S)e&2id6e6oti
HUURTOESLAGEN?
Haag
Sneltrein Bazel-Den
in België ontspoord
Laatste bruggenhoofd in
N. Korea wordt ontruimd
Trein greep 7
arbeiders
Uitplundering der
Hongaarse kloosters
Truman spreekt
Zaterdag
DONDERDAG 14 DECEMBER 1950
42ste JAARGANG
No. 12158
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
(PRIJZEN VANAF 1 JANUARI 1951)
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZLis
Papengracht 32, Tel. 2005Adm. en Adv. 20826. Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15. ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Dij de behandeling van de begro-
ting van Wederopbouw en Volks
huisvesting is opnieuw het probleem
ter sprake gekomen van de door ve
len gewenste huurverhoging en de
daaraan verbonden noodzakelijke
compensaties voor de minst draag-
krachtigen.
Zoals bekend is na een behande
ling van het desbetreffende wetsont
werp de huurstop verschoven naar
15% boven de huren van 10 Mei 1945,
maar deze huurverhoging zou niet
ingaan, indien niet tegelijkertijd, na-
mélijk op 1 Januari 1951. een belas
tingverlaging ter compensatie van
deze huurverhoging zou zijn doorge
voerd. Aangenomen nu, dat de Eerste
Kamer de belastingontwerpen dien
aangaande nog vóór 1 Januari kan
behandelen, zodat zij ook vóór die
datum in het Staatsblad kunnen ver
schijnen, staat niets een huurverho
ging van 15% meer in de weg. Zou
dat niet het geval zijn. dan zou tege
lijk met de belastingverlaging ook de
huurverhoging tot een latere datum
waarschijn'ijk 1 Februari moe
ten worden verschoven.
F^aarmee echter is deze zaak nog
bij lange na niet in orde. Er zijn
nog twee problemen ter oplossing
overgebleven, welke zeer nauw met
elkander verband houden. Ten eerste
is er het probleem van de huurverho
ging, nog altijd niet geheel opgelost,
omdat velen terecht menen, dat een
verhoging van 15% een verdere te
ruggang van ons huizenbezit niet zal
kunnen voorkomen En daarom ver
langen zij een huurverhoging van
minstens 20%
Er is echter een tweede probleem,
dat in het geval van een nog hogere
huurverhoging nog ernstiger en
moeilijker oplosbaar zou worden, na
melijk de compensaties welke deze
noodzakelijk zou maken. Zoals men
zich zal herinneren heeft het een de
bat van ongeveer drie weken in de
Kamer gekost, voordat minister Lief-
tinck en de Kamer h'et eens waren
over de compensaties. En gehéél eens
was men het toen eigenlijk nog niet.
Want bij de gevonden oplossing, wel
ke een aanzienlijke belastingverlich
ting te zien gaf, was er geen compen
satie voor de minst draagkrachtigen.
namelijk voor hen niet, die óf door
hun bescheiden inkomen óf door hun
groot kinderaantal buiten de belas
ting vielen. Deze zouden alleen de
huurverhoging te verwerken krijgen
waar tegenover geen belastingver
laging zou staan. En op compensa
tie ook voor deze groepen is de Ka
mer blijven aandringen Met het ge
volg, dat. naar minister In 't Veld bij
de verdediging van zijn begroting
mededee'de. de plannen voor de
compensatie van deze minst draag
krachtigen nog vóór de behandeling
van de begroting van Sociale Zaken
bij de Tweede Kamer kunnen wor
den verwacht.
Nu drong de Kamer bij minister
In 't Veld opnieuw weer aan op
een verder strekkende huurverho-
staan, dat minister In 't Veld deze
in overeenstemming met de op
vatting der regering van de hand
wees. Hij zeide: wij hebben met de
grootste moeite de compensaties
kunnen vinden voor de huurverho
ging van 15%, voor een huurverho
ging van 20% zou het ten énemale
onmogelijk zijn nieuwe compensaties
te vinden. Het alternatief daarvan is,
dat de regering middels huurtoesla-
gen of anderszins uit de schatkist
zou moeten bijpassen. Maar Ook dat
is onmogelijk, gezien de toestand
van 's Rijks schatkist. En hij herin
nerde aan de mededeling van minis
ter Lieftinck, dat dezé ongeveer 150
millioen op de begroting wilde gaan
bezuinigen. Wat zou in dat geval
daarvan terecht kunnen komen?
Alleen maar de huren verhogen en
dan maar afwachten wat er zou ge
beuren, achtte de minister van We
deropbouw evenzeer uit den boze,
omdat dan de spanning tussen lonen
en prijzen nog verder zou worden
verstoord en daarvan het ergste te
vrezen was. Hij gaf wel toe. dat in de
toekomst een verdere huurverhoging
noodzakelijk zou zijn- Wil Nedenand
deze woningcultuur handhaven, dan
zou het beteid moeten zijn hoger hu
ren te gaan betalen. Gevraagd naar
de verhouding tussen huren en inko
men meende minister In 't Veld, dat
deze zou moeten worden als 1 6.
waarom de regering de algehele
overeenstemming over deze kwestie
zich uit de hand heeft laten glippen.
Reeds bij de behandeling der belas
tingontwerpen- en eerder nog bij de
huurverhogingswet- zijn deze eisen
van hogere huren én compensaties
nadrukkelijk gesteld. De regering
heeft een huurverhoging van 15%
evenals nu ronduit van de hand ge
wezen Maat zij had kunnen vermoe
den dat de Kamer het er niet bij
zou iaten zitten en daaraan zou vast
houden. Evenals de Kamer heeft
vastgehouden aan compensaties ook
voor de minst draagkrachtigen. Dit
laatste heeft de regering nu ge
noodzaakt tot een op ossing, welke
spoedig bij de Kamer zaï worden in
gediend en welke ongetwijfeld op
nieuw geld zal gaan kosten.
Het zou toch verstandiger van mi
nister Lieftinck zijn geweest, als hij
minrtens de eis tot compensatie
voor allen direct zou hebben overge
nomen. maar deze had gezet binnen
het raam van de belastingverlichting.
Dan had hij kunnen zeggen: ook ik
wil deze compensatie, maar geef
maar eens aan. waar ik het geld daar
vóór moet hc-len. Hij heeft dit ver
zuimd. En het is de K V P. niet
euvel te duiden, dat zij daarna op
deze compensatie is blijven aandrin
gen Want het zou toch al te vreemd
ziin, als juist de grote gezinnen
en dat zijn er in ons land nog altijd
zo ongeveer anderhalf mi'lioen
de dupe zouden worden van deze
huurverhoging van 15%
Nu zal de regering waarschijnlijk
moeten eaan werken met huurtoe-
slagen. Binnenkort zullen wij het
weten. En het zal interessant zijn dan
te ontdekken waar minister Lieftinck
ging. Zoals de situatie zich op het deze huurtoeslaeen al dan niet zal
ogenblik voordoet, valt het te ver- hebben gevonden.
STOKER EN MACHINIST GEDOOD
DE SNELTREIN Bazel-Den Haag is nabij Poix St. Hubert (Belgisch
Luxemburg) ontspoord. Er werden twee mensen gedood, 24 reizigers
werden gewond, van wie vier zwaar. Een der gewonden is mevrouw° de
weduwe Pex—Van Straten uit Den Haag, die op terugreis was van Zü-
rich. Een Belgisch gezin, vader, moeder en zoon, is in het'ziekenhuis op
genomen.
Het ongeluk gebeurde op een deel
van de spoorbaan (Poix St. Hubert
ligt tussen Jemelle en Arlons), waar
men aan het werk was. In verband
daarmede was het treinverkeer over
één spoor geleid. Ter plaatse heeft
de spoorbaan een hoogte van zeven
meter.
De locomotief stortte omlaag, de
bagagewagen werd zwaar bescha
digd. Ook het eerste en het tweede
rijtuig stortten van de hoge helling,
het derde en vierde ontspoorden,
doch vielen niet naar beneden.
De stoker vond de dood. Vier ge-
wohden konden ter plaatse worden
verzorgd. Zes werden in allerijl naar
een ziekenhuis gebracht. De machi
nist geraakte beklemd tussen loco
motief en tender. Het duurde tv/ee
uur voor men hem had bevrijd. Met
een acetyleenbrander heeft men
enige ijzeren platen moeten door
snijden om hem uit de wrakstükken
te kunnen verlossen. Des avonds is
hij in het ziekenhuis van Libramont
overleden.
Het treinverkeer tussen Namen
en Arlons is omgeleid.
Vermoedelijk is het ongeluk ver
oorzaakt doordat de trein toch nog
te snel reed op het punt waar werk
in uitvoering was. Er is daar over
een kort? afstand enkel spoor en de
trein ontspoorde toen hij weer op
dubbelspoor kwam. De rails werden
weggerukt. De reizigers die niet ge
wond zijn, zijn naar Namen gebracht
vanwaar zij met een andere trein
hun reis konden voortzetten. Eén
van de reizigers, die slechts een lich
te schram heeft opgelopen aan het
oog, was in Libramont ingestapt
omdat er ij zei op de wegen lag en
hij meende, dat het veiliger zou zijn
de reis per trein dan per auto voort
te zetten!
Ordelijk en geen „Duinkerken"
T^USSEN DE PUINHOPEN van het platgebombardeerde Hoengnam is
een tentenstad verreizen, waarin tienduizenden UNO-soldaten op nun
beurt wachten om met landingsbootjes naar de voor de kust op stoom
liggende evacuatieboot te worden gebracht. Gisteren is de ontruiming
van dit laatste geallieerde bruggenhoofd in Noordoost-Korea, waar zes
tigduizend Amerikaanse, Britse en Zuidkoreaanse soldaten zijn samen
gedrongen, begonnen.
ALLEN GEDOOD
Een electrische trein van de lijn
Brussel—Antwerpen heeft Woens
dagavond omstreeks 11 uur in de om
geving van Contich (Antwerpen)
een groep van 7 Belgische arbeiders
aangereden. Zes van hen werden op
slag gedood,, de. zevende is in het
hospitaal aan zijn verwondingen
overleden.
Volgens de eerste berichten werk
ten de seinen normaal bij het na
deren van de trein, doch op hetzelf
de ogenblik reed de sneltrein Am
sterdamParijs voorbij. Tengevolge
van de rook van de sneltrein hebben
de arbeiders de electrische trein niet
zien naderen.
DIBELIUS VLOOG ER NIET IN.
De Evangelische „Landesbischof"
van Duitsland, ds. Otto Dibelius,
heeft de eis van de Sovjet-Duitse
machthebbers tot verplaatsing van
de zetel der Protestantse Kerkleiding
van W.-Berlijn naar Brandenburg van
de hand gewezen. Alleen de leiding
der Protestantse Kerk, zo verklaart
ds. Dibelius, heeft het recht over de
vestiging van de zetels van haar be
stuur alsook over een eventuele ver
plaatsing te beslissen. De hoogste lei
ding der Duitse Evangelische Kerk
noemde het decreet der rode rege
ring van 6 December een „plompe
poging om in het bestuur der Kerk
in te grijpen en het geestelijke gezag
onder haar invloed te brengen."
ONDER DEKKING VAN HET
SCHEEPSGESCHUT
Onder dekking van het machtige
geschut der geallieerde oorlogsbo
dems varen honderden kleine boot
jes heen en weer, van de haven naar
transportschepen, die voor de
kust moeten blijven liggen. De lan-
aingsbootjès kunnen wél tot aan de
kade komen en varen keer op keer
geladen met manschappen en uitrus
tingsstukken naar de schepen terug.
Op de kade is vrijwel alles ver
meld, zoals ook de stad zelf vrijwel
geheel vernietigd is Slecht? een p*ar
grote betonnen pakhuizen zijn intact
gebleven en hierin zijn de voorraden
voor de troepen, die de evacuatie dek
ken, geborgen.
AFSCHEID VAN GEVALLEN
KAMERADEN
Alvorens met de inscheping van
de mariniers een begin zou worden
gemaakt heeft de divisie afscheid ge
nomen van haar gesneuvelde kame
raden. Dicht bij de haven is onder
een paar verspreide dennebomen
de enige bomen uit de hele streek
een klein soldatenkerkhof aange
legd. Gistermorgen vroeg traden de
mariniers hier aan om in een korte
maar ontroerende Dlechtigheid een
laatste saluut te brengen aan hen,
die zij achter moeten laten. Protes
tantse, Katholieke en Joodse geeste
lijken gingen voor in gebed, wa°rna
de divisie-commandant, generaal
Smith, het dodenappèl hield. Terwijl
dh alles Dlaats had, waren krijgsge
vangenen nog bezig de rode aarde
onder de riten witte kruisen vast te
stampen Want tijd is kostbaar in
deze urén.
ONTRUIMING VERLOOPT
ORDELIJK
Onderwijl is de ontruiming tot nu
toe volkomen ordelijk en volgens
schema verlopen. De Chinezen heb
ben behalve een kleine aanval ter
sterkte van een compagnie, geen po
gingen gedaan de inscheping te ver
storen. Wel werd er in de afgelopen
r.acht in de buurt van dé haven ge-
weervuur gehoord
Er ligt een diepe verdedigingsgor
del rond het bruggenhoofd en de
enorme vuurkracht, die de bij ieder
itrategiseh punt opgestelde kanon-
ren en mortieren, te zamen met de
scheepsartillerie en de luchtmacht
kunnen ontwikkelen kan voorko
men, dat een aanval der Chinezen
do ontruiming in een „Duinkerken"
zou doen veranderen. Er worden
verder nog twee startbanen aange
legd, zodat de laatste verdedigers
snel per vliegtuig in veiligheid ge
bracht kunnen worden. De vele ge
wonden worden met transportvlieg
tuigen naar Japan overgebracht. De
bestemming van de andere' troepen
wordt evenwel streng geheim ge
houden.
De evacuatie wordt versneld onder
c'.e enorme druk, die de tienduizen
den Koreaanse vluchtelingen uitoefe
nen. Zij mogen het bruggenhoofd
niet binnenkomen. De handhaving
van deze maatregelen eist de groot
ste waakzaamheid van de UNO-troe-
pen, daar er met iedere groep vluch
telingen saboteurs en guerillastrij-
ders meekomen.
DEFENSIE-LINIE BIJ SEOEL
In het Noordwesten hebben de
UNO-troepen een boogvormige ver
dedigingslinie ten Noorden van Seoel
ingericht In de buurt van de 38e
breedtegraad, waar nog Amerikaan
se voorhoeden opereren, vonden eni
ge kleine schermutselingen plaats
tussen UNO-patrouilles en Noordko-
reaanse troepen en guerillastrijders.
Tot nu toe hebben echter geen geor
ganiseerde legerafdelingen der com
munisten getracht de grens tussen
Noord- en Zuid-Korea te overschrij
den.
De enige gevechtsactiviteit van
enige omvang vond gisteren dan ook
slechts in de lucht plaats, ruim 400
keer stegen geallieerde vliegtuigen
op om vijandelijke troepenconcen
traties en verbindingswegen te bom
barderen en met boordwapens te be
stoken.
IN AFWACHTING VAN DE THUIS-1
KOMST VAN BERTHA. - In het
gezin Hertogh te Bergen op Zoom
heerst een vreugdevolle stemming,
nu het zusje Bertha met haar moe
der op weg is naar Nederland
Broertjes van het meisjes bezig
met het versieren van de stoelen
voor Bertha en haar moeder.
DE PARTIJ VAART ER WEL BIJ
7 December was de uiterste ter-1 deel der goederen verdween echter
mijn, waarop de kloosterlingen in naar de partijgebouwen en naar de
Hongarije hun kloosters en tehuizen clubhuizen van de jeugd- en sport'
moesten hebben verlaten. Het de
creet van het presidium van de
volksdemocratische Hongaarse repu
bliek had zulks bevolen. Dit bevel
betekende echter niet, dat de kloos
terlingen inderdaad tot 7 December
tijd hebben gehad de nodige voorbe
reidingen te treffen. Reeds in Sep
tember, enkele dagen nadat het de
creet in het Staatsblad was gepubli
ceerd, ging de politie op bevel van
het Ministerie van Binnenlandse Za
ken over tot de uitplundering van de
kloosters, waaruit de religieuzen
reeds in de eerste „Bartholomeus-
nachten" van 9 en 10 en 19 eft 20 Juni
en van half Juli waren verdreven.
Op het ogenblik heeft men het
vooral gemunt op het meubilair, het
beddegoed, het persoonlijke boeken
bezit der religieuzen en de biblio
theken der kloosters en tehuizen. Te
Széged bewerkt de propaganda af
deling der Communistische Partij
voornamelijk de arme gezinnen en
belooft hun, dat zij vooral zullen
profiteren van de bedder de tafels
en stoelen der kloosterlingen, wier
onnutte en passieve leven een* voort
durende belediging is voor de ellen
de van het proletariaat.".
Het voorbeeld van Szeged werd
onmiddellijk nagevolgd door de com
munisten in andere steden. Een groot
MILITAIRE CHEFS VERGADEREN
IN LONDEN. Dinsdag werd te
Londen door de Militaire Commis
sie van het Noord Atlantisch Pact de
vergadering geopend, waar de vraag
stukken behandeld worden, betref
fende de Europese verdediging eix
de bijdrage van Duitsland aan deze
verdediging.
Kolonel van Neynatten uit Ned
land (2e van links), in gesprek met
Kolonel Husjord uit Noorwegen (ge
heel links); Generaal Majoor A Ro
da uit Italië (2e van rechts) en Ge:
neraal Majoor S. B. Beylinan ui:
Finland (geheel rechts).
AFTOCHT
organisaties. Hoewel de kloosters en
tehuizen ook wel voor bewoning
werden vrijgegeven, werden er toch
voornamelijk regeringsbureaux
kazernes van gemaakt. Vooral langs
ae Oostenrijkse en Joego-Slavische
grens werden, de kloosters omge
bouwd tot kazernes.
Het linnengoed der kloosters kwam
voornamelijk in het bezit van de
autoriteiten van politie en partij, die
in sporadische gevallen het linnen
goed in een openbare verkoping ver
kochten.
Ambon verwoest
Ooggetuige vertelt
De stad Ambon is vrijwel van de
aardbodem verdwenen. Nog maar
vier grote gebouwen staan er over
eind, waaronden een moskee en een
electrische centrale. Dit werd in Dja
karta meegedeeld door de heer Mau
rice Muir, een functionaris van de
Australische oorlogsgravendienst, die
de gevechten op Ambon heeft mee
gemaakt. Muir vertelde dat Indone
sische vliegtuigen de stad herhaalde
lijk hebben gebombardeerd, maar
dat de verwoesting voor een groot
deel toch veroorzaakt is door brand
stichting. Juist vóór zijn vertrek op
1 December zag hij de installaties
van het vliegveld Laha in brand
staan. Er wordt op het eiland Am-
bon nog altijd gevochten.
De troepen van Djakarta zijn in
het bezit van het hele Noordelijk
deel. De Ambonezen voeren een
guerillastrijd op 't Zuidelijke schier
eiland. De Indonesische troepen, die
alles bij elkaar 20 .000 man tellen,
hebben tot nu toe ongeveer 4C00
man verloren. De Ambonezen, wier
aantal ongeveer duizend man be
droeg, hebben ei naar schatting een
vijfhonderd verloren. Onder de bur
gerij bedroeg het aantal doden en
gewonden naar schatting ongeveer
5000. Tachtig percent van de Am-
bonese bevolking lijdt aan ondervoe
ding.
DE DWANGSOM VAN DE K.P.M.
Het vonnis, dat door de president
van de Amsterdamse rechtbank tegen
de K.P.M. is gewezen en waarbij deze
maatschappij werd veroordeeld tot
het betalen van een dwangsom als zij
nog verder schepen beschikbaar stel
de voor het vervoer van troepen en
oorlogsmaterieel naar de Zuid-Mo-
lukken, wordt thans ten uitvoer ge
legd, meldt het N v. d. D.
De advocaten van de Republiek
der Zuid-Molukken hebben de K.P.
M. gesommeerd om vóór Vrijdag een
dwangsom van 500.000 te betalen,
daar zij van oordeel zijn, dat het ver
voer, dat de president juridisch on-
oirbaar achtte, toch nog doorgaat.
LJET IS EEN TREURIGE aftocht,
**die evacuatie van het bruggen
hoofd van Hoengnam in Noord-Ko-
rea. Weliswaar verloopt alles orde
lijk en is het geen „Duinkerken",
maar de ondergrond van deze eva
cuatie is de nederlaag van de Ver
enigde Naties tegen de in Mao ge
materialiseerde kracht van de plom
pe agressie. Men ruimt het veld voor
het geweld, dat men juist wilde be
strijden, de vlag van het „recht bo
ven kracht" wordt gestreken en men
ls al blij, als de 38e breedtegraad het
houdt Dat is geheel afhan-
0 kelijk van de luim van Mao.
Het schijnt, dat hij inderdaad
oren heeft naai het voorstel om bij
deze befaamde breedtegraad het vu
ren te staken, en daarom wordt te
Lake Success voorzichtig gemanoeu
vreerd. Die imaginaire grenslijn is
een belangrijk ruil-object. Mao is be
reid van verdere gewelddaden af te
zien (althans voorlopig) wanneer hij
daarvoor enige beloningen krijgt. Hij
wil opgenomen worden in de Ver.
Naties en in het bezit gesteld wor
den van Formosa. Wij, met onze be
grippen over eerlijkheid en recht
vaardigheid, zien daarin niets an
ders dan brutale chantage, maar in
de internationale verhoudingen zijn
deze begripnen blijkbaar niet geldig»
Daar zegt Mao eenvoudig: Ik kan
alles nemen wat ik wil, met geweld.
Geef het daarom liever goedschiks,
dan ben ik nog vredelievend op de
koop toe".
Amerika voelt zeer wel, waar de
schoen wringt en is weinig geneigd
om met de overweldiger te onder
handelen. Het ziet vooral na Att-
lee's bezoek echter wel in, dat er
toch gepfaat zal moeten worden,
maar wil de onderhandelingen be
perken tot Korea alleen. Neen, zeg
gen Mao's vertegenwoordigers, wij
gaan ook onderhandelen om die ze
tel in de UNO en over Formosa, an
ders zetten wy de duimschroeven
verder aan en overschrijden de
breedtegraad.
Zoals men zich herinneren zal,
zijn de Westelijke democratieën het
in dit opzicht niet eens. Attlee is een
voorstander van Mao's toe'ating tot
de vergaderzalen van Lake Success
en hij heeft dat standpunt gehand
haafd ook na de besprekingen met
Truman. Peking staat er dus niet
slecht voor.
Op het ogenblik is een commissie
van drie bezig een formule uit te
vissen, die het mogelijk zal maken,
dat er een wapenstilstand komt aan
de 38e breedtegraad onder aanne
melijke voorwaarden. Misschien lukt
het, om al is MacArthurs belofte,
dat de manschappen met Kerstmis
thuis zouden zijn, niet te verwezen
lijken- gebleken althans het ka
non te doen zwijgen op Kerstmis, of
schoon Mao als „vredesvorst" niet ons
ideaal is.
Uitroeping noodtoestand
verwacht
President Truman zal Zaterdag
morgen vroeg een radiorede houden
over de wereldcrisis, aldus is te
Washington bekend gemaakt.
De uitzending is om 4 uur of 4.30
uur (Ned. tijd) in de nacht van Vrij
dag op Zaterdag. Men verwacht, dat
deze rede een uitroeping van de
noodtoestand in de V.S. zal bevatten
of daarop zal volgen. Truman zal
over enkele opofferingen spreken,
die de Amerikanen zich zullen moe
ten getroosten, en over de stappen,
die de regevng wil nemen met het
oog op de dreiging van een algehe
le oorlog.
Ka.'i'L&itie...
Angst bedekt de waarheid; durven
vertrouwen geneest angst, en leidt
naar geloof.
