De opvolger van kardinaal
de Jong
Wantoestanden in de gevangenkampen
Justitieel onderzoek gewettigd
DINSDAG 29 MEI 1951
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
Recht van opvolging sluit kardinalaat niet in
•TOALS WIJ GISTEREN konden mededelen, is prof. dr. Bernardus
Johannes Alfrink, hoogleraar te Nijmegen, benoemd tot hulp-bis
schop van de Aartsbisschop van Utrecht, kardinaal De Jong. Dr. Al
frink is tevens benoemd tot metropoliet-titulair van Tyana in Klein-
Azië. Als vermoedelijke datum der bisschopswijding wordt genoemd 29
Juni, dc feestdag van de apostelen Petrus en Paulus.
Het „recht van opvolging"', dat mgr. Alfrink als hulp-bisschop is
toegekend, mag strikt genomen niet gelezen worden als mede geldend
voor het kardinalaat; het heeft in feite slechts betrekking op* uitoefe
ning van het bisschopsambt in het Aartsbisdom. Het kardinalaat is nog
niet traditioneel „erfelijk" aan de Aartsbisschoppelijke zetel verbonden.
Tijdens het leven van dr. De Jong wordt zeker geen nieuwe „Utrecht
se" kardinaal benoemd. Wat eventueel daarna zal gebeuren, kan nie
mand zeggen. Wel is het een feit, dat vacatures in het Heilig College
ven Kardinalen meestal pas langctijd na het vrijkomen van een zetel
worden aangevuld.
DE BENOEMING VAN DE
HULPBISSCHOP.
De benoeming geschiedde Maandag
ochtend te Vaticaanstad tijdens het
Geheim Consistorie, gehouden ter
voorbereiding der op handen zijnde
heiligverklaringen. Het feit der be
noeming werd telegrafisch bericht
aan mgr. Giobbe, Pauselijk Internun
tius in Den Haag, die de officiële me
dedeling terstond naar het Aartsbis
dom telegrafeerde. Onmiddellijk
daarna stelde kardinaal Dc Jong zelf
zijn opvolger op dc hoogte.
Het ligt- in de bedoeling, dat mgr.
streken heeft hij tezamen met Barna
bas een hevige strijd gestreden met
dc Joden. Hij predikte in de syna
gogen en werd er tot tweemaal toe
gestenigd. Paulus genas er ook een
lamme, waarna de bewoners hem en
Barnabas tot goden wilden verklaren.
Het is ook in deze streken, dat hij de
H. Timotheus bekeerde, die zijn la
tere bevoorrechte leerling werd en
bisschop van Ephese. Ook de H. The-
cla was een bekeerling van de H.
Paulus in deze streken.
Eutychius was de eerste bisschop
van Tyana. In 1359 werd deze stad
zetel van het aartsbisdom
GIETHOORN KRIJGT HOTELS.
Uit het Marshallfonds zal een be-
Alfrinlc dc kardinaal zo spoedig mo- door van de strijd der Kerk met de
gelijk opvolgt in het bestuur van het gnostieken in Klein-Azië. In 435 werd
Aartsbisdom. Zijne Eminentie heeft Je aartsbisschop van zijn zetel ont-
in zijn kanselbrief over zijn afscheid J heven wegens ketterse leerstellingen,
immers reeds doen weten, dat het in j in de zevende eeuw kwam het gehele
zijn voornemen ligt zijn intrek te ne- gebied onder de Overheersing van de
Mohammedanen te staan. Alleen de
herinneringen aan het Christendom
zijn in Tyana overgebleven en nog
enkele Christelijke ketterse secten.
aartsbisdom maakte alte beroeringen I drag van zeven millioen gulden bc-
schikbaar worden gesteld voor uit-
men in het Moederhuis der Zusters
van Onze Lieve Vrouw te Amers-
foort.
UTRECHTSE CLERUS ZEER
VERHEUGD.
De benoeming van prof. dr. B. J.
Alfrink tot hulpbisschop van kardi
naal Dc Jong is in de kringen van
de hoge geestelijkheid uit het Aarts
bisdom met grote voldoening ontvan
gen, schrijft dc ..Volkskrant". Zij be
antwoordt geheel aan de wensen en
verwachtingen, welke men in deze
kringen koesterde.
Dc'Utrechtse clerus acht namelijk
prof. Alfrink algemeen dc aangewe
zen man om dc kardinaal bij te staan
in dc vervulling van zijn te zwaar
geworden aartsbisschoppelijke taak,
en later die taak over te nemen.
De vreugde over deze benoeming
vindt overigens niet alleen haar oor
zaak in dc grote geestesgaven, welke
dc nieuwe bisschop, naar aller me
ning voor bovengenoemde taken zeer
geschikt maken, maar ook in het feit,
dat mgr. Alfrink, niettegenstaande
zijn professoraat aan de Nijmeegse
universiteit, steeds nauw contact
heeft bewaard met het Aartsbisdom.
HET TITULAIR AARTSBISDOM.
Tyana. dc stad, waarvan prof. Al
frink tot titulair-aartsbisschop is be
noemd, is gelegen in de provincie Li-
caonië met dc hoofdstad Iconium.
Deze namen dateren uit de Griekse
overheersing, toen Klein-Azië Anato-
lië werd genoemd, d.i. Morgenland.
De stad Tyana dankt haar naam aan
de Griekse koning Thoas, die deze
stad heeft gesticht. Naar koning
Thoas werd zij genoemd Tomava, het
geen naderhand weer werd omge
vormd tot Tyana.
Het moet dc nieuwe coadjutor, die
doctor is in de Bijbelwetenschappen,
niet onverschillig zijn, dat hij titulair
aartsbisschop werd van een stad. ge
legen in een streek, die zoveel Bijbel
se herinneringen bewaart. Het is in
dit gebied, dal dc Apostel Paulus tij
dens zijn tweede en derde apostoli
sche reis het geloof predikte. In deze
breiding van de hotelaccomodatic.
Als nummer die op de urgentielijst
voor de besteding van dit bedrag
komt het hotelwezen te Giethoorn
voor. De hotels in Giethoorn boden
tot dusverre nog zeer beperkte mo
gelijkheden. ondanks het drukke in
ternationale vreemdelingenbeizoek
aan deze plaats.
VUURZEE VERWOEST HONDER
DEN WONINGEN IN HONGKONG.
Een geweldige brand heeft het
stadskwartier van Hongkong, gele
gen aan de Causeway Bay, geteis
terd. Het vuur vond gretig voedsel
in de krotwoningen, die daar dicht
opeen staan. 1500 personen, onder-
wie vele vluchtelingen uit China
werden dakloos. Velen verloren al
hun bezittingen.
Foto toont het zwaar getroffen
stadsdeel, waar de vlammen nog
haar vernielend werk verrichten.
POST VOOR MILITAIREN.
Tweede Kamer
weer in eigen huis
DR. A. LOUDON SECRTARIS-
GENERAAL VAN HOF VAN-
ARBITRAGE.
Tot secretaris-generaal van het
Van Maart 1950 heeft de Tweede I Permanente Hof van Aa-bitrage is
Kamer haar vergaderinBen gehouden benoemd dr. Alexander Loudon, lid
in de Ridderzaal wegens de verbou- Yan dc fiaad van S,at" ''J is als ro
wing. welke haar eigen gebouw Idan^ J mr'
moest ondergaan. Naar alle waar- "rt",n"in
DE ..SEA VENOM" STRAALJAGER
VAN DE BRITSE LUCHTMACHT.
Een foto van de „Sea Venom", dc
nieuwe straaljager van dc Britse
Marine, welke in alle weersomstan
digheden dienst kan doen.
De radar installatie van het toe
stel is dermate geperfectioneerd, dat
de machine van vliegdekschepen kan
opstijgen in weersomstandigheden,
welke voordien te slecht waren om
te vliegen. De „Sea Venom" is uit
stekend manoeuvreerbaar en heeft
een groot stijgvermogen. Het wordt
voortbewogen door de Havilland
.Ghost" straalmotoren. De vleugels
zijn hydraulisch opklapbaar. Dc be
manning bestaat uit twee man: een
piloot en een waarnemer die tevens
de radar-apparatuur bedient, die
naast elkaar in dc ruime cockpit zit
ten.
schijn]ijkheid zal dc Kamer op
Juni a.s. voor dc eerste maal kun
nen vergaderen in haar eigen zaal,
al zullen dc werkzaamheden der ver-
bouwing van het Tweede Kamerge
bouw dan nog niet geheel voltooid
kunnen zijn.
Een der grote bezwaren was, dat
de vergaderzaal en de tribunes on
voldoende waren. Hieraan is tege
moet gekomen door dc tribunes te
vergroten. Op de tribunes aan beide
zijden van dc zaal zijn nu zestien
piaatsen voor dc journalisten inge
richt, zodat zij dc beschikking over
twee en dertig plaatsen hebben. Op
de publieke tribune zijn 31 zitplaat
sen aangebracht en daarachter is nog
een aantal staanplaatsen.
Op de gereserveerde tribune zijn
eveneens klapstoelen aangebracht en
voorts is er ruimte voor staanplaat
sen.
e zaal was vroeger te donker
hierin is verbetering gekomen door
dat in de kap twaalf lichtopeningen
zijn aangebracht. Voorts is de vloer
van de zaal omlaag gebracht, zodat
deze in het midden nu 84 cm. lager
ligt. De ruimte in de zaal is nu zo
danig geworden, clat, wanneer even
tueel de Kamer zou worden uitge-
banken kunnen worden geplaatst,
breid tot 150 leden, cr nog nieuwe
In het gebouw zijn voorts fractie
kamers ingericht en andere voor
zieningen getroffen, welke in de
praktijk noodzakelijk waren geble
ken.
A. M. Snouck Hurgronje.
Dr. Loudon is sinds 1947 lid van
de Raad van State. Aangezien men
in dc regel pas op rijpere leeftijd in
een hoogste staatscollege zitting
neemt, komt het slechts zelden voor,
dat een lid van die raad in een an-
dei-c functie overgaat.
De heer Loudon is in 1892 in Den
Haag geboren. Hij promoveerde te
Leiden in de rechten. In 1920 trad hij
in diplomatieke dienst.
rent is. Hiervoor is een lage mini
mumprijs van 25 cent per bloemkool
gesteld. Tot op heden mocht sla naar
België worden uitgevoerd tegen een
minimum veilingprijs van tien cent.
Brieven Voor militairen van het
aanvullings-detachement Nederlands
detachement Verenigde Naties op
weg naar Korea, kunnen ingaande
heden in Nederland worden gepost.
Het adres moet de volgende aandui
dingen bevatten: rang, naam, voor'
letters, legernummer, N.D.V.N. op
weg naar Korea, AmsterdamSchip
hol, militair".
De namen van het schip en de
tussenhavens mogen niet worden
vermeld.
Brieven bestemd voor uit Indone
sië naar Nederland terugkerende mi
litairen. aan boord van het troepen
schip „Goya".. welke in een der tus
senhavens zullen worden uitgereikt,
moeten uiterlijk op 31 Mei in Neder
land worden gepost. Behalve? de ge
bruikelijke gegevens diertt het adres
de vermelding te bevatten" aan
boord van het troepenschip „Goy;
op thuisreis naar Nederland". De
naam van de vermoedelijke tussen
haven mag ook hier niet worden
vermeld.
VEREENVOUDIGDE
MOTORRIJTUIGEN-BELASTING.
Het Juridisch Economisch Ver
keerstechnisch College (Ned. Juris-
tenver.-K.N.A.C.) deelt mede dat blij
kens van het ministerie ontvangen
berichten de Minister van Verkeer en
Waterstaat geen bezwaren heeft te
gen het door het College gepropa
geerde belastingplaatje op dc voor
ruit van auto's, waardoor de con
trole op de motorrijtuigenbelasting
aanzienlijk zou worden vereenvou
digd. Dc uiteindelijke beslissing ligt
bij de Minister van Financiën.
Meyer Schwencke komt
er genadig af
Laatste tribunaalzaak
Tegen Arie Meyer Schwencke, die
zich te verantwoorden heeft gehad
voor zijn gedragingen gedurende de
bezettingstijd (hulpverlening aan dc
vijand op persgebied), heeft dc kan
tonrechter. belast met de afwikke
ling van tribunaalzakcn, mr. A. W.
J. Vrijbcrghe dc Coningh, gistermor
gen de volgende straffen uitgespro
ken: Internering voor de tijd van ze
ven jaar cn zes maanden waarvan
vijf jaar en vier maanden onvoor
waardelijk, en twee jaar en twee
maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar; Ontzetting
uit alle burgerlijke rechten, en het
verbod om tc dienen bij de gewa
pende macht; Verbeurdverklaring
van zijn vermogen tot een bedrag
van 2500.
De internering wordt geacht te
zijn ingegaan op 12 Juni 1946, zodat
Meyer Schwencke tot 12 October
1951 geïnterneerd zal blijven.
Het tribunaal, dat hiermede zijn
laatste zaak afwikkelde, heeft bij
zijn overwegingen in aanmerking
genomen, dat Meyer Schwecke niet
de enige was die tijdens de bezetting
op opportunistische wijze de weg te
rug is ingeslagen.
In 1943 heeft hij zich gewend tot
degenen, die hij eerst bestreden
heeft. De verrichtingen van Meyer
Schwencke ten bate van de goede
zaak staan echter vast. Hij heeft be
rouw getoond en het tribunaal wil
dit aanvaarden. Vandaar de combi
natie van voorwaardelijke en on
voorwaardelijke internering.
Het tribunaal aanvaardt niet, dat
het vermogen van Meyer Schwen
cke een nadeling saldo zou aanwij
zen, zoals het Beheersinstituut heeft
opgegeven. Er is een nader onder
zoek gelast naar het overdragen van
vermogen aan zijn vrouw per nota
riële acte in 1943. Het tribunaal ge
looft dat deze transactie slechts als
camouflage diende.
Mogelijk zal nog voor de dag ko
mend vermogen zonodig met vernie
tiging der overdracht worden ver
beurd verklaard.
POLITIEMAN ALS INSLUIPER.
Een 26-jarige Haagse agent van
polit/e is door enige zijner collega's
gearresteerd, voor de officier van
Justitie geleid en in het Huis van
Bewaring ingesloten, omdat hij op
eigen gelegenheid en ten eigen bate
bij particulieren gecollecteerd heeft
z.g.n. voor de „Haak-in"-actie. Hij
zamelde slechts een bedrag van
17.50 in.
Voorts heeft hij gedurende dienst
tijd in Scheveningen door inklim
ming een bpdrag van 53 uit een
woning gestolen. Ten slotte wordt
deze dienaar van de heilige Herman
dad er van beschuldigd een bankbil
jet van 10 te hebben gevonden en
niet te hebben aangegeven.
NEGEN /AAR REDDE VIER JAAR.
De 9-jarige Willem van den Berg
uit Bruinisse,, redde de 4-jarige L. de
Keizer van een wisse verdrinkings
dood, toen hij alleen bij de haven was
en het ventje om hulp hoorde roepen.
Hij had de tegenwoordigheid van
geest het ventje, dat in de haven
lag, op de kant te trekken.
„Muzi-methaden" zegt de
Enquète-cemmióóie
Uitvoer van bacon
stijgt snel
De coöperatieve Vleescentrale, in
wier bedrijven tc Akkrum, Assen,
Wierden en Twello 10 van het to
taal aantal varkens in Nederland
wordt geslacht, heeft gisteren in
Twello oen nieuwe bacon-afdeling
geopend.
De fabriek in Twello kan vijf dui
zend varkens per week verwerken
De uitbreiding was nodig wegens
vergroting van de uitvoer.
De bacon-uitvoer naar Engeland
had in 1950 een waarde van 48 mil
lioen gulden en dit jaar zal hij ver
moedelijk de 100 millioen overschrij
den. Van de totale uitvoer van ba
con is 27 procent afkomstig uit de
bedrijven van de Coöperatieve Vlees
centrale.
België verbiedt
invoer van sla
i Met in gang van Maandag heeft de
Belgische regering de invoer van
Nederlandse sla verboden. Hoewel
is overeengekomen dat België de
Nederlandse invoer kon verbieden
indien deze prijsbederf veroorzaakt
op dc Belgische markt, acht men in
kringen van het Centraal Bureau
van dc Tuinbouwveilingen de maat
regel thans niet gerechtvaardigd,
meldt de „Volkskrant".
Het invoerverbod dat volkomen
onverwacht is afgekomen zal de
doordraai op de Nederlandse veilin
gen vergroten. Verwacht wordt, dat
van de zijde van het Centraal Bu
reau van de Tuinbouwveilingen als
rerpesaille zal worden aangedrongen
op oen invoerverbod van Belgische
bloemkool, die voor de Nederlandse
tuinders altijd een ernstige concur-
Er hebben wantoestanden geheerst in verschillende kampen voor poli
tieke delinquenten, voornamelijk in het jaar 1945. Er zijn mensen mis
handeld cn zelfs gedood er heerste gebrek aan orde en tucht. Dit alles
blijkt uit een der hoofdstukken van het verslag van de parlementaire
Enquêtecommissie, dat in zijn geheel hieraan is gewijd. De ongeregelde
toestanden bestonden vooral in de Harskamp. De commissie spreekt in
haar conclusie van gebrek aan orde en tucht bij verschillende militaire
onderdelen, die met dc buitenbewaking van de Harskamp belast waren.
Zij acht het door haar geconstateerde van dien aard, dat ccn nader justi
tieel onderzoek alleszins gewettigd is. Zij voegt daaraan toe, dat zij het
wenselijk acht, dat ook in andere gevallen, waarin van strafbare fei
ten ten opzichte van in bewaring gestelden is gebleken dc strafrech
telijke repercussie (weerslag) niet zal uitblijven. Immers in Nederland
behoren praktijken, welke aan die der nazi's herinneren niet straffe
loos te kunnen geschieden.
zij daar ook
Vermogensdelicten
al te talrijk
De parlementaire Enquêtecommis
sie heeft op 1 October 1949 aan de
procureur-fiscaal bij de Bijzondere
Raad van Cassatie, mr. A- M. baron
van Tuyll van Serooskerken ge
vraagd een onderzoek in de ruimste
zin in te stellen naar de misstanden
in de kampen van de politieke delin
quenten. Zijn rapport is ruim een
jaar later bij de commissie inge
diend.
Mr. Van Tuyll heeft zich beperkt
tot de toestanden in de kampen;
eventuele mishandelingen door ver
horende ambtenaren buiten de kam
pen heeft hij buiten beschouwing
gelalen. Vermogensdelicten heeft hij
evenmin onderzocht. Die zijn op zo
grote schaaï gepleegd, dat een on
derzoek daarnaar niet doenlijk moet
worden geacht
Het onderzoek heeft uitgewezen,
dat alom bewakers zich niet hebben
ontzien weerloze mensen te kwellen
en te mishandelen, waarbij door de
Duitsers tijdens dc bezetting toege
paste methoden zijn overgenomen,
0evallen echter
tegenop gekomen
In het kamp „Dc vergulde Hand"
tc Vlaardingen zijn gedetineerden
door middel van ijzeren beugels om
de enkels en met scheepskettingen
aan elkaar geklonken. Dit heeft we
ken lang, dag en nacht doorgeduurd,
waardoor verwondingen niet uitble
ven. Op 27 November 1945 is hieraan
op last van hogerhand een einde ge
maakt.
SCHIETPARTIJEN IN DE
HARSKAMP.
In dc Harskamp hebben de Neder
landse bewakingstroepen, die in Juni
1945 de bewaking overnamen van de
Canadezen, zich op ernstige wijze
misdragen, aldus het rapport. Gedu
rende de avond en de nacht hebben
zij door de barakken geschoten, ten
gevolge waarvan vele gedetineerden,
zelfs in hun slaap hel leven verlo
ren hebben. Deze nachtelijke schiet
partijen, welke gemiddeld twee of
drie keer per week plaats vonden,
hebben zeker tot in het voorjaar
1946 geduurd.
Ernstige cn mcdogenloze mishan
deling heeft plaats gevonden in de
strafgevangenis tc Scheveningen ge-
Soms heeft, blijkens het rapport van durende hC't tijdvak, dat de leiding
mr. van Tuyll, de kampleiding de bi,j de Canadezen be-ustte. Als direc-
mishandelingen toegelaten; in velel-t^ trad op een Nederlander in
Canadese dienst; de bewakers waren
in hoofdzaak Scheveningers. Op 22
Juli 1945 is de leiding overgedragen
aan het Militair Gezag en is taan
deze wantoestand terstond een einde
gemaakt.
Op grond van dit rapport van mr.
baron Van Tuyll van Serooskerken
heeft de Enquêtecommissie een aan
tal getuigen gehoord. Hun getuige
nissen bevestigen de mededelingen
in het rapport, dat er wantoestanden
heersten in verschillende kampen.
De geestelijke verzorger, ds. G. H.
Moll van Charantc. meent, dat in de
Harskamp zes a zeven doden ge
vallen zijn. In een proces-verbaal
van een rechercheur worden de na-
van dertien mensen genoemd,
die in de Harskamp een gewelddadige
dood stierven cn van een aantal, dat
werd gewond.
ergerlijke misdragingen in de
Harskamp vinden naar het oordeel
der commissie haar oorzaak in een
grote mate van tuchteloosheid, ge
voegd bij dc rancunegevoelens tegen
over de SS-crs bij de troepenafde
lingen, belast met dc buitenbewa
king. Het feit, dat dc buiten- en de
binnenbewaking onder verschillende
commando's stonden en de kamp
commandanten zodoende geen zeg
genschap hadden over dc buitenbe
waking, ach', de commissie zeer on
gewenst.
Na 28 November 1945. toen majoor
Streijers commandant voor de bui
tenbewaking is geworden, hebben er
geen nachtelijke schietpartijen meer
plaats gehad, waarbij mensen sla
pende zijn getroffen. Het heeft op
de commissie een weinig verheffen
de indruk gemaakt, dat verschillen
de getuigen bobben gepoogd de ver
antwoordelijkheid voor de excessen
desalniettemin op majoor Streijers
te leggen.
De commissie acht de bataljons
commandant Toussaint in hoge mate
verantwoordelijk voor het optreden
van de verschillende compagnieën
van 1-14 R.I., die met de buitenbe-
wakinig belast waren. Dc comman
danten ter plaatse, aldus de commis
sie, zijn niet voldoende tegen de
excessen opgetreden en hebben ver
zuimd daarvan melding te maken
aan hun chefs.
Zij acht voorts de oprichting van
het Directoraat-Generaal voor de
Bijzondere Rechtspleging op 1 Jan.
1946 een gelukkig initiatief. Van toen
af aan is "net gestadig beter gegaan.
De commissie besluit met de boven
aangehaalde mededeling, dat zij een
verder justitieel onderzoek gewet
tigd acht.
