Motie DeGraaf inzake schadeloos
stelling gerepatrieerden
aangenomen
Het besluit „vijandelijk vermogen''
te vijandig geacht
Het zevende lustrum van Kath.
Middenstandsbond
Het gebruik van schrikdraad
ZONDER
SCHULD
WOENSDAG 18 JULI 1951
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Tweede Kamer
Met algemene stemmen heeft de
Tweede Kamer gistermiddag de
motie-De Graaf (K.V.P.) aangeno
men. waarin de Regering wordt uit
genodigd aan een in te stellen com
missie ook het vraagstuk van de
vergoeding van oorlogsschade aan
uit Indonesië gerepatrieerde Neder
landers in studie te nemen.
Tevoren was met 70 tegen 7 stem
men (die van de communisten) een
motie-Hoogcarspel verworpen, welke
motie op een zo spoedig mogelijk tot
stand komen van een regeling voor
schadevergoeding aan gerepatriëerden
aandrong.
Het ontwerp regeling van het as-
surantie-bemiddelingsbedrijf. waar
mee de Kamer gisteravond al was
begonnen, werd bijna ongewijzigd
zh. s. aangenomen. Er waren enkele
amendementen, die minister Lief-
tinck overnam.
Over de gehele lijn bleek er nogal
instemming te zijn met dit wetsont
werp, dat bedoelt een regeling te
treffen voor de eisen, waaraan de
bemiddelaars in het verzekeringsbe
drijf moeten voldoen, alvorens ?ij
hun v/erk mogen doen.
Wat de examen-eisen voor oude
ren betreft, zei de minister, dat men
zich ook hier zoveel mogelijk zal
Aetherklanken
DONDERDAG
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gramof.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO:
8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.45 Idem.
9.00 Morgenwijding. 915 Gram. 9.30
Waterstanden. 9.35 Gram, 10.30 De
Antwoordman. 10.45 Gram. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Kameror
kest en soliste. 11.45 „Abstracte le
vens", causerie. 12.00 Lichte muziek.
12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 „In 't spionnetje". 12.38
Pianospel. 13.00 Nieuws. 13.15 Me-
tropole orkest. 13.45 „U kunt het
feloven of niet". 13.50 Gram. 14.00
trijkkwartet en piano. 14.50 „Jo-
han Strausz contra Johan Strausz",
hoorspel. 16.00 „La Belle Hélène',
operette. 17.15 Voor de jeugd. 17.45
Gram. 17.50 Regeringsuitzending:
Jeugduitzending: K. H. Smit: „Wat
wil je weten?" 18.00 Nieuws. 18.15
Sport. 18.30 Orkestconcert. 19.00
Causerie over de Auster-vliegtuigen
op Soesterberg. 19.10 Amusements
muziek. 19.40 „Studievoorlichting
voor a.s. studenten", causerie. 20.00
Nieuws. 20.05 Actualiteiten. 20.15
Radio Philharmonisch orkest en so
list. 21.25 „Midzomeravond-Opera
fantasie. 22.15 Gram. en gesproken
brief uit Londen. 23.00 Nieuws.
23.15 Sporactualiteiten. 23.302400
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM H. 298 M.
7.00 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO.
14.00—24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Gram. 7.45 Mor
gengebed en liturgische kalender.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15
Gram. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40
Gram. NCRV: 10.00 Gram. 10.15
Morgendienst. 10.45 Orgelconcert.
KRO: 11.00 Voor de zieken. 11.45
Gram. 12.00 Angelus. 12.03 Gram.
12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Gram. 12.50 Ronde van
Frankrijk. 13.00 Nieuws en Kath.
nieuws. 13.20 Gram. 13.35 Zang en
orgel. NCRV: 14.00 Promenade-or
kest en solist. 14.45 Voor de vrouw.
15.15 Strijkkwartet. 15.45 Gramof.
16.00 Bijbellezing. 16.45 Gram. 17.00
Actualiteiten voor de jeugd. 17.30
Voordracht. 17.50 Gram. 18.00 Ver-
zoekprogramma. 18.30 „De veehou
derij in 19501951''. causerie. 18.45
Gram. 19.00 Nieuws en weerberich
ten. 19.15 Levensvragen van allerlei
aard en een pastoraal anwoord.
19.30 „In dienst van het Vaderland",
causerie. 19.40 Radiokrant. 20.00
Nieuws. 20.05 Gram. 20.40 „Familie
geschiedenis". causerie. 20.55 Viool
en piano. 21.30 Amusementsmuziek.
22.15 Buitenlands overzicht. 22.35
Gram. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws. 23.1524.00 Gram.
richten naar de bekende stelling: laat
zitten wat zit.
Tegen het einde van de middagzit
ting begon de Kamer nog aan de be
handeling van het wetsontwerp rege
ling vervoer van goederen met bin
nenschepen.
Ook de avond-vergadering was
daaraan gewijd.
Te 1 uur hedennacht was de be
raadslaging beëindigd.
NEGEN NEDERLANDERS
ONDERSCHEIDEN.
Negen Nederlandse soldaten zijn
onderscheiden met de Amerikaanse
bronzen ster door generaal-majoor
Clark Ruffner, de bevelhebber van
de Amerikaanse tweede divisie. De
plechtigheid was te velde ergens in
Korea.
De onderscheiden vrijwilligers zijn:
eerste luitenant Th. C. J. Holland
uit Breda, sergeant-majoor C Plaat-
zer uit Noordwijk, sergeant C.
Boer uit Tilburg, sergeant Joh. van
Winnik uit Maastricht, sergeant G. J.
H. Wijen uit Boxmeer, korporaal M.
Tenwens uit Soerendonk, korporaal
E. Woesthof uit Prinsenhage, soldaat
eerste klas J. H. van Rij uit Rotter
dam en soldaat G. van de Rhee uit
Gouda.
Eerste Kamer
TWEE MOTIES
De voorstellen tot wijziging van
het besluit vijandelijk vermogen heb
ben gistermiddag in de Eerste Ka
mer geen goed onthaal gevonden bij
de heer RUYS DE BEERENBROUCK
(K.V.P.die dit soort beleid heilloos
noemde. Wij vergelden hier, volgens
spr. kwaad met kwaad en ook eco
nomisch is het ontwerp slecht. Hij
verwachtte vergeldingsmaatregelen
van Duitse zyde.
De heer ANEMA (A.R.) had vele
staatsrechtelijke bezwaren, maar de
heer POLLEMA (C.H.) zei met de
inhoud van de wijzigingen te kunnen
instemmen. Ook de heer MOLE
NAAR (V.V.D.) kon zich met het
ontwerp verenigen. De heer VAN
DER KIEFT (Arb.) zei tenslotte, dat
ook hij zich in principe accoord ver
klaarde met de voorstellen.
Minister STIKKER gaf een kort
historisch overzicht, waarin hij o.a.
zei. dat reeds in Jalta is overeenge
komen, dat Duitsland tot schadever
goeding verplicht is. De Duitse
bondsregering erkent ook het be
ginsel van schadeloosstelling.
De Regering wil met de Duitse
regering onderhandelen over de po
sitie van de grensboeren.
De minister van justitie, de heer
MULDERIJE, zei tenslotte, dat het
niet mogelijk is de richtlijnen, vol
gens welke het beheersinstituut moet
werken, bekend te maken.
Bij het begin van de avondverga
dering diende de heer RUYS DE
BEERENBROUCK twee moties in.
De eerste wilde de in Duitsland wo
nende Nederlanders voor ontvijan-
d'ng in aanmerking laten komen,
uitsluitend op haar „goede gezind
heid" gedurende de oorlog en de
tweede drong aan op een zodanige
P. T.T. behoudt
radiocentrales
Exploitatie van de radiocentrales
•door de PTT verdient de voorkeur
boven andere vormen van beheer,
aldus is het oordeel van de Minister
van Verkeer en Waterstaat en de
Staatssecretaris van onderwijs, kun
sten en wetenschappen, dat zij heb
ben neergelegd in een uitvoerige no
ta aan de Tweede Kamer.
Slechts een minderheid van be
langhebbenden, zo zegt de nota,
wenst terugkeer, naar de oude toe
stand. De Minister en de Staatsse
cretaris wijzen de voorstellen van
vroegere particulieren exploitanten,
ook in hun gewijzigde vorm, af. daar
aanvaarding van deze voorstellen
grote nadelen voor het publiek zou
kunnen meebrengen. Volgens de
nota biedt alleen.de exploitatie door
de PTT voldoende waarborgen voor
een juiste technische verzorging van
de radiodistributie.
De VVD heeft mr. H. F. van Leeu
wen. directeur van De Twer.tacho
Bank, voor de verkiezingen, die het
volgende jaar gehouden worden,
een verkiesbare plaats aangeboden
op haar candidatcnRjst voor de
Tweede Kamer.
De heer Van Leeuwen heeft dit
aanbod aanvaard.
behandeling van de grensboeren, dat
zij niet in hun bestaan worden
dreigd.
Minister MULDERIJE ontried
eerste motie ernstig en bleek ook
grote bezwaren te hebben tegen de
tweede.
Ook een motie-Molenaar,
strekte tot meer clementie b:j de be
handeling van de Nederlandse vrou
wen, kon de minister niet overnemen.
Vanochtend om elf uur zal de Ka
mer stemmen over de moties en het
ontwerp.
Vervolgens kwam de begroting
van justitie in behandeling.
Kiesreglement van
de K.V.P.
Ingrijpende wijzigingen
Bij het bestuur der KVP zijn stap
pen in voorbereiding ten einde op
de aanstaande Partijraadsvergade
ring te komen met een nieuw voor
stel tot wijziging van het kiesregle
ment, waaraan reeds zovele jaren
wordt gedokterd.
De bedoeling is, de groalijststem
ming meer effectief te maken dan
tot nu toe het geval kon worden ge
acht, o.m. door een verandering in
de techniek te voorkomen dat 51
procent der uitgebrachte stemmen
elke wijziging van dc volgorde kan
frustreren. Een gemitigeerd punten
stelsel zou daartoe moeten bijdra
gen.
Verder zou het in de plannen van
het bestuur liggen, voor te stellen,
dat minstens een derde der candi-
daten door het daartoe bevoegde
partij-orgaan wordt aangewezen.
En tenslotte zou de bepaling in
het reglement, welke voorkeurstem
men alle effect ontneemt, worden
geschrapt. Dit betreft dc bepaling
volgens welke de candidaten moes
ten beloven geen plaats te zullen
aannemen, weike zij door voorkeur
stemmen zouden hebben verkregon.
NED. ROEPINGEN IN AUSTRALIë
Dc zoon van een Nederlandse emi
grant in Australië is ingetreden bij
de paters Salesianen te Moroney's
Hill, Oakleigh (Vic.) on? te worden
opgeleid tot lekenbroeder-landbou
wer. Te Sunbury (Vlc.) hebben de
Paters Salesianen een éénjarige
vóóropleidingsschool opgericht voor
iongens, die naar het seminarie
Hobart, Tasmanië. willen, doch het
Engels nog niet voldoende beheersen.
Verleden jaar zijn reeds drie Ne
derlandse paters Salesianen naar
Australië vertrokken, belast met de
organisatie van de priesteropleiding
voor Nederlandse emigranten. Aus
tralië heeft inderdaad groot gebrek
aan priesters en de roepingen uit het
eigen land zijn zeer schaars. De bis
schoppen hebben hun hoop gesteld
de katholieke immigranten uit
Nederland, omdat de Nederlandse
katholieke gezinnen bekend staan
om hun talrijke priester- en kloos
terroepingen. Het seminarie van de
Salesianen te Hobart is uitgebreid
rr/et veertig plaatsen met het oog
juist op de Nederlandse immigran
ten.
„Te scherpe woorden in de laatste maanden
Bij de viering van het zevende
lustrum van de Nederlandse Katho
lieke Middenstandsbond op Woens
dag 18 Juli te Utrecht heeft de
voorzitter, J. H. Koops, een rede uit
gesproken, waarin hij de betekenis
cn geschiedenis van de Katholieke
Middenstandsbond uiteen zette, al
len dankte, die hun medewerking
aan deze organisatie gaven en de
afzijdigen opriep zich aan te slui
ten.
Wij staan voor een nieuw tijd
perk aldus spr. waarin meer en
intenser dan voorheen, maar voor
al met oneindig veel meer mogelijk
heden en meer perspectief gearbeid
kan worden aan de economische
verheffing en gezondmaking van
het middenstandsbedrijf en de
maatschappelijke welvaart van on
dernemers en werknemers in het
middengroot, en kleinbedrijf. Ja,
onze pioniers mogen trots zyn op
hetgeen gegroeid is uit hun arbeid
en wij mogen met dankbaarheid er
kennen, dat aan hun werk Gods ze
gen niet is onthouden
Op die katholieke ondernemers in
het middengroot- en kleinbedrijf,
die nog steeds niet tot onze organi
satie behoren, wil spr. een ernstig
en dringend beroep doen, niet lan
ger afzijdig te blijven van dc ka
tholieke organisatie, waarin zij thuis
horen. De tijd is voorbij, dat men
het bestaansrecht van eigen katho
lieke vak- en standsorganisatie kon
betwisten. Ook economie, ook sociale
ordening zijn zaken van beginselen.
Vooral nu de P.B.O. levende wer
kelijkheid gaat worden, de P.B.O.,
die gebouwd zal worden op en door
de vrije organisaties, vooral nu is
het meer dan ooit taak en plicht van
alle katholieke ondernemers in het
F. I. M. SCHNEIDERS
RIDDER IN DE ORDE VAN
ST. SYLVESTER.
Gistermorgen heeft mgr. H. J. J.
van Hussen, directeur van de Bis
schoppelijke Hulpactie in ons land,
op verzoek van de Pauselijke Intei-
nuntius, aan dc parlementaire re
dacteur van de „Maasbode", de heer
F. I. M. Schneiders, te zijnen huize
te 's-Gravenhage mededeling gedaan
van de hem verleende onderschei
ding: zijn benoeming tot ridder in
de orde van St. Sylvester, en hem
de oorkonde en versierselen dezer
orde overhandigd.
In een toespraak die mgr. Hussen
daarbij hield, memoreerde hij het
25-jarig journalistenjubilé, dat de
gedecoreerde onlangs heeft gevierd
en diens bijzondere verdiensten voor
vele katholieke activiteiten o.a. de
actie voor buitenlandse kinderen.
De plechtigheid werd bijgewoond
door de parochiepastoor P. J. Hes-
kes, pastoor G. R Schne-ders, broer
van de gedecoreerde, en pastoor P.
v. a Burg, alsmede door de hoofd
redacteur van dc Maasbode, de heer
Leo J. M. Hazelzet.
Onlangs heeft een kantonrechter
plaatsvervanger tc Hilversum een
merkwaardig vonnis gewezen, waar
bij hij iemand, die des avonds bij
donker op dc fiets had gereden zon
der achterlicht ontsloeg van rechts
vervolging op grond onder dat arti
kel 13 lid 3 van het wegenverkeers
reglement spreekt van het rijden
„bij nacht", terwijl daaronder wordt
verstaan van een half uur na zons
ondergang tot een half uur vóór
zonsopgang. Onder deze term ver
stond de kantonrechter-plaatsver-
vanger: gedurende gehele periode
rijden.
Het O.M. tekende van deze uit
spraak cassatie aan. De Hoge Raad
heeft nu het vonnis vernietigd en de
geverbaliseerde tot een boete van
ƒ5 veroordeeld. Ter motivering zegt
de Hoge Raad, dat dc betekenis van
genoemde verbodsbepaling is, dat het
de bestuurder van een voertuig ver
boden is daarmee te rijden op enig
tijdstip, gelegen tussen een half uur
na zonsondergang tot een half uur
vóór zonsopgang indien het ten aan
zien van de verlichting niet voldoet
aan zekere voorschreven eisen. Deze
betekenis aldus dc Hoge Raad
is in de bewoordingen van meerge
noemde bepaling, mede gelet op de
strekking daarvan, duidelijk tot uit
drukking gebracht.
middengroot- en kleinbedrijf hun
eigen organisatie sterk te maken.
Zij, die afzijdig blijven en vooral
zij, die in andere dan katholieke or
ganisaties georganiseerd zijn, en
daarin zelfs leidende functies bekle
den. nemen een zware verantwoor
delijkheid op zich. W(j staan voor
een nieuwe periode, een periode van
maatschappelijke opbouw. In deze
tijd zal het meer dan ooit noodzake
lijk zyn, dat de onderscheiden maat
schappelijke groeperingen elkaar
vinden en in onderlinge samenwer
king eensgezind bouwen aan een
nieuwe en betere toekomst. Vooral
zal het noodzakelijk zijn, dat de ka
tholieke maatschappelijke organisa
ties eensgezind samenwerken om die
toekomstige maatschappij gebaseerd
te doen zijn op de beginselen van
rechtvaardigheid en liefde.
In de voorbije maanden hebben
misverstanden en misschien te
scherpe woorden deze eensgezind
heid en deze samenwerking be
dreigd. Maar laten wij, die het
woord „liefde" in onze vaandels
voeren, elkander in verdraagzaam
heid en onderling begrijpen tege
moet treden. Een toekomst gebaseerd
op tegenstellingen en stryd kan
geen toekomst zijn.
Het hoofdbestuur der Nederland
se Vereniging van Huisvrouwen
heeft aan de commissie van rappor
teurs van de Tweede Kamer inzake
de regeling van de winkelsluiting
het verzoek gericht ook een rege
ling over de verplichte openstelling
der winkels tussen de middag ten
behoeve van de consument op te
willen nemen.
Piet Bruin liet taart
bezorgen
Maandagmorgen werd bij Publieke
Werken te Amsterdam ten stadhuize
een grote taart bezorgd, waarop met
suiker gespoten was: Australië?
Toen dé ambtenaren, die op «üt
bureau werken, bekomen waren van
de vreugde over deze mysterieuze
tractatie, werd het hun duidelijk,
dat de milde gever van deze taart
niemand anders kon zijn dan Piet
Bruin, de 23-jarige jongeman, die
omstreeks half Mei met een bedrag
van rond 113.000 gulden aan gemeen
tegeld verdween.
De politie werd gewaarschuwd en
het bleek, dat de taart in begin Juni
was besteld met de opdracht haar
eerst na half Juli af tc leveren. Het
signalement van degene, die de
taart besteld had klopte duidelijk
met dat van Bruin, zodat er voor
de politie geen twijfel aan bestaat
of de jongeman heeft de grap op zijn
geweten.
Imr/iddels is wel onomstotelijk ko
men vast tc staan, dat in begin Juni
dus enkele weken nadat hij zo plot
seling zijn ontslag nam, B. nog te
Amsterdam heeft vertoefd. Andere
aanwijzingen hadden dit reeds eer
der vrijwel zeker doen zijn.
De grap heeft de politie echter
niet veel wijzer gemaakt omtrent de
tegenwoordige verblijfplaats van B„
die. hoewel de gehele Westeuropese
politie naar hem zoekt, nog steeds
niet is gevonden.
A LS WE NAAR BUITEN TREKKEN om onze vaeantie op het plat-
teland door te brengen, dan kunnen we kennis maken met oen
simpele manier van weide-afrastering, het schrikdraad, dat steeds meer
het prikkeldraad vervangt. De draad staat namelijk onder gecontro
leerde electrische stroom. Als de draden van de weg af kunnen wor
den aangeraakt, moeten er daarom bordjes aanwezig zijn met dc woor
den: „Pas op! Schrikdraad".
Het gebruik van deze electrische
weide-afzetting vond het eerst toe
passing in Amerika, later o.m. in
Scandinavië en Zwitserland. Nu de
laatste jaren ook in België en Ne
derland schrikdraad-installaties in
gebruik zijn, ligt het wel voor de
hand, dat de veehouders in deze
methode van afzetting voordelen
zien.
De dieren, die met de draad in
aanraking komen, krijgen een be
hoorlijke electrische schok en wij
ken daardoor zo snel terug, dat het
niet nodig is om palen cn draden
ouderwets stevig te maken. Verder
wordt voorkomen, dat het vee door
het puntdraad gewond raakt, waar
door later de huid in waarde is
verminderd. Het Ministerie van
Landbouw geeft de aanschaffers
van een installatie een subsidie van
30 tot 70 pet van de kosten.
Is er gevaar?.
In ons land zijn op zoveel zaken
wettelijke maatregelen van toepas
sing, dat het wel bijna voor de hand
ligt. dat de electrische weid^-afras- j
terin? daamnn niet is ontkomen. I
In dit ®evai houd: de arbeidsinspee. I
tie een oogle in het zeil op grond
van het Veiligheidsbesluit elee-
trische schrikdraden. En dat is maar
goed ook. want er rijn veel te veel j
ondeskundigen. die in de verleiding j
komen om zelf met allerlei elee- j
trische draden, lamoen er< sehake-
laars te gaan nrutren. Bijna dage
lijks gebeuren er daardoor min of
mem4 ernstige ongelukken.
Het eigenaardige feit doet zich
namelijk voor, dat de aanleg j
van eleetrioitmt in ons land vrij-
wel overal uitsluitend mag ge-
beuren door een erkende installa- j
teur, maar dat niettemin in tallo- J
ze winkels het nodige gekeurde
en ongekeurde goed vrij te koop
is voor iedereen.
j.
Om op schrikdraden terug te ko
men, die staan natuurlijk niet zo I
onder stroom, dat zij een cfodelijke j
schok zouden kunnen geven. Bij de
eerste proefnemingen in de Ver.
Staten gebruikte men wel gewone
netspannihg door weerstanden afge
zwakt tot een sterkte, die men toe
laatbaar achtte. Ongevallen bleven
niet uit. Men vond toen 'n verbete
ring in het gebruik van speciaal ge
construeerde spanninggevers. Voor
dat deze apparaten circa 1937
hun weg naar do Oude Wereld
vonden, werden zij nog in menig
opzicht verbeterd.
Wie de draad aanraakt, zou op
slag dood kunnen ziin als do span
ning niet geregeld onderbroken
werd. De stoten van ongeveer 5990
volt duren hoogstens hot tiende ge
deelte van een seconde met een
pauze van 3/4 sec, De snanninggo-
vers ontlenen hun energie aan een
batterij, een accu rf non het lieh»-
net. Aansluiting on het net ver
dient de voorkeur, omdat dit het
voordeligst en het veiligst is
Er ziln als gevolg "en onacht
zaamheid of ondeskundigheid ver
scheidene ongevallen voorgekomen
met deze installaties, ^o is het «ml
gebeurt, dat de soanninggevcr n'et
werd gebruikt en de draad recht
streeks on het lichtnet werd aan
gesloten. Ook werden mensen rre-
dood. doordat dn dmden bil onff*l"k
met sterkfltroomdrarion in verbin
ding kwamen In ons land werden
een man en een enkele stuks vee
gedood door aanraking an nnrt
ondeskvndic ee'flnstal leerde schrik
draad. Een varken kwam met een
schrikdraad in aan'"»kin<r, die door
liep tot in dc stal. Daar had d'V.e
met de electrische leidin" contant
gemaakt, die weer door eet defect
onder hooesoannin® ctond H«t ge
bruik van schrikdf-den binnen te-
bouwen is wevens dit gevaar verbo
den.
Een schHan werd gedood doo-d-t
iemand zelf een -ehrikdraadie-
stallatie" had gemaakt <>n deze zo
maar op het net zonder onnnine.
gever had aangesloten. Het vnri®
laar werd o«n boerenzoon in Lo-r-
sum gedood toen 1;i* een *eh"n dit
door dc bliksem wik getroffer. *>ij
een electrische afrnsforin® wilde
\ver:halcn. Latm- blc- k. daf do afras
tering onder hoogspanning stond,
tengevolge van contact mot *t«rk-
stroomdraden van het lichtnet D»-
afrastering was pief do r oen dr*.
kimdigo aangeleid on Hm "pttol:
vereiste bewiis ontbrak dan nok.
Het Veiligheidsbesluit He» -• ,lr doar-
om, dat een rek we afst-md van het
hoogspanningsnet in ach', genomen
moet worden.
26)
„Halt. Hoe gaarne ik je bruid zou
willen kennen, beste vriend, ik moet
hier in Eldersleben onbekend blij
ven. Je begrijpt immers heel goed
dar ik niet voor mijn plezier naar
dit dorp ben gekomen, niet waar".
..Zeker genadige heer, zeker'' stot
terde de kellner verlegen, „ik had
het totaal vergeten".
„Nu. later hoop ik Marianne per
soonlijk te mogen gelukwensen, To
ni. Op de eerste plaats moet ik hier
werken en je kunt me wellicht er
behulpzaam mee zijn"
„Ik wil alles voor u doen. mijn
heer de commisaris. Ik wil zelfs
door het vuur voor u gaan" verze
kerde Toni met ijver.
„Nu zo'n vaart zal het niet lopen,
Kro-petschek", lachte Friedeberg.
„Maar hoor nu eens goed tde! Ken
ie misschien toevallig een zekere
heer Lenzmann, die hier in de na
bijheid van Stedtfeld aan de Moor
grote bezittingen heeft?"
,.J« dat de man, die ze in de apoor-
wegcoupé te Bruchholm vermoord
hebben gevonden?" vroeg de kell
ner nieuwsgierig.
„Juist" zei Friedeberg verrast,
„maar hoe weet je dat?"
„Maar, mijnheer de commissaris
dat staat in alle dagbladen uitvoerig
te lezen"
..Maar/ie naam van de dode is
nergens vermeld", zei Friedeberg
hem strak in de ogen kijkend.
„Dat is waar, mijnheer" stemde de
kellner verlegen toe, „maar omdat
de commissaris naar mijnheer Lenz
mann vraagt, meende ik dst die de
dode moest zijn want de andere heer
waarmee hij hier was ik bedoel ka
pitein Wendt die zit hoog en droog
in Bruchholm. Wanneer mijnheer
Wendt vermoord was geworden dan
had men niet in de couranten van
een „onbekende" gesproken".
„Dus Lenzmann is met kapitein
Wendt hier geweest?" vroeg Friede
berg met kalmte, alhoewel het hart
'hem in de keel klopte over zulk een
gewichtige mededelmg.
„Jawel, mijnheer de commissaris,
de beide heren kwamen Dinsdag in
dit hotel aan en beiden gingen des
avonds heen"
„Zijn ze samen ook gekomen"
„Neen. De kapitein kwam reeds
's Maandags van Siegsburg hier aan
en overnachtte bij ons. Dinsdag och
tend kwam mijnheer Lenzmann en
nadat de beide heren sarr/en ontbe
ten hadden reden zij met ons rijtuig
naar Stedtfeld van waar zij eerst
laat in do namiddag terugkwamen.
Ze dineerden hier samen en daarna
gingen ze zoals ik heb gezegd samen
naar Bruchholm".
„Hoe weet je dat zo juist, dat ze
te samen naar Bruchholm zijn gr
aan, Tosi? Kapitein Wendt kan toch
trouwens ook naar de andere stad
zijn vertrokken".
„Dan had hij toch zeker hier ge
wacht, mijnheer. Want ongeveer die
t(jd, dat de beide heren hier van
daan gingen is er slechts één trein
en die trein gaan naar Bruchholm.
Die naar Siegsburg komt eerst tegen
twaalf uur in de nacht hier voorbij"
De commissaris was het met de lo
gica van de kellner eens. alhoewel
hij meende: „Hij kan ook in de
wachtkamer vai het station gewacht
hebben, tot dat de trein van twaal
ven vertrok."
„Zeker, mijnheer de commissaris"
antwoordde de kellner, die niet
durfde tegenspreken. „Dat kan zo
zijn, want ik heb ze niet zien ver
trekken".
„Nu dat kan ik aan het station wel
te weten korren" meende de com
missaris en haalde zijn horloge uit
d« zak. „Het is nu juist negen uur.
Hoe laat komt hier een trein voorbij.
Toni?"
„In welke richting, mijnheer?"
„Terug naar Bruchholm."
,,'n Paar minuutjes voor elven,
commissaris. Dc trein komt om 12.30
in Bruchholm aan."
„Uitstekend, dan zal ik maar op
stappen. Dank zij jou, behoef ik geen
wandeling naar Stedtfeld te maken.
Ik heb. Goddank, meer dan tijd ge
noeg om aan het station inlichtingen
in te winnen. Maak de rekening
klaar, Toni". De commissaris betaal
de drukte de verbaasde kellner een
goudstuk in de hand.
„Maar. mijnheer de commissaris
dat is te veel" protesteerde de kell
ner.
„Hou het nvaar. Dit is tevens een
klein bijdrage voor je huishouden,
Kropatschek" zei Friedeberg lachend
„Groet je verloofde van mij cn ont
houd goed, wat ik je gezegd heb"
„Dank, dank, beste heer. nooit zal
ik het vergeten. Uw dienaar, com
missaris, nogmaals dank!"
Friedeberg vroeg de kortste weg
naar het station en verliet het hotel
onder de dankbetuigingen van Toni.
„Fortuna is m(j is dit geval wel
gunstig" dacht Friedeberg verheugd,
toen hij langzaam de weg .naar het
station insloeg.
Wat een gelukkig toeval dat hij in
dit stadje, een man had getroffen,
die hij zo goed kende! Van een fleg-
matieken hotelhouder of van een ge
wone boer iiad hij die gewenste in-
helderingcn nooit kunnen ontvan
gen en zeker niet binnen zo weinig
tijd.
Immers dat soort mensen had, in
dien ze wisten dat Lenzmann met
Wendt in hun stad hadden vertoefd
toch gezwegen uit vrees later als
getuigen voor de rechtbank te moe
ten veschijnen.
Nu bleven hem nog de verklarin
gen van de stationschef of van de
restaurateur over. Als het geluk hem
weer zo goed gezond was, dan kon
hij heden nog naar Bruchholm terug
gaan.
En hij had geluk! Toen hij zich aan
de stationsbeambten had voorgesteld
en hen zijn positie had meegedeeld,
vroeg hij aan een man van ongeveer
vijf cn veertig jaar, wie Dinsdag
avond de passagierstrein, die tegen
negen uur in Eldersleben stapte, had
zien vertrekken.
De man. een vrolijk uitziend heer,
antwoordde: ,,Ik zelf, mijnheer de
commissaris".
„Waren er nog al veel passagiers?"
„Zo als gewoonlijk, commissaris.
Buiten de arbeiders, die met deze
trein uit Siegsburg komen, kwamen
slecht twee of drie mensen rrtet"
„Herinnert u zich wellicht of hier
vele personen instapten"
„Zeker wel. Er waren vele boe
ren. die hier inkopen gedaan hadden
en twee heren".
„Zo. wat waren dat vnor lieden'.'"
„Ik kende er slecht één van nl.
kapitein Wendt uit Bruchholm".
„En de andere heer, kende u die
niet?'
„Neen. commissaris."'
„Kwam kapitein Wepdt nog al
vaak hier, omdat u hem zo goed
kent?"
„Jawel, mijnheer de commissaris,
daar ik enkele jaren geleden te
Bruchholm heb gewoond, ben ik in
de gelegenheid geweest om vaak met
de kapitein te spreken," zei de stn-
tinoschef van Eldersleben.
„De mogelijkheid dat u zich in de
persoon van de kapitein Wendt ver
gist. is dus geheel uitgesloten?"
vroeg Friedeberg.
„Zeer zeker, want voordat de he
ren de trein instapten, wisselde ik
zelfs nog enkele woorden met hem'
„Dat wordt een interessante zaak"
zei de commissaris nvet de gewichtig
heid de politiebeambten eigen. „Wa
ren er nog meer reizigers in de af
deling, waarin kapitein Wendt zat?"
„Ja, hij zat er met de heer. waar
mee hij op het perron liep"
(Wordt vervolgd).
