
nadelig was voor de staat." Tien da
gen geleden heeft de regering toe
gegeven „dat een ondergrondse or
ganisatie, die door een buitenlandse
mogendheid gesteund werd" hier
actief was.
Van goed ingelichte zijde wordt
verklaard, dat de communistische
agitators in Indonesië wapens en
geld ontvangen hadden van com
munistisch China. Soekiman voegde
er aan toe, dat de politie de bewij
zen heeft dat opium en goud door de
Chinezen in Indonesië gesmokkeld
der de gearresteerden ook Rustam
Effendi bevindt, een Indonesiër, die
vóór de oorlog voor de communisti
sche partij in de Tweede Kamer zit
ting had. Anderen, die bij de razzia
van de militaire politie werden op
gehaald zijn Ang Jang Goan hoofd
redacteur van het belangrijke Chi
nese dagblad Sin Po en vier leden
van de redactie. Een aantal andere
Chinese journalisten werd, volgens
de radiouitzending, eveneens gear
resteerd.
De arrestaties werden verricht in
gevolge de uitzonderingstoestand,
welke nog steeds in Djakarta en het
grootste deel van Indonesië van
kracht is. Hedenavond, de vooravond
van de Indonesische onafhankelijk
heidsdag, heeft de regering afgekon
digd dat eenieder die onwettig in het
bezit van wapens wordt aangetrof
fen zich blootstelt aan de doodstraf.
LINKERVLEUGEL PROTESTEERT.
De leider van de linkervleugel in
het parlement, Sakirman, die niet
gearresteerd werd, heeft een bezoek
gebracht aan het paleis van presi
l" I w
worden om de ondergrondse activi-1 dent Soekarno om te protesteren te-
teit te financieren.
'N OUDE BEKENDE.
In een officiële radiouitzending
werd vandaag gezegd, dat zich on-
gen de arrestaties. Vanmiddag
twaalf uur stonden de kantoren van
het communistische centrale comité
en het rode vakverbond Sobsi onder
bewaking van de militaire politie.
Naar verluidt heeft de politie in bei-
Wanneer het zomerzonnetje het as fait stooft en de warme lucht doet trillen boven de huizen met de vele
verdiepingen, dan is het in de grote stad geen pretje. Dan is men het liefst buiten in de koelte van het bos
of aan het strand. Maar degenen, die op een warme zomerdag in de grote stad moeten zijn, maken van
de nood een deugd en trachten zichzelf ook nog een beetje landelijke rust te suggereren.
Op de linkse foto zien we twee New-Yorkse jongetjes, die deelnemen aan een hengehvedstrijd in het Cen
trale Park in het hart van Manhattan. Op de rechtse foto de reeds klassiek geworden Seine-vissers.in Parijs
de kantoren documenten in beslag
genomen.
Aneta heeft voorts vernomen, dat
ook gearresteerd zijn twee hoofd
ambtenaren van het ministerie van
arbeid, namelijk Abdoel Rachman
en Soeprapto, benevens een der lei
ders van de vereniging van de ar
beiders in de ollebedrijven, „Per-
boem", de heer Sitoemeang. De rege
ring zal Donderdagavond in een be
sloten zitting van het parlement een
verklaring afleggen.
Omstreeks het middaguur heeft
een mobiele brigade het parlements
gebouw, waar een vergadering gaan
de was, afgezet. Een half uur later
kregen de parlementsleden weer de
gelegenheid naar buiten te gaan. Dit
geschiedde nadat 't communistische
parlementslid Sarwono verklaard
had zich tegen de arrestatie niet te
zullen verzetten.
Vergezeld van zijn adviseur, ms.
S Zain, is g>stermiddag om 18.30 u.
op Schiphol gearriveerd prof. Dr.
Raden Supomo,. die in Nederland
informele besprekingen komt .voe
ren over de omzetting der Unie in
een normaal verdrag. Prof. Supomo
werd verwelkomd door mr. N. .S.
Blom, staatssecretaris van buiten
landse zaken, mr. J. Kiveron, se-
cretaris-geneaal en mr. Djumhana,
waarnemend hoge commissaris van
Iudonesië in Nederland.
Tegenover de journalisten legde
prof. Supomo de volgende verkla
ring af: „Ik ben namr Nederland ge
komen om besprekingen te voeren
met de Nederlandse regering over
de omvorming van de unie tot een
gewoon internationaal verdrag. Ik
stel er prijs op te verklaren, dat het
niet in onze bedoeling ligt de sa
menwerking met Nederland op te
zeggen. Wij willen de gehele samen
werking tussen beide landen zuive
ren van de formaliteiten, die in de
praktijk blijken koloniaal psycholo
gische reacties bij het Indonesische
volk te wekken, en de goede ver
houdingen te verstoren. De unie im
mers blijkt als vorm van samenwer
king psychologisch voor het Indone
sische volk moeilijk aanvaardbaar
Daarom moet zij worden vervangen
door een andere vorm van samen
werking, die vrij is van psycholo
gische gebreken en die aan de wer
kelijkheid der samenwerking geen
afbreuk zal doen. Ook de aan het
uniestatuut gehechte overeenkom
sten zullen om dezelfde reden aan
de levende werkelijkheid moet wor
den aangepast. Ik heb het volste ver
trouwen, dat men in Nederland niet
star zal blijven vasthouden aan de
formeel-juridische inkleding waarin
onze samenwerking is vervat. Het
gaat bovenal om de fundamentele
inhoud. Niet zozeer om de formele
vormgeving. De vormen moeten
worden aangepast aan de levende
werkelijkheid, die in Indonesië zeer
dynamisch is. Wij hebben verder
nog onze nationale claim op West
Irian. Wij kennen het Nederlandse
standpunt en het Idonesische stand
punt is in Nederland bekend. West-
Irian vormd nog een serieus poli
tiek probleem, dat beide volkeren
gescheiden houdt. Als wij ook hier
voor een oplossing kunnen vinden,
geloof ik„ dat de laatste obstakels
voor een goede samenwerking zijn
weggenomen".
Thans is Indonesië voor het eerst
sinds eeuwen vrij van buitenlandse
troepen, zo zei hij.
Sprekend over Irian haalde Su
karno de leuze „Van Sabang tot Me-
rauke" aan. Hij vroeg zich af of een
vriendschappelijk deelgenootschap
mogelijk was, indien Nederland een
deel van Indonesië nog koloniseert.
Na aangedrongen te hebben op op
heffing van de unie, merkte Sukarno
op, dat het aftreden van het kabinet-
Natsir gevolgd werd door een moei
zame periode, waarin tenslotte het
kabinet Sukiman werd gevormd.
Hieruit trok hij de les, dat het licht
vaardig scheppen van een kabinet
crisis onjuist is.
Sedert tientallen jaren, aldus Su
karno, maken wij rumoer over de
eenheid, maar wij hebben een en
ander nog niet in practijk gebracht
Vervolgens besprak hij de geeste
lijke en morele schade, die door de
jarenlange strijd werd toegebracht,
waardoor de moeilijkheden van In
donesië nog groter zijn dan normaal
na de oorlog het geval zou kunnen
zfjn. De president vroeg zich af,
waarom er mensen zijn die voort
durend onrust verwekken. Hierbij
maakte hij onderscheid tuscn twee
soorten van onruststokers: Degenen,
bij wie dc misdaad drijfveer is en
degenen, die handelen als conse
quentie van de gevoerde strijd.
„Sommige rustverstoorders echter
handelen uit het subjectief verlan
gen van sommige politieke groepen
tot verstoring van de vrede". De re
gering verklaart nadrukkelijk, dat
tegen de verstoorders van orde en
rust maatregelen genomen kunnen
worden. Een andere keuze is er niet,
want indien het volk de eigen vrede
verstoort en tracht een staat in een
staat te vormen, groeit het gevaar
en daartegen is een straf optreden
nodig.
De positie van het leger bespre
kend, zeide Sukarno, dat de strijd
krachten alleen de verwerkelijking
van de veiligheid wensen en alleen
tot taak hebben de afkondiging van
de onafhankelijkheid te beschermen
tegen handelingen, die schade zou
den kunnen toebrengen.
Sukarno riep vervolgens alle In
donesiërs op tot samenwerking tot
herstel van de orde. Hierbij waar
schuwde hij tegen het prediken van
een denkbeeld, dat niet besloten ligt
in de Pantja Sila (de grondbeginse
len van de Indonesische staat) en
dat het volk op een dwaalspoor
brengt. Een ideologie, die inhoudt,
dat welvaart bereikt kan worden
zonder hard te werken, is een valse
ideologie. De president besloot zijn
rede met de dringende oproep om
hard te werken.
Mgr. N. L. A. Ammerlaan t
In de leeftijd van 57 jaar is gister
middag te 5 uur te Haarlem in de
Mariastichting overleden mgr. Nlco-
laas Leonardus Antonius Ammerlaan
vicaris generaal van het Bisdom
Haarlem.
Mgr. Ammerlaan werd op 21 Mei
1894 te Den Haag geboren cn 15
Augustus 1917 priester gewijd. Na
kapelaan te zijn geweest tc Schiedam
en Zaandam, werd hij in 1921 be
noemd tot leraar in de klassieke ta
len van het Klein-sominarie „Hage-
veld" te Voorhout. Zeven jaar later
13 Augustus 1928. volgde zijn benoe
ming tot sub-regent- ,in welke kwa
liteit hij de verhuizing van Voorhout
naar Heemstede mcenvaakte. In 1934
volgde hij mgr. M. W. A. Wijtenburg
op als regent. In deze functie was
hij tevens voorzitter van het Dioc.
Missie-comité en van het Genoot
schap tot Voortplanting des Geloofs
en directeur van het Apostolaat des
Gebeds.
Slechts 4 jaar bleef mgr. Ammer
laan regent van „Hageveld". In 1938
werd hij benoemd tot vicaris-gene
raal. de opvolger van mgr. Th, W.
Piohot. Gedurende 11 jaar heeft
mgr Ammerlaan deze post bekleed.
Hij zag zich daarbij, in de oorlog en
vooral na do oorlog, voor zeer grote
problemen, in het bijzonder van de
kerkenbouw, geplaatst. Mot al zijn
krachter. heeft hij zich gegeven aan
de oplossing van de talloze moeilijk
heden, welke dc bouw van verwoes
te en nieuwe kerken, en dc financie
ring ervan, in de tegenwoordige tiid
meebrengt, een onafgebroken "werk
zaamheid. welke zijn stoere postel
geweld heeft aangedaan en geschokt,
en aanleiding werd tot zijn onver
wacht sterven.
DE AARDBEVING IN TURKIJE.
Volgens de laatste gegevens zijn ten
gevolge van de aardbeving van Maan
dag in de provincie Cznkiri, Noord-
Turkije, 74 doden gevallen Er zijn 160
ernstige gev/onden en 450 licht ge
wonden. Ongeveer 9400 huizen zijn
onbewoonbaar
Amerika tot Rusland
De V.S. hebben dc Sowjet-Unie
Donderdag meegedeeld, dat de in
houd van het Japanse vredesverdrag
geen onderwerp voor besprekingen
op de conferentie te San Francisco
zal uitmaken.
In een op het Russische ministerie
van buitenlandse zaken overhandig
de nota wordt de Russische regering
er aan herinnerd, dat de uitnodiging
tot bijwoning van de conferentie
geldt voor „het sluiten en tekenen"
van het ontwerpverdrag, dat reeds
door de V.S. en Engeland is rondge
zonden.
Voorts wordt gezegd, dat de inhoud
van het huidige ontwerp tot stand is
gekomen door middel van bespre
kingen. die elf maanden hebben ge
duurd en waaraan door talrijke lan
den is deelgenomen. Aan deze be
sprekingen. zo zegt dc nota. heeft de
Sowjet-Unie zowel mondeling als
door het zenden van tien ontwerpen
of memoranda deelgenomen. Hier
door heeft Rusland een zelfde gele
genheid als de andere betrokken lan
den gehad bij te dragen tot de ver
schillende herzieningen.
Dc Amerikaanse regering zegt
tenslotte, dat zij de gelegenheid zal
aangrijpen om dc aard van het ver
drag te San Francisco volledig uit
een te zetten. Iedere delegatie zal de
gelegenheid hebben voor een „uit
eenzetting en een verklaring".
,.Wij zijn verheugd over dc deel
neming van de Sowjet-Unie aan deze
conferentie", aldus de Amerikaanse
nota, die een antwoord vormt op de
Russische nota var. 12 Augustus,
waarin Rusland meedeelde dat het
de Russische voorstellen inzake het
vredesverdrag zou indienen op de
conferentie te San Francisco.
President Truman heeft Donder
dag op zijn wekelijkse persconferen-
tei verklaard, dat de regeling voor
het ondertekenen van het Japanse kunde
vredesverdrag te San Francisco door
niemand zal kunnen worden ver
stoord.
Hij zei dit naar aanleiding van de
vraag, of het verrassende besluit van
de Sowjet-Unie om een delegatie
naar San Francisco tc zenden enige
wezenlijke schade zou kunnen berok
kenen aan de getroffen regeling.
Op de vraag of hij het hoofd van
de Russische delegatie, Andrei Gro-
myko, zou spreken, als deze via
Washington zich naar de conferentie
zou begeven, antwoordde Truman,
dat „het hem, wanneer Gromyko dit
wenst, een genoegen zal zijn".
Toen een correspondent dc presi
dent een vraag stelde over geruchten
als zou dc vroegere opperbevelheb
ber te Tokio, generaal MacArthur,
zijn uitgenodigd o« dc conferentie
het woord tc voeren, verklaarde Tru
man hier niet van tc weten. Hij voeg
de er echter aan toe, dat hij er geen
bezwaar legen zou hebben, dat
MacArthur door hc' ministerie van
buitenlandse zaken zou worden uit
genodigd.
Later maakte het ministerie van
buitenlandse zaken bekend, dat John
Foster Dulles herhaaldelijk bespre
kingen met generaal MacArthur
heeft gevoerd over het vredesverdrag
en aanverwante onderwerpen. Ver
wacht werd, dat dergelijke bespre
kingen voortgezet zouden worden.
Het ministerie zeide, dat de vraag
of generaal MacArthur uitgenodigd
zou worden overwogen was. daar hij
gedurende vijf en een half jaar op
perbevelhebber in Japan was ge
weest.
Weelde is even gevaarlijk als on-
