wat neöeRUnö seleepöe
in het jaar 1950
nieuwjAARSDuzzle
ÏZZK
BuitenUnöse qeBeuRtenissen
vonöen hun weeRkUnk
ZATLK 30 DECEMBER 1950
L)h LKIUSfc CUUKANi
rWEEDE BLAD - PAGINA 1
öe „ploffiets" V6ROV6RÖ6 öe stRaat
J^EDERLANDS SCHEEPJE vaart sinds lang niet meer op de rustige
wateren van een Hollands boeren slootje; het koerst in convooi met de
kruisers der Grote Mogendheden op de woelige baren van de wereldzee.
Daarom is een overzicht van hetgeen zich in het afgelopen jaar hier te
lande heeft afgespeeld vaak een weer klank van het grote wereldgebeuren.
Als wij het jaar 1950 en zijn beteke nis voor Nedex-land met een enkele
aanduiding zouden willen karakteriseren, dan zouden wij 1950 het jaar
van de plof fietsen en de geeepatrieer den kunnen noemen. Beide ca*ego-
rieën hebben het aansch-jn van ons rand gewijzigd. Er is thans geen weg
meer in onze landouwen en geen st. aat meer in h:t stadsverkeer of het
knettert er aan alle kanten en je kunt geen stap buiten de deur zetten, of
je komt een kennis tegen, die zo pas uit Indonesië is teruggekeerd. En
dat ons i ,e is opgenomen in het wereldverkeer, wordt al heel slerk
gedemonsxioerd door de reizen, welke H.M. de Koningin en Z.K.H. prins
Bernhard dit iaar naar het buitenland hebben gemaakt.
IN HET BEGIN van het jaar maakte
prins Bernhard zijn grote reis naar
West-Indië en naar Zuid- en Noord-
Amerika, een goodwill-reis, welke
ons land geen windeieren heeft ge
legd. En terwijl de mprins in het
Westen was, vertoefden H.M. de Ko
ningin en de prinsesjes in Sankt A.n-
ton (Oostenrijk), waar zij zo heerlijk
genoten van de wintersport, dat. zij
er deze winter weer heen wilden.
Samen zijn de koningin en ae
prins einde Maart naar de v ran.e
Alpen gegaan naar Val dlsere
waar zij dezelfde sneeuw voxiden,
maar een andere sfeer, ne i-r^nse
sfeer. Hoe hartelijk de Fransman kan
zijn, ook bij officiële gelegenheden,
heeft het koninklijk paar kunnen er
varen bij zijn gioneuze ontvangst in
Parijs in de laatste week van Mei.
In Versailles werd het officiëxe ka
rakter van het bezoek zelfs he.emaal
vergeten en liep het protocol op aller-
charmantste wijze in het honderd. De
waardering van de ontvangst heeft
er slechts bij gewonnen.
Het oincieie bezoek van het ko
ninklijk paar aan i_,ondcn, eind No
vember, had weer een heel an. ex
karakter, net weer was gxauw en
kouu en het protocol wexd streng in
acht genomen. Maar één ding bxeef
hetzeirue en dat was de ectue ..arte-
lykheid van ue ontvang-t. In bei-e
landen heeft ons Konink.ijk Huis ve
le vrienden verworven en hechte
banden aangeknoopt, welke ons land
slechts ten goede kunnen komen.
Tussen ai deze reizen aoor hebben
Koningin en Prins nog kans gezien
om ons land rond te trekken en of
ficiële bezoeken te brengen aan de
diverse provincies en zelfs aan Een
Haag, welk laatste bezoek ve.en ver
wonderd heeft, omdat Den Haag van
ouds de Residentie is en de Hofstad.
Indonesië ons land en onze be
volking sterk hebben aangegrepen
is vanzelfsprekend. De ineenstorting
van het federale stelsel van de Ver-
WESTERLiNG.
Verschillende Indische Nederlan
ders zochten hun heil in Nieuw-Gui-
nea. dikwijls met zoveel optimisme,
dat het gouvernement daar geen
raad wist met al die immigranten,
die op een schoen en een slof aan
kwamen en schenen te verwachten, j
dat er een landhuis voor hen klaar
stond. Ruimte is er genoeg, maar be
woonbaar is het land nog allerminst.
Wanneer Nederland dan ook vast
houdt aan de souvereiniteit over dit
primitieve gebied, is het niet omdat
het zo'n rijk en mooi land is. Mis
schien heeft het bodemschatten ge
noeg, maar dan zal het zeker heel
wat kosten om ze te voorschijn te
brengen. De Indonesische regering
maakt er aanspraak op, omdat zij be
weert, dat dit gebied deel uitmaakte
van het vroegere Nederlandse bezit
in Indië en dus behoort tot Indone
sië, waarvan de souvereiniteit is
overgedragen. Waartegenover Ne
derland opmerkt, dat Nieuw-Guinea
uitdrukkelijk is uitgesloten van de
souvereiniteits-overdracht, waarvoor
alle reden was, omdat dit land duide
lijk niet-Indonesisch is. Sommige In
donesische leiders dreigen nu met re
presailles tegen de nog in Indonesië
vertoevende Nederlanders en tegen
de aldaar gevestigde ondernemingen
Irian (Nieuw-Guinea), niet
enigde Staten van Indonesië, de werd overgedragen. Hier en daar
twee eerste Unie-conferenties, resp.
te Djakarta en Den Haag, de worste
ling om Nieuw-Guinea, het ver et
der Ambonezen, de ontbinding van
het K.N.I.L., Westerling wij do n
maar enkele lossê grepen uit onze
herinnering dat alles heeft stof ge
noeg opgeworpen tot hevige bewo
genheid. welke niet alleen tot ui ing
kwam in de pers en in de gesprek
ken van de dag, maar ook in 's^nd"
vergaderzalen. De kwest:e van d-1 rl
of niet uitlevering van Westerling
heeft trouwens de halve wereld in
spanning gehouden, meer nog d e-3
dat de bloedige onderdrukking van
het verzet op Ambon, terwijl het con
flict om Bertha Hertogh zelfs uit
gegroeid tot een cause célèbre voor
de hele wereld, waarbij Oost en West
zodanig tegen elkaar botsten, dat in
Singapore de vonken er van afvlo
gen en er doden en gewonden vie
len.
Was er vroeger een komen en
gaan tussen de Nederlandse havens
en die van Oost-Indië, dit jaar was
de voornaamste koers huiswaarts.
Talrijke troepen transportschepen
brachten onze jongens, die één, twee
of drie tropenjaren er op hadden zit
ten, naar huis terug en met hen
kwamen duizenden Nederlanders of
Indische Nederlanders uit „de Oost"
naar het aloude moederland. Dat
moederland wilde haar kinderen gaar
ne ontvangen, maar het zat zelf in
grote zorg wegens het woningtekort,
dat nu nog nijpender werd dan ooit
tevoren.
zijn de symptomen reeds merkbaar
in moordaanslagen en brandstichtin
gen. Geen wonder, dat velen, dir
hoopten in Indonesië alsnog een
werkkring te kunnen vinden of hun
oude werkkring daar te kunnen be
houden,, bevreesd voor hun leven te
rugkeren. Anderen doen wat vele Ne
derlanders hier ook doen: zij emigre
ren naar Australië of Nieuw-Zee-
land, welke landen thans graag nieuw
bloed opnemen.
jyjET DE GEBEURTENISSEN in
Rome ter gelegenheid van het
H. Jaar heeft Katholiek Nederland
ook sterk meegeleefd. Wie er de ge
legenheid voor had, maakte een pel
grimsreis naar de Eeuwige Stad. de
meesten per trein, sommigen per
fiets. In Mei trok een delegatie van
Nederlandse Katholieken naar de H.
Vader om hem het geschenk van Ka
tholiek Nederland aan te bieden, nl.
een complete radio-zendinstMlatie.
Het was minister v. Schaik, die als
voorzitter van het comité Radio An
no Santo aan Zijne Heiligheid de
maquette van de door Philips te
Hilversum gebouwde zender aan
bood.
Het H. Jaar met zijn hoogtepunt,
de dogmaverklaring van Maria's Ten
hemelopneming, riep reacties wak
ker in het Protestantse deel der Ne
derlandse bevolking, dat zich ge
drongen voelde opnieuw stelling te
nemen ten opzichte van het Katho
licisme. Een uiting daarvan was o.a.
de publicatie van het bekende Her
derlijk Schrijven der Hervormde
Synode.
Los siervan, doch thuis horend
in deze sector valt nog te vermelden
het optreden van de Italiaanse Je-
zuiet pater Lombardi in de Mei-da
gen van dit jaar.
IJET ECONOMISCH leven in Ne-
■^derland heeft evenals dat elders
het geval was ook de weerslag on
dervonden van de gebeurtenissen m
Korea. Als gevolg van de spannin
gen, welke rondom dit conflict ont
stonden, begon een hamsterwoede
zich van het publiek meester te ma
ken, waardoor de toch al niet te
vermijden prijsstijging een scherper
vorm aannam dan noodzakelijk was
Men riep om hoger lonen, men wilde
een prijsstop Aan het eerste wilde
de regering tegemoet komen en er
kwam voor de tweede maal in dit
jaar. be°in September een loonron-
de van 5 pet.
Aan de tweede eis, de prijsstop,
kon geen gevolg gegeven worden,
daar het vooral de internationale
markt was, welke de prijzen om
hoog dreef en daartegen helpt geen
Nederlandse prijsstop De stop van de
huren kon ook al niet meer gehand
haafd worden zodat besloten werd
de nuren, welke nog altijd op voor-
oorlogspeil stonden te verhogen me*
15 pet. Ter comriensatie werd echter
een reeks belastingvei-la«?ingen aan
gebracht, welke tegelijkertrd in wer
king zouden moeten treden Het hel<-
belastingstelsel werd trouwpns een1-
op de helling genomen; de Onderne
min^sbelasting werd afgeschaft en
de Omzetbelasting aan een ingrij
pende wijziging onderwornen. We
middenstanders hebben gezucht van
verlichting.
En nu wij toch met financiële za
ken bezig zijn, kunnen wij meteen
memoreren, dat de zinken kwartjes
en de vierkante stuivertjes ongeldig
werden verklaard, een zuivering-*-
operatie, welke ons veeltallig munt
stelsel een beetje vereenvoudigde.
I'VE POLITIEKE GOLVEN gingen
U van 't jaar niet zo erg hoog. In
April zijn verkiezingen gehouden
voor de Provinciale Staten, verkie
zingen, welke als vanouds een rus
tig karakter droegen. De verschui
vingen waren danook niet wereld
schokkend: de K.V.P hield braaf
stand, de P. v. d. A. boekte een klei
ne teruggang, doch de grote verlie
zers waren de communisten terwijl
de V.V.D. en de C.H. de winnaars
waren, de laatste partij kennelijk
ten koste van de Anti-Revolutionai
ren.
Ook in de regering kwam niet véél
wijziging; minister Schokking trad
af en werd opgevolgd door mr. s'Ja
cob; minister Stikker kreeg er weer
een internationaal baantje bij; er
kwamen een paar staatssecretaris
sen, maar overigens was het rustig
in die hoek.
Wat de „verkeerde kant" van de
politiek betreft, kunnen wij eraan
herinneren, dat de bijzondere rechts
pleging op haar laatste beentjes liep;
dat het „England spiel" door een
enquête-commissie uit de doeken is
gedaan, voorzover dat mogelijk was
en dat verschillende kopstukken uit
een minder aangename periode van
onze geschiedenis voor de rechter
kwamen. Voor de rechter kwamen
ook de uit Rusland losgelaten Ne
derlandse krijgsgevangenen, waar
van vele.i in de S S. waren geweest.
Zij werden nogal mild behandeld.
Over het beleid van onze regering
in Londen verscheen in Juli een lij
vig rapport van de desbetreffende
enquête-commissie.
TOT SLOT denken wij nog even
aan de prettige momenten, wel
ke wij dit jaar toch ook hebben be
leefd. Wij zijn bijv. allemaal naar de
Avifauna geweest, welke op 18 Mei
haar poorten opende en in korte tijd
beroemd is geworden door het hele
land. In Juni hebben wij stromen
academisch gevormde Nederlanders
naar Leiden zien komen, om de lu-
DE FEESTELIJKE INTOCHT van h .1 Nederlandse Kon. Paar in Londen.
H. M. DE KONINGIN bij het voorlezen der Troonrede.
strumfeesten bij xte wonen, en de1
niet academisch gèvormden hebben
ook schik gehad in het feestelijk en
jolig gedoe van de studenten. Mis
schien zijn wij ook wel naar'Rotter
dam Ahoy' geweest of naar de Am
sterdamse Kalverstraat en de Dam-
stad Wie het nog verder gezocht
hebben, zullen de Mijlpaal in Arn
hem met een bezoek hebben ver
eerd.
Het zilveren jubileum van de K.
R.O. hebben we allen thuis meege
vierd, aan de radio.
En dan mogen wij ook wel dank
baar zijn, dat wij voor grote ram
pen zijn gespaard gebleven. Welis
waar heeft de K.L.M. begin Februari
een verlies geleden door de ramp
met het postvliegtuig, dat in de
Noordzee verongelukte, welk onge
luk zeven doden eiste, en heeft de
pseudo-vogelpest alle kippenhouders
de stuipen op het lijf gejaagd; welis
waar verdween de roomboter van
onze ontbijttafels en oefenen wij ons
druk in het bijten op een houtje;
misschien zit de schrik u nog in de
benen opgelopen bij de ontvangst
van het aanslagbiljet maar alles
bij elkaar genomen, kunnen wij hier
in Nederland niet spreken van een
rampjaar.
Wij zijn wat illusies lichter ge
worden en een jaartje ouder, en wij
trachten alvast vooruit te zien wat
het nieuwe jaar ons brengen zal. Dat
lukt ons toch niet, wij kunnen het
beter aan God overlaten.
UlzCifrien
kers vertrok de heer M. S. Mit
chell in 1914 naar het front in Frank
rijk en enkele jaren later keerde hij
in Plymouth terug. Het huis van
zijn moeder vond hij gebombardeerd
en hij dacht niets anders, of zij was
bij het bombardement omgekomen.
Bij informatie werd hem dit ook
verteld.
De heer Mitchell zocht werk in
een andere stad en nooit kwam hij
te weten, dat de mededeling om
trent de dood van zijn moeder op
een vergissing berustte. De vrouw
was uit het puin gered kunnen wor
den en zij had haar domicilie geko
zen in een andere straat, waar zij
vergeeft wachtte op de terugkeer
van haar zoon.
Jaren gingen voorbij en tenslotte
gaf zij de moed op. Mijn zoon is ge
sneuveld, dacht zij. En eenzaam
leefde ze verder. Nu en dan kreeg
zij alleen bezoek van enkele verre
fanvilieleden.
Dezer dagen echter kreeg haar
zoon een bericht onder ogen, waar
in gemeld werd, dat mevrouw de
weduwe Mitchell te Plymouth ha*>r
102e verjaardag ging vieren. Er
stond een foto bij en de he°r Mit
chell herkende zün moeder. Onmid
dellijk stapte hij in de trein. En on
verwacht stond hii voor de oude da
me. Een beschrijving te geven van
het weerzien is onmogelijk. Een drie
en zeventigjarige man, die na 'n
scheiding van 36 jaar zijn moeder
terug ziet. En dat, terwijl zij elkaar
doodgewaand hadden
U hebt er niet verstandig aan ge
daan, haar zo onverwacht voor dit
verheugende nieuws te plaatsen,
zei de dokter van de 102-jarige te
gen haar zoon. Het had haar dood
kunnen zijn. Maar kom, voegde hij
er onmiddellijk aan toe.alles is
goed gegaan en het doet de wereld
deugd, te horen dat de werkelijk
heid wel eens mooier kan zijn dan
het mooiste srookje.
„De Stem"'
MODESHOW
In Allentown (Pennsylvania,
U.S.A.) zullen de arbeiders van
de grote staalfabriek voortaan
kunnen genieten van een weke
lijkse modeshow in de cantine
der onderneming. Een plaatse
lijke winkelier toont hun de
nieuwste modellen mantels en
japonnen, die voor een populair
prijsje te koop zijn. Hij is do me
ning toegedaan, dat mannen zich
een goede smaak moeten ver
werven op het punt van dames
kleding en dat zij hun woordje
mee moeten spreken wanneer
vrouwlief haar keus doet.
RIJ RUSTIG.... Na 1 Januari a.s.
gelden de plaatselijke bepalingen
betreffende de maximum snelheid
niet meer. De A.N.W.B. heeft aan
alle Nederlandse gemeentebesturen
biljetten gezonden met het op
schrift:
„Maximum snelheid opgeheven
RIJ RUSTIG
Toon U het vertrouwen waardig"
De A.N.W.B. heeft de gemeenten
verzocht deze biljetten over de be
staande borden te plakken, die to*
nu toe de maximum snelheid in de
bebouwde kommen voorschreven.
Een agent van politie bezig me*
het bevestigen van de affiche.
B11 12 15 I 1
Horizontaal'. 1. gem. in Gelderl., 5. weert, 29. bijwoord, 30. als 8 vert..
onheil, 10. fyn linnen, 15. teken in
de dierenriem, 16. geheel de uwe
(afk. Lat.), 17. compagnie (afk.), 18.
afkorting voor titanium, 20 'kikker
kuit, 21. aardhars, 24. zonder te wer
ken, 27. landbouwkundig ingenieur
(afk.), 28. dorp in Drente, 29. tel
woord, 31. bekoorlijk gelegen,' 32.
sint (afk.), 33. naschrift (afk.), 35.
metaal, 36. lijkvaas (meerv.), 37.
graafwerktuig, 38. zachter (afk. mu
ziek), 39. tegen, 40. voetangel, 42. wa
ter in Z.-Holl., 43. vrouw var Jacob.
45. achting, 47. biersoort, 48. water
in Limburg, 50. wijze, 52. positieve,
electrische pool, 54. koord met nestel.
56. gem. in N.-Brab., 57. bloedhuis
(meerv.), 58. uitruster van schepen,
60. smeer. 62. meisjesnaam, 64. plech
tige gelofte, 65. ontkenning (spreek
taal). 66. onheilaanbrengende godin.
68. eerste mens. 69. zoon van Juda.
70. voegwoord, 71. vaarwel, 73. hoogst
gelukkig, 77. dwaas. 79. deciliter
(afk.), 80. ontkenning (Eng.), 81. go
din v. d. vrede, 83. bijwoord, 84. klein
getimmerd plankenhuis voor lijders
aan een besmettelijke ziekte, 86. be
zittelijk voornaamwoord, 88. keur,
kern, 90. tegenstelling van dun, 91.
vaartuig, 92. snee, 94. hetzelfde, 96.
gravin uit het Holl. Huis, 98. brede,
grove lat, 100. merk sigaretten, 101.
dorp in N.-Brab. bij 's Bosch, 102.
verhaal.
Verticaal: 1. mikpunt. 2. tijdreke
ning, 3. soldaten potage, 4. muggen-
larve, 5. voedsel, 6. loco citato (afk.),
7. vertrouwelijk. 8. afkorting voor
neon, 9. iemand, die veel eet, 11.
strijdperk, 12. inwendig lichaamsdeel,
13. vervoeronderneming (afk.), 14.
aarden vuurpotje, 16. telwoord, 19.
deel van het oog, 22. dorp op de O.-
oever v. d. Maas tussen Roermond
en Maasbracht, 23. vogel, 25. coif
feur, 26. dorpje in Limb, bij Neder-
34. snelschrijver, 38. buiten, nl. het
dorp, niet de stad, 39. voormalige re
sidentie en burcht der Kalifen, bij
Granada in Spanje, 41. gem. in Limb..
43. gem. in N.-Brab. bij Eindhoven,
44. het verblijf der Asen en Asinnen,
45. standaard-maat bij de ijk, 46. ver
woesting, 49. denkbeeld, 51. gem. in
Gelderland, 53. als 9 verticaal,
55. als 29 verticaal, 59. gem. in
Drente, 61. zwarte, 63. afgodsbeeld,
67. glooiing, 71. als 11 vert., 72. einde,
74. afkorting voor aurum, 75. boom,
76. item (afk.), 77. hoffeest, 78. erfe
lijke stand (Indië), 80. broedplaats
van vogels, 81. insgelijks, 82. Ierland.
84. gem. in Limb., 85. beklemming,
87. kind zonder ouders, 89. bewoner
van Ierland, 93. als 2 vert., 95. nog
eens (afk. muziek), 96, afkorting van
argentum, 97. telwoord, 99. senior
(afk.).
Bij de juiste oplossing leest men op
de cijfers. 1, 2, 3, 4, 10, 11, 17, 18,
19, 21, 24, 29, 30. 32, 35, 36, 39, 42,
43, 45, 43, 73, 74, 75, 76, 77, 80, 81, 82,
83, 87, 91, 96, 97, 102, een wens voor
al onze lezers en lezeressen.
Oplossingen worden tot en met
Donderdag 4 Jan. as od ons bureau
verwacht. Op de enveloppe vermel
den „Puzzle". Voor de goede inzen
ders worden beschikbaar gesteld:
een foto-toestel of een paar kunst
schaatsen naar keuze Voorts een
tinnen siervaasje, een tinnen asbakje
en twee boeken.
OPLOSSING KERSTPUZZLE
Horizontaal: 1. wegwijzer, 8. een
tonig, 14. si, 15. rede, 16. arend, 17.
Ares, 18. eg, 20 net, 22. negus, 24. em
mer, 26. eer, 27 alen, 29 les, 30. zak,
32. eek, 33. Nero, 34 gom, 36. tiara,
38. ter, 39. edelen, 41. vennoot, 42.
tobben, 44. ren, 47. iet, 48. s.g., 50.
Ko, 51. is, 53, de, 54. sparen, 58.
steeds, 59. dolend, 60 weduwe, 62.
ra, 63. te, 64. ijk, 65. re, 67. tor, 71.
kei, 73. erelid, 75. stoppel, 81. varken,
83. lor, 85. toren, 87. toe, 88. peil, 90
por, 92. rek, 93. als, 95 snip, 97. eng,
98. moede, 100. eland, 102. Dee, 103.
L.I., 104. noot, 105. emelt, 103 neon,
108. Tl., 109. galsteen, 110. saturnus.
Verticaal: 1. wiel, 2. Gr., 3. wen, 4.
ijdel, 5. zegen, 6. ras, 7 welaan, 8.
Ede, 9. Namen. 10. trek, 11. oer, 12.
n.s., 13. geer, 14. snaters. 19. groente,
21. tegensporrellg, 23 U.S, 25. me,
26. eerbiedwekkend. 28. nol, 30. zin,
31. Kro.. 33. neb, 35. Mei. 36. te, 37-
A.O., 3d. tot, 40. de, 43 Ee, 45. Lon
den, 46. viswijf. 49. gala, 50. Kent,
e.d., 58 Se., 61. stempel, 66. sinopel,
68. o.r., 69. air, 70. fat, 72. Ee, 74. lol,
76. t.t.-, 77. oor, 78. preken, 79. pek,
80. en, 82 ros, 84. boete. 86. klant,
89. enig. 90. Poot. 91. R D.. 93. al. 94.
sneu, 96. iets, 98. mos, 99. een, 100.
ets, 101. dor. 194. nl., 107. nn.
De wens luidt:
„Wij wensen u een Zalig Kerst
feest".
De gelukkige winnaar van het
amateur-fototoestel is de heer C. Ver
laan, 's-Gravendamseweg 42, Noord-
wijke"hout. De overige prijzen wer
den gewonnen door H. J. J. van
Wetten, Riinegommestraat 13, Zoe-
terwoude (H.R.) (tinnen siervaasje),
mej. M. C. van Seggelen, Boekhor-
sterweg 6, Oud-Ade (zakmes), mevr.
A. Kellenaar?Dameran, Stadhou
derslaan 4, Zoeterwoude-Leid-rdorp
(sigarenknipper), H. Slewe, Van der
Hoevensfraat 10, Leiden (tinnen as
bakje), G. Rietbroek ,N.E 63, Roe-
lofarendsveen (boek) en M. Kramp,
Const. Huygenslaan 47 Leiden (boek)
~52. stek, 53. deur, 54. s.d., 55. re, 57. De prijzen worden toegezonden.
