Se£aidóe6cw4a/iif
Chinezen blijven in volle aftocht
„Een volledige mislukking",
zegt Van Fleet
VERDEDIGINGSWIL ONTBREEKT
DE CHINEZEN
Westerse Drie zijn zeer
ontgoocheld
Mossadeq wil de kool en
de geit sparen
De kip en de gouden eieren
Zwakke punten in de
luchtverdediging
NAAR HET
EINDE?
ZATERDAG 26 MEI 1951
42ste JAARGANG No. 12291
Directeur: C. ML v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
fë&kÊW MCLPr Of BISSCHOP l
Öj Jf KfRRfN BOUWCH/ J
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 70826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd„ f 5.15 p. kwart. Franco p. p. t 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
[JE TROEPEN der Verenigde Naties rukken langs het gehele Kore
aanse front op. De tegenstand der Noordelijken neemt af Een Ame-
riaanse gepantserde eenheid rukte ten Noorden van Seoel op tot op vijf
kilometer van de breedtegraad. Tengevolge van de druk der verbonde
nen schijnt de terugtocht der Noordelijken op sommige plaatsen ge
desorganiseerd te zijn, aldus Reuter. Nog steeds wijzen geen tekenen er
op, dat de Noordelijken het plan hebben zich op een bepaalde linie voor
een defensief te organiseren. Nieuws over de grootste opmars der ver
bondenen is door de censuur geschrapt.
kleinse senator Leverett Saltonstall.
Hij achtte het echter praematuur orn
de senatoren nadere mededelingen
te doen. Senator Saltonshall trachtte
Collins echter verder uit zijn tent te
lokken door hem met aandrang de
vraag te stellen:
„Wilt u zeggen en u bent de
eerste getuige die zich in' deze rich
ting heeft uitgelaten dat er op het
ogenblik een politieke koers bestu
deerd wordt, die wij zouden kunnen
noemen een positieve politiek om de
oorlog in Korea te beëindigen?"
Generaal Collins antwoordde ech
ter:
„Ik weet niet of ik zover zou kun
nen gaan. Wat ik wilde zeggen is,
dat de instructies aan generaal Ridg-
way thans door de gezamenlijke
stafchefs worden nerzien en hem
binnenkort nieuwe richtlijnen voor
de oorlogvoering in Korea zullen
worden verstrekt".
Gevraagd of hij bereid was de
commissies vertrouwelijk over het
nieuwe plan in te lichten, verklaarde
Collins; „Ik denk niet, dat ik dat
kan doen, omdat er nog geen defini
tieve belissing is genomen'
Snelle opmars
Wel wordt gemeld, dat de verbon
den troepen in het Westen de Imd-
jin zijn overgetrokken en in het
Oosten tot vlakbij Indje zijn opge
rukt.
De Noordelijken bieden hier en
daar meer tegenstand om hun terug
tocht te dekken.
De opperbevelhebber van het
Amerikaanse achtste leger, luite
nant-generaal James van fleet, heeft
Vrijdag na een bezoek aan het front
verklaard, dat eenheden van de ver
bonden troepen door de stellingen,
van waaruit de Noordelijken de op
mars van de verbondenen trachtten
tegen te houden, waren neengebro-
ken.
Hij zei, dat het tweede voorjaars
offensief van de Noordelijken een
volledige mislukking was.
De geallieerden zijn er in geslaagd,
door hun voortdurende luchtaanval
len het verband tussen de terugtrek
kende vijandelijke divisies, dat toch
al niet zeer sterk was, nog losser te
maken. De wil om zich te verdedigen
schijnt bij de Chinezen geheel te
ontbreken.
NIEUWE RICHTLIJNEN.
Generaal J. Lawton Collins, de
stafchef van het Amerikaanse leger,
heeft gisteren aan de Senaatscom
missies, die het ontslag van generaal
MacArthur onderzoeken, onthuld,
dat het Amerikaanse ministerie van
Defensie bezig is nieuwe richtlijnen
op te stellen voor de oorlogvoering
in Korea. Deze zullen binnenkort
aan generaal Ridgway worden toe
gezonden.
De generaal deelde dit mee tijdens
een ondervraging door de" republi-
De Prins „vermist"
Nerveuze spanning heerste er
gisteravond op het vliegveld
Eelde, toen de Prins was opge
stegen met zijn sportvliegtuig
PH-PBC en vliegveld Leeuwar
den steeds maar niet meldde,
dat hij daar was gedaald. Om
18.06 had het blauwe sportvlieg
tuig van de Prins zich los ge
maakt van de grasbaan. Haven
meester Vogelzang had uitge
rekend, dat de Messerschmitt in
28 minuten Leeuwarden zou be
reiken. Maar het werd later en
later.
Z.K.H. was opgestegen in een
regenvlaag. Het zioht op Eelde
was 800 meter, maar Leeuwar
den meldde toen vier km. zicht
en even later opklarend weer
uit het Zuiden, zodat er geen re
den was om niet te vliegen. Het
toestel van de Prins had radio
aan boord, maar Z.K.H., die zelf
aan de stuurknuppel zat, ge
bruikte de radio niet en vloog
op grondzicht.
Het werd kwart voor zeven,
zeven uur, kwart over zeven.
Men veronderstelde, dat de
Prins was doorgevlogen naar
Soesterberg, haar helemaal ge
rust was men daar toch werke
lijk niet op. Pas toen om kwart
voor acht het bericht kwam, dat
de Prins inderdaad om 19.27 uur
op Soesterberg was geland, week
de spanning van het vliegveld
Eelde.
VREDESGERUCIITEN
HOUDEN AAN.
Ondanks pertinente ontkenningen
van Washington en Londen waren de
geruchten omtrent een vredesvoor
stel der Russen in het Koreaanse ge
schil te Lake Success sterker dan
ooit. Het compromis waarvan gedele
geerden der Verenigde Naties met
lichte opwinding spreken berust op
wederzijdse erkenning van de 38se
breedtegraad. De stormloop der
UNO-legers naar en over de parellel
heeft, zo meent men hier, de neiging
der Russen om een oplossing tc zoe
ken, aanzienlijk versterkt.
DE „EVERTSEN" TE TANGER.
De Nederlandse torpedoboot jager
„Evertsen", die heeft deelgenomen
aan de operaties bij Korea en op de
terugweg is naar Nederland, is te
Tanger aangekomen.
ZWEEDSE MIJNWERKERS
INGESLOTEN.
Door het ontploffen van een trans
formateur werden Vrijdag vijftien
mijnwerkers in een ertsmijn te Stael-
berg, Midden-Zweden, ingesloten. De
ontploffing had plaats, terwijl vijf
andere mijnwerkers in een liftkooi af
daalden. Zij werden uit de kooi ge
slingerd, maar vier van hen konden
slechts licht gewond, in veiligheid
worden gebracht.
Reddingsploegen met gasmaskers
trachtten door een muur van rook en
puin de 15 ingesloten arbeiders te be
reiken. Anderen wisten een nauwe
gang, evenwijdig aan de afgeslotene,
te bereiken. Zij kregen op hun klop
signalen echter geen antwoord.
GROMYKO BLIJFT OP Z'N STUK STAAN
ANDREJ GROMYKO, de Russische vertegenwoordiger in het Rose
Paleis, heeft gisteren een .ultimatum" gesteld. Hij drong er bij zijn
Franse, Amerikaanse en Britse col-lega's op aan het Noord-Atlantische
Pact op te nemen in het werkprogram van de conferentie der Grote Vier,
die zij thans voorbereiden. De Britse gedelegeerde, Da vies, zei na de
bijeenkomst: „Wanneer Gromyko zijn eis handhaaft, dan zal iedereen
moeten erkennen, dat de Russische regering, cynisch en schijnheilig, de
beraadslagingen in Parijs heeft gerekt. Het werkelijke doel van Mos
kou is dan niet verbetering te brengen in de internationale verhoudin
gen maar wèl een poging om de inspanningen teniet te doen. die de
Westerse landen zich hebben getroost bij de wederopbouw van hun ver
dediging, welke het gevolg was van de Russische politiek der laatste
jaren."
Twee dagen lang heeft Gromyko
niets gezegd. Gisteren deed hij plot
seling een scherpe aanval en ver
klaarde, dat het nutteloos zou zijn
een conferentie der Grote Vier bij
een te roepen, wanneer een bespre
king van het Noord-Atlantische Pact
niet zonder discussie op de agenda
werd geplaatst. Davies merkte hier
bij op, dat deze eis in volkomen te
genspraak was met de inhoud van
de Russische nota, waarin de voor
bereiding van de conferentie der
Grote Vier werd voorgesteld. De
Russen hebben het Noord-Atlantische
Pact pas aangeroerd, toen de onder
handelingen in het Rose Paleis reeds
lang bezig waren.
„Wij allen zijn zeer ontgoocheld",
zei Davies. „Wij verwachtten, dat
Gromyko als zijn regering met
terdaad een conferentie der Grote
vier wil ons tegemoet zou komen.
Hü heeft onze positie echter veel
moeilijker gemaakt." De betekenis
van het „ultimatum" van Gromyko
is immers, dat Rusland weigert het
oorlogsgevaar, de reden van de ge-
DE HOLLANDSE NIEUWE IS BIN
NEN. De Sch. 9, de „Prinses Ma
rijke" is Vrijdagmorgen de haven
van IJmuiden binnengelopen met
51 kantjes haring aan boord van de
Sch. 297 „Huberta". De schipper van
de „Prinses Marijke" is Willem F.
Rog.
Foto links toont het uitladen van
de eerste kantjes „Hollandse Nieu
we". Foto rechts: de Sch 9 „Prinses
Marke" loopt de hflypp binnen.
spannen internationale verhoudin
gen, de opstelling van een vredes
verdrag voor Oostenrijk, de eenheid
van Duitsland en andere kwesties te
bespreken, wanneer het Atlantische
Pact niet op de agenda wordt ge
plaatst.
PRINS BERNHARD BEZOEKT
GRONINGEN. Z.K.H. Prins Bern-
hard bracht een werkbezoek van
twee dagen aan de provincie Gronin
gen. In Leek, waar de Prins bespre
kingen voerde met burgemeesters
uit het Groningse Westerkwartier
werd hem bij het afscheid door twee
boerendochters in Groningse kleder-
draoht een Groninger Koek aange-
boden.
SIR FRANCIS SHEPHERD, de Engelse ambassadeur in Teheran, heeft
gisteren een onderhoud gehad met de Perzische premier Mossadeq, dat,
naar men aanneemt, gewijd was aan het zoeken naar een oplossing, wel
ke zou voorzien zowel in het bevredigen van de Perzische verlangens
om de olie-industrie te nationaliseren, als in het verzekeren van de
Engelse bijstand in een ononderbroken, efficiënte exploitatie van de in
dustrie.
Terzelfder tijd wendde de Amerikaanse ambassadeur Henry Grady
al zijn invloed aan om een compromis te bewerken. Reuter vernam,
dat er hoogst geheime besprekingen plaats hebben om de Perzische ver
langens te verenigen met de practische taak om de olie-industrie zon
der haperingen gaande te houden.
MOSSADEQ IN TRANEN.
Eerder op de dag had Mossadeq
onder tranen op een persconferentie
verteld van de armoede van het Per
zische volk. Hij verklaarde, dat de
„Anglo-Iranian Oil Company" als
organisatie na de nationalisatie zou
blijven voortbestaan, om de stroom
van Perzische olie naar de wereld
onverminderd te laten doorvloeien.
De maatschappij is uitgenodigd om
afgevaardigden aan te wijzen, die
moeten helpen bij de uitvoering van
de wet tot haar nationalisatie. Deze
medewerking moet binnen een week
toegezegd zijn, anders zal de over
neming afgedwongen worden.
De premier zeide, dat hij de pers
conferentie belegd had om misver
standen weg te nemen over het
Perzische besluit om de millioenen-
maatschappij waarvan de Engelse
regering de voornaamste aandeel
houdster is, te nationaliseren. Zijn
verklaring komt er in het kort op
neer, dat Perzië recht heeft op de
geld het geneesmiddel is voor de ar
moede, ae ongeletterdheid en de
ziekten onder de 15 millioen bewo
ners van het land. Het was de laat
ste poging om een einde te maken
aan de vreemde overheersing over
Perzië's natuurlijke rijkdommen
aan de buitenlandse inmenging in
Perzië's politiek. Indien de naasting
mislukt, zullen de Westerse mogend
heden voor altijd uit het miaden-
Oosten, ja zelfs uit het gehele Oosten
moeten vertrekken, zo zeide hij.
Het is geen geheim meer, dat men
zich in Perzië langzamerhand begint
af te vragen, hoe men olie moet win
nen, wanneer al het Britse personeel
van de Anglo-Iranian het land zou
verlaten. Men heeft zich ontzettend
opgewonden over de nationalisatie,
zonder te beseffen, dat het verdwij
nen van de technici het einde zou
betekenen van de grote inkomsten,
die Perzië nu verkrijgt dank zij het
contract met de maatschappij. Maar
nu de nationalisatie over een paar
dagen voltrokken dient te worden,
opbrengst van zijn olie en dat dit komt de vraag naar voren: wat nu?
„Oefening Ombrelle"
toonde goede
vorderingen
De oefening „Ombrelle", waaraan
door ruim 500 vliegtuigen van zes
staten-leden van het Noord-Atlan
tische Verdrag is deelgenomen, is
Vrijdagavond geëindigd.
Vice-luchtmaarschalk Brook, chef
van de staf der geallieerde lucht
strijdkrachten in West-Europa, heeft
Vrijdag omtrent het verloop der oe
feningen het volgende medegedeeld.
„Er zijn nog verscheidene zwakke
punten. Een hiervan vormt het net
werk der verbindingen, verder zijn
er niet genoeg vliegvelden beschik
baar, terwijl het gezamenlijk optre
den der verbonden vliegtuigen vlot
ter moet verlopen. Doch de oefening
heeft aangetoond, dat er in de afgelo
pen tien maanden goede vorderingen
zijn gemaakt met het organiseren
van de West-Europese luchtverde
diging".
In antwoord op een vraag, hoe de
toestand geweest zou zijn, indien de
vliegtuigen onder draadwerkelijke
oorlogsomstandigheden zouden heb
ben moeten opereren, zei de vice-
luchtmaarschalk Brook: „Onze eerste
indruk van de resultaten is zeer veel
belovend." Samenvattend verklaarde
de chef der geallieerde luchtstrijd
krachten in West-Europa: "Ombrel-
la" is een zeer waardevolle oefening
geweest. Er moet nog veel worden
gedaan. Wij bevinden ons op de goe
de weg met het tot stand brengen
van gemeenschappelijke
methoden".
Het ontbreken van een luchtwacht
dienst is trouwens een gebrek, dat
niet alleen in Nederland voorkomt,
Alleen in Engeland is een derge
lijke organisatie thans, zij het nog
summier, in werking, doch in de
overige West-Europese landen ont
breekt zij nog geheel. En dit is, voor
al nu de snelheid van de vliegtuigen
zo veel groter is geworden, een enor
me handicap en een positief gevaar.
EERSTE STEEN
VOOR TWEELINGSTAD
Do minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, mr. J. in 't Veld
heeft gistermiddag een bezoek ge
bracht aan Harderwijk. Hij legde
daar de eerste steen voor de bouw
van een complex van 192 woningen
in de nieuw ontworpen tweclingstad
Tonsel.
Minister In 't Veld zeide in een
toespraak, dat de bouwplannen van
Harderwijk zijn speciale belangstel
operatie- j iing hebben, omdat hier een experi
I ment op stedebouwkundig gebied
ZU DOKEN ONDER HET
RADAR-SCHERM
Over één der zwakke punten
schrijft een speciale verslaggever het
volgende:
Het vliegveld Soesterberg was
waarschijnlijk op de eerste dag van
„Ombrelle" na 1 minuut als basis al
uitgeschakeld geweest,, als het wer
kelijkheid geweest was, want twintig
seconden na 10 uur, Woensdagmor
gen, kwam een volkomen onver-
verwachte aanval van „Vampires" en
voordat er ook maar één vliegtuig
was, zou de basis vermoedelijk al
onbruikbaar geweest zijn. Deze vol
komen verrassing was het gevolg van
het feit, dat Nederland nog steeds
geen luchtwachtdienst heeft; vandaar
dat niemand enige waarschuwing
kreeg van deze aanvallen. Hier
wreekte zich dus wel zeer duidelijk
het gebrek aan een goed georgani
seerde luchtwachtdienst in Neder
land De radarstations waren niet bij
machte de „Vampire"-squadrons te
zien, omdat de vlegtuigen zeer laag
vlogen en daardoor niet op het radar-
i scherm zichtbaar waren.
wordt uitgewerkt, nl. om bij de uit
breiding niet concentrisch uit te gaan
van de oude kom, maar om een stou
te stap te doen tot stichting van ccn
tweelingstad. Spr. achtte een verbin
ding tussen beide stadsdelen door
middel van een tunnel onder dc
spoorbaan, noodzakelijk. In verband
rrtet de investeringsbesprekingen zal
de bouw van een dergelijke tunnel
evenwel nog enige jaren moeten
worden uitgesteld.
De maand Aprilheeft voorlopig
een einde gemaak aan de in Mei van
he vorig jaar begonnen stijging van
de vrachttarieven in de algemene
vrachtvaart.
Het indexcijfer van de Britse
Shamber of Shipping (1948 is 100)
liep n.L terug van 180.6 in Maart tot
176,8 in April. Een zekere daling van
de index van de vrachttarieven bij
het begin van de zomer is vrij nor
maal. De daling van April is echter
veelbetekenend, omdat deze samen
viel met de scherpe daling van de
goederenprijaen.
MEN MOET de dag niet prijzen
vóór het avond is en geen hei
roepen voordat men over de brug is.
Dat weten we allemaal, maar
niemand kan het ons kwalijk nemen,
als wij nu wat optimistischer de za
ken in Korea bekijken dan enige
tijd geleden, toen de Chinezen in
grote massa's kwamen opdoemen.
Toen hield het Westen z'n hart vast,
ondanks alle superioriteit van de
Westerse wapenen; men kon maar
nooit weten, wat een zo talrijke
massa teweeg kon brengen. Dc ge
allieerden hebben het echter uitge
houden in twee grote aanvalsgolven
en zij zijn er zelfs in gc-
0 slaagd, dc Chinezen dc af
tocht te doen blazen over dc
gehele linie. In tegenstelling met
voorheen, toen dc verbonden legers
schoorvoetend en uiterst voorzichtig
de terugtrekkende tegenstanders
volgden, beducht als zij waren voor
de tweede tc verwachten aanvals
golf, stoten zij nu flink door, boren
'hun pantserspitsen in de rijen van de
Chinezen, die niet vlug genoeg op
schieten en knijpen grote groepen
van de hoofdmacht af. In korte tijd
hebben zij dan ook het terrein, dat
onder de logge druk der aanstor
mende vijanden verloren was ge
gaan, weer heroverd en nu is dc
38e breedtegraad weer (voer dc zo
veelste maal) overschreden.
Is Mao nu verslagen?
De geallieerden hebben in elk ge
val een éclatante overwinning be
haald, door het offensief der Chine
zen tc weerstaan en in een terug
tocht om tc buigen. Maar is Mao
nu van de kaart. Zijn leger trekt
in een behoorlijk tempo welis
waar, maar ordelijk terug en heeft
nog genoeg mannetjes over om op
ieder gewenst moment tc stoppen.
Generaal Van Fleet heeft dan ook
reeds eventuele juichkreten getem
perd door tc wijzen op dc nu wel be
kende tactiek der Chinezen om eerst
terug tc trekken alvorens 2ij opnieuw
gaan aanvallen en door te waarschu
wen, dat men de kracht der Chine
zen ook nu nog niet moet onder
schatten.
Het schijnt, dat zij hun kracht
aanmerkelijk verzwakt hebben door
zover van huis te vechten, waardoor
hun aanvoerlinies tc lang werden en
te veel blootgesteld aan de vernieti
gende aanvallen der geallieerde
luchstrijdkrachten. Maar deze zwak
te wordt minder, naarmate zij op
hun terugtocht dichter bij huis
komen. Van dc andere kant wordt
ook de desorganisatie groter, naar
mate de terugtocht langer duurt.
FR DOEMEN NU allerlei mogelijk-
*-1 heden op van beëindiging van
het Koreaanse geschhil.
Waarschijnlijk zal dc geallieerde
legerleiding z'n uiterste best doen
om de tegenstander zover mogelijk
terug te drijven en zoveel mogelijk
te verzwakken. Maar van de andere
kant zullen nu ook de diplomaten
weer naar voren komen er. aandrin
gen op matiging, teneinde een wel
willende sfeer te scheppen voor
eventuele onderhandelingen.
De eerste proefballonetjes zijn al
opgelaten en achter dc schermen
worden allerlei voelhorens uitgesto
ken om de stemming te peilen Mos
kou heeft Malik al eens laten polsen,
wat de gedachten van Washington
zijn en heeft als sluw tacticus reeds
te kennen gegeven, dat er wel met
Mao tc praten zou zijn, alshet
Westen een paar concessies deed.
Als bijv. Moskou en Peking eens in
geschakeld zouden worden bij de
vaststelling van het vredesverdrag
met Japan, zou Moskou bereid zijn,
om Mao bepaalde adviezen tc geven.
Met andere woorden: Moskou wil
Korea nu wel ruilen voor Japan,
hetgeen inderdaad geen slechte ruil
genoemd kan worden. Het is echter
niet waarschijnlijk, dat Amerika nu
tot concessies bereid zal zijn; zo lang
het dc Amerikanen zijn, die de Chi
nezen voor zich uitdrijven en niet
omgekeerd de Chinezen de Amerika
nen achtervolgen, zal Amerika eer
der verwachten, dat Mao met het
doen van concessies zal beginnen.
Wij weten nog niet, hoj Engeland
en Frankrijk hun houding nader zul
len bepalen, maar tot nog toe ziet
het er niet naar uit, dat Washington
zal terugkomen van zijn afwijzend
standpunt inzake dc kwestie van de
erkenning van Peking of dat het
Formosa aan de rode Chinezen zal
uitleveren. Wel zal Amcrika's poli
tiek er op gericht blijven een oorlog
te beëindigen, die volgens Marshall
thans gevoerd wordt „op een ver
keerd front, op een verkeerd tijd
stip en tegen een verkeerde vijand".
Maar dat het om dit doel te bereiken
tot verergaandc concessies bereid zal
zijn, is nauwelijks aan te nemen, nu
MacArthur in zoverre gelijk schijnt
te krijgen, dat de Chinezen niet zó
sterk zijn, dat zij niet spoedig klein
to krijgen zijn, als men ze maar
flink aanpakt.
Wij roepen nog geen „hei", want
wij zijn nog niet over de brug; maar
aLs wij ons niet sterk vergissen komt
het eind van Korea toch langzamer
hand in zicht.
Zich beklagen over het lot ie bijna
altijd zich beklagen over de armoe
de van zijn ziel.
