RudoH van Beest, zeer
rechtzinnig en uitstekend mens
De verkiezingen in N.-O.-Polder
Jvowte
MAANDAG 18 JUNI 1951
ÜE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 4
Langeraar van jaar tot jaar
RUDOLF VAN BEEST was Utrechtenaar van geboorte. Hij had te Rome
gestudeerd aan het St. Urbanuscollege en was met de doctorstitel
naar de Hollandse Missie terug gekeerd. Eerst werd hij kapelaan te
Leiden in de statie „de Kagchel" genaamd en in 1693 kwam hij als pas
toor naar Wateringen, waar men aanvankelijk wat wantrouwend tegen
over hem stond. Wel had de aartspriester, die hem installeerde tot de
Wateringers gezegd: „heb geen vrees, dien ik breng, is student van Urba-
nus", maar in die dagen van strijd over het Jansenisme, was men vol
achterdocht, omdat een flink deel van de clerus inderdaad met Jansenisti
sche ideeën besmet was, vooral van diegenen, die te Leuven hadden ge
studeerd, waar het jansenisme sterk bloeide. Maar weldra week het wan
trouwen van de Wateringers, toen bleek dat hun nieuwe pastoor een
zeer rechtzinnig en uitstekend mens was.
Hoe kwamen de katholieken van
Langeraar zo op hem gesteld, dat zij
hem tot hun pastoor wilden hebben?
Wel, Rudolf van Beest was een goe
de vriend van pastoor Gijsbertus de
Reeder geweest, die te Langeraar zo
zeer bemind en gezien was. Vandaar
dat zij hem hadden leren kennen.
In Wateringen wilde men hem niet
graag laten gaan, maar de Langeraar-
ders wonnen het pleit en van Beest
werd in 1701 hun pastoor. Gemak
kelijk heeft hij het er niet gehad; de
gevolgen van het verzet tegen de be
noeming van Sluyter werkten nog
na; er bestond een merkbaar stre
ven om zich in het beheer van de
kerkelijke goederen te mengen bij de
katholieken van deze statie, vooral
omdat de financiële toestand inder
daad zorgelijk was ten gevolge van
het tweejarig wanbeheer. Zelfs zijn
kerkmeesters maakten het hem soms
erg lastig en wilden hun eigen zin
doordrijven tegen de pastoor in. En
daarbij bleef hij een voortdurende
tegenstand ondervinden van degenen,
die op de hand van de verdreven
pastoor Sluyter waren geweest, ook al
was dat dan een minderheid in de
statie.
Groot geldgebrek.
Nauwelijks kon pastoor van Beest
de gelden voor het onderhoud van
de kerk opbrengen; hij zwoegde dag
en nacht, tegen gewerkt en niet be
grepen vaak door misleide parochia
nen. In 1708 verscheen er een „open
brief, het volgend jaar nog een met
een bijvoegsel vermeerderd, tegen de
pastoor. De pastoor had geklaagd niet
te kunnen leven van de opbrengst
van zijn statie; de briefschrijver ver
weet hem, dat hij, volgens de mening
van velen, wel jaarlijks duizend gul
den had aan verval, „soo van dooden
die sterven of van jaergetyden ofte
Missen te leesen of siecken te be-
soecken of kinder doopen of kraam
vrouwen of van trouwen op hoogh-
tyden ende van de menschen die hare
devotie houden ofte van geestelycke
ofte iets anders wel gegeven werdt".
Laat het dan maar 800 zijn, aldus de
schrijver, dan toch nog trok de pas
toor volgens hem 1800 gulden aan
contanten. Ook de kerkmeesters kre
gen een beurt in de brief.
Pastoor van Beest had in 1707 om
aan het verlangen van zijn gemeente
wat tegemoet te komen, uit de statie
vier mannen aangezocht, die de re
kening en verantwoording zouden
nazien. Alle vier waren zij tegen de
pastoor geweest en hadden hun hand
tekening niet willen zetten, zodat de
pafrtoor de zaken verder met het
kerkbestuur alleen afhandelde. Nu
beweerde de lasterlijke brief, dat een
van de kerkmeesters dronken was
geweest; hij zou vaak een slecht
voorbeeld in deze aan de gemeente
hebben gegeven. Een andere kerk
meester was een nul; het was die,
welke van Korteraar kwam. De brief
schrijver eiste, dat ieder jaar een an
dere kerkmeester zou worden aange
steld en dat de pastoor met minder
tractement genoegen zou nemen; hij
dreigde zelfs andere maatregelen te
zullen nemen.
Nog meer aantijgingen.
De brief, in 1708 geschreven, werd
het jaar daarna in druk uitgegeven,
met nog andere klachten en aantij
gingen aangevuld. Pastoor van Beest
wilde het land doen vervenen en de
briefschrijver verzette er zich tegen;
de pastoor wilde een nieuwe kerk
bouwen, maar de schrijver waar
schuwde hem er niet aan te begin
nen. Overal verklaarde hij zich tegen:
tegen het kaarsengeld; tegen het feit,
dat de eerste communicanten een
kaars betaalden, wat vroeger geen
gebruik was geweest. En desondanks
kwam men nog steeds tekort en vol
gens de schrijver moest daarachter
wel iets schuilen, „doch hier willen
nie vorder van spreecken".
De arme pastoor van Beest had het
werkelijk niet gemakkelijk; een uit-1
geplunderde statie, waar het onder
houd van de kerk en de kosten van
de eredienst jaarlijks meer dan twee
duizend gulden eiste; hij zag vaak
geen kans de benodigde gelden bij
elkaar te krijgen; daarbij in de statie
een partij, die hem Voortdurend
dwars zat en die probeerde het be
stuur van de kerkelijke goederen aan
de pastoor en het kerkbestuur te ont-
trekken.
Terwijl de toestand van de
katholieken er vrij gunstig genoemd
mocht worden, zoals blijkt uit een j
rekest, dat de afgevaardigden van de
Zuid-Hollandse synode in 1713 aan
de Staten van Holland zonden, om I
protestante ambtenaren te benoemen
in plaatsen, waar katholieken amb
ten bekleedden; Langeraar had toen
een katholieke burgemeester, 4 sche
penen, die katholiek waren en twee
katholieke arm- en weesmeesters.
Overlijden van de pastoor, j
De rebellerende partij hield niet
op; zij vroeg aan de heer van het!
ambacht, Cornelis van Aerssen, kerk
meesters aan te stellen en deze be
noemde in 1715 Pieter Groenevelt,
Pieter Leendert Suydwijk, Aert Corn,
van der Hoorn en Jan Gerrits ouwe I
Janne; zij zouden het beheer van de j
kerkelijke goederen op zich nemen.
Inmiddels overleed in 1715 de veel
geplaagde en moegestreden pastoor 1
van Beest en tegen de zin van de ker
kelijke overheid werd zijn kapelaan
Gerardus de Bruyn van Barendrecht,
een Amsterdammer, waarnemend
pastoor. Toen deze heel kort daarna
stierf en in de oude kerk in de Kerk
buurt werd begraven, bleef de sta
tie enkele maanden zonder herder;
eerst op 20 October van dat jaar
werd de nieuwe pastoor benoemd,
Joannes Ermers. Kapelaan werd
Franciscus van den Heuvel. Had pas
toor van Beest nog kans gezien, zij
het met grote krachtinspanning, het
beheer van de kerk aan zich te hou
den, na zijn dood ontstond grotere
verwarring en zijn opvolger maakte
men het op de duur zo lastig, dat hij
zich genoodzaakt zag met zijn kape
laan de statie te verlaten. Franciscus
van den Heuvel werd te Oss geboren
in 1690. In 1720 werd hij benoemd
tot kapelaan te Amsterdam in het
Begijnhof. Hij zou daar in 1745 pas
toor Dierout opvolgen, maar kon geen
toestemming krijgen van de stedelij
ke overheid. In 1747 werd hij pastoor
te Lisse, waar hij in 1760 overleed.
De nieuwe pastoor Joannes Ermers
werd te Turnhout geboren; voordat
hij naar Langeraar kwam, was hij
pastoor te Nibbixwoude.
■fibx».
„Door de Eeuwen
Trouw"
Bestuur blijft aan
Na een bewogen vergadering,
waarin vele onvriendelijke dingen
zijn gezegd over de bekende publi
catie inzake samenwerking met de
spion Sweerts, heeft het hoofdbe
stuur van de stichting „Door
de Eeuwen Trouw", dat zijn man
daat ter beschikking had gesteld,
besloten aan te blijven. De stemming
viel voor het bestuur gunstig uit:
54 afdelingen spraken zich uit voor
aanblijven. Slechts één stem was
voor aftreden, terwijl een afdeling
(zes stemmen) zioh van stemming
onthield.
Aan het besluit verbond het be
stuur enige voorwaarden: uitgangs
punt zal blijven de vrijheidsstrijd
van Ambon, het eiland moet zelf uit
maken op welke wijze die strijd
moet worden gevoerd en uit het co
mité van aanbeveling zal een com
missie van advies worden gevormd,
waaraan het oe stuur voortaan
alvorens een beslissing te nemen
alle moeilijke zaken zal voorleggen.
WEER PSEUDO-VOGELPEST
TE OOSTZAAN.
De vec-artsenijkundige dienst
heeft in Oostzaan weer een geval
van pseudo-vogelpest geconstateerd.
Ditmaal onder 165 jonge hennen
van de heer D. Sopjes aan het
Noordeinde. De hennen zijn door het
dectructiebedrijf van Purmerend af
gemaakt en vernietigd.
BRUGSLAGOEFENING „ORION"
Een detachement van de Genieschool
ter sterkte van 350 man is Maandag
begonnen met een meerdaagse brug-
slagoefening, Zuidelijk van Maas
tricht. Over de Maas en het Kanaal
naar Luik werd een ongeveer 190
meter lange Bailey-brug geslagen,
geschikt voor 24 tons lasten.
Een van de bruggedeelten wordt
opgetrokken aan de Maasoever. Op
de achtergrond de St, Pietersberg.
De uitslag van de Zaterdag in de
Nocrd-Oostpolder gehouden verkie
zingen voor de Poldercommissie voor
Algemene Belangen heeft aange
toond, dat vier grote politieke par
tijen in het nieuwe land vrijwel
evenveel aanhang hebben.
Van de dertien zetels verwierven de
K.V.P., de Partij van de Arbeid, de
A.R. en de C.K.U. er ieder n.l. drie,
terwijl de groep „Polderbelang" er
één bemachtigde. De C.H.U. had bij
de eerste verdeling twee zetels, maar
kreeg een restzetel toegewezen. De
uitslag is als volgt: Totaal 3.350; K.V.
P. 778, P.v.d.A. 781, A.R. 836, C.H.U.
634, Polderbelangen 321. Gekozen
zijn voor de Partij v .d. Arbeid: H.
Dijkstra te Kraggenburg, Dorschman,
Kuinderweg en J. Jokers-Smid, Em-
meloord.
Voor de K.V .P.: J. W. B. van der
Noort, Neushoornweg, E. J. van de
Klundert, Kraggenburg en P. J. A.
Albers, Emmeloord.
Voor de A.R.: W. G. de Feijter,
Kuinderweg, D. Linzel, Emmeloord,
H. G. Kamp, Marknesse.
Voor de C.H.U.: M. Rijkers, Mark-
Bioscoop-bezoek
dalend
Het aantal bioscopen in ons land
steeg van 134 in 1939 tot 484 in Mei
1950, maar het bezoek aan de biosco
pen is in de na-oorlogse jaren voort
durend gedaald.
In 1945, zo heeft het Centraal bu
reau van de statistiek becijferd, was
driekwart van de capaciteit bezet,
waarbij menonder capaciteit dient
te verstaan het aantal voorstellin
gen per jaar maal het aantal zit
plaatsen.
In 1947 was deze bezetting reeds
tot de helft verminderd, in 1949
daalde zij tot beneden de veertig
procent.
In totaal werden in 1949 320.000
voorstellingen gegeven, waarvoor
65 millioen toegangsbewijzen voor
gezamenlijk ruim 52 millioen gulden
werden verkocht. Van de ruim 2000
films was meer dan de helft afkom
stig uit de Verenigde Staten.
H.V.A. RICHT FABRIEK OP IN
ETHIOPIë:
De Handel vereniging „Amster
dam" heeft een overeenkomst ge
sloten met de Ethiopische regering
voor de oprichting van een suiker
fabriek in Ethiopië.
nesse, A. Krijgsman, Emmeloord, A.
A. van der Werf in Ens.
Voor Polderbelang: J. G. Buddingh.
Emmeloord.
Ongeveer negentig procent van het
aantal stemplichtigen is verschenen.
Dg wegblijvers waren voornamelijk
reeds naar elders vertrokken, zodat
geconstateerd Wan worden, dat de
polderbevolking voor deze verkiezing
een grote belangstelling aan de dag
heeft gelegd.
Paratyphus aan
Groningse grens
In Aurich in Oost-Friesland (D),
ongeveer vijftig kilometer van de
Duits-Groningse grens gelegen, is
paratyphus uitgebroken en het laat
zich aanzien, dat deze ziekte een gro
te omvang zal krijgen.
Scholen in Aurich en omgeving
zijn gesloten. Reeds acht Oostfriese
dorpen zijn besmet. Er zijn tot nu toe
twee doden te betreuren.
Voor de Groningers betekent dit,
dat bij een bezoek aan Aurich en
omgeving de nodige voorzorgen in
acht moeten worden genomen.
Omdat de stad Weener (ten Oos
ten van Nieuwe Schans) haar twee
duizendjarig bestaan herdenkt en
talrijke Groningers Oost-Friesland
bezoeken, heeft de geneeskundige
inspectie voor Groningen en Drente
de nodige maatregelen genomen.
Zoals bekend is, is op de conferen
tie van ministers der Benelux-lan-
den. welke op 24 Mei j.l. te Breda is
gehouden, aan experts opgedragen
voorstellen te doen tot regeling van
de uitvoer van Nederlandse snijbloe
men naar België door een tijdelijke
heffing ter voorkoming van sociale
moeilijkheden in België.
Deze besprekingen over de hoogte
van de heffing hebben nog niet tot
overeenstemming geleid, zo deelt
men ons van de zijde van het Mi
nisterie van Landbouw mede. Daar
om is een nieuwe overgangsregeling
gemaakt, die zal gelden tot 15 Juli
a.s. De regeling komt neer op hand
having van de bestaande situatie, en
wel in dier voege, dat de export van
snijbloemen naar België vrij blijft
onder bepaalde condities. Nederland
zal namelijk zorgen, dat prijsversto
ringen op de Belgische markt worden
voorkomen en zal daartoe toezien,
dat de uit te voeren snijbloemen uit-
sluitend op de veilingen zullen wor-1
den gekocht.
MARKTDAG IN EMMELOORD.
Emmeloord, het economisch en ad
ministratieve middelpunt van de N.-
O.-Polder breidt zich steeds meer
uit. Deze ontwikkeling manifesteert
zich onder meer in de wekelijkse
markt, die, voor enkele jaren nog
van geringe omvang zijnde, thans de
allure van een grote stadsmarkt
heeft gekregen. Emmeloord zal bin
nenkort de zetel worden van de „ge
meenteraad" (voorlopig „poldercom
missie voor algemene belangen" ge
heten) welke Zaterdag door de stem
gerechtigde bewoners van de N.O.-
Polder gekozen zal worden
Een overzicht van de markt te
Emmeloord. Op de achtergrond de
in aanbouw zijnde Ned. Herv. Kerk
en woningcomplexen in wording.
•A&
„Verboden"' vogels
in Avifauna
Geen straf opgelegd
Enige processenverbaal tegen' het
vogelpark Avifauna hebben in de
wereld van dierenliefhebbers opzien
gebaard vanwege het curieuse dezer
gevallen. Genoemd vogelpark heeft
wel een vergunning om geopend te
zijn maar is niet als dierentuin er
kend. Het is daarom dan ook niet
toegestaan er Europese vogels, die
onder de Nederlandse Vogelwet val
len, te houden.
Zoals naar ieder dierenpark wor
den ook naar Avifauna geregeld zie
ke en gewonde vogels gebracht.
In 1950 constateerde een ambte
naar, dat in het vogelpark aanwezig
waren een strandpluvier, een bos—
valk, een koekoek en een bonte
specht. Deze dieren waren ziek
of gewond door het publiek naar het
park gebracht.
De directie verklaarde, dat zij na
herstel van gezondheid weer in vrij
heid zouden worden gesteld. De amb
tenaar vond, dat het park deson
danks in overtreding in de zin der
wet was. Uit deze opvatting zou men
kunnen concluderen, dat iedereen,
die door de vogelwet beschermde
zieke of gewonde vogels onder zijn
hoede neemt dus gevangen houdt,
strafbaar zou zijn.
De kantonrechter te Alphen aan
den Rijn sprak de directie van het
vogelpark vrij. In hoger beroep heeft
de Haagse Rechtbank tot ontslag van
rechtsvervolging geconcludeerd.
Een tweede verbaal betrof het aan
houden van rosé-spreeuwen. Naar de
opvatting van de directie van het
vogelpark zijn dit niet-Europese vo
gels. Aangezien de controleur van de
Vogelwet ze wel als Europese vogels
beschouwt, omdat zij er wel eens
voorkomen volgde ook hier een straf
vervolging. Na een vrijspraak van de
kantonrechter volgde een eis tot tien
gulden boete in beroep van het open
baar ministerie bij dé Haagse Recht
bank. Dit college heeft de directie
van Avifauna schuldig verklaard
zonder strafoplegging.
Enige voorbijgangers, die laat in
de nacht van Zaterdag op Zondag
het Bussumse stationsplein oversta
ken, werden opgeschrikt door erbar
melijk kinriergehuil, dat uit één der
nuizen aan het plein opsteeg. Men
bleef staan, keeK naar boven en ont
dekte toen een klein meisje, dat ge
vaarlijk ver uit een raam op de
.weede verdieping hangend, uit alle
macht over haar moeder schreeuwde.
De positie, waarin het kind zich be
vond was zó hachelijk en haar ge
huil klonk zó zielig, dat meer en
meer mensen bleven staan en zich
afvroegen, of er dan niemand in het
huis zou zijn, die het kind zou ho
ren. Buren wisten echter te vertel
len, dat de ouders op visite waren
en wel een oppas 'voor hun kinde
ren hadden achtergelaten, maar dat
de „babysitter" kennelijk al naar
huis was vertrokken. Het gehuil
van het kind bleef aanhouden, zo
dat men tenslotte ook een passeren
de politie-agent in het geval kende.
De politieman richtte zijn blik naar
boven en bedacht zich niet lang.
Via het huis van de buren beklom
bij, gewapend met een ladder het
dak, zette de ladder tegen de schui
ne pannen en wist na enkele hals
brekende toeren het raam te berei
ken, waarachter de kinderen wa
ren. Hij slaagde er in de twee klei
ne meisjes van vier en twee jaar
weer op hun gemak te stellen. Toen
de onverantwoordelijke ouders ten-
sotte arriveerden aldus verhaalt
het „Alg. Dgbl." had hij met hen
nog een woordje te spreken.
Vrouwenuurtje
In het „Vrouwenuurtje" van
de B.B.C. hield mevrouw Olive
May verleden jaar lezingen,
waarin zij beweerde, dat het
niet moeilijk was een groot ge
zin te besturen. Zij zelf had acht
kinderen. Dezer dagen werd me
vrouw May veroordeeld tot twee
jaar voorwaardelijk zij had
haar acht kinderen, van één tot
dertien jaar, zo schromelijk ver
waarloosd, dat de justitie er aan
te pas moest komen Aldus meldt
het Alg Dagblad. Onder de aan
klacht kwamen de volgende
punten voor: vervuiling, onvol
doende kleding, niet genoeg
voedsel. Haar huis werd in
schrikwekkende staat van ver
wording aangetroffen.
BINNENLAND.
Twee hooischelven en een gro
te stal van de heer G. Hartman in
de Hollandse Rading zijn gistermid
dag door brand verwoest Het vee.
v. aaronder een groot aantal var
kens, kon men behouden door het
in de wei te drijven.
De heer H. F. J. Sandifort, ja
renlang sociaal-democratisch lid
van Provinciale Staten van Zuid-
Holland en in 1946 een van de op
richters van het Humanistisch Ver
bond, is op 71-jarige leeftijd te Zwol
le overleden.
Voor vijfhonderd Joodse Asse
naren, die tijdens de oorlog ziji
weggevoerd en omgekomen, is Za
terdag op de Joodse begraafplaats
een gedenkteken onthuld.
Een geval van pseudo-vogelpest
is geconstateerd op een boerderij te
Bilthoven. Vierhonderd kippen moes
ten worden afgemaakt,.
Het communistische lid van de
gemeenteraad van Ommen, de heer
H. v. d. Veen te Nieuw-Weerdinge,
heeft bedankt als lid van de raad.
Ruim 10.500 leerlingen zijn nu
in opleiding voor onderwijzer, tegen
8.500 gedurende het vorige jaar.
Ruim een kwart van deze leerlingen
volgde openbaar onderwijs, eenzelf
de deel bezocht protestants-christe
lijke en ruim 40 procent bezocht
rooms-katholieke scholen. In 1950
behaalden 1732 leerlingen de onder
wijzersakte.
Het wrak van de Birkenfels,
een Duits Hansa-schip, dat in de
Wielingen tijdens de oorlog op een
mijn liep, levert gevaar op voor de
scheepvaart. Het zal thans worden
opgeblazen door een Rotterdamse
bergingsmaatschappij.
BJUITENLAND.
Een stalen kraan van 150 ton,
die de Theems werd opgesleept, is
gisteren tegen de London Bridge op
gebotst. Een deel van de stenen ba
lustrade stortte in de rivier.
Stanton Griffith, de Amerikaan
se ambassadeur in Madrid, heeft op
een vergadering van de Amerikaan
se kamer van koophandel in de
Spaanse hoofdstad medegedeeld,
dat hy Washington om militaire en
economische hulp voor Spanje zou
verzoeken.
De West-Duitse ambassadeur
te Washington, dr. H. Krekeier, heeft
bij de V.N. een nota ingediend over
de kwestie der krijgsgevangenen
volgens deze nota bevinden zich
in de Sowj et-Unie en andere Oost-
Europese staten nog talrijke Duitse
krijgsgevangenen
Het districtsgerechthof te Zag-
heb heeft twee rooms-katholieke
priesters en zestien theologische stu
denten, die beschuldigd zijn van
een samenzwering tot omverwer
ping van Tito's regering, veroor
deeld tot gevangenisstraffen van
achttien maanden tot dertien jaar.
Het Amerikaanse persbureau
U. P. heeft besloten zijn correspon
dent te Praag, Russell Jone, die 5
Juni uit Praag naar Duitsland ver-
I trok, niet meer naar Praag te laten
".eruggaan. De correspondent van U.
i P. te Warschau zal zijn plaats inne-
De Hongaarse regering heeft
erkend tussen 21 Mei en 15 Juni 924
„ongewenste elementen" uit Boe
dapest te hebben verwijderd. Hier
toe behoren prinsen, giaven, baron
nen, generaals, stafofficieren, fa
brieksdirecteuren, bankiers, enz.,
wier huizen aan grote arbeidersge
zinnen werden toegewezen.
De pastoor van Barbotan-les-
Tbermes in Zuid-Frankrijk heeft het
volgende briefje op de deur van de
Kerk aangebracht: „Vrienden, ik
verzoek u geen stoelen uit de kerk
te lenen voor gebruik in de bio
scoop
De Pan-American Airways
maakt bekend, dat Vrijdag een 250
man van het technisch personeel
van de maatschappij op de New
Yorkse vliegvelden in staking is
gegaan. Deze actie wordt niet ge
steund door de officiële vakbonden
Ondanks deze wilde s'aküig wordt
het werk normaal voortgezet en tot
nu toe vertrok slechts een machine
met enige vertraging ui'. Idlewild.
Het Joego-Slavische ministerie
van buitenlandse zaken heeft Zater-
dagvond bekend gemaakt, aat vier
Roemeense grenswachten naar Joe-
go Slavië zijn gevlucht en om asyl
hebben verzocht, omdat net leven
in het Romeense leger „ondrage
lijk' was geworden.
