S)e &2idóe(Soti/fcci/nt De spanning in Perzië stijgt P.v.d. A. en nood in de grote gezinnen ENGELSETROEPEN IN GEREEDHEID Tankers mijden Abadan Gromyko is boos Nieuw rood offensief in Korea De Gaulle wil we SPELEN MET VUUR Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. IN DE REGERINGSVERKLARING, waarmee het nieuwe kabinet op 17 Maart voor het voetlicht van de Kamer trad, stond te lezen, dat er door de regering zou worden ge waakt tegen een onevenredige ach teruitgang van het grote gezin. Dat was een regeringsprogram, waarop de Kamer zich verenigde en zich achter de regering schaarde Er was zelfs, voordat deze zinsnede in de regeringsverklaring werd opgeno men, door de regering overleg dien aangaande gepleegd met de fractie leiders der grootste partijen uit de Kamer, die zich hiermee accoord hadden verklaard. Wat kon minister Joekes dus anders denken, dan dat de Kamer de verhoging der kinder bijslag blijmoedig zou aanvaarden, toen deze week enkele ontwerpen betreffende deze materie in de Tweede Kamer in behandeling kwa men? Het ging voornamelijk en daar toe willen wij ons hier bepalen om een compensatie voor de huur verhoging en een voor de prijsstij ging. De compensatie voor de huur verhoging voor de grote gezinnen hield een verhoging van de kinder bijslag in van vier cent vanaf het vierde kind, zodat het bedrag van de kinderbijslag voor dit en de volgen de kinderen werd verhoogd van 60 tot 64 cent. Hiertegen werd niet veel bezwaar ingebracht. Met de compen satie inzake de prijsstijgingen was het zo gesteld, dat de regering de 5% duurtetoeslag ook in deze kin derbijslagen wilde doorvoeren. Ver hoogd met 5% zou de bijslag dan voor het eerste kind van 44 op 46 cent worden gebracht, voor het twee de kind van 49 op 51 cent, voor het derde kind eveneens van»49 op 51 cent en voor het vierde kind van 64 op 67 cent. Men had echter berekend, dat de prijsstijgingen voor de gro tere gezinnen méér dan tien procent bedroegen en dat men er dus niet af was met een consumptiebeper king van 5% plus een kinderbijslag verhoging eveneens van 5%. Minister Joekes heeft dit de Ka mer nauwkeurig voorgerekend in een vergelijking, welke hij maakte tussen een gezin met twee en een met zes kinderen. Hij ging in beide gevallen uit van een loon van 56 per week en het bleek dan. dat de nadelen voor het grote gezin met het oplopende kindertal meer toenamen dan de voordelen daarvan Alleen reeds de prijsstijgingen van brood, margarine en suiker veroorzaken voor het grote gezin een nadelig sal do, dat 1.07 groter is dan voor het kleinere gezin. Ohi deze reden had de regering voorgesteld aan de grotere gezinnen een extra bijslag te geven en wel drie cent extra voor het derde kind en twee cent extra voor het vierde en volgende kinderen. Voor hen zou de kinderbijslag dan moeten worden resp. niet 51 maar 54 en 69 in plaats van 67 cent Hiertegen nu is van alle zijden in de Kamer, behalve van de zijde der K.V.P., bezwaar gerezen. Haast on begrijpelijke bezwaren. Dat een partij als de V.V.D. hier tegen bezwaren opperde, laat zich begrijpen. Hier is men altijd tegen kinderbijslag gekant geweest en wij hebben de bezwaren, die men van deze zijde aanvoert reeds te dikwijls op deze plaats weersproken om er nu nog weer eens opnieuw op in te gaan. Dr. de Kort heeft trouwens in de Kamer opnieuw nog eens het fa beltje van de hand gewezen, dat de katholieken de kinderbijslag zouden beschouwen als een volledige ver goeding voor hun groter aantal kin deren. Hij benadrukte het nog eens, dat ouders, die een groot gezin heb ben te onderhouden ook de plicht hebben .neer offers te brengen en lasten te dragen, maar deze mochten alleen niet zó zwaar zijn, dat deze gezinnen daardoor in een wanhopi ge situatie werden gebracht. Van de zijde van de P. v. d, A. werd dit erkend het kon uit onze mond gekomen zijn, zeide de heer van den Born maar 5 en niet meer en daar hield men aan vast. De argumenten, die hiertegen werden aangevoerd waren van een kwalijk gehalte. Tegenover de extra lasten voor de grote gezinnen, welke de Kamer toch aan de hand van cij fers duidelijk werden voorgerekend kan men toch moeilijk de argumenten au serieux nemen, welke van socia listische zijde werden aangevoerd. Men kwam van die zijde bijvoor beeld met de bewering, dat men door de extra lasten van de grote gezin nen aldus op te vangen voortduren de schommelingen in de kinderbij slag noodzakelijk zou maken. Het argument, dat men, deze weg op gaande, de kinderbijslag voor het platteland zou dienen te verhogen, indien de klompen duurder werden en voor de stad indien de tramta rieven zouden stijgen, argumenten, waarmee de socialistische heer Suur- hof een goede beurt meende te ma ken, kwalificeren wij om beleefd te blijven maar liever niet. Deze zaken hebben niets van doen met het feit, dat met een verhoging van 5% alleen de kleine gezinnen volledige com pensatie krijgen en de grotere ge zinnen niet. KUNNEN niet aan de indruk ontkomen, dat een groot deel der Kamer en met name de anti-re- J^E ENGELSE GARNIZOENEN in de zone van het Suez-kanaal worden gereed gehouden met het oog op een mogelijke noodtoestand in het Midden-Oosten, verklaarde het hoofd van de voorlichtingsdienst der En gelse landstrijdkrachten in het Nabije Oosten, kolonel J. F. Carroll, gisteren te Fayid. Versterkingen worden in dit reusachtige woestijnkamp voor manschappen en wapentuig gelegerd. Er heerst bedrijvigheid in kampen, arsenalen en op vliegvelden in de gehele Kanaalzone. De verlo ven van leger en luchtmacht zijn niet officieel ingetrokken, maar er zijn weinig manschappen van dienst ontslagen. Het transportschip „Em pire Pride" (9000 ton) vaart van Port Said door het Grote Bittermeer met troepen onderweg naar het Verre Oosten. Niet werken voor de Perzen De leiding van de Anglo-Iranian Oil campany die volgens de Perzi sche regering heeft opgehouden te bestaan weigert om de bevelen, van Perzische zijde gegeven, over te brengen aan haar personeel. Mocht de raad voor de nationalisatie erg veel eisen gaan stellen, dan zal de maatschappij zich gedwongen zien om de raffinaderij te Abadan te slui ten, omdat dan honderden leden van het personeel hun ontslag zullen in dienen. Deze waarschuwing van de maat schappij volgde kort nadat de Perzi sche regering alle niet-Perzische em- ployé's van de A.I.O.C. had gezegd, dat zij binnen een week schriftelijk moesten meedelen of zij voor de nieuwe Iraanse nationale olie-maat schappij wilden werken. De Perzische regering heeft via bedrijfsleider Dra ke nog enige eisen gesteld. Drake vertelde, dat zijn personeel zo lang en zo goed mogelijk zou blij ven werken. Wanneer het werk ech ter door Perzische inmenging onmo gelijk werd gemaakt, zou men ver trekken. Op de vraag, hoelang dat nog zou duren, antwoordde de be drijfsleider: „Waarschijnlijk, totdat de Perzische directeuren ontdekken, dat ik hun orders niet uitvoer. Dan zullen zij mij wel ontslaan, denk ik". De Perzen hebben hem in totaal negen brieven met instructies gezon den. In een ervan werd gevraagd, of hij bereid was voor de Perzische olie maatschappij te blijven werken. In een tweede brief werd hem op dracht gegeven om een circulaire uit te reiken aan zijn staf, waarin moest komen te staan, dat zijn instructies in het vervolg geen waarde zouden hebben, tenzij zij door de Perzische directie waren bekrachtigd. In de overige brieven werd hem gevraagd alle kasbescheiden in te le veren, een personeelscommissie van drie man te benoemen, die arbeids problemen met de Perzische direc teuren diende te bespreken, het in formatiebureau van de maatschappij op te heffen en alle verloven van zijn staf in te trekken. Aan geen van de ze Perzische verlangens heeft Drake voldaan. Britse tankboten en door Engelse maatschappijen gecharterde tankers hebben uit Londen bevel gekregen om in geen geval de haven van Aba dan aan te lopen. De Perzen hebben de drukkerij van de Anglo-Iranian gebruikt om enige duizenden ont vangstbewijzen te drukken, die ge zagvoerders aan tankboten moeten tekenen, wanneer zij Perzische olie laden. De A.I.O.C. is van mening, dat geen enkele gezagvoerder zo'n papier zal tekenen. Vliegtuigen van de British Over seas Airways hebben opdracht gekre gen van hun gebruikelijke route af te wijken om te Abadan gezinnen van Engels personeel aan boord te nemen. De Argentijnse minister van oor log, generaal Franklin Lucero, heeft Zaterdag medegedeeld, dat vijf jon gere officieren van het Argentijnse leger zijn geschorst, hangende een onderzoek naar ..een beweging, die het erop toelegde ontevredenheid in de gelederen van het leger te doen post vatten". In de desbetreffende ministeriële mededeling wordt ge zegd, dat „deze beweging in verband staat met de samenzwering, welke kortgeleden door de pers is geopen baard en die ten doel had verwar ring in Argentinië te veroorzaken en de regering omver te werpen; separa tistische elementen waren de aan stichters van dit laatste complot". Het semi-officiële dagblad „Demo- cracia" heeft Donderdag j.l. bijzon derheden van laatstgenoemde samen zwering gepubliceerd. Het blad schreef, dat het op touw was gezet door „internationale kapitalisten" en dat het beoogde „president Peron, zijn echtgenote, ministers en hoge ambtenaren en hoofden van dienst te doen vermoorden en de regering omver te werpen". Volgens „Demo- cracia" was reeds een voorlopige „junta" gevormd om de macht over te nemen, indien de samenzwering was gelukt. Westen krijgt de schuld Gromyko heeft gisteren een pers conferentie gehouden op de Rus sische ambassade te Parijs. Hij stelde de Westelijke mogendheden volko men verantwoordelijk voor de mis lukking van de viermogendheden- besprekingen en voor de daaruit voortvloeiende gevolgen Op de vraag, wat de gevolgen konden zijn, antwoordde Gromyko: De misluk king kan de toestand in Europa nfet verbeteren, noch de betrekkingèn tussen de vier mogendheden, zilf vertrekt hij zo spoedig mogelijk Sit Parijs. Het wachten is slechts op een vliegtuig. LEOPOLD STOKOWSKI VERGAT. De dirigent Leopold Stokowski, die dezer dagen uit Amerika in ons land is aangekomen om hier ter ge legenheid van het Holland Festival o.a. het Residentie-orkest te dirige ren, zat gisteren in grote moeilijk heden. Kort na zijn aankomst te Scheveningen .ontdekte hij dat hij een belangrijke partituur van een werk dat hij moest dirigeren, had vergeten. De muziek lag in zijn muziek- kast in zijn woning te New York Stokowski waarschuwde de K.L. M., die hem uit de moeilijkheden zou redden. Er ging onmiddellijk een telegram naar de vertegenwoor diger van de KLM te New York, met het gevolg, dat de muziek thans met het eerste toestel, dat uit New York vertrekt, zal worden meegegeven. „Alg. Dgbl." Grote bedrijvigheid in de achterhoede TTMAARNEMINGEN DER VERBONDENEN tonen aan,, dat de coramunis- tische strijdkrachten in Korea Zaterdag voorbereidingen troffen voor een nieuw offensief. De communisten legden grote bedrijvigheid aan de dag achter hun aanvoerlinies in de achterhoede. Geallieerde vliegers maken melding van een zeer uitgebreid verkeer door de tegenstander langs de wegen aan de Oostkust tussen Ham- hoeng en Wonsan. Dit verkeer vindt zijn oorsprong bij de Mandsjoerijse spoorweg. Aan het front pogen beide partijen de best mogelijke posities in te nemen. De verbonden patrouilles onderhouden daadwerkelijk contact met de communisten en pogen de liggingvan hun voornaamste stellingen uit te vinden. De verbonden infanterie constateerde in de Oostelijke front sector, dat de communisten hier in sterke stellingen op de meest vast beraden wijze tegenstand bieden. volutionairen en de socialisten niet overtuigd WENSTEN te worden. Toen immers de toestand der grote gezinnen aan de hand van cijfers aan hen was geopenbaard, trok men zich duidelijk terug op het argument, dat de Sociaal Economische Raad de ze zaak in onderzoek had en dat men toch liever eerst het rapport van de S.E.R. wenste af te wachten. Ondanks het feit, dat een gedeelte van deze toeslagen met goedvinden van de re gering reeds werden uitbetaald, om dat de nood in sommige gezinnen geen langer uitstel verdroeg. Nu de amendementen, waarbij deze ex tra-toeslag voor de grotere gezinnen wordt afgesneden, zijn aanvaard, zullen deze bedragen met volgende uitkeringen móeten worden verre kend en men behoeft niet veel fan tasie om zich voor te stellen, dat deze gezinnen, die uit nood deze verho ging reeds kregen, dan in nóg pijn lijker moelijkheden zullen geraken. Wij vragen ons af of men dan tóch bevreesd is voor het grote katholie ke kindertal. Een administratief ar gument kan toch moeilijk opwegen tegen de nood in vele gezinnen, te gen de nood van duizenden kinderen. MATIGE TEGENSTAND. In het Zaterdag door de leiding van het achtste Amerikaanse leger te Tokio uitgegeven communiqué wordt gemeld, dat over het gehele Ko reaanse front beperkt tot gematigd contact met de communistische strijdkrachten bestond. De toestand ten Noorden van Indje, in het Ooste lijke gedeelte van de centrale front- sector, is wat minder gespannen. De verbondenen ontmoeten slechts lich te tegenstand. GEEN GEALLIEERDE „VREDESVERKLARING". De Westerse geallieerden zullen geen gemeenschappelijke „vredes- verklaring" uitgeven naar aanleiding van het feit, dat een jaar geleden de vijandelijkheden op Korea begonnen zijn. Dit werd gisteravond door het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken medegedeeld na een bij eenkomst van diplomaten uit de 16 landen, die troepen in Korea hebben. Naar verluidt zijn de VB. tegen een dergelijke verklaring, omdat zij van mening zijn, dat de Chinese commu nisten geen belangstelling hebben getoond voor een eventuele wapen stilstand. AMERIKAANS VLIEGTUIG ZOEK. Een Amerikaanse Constellation met 40 inzittenden, die van Accra (Goudkust) onderweg was naar Dakar, wordt vermist Het toestel had gistermorgen vroeg te Roberts- ville (Liberia) moeten landen. Voor zover Vrijdagavond kon wor den nagegaan bevonden zich geen Nederlandse passagiers aan boord. De persdienst van de Pan Ame rican Airways meldde Vrijdagavond, dat er boven het gebied van Roberts- ville intensief wordt gezocht naar de machine, waarin zich 31 passagiers plus een bemanning van negen kop pen bevinden. Generaal De Gaulle, die na de verkiezingen in Frankrijk tot dus verre gezwegen had, heeft zijn eerste verklaring gisteren afgelegd. Hij zei, dat zijn partij, de RPF, als de groot ste in het parlement het recht had de verantwoordelijkheid voor de vorming van een regering op zich te nemen. Wij zijn bereid samen te wer ken met allen, die ons willen steu nen, vervolgde de generaal, die het echter onwaarschijnlijk achtte, dat de andere partijen zich zouden wil len voegen onder de leiding van de RPF. Degenen, die de verantwoordelijk heid op zich willen nemen, aldus De Gaulle, kunnen dat doen, maar ze zullen geen succes hebben. De RPF zal aan een door hen gevormde re gering niet deelnemen, doch haar fouten bestrijden, tevens echter ook op constructieve wijze oplossingen voorstellen voor de problemen. Met Duitsland, aldus de generaal, moeten zo spoedig mogelijk bespre kingen worden gevoerd om tot over een stemming te komen over econo mische en defensievraagstukken. Wat de Europese eenheid betreft, men moet onderhandelen met dege nen, die bereid zijn om tot een Euro pese bond toe te treden. Ten slotte verklaarde de generaal, dat Frankrijk in staat is tien divisies in Indochina op de been tc houden en tegelijkertijd twintig divisies :n Europa, maar niet in de tegenwoor dige politieke, economische en sociale warboel EREDOCTORAAT VOOR NEDER LANDSE PROFESSOR. Aan de Utrechtse professor in de Physische scheikunde H. R. Kruyt werd door de Universiteit van Glasgow het ere doctoraat toegekend. De uitreiking geschiedde tijdens een plechtige zitting in de St. An drews Hall te Glasgow. De kanselier van de Universiteit, Sir John Boyd- Orr, overhandigde Professor Kruyt (links) de onderscheiding. Tijdens de plechtigheid. r\AT OLIE-PANNETJE, dat op het ogenblik in Perzië op het vuurtje van het Iraanse nationalisme staat te koken, staat daar erg gevaarlijk, Ieder moment kan de vlam in de pan slaan en dat is in zo'n licht ont vlambaar gebied als het Midden- Oosten gelijk aan een lucifer in een droge hooiberg. Wij weten niet of de Perzen het zelf in de gaten hebben, maar zij spelen als kinderen met vuur. Onder het voorwendsel, dat zij meer geld nodig hebben om de ont stellende armoede van het 0 volk te lenigen, hebben zij de olie-industrie van de Anglo-Iranian Oil Cy genationali seerd, daarmee een contract eenzij dig verbrekend, dat nog lang niet afgelopen was. Desalniettemin heb ben de Engelsen zich bereid ver klaard te onderhandelen over d( voorwaarden van de overname, maar de Perzen bleken allerminst genegen om te onderhandelen. Zij stelden als allereerste eis, dat 75 pet. van de in komsten voor hen zouden zijn en toen de Britten daar niet voetstoots op ingingen, werden gebouwen en installaties eenvoudig in beslag ge nomen. Dat is geen nationalisatie meer, dat is onteigening, zeiden de Britten en zij trokken hun onderhan delingsdelegatie terug. Het zag er naar uit, dat zij ook al het Britse personeel uit het oliegc- bied zouden evacueren, hetgeen practisch de ondergang van de kost bare installaties zou hebben bete kend, daar de Perzen geen deskun dige krachten hebben, die er mee weten om te gaan. Maar minister Morrison heeft in het Lagerhuis ver klaard, dat de Engelse regering het op prijs zou stellen als het Britse personeel de olievelden niet zou ver laten, blijkbaar in de veronderstel ling, dat de Perzen toch wel tot het besef zullen komen van hun eigen onmacht en dan een toontje lager zullen gaan zingen. jyiAAR oud-minister Eden heeft daar in het Lagerhuis op gewe zen als de Britse regering de Brit ten aanspoort om in Perzië te blij ven, dient zij ook alle maatregelen te nemen, om him levens te bescher men voor het geval de Perzen de kolder in de kop krijgen. Zij kan dat moeilijk anders doen dan door het zenden van strijdkrachten, maar in dat geval treedt er een situatie op als is voorzien in het verdrag tussen Perzië en Sovjet-Rusland, waarbij de Russen het recht krijgen troepen te zenden naar Perzië, zodra een vreemde mogendheid troepen over de Perzische grens brengt zonder goedkeuring van de regering te Teheran. Men kan zich licht voorstel len, wat dat betekent; de Russen in het Noorden en de Engelsen in het Zuiden van Perzië en de Perzen on middellijk frères et compagnons met de Sovjets! Dan zit de kat bij het spek en zullen de Britten knappe jongens moeten zijn, om de Russen van de olievelden af te houden. On middellijk zullen dan in het Midden- Oosten allerlei echo's wakker wor den en het ene volk na het andere zal de roepstem van het nationalis me laten horen. Er liggen daar nog meer pijpleidingen dan alleen in Zuid-Perzië! ÜR IS THANS menig Engelsman, die met spijt in het hart terug denkt aan de glorieuze dagen, toen Engeland nog een Brits-Indisch leger bezat. De conservatieve „Daily Mail" maakt zich tot hun tolk als zij schrijft: „Indien het Indische leger nog had bestaan, zouden de Perzische stokebranden zich wel hebben ge wacht zó hoog van de toren te bla zen. Doch wij moeten eerlijk zijn tegen over de socialisten en constateren, dat zij hun afbraakpogingen niet slechts op het Britse wereldrijk heb ben toegepast. De Britse socialisten vonden het ook nodig hun aandacht aan Indonesië te schenken. Tezamen met de Amerikanen hebben zij de Nederlanders weten te overtuigen, dat het maar beter was hier uit te trekken. En thans zendt Indonesië oorlogsmateriaal aan het communis tische China. Nederlandse technici, vóór de oor log werkzaam in het toenmalige Ne derlands Oost-Indië, zijn thans werk loos. Zou het waarschijnlijk zijn, dat zij, uit loutere toegenegenheid voor de Britse regering, alle uitnodigin gen van dr. Mossadeq zullen weige ren?" De „Daily Mail" is een oppositie blad en men kan niet anders ver wachten, dan dat zij het oneens is met het beleid van de Labourrege- ring, niet alleen nu, maar ook in het verleden. Gedane zaken nemen ech ter geen keer, al kan het geen kwaad de Britten eraan te herinneren, dat zij een deel van hun eigen tegensla gen aan zichzelf te wijten hebben en dat zij bij het graven van een kuil voor een ander er zelf in geval len zijn. Nu moet men aan de andere kant ook weer niet vergeten, dat het ge makkelijk is te critiseren als men zelf aan de wal staat; de Britse re gering moet evenwel het schip van staat sturen en heeft daarbij haar verantwoordelijkheid in het oog te houden. Vechten voor je recht is uitstekend, maar vechten voor een hopeloze zaak, is dat verstandig? De Hollandse koopmansgeest zou dat „goed geld naar kwaad geld-gooien" noemen. Zo geldt het hier in Perzië ook minder: „waartoe hebben de Engel sen het recht", dan wel „wat kun nen zij practisch doen, zonder de boel nog veel erger te verprutsen". Wij kunnen alleen hopen, dat zij de verhoudingen daar niet verkeerd taxeren en dat zij niet juist datgene doen wat zij niet hadden moeten doen. Het vijfjarig dochtertje van de brigade-commandant der Marechaus see te Ottersum, bij Gennep, reed Donderdagmiddag met een autoped de weg op. Het werd door een vracht auto gegrepen en gedood. In de centrale kaart vindt men de ontwikkeling der krijgsverrich tingen op Korea aangegeven, te be ginnen op 25 Juni 1950 tot op het huidige moment. Men ziet de front lijnen zoals die op de 25ste van iedere maand tot en met Januari van 1951 waren. Het gebied dat door de troe pen der Ver. Naties sindsdien werd bezet, is door arcering aangegeven. De nevenkaarten geven een beeld van de belangrijkste gebeurtenissen in het afgelopen jaar, te weten het tel kens in andere handen overgaan van Seoel, het ingraven van de troepen der Ver. Naties bij Poesan op 20 Aug.; de landingen bij Intsjon, Jong- dok en Koensan op 15 September, voorts het uitbreken van de omsin gelde troepen der Ver. Naties uit het Tsjosjin-bekken op 6 Dec.; de eva cuatie van 60.000 man Uno-froepen uit Hamhoeng in de periode van 14 tot 25 Dec. en tenslotte een kaart van het veelbesproken gebied, dat rondom de als „ijzeren driehoek" aangeduide streek gelegen is, en waar zich in de jongste dagen hevi ge gevechten hebben afgespeeld. ZATERDAG 23 JUNI 1991 42ste JAARGANG No. 12315 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1.50

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1