toten
ZEER BELANGRIJK
mannenwerk
uit een avontuurlijke tijd: De eerste Zeereis om de Wereld
Gemeenteraad van Lisse
DE kersthoorn
wordt geblazen
'n Pijprokende man brengt gezelligheid an...!
Adverteert in dit blad
ZATERDAG 23 DECEMBER 1950
'SR COURANT
VIERDE BLAD PAGINA 4
Dit zijn Hennie, Bennie en Hannie v. d. Jagt, die op 28 Dec. hun eer
ste verjaardag gaan vieren. Toen zij vorig jaar in Uithoorn ter wereld
kwamen, brachten zij het kindertal van het echtjaar G. v. d. Jagt-Turk
van 6 op 9. Het zal as. Donderdag vermoedelijk een flink feest wor
den in Uithoorn, want tenslotte heeft lang niet iedere plaats zijn eigen
drieling.
De voltallige raad van Lisse ver
gaderde voor de eerste maal onder
voorzitterschap van burgemeester
Mr Th. M. J. de Graaf.
Na de vaststelling der notulen
ving men terstond aan met de alge
mene beschouwingen.
De heer de Koning bracht warme
hulde aan de beide wethouders voor
hun beleid in het burgemeester-loze
tijdperk.
De heer Handsdorp wijst erop, dat
het gasbedrijf zwaar ziek is. Spr.
verwacht niet, dat de voorgenomen
centralisatie spoedig een feit zal zijn
Steun en waardering vraagt hij voor
de culturele verenigingen. Industrie
vestiging heeft spr.'s aanbeveling.
De heer Scholte, sprekend namens
de C.H. en A.R.-fractie, acht waak
zaamheid voor de financiën geboden.
Spr. informeert naar de mogelijk
heid van een bad- en zweminrichting
Spr. wijst op het schandelijk gedrag
van de jeugd op het Vierkant.
De heer van Waveren wees op de
Zondags-heiliging.
De heer van Leeuwen dringt op
een nauwe samenwerking tussen d
verschillende takken van dienst.
De voorzitter beantwoordde de
sprekers. De periode vóór de centra
lisatie van de gasbedrijven moet
overbrugd worden.
Bij de post?ewijze behandeling der
begroting werden vele onderwerpen
behandeld. O.a. werd geklaagd over
de overbelasting van de autobussen.
Een bad- en zweminrichting zal
nader worden bezien. De vergoeding
voor de secretarie dei' won<"ngcommis
sie werd op 500 gebracht, terwijl
600 werd genoteerd voor presentie
gelden der commissie-leden.
HAAGSE POLITIERECHTER
Achterliik? „Ik wist niet, dat
electriciteit niet meer gerantsoeneerd
is", zo vertelde de Leid se huisvrouw
C. N. voor de Haagse Politierechter
Zij moest terecht staan omdat zij deze
zomer electriciteit gestolen had, dooi
de meter ooen te maken en terug te
draaien. „Ik was ban? om afgesne
den te worden", luidde haar ver
weer
De off. van justitie geloofde h*ar
verhaaltje niet en eiste een gevan
genisstraf van 14 dagen. Dc politie
rechter deed het dit keer e-htDr nog
met een gemengde straf aflopen en
veroordeelde haar tot 40.boete
subs. 25 dg. en 14 dagen voorwaar
delijk.
Stelers en heler. De fabrieksar
beiders C J. van V. en W. J. B. uit
Alphen a. d. Rijn wilden met vacan-
tie gaan en konden er nog best een
zakcentje bij gebruiken. Daarom sta
len zij een hoeveelheid koperen la
gers en verkochten die aan een op
koper De off. van justitie nam in
aanmerking dat ze nog nooit eerder
veroordeeld waren maar dit was dan
ook de enige reden waarom hij geen
gevangenisstraf eiste doch f 40.
boete en 2 mnd. voorw. De Haagse
politierechter verlaagde de boete tot
25.doch handhaafde de voorw.
straf.
De opkoper C. F. IJ. uit Alnhen
ontkende geweten te hebben dat de
goederen van diefstal afkomstig wa
ren, doch dit klopte niet met de ver
klaringen van vorige verdachten.
Hij werd veroordeeld tot f 50.boe
te subs. 30 dg. en twee maanden
De subsidie aan de beide plaatse
lijke muziekverenigingen worden
verhoogd tot 350.per vereniging
en die van de zangvereniging tot
150.per vereniging.
Hierna werden de begrotingen
goedgekeurd en zonder hoofdelijke
stemming aanvaard.
De Grachtweg vanaf openbare
werken tot aan de scheepswerf van
Akerboom werd omgedoopt in „Gre-
velingstraat".
Met het voorstel inzake de straat
verlichting van de Hobahostraat
werd na ampele bespreking accoord
gegaan.
De overname van de Eerste Poel
laan is werkelijkheid geworden, het
geen volgens de heer Mesman al
reeds 20 jaren eerder had moeten
geschieden.
De heren A. J. Mesman en H. W.
Vreeburg werden herbenoemd tot
leden van het bestuur van de ge
meentelijke dienst voor Sociale Za
ken.
De beer van Leeuwen maakte nog
de opmerking dat het wenselijk was,
dat er ook van R-K. zijde een vrou
welijk lid in deze commissie zitting
zou hebben. In de toekomst zal hier
naar worden gestreefd.
(Wordt vervolgd)
Een overoud gebruik bij de land
bouwende bevolking van oostelijk
Overijsel is nog steeds in zwang. Wij
bedoelen het blazen van de zoge
naamde midwinters- of Kersthoorn.
Van vier weken voor Kerstmis tot
Driekoningen weerklinkt daar over
de eenzame akkers en uitgestrekte
heidevelden, bij morgen en avond,
een eigenaardig jodelend geluid,
voortgebracht door een houten hoorn
waarop de boerenzoon of knecht rr/et
veel inspanning blaast.
Deze hoorn bestaat gewoonlijk uit
twee stukken geknipt wilgenhout,
welke stevig met houten banden tot
een soort hoorn worden samenge
voegd. De lengte bedraagt 1VA m.;
ongeveer het gehele instrument heeft
enigszins de vorm van een hoorn van
overvloed, doch is minder sierlijk
gebogen. Tot mondstuk dient een
stuk van een uitgeholde vliertak.
De toonafstand tussen hoogste en
laagste toon, welke men kan voort
brengen, bedraagt niet veel meer
dan een octaaf. Om echter meer
kracht, meer sterkte aan het voort
gebrachte geluid te geven, legt men
bij het blazen het uiteinde van de
hoorn over de rand van de waterput
en zo kan men het jodelen van de
Kersthoorn op uren afstands horen.
Noch koude, noch regen weerhou
den de boerenzoon, om door zijn in
strument het volk te verkondigen,
dat Kerstmis is gekomen, of reeds
voorbij >s- En in de Kerstnacht zelf
is het geluid van die hoorn niet uit
cïe lucht.
Nochtans beginnen ook de echte
midwinterhoorns tot de zeldzaam
heden te behoren. Ze zijn gerang
schikt onder 4e oudheden van een
paar oudheidkamers in Overijssel.
1. In Sabrosa in Portugal leefde
eens 'n jongen, die Fernao de Magal-
haes heette. Sabrosa is de enige pro-
vincie van Partugal, die niet aan de
zee grenst. Ondanks dat droomde
Fernao er altijd van om later zee- I
man te worden. Hij leefde ook pre
cies in de tijd van de grote ontdek
kingsreizen. Feriao hoorde dikwijls
vertellen over avontuurlijke reizen. I
Hij hoorde van de ontdekking van
Amerika door Columbus Hij zag
zeldzame en kostbare dingen uit
vreemde landen in de winkels. Hier
door ontstond vanzelf het verlangen
naar de zee. Toen Fernao 13 jaar
was geworden, nam zijn vader hem
mee naar Lissabon, de hoofdstad van
Portugal. Hier lag het paleis van ko
ning Manuel, waar Fernao edelknaap
werd. Nu was hij dichter bij het
avontuur en bij de zee gekomen. Drie
spannende jaren bracht hij door in
de hoofdstad. Altijd gebeurde er iets
aan het hof, in de stad of in de ha
ven. Met zijn 17e jaar maakte hij
iets geweldigs mee. In het voorjaar
van 1497 beval koning Manuel aan
Vasco da Gama de zeeweg naar Oost-
Indië te vinden.
2. De koning gaf Vasco da Gama
vier flinke schepen en een paar klei
ne, om levensmiddelen mee te ne
men. Er waren 170 mannen aan
boord. In Juli was men gereed om
uit te varen. Heel Lissabon was op
de been. Langs het strand liepen de
zeelieden met hun familie. De admi
raal en de zeeofficieren gingen naar
de kerk, om te bidden voor een be-
houden vaart. De hele nacht bleef
men in spanning wachten en toen
eindelijk de morgen aanbrak, kozen
de schepen met wapperende vlaggen 1
in top het ruime sop. Vele lange j
maanden wachtte Fernao en de ande-
dere mensen in Lissabon op de te
rugkeer van de schepen Eindelijk
was het zo ver. Vasco da Gama be
gaf zich naar de koning met goud en
zilver en een prachtig beeld van O.L.
Heer, dat geheel uit goud was ge
maakt. Het woog 27 kilo. Fernao
maakte de ontvangst van da Gama
aan 't koninklijk hof mee. Da Gama
was de grote man en hij kon zich
niet meer op straat vertonen zonder
dat de mensen om hem heen dron
gen.
3. Ook de zeelieden van Vasco
da Gama stonden in het middelpunt
van de belangstelling. Zij waren de
ontberingen, die zij Hadden gehad,
gauw te boven en vertelden overal
over de vreemde volken, die ze be
zocht hadden en over de merkwaar
dige dingen, die ze op hun weg naar
Iniië hadden gezien. Heel Portu
gal stond ondersteboven van de ge
beurtenissen en iedereen sprak over
rijkdommen, die het land nu zou ver
werven. Fernao werd steeds onge
duldiger. Hij wilde ook gaan i-eizen
en in het j.aar 1504 meldde hij zich
aan voor de dienst op Indië. Hij was
er van overtuigd, dat er in het verre
Oosten nog veel te ontdekken was.
Fernao kwam op het schip van Die-
go Lopez Squirras, dat de opdracht
had een bezoek te brengen aan
eilanden in het verre Oosten. On-
derweg moest er dikwijls gevochten
worden. Hij was echter niet bang.
Fernao blonk uit in de strijd en raak
te tweemaal gewond. Overal waar
hij kwam, gebruikte hij zijn ogen en
ontdekte, dat de volken primitiever
werden naar mate men meer naar
het Oosten ging.
4. Op het eiland Ternate heerste
een vriendelijke vorst. Hij ontving
de expeditie met eerbewijzen en een
vriend van Fernao blëef er achter,
om de vorst te dienen. Fernao ging
terug naar Portugal. Hij wilde van
Portugal uit een zeereis om de we
reld maken. Allereerst ging hij stu
deren, maai ondanks dat ging zijn
plan nog niet gauw in vervulling.
De koning zónd hem naar Marokko,
om tegen dc Moren te vechten. Ein
delijk, in 1517, had hij zijn p.an ge
reed. Vol verwachting ging hij naar
koning Manuel op wiens hulp hij
rekende. De koning geloofde echter
niet, dat het pxan verwezenlijkt kon
worden. Ontgoocheld verliet Fernao
zijn geboorteland en trad in dienst
van de Spaanse koning, die wel iets
voor zijn plan voelde.
5. Een heel jaar ging er heen met
het treffen van voorbereidingen.
Fernao had vele vijanden aan het
hof. Die mensen waren jaloers. On
danks alle tegenwerking werd hij
echter in de zomer van 1519 door de
koning benoemd tot chef-kapitein
van een vloot met 4 schepen. Een
der eerste aanlegplaatsen onderweg
was Tenerifa. Terwijl hij op een
gunstige wind wachtte, werd Fernao
ingehaald door een Portugees schip,
dat een brief van een vriend voor
hem meebracht. Hierin werd hij ge
waarschuwd voor de Spaanse kapi
teins, die kwaad waren, omdat zij
onder bevel van een Portugees ston
den. Fernao deed echter, of hij niets
wist. Ze voeren verder naar het
Zuiden. Het weer was erg slecht.
Bijna 60 dagen achter-een regende
het en zij hadden veel storm en on
gunstige wind. Tenslotte werd het
weer toch beter en voeren zij naar
Zuid Amerika. Verschillende kapi
teins lieten hun ontevredenheid blij
ken. Zij gehoox'zaamden slechts lang
zaam. Magalhaens bleef echter kalm
en/gaf bevel het vlaggeschip te blij
ven volgen.
6. Op 23 November bereikten de
schepen Zuid-Amerika. De bewoners
waren uiterst vriendelijk voor de
zeelieden. De tocht ging verder naar
St. Lucia en Rio de Janeiro. Het
werd koud en stormachtig De zee
was erg wild. Fernao Magelhaens
besloot een zee-inham binnen te va
ren, die hij de naam gaf van Port
San Julian. Nauwelijks was het an
ker gevallen, of op de schepen brak
muiterij los. Drie Spaanse zee-offi
cieren overvieleh het schip_San An
tonio", gesteund door 30 zeelieden.
De kapitein van het schip was op de
hand van Fernao en werd derhalve
vermoord. Een neef van Magelhaens
moest zich overgeven en werd in de
boeien geslagen De opstandelingen
hadden 24 uur de macht over drie
schepen, maar de volgende dag, ver
overden de mannen van Fernao er
een terug. In de donkerte van de
nacht, probeerden enige verantwoor
delijke officieren er tussenuit te ko
men, maar het lukte hun niet. Zij
werden ontdekt en in een bloedige
strijd, waarbij de kanonnen een
woordje meespraken, vond de op
stand een einde.
7. Fernao strafte de opstandelin
gen streng. Een paar leiders werden
ter dood gebracht en twee kapiteins
moesten achterblijven op de verlaten
kust, als de schepen verder zouden
gaan. Zestig lieden, die Magelhaens
niet vertrouwde, werden in de boeien
geslagen. De rust was hiermede
weergekeerd. Magelhaens werd on
geduldig om weg te komen Hij wist
dat hij ondanks storm de Stille
Oceaan kon bereiken. Hij wilde ech
ter niet riskeren, om de gehele
vloot ixit de zee-arm te laten gaan
naar de volle zee. Hij nam er genoe
gen mee, dat Serrano met een schip
vooruit ging. Hij moest proberen
zuidwaarts te komen en onderzoe
ken, hoe lang de kust was. Het duur
de lang eer de zeelieden weerkeer
den. Op een goede dag gebeurde er
echter iets. Op de oever vertoonde
zich een inlander. Hij was ontzettend
groot en zijn voeten staken in schoe
nen van dierenhuiden, waaronder
een zool van stro. Daar op de oever,
danst hij in de schemering.
HULST ALS OUDE VERTROUWDE
VERSIERING
Volgens de legende zou de hulst
zijn ontstaan te danken hebben aan
de kruisiging van Jesus; ze is dus
een gepaste versiering op 's Heren
Geboortefeest. De palm toch, waar
van men bij de intocht van Jesus
twijgen had gesneden, kreeg bij het
roepen van „Kruisigt hem" doornen
of stekels en is sedert die dag steeds
groen gebleven.
De algemeen bekende hulst, die bij
ons in struik vorm' wordt aangetrof
fen, is als Kerstviering zeer bekend;
de altijd groene struik, die zich tot
een boom kan ontwikkelen, maar
daarvoor een hoge ouderdom moet
bereiken, wordt in ons land veel
vuldig aangetroffen, in vele tuinen
ook als hegbeplanting. Volgens op
gave ziin er wel een 150 soorten
hulst (Ilex); maar bij ons zijn
slechts enkele soorten inheems.
Voor versiering gebruikten reeds
de oude Romeinen bij hun feesten
in December ter ere van Saturnus
de hulst; in Frankrijk draagt men
met Nieuwjaar de takken van de
Mistel, elders hulsttakken. De eer
ste Christenen namen het gebruik
van het dragen van hulst over en
niet onwaarschijnlijk is het, dat het
versieren met de doornige bladeren
en bloedrode bessen het symbool
werd geacht van het bloed van
Christus en Zijn doornenkroon.
Kerstmis helder en klaar,
geeft een goed honigjaar.
Kerstmis winderig. Lichtmis stal,
een massa hooi beloven wil.
Met Kerstmis aan de deur,
met Paschen aan het veur.
Als het Kerstkind is geboren
zijn de knolletjes bevroren
Een Kerrtmis die u buiten ziet,
een Paschen straks met kou u biedt.
„Pijproken is zo gezéllig!" - Dat vinden vrouwen en
meisjes. Het geldt voor alle vaders, mannen of verloof
den. Bij de krant in de huiskamer, bij besprekingen,
bij alle werk en ieder uitstapje is een pijp tabak oer
gezellig. Het staat een man! Pijproken maakt de jongeren
flinker, de ouderen gezelliger, de nerveuzen rustiger. Een
pijp staat sportief en mannelijk. Maar bovenal: ais pijp
roker smaakt U het zuiverste en hoogste rookgenot.
Nog slechts tot 31 December a.s. kunnen wij voor
voor de thans geldende prijzen.
Personenauto's, Bestelauto's en Chassis
leveren
N.v. „HET MOTORHUIS"
Leiden - Morssingel 1 b - Telefoon 24741 (4 lijnen)
