QROte en kleine qeBeuRtenissen
uit QRiis en QRoeienö leiöen
op öe ÖRempel tussen 1950 en 1951
ovep station, woninqBouw
schol an en nóq veel meeR
geen geschiedenis
maaR toch
DE
ZATERDAG 30 DECEMBER 1950
UK I .KllXSfc l.OURAN l
DERDE BLAD PAGINA I
Gezicht op de ft vare. vanaf de Oude Vest. Dit idyllisch piekje kwam plot
seling in het centrum der belangstelling te staan.
QP OUDEJAARSAVOND komt een
mens soms tot eigenaardige ge
dachten! En daarom moet U het ons
maar niet kwalijk nemen, wanneer
wij op de scheiding tussen oud en
nieuw altijd geneigd zijn om ons af
te vragen: wat zou er over het afge
lopen jaar in latere geschied boeken
vermeld worden over Leiden? Is er
misschien één gebeurtenis geweest,
die zó belangrijk was, dat zij waard
is om opgetekend te worden en aldus
voor het nageslacht bewaard te blij
ven? Meestal moet het antwoord dan
ontkennend zijn. Want ach, eerlijk
gezegd, er gebeuren meestal geen we
reldschokkende dingen in onze goede
oude Sleutelstad. Het leven gaat er
gewoon z'n gang. Mensen komen en
gaan; wat oud is verdwijnt en wordt
vervangen door nieuw. Waar wij ons
druk of niet druk! over ma
ken, heeft in het kader van de we
reldgeschiedenis, of zelfs niaar van
de Vaderlandse geschiedenis, zo wei
nig te betekenen. Het zegt U en ons
persoonlijk zelfs vaak heel weinig.
Wat werkelijk belangrijk is, speelt
zich meestal af in de intieme binnen
kamer van ons mens-zijn, ons gezin
of dagelijks milieu en komt niet aan
de oppervlakte van algemene be
kendheid. De kranten bemoeien zich
er zelfs niet mee. Laat staan de ge
schiedenisboeken.Maai' dit alles
neemt toch niet weg, dat wat zich in
Leiden heeft afgespeeld, ons raakt,
omdat we nu eenmaal Leidenaars
zijn, die in Leiden wonen, werken en
leven. We zijn allemaal een klein on
eens inolên
werd afgebroken.
derdeeltje van het grote raderwerk,
dat stedelijke maatschappij genoemd
kan worden, en iedere trilling in het
ingewikkelde apparaat houdt met ons
radertje verband. Daarom mogen wij
op de valreep van het nieuwe jaar zo
graag even omzien naar wat wij gaan
verlaten, naar wat wij in het afgelo
pen jaar als Leidenaars hebben mee
gemaakt. En dan komen we tot de
ontdekking, dat veel daarvan, alhoe
wel ongeschikt voor die geschiedenis
boeken, toch wel zó belangrijk is ge
weest, om onze belangstelling op te
wekken. We willen dit alles in het
kort de revue laten passeren. Daar
bij zijn we er ons van bewust zeer
onvolledig te moeten zijn. In dit kort
De „brug der zuchten" bij het Station is afgebroken, ten teken dat de
werkzaamheden van de nieuwbouw sieeds vorderen.
het veel geraas stortte een deel van het dak van „De Overdekte" naar
beneden. Gelukkig zonder persoon Jijkc ongelukken.
bestek kan niet aljes genoemd wor-
den; het lijkt méér op een wat wil-
lekeurige greep. Die hopelijk echter
een globale indruk zal geven, van
wat het jaar 1950 aan Leiden en' ons,
Leidenaars, gebracht heeft.
I EIDEN moge een oude stad zijn,
*-1 grijs en eerbiedwaardig, het is
evenzeer een jeugdige stad, die steeds
van aanzien verandert. Ook al blijven
de hoofdtrekken dezelfde. We den-
j ken dan aan de stadsuitbreiding,
waarover onlangs uitvoerig geschre-
I ven is. Het afgelopen jaar bracht ons
I 500 nieuwe woningen en vele zijn in
j aanbouw. Maar er is meer. Aan het
einde of het begin! van de Sta
tionsweg verrijst een nieuw, modern
station. Het werk vordert gestadig;
j de spoorbaan groeit in lengte, breed-
te en hoogte, steeds wordt het duide
lijker waar en hoe de tunnels ko-
men. Op verschillende plaatsen wordt
I geheid, of reeds beton gestort, en
I voor het oude gebouw is een schut-
I ting verrezen, die precies de plaats
aangeeft, waar het nieuwe station zal
j komen.
Leiden kreeg bovendien een nieu
we uitvalspoort, in de richting Voor
schoten, door het gereedkomen van
de nieuwe weg LammenschansZil-
verfabriek. Er werden scholen ge
bouwd, Finse scholen wel te verstaan.
Burgemeester Kinschot opende op 9
Januari de eerste van de drie; op
21 Febr. volgde de R.K. Finse Meis
jesschool en 22 Juni de R. K. Jon
gensschool. Laat ons met de scholen
nog even verder gaan: plannen voor
de bouw van een Kath. Ambachts
school aan de Van Zwietenstraat, tus
sen Boerhaavelaan en Mariënpoel-
straat, werden bekend, alhoewel nog
niet uitgevoerd Hopelijk het ko
mende jaar! Als we nog even bij de
scholen mogen blijven, dient vermeld
te worden, dat de Kath. H.B.S. in een
Kath. Lyceum werd omgezet en dat
de heer G. E. E. Kuyntjes van de
Leidse Ambachtsschool op 1 Juni zijn
zilveren directeurs-jubileum vierde.
Enige weken later, op 26 Juli, kwam
plotseling het bericht, dat hij over
leden was.
jyjJAAR WE DWALEN AF en kérer
nu terug tot de uitbreiding van
Leiden. Die voitrekt zich ook in de
binnenstad. Met name aan de Stede
lijke Lichtfabrieken, waar een begin
gemaakt werd met de uitbreiding, die
20.000.000.gaat kosten. Een ni<
Zuiverhuis werd reeds gebouwd.
Wie over bouwen of verbouwen
spreekt, denkt natuurlijk aan de
Stadsgehoorzaal, die eind Juni werd
gesloten en gedeeltelijk gerestau
reerd, waarna we op 14 November
konden constateren, dat de verande
ringen goed waren en het onveran
derde nog even slecht.Over slecht
gesproken, dat moet 09k het dak van
„De Overdekte" geweest zijn. Want
op 1 Mei. juist toen onze Gentse
Sportvrienden het zwembad binnen
stapten voor een wedstrijd, viel een
deel van het dak met veel geraas
naar beneden. Gelukkig zonder onge
vallen. Na enige weken was de scha
de weer hersteld.
Hersteld werd eveneens de Bostel-
brug, waarover zoveel te doen ge
weest is, omdat, wegens de noodza
kelijke verkeers-omlegging, de Za
terdagse markt naar de Hooigracht
verplaatst werd. Nadien ging men
experimenteren met éénrichting-ver
keer op de Breestraat, hetgeen vele
protesten veroorzaakte. Tenslotte
bleef alles bij het oude.
Veel rumoer veroorzaakte ook het
raadsbesluit van 26 Juni, tot demping
van de Mare. We wachten nu op een
beslissing van de Kroon. Twee dagen
later nam de Raad wederom een zeer
belangrijk bpsluit. tot aankoop van
grond voor ƒ377.000.in Warmond,
het z.g.n. Leidse Merenplan.
Vermelding verdient voorts nog het
nieuwe Prytaneum voor de studen
ten, dat op 14 Sept. in gebruik geno
men werd (Rapenburg 6). En laat ons
ook niet vergeten, dat op 6 October
de electrische treinverbinding Leb
denUtrecht tot stand kwam.
O ET KATHOLIEKE LEVEN in Lei-
den heeft ook verschillende hoog
tepunten gehad. Op 4 Januari werd
de opening van het Heilig Jaar plech
tig herdacht in de Stadsgehoorzaal
en de Vereniging „Katholiek Leiden",
die deze avond met veel succes or
ganiseerde, onderging een reorgani
satie, die op 17 Maart een feit werd.
Pater B. de Goede O.F.M.. directeur
van de Kath. H.B.S. (of beter, hoe
wel onwennig: rector van het Kath.
Lyceum) vierde op 15 Febr. zijn 40-
jarig priesterfeest Zijn opvolger, die
per 1 Jan. a.s. in functie treedt, pa
ter W. Geurts O.F.M., deed reeds zijn
intrede in Leiden.
Belangrijk was ook de opening van
het Kath. Paedagogisch Beroepskeu
ze-bureau in Leiden (Witte Singel
35) op 5 Januari. En het 40-jari'g ju-
bileum van de R.K. Bakkers- en Sla- j
gersgezellenvereniging „St. Joris",
afd. Leiden, mag evenmin vergeten I
worden als het 30-jarig bestaan
van de Stichting voor Kath. So-
ciale Jeugdzorg, die het jubileum op
18 October vierde. De dekenale pa
rochie bestond op 11 October 23 jaar
en een van de trouwste parochianen,
oe heer B. L. v. d. Klugt, kreeg op 24
September de pauselijke onderschei
ding „Pro Ecclesia et Pontifice", in
verband met zijn afscheid als koor
zanger, na een 42-jarige staat van I
dienst. Dezelfde onderscheiding viel W
ook ten deel aan dr. ir. P. Fehmers, I
die op 30 Juli 40 jaar Vincentiaan
was.
Voorts willen we vermelden het
Ziekentriduum, dat voor het eerst na
de oorlog op 12, 13 en 14 Juli weer
werd gehouden.
UNIVERSITEIT verdient een
aparte plaats in dit overzicht.
Want in 1950 werd het 375-jarig be
staan herdacht met een Diës-viering
op 4 en 5 Februari, waarbij ook Ko
ningin Juliana tegenwoordig was.
Leiden had voordien reeds de eer ge
noten Koninklijk bezoek te hebben.
Want op 25 Januari begonnen de
feestelijkheden, bij gelegenheid van
het gouden jubileum van de Vereni
ging voor Vrouwelijke Studenten te
Leiden (V.V.S.L.), op welke dag de
Koningin in de optocht van het Sta
tion naar het Rapenburg wandelde.
In Juni volgden de Lustrumfeesten
van het Leids Studenten Corps, waar
van het Internationaal Cafébedrijf
„Het Gravensteen" een van de luis
terrijkste onderdelen vormde.
Dat het universitaire verzet tien
jaar geleden begon, werd op Novem
ber herdacht en prof. mr. E. Meyers,
onze eminente kenner van het Bur
gerlijk Recht, nam op 18 September
afscheid van de Alma Mater.
IVIgT. Paolo Giobbe, pauselijk internuntius, was aanwezig bij de herden
king van de opening van het Heilig Jaar.
CPREKEND OVER AFSCHEID,
denken we ook aan insp. K. Wijk,
die de Leidse Politie met pensioen
verliet, aan dr. G. Brouwer, die 20
jaar de stuwende leider is geweest
van het Consultatiebureau voor T.B.
C.-bestrijding, en aan de heer L. A.
Mennes, die vandaag zijn functie als
directeur van de Markt- en Haven
dienst neerlegt. Gememoreerd mag j
nog worden, dat een bekend Leids I
arts, dr. J. G. van Es, op 22 Juni over
leed.
Wat de jubilea betreft, moeten we
sober zijn in de opsomming. We noe
men slechts het Leids Gymnasium,
dat op 25 Febr. 350 jaar bestond, aan
de Coöp. Boerenleenbank, die het 40-
jarig bestaan vierde op 1 November
en aan de Vebo, die op 20, 21 en 22
Sept. de derde lustrum-tentoonstel
ling hield van vee, zuivel, enz.
Vanzelfsprekend werd ook dit jaar
weer 3 October gevierd, deze keer
o.a. met een Reclame-optocht. Het
Koninginnefeest werd op 29 April
vooral door de jeugd gevierd.
\UAT ZOUDEN WE U nu nog meer
moeten vertellen? Iets over de
melk-sanering misschien, die de ge
moederen het hele jaar heeft bezig
gehouden en nog niet definitief ge-
Prof. dr. J. A. J. Barge feliciteert pater B. de Goede O.F.M. met zijn
40-jarig priesterfeest op 15 Febr. 1.1.
regeld is? Of wilt U cijfers hebben?
Welnu, we herinneren ons, dat Lei
den zijn 10.000ste telefoon-abonné
kreeg. De gelukkige was de heer J.
A. M. van Oyen, voorzitter van de
Leidse K.A.B., die sedert 27 Febr.
kan telefoneren. We denken ook aan
de 90.000ste inwoner van Leiden, die
UZULT HOPELIJK niet van ons
vergen, dat wij een tipje optillen
van de geheimzinnige sluier, die over
het jaar 1951 hangt, nademaal het ons
zelfs niet gegeven is te weten wat de
volgende dag boven ons hoofd hangt.
jeineester van Kinschot geelt destads-sleutels over aan de praeses der
reünisten, tijdens dc Studenten-lustrumfeesten.
op 3 Maart werd geboren en Ferdi-
nant Maas heet.
Bovendien lust het ons niet op deze
oudejaars-avond met sombere voor
spellingen Uw stemming te bederven.
Wat we weten is slechts, dat de Leid
se begroting voor 1951 een tekort
heeft van bijna een millioen en dat,
als alles meeloopt, in het komend
jaar 700 nieuwe woningen gereed zul
len komen.
Maar wat 1951 ons verder brengen
zal? Welvaart of armoede? We weten
het niet. Het is niet mogelijk te zeg
gen, hoe het werklozen-vraagstuk
zich ontwikkelen zal. Het jaar 1950
begon in Leiden met 900 werk'lozen
en eindigt met 1.200. De stijging ligt
voornamelijk bij de ongeschoolden, de
bouwvak-arbeiders en de sigaren-ma
kers. In de textiel-branche hebben
nog weinig ontslagen van betekenis
plaatsgevonden, alhoewel de vooruit
zichten niet rooskleurig zijn, wan
neer tenminste de hoge wolprljzen
gehandhaafd blijven.
Geen voorspellingen dus. Of we
wensen hebben? Heel veel! De meeste
zijn ongeschikt om hier afgedrukt te
worden, zouden U trouwens niet in
teresseren. Van de rest noemen we
een gestadige voortgang van dp Sta-
tionsbouw, geen stagnatie (wel mee
vallers!) in de woningbouw, een
voortgezette restauratie van de Stads
gehoorzaal, oplossing van verschil
lende verkeers-problemen (het afge
lopen jaar bracht Leiden, als we ons
niet vergissen, vier dodelijke onge
vallen en vele ernstige), de toege
zegde verbetering der straatverlich
ting en nog vele andere- zaken, die
ons zo een twee drie niet te binnen
willen schieten! Enfin, U voegt er Uw
eigen lijstje van wensen en verlan
gens maar aan toe.
Het doet trouwens weinig ter zake,
wat U en wij willen. Alleen dit, dat
onze goede Sleutelstad in deze storm
achtige tijden voor U en ons en alle
maal een veilige vesfe moge zijn. Een
stad, waarin U en wij en allen mogen
leven in vrede en welvaart. En dat
het U aan het einde van 1951 gege
ven mogen zijn te lezen, wat wij
indien dit zo moge zijn U kunnen
vertellen over een jaar, dat weer
snel voorbij gegaan is en U en ons en
allemaal veel Heil en Zegen heeft
gebracht!
v. d. Laan, voorz. 3 Oct.ver.,
ontv.ing de Leidse erepenning.
Zoals voor nieuwbouw van de Woningbouwvereniging „Ons Doel"
eerste steen gelegd werd, gebeurde het overal in de stad.
