S)e &2kióe6oii/ttMit
Stalin
mag kiezen
Laatste poging van 'tWesten tot verzoening
GROMYKO ONTVANGT
WESTELIJKE NOTA'S
Hoopt a.s. Maandag op antwoord
Hevige Chinese tegenstand
Hongaarse bisschoppen verdwenen
Veertien man in
brandende
schacht
VRIJDAG 1 JUNI 1951
42ste JAARGANG
No. 12296
Directeur: C M. v. HAMERSVBLO
Hoofdredacteur: L. C. 1. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50
J^ADAT DE PLAATSVERVANGERS dertien weken in vruchteloos de
bat bijeen gezeten hebben in de agenda-commissie te Parijs, hebben
zoals gemeld Amerika, Enge land en Frankrijk over het hoofd
van Gromyko heen zich gewend tot Moskou.
Gisteren hebben zij drie gelijkluidende nota's aan Gromyko overhan
digd met het verzoek ze te willen doorzenden.
Zoals men weet, wordt in deze nota's eenbijeenkomst der „Grote Vier"
voorgesteld op 23 Juli a.s. te Washington.
Gromyko verklaarde, de nota's onmiddellijk naar Moskou te zullen
doorzenden. De eerstvolgende zitting der „kleine vier" zal pas Maandag
plaats vinden, op welke dag Gromyko, naar hij zei, antwoord van zijn
regering ontvangen hoopt te hebben.
Keus uit drie agenda's
Als basis voor de bijeenkomst der
„Grote Vier" die in de nota's
wordt beschreven als „in het belang
van een vermindering der allesover
heersende spanning in de wereld"
laten de Westelijke mogendheden
Rusland de keus tussen de drie ont
werpagenda's welke op 2 Mei j.l.
door de Westelijke plaatsvervangers
te Parijs zijn voorgesteld. Er werden
toen drie onderwerpen ingediend,
een algemene, een geplitste en een
skelet-agenda, die alle drie de be
spreking voorzien van (a) de demi-
litarisatie van Duitsland, (b) het be
staande bewapeningspeil en (c) na
leving van de vredesverdragen met
Italië, Roemenië, Bulgarije en Hon
garije.
Eerste agenda.
De eerste agenda noemt behalve
deze punten nog het vredesverdrag
met Oostenrijk, het herstellen van
dé Duitse eenheid en een Duits vre
desverdrag en het naleven van het
Italiaans vredesverdrag met betrek
king tot Triëst.
PR0N0NCE en NYLONS
zijn SYNONIEM
KRUIS OP HET STEMBILJET.
De goedwillende bevolking van
Oost-Duitsland moet bij het uitbren
gen van haar stem voor het door de
communistische autoriteiten uitge
schreven volksreferendum duidelijk
blijk geven van haar ware gevoelens,
ook al wordt zij door de rode macht
hebbers gedwongen openlijk met „ja"
te stemmen. Dit wachtwoord geeft de
West-Duitse minister van „gesambt-
deutsche" Zaken Jacob Kaiser in een
boodschap, die hij Donderdag 31 Mei
over de Radio van West-Berlijn tot
alle stemgerechtigden in de Sovjet-
Russische zone heeft gericht. De mi
nister raadt de kiezers aan in het
door de communistische machtheb
bers voorgeschreven „ja"-kringetje
een rechtop staand kruisje te zetten.
Dit kruis, aldus minister Kaiser, zal
voor de van hun politieke beroofde
Duitsers in de „D.D.R." een symbool
vormen van hun oprechte gevoelens
van eérbied voor het geloof hunner
vaderen en van ware liefde jegens
het Duitse vaderland, terwijl het voor
de heren van het Politburo en hun
Moskouse lastgevers een waarschu
wend teken zal zijn van de werke
lijke opinie van de geknechte bewo
ners van Oost-Berlijn en Oost-
Duitsland.
Hardnekkiqe
Helgolanders
Woensdagavond is een groep van
honderd voormalige bewoners van
Helgoland op het eiland aan wal ge
gaan. Zij hebben de groen-witte vlag
van Europa gehesen op een schuil
kelder. Gemeld wordt, dat nog een
groep Helgolanders op weg is naar
het eiland. Zij hebben medegedeeld,
dat zij op Helgoland zullen blijven
tot het een normale vredesbestem-
ming heeft verkregen.
Donderdagavond heeft een Duits
patrouillevaartuig Helgoland bereikt
en verwacht wordt, dat een begin zal
worden gemaakt met het verwijde
ren van de demonstranten.
Met de Westduitse regering zijn de
Britten overeengekomen, dat Duits
land verantwoordelijk is voor het
afhalen van demonstranten, nadat
de Engelsen beloofd hadden niet la
ter dan begin volgend jaar Helgo
land weer zijn oude bestemming te
geven.
DE SMOKKELARIJ TE AKEN.
De Akense douane hield in de
eerste helft van Mei langs de Neder
landsDuitse en de BelgischDuitse
grens in totaal 235 smokkelaars aan.
Op hen werden ongeveer 1900 kg
koffie, 16000 cigaretten en 200
pakjes cigarettenpapier gevonden.
Tevens maakte de douane in ge
noemde periode vier auto's, waar
mee smokkelarij was bedreven, buit.
Gesplitste agenda.
De tweede of gesplitste agenda
geeft naast elkaar in aparte kolom
men de verschillende Westelijke en
Sowj et-Russische bewoordingen van
het aan de ministers van buitenland
se demilitarisatie. Deze agenda laat
de bewapeningskwestie en de Duit
se zaken over om zelf te beslissen:
1. Of het bespreken van het be
wapeningspeil als een van de voor
naamste oorzaken van de spanningen
moet voorafgaan aan de bespreking
van het verminderen van de bewa
pening.
2. Of deze verminderdering van
bewapening alleen op de grote vier
betrekking heeft.
3. Of het vraagstuk van de Duitse
demilitarisatie bespreken zou moe
ten worden vóór het vraagstuk van
het peil en de vermindering van de
bewapening.
Skelet-agenda.
De derde of skeletagenda geeft
slechts vijf algemene onderwerpen
van bespreking en bevat slechts 41
woorden.
Geen van deze alternatieve agen
da's vermeldt het Noord-Atlantisch
Verdrag. Gromyko heeft volgehou
den, dat dit verdrag op de agenda
moet staan, anders zou een bijeen
komst van de Grote Vier geen zin
hebben.
Nieuwe versterkingen worden aangevoerd
^^E COMMUNISTISCHE troepen bieden ongeveer 65 kilometer ten Wes
ten van Korea's Oostkust hevige tegenstand om belangrijke steden
en wegen te behouden. Hun strijdkrachten zijn voornamelijk geconcen
treerd in het gebied van Janggoe, Indje en Hionni, waar reeds 48 uur
hevig wordt gevochten. Een tank groep der verbonden legers die onder
hevig afweervuur Janggoe was binnengedrongen, moest zich weer op
haar oorspronkelijke stelling terugtrekken. Naar verluidt voert de te
genstander met vrachtauto's versterkingen aan ter verdediging van
Jonggoe, het centrale punt van het gehele Oostelijke front.
Ten Oosten van Hionni werd een
Zuid-Koreaans regimervt omsingeld
en een ander regiment gedwongen
eea anderhalve kilometer terug te
trekken Later werd gemeld, dat de
ingesloten Zuid-Koreanen weer
vrijgekomen zijn en zich bij andere
Zuid-Koreaanse strijdkrachten ten
Zuiden van Indje hebben gevoegd.
De meeste gevangenen, die in de
Westelijke sector nog worden ge
maakt zijn zwervende soldaten, die
twee of drie weken geleden uit het
Chinese leger deserteerden. De
Britse parachutisten
naar Cyprus
Perzië zet door
Volgende week zal de Engelse
„brandweerbrigade" naar het eiland
Cyprus in de Middellandse Zee ver
trekken, dat 1.600 kilometer verwij
derd is van de Zuid-Perzische olie
velden. De 4 a 6000 parachutisten
zullen in volledige oorlogsuitrusting
vertrekken op twee vliegkampsche
pen en een troepen transportschip.
Oiffcieel gaat de brigade het En
gelse garnizoen in het gebied van de
Middellandse Zee versterken, maar
niemand, aldus A.P., twijfelt er aan,
of de parachutisten zullen naar Per
zië gaan, als de levens van Engelse
onderdanen bedreigd worden.
De Perzische regering heeft be
kendgemaakt, dat zij zich verplicht
acht de wet op de nationalisatie van
de olie-industrie uit *e voeren en dat
een regeringsdelegatie van drie le
den naar Khoezistan zal gaan met
alle bevoegdheden om de olie-indus
trie te exploiteren.
Twee Britse dagbladcorresponden
ten hebben van de Perzische regering
aanzegging gekregen het land bin
nen 24 uur te verlaten.
Britse handel met
Rusland
Kan niet stopgezet
worden
Groot-Brittannië heeft in de laat
ste drie weken van April 2400 ton
rubber naar Rusland uitgevoerd. Dit
heeft Sir Hartley Shawcross, de Brit
se minister van handel, in het Lager
huis meegedeeld met de verklaring,
dat Engeland zich niet kan veroor
loven zijn leveranties aan de Sovjet-
Unie geheel te beëeindige, omdat het
voor zijn behoeften aan timmerhout
en graan voor twintig procent van
Rusland afhankelijk is.
Op 9 April heeft Engeland beslo
ten alle verschepelingen van „stra
tegisch materiaal" naar communis
tisch China voor de rest van dit jaar
stop te zetten. Gedurende het eerste
kwartaal van dit jaar zond Engeland
4061 ton ruwe rubber naar Rusland,
terwijl de Sovjet-Unie en de satelliet-
landen tezamen een hoeveelheid van
ruim negentienduizend ton op Malak-
ka kochten. Sir Hartley wees er op,
dat de gemiddelde Britse uitvoer naar
de communistische landen wordt ge
handhaafd op het peil van het afge
lopen jaar, hoewel het „een zeer in
gewikkeld en moeilijk vraagstuk" is.
stroom gevangenen, zoals die enige
dagen geleden binnenkwam, is opge
houden.
Amerikaanse Sabre"-straaljagers
hebben Donderdag drie Mig-machi
nes neergeschoten en twee bescha-.
digd tijdens een luchtgevecht boven
Tsjongjoe in Noord-Korea.
Loon-actie in
Frankrijk
staande Franse algemene verbond
van vakverenigingen, de C.G.T
heeft Donderdag op zijn congres be
sloten tot een algehele actie om de
lonen in overeenstemming met de
stijging van de kosten voor levens
onderhoud te brengen.
Het besloot te strijden voor een
minimum uurloon van 122 francs en
voor het doen aannemen van het
systeem van bewegelijke loonscha
len in het gehele land, waardoor een
verschil van meer dan drie procent
in de kosten voor levensonderhoud
automatisch in de lonen verrekend
wordt.
Coördinatie
militaire productie
Mr. William R. Herod, coördinator
van de militaire productie van de 12
landen van de NATO de Noord-At
lantische verdragsorganisatie, ver
toeft op het ogenblik voor een kort
bezoek in ons land.
Hij wil zich persoonlijk op de
hoogte stellen van de mogelqkhe-
den, die er in ons land zijn op het
gebied van de militaire productie.
Daarbij zal hij tevens nagaan in hoe
verre onze productie ook kan wor
den opgenomen in die van de 12 lan
den teneinde een zo doelmatige en
snelle opvoering van de noodzakelij-
militaire productie te verkrij
gen.
Hier zal hij besprekingen hebben
met deskundigen van de ministeries
van economische zaken en van oor
log en marine. Hij bezocht reeds
een der grote scheepswerven in
Schiedam. Voorts ligt het in zijn be
doeling nog een aantal grote bedrij
ven op het gebied van de scheeps
bouw, de vliegtuig-productie, de ma
chinebouw en de electrotechnische
industrie te bezoeken. Mr. Herod is
thans 3 maanden werkzaam als coör
dinator van de militaire productie
van de NATO en bezocht in die
kwaliteit reeds Engeland, Frankrijk.
Italië en België. Mr. Herod is van
mening, dat Nederland een grote bij
drage kan leveren voor de produc
tie ten behoeve van de herwape-
r.ingsdoeleinden van de 12 Nato-lan-
den.
VOOR DE HONGERENDEN
IN INDIA
In New Delhi is officieel bekend-
BIJ DE NEDERLANDSE VRIJWIL
LIGERS IN KOREA. Soldaat le
klasse J. H. Heuts uit Maastricht
heeft zijn eigen „bomvrije" blokhut
gebouwd. Hier ziet U hem bezig met
het bereiden van zijn „warme hap".
Warm eten kan niet „boven" wor
den gebracht, zodat men van zijn
rantsoenen zelf z'n potje moet ko
ken (foto links).
De eerste tafel sinds de aankomst
op Korea op 23 November 1950. Vin
dingrijke soldaten hebben van de la
ge Koreaanse tafeltjes een „cafeta
ria" gemaakt, door de poten te ver
lengen met ledige granaathulzen
(foto rechts).
Verbouwings-Opruiming
WIJ RUIMEN AL ONZE
ZOMERSTOFFEN
4 meter halen - 3 meter betalen
Ziet onze advertentie achterpagina
DE HONGAARSE AARTSBISSCHOP van Kalocza, Mgr. Jozef Grösz,
na de arrestatie van Kardinaal Mindszenty voorzitter van de Hongaarse
Bisschoppelijke Conferentie, is sinds 18 Mei uit zijn residentie verdwe
nen, evenals de kanselier der aartsbisschoppelijke curie van Kalocza,
Mgr. Peter Gyetvai. Uit berichten uit Hongarije blijkt, dat de aartsbis
schop op 18 Mei met onbekende bestemming is vertrokken en sinds
dien niet is teruggekeerd.
VOOR BETERE TEXTIEL
HAARL.STRAAT h. DONKERST.
Opruimingsloopjes in alle afdelingen
DE BRITSE VERVOERSSTAKING.
Het centrale comité van de sta
kende Britse vrachtautochauffeurs
heeft Donderdag besloten om het
werk Zaterdag te hervatten, mits er
geen repressailles tegen de stakers
zullen worden genomen. Op het
ogenblik zijn 13.000 chauffeurs bij de
staking betrokken.
Volgens het te Cairo in het Ara
bisch verschijnende blad „Acher
Lahza" heeft koning Abdoellah van
Trans-jordanië besloten de grondwet
zijn land te wijzigen en koning
Feisal van Irak tot troonsopvolger
van Jordanië te benoemen. Volgens
de Ammanse correspondent van dit
blad beschouwt koning Abdoellah
dit als een practische stap tot ver
eniging van Jordanië en Syrië ter
voorbereiding van een grotere unie.
111 Doden op
Memorial Day
Woensdag was het voor Amerika
een dag van herinnering: de doden
uit de beide wereldoorlogen werden
plechtig herdacht. Maar deze dag
zelf heeft ook weer 111 personen het
leven gekost. Verkeersongelukken
eisten 67 slachtoffers, terwijl 28
mensen door verdrinking om het le
ven kwamen.
„D-DAY" VAN BOND ZONDER
NAAM.
Op Zondag 17 Juni zal de Bond
Zonder Naam zijn jaarlijkse „D-Day"
houden in de Vecmarkthallen in
Den Bosch.
Pater Loop zal om 14 uur de mid
dagbijeenkomst openen. De Bond
Zonder Naam uit België zal ook ver
tegenwoordigd zijn. Voorts zullen
deelnemers uit Maastricht en Leeu
warden optreden met resp. volks
dansen en zang.
De Zuid-Afrikaanse legaties in Ne
derland en België zullen tot ambassa.
des worden verheven, aldus heeft
minister-president Malan gisteren te
Kaapstald op een receptie van het
'Kaapstad op een receptie van het
Familieleden van Peter Gyetvai
hebben verklaard, dat deze door de
politie is gearresteerd en wegge
voerd. Op grond daarvan vreest men
dat ook Mgr. Grösz zich in arrest be
vindt. Nog niet bevestigde berichten,
die het C. I. P, te Rome uit Boeda
pest heeft ontvangen, melden, dat
Mgr. Gyetvai door de politie zou zijn
gearresteerd onder beschuldiging van
„anti-democratische-acties".
De laatste weken was Mgr.
Gyetvai het voorwerp van steeds
heftiger wordende artikelen in de
communistische pers van Hongarije.
Aanleiding hiertoe was zijn weigering
om het communistische vredes ma
nifest te ondertekenen.
Hij heeft verklaart, dat hij zich
heeft te wijden aan zijn zending en
aan het voortdurende apostolaat der
Kerk voor de ware vrede. Mgr.
Gyetvai is 64 jaar oud en de vol
gende maand 40 jaar priester. 24
Nederlandse
oorlogsgewonden
in België
Vijftig Nederlandse en Luxem
burgse oorlogsinvaliden brengen op
uitnodiging van de Belgische vereni
ging, welke auto's ter beschikking
stelt van oorlogsverminkten, in sa
menwerking met de Nederlandse
vereniging Moveo (meer ontspan
ning voor ernstige oorlogsinvaliden)
een driedaags bezoek aan België.
Gistermorgen zijn zij door Prins
Boudewijn in het paleis te Brusesl
ontvangen.
Daarna begaf het gezelschap zich
naar het Brusselse stadhuis, waar de
oorlogsgewonden in de Gothische
zaal werden ontvangen door wethou
der de Ronse.
Des middags waren dc Nederland
se oorlogsinvaliden te gast bij de Ne
derlandse ambassadeur te Brussel,
baron Harinxma thoe Slocten. Op
deze receptie was eveneens de Belgi
sche minister van landsverdediging,
kolonel de Greef, aanwezig.
Vandaag brachten de oorlogsinva
liden een bezoek aan Spa en omge
ving.
Februari 1929 werd hij bisschop ge
wijd en tot 1939 was hij bisschop van
Szombathèly. Op 7 Mei 1943 werd de
thans gevangen aartsbisschop be
noemd tot aartsbisschop van Kalocza
EEN WISSE DOOD
Veertien Duitse mijnwerkers zijn
op 1000 meter diepte aan een zekere
dood prijsgegeven, toen de directie
van de Robert Hcinriclimijn tc
Hamm-Herringen (Wcstfalen) order
gaf, een brandende mijnschacht af
tc sluiten.
Dit tragische besluit moest geno
men worden, toen men reeds de ge
hele dag bezig was geweest met ver
geefse pogingen om een (aanvanke
lijk kleine) brand te blussen.
Deze brand werd veroorzaakt door
het warmlopen van een rubber
transportband. Ofschoon een cn an
der zich eerst niet ernstig liet aan
zien, volgde even later echter een
mijngasexplosie, waardoor 24 mijn
werkers met brandwonden naar bo
ven gebracht moesten worden. Dc
anderen zetten echter hun blussings-
werkzaamheden voort tot echter
nog drie ontploffingen volgden, die
tot het fatale besluit noopten om
verder onheil tc voorkomen. Als ge
volg van deze ramp zullen 2000
mijnwerkers zeker een week niet
kunnen werken, terwijl de productie
tot op ongeveer de helft zal dalen.
Het Schuman-plan
Ruhrgebied zit in
de weg
Uit gewoonlijk welingelichte bron
wordt vernomen, dat dc Bonclux-
landcn om economische redenen
thans minder geestdrift voor con
spoedie ratificatie van het plan-
Schuman aan dc dag leggen. Deze
landen zouden zich steeds meer gaan
verzetten tegen ontbinding van het
gezagsorgaan, dat toezicht uitoefent
op de industrie van het Ruhrgebied.
j. I Zoals bekend is hebben de Duitsers
Onverwacht en zwijgend is giste- onbinding van dit lichaam als voor-
ren de Nederlandse kernphysicus, waarde BslcId v00r hun doe,lncming
professor dr. C. I. Bakker na zgn het plan-Schuman. Do Benelux-
hp-mp^ jan Arn'pnfinip via l'nriiv: (in
Prof. Bakker terug
Hij zweeg
gemaakt, dat India en communitisch van de Zuid-Afrikaanse nationale
China te Peking een overeenkomst
hebben gesloten, volgens welke
India 400.000 ton graan zal óntvan-
gen.
De leveringen zullen onmiddellijk
beginnen en voor October beëindigd
zijn. Onder de overeengekomen hoe
veelheid is de 50.000 ton begrepen,
die in het begin van de onderhan
delingen aan India geleverd zijn.
feestdag meegedeeld. Omgekeerd zul
len ook de Nederlandse en Belgische
legaties te Pretoria tot ambassades
worden verheven.
Malan achtte het een geschikt tijd
stip voor deze mededeling, omdat gis
teren te Den Haag tevens een cultu
reel verdrag van vijf jaar tussen
Zuid-Afrika en Nederland is onder
tekend.
bezoek aan Argentinië via Parijs op
Schiphol gearriveerd. Mevr. Bakker
en haar kinderen waren dc enigen
die de professor, wiens naam de laat
ste weken in de hele wereldpers
heeft gecirculeerd welkom kwamen
heten.
Professor Bakker, die precies
veertien dogen geleden (op 17 Mei)
naar Argentinië vertrok, arriveerde
daar enkele dagen later, doch zijn
aankomst werd door de Argentijnse
autorieiten in nevelen gehuld. Het
enige wat men wist was dat profes
sor Bakker zich naar het Argentijnse
„atoom-eiland" Huemul zou begeven
waar hij professor Richter Perons
atoomdeskundige zou ontmoeten.
Professor Bakker weigerde enig
antwoord te geven op de vraag of
professor Richter ontmoet had. Wel
lie hij los dat de berichten omtrent
de arrestatie van professor Richter
als volkomen onjuist moeten worden
beschouwd.
Voor het overige wimpelde pro
fessor Bakker alle vragen af, zodat
niet bekend werd of hij inderdaad
aan president Peron advies heeft
uitgebracht over het atoomproject
van professor Richter.
landen wijzen cr op, dat de Duitsers
tot dusverre in gebreke zijn gebleven
om het exportquotum van 6.200.000
ton, dat het gezagsorgaan voor de
Duitse kolenuitvoer in het derde
kwartaal van dit jaar heeft vastge
steld, te verdelen over de verschil
lende bestemmingen. Naar de me
ning van de Benelux-landen blijkt
hieruit, dat de Duitsers Biet bereid
zijn samen tc werken, en zij zijn van
oordeel, dat het plan-Schuman zon
der samenwerking niet uitvoer
baar is.
De Duitse minister van economi
sche zaken, Erhard, heeft dc geal
lieerde hoge commissie medege
deeld, dat West-Duitsland een ex
portquotum van 6 200.00 ton te hoog
acht en dat het dit quotum moeilijk
kan aanvaarden.
KaA.ïettj.e...
De nijd wordt teniet gedaan door
ware vriendschap, de behaagzucht
door ware liefde.
La Rouhefcucauld.
