Belgische „dame" huurde een
kellner-moordenaar
Veiligheidsraad stelt
behandeling uit
Zuivelinvoer in
Amerika
Een pastoor, die veel verstand
van snoeien had
dp. naai CLltika!
-
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1951
•JE LE1DSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
Ze wilde haar man kwijt
Brussel is op het ogenblik in rep
en roer in verband met de vrijlating
om gezondheidsredenen van
Yvonne Qe Ligne. Yvonne was .ja
renlang de charmante schaatskam
pioene van België, die nergens
kwaad kon doen. Toen zij echter een
poging deed, om haar man uit de
weg te ruimen, hadden de Belgen
meteen genoeg van haar. Zij werd
door de rechter ter dood veroor
deeld, maar heeft desondanks thans
haar vrijheid herkregen.
In 1944 wen de misdaad voorbe
reid en uitgevoerd. Het echtpaar
De Ligne woonde in een landhuis
je aan de rand van Brussel. Het
huwelijk was niet- bepaald goed en
de oorzaak daarvan school voor een
groot gedeelte in de buitensporige
geldsmijterij van Yvonne.
Ten tijde van de misdaad was
Yvonne ruim veertig jaar en onder
hield relaties met een 30-jarige Ne
derlander. Via de Duitse bezetting
had de ex-schaatskampioene reeds
meermalen getracht zich van haai
man te ontdoen en daarvóór had zij
een paar maal een beroep op de
illegaliteit gedaan.
Zij liep van het kastje naar de
muur, loofde grote bedragen uit,
maar in de politieke arena kon zij
geen moordenaar te vinden.
Tenslotte kwam Yvonne door be
middeling van haar Nederlandse
vriend in relatie met een zekere Ar-
mand Michiels, kellner van beroep,
die tegen betaling van 100.000 francs
de echtgenoot wilde neerschieten.
De Gasperi krijgt
vertrouwensvotum
De Gaspari heeft Woensdag in dc
senaat het vertrouwensvotum gekre
gen. De stemverhouding was 151 te
gen 101 met acht onthoudingen van
liberale zijde.
Ongeveer 20 sociaal-democraten
namen niet deel aan de stemming,
Beide partijen, die geweigerd hebben
aan de regering deel te nemen, heb
ben besloten een politiek van af
wachten te volgen.
Hoofdpunten uit het regeringspro
gramma, waarover de stemming ging,
waren „hernieuwd vertrouwen in het
Noord-Atlantisch Pact, het recht van
Italië op hel lidmaatschap van de
V. N. en de wens van de terugkeer'
van Triest."
Uit de mondelinge stemming bleek,
dat de christelijk-democraten (de
partij van de Gasperi) thans eensge
zind zijn; Spanning binnen deze par
tij veroorzaakten de kabinetscrisis
op 16 Juli.
In een rede verklaarde de premier,
dat hij zijn krachtige politiek tegen
inflatie zal voortzetten Deze kwestie
was, zoals bekend, de onmiddellijke
aanleiding tot het aftreden van het
vorige kabinet.
Een groot deel van zijn rede was
gewijd aan het binnenlandse vraag
stuk betreffende bestrijding van de
uiterst links en rechts georienteerde
groeperingen. „De democratie moet
zichzelf verdedigen", aldus de Gas
peri.
In de kamer van afgevaardigden,
waar men verwacht dat de meerder
heid voor de regering ongeveer drie
maal zo groot zal zijn, zal wellicht
Donderdag de vertrouwenskwestie
gesteld kunnen worden.
Pleven kan kabinet
vormen
René Pleven (radicaal-gezind) is
door de nationale vergadering tot
premier van Frankrijk gekozen.
Volgens de officiële cijfers is Ple
ven met 391 tegen 102 stemmen ge
kozen.
Voor hem stemden de socialisten,
de volksrepublikeinen (M.R.P.), de
gematigde conservatieven, de radi
caal-gezinden en het merendeel der
radicalen. De communisten en com-
munistisch-gezinden stemden tegen.
De Gaullisten (ongeveer 130) en on
geveer tien radicalen onthielden zich
van stemming.
Men verwacht, dat Pleven binnen
twee dagen het kabinet zal hebben
samengesteld. De socialisten, die vóór
stemden hebben te kennen gegeven
niet aan de regering te zullen deel
nemen.
De oliekwestie
Toenadering tussen
beide partijen
Yvonne vond het wel wat prijzig,
maar ze besloot met Armand in zee
te gaan. Op de avond van de moord
was het echtpaar De Ligne in zijn
landhuisje. Op het afgesproken uur
ging Yvonne een luchtje scheppen en
van die gelegenheid maakte ze ge
bruik de moordenaar door een ach
terdeurtje binnen te laten. Ze ging
vervolgens bij haar echtgenoot in de
de kamer zitten en wachtte tot de
moordenaar zijn werk had verricht.
Zodra het schot gevallen was, liep
zij luid wenend naar buiten en
schreeuwde tegen iedereen, die het
horen wilde: „Ze hebben mijn a
man vermoord".
Zelfs de politie-inspecteur, die de
zaak te behandelen kreeg, had moei
te om niet in huilen uit te barsten,
toen hij de bedroefde Yvonne zag.
Maar spoedig veranderde zijn me
delijden in achterdocht. Hij ging het
zaakje eens reconstrueren en bin
nen enkele uren was de misdaad ont
maskerd, de moordenaar gegrepen,
terwijl ook Yvonne logies kreeg in
een Brussele politiecel.
Tijdens het proces bleef Yvonne
halstarrig volhouden, dat zij ner
gens iets van wist. Haar vliegertje
ging echter niet op, want ze had zo
veel moeite gedaan, om een moorde
naar te vinden, dat alle zware jon
gens van haar plannen op de hoogte
waren. Er werden derhalve zoveel
bezwarende feiten tegen haar inge
bracht, dat de rechter die be
weerde, dat het voor het eerst in de
Belgische geschiedenis was, dat een
vrouw een moordenaar huurde om
haar echtgenoot om zeep te brengen
Yvonne de doodstraf oplegde. De
moordenaar kreeg 15 jaar gratis
derdak en de Nederlander voor zijn
bemiddeling 3 jaar.
Thans wandelt Yvonne weer door
de Brusselse straten. Om gezond
heidsredenen! Want die spelen zelfs
in het leven van een ter dood ver
oordeelde een rol.
Vraagstuk Suez-kanaal
„Er zfjn vandaag enige vorderin
gen gemaakt", zo wordt in een korte
verklaring, die gisteren na de twee
de bijeenkomst van de Britse en
Penische delegatie over de olie-
kwestie is nitgegeven, verklaard. De zolang de wet nog wordt bestudeerd,
volgende bijeenkomst zal vandaag Men gelooft echter, dat de tekst van
gehoaden worden.
De voorzitter (voor Augustus) van
dc Veiligheidsraad, de leider der
Amerikaanse delegatie Warren
Austin, heeft op verzoek van ver
scheidene staten-leden van de raad,
besloten de voor Donderdag bepaal
de bijeenkomst ter behandeling van
het vraagstuk van de Egyptische
blokkade van het Suez-kanaal af te
gelasten.
Voorzitter Austin besloot, na de
leiders der delegaties te hebben ge
raadpleegd, de volgende bijeen
komst van de Veiligheidsraad te
stellen op Donderdag, 16 Augustus
a.s. Het verluidt dat noch de V. S.,
noch Engeland of Frankrijk, die ge
zamenlijk een resolutie hebben inge
diend, waarin Egypte is verzocht de
blokkade op te heffen, om uitstel van
behandeling hebben gevraagd. In di
plomatieke kringen is men van me
ning dat de delegaties van enige
andere raadsleden, zoals India, Joe-
go-Slavie en Turkije, mogelijk heb
ben verzocht het debat uit te stellen,
opdat zij meer tijd zullen hebben
om hun regeringen te raadplegen.
Denemarken en Nieuw Zeeland
hebben te kennen gegeven, dat zij
minder in de V. S. zullen kunnen
kopen, wanneer de Amerikaanse re
gering op grond van de nieuwe wet
op de economische controlemaatre
gelen hun uitvoer van zuivelproduc
ten naar Amerika beperkt.
Zoals bekend heeft het congres
aan deze wet de bepaling toegevoegd,
dat zuivelproducten in de periode
tot 30 Juni 1952 niet in de V. S. mo
gen worden ingevoerd, wanneer de
ze invoer de Amerikaanse productie
in gevaar brengt of doet dalen tot
beneden het huidige peil of een ho
ger peil, wanneer de minister van
landbouw dat peil noodzakelijk acht
met het oog op de binnenlandse en
internationale toestand. Ook zal de
invoer van zuivelproducten niet toe
gestaan zijn, wanneer hij storend
werkt op de binnenlandse opslag en
afzet van zuivelproducten, of wan
neer hij leidt tot onnodige belasting
van de Amerikaanse begroting op
grond van het programma voor het
steunnen der prijzen.
Sommige regeringsfunctionarissen
menen, dat president Truman het
congres zal verzoeken de clausule
inzake de zuivelinvoer te wijzigen
of te laten vervallen. Van ambtelij
ke zijde werd medegedeeld, dat er
geen maatregelen ten aanzien van
invoer zullen worden genomen,
AMERIKAANSE HULP AAN
BUITENLAND ONDER NIEUWE
AUTORITEIT?
De commissie van het Amerikaan
se Huis van Afgevaardigden voor
buitenlandse aangelegenheden heeft
zich bij voorlopige beslissing uitge
sproken voor het plaatsen van het
gehele program voor hulp aan het
buitenland onder een nieuwe hoge
autoriteit, aldus is door leden van
de commissie medegedeeld. Ook was
voorlopig besloten tot besnoeiing
met een milliard dollar van het hulp
program a acht en een half milliard
dat door Truman is voorgesteld.
Zoals bekend heeft minister Ache-
son nog kortelings aangedrongen op
aanvaarding van Trumans voorstel
in zijn geheel.
De in het plan van de commissie
voorziene nieuwe administrateur zou
door president Truman moeten wor
den aangewezen. De Senaat zou deze
benoeming moeten bevestigen. De
nieuwe functionaris zou zeggenschap
krijgen zowel over een economische
als over de militaire hulpverlening.
Hij zou slechts aan de president ver
antwoordelijk zijn, doch nauw sa
menwerken met de departementen
van buitenlandse zaken en defensie.
Toepassing atoom
energie in Engeland
Het Britse ministerie van bevoor
rading heeft medegedeeld, dat Britse
geleerden plannen bestuderen voor
de bouw van een zonder steenkool
werkend proefstation voor kern
energie te Harwell in Berkshire. Mo
gelijk zal het proefstation binnen
twee jaar in gebruik zijn.
Misschien zal de bouw er van lei
den tot belangrijke vooruitgang in
het gebruik van atoomenergie voor
het aandrijven van schepen. Het ont
werp van het station is door een par
ticuliere firma vervaardigd.
Als het proefstation eenmaal be
vredigend werkt, zal het nog wel vijf
jaar duren voor een volledig station
voor atoomenergie is gebouwd.
Een functionaris van het ministerie
van bevoorrading heeft verklaard
dat het. bij het huidige tempo van
ontwikkeling, binnen tien of twaalf
jaar mogelijk zou kunnen zijn
atoomenergie voor gebruik in het ge
hele land te benutten.
Het ministerie schat, dat de bouw
van het proefstation tenminste 9 mil-
lioen gulden zal kosten. Onder de
huidige omstandigheden zou een sta
tion om een stad van middelbare
grootte te voorzien van energie onge
veer 65 millioen gulden kosten.
Men denkt met de door de kern
reactie in een atoomoven vrijgeko
men warmte stoom te produceren,
waarmede turbines kunnen worden
aangedreven. De turbines op hun
beurt zullen generatoren aandrijven.
Er gaan nog niet bevestigde ge
ruchten, dat dr. B. F. Schonland,
hoofd van de Zuidafrikaanse raad
voor wetenschappelijke in industriële
navorsing, tot leider van het station
te Harwell voor navorsing van de
atoomenergie benoemd zal worden.
Dr. Schonland heeft zich bekendheid
verworven door zijn onderzoekingen
op het gebied van electrische ontla
dingen. Tijdens de oorlog verleende
hij zijn diensten op het gebied van
de technische oorlogsvoering.
DREIGENDE KABINETSCRISIS IN
EGYPTE.
Een kabinetscrisis zou wel eens het
gevolg kunnen zijn van de Maandag
door de minister van buitenlandse
zaken, Salah el Din Pasja, afgelegde
verklaring, dat Egypte zijn verdrag
met Groot-Brittannië zal opzeggen.
Het blad van de opposie, Akher
Lahza, schrijft, dat deze verklaring
premier Nahas Pasja heeft „ver
baasd" en de meesten van zijn ka
binetscollega's heeft verrast. De be
wering van de minister van buiten
landse zaken, dat in een toekomstige
oorlog geen steun zou worden gege
ven aan Groot-Brittannië, was even
eens een verrassing. Zij was in strijd
met het voorstel van het kabinet, dat
inhield, dat in zijn rede slechts een
aanduiding zou worden gegeven van
de strekking, dat Egypte zijn houding
jegens Groot-Brittannië in geval van
oorlog opnieuw in overweging zou
nemen.
Op een vraag van het regeringsor
gaan Al Balagh heeft Saleh el Din
verklaard, dat een eis tot evacuatie
door Engeland „ten minste voor het
ogenblik" niet voor de Veiligheids
raad zou worden gebracht.
KONINKLIJK GRAF TE
JERUZALEM GEVONDEN.
De blootlegging van een graf 2000
jaren geleder door Koning Herodes
gebouwd op een heuveltop buiten dé
omwalling van de stad Jeruzalem, is
heden begonnen. Het graf heeft Hero
des laten bouwen voor zijn gemalin
koningin Maïianne, die hij ter dood
heeft laten brengen. Het graf zal, na
dat het is blootgelegd en gerestau
reerd, als bezienswaardigheid voor
toeristen toegankelijk zijn.
HITTEGOLF IN TEXAS.
Eexas wordt geteisterd door een
hittegolf, die reeds vijf dagen duurt.
In Dallas alleen zijn al twaalf perso
nen ten gevolge van de warmte be
zweken, in Houston drie. Er zijn tem
peraturen voorgekomen van 47 gra
den Celsius.
De hittegolf gaat vergezeld van
grote droogte en er is reeds grote
schade aangericht aan de te velde
staande gewassen. In vele steden
heeft men de bevolking verzocht zui
nig te zijn met water om eventuele
branden te kunnen bestrijden. Er zijn
echter mensen, die hun beddegoed en
nachtgewaad door het water halen,
om 's nachts wat koelte te hebben.
De besprekingen van Woensdag
hadden betrekking op algemene
kweaties. zo verklaarde een woord
voerder van de Perzische delegatie
tegenover de pers. Donderdag zou-
dan de debatten over technische
kweelies beginnen. „Het is nog te
vroag", aldus de woordvoerder, „zich
optimistisch te tonen. Wij hebben
evenwel het vaste vertrouwen, dat
een oplossing in de oliekwestie be
reikt zal worden". De woordvoerder
ontkende, dat de leider van de Brit
se delegatie, Stokes, de Perzische
delegatie ooncrete voorstellen gedaan
aou' hebben.
de wet de minister van landbouw
feen andere mogelijkheid openlaat
an een Invoercontrole in te stellen.
Volgens sommige kringen is- de
onderhavige bepaling van de wet
vermoedelijk in strijd met de alge
mene overeenkomst voor handel en
tarieven, die door Amerika is onder
tekend.
Behalve Denemarken en Nieuw
Zeeland hebben ook Nederland
Frankrijk, Zwitserland. Argentinië,
Canada, Italië en Noorwegen uiting
gegeven aan hun bezorgdheid. Deze
landen hebben bij het departement
van buitenlandse zaken te Washing
ton onofficieel geprotesteerd tegen
het amendement van het congres,
Enorme brand in
San Salvador
Te San Salvador, de hoofdstad van
de gelijknamige staat, woedt een
zware brand. Het gebouw van de
opera, een kathedraal, magazijnen,
clubs en hotels, alle aan het grootste
plein gelegen, staan in vlammen. De
electrische stroom is uitgevallen. De
brand woedt al uren. Hij begon in de
opera, die volledig is uitgebrand.
Het beschikbare blusmateriaal was
gering en de waterdruk laag. Pas
zeven uur na het uitbreken was men
het vuur meester. De 100 jaar oude
kathedraal brandde ook geheel uit,
evenals verscheidene andere gebou
wen en een aantal geparkeerde
auto's. De brand zou zijn ontstaan
door het wegwerpen van een siga
retteneindje in de opera, waardoor
de gordijnen vlam vatten en een aan
tal daar opgeslagen films. Er zijn zes
licht gewonden.
SABOTAGE IN ARGENTINIë?
De Argentijnse minister van bin
nenlandse zaken, Gabriel Borlenghi,
heeft de waarschuwing doen horen,
dat oppositiegroepen terroristische
actie voorbereiden. Hij kondigde aan,
dat de politie opdracht heeft gekregen
uiterst krachtig op te treden.
Borlenghi verklaarde, dat de re
gering de plannen kende van deze
groepen, „die van plan zijn een golf
van sabotage en geweld te ontkete
nen". Volgens Borlenghi was de be
weging ontworpen door leiders van
de bourgeois-achtige socialistische
partij, de radicale partij en conserva
tieve magnaten, die gefinancierd
worden door het imperialistische ka
pitalisme zowel als door sommige
communisten". Deze groepen treden
op in het binnen- en buitenland met
de „medeplichtigheid of tenminste
geduld door sommige buitenlandse
regeringen". De regering „zal niet
aarzelen de orde te handhaven".
VERDRAG TUSSEN DE V.S.,
AUSTRALlë EN NIEUW-ZEELAND.
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken heeft bekend
gemaakt, dat het veiligheidsverdrag
tussen de V. S„ Australië en Nieuw
Zeeland op 1 September te San
Francisco zal worden ondertekend.
Volgens de tekst van het verdrag
zal elke ondertekenende mogendhe
den een gewapende aanval op een
der andere als „gevaarlijk voor haar
eigen vrede en veiligheid" beschou
wen.
BUITENLAND
i— Kort na het opstijgen van het
vliegveld Cambridge bij Hobart
(Tasmanië) is een transporttoestel
van het type Dakota DC-3 van de
„Transaustralia Airlines" in zee ge
stort. De bemanning, uit twee leden
bestaande, kwam om het leven. Dit
is het eerste ongeluk met dodelijke
afloop, dat de maatschappij sinds
haar oprichting in 1946 treft.
Volgens een officiële woordvoer
der te Singapore heeft de politie in
de afgelopen maand zes communisti
sche cellen onschadelijk gemaakt.
Vier belangrijke partijleiders werden
aangehouden.
In Berlijn wordt op het ogen
blik een congres van de Europese
studentenpers gehouden. Het Ber-
lijnse studentenblad „Coleoquium"
heeft het initiatief hiertoe genomen.
Ook Nederland is vertegenwoordigd.
De Duitse oud-majoor Martin
Sommerfeld, een vooraanstaande uit
gever van militaire periodieken, wil
alle tijdschriften van oud-soldaten
in West-Duitsland centraliseren ten
einde „te voorkomen, dat iedere oud-
generaal een eigen groep gaat vor
men en een eigen ondoordachte poli
tiek gaat voeren".
Bij bet eiland Hiddensee in de
Oostzee zijn Woensdag vijf jongens
uit Leipzig verdronken, toen hun
eigen-gemaakte boot verongelukte,
aldus het Westduitse persbureau
D.P.A. Drie inzittenden werden
door vissers gered.
BINNENLAND.
Prinses Beatrix bezocht gisteren
(incognito) Nymegen en bezichtigde
aldaar, in gezelschap van een hofda
me, de historische toren van de St.
Stevenskerk aldaar.
Een half uur lang moest de
brandweer van Kopenhagen de strijd
voeren tegen een brand op de Neder
landse Coaster „Deo Favente", die in
de vrijhaven van de stad lag. De scha
de schijnt nogal mee te vallen, want
men verwacht, dat het schip na een
paar dagen reparatie, haar reis zal
kunnen vervolgen.
Vijftig werknemers van de haar-
denfabriek Becht en Dyserinck N.V.
is ontslag aangezegd, daar d-oor om
standigheden als verminderde op
dracht, te geringe aanvoer van on
derdelen en grondstoffen en crediet-
beperking door de regering, geen
werk meer van hen aanwezig is. De
bedoelde fabrieken zijn gevestigd te
Weespercarspel.
Twee gevangenen, opgesloten in
een Huis van Bewaring te Amster
dam, kozen gisteren omstreeks half
drie de vrijheid. De (verbolgen) di
recteur van het Huis \#an Bewaring
wil niet mededelen, hoe de ontsnap
ping geschied is.
De automatische sproei-inrich-
ting, die in werking kwam toen er
brand uitbrak in het grondstoffenma-
gazijn van de textielfabriek H. T. M.
te Helmond, veroorzaakte door wa
terschade meer nadeel, dan de brand
zelf. die door optreden van de Hel-
mondse brandweer tot een klein ge
deelte van het magazijn beperkt
bleef.
25 Varkens kwamen in de vlam
men om, toen er gisteren brand uit
brak in de schuur van de landbou
wer G. de V. te Haaksbergen. Een ge
deelte van de schuur was als woning
voor een ander landbouwersgezin in
gericht. Ook dit gedeelte van
de schuur werd, zonder dat er
iets van de inboedel gered kon wor
den, een prcoi der vlammen. Kort-1
sluiting is vermoedelijk de oorzaak.
Langeraar van jaar tot jaar
XII.
l^A DE PLOTSELINGE DOOD VAN PASTOOR BUYJr, werd Gerardus
van Dijk tot zijn opvolger benoemd. In 1831 te Nederhorst den Berg
geboren, werd hij in 1856 priester gewijd en daarna benoemd tot kape
laan te Langeraar: hij bleef er totzijn dood:
Geheel zijn priesterleven
Aan Langeraar gegeven",
luidt dan ook zijn grafschrift.
Hij was een zeer merkwaardige man, bekend in heel het bisdom. Altijd
vrolijk en opgeruimd, ook toen hij doof was geworden. Toen stond hij
algemeen bekend als „doove Gerrit", zo genoemd door collega's en pa
rochianen, voor wie hij een vader was. Hij had dan ook nagenoeg allen
gedoopt en hen -uen opgroeien. Een mens met een gelukkig karakter, die
in zijn vrije tijd graag zijn vruchtbomen ging snoeie - en zoveel be
kwaamheid daarin had, dat hij door velen, katholieken of niet, werd ge
raadpleegd. En als er niets te doen viel in de boomgaard was hij bezig
met het snijden vni houten beelden en kruisen. Ook hierin was hij zeer
bedreven en kunstenaars als Brom wisten zijn werk te waarderen.
Algemeen geëerd en geacht als
mens en als priester; daarbij een on
vermoeide werklurt. Hij was bijna 70
jaar oud en zag er toch niet tegen
op met de bouw van een nieuwe kerk
te beginnen, gevolgd aoor een nieu
we pastorie, nieuwe school en huis
voor de dokter. Al is 1875 liet hij een
nieuw armenhuis zetten in plaats van
het door pastoor Buys gestichte; dat
was te klein geworden. In 1901 begon
de bouw van de nieuwe kerk. Archi
tecten waren J. L. Meester en J.
Scheepens. De kerk werd gebouwd,
in afwijking met het gewone land-
bouwtype, meer gecentraliseerd; een
achterkant met een stenen sterge
welf en daaraan sluiten zich de vier
armen van een kruis aan westelijk
het schip, driebeukig, naar noord en
zuid de transepten en naar het oos
ten het priesterkoor. Deze bouw had
IUTIIINAAL
KATHOLIEK THUISFRONT
boekbespreking
Thorbecke en de stad Leiden,
door Mr R. van Roijen, archiva
ris der gemeente Leiden. Uitgave:
N. Samson N.V. Alphen aan den
Rijn 1951
Van hogerhand is enkele maanden
geleden getracht de honderdste ver
jaardag van de invoering der Ge
meentewet met een zekere statigheid
te herdenken. Groot enthousiasme is
hiermede niet ontketend wat gezien
de aard van het feestobject en de in
stelling van de Nederlander niet te
verwonderen is en fraai harmonieert
met het karakter van de steile Wets-
vader zelve. Maar nu komt als aar
dige epiloog op deze viering het bo
vengenoemde boekje van zéér be
voegde hand ons Leidse hart verheu
gen. Binnen 't kort bestek van 44
bladzijden wordt een onderhoudend
en karakteristiek beeld gegeven van
het Leiden omtrent het midden dei;
vorige eeuw, verduidelijkt met wél
gekozen illustraties. Allerlei narighe
den, waarmede de zéér vroede en
zéér welgestelde vaderen van deze
stad van pl.m. 1830 tot pl.m. 1850 te
kampen hadden passeren de revue:
mobilisatie van 1830 pijnlijke kaste
korten en een edele deus ex machina,
die maar eventjes een ton schenkt om
de zaak te sussen, relletjes om het
Huiszittenhuis, moeilijke economische
omstandigheden en ontstellende arm
lastigheid en vele andere zaken meer,
En daar tussen door en daarmede in
verband gebracht (zover dit gaat
tenminste en gezien de weinig bewe
gelijke aard van Thorbecke en het
gebrek aan gedrukte bronnen is dit
niet ver!): de gestalte van de Vader
van 1848. Veel biografische en intie
me bijzonderheden, tendele nimmer
gepubliceerd; zijn optreden als hoog
leraar en een gedetailleerde beschrij'
ving van de verkiezingsprocedure,
die hem in 1845 in de Leidse Gemeen
teraad bracht en die in een boekje
over de herdenking van de gemeente
wet van 1851 zeker niet misstaat.
Drie bijlagen tot slot: de text van zijn
trouwacte; een facsimile van de „Lijst
der Stemgeregtigde en tot verkiezing
bevoegde ingezetenen dezer Stad"
(Bijvoeksel tot de Leidsche Courant
van 13 Augustus 1847) waarin de
huidige Leidenaar tot zijn vertedering
talrijke namen van bekende Leidse
families zal aantreffen; en als derde
bijlage: wat huiselijke bijzonderhe
den omtrent de leden van de Leidse
Raad in 1845 Deze laatste bijlage
dient echter zorgvuldig buiten de
aandacht van de moderne huismoe
ders gehouden te worden, aangezien
in deze kringen gemakkelijk ontevre
denheid zou kunnen worden gewekt
bij het vernem-a van het schandalig
aantal domestieken dat de vroede va
deren erin aien tijd op nahielden. Met
dit enige voorbehoud, moet verder
ieder minnaar van het Leids Athene
het boekje in zijn huisboekerij opne-
het voordeel, dat men nagenoeg over
al in de kerk op het altaar kan zien.
Voor het schip kwam een toren,
waarin het hoofdportaal. Op 22 Mei
1902 werd deze kerk door Mgr. Bot-
temanne geconsacreerd. Altaar, com
muniebank en doopvont werden ver
vaardigd door Jan Brom; de Piëta
door de beeldhouwer Maas. De kerk
bezit verder nog 12 laat-gothieke
apostelenbeelden en idem beelden
van Maria en St. Adrianus; allen van
hout. De oude en mooie monstrans is
van 1617.
Betreurd door allen overleed pas.
toor van Dijk op 8 Januari 1908; tot
in zijn laatste levensdagen de een
voudige altijd blijde man en vader
voor zijn parochianen. Zijn opvolger
werd Henricus Joannes Bakker, in
1854 te den Haag geboren, en in 1880
priester gewijd.
Hij was kapelaan in het Zwaantje
aan de Rijndijk, te Wateringen,
Schoonhoven en Bodegraven. In 1897
werd hij pastoor te Kudelstaart en
vandaar kwam hij naar Langeraar.
De toestand in het armenhuis liet
veel te wensen over; pastoor van Dijk
had dat al wel bemerkt en zijn op
volger besloot in te grijpen. De oude
mensen moesten tot nu toe elkaar
verplegen, terwijl een optrad als
moeder en de kleine republiek tracht
te te besturen. Pastoor van Dijk had
al plannen gehad om een groot ge
sticht te bouwen voor de ouden van
dagen en de zorg voor hen aan zus
ters op te dragen. Maar na de bouw
van de kerk, pastorie, school en dok
tershuis, was er geen geld meer voor.
Zijn opvolger begon in 1911; er wer
den plannen gemaakt, een lening ge
sloten en de bouw kon beginnen. Een
grote tegenspoed was, dat de dijk
voor het in aanbouw zijnde gesticht
doorbrak en de hele fundering on
der water kwam te staan. Toch kon
het gebouw in 1912 klaar komen en
in October van dat jaar werd het in
gezegend; zusters namen de zorg voor
het St. Antoniusgesticht op zich en
het oude wit marmeren altaar, door
pastoor Buys in de oude kerk ge
plaatst, kwam nu in de kapel van het
gesticht te staan-. Architect Robbers
uit Haarlem had de tekening gemaakt
voor het gesticht. Ook de oude
preekstoel, afkomstig uit de vroegere
kerk werd vervangen door een nieu
we van Maas; Loots schilderde nieu
we kruiswegstaties en daarna de ge
hele kerk, waarbij rekening werd ge
houden met de 12 cude apostelbeel
den, op de oude voetstukken in het
transept van de kerk aangebracht.
In 1909 werd de oude school patro
naat.
Pastoor Bakker stierf op 21 Febru-
ri 1825; hij werd opgevolgd door
Petrus Joannes Bonnet, in 1898 pries
ter gewijd en achtereenvolgens ka
pelaan te 's Heerenhoek, Boskoop,
Hoogmade en Wervershoof. In 1915
werd hij pastoor te Bleiswijk. In
1932 ging pastoor Bonnet naar Wer
vershoof, waar hij eens kapelaan was
geweest; hij overleed er al in 1935
op 18 Juli. Bij zijn vertrek werd
Henricus Bilars pastoor te Langeraar.
Deze was in 1903 priester gewijd en
kapelaan geweest te Dordrecht, Sche-
veningen, den Haag in de St. Agnes,
te Delft in de St Hippolytus en te
Alkmaar; in 1924 werd hij benoemd
tot pastoor te Middelharnis. Hij stierf
te Langaraar op 30 September 1940.
Zijn opvolger Bernerdus G. Hosmans,
was sedert 1936 pastoo- te Heer Hu-
gowaard. In 1945 werd hij deken en
pastoor van Wognum en in 1947 de
ken en pastoor te Be/erwijk. Te Lan
geraar werd in 1945 tot pastoor be
noemd Joannes M. Halkes, die pas
toor was te Maasland sinds 1936.
Een jonge Duitse weduwe, die
zich tot de Zuid-Afrikaanse minister
had gewend om deze te verzoeken
een Zuidafrikaanse echtgenoot voor
haar te vinden, heeft op de dag
zelf dat de inhoud van haar brief
door dr. Malan aan de pers werd
verstrekt, 20 huwelijksaanbiedingen
gehad. Sommige candidaten hebben
onmiddellijk na het lezen van de
brief, naar het kabinet van de gou
vernementschef getelefoneerd, ande
ren hebben regelrecht aanzoeken
bij het secretariaat van de eerste-
minister ingediend, terwijl tenslotte
twee hebben aangeboden de reis
van de jonge weduwe van Duitsland
naai- Zuid-Afrika te betalen. De be
trokkene immers vericlaart, dat zij
„een aangenaam uiterlijk" heeft en
28 jaar oud is.
De eerste minister heeft het dos
sier van de zaak, die snel in om
vang toeneemt, aan het immigra
tiebureau toevertrouwd.
