Minister In 't Veld en de confes
sionele woningbouwverenigingen
PASOPUWKEEL
ABDIJSIROOP
Nog slechts één aanval op het
provinciaal spaarpotje
Een
die niet t pjiak
g.etuiq.e
k J
WOENSDAG 13 DECEMBER 1950
h U1URAN1
PAGINA 2
Ontstemd over verkeerde uitleg
T^E GOEDKOPE woningbouw, volgens het principe Bouma, viert wel
dra zijn een-jarig bestaan, mede dank zij het royale gebaar om deze
huizen buiten het normale bouwvolume om. te doen bouwen. Dit be?
scheiden jubileum, dat in het bijzonder door velen op het platteland en
in de kleine steden met een dankbaar hart zal worden gevierd, vormde
voor het ministerie van VVederopbou w en Volkshuisvesting aanleiding de
pers enkele schakeringen van deze jongste aanwinst van ons nationale
woningbezit te tonen. Minister In 't Veld was gistermiddag naar Leeu
warden gekomen om de excursie, die in het Noorden van het land was
gehouden met een openhartig „bouwpraatje'' te besluiten.:
Omdat o.m. lang niet alle gemeen
tebesturen goedkope huizen kunnen
bouwen en ornaat de huren het huur-
peil zouden aantasten, kan de goed
kope woningbouw geen lang leven
hebben. De minister verklaarde ech
ter, dat dit systeem, toegepast als een
experiment, verstarring van de bouw
kosten heeft doorbroken en een ze
kere zuinigheid heeft gestimuleerd.
Geruststellend voor tal van gemeen
tebesturen moet 's ministers toezeg-
eing klinken, dat het niet de bedoe
ling is de extra-contingenten goed
kope woningen van het z.g richtings
contingent af te trekken. Op lange
termijn gaat dit echter wel een rol
spelen.
En zoals verwacht mag worden
zal de rijksbijdrage voor woning
bouw worden herzien. Er komt een
nieuwe regeling, die zal fluctueren
en tussen de f 225 (normale bijdra
ge) en ƒ120 (goedkope bijdragen).
Men zal uitgaan van een basis-bij
drage.
Dat de goedkope bouw, die in een
zeer verrassend tempo op het platte
land is verlopen, materialen aan de
normale bouw zou hebben onttrok
ken, moest de bewindsman ontken
nen: „Er is momenteel geen tekort
aan materialen".
Uitvoerig ging de minister in op de
critiek, die hem van de zijde van de
K.A.B. heeft bereikt. Een woord
voerder van de K.V.P. in de Kamer
heeft deze critiek mede, zij het in
minder sterke mate namens het C.
N.V. geuit, Het ging hier om de wo
ningbouwverenigingen.
„Men heeft echter niet precies ge
weten wat ik gezegd heb, aldus de
minister Het ware beter eerst de
handelingen af te wachten Ik heb
geen bezwaar tegen de confessio
nele woningbouwvereniging. Als de
Katholieken echter hun woning
bouwvereniging willen gaan splitsen
in één voor arbeiders en één voor
niet-arbeiders, dan gaat mij dat te
ver".
De mogelijkheden voor zuinige
bouw worden dan benerkt, omdat
men dan geen grote contingenten kan
bouwen. Alvorens echter mijn stand
punt te bepalen zal ik eerst overleg
plegen me+ de betrokken organisa
ties" aldus de minister, die nogal
ontstemd was.
Diensttijd van
twee jaar
Eis van Montgomery
Alle landen van het Atlantisch
pact moeten een militaire diensttijd
van twee jaar instellen. Deze eis is
volgens officiële Belgische medede
ling gesteld door veldmaarschalk
Montgomery, voorzitter van de de
fensiecommissie van de Westelijke
Unie.
In een onderhoud met de Belgi
sche minister van defensie heeft
Montgomery voorts verklaard, dat
deze diensttijd zo snel mogelijk moet
worden ingevoerd. Daarna zouden
dan in 1951 gemeenschappelijke oefe
ningen moeten worden gehouden,
vooral om het mogelijk te maken in
1952 intergeallieerde manoeuvres op
grote schaal te organiseren.
NACHTMIS TIJDENS
JAARWISSELING.
De H. Vader heeft aan de bisschop
pen over de gehele wereld de facili
teit verleend om toestemming te ge
ven ,dat in de nacht van 31 Decem
ber op 1 Januari in alle parochieker
ken van hun bisdommen op het mid
dernachtelijk uur een H. Mis wordt
opgedragen.
Deze H. Mis dient te worden op
gedragen ter intentie van de H. Va
der en ter ere van Maria Tenhemel
opneming. De gelovigen, die wensen
te communiceren, moeten minstens
twee uur van te voren zich van spijs
en diank hebben onthouden
Belangwekkend was het vraagstuk
van de centrale verwarming en het
warme water in de moderne woning,
dat voorts ter tafel kwam en waar
van de minister zeide, dat wij ons
bewust dienen te worden, dat het
buitenland ons ten aanzien van deze
centrale voorzieningen voor is. „Wij
dreigen in dit opzicht in een uitzon
deringspositie te geraken. Wij boe
ken echter reeds winst als wij het
probleem zien'".
De heer In 't Veld zeide open te
staan voor een experiment op dit
gebied. Hij had deze woorden nau-
welijk uitgesproken of een briefje
van de heei W. Scheerens, secretaris
van de Nationale Woningraad werd
hem voorgelegd. Hierin werd de be
slissing van de Amsterdamse Fede
ratie van Woningbouwverenigingen
gemeld, die dezer dagen is overeen
gekomen 200 woningen in het uit
breidingsplan Bosch en Lommer van
warm water e.» centrale, verwarming
te voorzien. Het betreft 'hier de wo
ningbouwvereniging „Rochdale". Voor
deze woningen, waarvan de pa1 en
ten dele zijn geheid, zal dit een huur-
toeslag van 4.50 per week beteke
nen. Dit is een proefneming en uniek
voor de na-oorlogse periode.
In dit lkht öezien herinnerde de
bewindsman aan de prijsvraag voor
de ideale woning.
De Eerste Kamer heeft in de gis
termiddag gehouden vergadering
zonder beraadslaging of stemming
goedgekeurd: het wetsontwerp tot
wijziging van de begroting 1949 van
het departement van landbouw, vis
serij en voedselvoorziening en het
wetsontwerp over de controle op het
geldelijke beheer en de boekhouding
van de ontvanger der gemeente.
Verder nam men aan de wet tot wij
ziging en aanvulling van de vleeskeu-
ringswet.
De Kamer komt volgende week
Dinsdag weer bijeen.
Onder auspiciën van het Koningin
Wilhelm ina-fonds, zal het Neder
lands Kankerinstituut binnenkort
door middel van een prijsvraag een
beroep doen op de bevolking. Het
geld, dat men door middel van deze
prijsvraag hoopt in te zamelen er
wordt op een bedrag van ongeveer
150.000 gulden gerekend zal wor
den bestemd om uitbreiding te geven
aan de radio-therapeutische installa
ties in het Anthonie van Leeuwen
hoekhuis in Amsterdam.
Een vouwblad, dat in een oplaag
van 2Yi millioen wordt gedrukt, zal
huis aan huis worden bezorgd.
Er zal een lijst vragen moeten wor
den beantwoord en de inzendingen
zullen dan van 50 centen extra por
to moeten worden voorzien.
In de keel beginnen enkele
der gevaarlijkste aandoe-
ningen. Neem bij de gering-
ste klacht, zoals kriebel, hees-
heid, pijn of gezwollenheid de $5
slijmoplossenae, snelwerkende
AKKER'S
Prov. Staten van Zuid-Holland
In de middagzitting van de Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland
was aan de orde het voorstel van
Gedeputeerde Staten om de subsi
die-regeling van het Residentieor
kest en het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest te verlengen voor 1951
en 1952. De subsidieregeling houdt
in, dat deze oi'kesten van de provin
cie f 400.— ontvangen voor ieder
concert, dat zij buiten hun stand
plaats doch binnen de provincie
grenzen geven en wel tot een maxi
mum van f 10.000 per jaar per or
kest.
De heer H. van Rossum (S G.)
verklaarde, dat zijn fractie zou stem
men tegen de verlenging var de sub
sidieregeling, die hij beschouwde
als een verkwisting van belasting
gelden. De heer G. van Praag (CPN)
achtte de subsidie te klein. Het voor
stel werd z.h.st. aangenomen Even
eens werd aangenomen een voor
stel om bij te dragen in de reparatie
kosten van monumenten in de pro
vincie. Het betreft hier subsidies
voor de restauratie van het stadhuis
te Gouda, de kerk der Ned Hexv.
G -xeente te Zoeterwoude, de Stads-
timmerwerf en het Pieterskerkhof te
Leiden, de kerk der Ned. Herv. Ge
meente te Spijkenisse en van een
z.g. Dordtse trapgevel te Dordrecht.
De Statenleden verklaarden zich
accoord mei een voorstel om de pro
vincie ondex bepaalde voorwaarden
garant te stellen voor een t-fldlening
van i 625.000,benodigd voor een
noodzakelijke uitbreiding van da
Anna-Kliniek voor orthopaedische
chirurgie te Leiden.
Besloten is voorts, dat de provin
cie iedere jaar ongeveer 4.00'L
zal bijdragen in het steunfonds voor
het personeel van de provincie Na
dat de nog resterende voor dellen
waren goedgekeurd, werd begonnen
met de algemene beschouwinpr-n
over de begroting voor 1951.
Begrotings-beschouwingen
De heer de Monchy (VVD) ver
klaarde grote waardering t» k^ste-
ren voor het beleid van Geri. Sia
ten. Hij dankte de voorzitter in hot
college voor de wijze, waarop het
bezoek van de Koningin aan d-- Sta
tenleden was voorbereid. Gezien de
z.i. gunstige stand van de provincia
le geldmiddelen de begroting
1951 geeft een batig saldo van acht
ton aan, in de laatste drie jaxen
heeft de provincie reeds zeven mil
lioen kunnen sparen drong spr,
aan op verlaging vna de opcenten
op de grondbelasting. De wegen
plannen kunnen volgens spr beter
in een langzamer tempo worden uit
gevoerd
De beer Deerenberg (KVP) acht
te uitbreiding van het wegennet no
dig om net industrialisatieproces in
de provincie te doen slagen Belas
tingverlaging vond spr. daarom
gewenst.
Ook de heer J. Meertens (Arb.)
verheugde zich over de gunstige
stand der provinciale financiën Een
belastingverlaging achtte hij echter
niet wenselijk, gezien de grote uit
gaven waarvoor de provincie nog
zal komen te staan.
De heer G. van Baren (Ar.) had
bijzondere waardering voor
steun aan het particuliere initiatief
en de geestelijke vrijheid in de pro
vincie. De gunstige financiële positie
van de pi-ovincie zag jnr van Baren
niet als een motief tot belastingver
laging. De wegenplannen zouden
door een verlaging van de belasting
in gevaar komen.
Spr. becritiseerde de houding van
de Staatkundig Gereformeerde par
tij tegenover de A.R.-partij. Hij ver
klaarde, dat de SGP. bij de las
verkiezingen op onbehoorlijke en
oneerlijke wijze haar kiezers heeft
voorgelicht over de doelstellingen
van de A.R partij om de Anti-Revo
lutionnairen in een slecht daglicht
te stellen. Ook over de verkiezings
leuzen van de P v. d. A verklaarde
spr. niet geestdriftig te kunnen zijn
Om 6 uur werd de vergadering
verdaagd tot hedenochtend elf uur.
GEMEENTE-SECRETARIS TE
HILVERSUM BENOEMD.
De gemeenteraad van Hilversum
heeft gisteravond tot gemeente-
cretaris benoemd de heer P Bergs-
ma, thans gemeente-secretaris van
Zeist.
De N. Guinea-
conferentie
Na afloop van de gistermiddag ge
houden vergadering van de Nieuw-
Guinea-conferentie werd het volgen
de communiqué verstrekt:
„Hedenmiddag had een vertrou
welijke bijeenkomst plaats van en
kele leden der beide delegaties. De
besprekingen, die in vriendschappe
lijke sfeer plaats vonden, worden
heden voortgezet".
PREDIKANT VERMOORD.
De heer C. E. J. den Daas, voor
ganger van de Pinkstergemeente te
Djakarta, is Zondagavond in zijn
woning aan de Matramanlaan ver-
moord. Hij zat in de voorgalerij, toen
een onbekende man een schot op
hem loste. De dader is voortvluchtig.
Oproeping
reserve-officieren
in klein aantal
Van de zijde van het - ministerie
van oorlog deelt men ons het vol
gende mede:
In verband met de oefeningen in
de organieke verbanden van de
lichting 1949 1 1 in het laatste ge
deelte van de opleidingsperiode, zal
een klein aantal met groot verlof
zijnde oudere reserve-officieren, die
sinds 1945 uitsluitend hier te lande
hebben dienst gedaan, in werkelijke
dienst worden opgeroepen van me
dio Februari tot einde Maart 1951
teneinde dee' uit te maken van de
oorlogs-eencadrering van de ge
noemde lichting.
HET ONDER DE
WAPENEN BLIJVEN
VAN DIENSPLICHTIGEN.
Verschenen is de nota naar aan
leiding van het verslag der Tweede
Kamer over het ontwerp van wet
tot het onder de wapenen blijven
van dienstplichtigen.
Hieraan is het volgende ontleend:
De Minister van Oorlog ziet zelf
ook in, dat er grote bezwaren waren
voor de dienstplichtigen der lichting
1949 II om ten tweede male onder
de wapenen geroepen te worden
Toen. deze dienstplichtigen met
groot verlof werden gezonden na
nog slechts de helft van de mini
male oefeningstijd te hebben vol
bracht, kon niet worden uitgegaan
en werd ook niet uitgegaan van
de gedachte, dat het toen bereikte
peil van geoefendheid als voldoen
de kon worden beschouwd, maar
werd de beslissing beheerst door
het feit, dat een langer verblijf in
werkelijke dienst van deze dienst
plichtigen in de weg zou staan aan
het treffen van maatregelen, waar
bij belangen van de eerste orde
in de memorie van toelichting ge
schetst betrokken waren.
Het lag aanvankelijk niet in de be-
aoeling de naar huis gezonden dienst
plichtigen later vooi verdere oefe
ning terug te roepen. Het liet zich
destijds aanzien, dat dit zou moeten
afstuiten op omstandigheden betref
fende legering, ocfengelegenheid en
tekort aan instructiepersoneel. Deze
omstandigheden zijn echter inmiddels
iets gunstiger geworden en de steeds
dringender geworden behoefte aan
versnelling van de opbouw van de
krijgsmacht heeft er verder toe ge
leid tot het terugroepen van een
groot deel van deze dienstplichtigen
over te gaan.
Niet dan node heeft de regering
deze maatregel getroffen. De minis
ter hoopt stellig een herhaling te
zullen kunnen vermijden. Dat er om
standigheden Kunnen ontstaan, die
een langer verblijf onder de wape
nen dan tot 1 April 1951 noodzake
lijk zounen maken, kan moeilijk wor
den weersproken. „Dit neemt niet
weg. dat het momenteel niet in het
voornemen ligt van de minister de
lichting 1949 II na 1 April 1951 on
der de wapenen te houden.
Nederlandse bloemenhandelaars
zullen een luchtaanval op de Cana
dese markt doen. Op de Nederlandse
ambassade is meegedeeld, dat in de
loop van deze week de eerste zending
vers gesneden bloemen uit Nederland
per vliegtuig in Canada zal aanko
men. De zending zal bestaan uit se
ringen, die waarschijnlijk naar han
delaren te Montreal, Ottawa en To
ronto zullen gaan.
VOLKEL VLIEGBASIS.
Volkel, in de Noordelijke Peel,
waar de Duitsers gedurende de oor
log een vliegveld aanlegden, is nu
een Nederlandse vliegbasis geworden.
Gisteren is daar een eskader jacht
vliegtuigen van de Luchtstrijdkrach
ten gevestigd. Het eskader bestaat
uit Gloster Meteor straaljagers.
Zeven millioen
voor betere hotels
Nederland zal uit de tegenwaar
derekening van het plan-Marshall ze
ven millioen gulden mogen gebrui
ken voor uitbreiding en modernise
ring van de hotelaccommodatie en
voorts een half millioen gulden mo
gen besteden aan maatregelen om
het toerisme in Nederland te bevor
deren.
Van dit laatste bedrag zal 200.000
gulden worden besteed voor cultu
rele propaganda, de rest zal worden
gebruikt voor algemeen toeristische
propaganda, speciaal wat betreft de
bevordering van het toerisme onder
dt jeugd en van de watersport.
De begroting van economische za
ken zal door een thans ingediend
wetsontwerp in die zin moeten wor
den gewijzigd. In de toelichting be
treffende de uitbreiding van de ho-
tèl-accommodatie zegt minister Van
den Brink, dat de stijging van de
hotelprijzen in belangrijke mate bij
die van de exploitatiekosten achter
staat. Het bedrijfsleven is in vele ge
vallen niet tot herbouw van verloren
gegane en modernisering van be
staande hotelruimte kunnen over
gaan. Tengevolge van de oorlog gin
gen 2200 hotelbedden verloren. 'Mi
nister Van den Brink acht het nood
zakelijk, dat het Rijk aan de plannen
tot herbouw en uitbreiding steun ver
leent in de vorm van de financiering
van de z.g. onrendabele top, die op
ongeveer vijftig procent van de
bouw- en inventariskosten zaJ wor
den gesteld. Het is de bedoeling dat
deze steun zal worden verleend in de
vorm van leningen onder bijzondere
voorwaarden.
Congres van
St. Raphael
2de dag
Op de tweede dag van het congx-es
van de Kath. Bond van Vervoers-
personeel ,,St Raphael" hield prof
dr. J. A. Veraart een inleiding over
„Is verwezenlijking van de P B. O
in de vervoerssector in Nederland
mogelijk?
Zijn conclusie werd samengevat in
de volgende vijf stellingen:
1. De kern van de P B O is: de
medeverantwoordelijkheid van de
factor arbeid in de economische en
sociale gang van zaken, voorzover
die mogelijk en doelmatig is
2. De verwezenlijking van die gro
te gedachte die immers betekent:
uitbanning van de klassestrijdge-
dachte en de ontplooiing van de ge
hele geestelijke en zedelijke volks
kracht, moet zo ver mogelijk in het
bedrijfsleven worden uitgewerkt.
3. Ondeiikbaar is, dat een zo be
langrijk sociale en economische fac
tor als die voor het vervoerswezen,
daarbij zou worden uitgeschakeld,
4. De wet op de P.B.O. oiedt geen
enkele moeilijkheid tot het vox-men
van een overkoepelend hoofdbedrijf
schap vervoer- en verkeerswezen en
van bedrijfschappen voor bv.: a)
spoor- en tram wegvervoer; b) inter-
communicaal autovervoer; c) plaat
selijk, openbaar autovervoer; d)
binnenscheepvaart.
Het internationale scheepsverkeer
en de internationale luchtvaart liet
spreker voorlopig buiten beschou
wing, omdat daarbij te veel buiten
landse elementen in meespelen.
5 Ten aanzien van de bevoegdhe
den moet een scherp onderscheid
tussen die v%n hoofdbedrijfschap en
bedrijfschappen worden gemaakt.
De meer algemene zaken van sociale
voorziening en economische coördi
natie behoren in het hoofdbedrijf
schap; de typische eigen Dedrijfsver-
schijnselen en bedrijfsbehoeften be
horen in dt bedrijfschappen
Het congres koos (of herkoos) in
het noofdbestuur G. Alfernik (Zwol
le), P. M. Dimmers (Eindhoven) J
S. Goossens (Utrecht), A J Koster
(Utrecht), H. M. Rijssemos (Utrecht)
H. F. Timmermans (Boxtel) L. P J.
Wilbers (Utrecht), A. W. Molevaar,
(Utrecht), A. Wijsman (Utrecht) en
P. J. J. van Hout (Utx'echt).
Nieuwe bougie
Het klinkt zeer onwaarschijnlijk,
maar de heer W. B. Smits, uit Voor
burg, heeft vijftien jaar lang gewerkt
aan een uitvinding, welke de erva
ringen van de practijk met benzine
motoren volkomen tegenspreekt,
want hoe vetter de bougie met de zo
genaamde Smitsvonk, hoe beter de
motor draait.
Het principe van de Smitsvonk is
het zeer laag houden van de electri-
sche weerstand tussen twee electro-
len, om een snelle ontlading te krij
gen en een grote stroomsterkte. Door
een lage weerstand en een geringe
afstand tussen de polen kan de span
ning laag zijn. De bougie wordt koud
gehouden, maar kan de warmte goed
geleiden, om verontreiniging op het
vonkvlak te bevorderen.
De spanning is gesteld op ongeveer
1500 volt.
Zelfs water kan een dergelijke
bougie niet doen weigeren.
„URBI ET ORBI" OP
DE GRAMOFOON.
De N. V. Gofilex Amsterdam
Leiden zond ons uit de serie Actu
ele Documentaties, opnamen van de
plechtige gebeurtenissen rond het
Heilig Jaar 1950, een klein gramo-
foonp'aatje, waarop de Pauselijke
zegen „Urbi et Orbi," uitgesproken
ter gelegenheid van de Dogma-ver
klaring, is opgenomen.
Als curiositeit is het ongetwijfeld
een aanwinst voor de discotheekhou
der. Voorafgegaan door klokgelui,
hoort men de pauselijke stem lang
zaam en duidelijk de zegende woor
den uitspreken. De opname duurt
nog geen halve minuut.
Benoemingen Bisdom
Haarlem
Z. H. Exc. de bisschop van Haar
lem heaft benoemd tot: rector van 't
Aloysius-Gesticht te 's Gravenhage,
de weleerw. heer A. J. Leenders en
tot conrector van dit gesticht, de
weleerw. heer H. M. J. Brans, die
tevens benoemd is tot algemesn-di-
recteur van het Manne ijk- Jeugd
werk in het bisdom Haarlem.
JUBILEA DER MINDERBROEDERS
IN 1951.
Op 3 October 1951 hopen de paters
Mar.anus Derks, Everardus Kraaij-
vanger, Alberivus van Lubeek, Me
thodius Mulder en Engelmundus Wil-
lemse hun diamanten kloosterfeest
te vieren.
Op 7 September zullen hun gouden
kloosterfeest vieren de paters Willi-
bald ten Brink. Henricus Brandsma,
Cassianus Hentzen, Arnoldus Smitz
en Cornelius Romijn.
Eveneens op 7 September viex-en
him zilveren kloosterfeest de paters
Nicetas van Workum, Mariophilus
Cel.e, Li van us versteeg, A.oys.u s
Bodewes, Gedeon Stol, Clarentius
Straathof, Massaeus Toussaint, Sil-
vanus van der Meer, Ascanius Wil
lem Bartholus Ge auff, Sigibald Ho-
genboom Tobias Bastiaansen. Felix
Janszen. Angelus Stokman en Trudo
de Huiter.
15 November hoopt broeder Eve-
radus Witte zijn diamanten klooster
feest te vieren Broeder Henricus Mi-
iatz viert 12 Mei zijn gouden kloos-
tei'feeit en broeder Domimcus Heij-
mans 8 November
Hun zilveren kloosterfeest vieren
Walter Trel en Agnellus van de Wei
de op 7 Mei, de broeders Anicetus
Hermans en Faustinus Coolen op 10
Augustus, broeder Rosarius Vissers
op 24 September en broeder Hippo-
lytus van Schie op 13 October.
Van de Braziliaanse provincie
van het Heilig Kruis viert broeder
Modesto Geelen 7 Mei zijn zilveren
jubileum. Op 25 Maart vieren tiun
gouden prieoterfeest de paters Benti-
vonus Hoenraets Domitianus Schoen-
maeckers, Gratianus Scheffer en
Christinus Kops
Op 14 Maart vieren hun zilveren
priesterfeest de paters Cyrinus Enu-
ma, Firminus van Buil, Livinus
Moeskops, Emenius Kemp, Benedic
ts Coenen, Mc-rculphus Heijer, Ben-
venutus van Genuchten Leonardus
Rctel, Falco Wagemans, Albertinus
Potveer, Ephrem Sl< ts en Bernul-
phus Bruijniks van de Nederlandse
provincie en pater Ulr.cus Pe'ers
van de Braziliaanse provincie van het
Heilig Kruis
Roman van:
R. AUSTIN FREEMAN
(vertaald door F. van Ve'sen).
30)
Wij volgden nu het spoor naar 't
bos, waar wij door een opening in
een schutting binnen gingen; door
deze opening was de moordenaar
waai'schijnlijk ook gepasseerd. Ik
geleidde Thorndijke langs de vijver
en toonde hem de uitgang.
Vandaar uit kwam het landhuisje
in het gezicht en toen herinnerde ik
mij, dat ik voor Miss Vyne die
schetsen moest gaan halen. Enigs
zins verlegen en kalfachtig verklaar
de ik hem de zaak.
„Ik heb maar een minuut nodig
om even die dingen op te rollen,-'
zei ik verontschuldigend en ik wilde
hem juist voorstellen langzaam voor
uit te lopen, toen hij my in de rede
viel.
„Ik ga met je mee,' zei hij. „Je
:an nooit weten, wat er nog meer
te kapen valt. Bovendien bekijk ik
t,raag ledige huizen. Je vindt er wel
eens sporen,waaruit je soms al het
doen en laten van de vorige bewo
ners kan opmaken."
Zijn belangstelling bleek al dade
lijk, toen ik de deur voor hem had
geopend. Onmiddellijk liep hij de
gang door en snuffelde in elke ka
mer evenals een kat, die in een
nieuw huis komt.
„Dit was natuurlijk het atelier,"
zei hy, toen wij in het vertrek kwa
men, waar ik de doeken wilde ha
len.
„Hij schijnt er geen grote uitrus
ting op na gehouden te hebben,
want hij schijnt op een schetsezel
gewerkt te hebben; je kan de px*ik-
ken van de poten hier op de grond
zien. Ook kan je zien, dat hij op n
veldstoeltje zat.'"
Ik stelde er niet veel belang in,
waarop hij had gezeten, doch hield
mijn mening voor mij. Nieuwsgierig
sloeg ik Thorndijke gade, toen hij
een voor een de ledige tubetjes op
raapte en ze nauwkeurig bekeek.
Zijn speurzin vervulde mij met
verbazing. Hij keerde de hele vuil
nisbak om en bekeek elk stukje lin
nen en elk vodje papier.
Toen ik de schetsen, welke ik ver
langde, had opgerold en in m'n bin
nenzak gestoken, verklaarde ik, dat
ik gereed was om te vertrekken.
„Als je niet gepresseerd bent,''
zei Thorndijke, „zou ik de rest van
het perceel ook wel willen bekij
ken.'
Hy sprak juist, alsof wij in een
museum, of op een tentoonstelling
waren en zijn belangstelling bij het
bezoek van de overige lokaliteiten
verwonderde mij ten zeerste, doch
toen hij zijn wens te kennen gaf,
ook de stal en het koetshuis te gaan
zien, begreep ik er niets meer van
Wij gingen zelfs de waggelende
ladder op naar de zolder, die over
de en het koetshuis liep.
„Ik veronderstel,' zei ik, „dat dit
de rommelkamer of het magaziin is.
Te oordelen naar de hoeveelheid
stro, schijnt het, of hier enige kis
ten zijn uite-pakt."
„Vermoedelijk wel," stemde Thorn
dijke toe. „Je kunt duidelijk zien,
dat er kisten over de grond gesleept
zijn en die kras toont aan, dat er 'n
zwaar meta'en voorwerp langs de
vloer is geschoven.
Misschien kunnen wij, als wij het
stro bekijken, uitmaken wat de in
houd van die kisten is geweest."
Het kon my al persoonlijk weinig
schelen, wat er in gezeten had, doch
ik wachtte mij wel dit kenbaar te
maken. Samen werkten wij met on
ze handen de grote hoop stro om,
van de ene kant naar de andere van
de zolder en Thorndijke bekeek niet
alleen zeer nauwkeurig het stro,
doch ook de vloer waarop het lag.
Zover ik het kon beoordelen, was
al dat zoeken nodeloze moeite en
zelfs toen de laatste armvol werd
weggehaald en daaronder een buig
tang te voorschijn kwam, vond ik
daar niets merkwaardigs aan.
Niet aldus Thorndijke. Hij legde
voor dat stuk gereedschap een be
langstelling aan de dag, die in mijn
oog, het ding niet waard was.
„Wat denk je dat dit voor een
gereedschap is?' vroeg hij, terwijl
hij mij de tang overhandigde.
„Een buigtang," antwoordde ik.
„Dat is duidelijk,'' zei hij, „maar
waarvoor, denk je dat hij gebruikt
is?"
Ik gaf als mijn mening te kennen,
dat hij gebruikt was om linnen te
spannen, omdat dit soort tangen
hoofdzakelijk vcor dat doel wordt
gebezigd.
„Maar,wierp Thorndijke hierop
tegen „hij kan toch bezwaarlijk hier
op zolder zijn schilderslinnen op de
raampjes gespannen hebben. Boven
dien zal je wel bemerkt hebben, dat
hij voor iets anders ook gebruikt
kan zijn.
Kyk maar, de handgrepen zijn
enigszins verbogen, alsof er iets met
veel kracht tussen vast gehouden is
en je kan zien, dat het een metalen
voorwerp is geweest van ongeveer
twee centimeter met scherpe hoe
ken; kijk maar naar de moet in de
tang. Wat denk jij daar nu van?"
Ik keek naar de tang en ik dacht
bij mij zelf, dat het mij geen lor
kon schelen, wat er tussen die tang
geklemd geweest was. Ik zei echter,
na enige ogenblikken een ernstig
ovei-wegen gesimu'eerd te hebben,
dat ik het opgaf.
„Het vraagstuk schijnt je niet bij
zonder te interesseren, zei Thorn
dijke met een glimlachje „en toch
moest dat eigenlijk wel. Enfin wij
zullen die zaak naderhand wel eens
onderhanden nemen. Ik zou inmid
dels jouw leerrijk vooi-beeld volgen
en mij die buigtang wederrechtelijk
toeëigenen."
Zijn belangstelling voor iemand',
die hem totaal vreemd was, scheen
mij zeer eigenaardig toe en 't scheen
of het doel van zijn onderzoek,
hierdoor geheel op de achtergrond
was gedrongen.
Een vreemd soort zwei-ver moet
die artiest geweest zyn," sprak hij,
toen wy naar de Heath terugwan
delden, „maar ik veronderstel, dat
iemand zwerversmanieren leert, als
hy de wereld rondtrekt."
„Heeft u dan gemerkt, dat hij veel
heeft gereisd?" vroeg ik.
„Hij schijnt New York, Brussel en
Florence bezocht te hebben en dat
is een col ectie die ook andere rei
zen doet veronderstellen."
Ik vroeg mij met nieuwsgierigheid
af, hoe Thorndijke tot het vaststel
len van die feiten was gekomen en
wilde hem er juist naar vragen, toen
hij plotseling van onderwerp veran
derde.
„Zeg, Jardine," zei hij, „je dwaalt
toch zeker hier in deze omgeving
's avonds niet dikwijls rond?"
„Ja, nog al eens," antwoordde ik.
„Dan zou ik dat voortaan nalaten,"
zei hij.
„Je moet niet vergeten, dat er een
besliste aanslag op je leven is ge
pleegd en het zou dwaas zijn te ver
onderstellen, dat het zonder een of
ander oogmerk is gedaan Het is tot
nu verijdeld en dus is die zaak nog
niet afgehandeld. Je weet niet, wie
je vijand is, dus kan je geen maat
regelen tegen hem nemen, behalve
dat je niet alleen op eenzame plaat
sen vertoeft. Je moet er steeds op
bedacht zijn, dat de onbekende vijT
and geen kans zal laten voorbijgaan,
om de moord te plegen.
Het is een zeer onaangename ge
dachte voor je, maar 't wachtwoord
is: „Wees op je hoede!"
(Wordt vervolgd).
