S)e CcidóeSon^mt Nederlandse padvinders naar de Jamboree De Hongaarse deportaties PROTEST DER GROTE DRIE De luchtbrug is er weer Berlijn heeft export-achterstand Soemitro heeft er genoeg van Geen voortgang te Kaesong Breedtegraad onaanvaardbaar Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1951 42ste JAARGANG No. 12343 Westelijk protest tegen Boedapest Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 GROND WETS HERZIENING ONGEVEER een week geleden verscheen het Interimrapport van de Staatscommissie tot herzie ning van de Grondwet, een commis sie ingesteld bij Koninklijk Besluit van 17 April 1950. Het was de bedoeling, dat deze commissie zo tijdig met haar werk gereed zou zijn, dat onmiddellijk na de verkiezingen van het volgend j aai de grondwetswijziging haar beslag zou hebben gekregen. Nu men ech ter inzag, dat dit moeilijk te verwe zenlijken zou zijn tenminste wat de algehele wijziging betreft heeft men een Interimrapport doen verschijnen, waarin op suggestie van de regering alvast enkele voor name wijzigingen werden behandeld. Er is immers geen vol jaar meer beschikbaar om deze doelstelling te verwezenlijken. In eerste lezing zou deze grondwetswijziging nog vóór de verkiezingen van het volgend jaar door de oude Kamer moeten zijn aanvaard en de commissie zegt zelf in haar voorwoord, dat het haar niet is mogen gelukken alle voor stellen met de daarbij behorende toelichtingen zo tijdig gereed te heb ben, dat de Regering en de Staten Generaal de in aansluiting daaraan te treffen wettelijke voorzieningen binnen deze termijn tot stand zouden kunnen brengen. De regering én de Raad van State én de beide der Sta ten Generaal moeten immers over voldoende tijd beschikken om zich over de voorgenomen omvangrijke en ten dele ook ingrijpende wijzi gingsvoorstellen naar behoren te be raden. Het moet in hoge mate onge wenst worden geacht, indien men genoopt is een herziening van de Grondwet in geforceerd tempo te behandelen. De inleiding op dit In terimrapport zegt er zelf van: de fundamentele betekenis van onze Grondwet voor het rechts- en staats leven brengt mede, dat voorstellen tot verandering eerst na gezette overweging verwezenlijkt dienen te worden. In de Grondwet zelf ligt de ze gedachte mede ten grondslag aan het voorschrift, dat herziening slechts mogelijk is na behandeling der voor stellen in twee lezingen. Dit Interimrapport nu behandelt voorlopig een zevental onderwerpen en wel een wijziging van het der tiende hoofdstuk betreffende de pro cedure tot verandering van Grondwet, de overgang naar nieuwe rechtsorde, de uitbreiding van het aantal leden der Staten Ge neraal en in verband daarmede de uitbreiding van het passief kiesrecht, de buitenlandse betrekkingen, het vervallen verklaren van revolutio naire vertegenwoordigers van het lidmaatschap van de Staten Gene raal c.q. ook van de provinciale Sta ten en van de Gemeenteraad en in verband daarmede weer de wijziging van het befaamde artikel 7 over de drukpersvrijheid en het verschij ningsverbod van bepaalde uitgaven. De meest spectaculaire van deze zijn wel de uitbreiding van de Sta ten Generaal, het vervallen verkla ren van revolutionaire vertegen woordigers van het lidmaatschap van de Staten Generaal en de drukperr- vrijheid. Nu zijn er reeds aan dit Interim rapport al niet minder dan vijf min derheidsnota's toegevoegd en wel twee, welks ondertekenaars het niet i eens zijn met de voorgestelde wij ziging inzake de procedure voor een Grondwetsherziening, één betreffen- i de het toetsingsrecht, één betreffen de het vervallen verklaren van re- volutionaire vertegenwoordigers van hun lidmaatschap van de Staten Ge- I neraal en één over de drukpersvrij heid. Reeds deze minderheidsnota's be wijzen, dat er nog wel wat water naar de zee zal stromen, voordat al deze verschillen van opvatting zó nauwkeurig aan elkander zijn ge toetst dat men zich kan gaan zetten tot het nemen van een besluit. Nu is er echter in ieder geval één onderwerp, waarover de geleerden het wél eens zijn en dat is de uit breiding van de Staten Generaal: de Tweede Kamer tot 150 leden de Eer ste Kamer tot 75. Deze Grondwetswijziging zou men in ieder geval kort na de komende verkiezingen willen verwezenlijken. Zou men echter daartoe moeten wachten tot de commissie haar ge hele rapport met alle voor te stellen wijzigingen gereed heeft en daar na zullen deze. dan nog in het kabi net, in de Raad van State en in de Tweede en Eerste Kamer moeten worden behandeld, nadat zij eerst nog in een wettelijke vorm zijn ge goten dan zou men deze schone illusie reeds nu wel kunnen begra ven. Daar komt nog iets anders bij bovendien. Men kan al deze grond wetswijzigingen in één wetsontwerp onderbrengen, maar dan loopt men de kans zoals in 1938 geschiedde, dat de wijzigingen, welke men wél een stemmig zou willen aanbrengen, verworpen worden terwille van een of meer wijzigingen ten aanzien waarvan bij meer dan een derde der leden bezwaren zouden blijken te bestaan. Het is daarom niet aan te nemen, dat men deze moeilijkheid waar er nu reeds zoveel afwij kende meningen blijken te bestaan niet zou ondervangen door alle wijzigingen als los staande wetsont werpen te behandelen. En in dat ge val zou men met het betrachten van enige spoed ten aanzien van de uit breiding der Staten Generaal met dit punt kunnen beginnen. In dat ge val moet het mogelijk zijn dit on derdeel, waarover geen verschil van mening bestaat spoedig na de ver kiezingen in de Staten Generaal aan de orde te stellen. Over de ver schillende in dit rapport behandelde onderwerpen ieder op zich zullen wij in de komende weken nog het een en ander zeggen. De Franse, Britse en Amerikaan-1 se regeringen hebben een openlijk1 protest doen horen tegen de gemelde massa-deportaties in Hongarije. Het initiatief tot deze protesten was door de Franse regering genomen, Lon den en Washington hebben zich er bij aangesloten, terwijl andere re geringen reeds stappen in Boeda pest hadden gedaan. De Nederlandse regering heelt aangeboden een aantal van de oudste gedeporteerden asyl te verlenen. Dit aanbod zou door de Hongaarse regering zijn afgewezen. De deportaties zijn in Boedapest op 21 Mei begonnen en ongeveer veertien dagen geleden geëindigd. Niet-officiële ramingen stellen het aantal gedeporteerde personen op 45.000. In het Lagerhuis heeft de onder minister van buitenlandse zaken Ernest Davies o.m. verklaard: ,Het leed van de gedeporteerden, van wie velen oud en ziek zijn, zal ver scherpt worden door de komende winter, wanneer zij al de hardheden van het klimaat in volkomen onvol doende woongelegenheden moeten doorstaan. De Britse regering zal de Verenigde Naties gedetailleerde bewijzen overleggen van de schen dingen van het artikel betreffende de mensenrechten in het vredesver drag met Hongarije. Het Hongaarse communistische dag blad Szabad schrijft in een antwoord op de door Truman over de depor taties uitgesproken critiek, dat de „kern van een vijfde kolonne uit de NEDERLAND BEZUINIGT. Mr. T. Spijker, Nederlands ambte naar voor internationale politie- en justitiehulp te Parijs, heeft ontslag genomen. Mr. Spijker heeft zich in de laatste jaren beijverd om een ein de te maken aan het „vacantie zwer ven" zonder een cent op zak van de Nederlandse jongelui in Frankrijk, waardoor zij in moeilijkheden kwa men met de Franse justitie. Voorts heeft hij er menig avontuurlijke jon ge Nederlander uit het Franse vreem delingenlegioen weten te krijgen. De functie van mr. Spijker zal wegens bezuiniging niet worden gehandhaafd. hoofdstad is- verwijderd". Uit de steden zijn naar het platteland ver wijderd, zo schrijft het blad „graven, baronnen, bankiers, industriëlen, vroegere generaals van het Horthy- régime, oud-ministers en onder staatssecretarissen". Te Washington zeicle minister Acheson echter, dat de enige mis daad, waaraan de duizenden gede porteerden zich hadden schuldig ge maakt, was, dat zij zonder sympa thie stonden tegenover de commu nistische propaganda. OVERDRACHT BEVEL ZEE STRIJDKRACHTEN. Aan boord van Hr. Ms. Vliegkampschip ,KareJ Doorman" te Rotterdam heeft de bevelhebber van de zeestrijdkrach ten en chef van de Marinestaf jhr. E. J. van Holthe gisteren het bevel overgedragen aan zijn opvolger, vice-admiraal A. dé Booij. Schout bij-nacht C. W. Slot, commandant zeemacht, overhandigt de admiraals vlag, nadat deze was gestreken, aan de scheidende bevelhebber van de zeestrijdkrachten jhr. E. J. van Holthe. Links van de heer Holthe de nieuwe commandant vice-admi raal A. de Booij Uit Utrecht is gisteren het Neder landse contingent padvinders voor de aan het einde van deze week te Bad Ischl te beginnen Wereldjambo ree per trein naar Oostenrijk ver trokken. De burgem van Utrecht, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, insper teerde voor het vertrek de voor het station te Utrecht opgestelde pad vinders. Op de linkse foto neemt hij afscheid van de jongste en de klein ste padvinder uit Nederland, die aan de Jamboree zal deelnemen, de dertienjarige Joost de Jong uit Ut recht. Rechts, de padvinders wuiven uit de trein een laatste groet naar de achterblijvenden. AMERIKA, Engeland en Frankrijk zijn zoals in het kort reeds ge meld weer een luchtbrug be gonnen, hoewel op kleine schaal en van niet-militair karakter. Verleden week hadden de Westelijke mo gendheden aangekondigd, dat zij zie h het recht voorbehielden tegen de moeilijkheden, welke de Russen aan het handelsverkeer tussen West- Berlijn en West-Duitsland in de weg leggen, „zodanige maatregelen te nemen als nodig zijn". Van 1 Augustus af wordt er een geregelde dienst onderhouden met vier vrachtvliegtuigen, welke dage lijks dertig ton exportgoederen uit West-Berlijnse opslagplaatsen naar West-Duitsland zullen vervoeren. Eventueel zal deze dienst met mili taire toestellen worden uitgebreid. Het zal een maand duren om de achterstand in de export van Berlijn naar het Westen te overwinnen, want er ligt duizend ton goederen op verzending te wachten tot een waarde van zestig millioen gulden. Drie weken geleden zijn de be sprekingen met de Russen over Berlijns verbinding met het Westen afgebroken. De Russen houden vol, dat zij de bevoegdheid hebben alle controle op dit verkeer uit te oefe nen en verlangen dan ook uitvoerige gegevens over herkomst van de grondstoffen, welke de West-Ber lijnse fabrikanten voor hun export artikelen hebben gebruikt, een en ander om smokkelarij van grondstof fen uit de Oostelijke zone naar West-Berlijn tegen te gaan. De Wes telijke mogendheden staan op het standpunt, dat de Russen daartoe geen enkel recht hebben, al gaat alle verkeer van Berlijn naar het Wes ten door de Russische zone. Overigens zijn het niet alleen de West-Berlijners, die van de Rus sische maatregelen te lijden hebben, ook Oost-DuitSland komt in moei lijkheden. Uitgewezen Duitsers protesteren Duitsers, die zijn uitgewezen uit het voormalige Duitse gebied dat op het ogenblik aan Nederland be hoort, hebben in een brief aan de Westduitse regering geprotesteerd tegen de confiscatie en onteigening van Duits particulier bezit in dat gebied. In het protest wordt gezegd, dat het internationale recht maatrege len, als waartoe de Nederlandse re gering heeft besloten, verbiedt. De Westduitse regering wordt verzocht, bij de Verenigde Naties te proteste ren. De betrokenen, die op het ogen blik in de buurt van Gronau wonen, stellen tenslotte voor, soortgelijke maatregelen tegen de in West-Duits land woonachtige Nederlanders te nemen. Zolang men namelijk over deze kwestie niet tot een regeling komt, wordt het handelsverdrag tussen West- en Oost-Duitsland, dat 840 millioen gulden omvat, niet van kracht en blijft de Oost-Duitse in dustrie verstoken van staal en machinerieën, benodigd voor het vijfjarenplan. Men zou daar thans reeds een tekort hebben, omdat de leveringen door West-Duitsland nog vol gens het vorige handelsverdrag drie weken geleden zijn beëindigd, Rond de rondetafel Nu met de West DERDE AANVAL OP ONDERNEMING ARDJASARI. Voor de derde maal in één maand tijds is in de nacht van Maandag op Dinsdag een aanval gedaan op de onderneming Ardjasari bij Bandjara (ten Zuiden van Bandoeng). De aan val, die acht uren duurde, werd door politie en militairen afgeslagen. Maandag- en Dinsdagnacht heeft een groep gewapenden getracht, ver warring te stichten bij de rand van de stad Makassar. Beide nachten werd in de stad hevig schieten ge hoord. Volgens een officiële militaire bekendmaking worden thans razzia's uitgevoerd, teneinde het bezit van vuurwapen door mensen, die daartoe geen vergunning hebben, tegen te gaan. Die uitverkoop mislukte De uitverkoop tegen uiterst lage prijzen is in Brussel geen succes ge- wordien, zoals in Nederland. In te genstelling tot in ons land, waar de deine zaken met de prijzenoorlog jegonnen en de grote dwongen om nee te doen, begon in België Au bon narché een van de aller-grootste :aken. Slechts drie dagen heeft de prij- cnoorlog geduurd. Mien had ver acht dat de mensen zich zouden erdringen om voor de halve prijs België is een duur land aller- m herenschoenen en huishoudelijke rtikelen te kopen. Maar er gebcur- e niets van dien aard. En sinds ;isterochtend verkoopt Au bon narché weer tegen zijn oude-hoge- •jrijzen. De directeur zei: Het ogenblik was niet gunstig. Het was het einde van de maand. Bovendien had ieder een geld gespaard om met vacantie te gaan en de mensen die van va cantie terugkwamen hadden in het geheel geen geld meer. Duitsland en de Westerse defensie Een woordvoerder van het Franse ministerie van buitenlandse zaken heeft Woensdag meegedeeld, dat de besprekingen van de leden-staten van het Noord-Atlantische verdrag over de Duitse deelneming aan de Wester se defensie van September tot Octo ber zijn uitgesteld. Oorspronkelijk zou de kwestie wor den besproken op de in September te Ottawa te houden bijeenkomst van de Atlantische Raad (raad van ministers van buitenlandse zaken der leden-staten), maar men heeft na beraadslagingen van verscheidene weken besloten het punt eerst op de in October te Rome te houden bij eenkomst te behandelen. De juiste datum voor de zitting te Ottawa moet nog worden vastgesteld. Volgens de Franse woordvoerder zal dit zijn tussen 4 September, de da tum waarop het Japanse vredesver drag zal worden ondertekend, en de aanvankelijk voor de bijeenkomst van de Atlantische Raad vastgestelde datum van 17 Septembèr. Van bevoegde zijde wordt mede gedeeld, dat de Nederlandse regering thans overweegt het benoemen van een commissie die tot taak zou heb ben de Ronde-Tafelconferentie met Suriname en de Ned. Antillen een zo vlot en vruchtbaar mogelijk verloop te doen hebben. Te dien einde zou deze commissie zich moeten bezinnen op het samen stelling van een „working paper". In de commissie zullen vermoede lijk zitting hebben de heren mr. Van Schaik, mr. Van Helsdingen, mr. Van der Grinten en de heren mr. dr. Pos cn mr. Debrot, resp. vertegenwoor diger in Nederland van Suriname en van de Ned. Antillen. Zodra de werkzaamheden dezer commissie zover zijn gevorderd, dat de aanvangsdatum van de RTC kan worden bepaald, zal tot bijeenroeping daarvan worden overgegaan. REVISIE R.T.C.-OVEREENKOMSTEN. Naar Aneta in officiële kringen heeft vernomen zal prof. dr. mr. R. Supomo op 18 Augustus naar Neder» land vertrekken. Het doel van zijn reis werd als volgt omschreven: „Het voeren van informele en voorberei- deide besprekingen met de Neder landse regering en Nederlandse po litieke kringen over de wijze, waarop de R.T.C.-overeenkomsten gerevi seerd zouden kunnen worden". Wegens laksheid van het kabinet DR. SOEMITRO DJOJOHADI KOESOEMO, de belangrijkste deskundige van Indonesië op het gebied van financiën en economie die de rege lingen getroffen heeft voor het verblijf van Schacht in Indonesië, heeft al zijn regeringsfuncties neergelegd „omdat hij niet instemt met de lak se houding van de regering betreffende het nemen van maatregelen in de huidige economische moeilijkheden". Soemitro was gevolmachtigd minis ter, regeringscommissaris bij de Ja- vaasche Bank en adviseur van de mi nister van Economische. Zaken. Hij verwierf zich een internationale naam door het afsluiten van het ,,Fox contract" met de filmman Mat thew Fox toen men geld nodig had voor de Indonesische revolutie. Soemitro heeft aan Ass. Press mee gedeeld, dat hij zijn energie zou ge ven aan het opbouwen van economi-; sche coöperaties en aan de economi sche faculteit van de universiteit van Djakarta. Sprekend over de economische moeilijkheden var het land zeide hij, dat „het land lijdt aan dingen, die niet gebeurd zijn onder de huidige regering van dr. Soekiman. Alleen een sterk en gedurfd optreden zou de communistische infiltratie en agi tatie in de jonge vakbonden van In donesië tot staan kunnen brengen". Soemitro behandelde in het bijzon der de moeilijke omstandigheden in de Indonesische havens waar een al gemene staking van 55.000 havenar beiders, verenigd in een communis tische vakbond, dreigt. De bond van werkgevers heeft gis teren de eisen van de vakbond voor hogere lonen verworpen eri een be roep gedaan op de Indonesische re- De onderhandelaars hebben van daag op hun 17e bijeenkomst te Kae song wederom de „fundamentele me ningsverschillen" over een buffer zone niet uit de weg kunnen ruimen. Morgen komt men weer bijeen. Acheson zei gisteren in een pers conferentie, dat de communisten wil len teruggaan naar de linie van waaruit zij hun onuitgelokte aanval lanceerden en waarmee zij de oorlog begonnen. Acheson achtte dit onaan vaardbaar. Hij Voegde er aan toe, dat de minister van Defensie, Marshall, duidelijk heeft uiteengezet, dat een demarcatielijn een verdedigbare linie moct> zijn. De gebeurtenissen hadden aangetoond, aldus Acheson, dat dit niet het geval was met de 38ste breedtegraad. Ten Zuiden van Kaesong hebben vtanmiorgen korte botsingen plaats gehad tussen kleine eenheden, aldus het communiqué van het achtste le ger. Ten Noordwesten van Janggoe worden de gevechten voortgezet tus sen geallieerde patrouilles en een goed-ingegraven Noordelijke com pagnie, welke bewapend is met ge weren en machinegeweren. Op het centrale front was geen ac tiviteit van gewicht. Op de Noorde lijke wegen is weinig verkeer. Gesneuveld in Korea De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen tijdens gevechten in Korea op 26 Juli j.l. is gesneuveld de sergeant J. E. Schaapman, afkomstig uit Genemuiden. De sergeant Schaapman werd 16 Februari 1925 geboren. Hij was ongehuwd en afkomstig van het wapen van de Koninklijke Marechaus see. De naaste familieleden zijn gewaarschuwd. gering „om omstandigheden te schep pen voor werk en vrede op democra tische grondslag". Soemitro, die behoort tot dc so cialistische partij van Sjahrir, is kort geleden teruggekeerd van een Euro pese missie om economische en fi nanciële deskundigen te vinden voor de Indonesische overheidsdienst. Spoorwegsabotage in Argentinië Door sabotage Is het treinverkeer in Buenos Aires tijdelijk geheel lam gelegd. In de buurt van een spoorweg station in een der voorsteden deed zich een hevige ontploffing voor, waarbij verscheidene rails werden vernield. Bijzonderheden werden door de spoorwegautoriteiten niet gegeven wel is bekend geworden, dat vele spoorwegmannen zijn gear resteerd. De explosie volgde op een ge rucht, dat er onder de spoorwegar beiders een „sit-down"-staking was uitgebroken. Volgens Reuter schij nen hierbij ongeveer 250 machinis ten en stokers betrokken te zijn, maar in ieder geval heeft een groep arbeiders, die niet tot de machtige (Peronistische) vakbond van spoor- wegrrfannen wil behoren, een mani fest uitgegeven, waarin een oproep tot staking werd gedaan. In de namiddag waren de dien sten weer normaal, behalve op de „Roca-lijn". Op deze lijn had ook de speciale trein voor Eva Peron, de vrouw van de president, die voor vier maanden een ,k,ruistocht voor betere gezondheidstoestanden" in Noord-Argentinië ging ondernemen, enige tijd vertraging. Volgens berichten uit Bahia Blan- ca hebben ook daar enige machinis ten en stoker het werk neergelegd. Enige telefoonlijnen werden afge sneden. Er was echter geen stagna tie van betekenis. Alleen het gevoel, diep in ons, on ze plicht gedaan te hebben, naar beste weten en kunnen, kan rust geven en de kracht om verder te gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1