Het lonen-en-prijzen-debat in de
Tweede Kamer
100.000
De KV.P. zal de motie-Nederhorst niet steunen
Winsten en marges voor
industrie en handel
Opbrengst nieuwe belastingen
Slaol ie 10 cent
per liter omhoog
goed gevallen
WOENSDAG 4 APRIL 1951
UE LElOSE EUUKAN'l
TWEEDE BLAD PAGINA 2
„Miijn politieke vrienden en ik ma'
ken ons ernstig ongerust over de
jongste ontwikkeling in ons econo
misch leven. Verschijnselen als het
conflict van de regering met de vak
verenigingen, het verlies van zestig
millioen aan deviezen in de laatste
maand, de ware koopmanie, die is
losgebroken en de prijsstijgingen
waarvan het einde nog niet is tg zien,
vormen de oorzaken van deze onge
rustheid", aldus verklaarde de heer
NEDERHORST (P. v d. A.) gister
middag in zijn toelichting op een
twaalftal mondelinge vragen die hij
aan de ministers van Economische
Zaken, van Landbouw en van Sociale
Zaken heeft gesteld.
Spreker prees de snelheid waarme
de de regering de laatste 5 pet. loons
verhoging had doorgevoerd en de
snelheid waarmede de aanvullende
belastingmaatregelen in de vorm van
wetsvoorste.ien aan de Kamer wa
ren toegezonden. Tooh heerst alge
meen een wantrouwen, ook buiten
kringen van de socia'isten. over de
ontwikkeling die zich voltrekt.
Op het terrein van de prijsvorming
hebben speculaties van millioenenaf-
meting plaats gehad alleen door ge
brek aan regeringskracht op dit punt.
Een consumptiebeperking tot vijf
procent ovex de gehele linie is door
de regering toegepast als een beper
king alleen voor de ioontrekkenden,
dee^s omdat het offer van de onder
nemers in de vorm van belastingen
eerst gevoe'.d gaat worden over onge
veer een jaar. De tussenliggende pe
riode bezorg; de ondernemers een
voordeel boven de loontrekkers. Van
verlaging van winstmarges is nog
geen sprake, integendeel. Laat de
regering oog hebben voor de stijgen
de onrust, die de goede naoorlogse
samenwerking tussen regering en
vakverenigingen dreigt te verstoren.
Concreet vraagt spreker een nadere
correctie op de laatste loonronde en
onmiddellijke heropening van over
leg hierover met de Stichting van
de Arbeid. Prijsbeheersing moet ech
ter noodzakelijk hiermede gepaard
gaan. Algehe'e prijscontrole vraagt
spreker niet doch slechts prijebeheer-
sing in de z.g. gevoelige sector, d.w.z.
levensmiddelen, schoeisel en kleding
en ook binnen dit gebied kan diffe-
spreker niet doch slechts prijsbeheer
sing optreden.
De minister president de heer
DREES antwoordde de intemellant,
dat de regering in de korte tijd van
haar bewind reeds diepingrijpende
maatregelen heeft moeten nemen en
deze met de nodige snelheid en
voortvarendheid heeft moeten nemen
Er zijn echter nog een groot aantal
maatregelen op komst, vooral oo ge
bied van de belastingwet°eving. Over
bodige investeringen zul'en inder
daad worden vermeden, doch niet aï'e
investeringen kunnen in het aleemeen
belang worden beperkt. Men dient
rekening te houden met de toene
mende behoefte aan werkgelegenheid
in ons land.
De Minister van Economische Za
ken, prof. VAN DEN BRINK, ging
voorts uitvoerig in op de beschou
wingen van de heer Nederhorst.
De regering heeft een benauwende
verantwoordelijkheid en zij is zich
hiervan zeer goed bewust. Zij weet
dat zij impopulaire maatregelen moet
nemen. Het zou echter onjuist zijn
terug te keren tot het stelsel van
economische controlemaatregelen die
noodzakelijk waren onmiddellijk na
de oorlog toen er een schaarste aan
goederen heerste. De situatie van
heden is geheel anders.
Nederland worstelt thans met eco
nomische problemen, die tot op
zekere hoogte gelijk zijn aan de pro
blemen in andere Europese landen,
met name in Engeland. De interna
tionale verwevenheid van onze eco
nomie is thans zo sterk dat ongeveer
dertig procent van onze gehele eco
nomische omzet voor het buitenland
is bestemd of daarvan afhankelijk is.
In het buitenland is men nergens tot
een systeem van integrale prijsbe
heersing overgegaan en de resultaten
hiervan zouden ook verre van be
vredigend zijn. Integendeel vele pro
ducten zouden dan duurder moeten I
worden dan ze op dit ogenblik zijn.
Thans is echter dringend nodig dat
stabilisatie van lonen en prijzen
plaats vindt. Anders is een inflatoire
werking niet tegen te gaan.
Uitvoerig heeft de minister over
leg gevoerd met vertegenwoordigers
van industrie en handel. De bespre
kingen met de industrie hebben tot
algemene overeenstemming geleid,
zodat spreker redelijkerwijze kan en
mag verwachten dat hier geen door
berekening van de laatste loonronde
zal geschieden. Richtlijnen zullen
worden gegeven voor prijsregeling,
waardoor de winstmarges in geen
geval groter zullen mogen worden
dan voor de laatste prijsstijgingen.
Het overleg met de sector detail
handel is niet in algehele overeen
stemming geëindigd. Voor deze sec
tor zal een pr ij zenbeschikking wor
den afgekondigd.
(De volledige mededeling van de
Minister is afzonderlijk in dit num
mer opgenomen)
De Minister van Landbouw, de
heer MANSHOLT, verklaart dat de
verontrustende berichten inzake de
suikerhandel niet juist zijn. De 25.000
ton suiker waarover gesproken is
zijn niet blijven hangen maar worden
doorgeleverd aan net publiek. In het
vervolg zullen subsidieverminderin
gen zo geruisloos mogelijk moeten
geschieden opdat alle mogelijkheid
van speculaties wordt weggenomen.
De heer NEDERHORST verklaart
vervolgens dat hij door het ant
woord van de ministers slechts zeer
ten dele is bevredigd.
Hij dient een motie in waarin
aan de regering wordt gevraagd
ten spoedigste over te gaan tot
het invoeren van een doeltreffend
stelsel van prijsbeheersing, voor
afgegaan door onmiddellijke af
kondiging van een prijsstop voor
levensmiddelen Voorts wordt ge
vraagd de instelling van een
ambtelijk apparaat voor te berei
den om bovengenoemde maat
regelen te controleren en ten
slotte om maatregelen te nemen
opdat naast een financiële inves
teringscontrole een physieke con
trole plaatsvindt.
De heer ANDRIESSEN (KVP)
vindt de interpellatie prematuur
aangezien het gehele complex van
maatregelen nog niet is te overzien.
Speciaal vraagt hij aan de regering
om een grotere progressie in de kin
derbijslag aan te brengen. Indien de
regering deze toezegging niet kan
doen zal hij door een desbetreffende
motie aan de Kamer een uitspraak
vragen.
De heer STAPELKAMP (A.R.) zou
eveneens gaarne een nadere correc
tie op de jongste loonronde zien
toegepasut.
De heer KORTHALS (V.VJD.) be
tuigt algemene instemming met de
rede van de minister-president en
de minister van Economische Zaken.
Deze laatste vraagt hij in het bijzon
der hoe het gesteld is met ons con
currentievermogen in het buitenland.
De heer SUURHOFF (P. v. d. A.)
verklaart dat de voortzetting van de
huidige loonpolitiek alleen maar
mogelijk is als de bonafide vakver
enigingen medewerken. Hij acht dit
echter twijf°la"htig.
De heer GORTZAK 'C.P.N.) zegt
dat de noodzaak van consumotie-
beperkine voortvloeit uit de bewape
ningswedloop die ons werd voorge
schreven door Amerika Hiervan
wordt het werkende volk de dupe.
De kleine nrd-'cnstand.
Nadat nog verschillende sprekers
speciale aandacht van de regering
hadden gevraagd voor de moeilijke
positie van de kleine middenstand
antwoordde minister VAN DEN
BRINK in tweede termijn dat hij tot
zijn leedwezen zich met de motie van
de heer Nederhorst niet kan vereni
gen. De positie van de kleine mid
denstand heeft de aandacht van de
regering en de minister zegt toe om
met de organisaties op dit gebied
spoedig nader overleg te plegen.
Onze concurrentiepositie in het
buitenland is volgens de minister op
dit ogenblik niet onbevredigend, of
schoon hij niet zou durven voorspel
len dat dit zo zal blijven. Veel hangt
hier af van de internationale ont
wikkeling.
Tevoren had de heer JANSSEN
(K.V.P.) mede namens zijn fractie
verklaard de motie-Nederhorst niet
te kunnen steunen.
De debatten zullen heden om 11
uur worden voortgezet. De minister
van Economische Zaken zal hierbij
niet aanwezig zijn aangezien hü van
daag naar Parijs vertrekt. De minis- I
ter-president zal hem bij de debatten 1
vervangen.
AMENDEMENT OP BEGROTING.
De heer Ritmeester (WD) en der- i
tien andere Tweede Kamerleden heb
ben een amendement op de rijksbe
groting 1950 ingediend om de post
voor de nationale spaarraad ter be
vordering van het sparen van
/90.000 tc verminderen met een gul
den. De ondertekenaars zijn: drie
A.R., vier C.-H. en zeven VVD'ctf
DE 56ste JAARBEURS TE UTRECHT
Van 312 April heeft de Koninklij
ke Nederlandse Jaarbeurs te Utrecht
haar poorten weer voor het publiek
geopend. Voor de 56ste maal zal het
grote gebouwencomplex op het Vree
burg en de Croeselaan weer in het
middelpunt van de belangstelling
van de zakenwereld staan.
Deze luchtfoto geeft een beeld in
vogelvlucht van het Hoofdgebouw
aan het Vreeburg.
A.N.P.-Luchtfoto.
HOOFDPUNT
Mijnhard r's Hoi
BEPERKING TOT HET PEIL VAN 1950
Minister Van den Brink heeft in de
gistermiddag gehouden vergadering
van de Tweede Kamer mededeling
gedaan van richtlijnen voor de prijs
politiek.
De groot- en kleinhandel worden
bij algemene beschikking gebonden
aan de volgende voorschriften:
1. De werkelijk betaalde of ver
schuldigde inkoopsprijs zal in de ver
koopsprijs mogen worden doorbere
kend met dien verstande, dat wan
neer men eenzelfde goed ten verkoop
aanwezig neeft. dat in gebruikelijke
hoeveelheid bij een leverancier, die
het goed regelmatig verhandelt, te
gen hogere prijs is gekocht, deze laat
ste prijs in rekening mag worden ge
bracht
Voor zover voor bepaa'de artikelen
marktnoteringen bestaan, zullen spe
ciale beschikkingen worden vastge
steld, \yaarbij voor de desbetreffende
goederen zal worden toegestaan de
vervangingswaarde op deze noterin
gen te baseren.
2. De aldus vastgestelde inkoops
prijs mag worden verhoogd met als
bruto winstmarge het bedrag voor
kosten en winst, dat in het tijdvak
van 1 Juni 194931 Mei 1950 bij nor
male verkoop van eenzelfde of nage
noeg eenzelfde goed door de betrok
ken handelaar laatstelijk in rekening
is .gebracht, vermeerderd .met 3%
daarover en met het bedrag, waar
mede de verschuldigde omzetbelas
ting sedert dien is gestegen.
Voor zover bij nader onderzoek en
na met het betrokken bedrijfsleven
gepleegd overleg blijkt, dat in een
afzonder ijke bedrijfstak de marges
volgens de algemene beschikking te
laag of te ho^g moeten worden geacht
zal een speciale marge-regeling wor
den opgesteld.
INDUSTRIE-PRIJZEN.
Voor de groot- en kleinindustrie
wordt als algemene richtlijn vastge
steld, dat zij hun laatstelijk in het
tijdvak 1 Juni 194931 Mei 1950 gel
dende prijzen slechts mogen verho
gen met: 1. de stijging der loonkos
ten, die het gevolg is van de in Sep
tember 1950 toegepaste loonrohdc.
2. De sedert het tijdstip van hun
laatste verkoop in genoemde tijdspe
riode plaats geha<? hebbende prijsstij
ging van grondstoffen en belangrijke
hulpstoffen waarbij toepassing van
de vervangingswaarde over de nor
male voorraden wordt aanvaard
Onder belangrijke hulpstoffen wor
den verstaan kolen, olie. gas en elec-
triciteit. In bijzondere gevallen kun
nen in overleg met het Departement
van Economist-he Zaken voor de pro
ductie en afzet gewichtige materialen
hieraan worden toegevoegd.
De sedert dc genoemde periode
plaats gehad hebbende stijging der
verpakkingskosten zal dus in het
algemeen niet voor doorberekening
in aanmerking komen.
min. gld.
1. Verhoging, met ingang van 1951 van het tarief van de
vennootschapsbelasting van 40 pet. tot 45 pet. met een
tot 50 pet. oplopend tarief voor hogere winsten 60
2 Verhoging, met ingang van 1951, van het tarief van dc
inkomstenbelasting voor wat betreft de bedrijfswinst,
uitgaande boven 8000.met 5 pet. oplopende tot 7 V
pet. voor winst boven 100.000 20
3 Beperking, voor wat betreft toekomstige investeringen
van de vervroegde afschrijving, welke op een jaarwinst
mag worden toegepast, tot 10 pet. van de aanschaffings-
kosten van het bedrijfsmiddel 10
4. Beperking van de kinderaftrek voor de inkomstenbelas
ting en de vermogensbelasting, gepaard gaande met het
vervallen van het bijzondere tarief voor inwonende kin
deren met ingang van 1952 15
5. Verhoging, met ingang van 1951, van de vermogensbe
lasting tot 0,6 pet., oplopende tot 0,7 pet. voor vermogens
van meer dun f 1.100.000 15
6. Verhoging van het successierecht, 12
7. Wijziging in de omzetbelasting, 75
8. verhoging van de motorrijtuigenbelasting (vrachtauto's
enz. 30 pet., motorrijwielen 40 pct„ personenautomobielen
10120 pet. van de bestaande belasting) 18
9 Verhoging van de gedistilleerd-accijns 20
Totaal245
Binnenkort zal een wijziging in het ontwerp van wet houdende
voorzieningen inzake de financiële verhouding van het rijk en de
gemeenten worden ingediend, om de opbrengst van dc nieuwe fis
cale maatregelen geheel aan het rijk ten goede te doen komen.
LICHTING 1951-1 OPGEKOMEN I
Dezer dagen zullen in vele plaatsen
de dienstplichtigen van de lichting
1951-1 opkomen voor hun eerste
oefening.
Vóór alles worden de recruten in
de kleren gestoken.
ken de jongens een paar geschikte
„kistjes" uit de grote stapel.
Foto onder: De fourier is behulp
zaam met het passen van de kleren.
De subcommissie organisatie voed
selvoorzieningssector van de door de
sociaal-economische raad ingestelde
organisatie-commissie heeft in over
weging genomen de wenselijkheid
van instelling van:
a. een of meer productschappen
voor de ondernemingen, werkzaam
op het gebied van het huidige hoofd
bedrijfschap voor akkerbouwproduc
ten.
b. een productschap margarine,
vetten en oliën en een productschap
voor visserijproducten.
NED.-ISRAëLISCHE VISSERIJ.
De oprichting van een Nederlands-
Israëlische visserij-maatschappij be
vindt zich in een vergevorderd sta
dium van voorbereiding aldus het
N. v. d. D. De zetel dezer maatschap
pij, welke uit Nederlandse havens
ten behoeve van Israël de visserij
gaat uitoefenen, zal in Israël geves
tigd worden.
STAKING BIJ ALBERT HEIJN.
Uit protest tegen het feit, dat de
directie van de N.V. Albert Heijn
heeft geweigerd te voldoen, aan de
door het personeel gestelde eis, de
dezer dagen opgeheven personeels-
kern te herstellen, hebben 170 meis
jes en 140 jongens en mannen gister
middag het werk neergelegd.
De Tweede Kamer heeft gistermid
dag het wetsontwerp aangenomen tot
indeling van de eilanden Vlieland cn
Terschelling bij Friesla.nd.
De detailprijs van slaolie zal tot
tien cent per literfles stijgen als ge
volg van de verhoging der grondstof-
fenprijzen. Reeds anderhalf jaar lang
verleent de Regering geen subsidie
meer op slaolie.
Aan sommige fabrikanten en leve
ranciers van margarine is gebleken,
dat zij met een prijs van 52 cent per
half pond niet uitkwamen. Enkelen
hebben hun prijzen met een of twee
cent verhoogd. Zij kunnen dit doen
zolang zij zich strikt houden aan de
in Maart gegeven voorschriften. De
prijs van 52 cent is dus als een rich
tinggevende prijs te beschouwen.
De prijsverhogingen van zeep cn
wasmiddelen, die samenvielen met de
prijsverhogingen van brood, marga
rine en andere gesubsideerde artike
len, zijn eveneens een gevolg van de
stijgingen op de wereldmarkt. Zolang
de verhogingen op die grond als re
delijk moeten worden beschouwd,
hebben de fabrikanten voor prijswij
zigingen geen toestemming nodig. De
Prijsbeheersing houdt alleen het oog
op onredelijke verhogingen. Voor
zeep en wasmiddelen werd reeds lan
ge tijd geen subsidie ggeven.
Toen het A.N.P. Maandagmorgen
mededeelde, dat de 100.000 op No.
1078 was gevallen, heerste in Vlis-
singen een zekere opwinding. Het
was al spoedig bekend, dat de prijs
was gevallen in deze stad. Het lot
was in gedeelten verkocht en dc prijs
is terecht gekomen bij een aantal
mensen, die het over het algemeen
zeer goed kunnen gebruiken. Vast
staat, dat een kwart lot was ver
kocht aan een combinatie, bestaande
uit gérant, chef-kok en twee kellners
van het hotel „Het Wooldnuis".
Het overige deel van het lot was
iu twintigjes geplaatst. In een gezin
dacht de gelukkige vader ogenblik
kelijk aan zijn ziek kind. In Vlissin-
gen had hij geen baat voor haar kun
nen vinden en nu. zo zeide hij, heb ik
eindelijk de middelen om met haar
naar het Academisch Ziekenhuis in
Leiden te gaan.
BETONPLAAT VIEL OP SPELEND
KIND.
Bij de Coöp. Productie- en Ver-
bruiksvereniging „Werkmanskracht"
u.a. te Krommenie is Maandagmiddag
vier uur een spelend klein meisje
door een vallende betonnen plaat ge
dood.
Werklieden waren bezig met het
aanbrengen van betonnen platen met
voetstukken, die gebruikt worden
om het schuiven van kolen tegen te
gaan. Een der platen is uit de takel
gevallen en trof twee spelende kin
deren van de familie D. de Heer, die
tegenover de kolenopslagplaats in de
Julianastraat woont. Het vierjarig
jongetje kwam er goed onder van
daan, maar het bijna driejarig meis
je Marianne bleek dodelijk te zijn
getroffen. „Tel."
Brandweer had de
benzine vergeten
Dc brandweer, die met een splin-
ternieuwe motorspuit ijlings naar een
boerderijbrand in Beek en Donk was
gereden kon niet optreden aldus
meldt het Alg. Dgbl Twee boerde
rijen werden in de as gelegd; negen
tien mensen zijn dakloos geworden.
De brand ontstond in de boerderij
van de landbouwer v. d. Boogaard.
In korte tijd stond de kapitale boer
derij in lichter laaie. Het gezin v. d.
Boogaard kon zich met grote moeite
in veiligheid brengen. Tien koeien,
een kalf cn een varken kwamen in
de vlammen om. De boerderij brand
de geheel af.
Van dc naast gelegen boerderij van
de landbouwer Rooijackers vatte het
rieten dak ook vlam. Dc boer, dio
juist met zijn vrouw van een begra
fenis terugkeerde, zag zijn bedrijf in
vlammen opgaan.
Van de inboedel kon een gedeelte
worden gered. In deze boerderij gin
gen een paard, enige varkens cn een
kalf verloren.
Een derde woning, welke ook vlam
had gevat, kon behouden blijven.
3EURS- O VERZICHT
Veel verandering heeft de Am
sterdamse effectenbeurs gisteren
niet gebracht, de nieuwe 3L- pet.
staatslening van 200 millioen gulden,
ter financiering van de buitengewo
ne militaire uitgaven, kwam geens
zins als een verrassing. Gezien dc
koers van de 3 pet. staatleningen
houdt de beurs reeds lange tijd reke
ning met een rentevoet van 3!i pet.
Bovendien verwacht men dat voor
al de institutionele beleggers zullen
inschrijven en dat de belangstelling
van particuliere zijde gering zal zijn.
De beleggingsafdeling was vandaag
dan ook zo goed als onveranderd.
De markt kwam in grote trekken
overeen met Maandag, al was dc
aarzeling wat duidelijker merkbaar.
Olies wisten zich op 301 te handha
ven, mede dank zij het uitblijven
van buitenlands aanbod. Opmerke
lijk was het verlies van AKU. Hoe
wel de berichten omtrent de grond-
stoffenschaarstc reeds eergisteren
bekend waren, bleek er gisteren flink
aanbod tc zijn losgekomen, waar
door de koers*van 179 inzakte tot
173!.-. Unilever cn Philips sloten,
evenals de meeste andere industrie
soorten amper prijshoudend Claims
Van Gelder noteerden f 4.tot
75.—.
De Cultuurmarkt lag voor het
overgrote deel sterk verwaarloosd,
met kleine nadelige verschillen voor
de hoofdfondsen.
Ook de Scheepvaartmarkt was niet
gunstig gedisponeerd. Het overgrote
deel der hier verhandelde fondsen
was een fractie lager en aandelen
KNSM moesten opnieuw bijna twee
punten prijsgeven.
Van de Credietinstellingen wer
den de locale banken op iets lagere
prijzen geadviseerd; de Indonesische
credietinstellingen daarentegen wa
ren goed prijshoudend
De Amerikaanse sector verbeterde
het agio tot ruim 11 procent. Van
een opleving der activiteit was ech
ter geen sprake.
