S)e CéidóeSou/ïci/nt
De Noordelijken aanvaarden het
voorstel van generaal Ridgway
Luchtrampen
Amerika
in
Perziè geeft nog weinig toe
Huisioeking in gebouw der
olie-maatschappij
MAAR DAN TE KAESONG
IN NIEMANDSLAND
En pas tussen 10 en 15 Juli a.s.
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EIN OMSTREKEN
MAANDAG 2 JULI 1951
42ste JAARGANG
De week begint
met ook ,een
beetje goed nieuws
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20S26, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
TOEZICHT OP 'T
CREDIETWEZEN
WIE zich de vooroorlogse periode
in de herinnering terugroept,
weet nog zeer goed dat de crediet-
verlening grote invloed heeft gehad
op geheel het economisch leven.
Toen de waarde van de gulden in
goederen gemeten steeg, was het ge
volg een mindere of meerdere angst
van banken en andere credietgevers,
over de vraag of het crediet nog wel
voldoende door de waarde van de
goederen was gedekt. Meermalen
werd toen indertijd ofwel aflossing
geheel of gedeeltelijk geëist met als
gevolg zeer grote moeilijkheden bij
hen die het crediet hadden opgeno
men.
Uit die tijd stamt het gezegde:
„Banken lenen als de zon schijnt
een paraplu uit, maar zodra het gaat
regenen, wordt deze teruggevraagd".
Hiermede wordt bedoeld, dat, wan
neer alles goed ging, er geen bezwa
ren ontstonden, maar zodra een crisis
intrad cn gevaar voor onvoldoende
dekking ontstond, de credietnemer in
moeilijkheden kwam te verkeren.
De banken motiveerden het terug
vragen van de aflossing met de op
merking, dat zij slechts het geld van
anderen beheerden en er op de eer
ste plaats voor te zorgen hadden, dat
zij, die hun geld aan de bank hadden
toevertrouwd, dit in elk geval weer
moesten terugontvangen. Door het
terugvragen van de credieten of ster
ke aflossingen werd uiteraard een
druk op de prijzen uitgeoefend, om
dat dit een massaal verschijnsel was
in de depressietijd.
Inperking van credieten heeft dus
tot gevolg: druk op de prijzen. Goed
koop geld en gemakkelijke crediet-
verstrekking hebben een tegenover
gestelde werking en dit laatste heb
ben we het laatste jaar gezien.
DE Minister van Financiën zag er
belang in, om de rente laag te
houden voor de noodzakelijke uitga
ven van Staat, Provincies, Gemeenten
en andere publiekrechtelijke orga-
Vandaar dan ook dat Provincies,
Gemeenten, Waterschappen het rent-
type waarvoor geleend mocht worden
van hogerhand kregen voorgeschre
ven.
Een en ander scheen gedurende
lange tijd te handhaven. De lage ren
te had echter nog andere gevolgen
n.l. de spaarzin werd hierdoor niet
bevorderd en men was gauw geneigd
aldus te redeneren: als ik mijn geld
uitzet, ontvang ik zeer weinig rente.
Vooral toen Korea zich ging voor
doen, verwachtten velen een prijs
stijging en kochten voor hun gespaar
de gelden goederen. Anderen namen,
om goederen te kunnen kopen, voor
raden aan te leggen, waarvan zij ver
wachten dat deze duurder zouden
worden, credieten op. Het gemakke
lijke goedkope crediet had dus nu,
naast de algemeen werkende fècto-
ren, tot gevolg, dat de opwaartse druk
op de prijzen werd verhoogd, althans
door de grotere vraag hiernaar nei
ging tot stijgen vertoonde.
Een onbeperkte invoer van goede
ren uit het buitenland is in verband
met de deviezenpositie niet mogelijk.
Vandaar, dat er een wanverhouding
dreigde te ontstaan tussen de hoe
veelheid goederen en geld in omloop.
Heel simplistisch zou men deze ver
houding aldus kunnen uitdrukken:
Als er 4 appelen zijn en 4 guldens,
valt te verwachten dat de appelen 1
per stuk zullen kosten. Maar zijn er
enige tijd 8 appelen en toch maar
4 dan zal de prijs tot de helft dalen.
Tegengesteld hieraan kan, omdat
we geen deviezen voldoende hebben,
de invoer dus niet onbeperkt gelaten
worden en gaat de hoeveelheid geld
in omloop steeds omhoog, dan leidt
dit op den duur tot inflatie met de
daaruit weer volgende spiraal van
omhoog gaan van lonen en prijzen en
prijzen en lonen.
Om nu te voorkomen, dat deze on
gewenste ontwikkeling voortgang zou
blijven vinden, heeft de Minister van
Financiën gezocht naar maatregelen
om onbeheerste credietverlening te
voorkomen. Het bank-disconto is
daartoe verhoogd geworden. Maar dit
bleek in de huidige verhoudingen on
voldoende. Vervolgens is een besluit
afgekondigd, waarbij de uitgezette
gelden per 30 Sept. 1950 de basis
vormden.
Een aantal formules zijn toen ge
geven, waaraan de banken zich bij de
crediet-verlening in het vervolg zou
den hebben te houden.
Een bepaalde verhouding eigen geld
en uitgeleende gelden vormde voor
deze regeling de grondslag.
Zodra de bank aan deze verhouding
niet meer voldoet, mag niet meer
eigen gelden voor crediet worden
aangewend, doch moet voor deze cre
dietverlening geld bij de Ned. Bank
worden opgenomen tegen een rente
van 4.5 pet.
Het is zonder meer duidelijk, dat
deze regeling het al te gemakkelijk
opnemen van crediet afremt.
Het is even duidelijk dat deze re
geling voor bepaalde bedrijfstakken
onvoldoende rem schijnt en voor an
dere tot grote bezwaren aanleiding
geeft.
Deze regeling gaat uit van de toe
vallige datum van 30 Sept. Een be
drijfstak welke op deze datum de
ontvangsten heeft gehad en op de
bank gesteld, zal reden zijn dat een
bank, welke alleen met dit soort be
drijven zaken doet, al direct voor een
groot deel credieten bij de Ned. Bank
tegen 4.5 pet. zal moeten opnemen.
Banken, welke zaken doen met be
drijven of ondernemers welke tegen
Sept. of na Sept. hun inkomsten uit
de bedrijven ontvangen, zullen hier
van minder last ondervinden.
Om maar een voorbeeld te noemen:
Bloembollenhandelaren moeten na
Sept. de door hen bij de kwekers ge
kochte bollen betalen en nemen hier
voor uiteraard ook wel credieten op.
Dit was een gewoonlijk elk jaar weer
voorkomend verschijnsel, maar deze
groep verkeert, met andere in dezelf
de omstandigheden verkerenden, di
rect in een ongunstige positie.
Een ander voorbeeld: Een midden
stander heeft een standaardvoorraad
van ongeveer 10.000 in zijn winkel.
Om dezelfde voorraad te kunnen aan
houden moet deze, na Korea, onge
veer 15.000 standaardvoorraad heb
ben, terwijl zijn hoeveelheid goede
ren niet groter is.Kan deze midden
stander door voldoende overwaarde
dit crediet nog bekomen, dan heeft dit
toch het gevolg, dat hij voor hogere
rente komt te staan dan tot dusverre
het geval was.
Hier levert dus deze credietbeper-
king al grote bezwaren op. Desniette
genstaande staat wel vast, dat ver
schillende bedrijven (andere bedrij
ven) blijkbaar goed in staat zijn ook
de verhoogde rente te betalen, zodat
dus in deze gevallen de maatregel
onvoldoende lijkt, althans voor de
Minister van Financiën, om zijn be
oogde doel te bereiken.
Vijf-en-vijftig doden
Alle 50 inzittenden van een DC-6
van de Amerikaanse luchtvaartmaat
schappij „United Airlines" zijn
naar men aanneemt om het leven
gekomen, toen dit toestel Zaterdag
morgen vroeg tegen een der toppen
van de Rocky Mountains vloog.
Pas na elf uur zoeken werd het
wrak door een vliegtuig op 40 km.
ten W. van Fort Collins in de staat
Colorado ontdekt. Onmiddellijk zijn
reddingsploegen op pad gegaan,
maar vanwege de moeilijk begaan
bare bergpaden kunnen zij op zijn
vroegst vanavond laat de plaats van
de ramp bereiken.
Intussen is Zondagmorgen bij Fort
Dix in New Yersey een tweede Ame
rikaans passagiersvliegtuig veronge
lukt. Het was een C-47 van de lucht
macht, die bij 'n landingspoging in
een dikke mits omlaagstortte. Vijf
van de 25 inzittende militairen kwa
men om het leven. De twintig ande
ren werden gewond.
DE PRODUCTIE van de grote olie raffinaderij te Abadan is Zondag on
geveer gehalveerd, aldus heeft de algemene directeur van de Brits-
Iraanse oliemaatschappij, K. B. Ross, meegedeeld. Per dag zal slechts 37
millioen liter in plaats van 67)4 mil lioen liter olieproducten (grotendeels
benzine) worden geproduceerd. Deze maatregel is onvermijdelijk,omdat
de tankschepen de producten van de raffinaderij niet weghalen tengevolge
van het geschil over de ondertekening der ontvangstbewijzen. In het
huidige tempo zouden de voorraad tanks in twintig dagen vol zijn, doch
de productie kan nog verder beperkt worden, aldus Ross.
LANDAANWINNING IN NEDER
LAND. Vele autoriteiten onder
wie de commissaris der Koningin in
de provincie Friesland, mr. H. P.
Linthorst Homan en een groot aantal
deskundigen hebben een bezoek ge
bracht aan de landaanwinning pro
jecten in Groningen en Friesland.
Op de bovenste foto zien we het ge
zelschap op de in aanleg zijnde 5700
meter lange zomerdijk langs een
kwelder, die ryp is om ingepolderd
te worden. Deze dijk heeft ten doel
de aangewonnen gronden tegen de
meest voorkomende vloeden te be
schermen. Men bezichtigt de verde
diging van het buitenbeloop der
nieuwe bedijking, welke volgens een
voor zeedijken nieuwe methode ge
schiedt. Inplaats van een bazalt-
glooiing is hier een laag gebitumeerd
zand aangebracht tot een hoogte van
1 m -f .A.P.; 0.25 m dik en overi
gens 10 cM. Óp de onderste foto:
Agenten van de motorpolitie, die het
gezelschap op zijn tochten voorgin
gen, moesten bij de Noorderleeg hun
voertuig goed bewaken, daar de
koeien er soms een al te hinderlijke
belangstelling voor gingen koesteren.
FNE BEVELHEBBERS van de Noor d-Koreanen en van de Chinese „Vrü-
willigers" hebben in een gemeenschappelijke boodschap aan gene
raal Ridgway ingestemd met zijn voorstel, een conferentie over het sta
ken van het vuren te houden, en wel tussen 10 en 15 Juli te Kaesong
op de 38ste breedtegraad, aldus meldt radio-Peking.
Het antwoord is ondertekend door maarschalk Kim voor Noord-Korea
en door generaal Peng, de Chinese bevelhebber in Korea, aldus radio-
Peking.
Kaesong ligt 65 kilometer ten Noord-Westen van Seoel. Het was een
van de eerste steden, die door de communisten veroverd werden, toen
zij een jaar en een week geleden Zuid-Korea binnenvielen. De commu
nisten hebben in Zuid-Korea bij Kaesong nog enig gebied in bezit. Het
was nog niet onmiddellijk bekend, in wiens handen op het ogenblik
Kaesong is. Zoals bekend had Ridgway de haven van Wonsan in Noord-
Korea voorgesteld als plaats van samenkomst aan boord van het Deense
schip „Jutlandia".
De tekst van het
antwoord
Volgens radio-Peking luidde de
boodschap van de Noordelijken als
volgt:
„Uw verklaring van 30 Juni van
dit jaar over vredesbesprekingen is
ontvangen Wij zijn gemachtigd u
mede te delen, dat wij er mede in
stemmen uw vertegenwoordigers te
ontmoeten voor het voeren van be
sprekingen over stopzetting van mi
litaire actie en het tot stand brengen
van vrede.
Wij stellen als plaats van bijeen
komst voor het gebied van Kaesong
aan de 38ste breedtegraad.
Wanneer gij hiermede instemt,
zijn onze vertegenwoordigers bfreid
uw vertegenwoordigers tc ontpioe-
ten tussen 10 en 15 Juli 1951."
De letterlijke tekst is van bllang,
omdat men uit het eerste tericht
reeds afleidde, dat de Noordéijken
VLIEGTUIGEN MIJDEN ABADAN
Naar te Abadan verluidt, verlan
gen de Perzische autoriteiten thans
ook van alle buitenlandse vliegtui
gen, die in Zuid-Perzië brandstof in
nemen, de ondertekening van een op
naam van de Perzische nationale olie
maatschappij staande ontvangstver
klaring. De betrokken luchtvaart
maatschappijen hebben direct beslo
ten geen tussenlandingen te Abadan
meer uit te voeren en haar vliegtui
gen in Basra te laten tanken.
ANTI-S ABOTAGE-WET
OPGESCHORT.
Radio-Teheran heeft Zondag mee
gedeeld, dat het anti-sabotagewets-
voorstel in het parlement is ingetrok
ken. Het voorstel was „opgeschort",
aldus de mededeling van radio-Tehe-
ran.
Een woordvoerder van het Britse
leger te Fayid in de Suez-kanaalzone
deelde Zondag mee. dat Britse trans
portvliegtuigen aldaar gereed staan
om zo nodig een bataljon volledig
uitgeruste soldaten e vervoeren om
Britse levens en eigendommen daar
dan ook in het Midden-Oosten te be
schermen.
Officieel is medegedeeld, dat alle
verloven bij de Perzische buitenland
se dienst en op het ministerie van
buitenlandse zaken zelf zijn afgelast
naar aanleiding van „de huidige
noodtoestand".
De Perzische politie heeft het win
terverblijf van de Britse hoofdverte
genwoordiger van de „Anglo Iranian"
in Teheran doorzocht. Het gebouw
werd gebruikt als nood-hoofdbureau
van de Anglo Iranian na de inmen
ging in het hoofdbureau door de po
litie en de sluiting van het voorlich
tingsbureau.
De Westberlijnse politie heeft me
degedeeld, dat in de afgelopen week
vijftig leden van de Ósotduitse
volkspolitie, onder wie twee commis
sarissen, naar West-Berlijn zijn uit
geweken Hiermede is het gere
gistreerde aantal deserteurs van de
eerste helft van het jaar gestegen tot
641. Politiefunctionarissen verklaren,
dat vele anderen deserteren. Zij mel
den zich echter niet bij de politie,
omdat zij dan hun revolvers moeten
afgeven. Velen verkopen hun revol
vers ook op de zwarte markt. Slechts
ongeveer 15 procent der uitgeweke
nen krijgen de status van politieke
uitgewekenen, omdat zij kunnen aan
tonen, dat hun leven gevaar liep.
PERZISCH OLIE GESCHIL VOOR
INTERNATIONAAL GERECHTS
HOF. Het Internatinaal Gerechts
hof is Zaterdag in Den Haag in open
bare zitting bijeengekomen reneindc
de mondelinge uiteenzettingen te
horen van de partijen in het geschil
tussen de Perzische regering cn de
Anglo-Iraanse Olie Maatschappij.
Twee der Britse vertegenwoordigers,
die het verzoek van de Engelse re
gering aan het Internationaal Ge
rechtshof verdedigen in een geani
meerd gesprek voor de aanvang der
zitting. Het zijn Attorney-general
Sir Frank Soskice (rechts1 en de ju
ridische adviseur bij het ministerie
van Buitenlandse Zaken Sir Eric
Beckett.
een „voorwaarde" aan de bespre
kingen verbonden, nl. de plaats der
onderhandelingen. Uit de tekst blijkt
niet, dat dit een „voorwaarde" is.
Wel schijnen de Noordelijken er
prijs op te stellen, iets anders voor
te stellen, dan Ridgway deed, waar
schijnlijk om hun „gezicht" te red
den en te bewijzen, dat zij nog altijd
het initiatief in handen hebben.
Ridgway immers had een plaats in
vijandelijk gebied voorgesteld, maar
Kaesong (63 km ten N.W. van Seoel)
is volgens de laatste berichten nie
mandsland, hoewel stad en omgeving
onder controle der geallieerde troe
pen staan.
Wat het uitstellen van de bijeen
komst tot over veertien dagen be
treft, hierover kon men gisteravond
te Washington twee meningen ho
ren:
1. De communisten hopen hierme
de de UNO-troepen een bedrieglijk
gevoel van veiligheid te geven, om
in deze „tussentijd" hun eigen troe
pen te versterken, cn ten slotte hun
aanbod in te trekken. Daarom, zo zel
den Amerikaanse functionarissen,
zal de strijd onveranderd worden
voortgezet, tot een wapenstilstand is
ondertekend. Zij wezen er op. dat de
ze 14 dagen uitstel generaal Ridgway
niet dwingen zijn operaties te ver
minderen of de veiligheid van zijn
troepen in de waagschaal te stellen.
2. De Chinese militaire leiders in
Korea moeten in de komende dagen
'n verbindingslijn naar Moskou (via
Peking tot stand brengen.
Sommige Amerikaanse kringen
menen namelijk, dat het succes van
de wapenstilstandsbesprekingen be
oordeeld moet worden tegen de ach
tergrond van de Russische politiek,
en niet aan de hand van de gebeur
tenissen in Korea alleen. Deze krin
gen beschouwen dan ook Stalin
eerder nog dan Mao Tse-toeng T al-
degene met wie in feite onderhan
deld wordt.
Staat Indonesië voor financiële crisis?
Sjafroeddinoessimistisch
„Ik ben pessinlstisch over het hui
dige financiële »n economische be
leid van de regfing. Indien er niets
wordt gedaan of de toestand te ver
anderen, zal Inènesië naar mijn be
rekening eind f51 in een zeer ern
stige financier-economische crisis
zijn", zj verkladde Sjafroeddin Pra-
wiranegara, oui-minister van Finan
ciën, tegenoverAneta.
De heer Sjafheudin wees op de da
gelijks duidelijer wordende inflatie-
tendenzen, dij nog bevorderd wor
den. door het vrstrekken van gratifi
caties voor ddvastentijd aan ambte
naren, hetge^ vele tientallen mil-
lioenen kost. |Men had dat geld beter
kunnen gebrtken voor de uitvoering
van irrigatie^erken of andere pro
jecten, door pdrachten te geven aan
goedkope tecnische firma's in Neder
land, Duitslnd en Zweden. Mede
door het beleid van het ministerie
van Arbeid worden de kosten voor
levensonderhoud in Indonesië dage
lijks hoger. Een voorbeeld hiervan is
het toestaan van loonsverhogingen,
die uitgaan boven 4e eisen van de
vakvereniging. Voor de producent be
staat er geen andere weg dan de
loonsverhogingen tc verhalen op de
consumenten, zodat het volk het
slachtoffer is van het regeringsbe
leid", aldus Sjafroeddin. Hij verklaar
de, dat „alle door de huidige regering
genomen maatregelen op financieel-
economisch terrein, naar een finan
cieel economische chaos leiden".
De export bedroeg in het eerste
kwartaal van 1951 450.482 ton, te
gen 2.306.728 ton in het vorige jaar,
olgens Sjafroeddin.
Op de vraag, op welke wijze er
een oplossing zou kunnen worden
verkregen, antwoordde de oud-minis
ter: „De situatie moet eerst rijp zijn
voor een operatie".
Voldoening en vreugde
Het nieuws van de aanvaarding
van Ridgway's aanbod is overal
met vreugde en voldoening ontvan
gen.
Paul Henry Spaak zei: „Het is goed
en groot nieuws. Een einde van de
oorlog in Korea zal de Amerikaanse
politiek ten aanzien van Europa, de
Westelijke verdedigingsplannen en
bijgevolg de gehele situatie van
Europa versterken".
De functionarissen van de Ver
enigde Naties toonden zich voor het
merendeel optimistisch. Enige diplo
maten en functfbnarissen verkeer
den echter in het onzekere over de
voorwaarden van het Noordelijke
antwoord. Allen waren teleurge-
stedl over het feit, dat de besprekin
gen tenminste tien dagen zouden
worden uitgesteld.
ALS EEN LOPEND VUURTJE.
Op het hoofdkwartier van het
achtste leger sliepen de meeste of
ficieren reeds, toen de weinigen, die
nog op waren, kort voor middernacht
de uitzending van radio-Peking op
vingen. Het nieuws ging als een lo
pend vuurtje rond cn op alle mo
gelijke manleren werd er voor ge
zorgd, dat ook dc troepen aan het
front het zo snel mogelijk zouden
vernemen. Generaal van Fleet, de
commandant van het achtste leger,
sliep zelf ook reeds. Zijn officieren
besloten 't hem pas vanmorgen mee
te delen.
Radio-Moskou deelde Zondagavond
in een uitzending voor de provincia
le pers het antwoord van de Noor
delijken mee. Er werd geen com
mentaar gegeven.
De Britse bladen verwelkomden
vandaag de aanvaarding van dc wa-
pcnstilstandsvoorstcllen in Korea,
hoewel sommige bladen zich afvra
gen, waarom zij tot 10 Juli willen
wachten, alvorens de besprekingen
te beginnen.
De „Times" verklaarde: „Dat bei
de zijden elkaar met uiterste voor
zichtigheid benaderen, is natuurlijk
het beste bewijs van hun oprecht
heid".
Maandag heeft het Chinese blad
„Ta Kung Pao", dat algemeen be
schouwd wordt als het semi-offi-
ciële orgaan van de Chinese volks
regering, verklaard, dat het belang
rijke deel van het antwoord der
Noordelijken op het wapenstilstands-
voorstel van generaal Ridgway
een bereidheid was om „voor het tot
standbrengen van vrede" te onder
handelen.
Het blad zegt, dat wapenstilstand
niet het einde van het Koreaanse
vraagstuk betekent, doch een nood
zakelijke stap voor besprekingen
met betrekking tot Korea's toekomst.
Het voegt er aan toe, dat door
voor te stellen de besprekingen aan
boord van het Deense hospitaaschip
bij Wonsan te houden Ridgway klaar
blijkelijk nog hoopte voor overwin
naar door te gaan en zijn tegenstan
ders te ontmoeten in een gebied,
dat onder zijn militaire controle
staat. Natuurlijk is dit voor de Ko
reaanse en Chinese bevelhebbers niet
aanvaardbaar".
Het Chinese en Koreaanse voorstel
om besprekingen te houden in Kac-
son, dat in het niemandsland aan de
38ste breedtegraad ligt, toont hun op
rechte wens tot een vredelievende
regeling te komen, aldus het blad.
Intussen gaat de
strijd voort
De land-, zee- cn luchtstrijdkrach
ten van de Verenigde Naties zetten
Maandag hun normale operatics te
gen de Noordelijken in Korea voort,
terwijl op het hoofdkwartier van ge
neraal Ridgway in Tokio het com
munistisch antwoord op het wapen-
stilstandsvoorstel van dc V.N. werd
bestudeerd.
Geallieerde militaire waarnemers
in Tokio verwachtten geen verminde
ring van de militaire activiteit van
de geallieerden totdat in feite de wa-
penstilstandoverccnkomst door dc be
velhebbers tc velde zal zijn getekend
Maandagmorgen heeft het achtste
leger gemeld, dat geallieerde pa
trouilles cn strijdgroepen met spe
ciale opdracht hun aanvallende ver-
kenningsaan- lie-* hebben voortge
zet, waarbij zij lichte tot zware te
genstand ontmoetten van de commu
nistische strijdkrachten.
De Noordelijken deden lichte aan
vallen in het gebied ten Noorden van
Koer-ihwa.
Men moet niet blind blijven voor
de nieuwe gevoelens, niet doof voor
de nieuwe stemmen.
