Een bekroond stemmingsbeeld
van de vorige Stille Omgang
Biddend en mediterend door
een nachtelijk Amsterdam
„3leuhenAal" wacht ap de £ente
Uitbreiding en verbeteringen bij
de tweede tentoonstelling
rRIJDAG 23 FEBRUARI 1951
L.i Lb jSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA I
/""•LIJDENDE DIESELS RIJDEN met hun laatste personenvracht de
Amsterdamse perrons uit. Het blijft enige tijd rustig. Maar dan
schijnt het Centraal Station in dit nachtelijk uur met een magnetische
kracht geladen te worden. Van alle kanten komen volle treinen onder
de holle overkapping binnenlopen, en verscheuren de rust, v/elke reeds
was ingetredem Maar het gejaag van het dagelijkse reizigersverkeer ont
breekt: niemand heeft haast. Het is immers de nacht van de Stille Om
gang, waarin juist de stilte moet medehelpen deze tot een heilige nacht
te maken.
Eén uur wijst de klok boven de in
gang van het station. Het stations
plein ligt daar in de laatste ogenblik
ken van een stervende Zaterdag,
trams zijn verdwenen, maar late Am
sterdammers hebben hun rust nog
niet gevonden en vergapen zich aan
de honderden ernstige mannen, die
zich in formatie aan het opstellen
zijn als gold het hier een belegering
van de hoofdstad. Het lijkt ook wel
enigszins op een belegering, maar dan
niet op het slapend Amsterdam,
maar op het luisterend hart van God.
Hoog boven de stad gloeit het rode
kruis van de St. Nicolaaskerk; de
kerk zelf evenwel verdwijnt tussen
de contouren van de bebouwing op
de Prins Hendrikkade.
Intussen komt er beweging in de
rijen, en zoals straks op het station
allen naar dit ene punt waren sa
mengestroomd uit alle delen van het
land, gebeurt nu het tegenoverge
stelde, en zoekt iedere streek haar
eigen kerk op om de laatste voorbe
reidende maatregelen voor de eigen
lijke bedetocht te treffen.
Wij zwenken de Prins Hendrik
kade op en zien het nachtvolk uit
enkele late gelegenheden komen. Is
het toevallig dat we juist de
Schreierstoren passeren, de plaats
waar volgens overlevering de Am
sterdamse vrouwen haar heenvaren-
de mannen schreiend zolang mogelijk
bleven nawuiven? Kon deze plek ook
nu niet een plaats van voortdurende
tranen zijn, zoals de klaagmuur van*
Jerusalems tempel, waar iedere_ Vrij
dag Joodse mannen en vrouwen hun
tranen storten om de vergane groot
heid van hun volk? Zouden wij niet
bij deze Schreierstoren telkens moe
ten wenen om verloren gaafheid en
grootheid van ziel voor de vele be
woners van Amsterdam, die hun
waardigheid besmeuren om een
handvol genoegen? Iedere stad, ook
deze stad, heeft haar helden, maar he
laas ook haar zwakkelingen; en nu
moeten wij dooi een innerlijke drang
gedreven ons gebed heenbuigen naai
de velen, die zich hier telkens in ge
vaar begeven hun hoger geluk te ver
spillen.
De Mozes en Aaronkerk.
Nu eens vlug lopend, dan weer
langzaam, soms wachtend komen wij
langs de grachten van de binnen
stad op het Waterlooplein. Hier voe
len wij ineens het verschil van Am
sterdam bij dag en bij nacht. Niet
enkel een verschil tussen drukte en
rust, maar het lijkt of ook het ver
schil tussen het heden en het verle
den gaat wegzinken.
Wij denken en voelen niet meer als
een, die leeft in de twingste eeuw.
Wij gaan iets ondervinden wat pro
feten in de oudheid voelden, wanneer
zij de toekomst inschouwden, maar
dan in hun visioenen het verschil in
tijd niet meer onderscheiden. Wij
leven één nacht in Amsterdam, maar
dan niet in het Amsterdam van van
daag. Los van de tijd zal iedere straat,
ieder huis ons aanspreken en dingen
openbaren, die ons tot ontroering en
gebed zullen brengen.
De deelnemerskaart gereedhou
dend, betreden wij de trappen van
de Moses en Aaronkerk, en de lange
rij wringt zich tussen de bordeszui
len naar binnen. De kerk is feestelijk
verlicht. "Zo staan deze nacht vele
kerken in Amsterdam te stralen als
even zovele Godslampen, God ter
ere, mits wij die er in zijn de rol van
gewijde olie, brandend voor God, wil
len vervullen. Wal doen wij nu an
ders dan een zeer oud gebruik in ere
herstellen. Wanneer de paus vroeger
omring van zijn geestelijkheid de
plechtige Statiemis in een of andere
basiliek zou gaan vieren, dan ging
men processie-gewijs daarheen, na
eerst zich in een ander kerkgebouw
verzameld te hebben. Zo hebben wij
ons hier in de Moses en Aaronkerk
verzameld om straks onze bidpro-
cessie des te beter gestemd aan te
vangen. De-e processie zal dan be- j
kroond worden met de plechtige Sta- i
tiemis ter ere van het Sacraments-
mirakel.
Ongeveer half drie openen zich
de deuren van de Franciscanerkerk,
en worden wij aangemaand in rijen
van vier ons aan te sluiten. De nacht
is stil; de sterrenhemel vredig en
kalmerend. Nu moet het ook in óns
stil en vredig worden om de genaden
van deze heilige nacht ten volle in
ons op te nemen.
Is het niet dwaas wat we nu doen?
Duizenden mannen komen na uren
reizen de nacht in de hoofdstad door
brengen. Was het overdag, dan zou
het op anderen indruk maken, en een
propagandistische waarde bezitten.
Waarom vieren wij het Mirakel niet
in onze eigen kerken thuis, waar
Christus' verblijf even waarachtig is
als hier in het Begijnhof, of in de
Moses en Aaron?
Deze gedachten flitsen, door het
hoofd. Maar het antwoord komt zon
der lang zoeken. Wij lopen hier
niet door het donkere A'dam om in
druk op anderen te maken, hoogstens
om elkaar te stichten in onze gelijk
gerichte devotie. Wij zijn ter bee
vaart, d.w.z. wij gaan reizen en trek
ken om in de moeite van de tocht
de diepte van onze dankbaarheid
voor Amsterdam's Mirakel te tonen.
De Stille Omgang is een bij uitstek
mannelijke devotie om de inspan
ning die het vraagt. Terwijl andere
beevaarten dikwijls een vrouwelijk
overwicht hebben, en jonge kerels
daarom wel eens er van afhouden,
zien wij nu hier jongens met hun va
der de tocht meemaken, fier dat zij
dit nu ook mogen doen.
De beeweg.
Het Singel, centrum van bloemen
handel in de hoofdstad, ligt ontdaan
van zijn fleurige koopwaar, 't Wordt
nu omkranst met een slinger van on
gewone substantie, een mensenslin
ger, die moet wachten op zijn beurt
om langs het Koningsplein het Spui
te betreden. Daar komen uit de Hei
lige Weg drommen mannen, die als
weleer voor eeuwen terug deze weg
van en naar de H. Stede als een on
derdeel van de bidweg afleggen.
Waarvoor moeten wij deze nacht
vooral bidden?" Meer godsdienstig
gezinsleven en meer geestelijke roe
pingen". Deze twee vastgestelde in
tenties grijpen in elkaar. Zij die tot
het geestelijke geroepen zijn, moeten
bidden en werken voor de godsdienst
in het gezin, maar het godsdienstig
gezin zelf wordt weer de kweek
plaats het eerste seminarie, voor de
geestelijke roepingen. Dat dit zo in
onze gezinnen moge worden, daar
voor doen wij deze nacht de bid
tocht.
Maar nu gaat het oude Amster
dam tot mij spreken. Nu loop ik
door de oude straten, die rechts en
links mij herinneren aan wat vroe
ger hier aan geestelijke roepingen
geleefd h.eeft. Daar in de Heilige
Weg staat nog een klein, oud poort
je, de herinnering aan het Huis van
Bewaring tot 1895, „Het Mannen-
tuchthuis Voordat het verloren
ging door de misvormende Her
vorming was dit gebouw het Cla
rissenklooster op de Heilige Weg,
door Maximhiaan beschermd. Daar
baden de zusters uren lang voor de
uitgestelde H. Hostie, dicht bij de
gezegende plaats, waar eens het
Mirakel geschiedde. De grond, waar
het klooster opgebouwd werd, was
een geschenk van de Amsterdamse
koopman Jan de Wael, die toonde 1
dat Amsterdam zijn opkomst ook j
aan het Mirakel te danken had. Nu I
is het klooster weg, en wij bidden
in zijn plaats, het Sacrament ter I
ere. Wij bidden voor onze meisjes, I
dat er onder haar gevonden wor
den, die de roepstem van God zul
len horen.
Dan komen wij in de Kalverstraat.
Laten wij ons niet afleiden door de
verstrooiende étalage-reeks. Aan onze
linkerhand weten wij het Burger- j
weeshuis te liggen met het bekende
jongensgeveltje. Ook dit herinnert
mij aan de intentie, waarvoor wij
deze nacht de beevaart houden. Dit
was vóór de Hervorming het klooster 1
van S. Lucia, rond 1400 gesticht. Hipr
hebben meer dan 150 jaar vrouwe- I
lijke tertiarissen het voorbeeld van j
S. Frans voor ogen gehouden, en
allen die de H. Stede bezochten, kon
den zich stichten aan de idealen van
deze religieuzen.
Massief, nog fermer dan overdag,
staat Jacob v. Campen's bouwwerk
op het uitgestorven Damplein. Als j
een zwijgend défilé trekken wij
langs het verlaten balcon, maar ge
denken toch Vorstin en vaderland.
Na de Nieuwendijk komen wij op
de Nieuwe Brug. De zeevarenden
vragen om onze, geestelijke steun.
Wij vormen in deze ogenblikken de
nachtwacht over Gods gen&den-
stroom. Laten wij die kostbare mi
nuten besteden om ook de mannen
van de zee binnen onze gezichtseinder
te halen. Wij moeten in het Aposto
laat ter Zee hun zielenheil beharti
gen. maar al dit werk van een god
delijk keurmerk laten voorzien.
Vanuit de Warmoesstraat naar de
De Begijnhof na de res tauratie in 1949.
Nes passeren wij het monument voor
hen die vielen: Wanneer wij nu vrij
kunnen ademhalen, dan is dit mede
te danken aan de velen, die vielen in
de strijd voor God en vaderland. Ons
eresaluut aan hen. in deze nacht: dat
zij allen rusten in vrede!
Nu trekt de biddende rij de nauwe
Nes binnen. Men kent bij nacht de
anders zo rumoerige handelsstraat
van een weekse dag haast niet terug.
Hier links stond eens het klooster
van Maria Magdalena, waarvan een
der zusters door een drievoudige
rondgang om het Sacrament van Mi
rakel wonderbare genezing vond.
Daarom bidden wij nu om de gene
zing van de kwalen van onze tijd
door de wonderlijke kracht van dit
zelfde Sacrament. Aan mijn rechter
hand stond eertijds het Mariakloos-
ter, en links de kloosters van St. Bar
bara en St. Clara. De zusters van
St. Barbara, contemplatieven, hielden
het lijnwaad in orde voor de dienst
van de Oude S. Nicolaaskerk. In hoe-
vele zielen strooit God op de dag
van vandaag het zaad der geestelijke
roeping uit om zich in dienst te stel
len van het H. Dienstwerk.
Hier links, waar „De Brakke
Grond", de stadsdrukkerij en politie
bureau staan, was eens het klooster
van^St. Margaretha en die der Ber-
voeters. Het burgerlijk leven heeft
thans iedere religieuze gedachte uit
dit handelscentrum weggespoeld, en
kel een straatnaambordje als „Het
gebed zonde*- end" herinnert ons aan
wat eens de Nes aan godsdienstig le
ven bezat. En wij bidden nu onge
merkt voor ons eigen gezin, familie
en voor al onze Nederlandse gezin
nen.
Tot slot gaan wij één keer rond de
historische plaats, als het ware een
symbolische kranslegging op een
plaats, waar uiterlijke tooi achter
wege moet blijven. Hier vindt de
aandrang in ons gebed het hoogte
punt. Wij vragen geen nieuw won
der, dat opzien oaart, maat het won
der van een geheimiznnige on-
weerstaanbre roeping in de harten
van zeer velen onzer kinderen.
Dan keren wij terug naar onze Sta
tiekerk om in dankbaarheid en liefde
Christus' Gedachtenisoffer mee te
vieren, en in stille vereniging met
Hem om wien wij deze nacht uit-
trokken, onze dank en liefde uit te
spreken.
Dat God dit jaar in ons vaderland
in vele harten een klankbodem moge
I vinden voor Zijn roepende stem,
mede door ons gebed in deze nachte
lijke omgang. En zo gaan wij huis
waarts, met de thein terug in de rich
ting van Leiden.
A. M. VULSMA, Pr.
j^E „KEUKENHOF" te Lisse is in deze dagen een verlaten park, waar
nog niets te bespeuren valt van bloemenpracht, die straks weer dui
zenden naar de Bollenstreek zal lokken. Onder de laagjes turfmolm in
de perken liggen echter meer dan tien millioen bloembollen te wach
ten, om bij de eerste aanraking van de lentezon hun groene kopjes fees
telijk door de vochtige grond te priemen. De mensen hebben gedaan
wat in hun vermogen ligt en moeder natuur zal in de komende maanden
de kroon op dat werk gaan zetten.
OP WONDERBAARLIJKE WIJZE
UIT GEKAPSEISD BINNENVAAR
TUIG GERED. Het 105 ton me
tende binnenvaartuig .,Pax" uit
Rcnkum is Donderdagmorgen tijdens
het watertanken bij de Katendrecht-
èe Dam te Rotterdam plotseling om
geslagen. De 31-jarige schipper A.
Derksen en zijn vrouw zagen kans
om van boord te komen. Echter niet
de twee kinderen, een jongetje van
acht en een meisje van twee jaar.
Onmiddellijk werd het schip, dat
met de kiel naar boven lag, door een
bok boven water getrokken. Met be
hulp van snijbranders spleet men
de bodem open en het bleek toen,
dat de twee kinderen, Wimpie en
Roosje, die zich in de roef bevonden,
nog in leven waren.
Foto toont hoe de kinderen dade
lijk na hun bevrijding over een plank
naar de wal worden gebracht. Ach
ter de man in zittende houding ont
waart men het gat van dertig cM. in
't vierkant, waardoor zij uit het schip
werden gehaald.
De bezoekers van „Keukenhof"
zullen dit jaar veel veranderingen
constateren. Bij de hoofdingang is de
situatie aanmerkelijk verbeterd. Ge
bouwtjes zijn verplaatst en het res-
taurant is uitgebreid. Er is een spe- J
ciaal buffet bijgekomen voor de be
diening op het terras, terwijl het
theehuis geriefelijker is dan voor- I
heen.
Ook het tentoonstellingsterrein zelPi
heeft uitbreiding ondergaan. De
„Keukenhof" beslaat een oppervlakte
van 26 ha., waarvan er vorig jaar
15 in gebruik waren. Dit jaar strekt
de tentoonstelling zich uit over 21
ha. De tuinarchitect, de heer Van
der Leede, heeft flinke stukken bos
weg laten kappen, maar overal bos-
randen in stand gehouden, die straks
een mooi effect zullen teweeg bren
gen als achtergrond van de kleur
rijke bloembedden.
Het nieuwe gedeelte is door een
brug verbonden met het oude ter
rein aan de Oostzijde, waarmede een
practisch doodlopend punt is opge
ruimd. Een werkelijke opluchting
voor het bollenveldje in deze hoek,
dat zich zozeer in de belangstelling
van de bezoekers mocht verheugen.
Een wereldprimeur.
Het publiek, dat in de eerste tijd
na de opening op het tentoonstel-
Mngsterrein komt. krijgt hoofdzake
lijk de bijgewassen in bloei te zien.
Om de tulp de eer te geven, die haar
toekomt, is er thans een glaspavil-
joen aangelegd met een oppervlakte
van 2000 M2, waarin 750 variëteiten
zijn geplant. Om aesthetische rede
nen is afgezien van verwarming
door een warmwaterinstallatie, die
het noodzakelijk zou maken, dikke
buizen door het paviljoen aan te
leggen. In plaats daarvan heeft' men
een experiment gewaagt met een
luchtverwarmingsinstallatie. Een bo-
venrooster blaast verwarmde lucht
in het paviljoen en een onderrooster
zuigt koele lucht op, om deze te Ver
warmen. Thermostaten regelen de
temperatuur en een voordeel is, dat
- als de installatie wordt uitgescha
keld afkoeling ogenblikkelijk op
treedt, wat met warm water enige
tijd vergde. Het onderzoek in de
laatste weken heeft uitgewezen, dat
dit experiment geslaagd is. Hierdoor
zal men de tulpen in haar volle
pracht kunnen bewonderen, want zij
hetben de juiste temperatuur gekre
gen en geen last ondervonden van
slippertjes der natuur.
Modeltuintjes.
Bij deze tweede tentoonstelling
zal blijken, hoe de organisatoren vo
rig jaar hun oren te luisteren hebben
gelegd, om de wensen van de bezoe
kers te achterhalen. Het aantal rich
tingaanwijzers is verveelvoudigd en
de gids, als drukwerk reeds een
meesterstuk uitgebreider en over
zichtelijker dan voorheen.
Bij het aantal inzenders uit de bol
len wereld, dat van 50 op 70 is geko
men, hebben zich ook 6 hoveniers
gevoegd, die allen een modeltuintje
verzorgen. Ieder, die een lapje grond
achter zijn huis heeft, kan hier zijn
licht opsteken voor een smaakvol ge
bruik hiervan.
Het gemeentebestuur heeft maat
regelen getroffen voor een vlotte
verwerking van het verkeer en ook
de parkeerterreinen zijn ingesteld op
een groot aantal auto's. Alles is ge
reed om het de bezoekers van de
sprookjestuin zo gemakkelijk mo
gelijk te maken.
Op 21 Maart zal „Keukenhof" voor
het publiek worden opengesteld. De
middag daarvoor zal mr. Kesper, de
commissaris van de koningin in Zuid
Holland, de officiële opening ver
richten.
Regeling treinenloop.
De Nederlandsche Spoorwegen
verlenen medewerking door bijzon
dere maatregelen voor het vervoer
Het nieuwe glaspaviljocn.
Foto: Mielo, Lisse.
van en naar de Bollenstreek. Met in
gang van 24 Maart tot ongeveer half
Mei zullen Zaterdags en Zondags
enbovendien op Maandag 26 Maart
2e Paasdag) onderstaande treinen
van de gewone dienstregeling te
Lisse stoppen.
Vertrek uit Amsterdam om 9.42,
10.42, 11.42, 14.29 (alleen op Zater
dag) 15.42 en 16.42. Terug uit Lisse
naar de richting Amsterdam om
13.51 (alleen op Zaterdag) 15.03 en
18.33.
Vertrek uit Dordrecht om 9.49,
11.19 en 13.49. Bovendien alleen op
Zaterdag om 13.02 uit Rotterdam
D.P. Terug uit Lisse naar de rich
ting Dordrecht om 16.08, 17.07 en
19.38.
Deze maatregelen gelden niet op
Zaterdag 21 April (bloemencorso) en
op de Zondagen 15, 22 en 29 April.
Op deze dagen zullen er extra stop
treinen rijden tussen Amsterdam en
Den Haag. Deze treinen zullen tussen
10 en 19 uur elk uur in beide rich
tingen rijden en op alle tussensta
tions stoppen.
Op zeer veel stations zullen dag-
retourkaarten naar Lisse tegen gere
duceerd tarief met tevens toegang
tot Keukenhof verkrijgbaar zijn.
De apen 'van Gibraltar
In Engeland bestaat een
volksgeloof, volgens hetwelk
het Britse wereldrijk te gronde
zal gaan wanneer de apen, die
sedert lange jaren op de rots
van Gibraltar leven, mochten
uitsterven. De Duitsers hebben
van dit volksgeloof in de jong
ste oorlog èen dankbaar gebruik
gemaakt bij hun propaganda.
Telkens als er een aap ter ziele
ging, zeiden ze: „Daar gaat het
Britse imperium!
Nu heeft het Lagerhuislid
Gammans, die pas in Gibraltar
is geweest, aan de regering de
vraag gesteld of de vergoeding
van 4 pence, die per dag voor
het onderhoud der apen (per
aap) is uitgetrokken, wel vol
doende is. Hij heeft geconsta
teerd dat de apen „lusteloos"
zijn. Krijgen ze wel wat hun
toekomt? Doet de regering wel
haar plicht?
Churchill heeft zich ook al
eens bezorgd gemaakt over de
apen. Dat was midden in de oor
log, die de apen zich schenen
aan te trekken!
