VAN NELLE'S
De Leidse Textiel-industrie
biedt sombere perspectieven
BGL.lSTIjGCERTIPIC.iTGj
KOFFIE
snoepje
OORLOG OP KOREA DEED DE
WOLPRIJZEN ENORM STIJGEN
Assemblée
niet naar Parijs
Eisenhowers
rondreis
Lawines blijven
dreigen
Hardnekkige
O. Duitsers
Prijsstabilisatie
in Amerika
3» tuften
Adverteert in „De Leidse Courant"
GROTE PARTIJ
Lederhandel A. VERHOOG
'2'7, PCT.
DONDERDAG 25 JANUARI 1W1
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 7
EEN DER WELVAARTS-PIJLERS WANKELT.
SEDERT ENIGE MAANDEN de wolprijzen aan een geweldige stij -
ging onderhevig zijn, de textiel-detaillisten steen en been klagen,
vele huismoeders niet meer bij machte zijn datgene voor hun gezin te
kopen wat nodig is en verschillende Leidse textielfabrieken zich reeds
genoodzaakt gezien hebben personeel te ontslaan, lijkt het ons nuttig
een korte beschouwing te wijden aan dit complex van problemen. Voor
opgesteld zij, dat in dit kort bestek niet op alle facetten kan worden in
gegaan; verschillende zullen zelfs geheel onbesproken moeten blijven.
Het is ter verduidelijking, dat wij aanvangen met een kort overzicht
van de positie, die de Leidse textiel-industrie thans inneemt, nadat zij
eeuwenlang een der pijlers is geweest, waarop de groei en bloei van
Leiden gebaseerd was.
Typerend is in dit opzicht ook de
gemiddelde leeftijd van arbeiders, die
in de deken-industrie werkzaam zijn.
Een gemiddelde, dat ongetwijfeld
hoog zal liggen. Het wijst er op, dat
de jongere generatie zich niet in be
langrijke mate tot deze industrie
voelt aangetrokken. De oorzaak hier
van kan in dit bestek buiten be
schouwing blijven.
De vraag verminderde.
Over de wol-industrie in het alge
meen dient eerst opgemerkt te wor
den, dat de vraag in het binnenland
reeds in 1949 verminderde. De oor
zaken hiervan zijn:
le. Het tijdens de oorlog ontstane
tekort aan kleding werd langzamer
hand voor een goed deel niet he
lemaal aangevuld, zodat aan de
grootste behoefte was voldaan.
2e. Langzamerhand kon men voor
zijn geld steeds meer andere bege
renswaardige artikelen kopen, ter
wijl bovendien het prijzen-niveau
langzaam steeg, zodat men niet tot
aankopen overging, die anders wel
gedaan zouden worden.
Er was natuurlijk wel export, al
hoewel de buitenlandse vraag naar
dekens gering was (prima kwaliteit,
dus hoge prijs!). Ook dc export van
garens nam aanmerkelijk af. Dc
vraag, ook in het buitenland, naar
wollen stoffen echter bleef groot,
groter zelfs dan gefabriceerd kon
worden.
Enorme prijsstijgingen.
Toen kwam Korea! De wolprijzen
op de wereldmarkt vlogen omhoog.
Op de eerste plaats, omdat verschil
lende landen, vooral Amerika, grote
wol-aankopen gingen doen. ten be
hoeve van net leger. Rusland deed dit
al sedert 1946, aanvankelijk tegen
lage, maar steeds oplopende prijzen,
Bovendien werd dc wol-aankoop
sterk gestimuleerd door de gedachte
aan een eventuele oorlog, die aan
voer onmogelijk, althans zeer moei
lijk zou maken. Voor ruwe wol,
waarvoor Nederlandse textiel-indus-
trieën in 1947 3.50 a .f4.— betaal
den. moet thans /20per kg. neer
geteld worden!
De wol-producten stegen hierdoor
aanmerkelijk in prijs. In de winkels
moet men gemiddeld thans ruim 30
pet. meer betalenc. dan voor enige
jaren (eigenlijk zelfs vóór Korea)
het geval was. Dc textiel is langza
merhand bijna onbetaalbaar gewor
den voor het grote publiek. Èn nog
is dc stijging niet ten einde. Wan
neer dc verhoogde wolprijzen hele
maal doorberekend zullen zijn in dc
winkelprijzen (als alle oude voorra
den dus verdwenen zijn) zullen de
textielproducten voor een groot deel
van de bevolking bijna onbereikbaar
zijn
Brabantse concurrentie
sloot Leidse fabrieken
Kort en goed kan geconstateerd
worden, dat de Leidse Textiel-in
dustrie in de loop der laatste tien
tallen jaren belangrijk aan beteke
nis heeft ingeboet. Een van de oor
zaken is zeker de opkomst van Bra
bant geweest, dat in Tilburg een
belangrijk textiel-centrum kreeg, iri
welke stad de wol-industrie enorm
in omvang is toegenorr/cn. Deze con
currentie was reeds vóór de eerste
wereldoorlog merkbaar en Leiden
trok aan het kortste eind, omdat
o.a, de lonen in Brabant aanmerke
lijk lager waren.
Zo werden successievelijk de fa
brieken van Le Poolc en dc Leidse
Ka toen maatschap pij geliquideerd,
evenals de dekenfabrieken ..Zuur
deeg" en „Holland", terwijl andere
fabrieken een fusie aangingen.
Thans omvat de Leidse textiel-in
dustrie nog vijf garen-spinnerijcn:
Clos cn Leembruggen, Gebr. v. Wijk
Cranenburgh en Heringa, Parmen-
tier en de Leidse Wolspinnerij. Bo
vendien zijn er nog twee wollen
stoffenfabrieken: Krantz en Zaal
berg, terwijl nog drie fabrieken zich
op de deken-fabricage 'toeleggen:
Van Wijk, Zaalberg on Scheltema.
De spinnerijen hebben doorgaans ook
ren breierij aan het bedrijf verbon
den. Dc Leidse Textiel-industrie is
dus zeer gedifferentieerd en niet
groot van omvang.
Vakbekwame arbeiders nodig.
Het gevolg van deze grote ver
scheidenheid is, dat er hoge eisen
gesteld worden aan dc vakbekwaam
heid van het personeel, dat sterk
verschillend georiënteerd moet zijn
Hier doet zich reeds een groot ge
brek voelen: Leiden heeft geen be
hoorlijke opleiding voor textielar
beiders. Er is weliswaar enige jaren
sreleden een poging ondernomen cn
de Textielschool heeft inderdaad eni
ge tijd gedraaid, maar het vorig
iaar moest om bepaalde redenen de
school gesloten worden. Er is thans
alleen nog een avond-opleiding.
In een kort bericht (zie ons blad
van gisteren) noemden wij de wol
len stoffen-industric de enige, die
nog niet te lijden heeft van de hui
dige malaise in dc textiel-industrie.
Er zou zelfs uitbreiding mogelijk
zijn, wanneer er voldoende geschool
de en vakbekwame arbeiders waren,
zowel mannelijke als vrouwelijke.
Er is in Leiden zell's een wollen stcf-
fen-fabriek, die werkt met arbeids
krachten uit Noord-Brabant, terwijl
een deel van de werkzaamheden
(o.a. stoppen) in Tilburg geschiedt.
Daarbij komen nog de drastische
belastingen, die het de middenstan
ders onmogelijk maken door bespa
ringen gelden te verkrijgen om duur
dere voorraden aan te kopen Het ge
volg hiervan is, dat de fabrieken
zeer voorzichtig worden en in de stil
le perioden, tussen de seizoenen,
geen behoefte hebben voorraden
aan te maken. En het gevolg hiervan
is, dat verschillende fabrieken per
soneel moesten ontslaan. Wanneer er
in de algemene woi-situatie geen
verandering komt en deze is
voox-shands niet te verwachten
dan zullen meerdere ontslagen niet
kunnen uitblijven Een triest beeld,
waarvan de arbeidende bevolking
van Leiden het eerste slachtoffer is
Het aantal mannelijke 'extiel-
arbeiders, dat werkeloos was. be
droeg in de maand Juni 38, Juli 33,
Augustus 24, Sept 41. October -87,
November 45, December 64 en hans
125. Daarbij komen nog 25 onge
schoolde krachten, die tot voor eni
ge maanden eveneens in de textiel
industrie werkzaam waren.
Gedurende de laatste maanden
werden ongeveer 100 vrouwelijke
krachten in de textiel-industrie ont
slagen. Slechts 6 van hen staan of
ficieel ingeschreven als werklozen.
Het grootste deel was ongeschoold,
afkomstig uit de dorpen rondom
Leiden. Velen van hen vinden ge
makkelijk elders een werkkring.
Wat zal de toekomst brengen?
Dit werpt de vraag op welke
plaats Leiden in de toekomst zal in
nemen in de textiel-industrie. Min
der dan ooit is het thans mogelijk
ver vooruit te zien. We mogen óns
dus van verdere sombere perspectie
ven onthouden.
Maar het feit, dat een der Leid
se bedrijven enige jaren geleden in
Brabant reeds een fabriek stichtte
en deze thans uitbreidt, geeft toch
wel te denken. Op dc eerste plaats is
bouwgrond in Leiden aanmerkelijk
duurder dan in Brabant cn boven
dien liggen de lonen er (wc doelen
hier op Vlijmen. N.Br 15 pet. la
ger. Twee factoren, die van het
grootste belang zijn.
Daar staat tegenover, dat Leiden
een wereldnaam heeft, die niet zo
spoedig verloren gaat. Vooral de
Leidse wollen stoffen (o.a. laken)
zijn vermaard. We wezen er reeds op
dat de vraag hiernaar onverminderd
groot blijft, ondanks dc stijging der
wolprijzen. De afzetgebieden in het
buitenland zijn practisch onbegrensd
m'its de geschikte artikelen in goede
kleuren en dessins worden gefabri
ceerd. Uitbreiding van de productie
biedt dus een mogelijkheid tot be
houd van Leidens betekenis als tex
tielstad, hoewel het vraagstuk van
geschoolde arbeidskrachten, voorlo
pig althans nog,, een vraagstuk blijft!
BIOSCOPEN.
De films van de komende week
zijn door de Kath. Film-Centrale als
volgt gekeurd:
Casino: „De prins der bandieten",
14 jaar.
Lido: „Per raket naar dc maan",
alle leeftijden.
Luxor: „Liere '47", 18 jaar.
Trianon: „Opmars zonder genade",
14 jaar.
Rex: „Dertien stoelen", alle
leeftijden.
Hoewel het zo goed als vast stond,
dat de volgende Algemene Vergade
ring van de Uno in Europa zou wor
den gehouden, en wel in Parijs, is
gisteren op het hoofdkwartier van
de Uno medegedeeld, dat de Assem
blée zal vergaderen in New-York.
De Franse regering heeft tenslotte
toch doen weten, dat zij er niet voor
gevoelde, de vergadering in Parijs
onderdak te verschaffen.
Volgende week
radio-rede
Generaal Eisenhower zal Zaterdag
van zijn inspectietocht door Europa
naar de V.S. terugkeren en de Don
derdag daarop tijdens een openb. bij
eenkomst van het Congres verslag
uitbrengen van zijn bevindingen.
De volgende dag, 2 Februari, zal
hij wellicht een radiorede houden.
De generaal vertrekt vandaag uit
Parijs naar IJsland en vervolgens
naar Ottawa.
Innsbruck gedeeltelijk
ontruimd
Terwijl in Zwitserland het groot
ste gevaar geweken is en daar dan
ook al weer geski'd mag worden
blijven in de Oostenrijkse. Italiaanse
en Beierse Alpen voortdurend nieu
we sneeuwmassa's dc berghellingen
afglijden. In Innsbruck moest zelfs
door het lawinegevaar een gehele
(Noordelijke) stadswijk ontruimd
v orden, terwijl de stagnatie in de
watervoorziening er toe geleid heeft,
dat teneinde epidemieën te voor
komen alle bioscopen, scholen en
badinrichtingen gesloten zijn.
Ook in het gebied van het dorpje
Heiligenblut in Oostenrijk, dat door
drie lawines reeds bijzonder zwaar
getroffen is, dreigen nieuwe sneeuw-
verschui vingen, doch naar verluidt,
hebben reddingsploegen de ruim 120
arbeiders, die p de top van de Gross
Glockner geisoleerd zaten, nu weten
te bereiken. Urenlang klommen de
redders door hoge sneeuwmasssa's en
diepe kloven, en toen zij tenslotte
de top bereikten, bleek, dat vier van
cie arbeiders omgekomen waren.
Overigens zijn in totaal in Oos
tenrijk nog minstens 45.000 mensen,
o.w. vele toeristen, geheel van de bui
tenwereld afgesloten.
De treinverbindingen komen intus
sen in de drie landen weer enigerma
te op gang.
Het officiële dodencijfer laat zich
nog niet bepalen en men gelooft,
dat het wel tot dc dooi van de lente
zal duren, eer men het precies kan
vaststellen doch hot cijfer yan
gisteren ruim 260 stijgt nog
Tot nu toe is men er niet in gc-
:laag<l liet St Bernard klooster bij
de Simplonpas. dat reeds vier dagen
tengevolge van lawines is geïsoleerd,
te bereiken. Ook het dorp Simplon
is geïsoleerd. Het is niet bekend of
er slachtoffers zijn.
De toestand in Oostenrijk is ern
stig. Tienduizenden Tirolers zijn in
afgelegen dalen van de buitenwereld
afgesneden.
In sommige delen van Oostenrijk
is de temperatuur weer gestegen zo
dat het gevaar groter geworden is.
Een vrouw, die met haar hele gezin
bedolven raakte werd na 27 uur ge
red. Zij herstelt thans in een zieken
huis.
Duizenden wilde dieren zijn even
eens het slachtoffer geworden van de
buitengewone zware sneeuwval. Wil
de hoefdieren kunnen door de sneeuw
niet hun weidegronden bereiken en
komen van honger om.
Volgens officieuse schattingen is
het aantal slachtoffers in Italië ge
stegen tot 34.
Opnieuw afgewezen
Het feit dat de Westduitse kanse
lier Audenauer het voorstel van Gro-
tewohl, de premier van Oost-Duits-
land, om een conferentie te houden
over de hereniging van Oost- en
Wést-Duitsland, van de hand heeft
gewezen, schijnt de Oostduitse leiders
niet ontmoedigd te hebben. Nu heeft
de voorzitter van de Oostduitse
„tweede kamer" een dergelijk voor
stel gedaan aan zun collega in het
Westen, de voorzitter van de West
duitse bondsdag.
Die heeft geen dag voorbU laten
gaan en meteen geantwoord, dat er
van een conferentie van dien aard
niets kan komen. Hij zei in zijn ant
woord dat dc Westduitse regering, in
overeenstemming met alle partijen,
behalve de communisten, reeds haar
afwijzende standpunt bekend had go
maakt. Hij legde er de nadruk op dat
dc overweldigende meerderheid van
het Duitse volk vrede wenst voor
Duitsland en dc wereld en dat zij
van mening is dat mets mag worden
nagelaten om de vrede te handhaven.
„Doch ik vrees, dat er fundamentele
verschillen van inzicht bestaan tus
sen de West- en Oostduitse bestuur
ders over de voorwaarden voor het
handhaven van de vrede en de wijze
waarop de vrede kan worden gewaar
borgd".
Eric Johnston heeft gisteren zijn
ambt aanvaard als directeur van het
bureau voor economische stabilisatie,
in welke functie hij Alan Valentine
opvolgt. Amerikaanse politici voor
spellen dat hij zal beginnen met het
afkondigen van twee zeer belangrij
ke maatregelen:
aj het afkondigen van een alge
mene prijsverlaging, die zal
worden gevolgd door
b) een loonstop.
Het zou de bedoeling zijn, maxima
vast te stellen voor alle prijzen. Die
maxima zouden liggen op het prijs
niveau van 2 Januari 1951. De loon
stop daarentegen zou niet van terug
werkende kracht zijn cn ingaan op
de dag van zijn afkondiging.
De Franse regering he.stt gisteren
meegedeeld, dat zij aan een aantal
Euuropese landen zul ^voorstellen be
gin Februari een conferentie te hou
den ter bestudering van de vorming
van een Europees leger
De mededeling werd g.Yaan na een
kabinetsvergadering.
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Donderdagavond tot
Vrijdagavond. Opgemaakt te 10
uur).
WEÊR IETS KOUDER.
Aanvankelijk veel bewolking,
later enkele opklaringen. Vrij
wel nergens neerslag. Matige tot
vrij krachtige wind tussen Oost
en Zuid-Oost. Temperatuur om
het vriespunt tot lichte vorst.
NIEUWE UITBARSTING?
Volgens door de Australische mi
nister van buitenlandse zaken ont
vangen berichten is er vanochtend
vroeg een nieuwe uitbarsting van de
vulkaan de Lamington op Oostelijk
Nieuw-Guinea geweest.
Volgens regeringssecretaris Lo-
nergan vertoonde de vulkaan giste
ren weer tekenen van activiteit,
BEV1N ZWAAR ZIEK
Ernest Bcvin, de Britse minister
van buitenlandse zr.ken, is ernstig
ziek. Hij was juist hersteld van een
zware verkoudheid, maar heeft nu
longontsteking gekregen. Volgens
zijn dokter is zijn toestand bevredi
gend .gezien het stadium dat de ziek
te nu heeft bereikt".
Berin is zeventig jaar oud cn zijn
gezondheid, is al lange tijd slecht ge
weest. 'Hij lijdt aan astma en een
hartkwaal. Vorig jaar is hij tweemaal
Ttusen Hamburg en Buechen
zijn erjl passagiers- en een goederen
trein met elkander in botsing ge
komen, waardoor vier personen om
het leven kwamen, vijf ernstig en
zeventien licht werd geworden. De
dader waren allen passagiers.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN. 24 Jan. Groente. Per
100 kg.: rodekool 11.5015 70, sa-
voye^ool 65010.50. grocnekool
714.90, boerenkool 521, prei
21—25, kroten 4.20—10.20. kroten
gekookt 717, uien f 14.50, peen
621, spruiten 1241, andijvie
f 66—09, sla 42—47, Nero 16. Wit
lof 1545, spinazie 80. per 100
stuks: salade 522.20, knolselderie
516, per 100 bos: selderie 7.90
12.40.
GOUDA, 25 Jan. Kaas. Aan
voer 95 partijen. Prijzen: le soort
2.30—2.34, 2e soort 2.26—2 29, ex
tra kwal tot 2.36 per kg. Handel
flauw.
TER AAR. 24 Jan Groente.
Witlof I 303D cent, idem II 21—27
cent idem stek 916 cent, andijvie I
3451 cent, idem II 9—27 cent, sprui
ten 2936 cent, idem los 15 cent.
kroten 47 cent, uien 2—6 cent, prei
1415 vent, groene kool 14—15 cent,
waspeen 10 cent, idem stek 5 cent
alles per kg., sla 4 cent per stuk, sel
derij 8 cent per bos, stoofsla 85 cent,
boerenkool 3080 cent per kist.
ROELOFARENDSVEEN. 24 Jan.
Groente. Witlof I 36—38. idem
II 818, spruiten f 2645. groene
kool 8.—. andijvie 66. rodekool 6
uien 7, sla 1.70 per kist.
Bloemen. Rose Copland 42
61 cent, W. Copland 3852 cent, v.
d. Eerden 6180 cent. Pink Gem 52
67 cent, White Sail 5170 cent,
Crown Imperial 4456 cent, Sc
Wonder 4048 cent, Delicate 5055
cent, W. Pitt 80'85 cent, Krelage
3850 cent, Golden Harvest 7090
cent, Amidonette 6079 cent. Zeno
ber 5561 cent, Crater 6066 cent,
Helios 4152 cent, Whrestler 4649
cent. Agncs 3644 cent, Early Glory
5058 cent, Magnificense 4844 cent
Wilgen Katjes 1224 cent, Blauwe
Druifjes 1221 cent. Cyclamen 20
tot 85 cent per stuk.
Dat heeft iedere huisvrouw
nodig: een korte onder
breking van het werk
voor een pittige kop
VAN NELLE'S KOFFIE
DE GEUR ALLEEN VERKWIKT AL
CAMOUFLAGE JASSEN zondar bult - GROENE JASJES
met BROEKEN - BEENPIJPEN - LEDEREN JASSEN -
JEKKERS - VESTEN en BROEKEN - RUBBERLAARZEN
in alle maten.
REPARATIE-INRICHTING.
HAARL.STRAAT 57 t.o. bloicoop - Tel. 20578 b g.g. 26229
V DE GRUYTER'S
WjlJUpr
VAN DE WEEK
een zakje met heerlijke
versnaperingen en
een kinderverrassing
Fiijs.iassen op Zaterdag
27 Jan. bij W. v. d. Ploeg,
Hoogmade 708
R. K. Dagmeisje biedt
zich aan. Br aan A. van
Zanten. Vriezeweg 83, Lan-
geraar. 695
Broeiramen gevraagd
gebruikte in goede staat
vei kerende broeiramen,
Br. onder letter T aan .R.
Paauw, Kantoorboekhan
del Roelofarendsveen.
3T Knutselaars snuffelen
graag tussen al die latten,
en latjes, triplex, planken
en board. „De Houthal" be
tekent Service voor
de knutselaar. Wat ..D°'
Houthal" biedtvinct
men elders niet. Hoge-
woerd 99. tel. 22536. 1010
■*2" Gevraagd bij dame-al
leen. étage-bewoonster,
een goede hulp, die zelf
standig kan werken voor
hele of halve dagen. Br.
onder no. 1079 bureau van
dit blad.
Heeft U een feestje?
Wij verhuren glaswerk en
serviesgoed in iedere hoe
veelheid a 5 cent oer stuk.
Het Emaillehuïs. Haarlem
merstraat 165B. 353
"2* Het wordt voorjaar, tijd
voor een nieuw costuum.
Dus Klumpers costuum.
Alle maten voorradig. Ook
voor corpulente heren
(buik-maten) vanaf 57.—
Klumpers Kledingmagazijn
Haarlemmerstraat 234 bij
Pelikaanstraat. 692
KONINKRIJK DER NEDERLANDE-N
Voorlopig uit te geven tot een bedrag van
f. 200.000.000
Schuldbewijzen aan toonder groot nominaal
f. ÏOOO en f. 10.000
Deze eertificaten kunnen van 1 Januari
1952 af, tegen dc parikoers worden aan
gewend voor de betaling van aanslagen
in de vermogensbelasting, de inkomsten
belasting en de vennootschapsbelasting.
De bevoegdheid te allen tijde tot gcbclc ot gedeelte
lijke aflossing over te gaan wordt voorbehouden, cn
wel vóór 15 Februari 1956 a 101 °/0 cn van die datum
af a pari. Het op 15 Februari 1971 uitstaande bedrag
is per die datum a pari aflosbaar.
KOERS VAN UITKIPTE 1(1(1
Jaarcoupons betaalbaar per 15 Februari.
De inschrijving staat open bij het agent
schap van het Ministerie van Financiën
te Amsterdam van 1 Februari tot en met 30
Juni 1951 behoudens nadere vaststelling van een
vroegere of latere sluitingsdatum.
De inschrijvingen dienen te worden ingediend door be
middeling van de Banken of Commissionnairs in effecten,
leden van de Vereeniging voor den Effectenhandel (Bedrijfs
groep Effectenhandel) bij wie prospectussen en inschrijvings
biljetten kosteloos verkrijgbaar zijn.
