In het land van maarschalk Tito1
Scherpe controle gevraagd
op de clandestiene teelt
Minder grond voor de
teelt van groenten
Huurverhoging
Het communisme steunt i
op een kleine minderheid I
v
DINSDAG 28 NOVEMBER 1950 ,-,E COUKAN 1 TWEEDE BLAD - PAGINA
Vakgroep Tuinders L.T.B.
De tuinders van de L.T.B.kwa
men gisteren te Haarlem in alg. ver
gadering bijeen. Alvorens de zwaar
beladen agenda af te werken sprak
de voorzitter, de heer Jac. Groen,
een uitvoerig openingswoord waar
van wij de belangrijkste punten gis
teren reeds publiceerden. De be
stuursverkiezing bracht geen nieuwe
gezichten. De heer Groen werd on
der meer als voorzitter van het vak
groepsbestuur herkozen.
Bij de behandeling van de ingeko
men voorstellen kwamen allereerst
de minimumprijzen en heffingen aan
de orde en daarmede werd vrijwel
de gehele tijd van de voormiddag be
steed. In totaal waren er twaalf
voorstellen binnengekomen, waaron
der die van de Veenstreek, welke al
le ongeveer hierop neerkwamen, dat
de minimumprijzen moesten worden
verhoogd in verband met de stijgen
de productiekosten.
Nu is het uiteraard moeilijk te zeg
gen, met welk percentage de huidige
minimumprijzen zouden moeten
worden verhoogd. Het bestuur had
dat reeds in zijn prae-advies naar
vo.ren gebracht, want een percenta
ge-verhoging zal van verschillende
factoren afhangen en zal voor ieder
product anders moeten zijn. Het be
stuur was overigens wel van mening,
dat een geringe verhoging van ver
schillende minimumprijzen geen op
vallende nadelige invloed zal uit
oefenen op de export, evenmin ook
op de winkelprijzen.
De heffingen.
Met betreking tot de heffingen
werd opgemerkt, dat zowel de pro-
centische heffing als de heffing per
kilogram voor- en nadelen heeft. Het
laatste systeem is tot op heden ge
hanteerd, doch indien men veran
dering wenst, dan zal dat zowel in de
L.T.B. als in de veilingen duidelijk
naar voren moeten komen. De dis
cussies leverden daaromtrent niet
veel nieuwe gezichtspunten op.
Enerzijds werd er gepleit s'oor een
suppletie-fonds met een heffing van
een Vi om, buiten de regering om,
de nood in de tuinbouw te .jndervan
gen, anderzijds bleek men afkerig te
zijn daarvan en zag rfien liever van
regeringswege. Zo stelde ook de een
algehele afschaffing van de herfin-
gen als zodanig voor, terwijl de an
der van mening was, dat de regering
die heffingen maar moest betdien.
De heer Groen merkte in zijn ant
woord op. dat het niet aangaat ïn
gunstige tijden te profiteren va:i da
heffingen en in ongunstige tijden de
regering er voor te laten opdraaien.
Was men zo zeide hij destijds
accoord gegaan met de procentische
heffing, dan had men nu belangrijk
de nood kunnen lenigen.
Tenslotte kwam een voorstel uit
de bus, om behalve op een verhoging
van de minimumprijzen ook aan tè
dringen op suppletie uit het afzet-
fonds en dat als mening van de L.T.
B. tot uiting te brengen in een
schrijven aan het Centraal Bureau,
met het verzoek, het voorgestelde
deze winter nog door te
vergadering bleek zich met dat voor
stel te kunnen verenigen.
Daarna kwam de veilplicht ter
sprake en het was onder meer de
Kring-Veenstreek, die voorstelde al
le veilingen te verplichten lid te
worden van het Centraal Bureau
van Veilingen. Daardoor zou dan
kunnen worden voorkomen dat de
groente beneden de minimumprijs
verkocht wordt. Het bestuur bleek
zulks wel wenselijk te vinden, maar
was toch van mening, dat het voor
stel niet uit te voeren zou zijn. Het
Centraal Bureau is nu eenmaal een
vrije organisatie.
Vele afdelingen waren gekomen
met voorstellen betreffende de teelt
vergunningen. Ook over deze kwes
tie bleef men lange tijd bezig. De
Kring-Kennemerland vroeg bij voor
beeld scherpere controle en de
Veenstreek zag wel graag, dat de
groenteteelt zoveel mogelijk onttrok
ken zou worden aan de akkerbouw
en landbouw, en dat er maatregelen
zouden worden genomen tegen clan
destiene teelt. Het bestuur kon dat
voorstel tot scherpere controle on
derstrepen en verklaarde, dat de or
ganisaties daaromtrent voorstellen
zouden doen bij de Overheid. Straf
bepalingen zouden dan nodig zijn om
die controle effectief te doen zijn.
De heer Aardenburg brak een lans
voor de kleine en gemengde bedrij
ven, omdat de toestand daar lang
zamerhand onhoudbaar wordt. En
hij toonde zulks aan de hand van
talrijke voorbeelden aan. Toegezegd
werd, dat deze kwestie alle aandacht
zal hebben van het hoofdbestuur.
Maai daarmede was deze
kwestie nog niet afgehandeld.
Langdurige discussies volgden
nog, totdat de vergadering alge
mene bijval gaf aan die stem,
welke betoogde, dat alles gewon
nen zou zijn, wanneer de groen
teteelt verboden zou zijn voor
de akkerbouw en de landbouw.
Want zo werd er gezegd
deze twee hebben de macht en
de tuinders zijn er de dupe van.
van.
Voorzitter Groen was het daar wel
mee eens, maar volgens de inlich
tingen van het Bedrijfsschap was de
groenteteelt van de Akkerbouw vrij
wel van geen belang. Veel groter
gevaar achtte spreker aanwezig in
de clandestiene teelt. Bij de komen
de P.B.O. moeten de tuinders de be
voegdheid krijgen om zelf een con
trole-apparaat op te bouwen
De steunmaatregelen, die daarop
aan de orde kwamen, kregen gauw
haar beslag, in die zin tenminste, dat
men er algemeen van overtuigd was,
dat er zo spoedig mogelijk steun
moest worden gegeven aan de nood
lijdende tuinders.
Van de overige voorstellen noe
men wij tenslotte die, welke betrek
king hadden op de keuringseisen, de
credietverlening, aardappelmoeheid,
wateronttrekkine en Inkomstenbelas
ting, die naar de grote lijn overeen
komstig het prae-advies van het
vakgroepbestuur konden worden af
gehandeld.
De regering zal het volgende jaar
zeer krachtige maatregelen neme.i om
het doordraaier van groente aan de
veilingen tegen te gaan, aldus heeft
het Tweede Kamerlid J. Emmens in
een bijeenkomst voor tuinders ge-
zegd.
De buitengewone teeltvergunnin
gen zullen tot de helft worden ver
minderd. Als maatstaf zal hierbij
Zoals men weet is liet al of niet
ingaan van de huurverhoging op 1
Januari afhankelijk van de totstand
koming voordien van de bela«'
wetten, welke nog in de Eerste Ka
mer aanhangig zijn. Deze Kamer
heeft haar voorlopig verslag nog
niet uitgebracht en dit verslag is niet
voor het einde van deze of het begin
van de volgende week te verwachten.
Wanneer minister Lieftinck dan
zijn memorie van antwoord tijdig ge
reed heeft, kan de Eerste Kamer, de
openbare behandeling van de belas
tingwetten beginnen in de week voor
Kerstmis. Er zouden dan nog drie da
gen overblijven om de wetten
wanneer zij worden aangenomen
in het Staatsblad op te nemen.
gelden, dat aan bedrijven boven de
vijf hectaren geen teeltvergunning
voor groenten meer zal worden ver
strekt.
Ook zal geen vergunning worden
uitgegeven aan mensen, die niet zelf
over cultuurgrond beschikken. Daar
door wil men proberen te voorkomen
dat er vergunningen in verkeerde
handen komen. Door deze maatrege
len in 1952 en de volgende jaren
voort te zetten, zal tenslotte het tuin-
bouwareaal weer zijn terugge
bracht tot dat van 1931.
Bij de behandeling van het wets
ontwerp, strekkende tot een ver
hoging van de uitkeringen ingevolge
de Noodwet-Drees met 5 pet., heeft
de commissie voor sociale verzeke
ring uit de Twééde Kamer eenstem
mig als haar oordeel uitgesproken,
dat niet berust kan worden in die af
trek van eigen inkomen van de ou
den van dagen. Gevraagd wordt
naar de financiële consequenties,
wanneer men b. v. f 100 zou mogen
aftrekken.
PRINS BERNHARD
OP MALTA.
Prins Bernhard is gisteravond met
zijn privé-vliegtuig voor een bezoek
van drie dagen op Malta gearriveerd
Het toestel van de prins werd geës
corteerd door op Malta gestatio
neerde zeereddingsvliegtuigen.
Prins Bernhard werd op het vlieg
veld begroet door de gouverneur Sir
Gerald Creasy en chefs van de ma
rine en de luchtmacht.
In zijn capaciteit van inspecteur-
generaal van de Kon. Marine zal de
prins eenheden van de Nederlandse
marine inspecteren,, die deze week
de omgeving van het eiland met
Britse oorlogsschepen op manoeuvre
zijn.
IN 1953 WEER EEN „FLORA."
In 1953 zal van 14 Maart tot 14
Mei in 't wandelbos „Groenendaal"
te Heemstede weer 'n grote „Flora"-
tentoonstelling worden gehouden.
Hoewel de „Flora," die tien weken
zal duren, een vollegronds-tentoon-
stelling is, zal er in een aantal hal
len ook worden geëxperimenteerd
met bloemen, waarvan de bloei
kunstmatig is vervroegd.
Het uitvoerend comité, dat de
Algem. Vereniging voor Bloembol
lencultuur voor deze tentoonstel
ling heeft benoemd, staat onder lei
ding van de voorzitter der vereni
ging, jhr. dr. D. F. A. H. Nispen
tot Pannerden en er zijn diverse in
stanties uit de bloembollenwereld
in vertegenwoordigd.
Voor de algemene propaganda en
de aesthetische vormgeving der ge
bouwen is de heer Carel Briels uit
Amsterdam in de directie opgeno
men.
BRIEVENBUSSEN OP BEGANE
GROND, VRAAGT P. T. T.
In verband met een toenemend
aantal hartpatiënten onder de PTT-
bestellers heeft het hoofdbestuur
van de PTT aan de gemeentebestu
ren een rondschrijven gericht om
brievenbussen in de nieuw te bou
wen woningen zoveel mogelijk op
de begane grond aan te brengen. De
drang naar hoogbouw doet de PTT
vrezen, dat de bestellers meer nog
dan vroeger twee, drie trappen moe
ten lopen. Waarschijnlijk lijkt, dat
bij de PTT ook de tijdsbesparing 'n
rol heeft gespeeld bij het opstellen
van dit verzoek aan de gemeentebe
sturen. Aldus het „Vrije Volk.'
RIJKSPOLITIE MET MUZIEK
De Rijkspolitie zal een eigen mu
ziekcorps krijgen, de Rijkspolitiemu-
ziekvereniging, die in Den Haag
haar standplaats zal krijgen Het ini
tiatief hiertoe is nog genomen door
de onlangs afgetreden algemeen in
specteur der Rijkspolitie, generaal de
Koning. Vrijdagmidag a.s. om viér
uur zal de waarnemend algemeen
inspecteur, kolonel Van Everdingen,
symbolisch de instrumenten aan het
nieuwe corps overhandigen. Dit zal
geschieden in de koninklijke stallen
te Den Haag.
voor hand verzorging;
bij guur weer en huishoudelijke arbeid
ERNSTIG TEKORT AAN KOPER
IN FABRIEKEN VAN KABEL
EN DRAAD.
Vernomen wordt, dat de voorra
den koper bij de Nederlandse fabrie
ken, dit draad en kabel vervaardi
gen, zeer krap is.
Deze situatie is ontstaan, doordat
men thans op de wereldmarkt voor
koper 40 tot 45 dollarcents per pound
moet betalen. De officiële „Marshall-
prijs" bedraagt 24,5 dollarcent per
pound.
Met Marshalldollars mogen echter
geen hogere prijzen, dan de officiële
besteed worden. Aangezien Neder
land op ht. ogenblik niet over vrije
dollars voor de aankoop van koper
beschikt, kan onze industrie voor de
thans geldende prijzen geen koper
bemachtigen. Engeland heeft een
uitvoerverbod op koper gelegd en
België wil dit product ook niet meer
verkopen.
Uit goed geïnformeerde bron
wordt vernomen, dat de gezamenlij
ke Nederlandse draad- en kabelbe
drijven op het ogenblik met de rege
ring over deze situatie onderhande
len. De toestand schijnt zo nijpend te
worden, dat de mogelijkheid om het
werk in de bedrijven over enige tijd
geheel of gedeeltelijk stil te leggen,
althans onder ogen wordt gezien. Zo
ver is het echter nog niet.
Russin weer thuis
De Russische vrouw I. T., die enige
weken geleden met haar zoontje uit
Haarlem was verdwenen, werd in
derdaad „op minderwaardige wijze"
ontvoerd, aldus de verklaring van de
gelukkige echtgenoot, de 27-jarige
Haarlemse losarbeider, die, na een
oproep uit Frankrijk, zelf zijn vrouw
en kind is gaan halen en haar nu
weer veilig bij zich weet.
Op gezegde Donderdag is de vrouw
vrijwillig meegegaan met de Russi
sche „zeekaptein", die haar volgens
zijn belofte met zijn jachtje „Frisia"
naar haar ouders in Den Helder zou
brengen.
Zodra zij echter aan boord was ge
komen presenteerde de Rus haar een
kop thee, waar waarschijnlijk een
slaapmiddel in was verwerkt. De
vrouw viel tenminste terstond in een
diepe slaap. De eveneens aan boord
vertoevende oud-S.S.-er W. D. heeft
St. NICOLAASTIJD - KINDERTIJD.
Nog enige dagen scheiden ons van
het jaarlijkse St. Nicolaasfeest. Me
nig kinderhart zal dan sneller klop
pen bij de gedachte aan wat de Sint
dit jaar uit Spanje zal meebrengen.
De étalages der speelgoedwinkels
hebben nu meer dan ooit de aan
dacht van de jeugd. Niet zodra is de
schooltijd voorbij of de kinderen
verdringen zich voor de ramen, om
al het moois, dat op aantrekkelijke
wijze is uitgestald te bewonderen.
Verlanglijstjes worden in gedachten
samengesteld en.weer gewijzigd,
want de keuze is o zo moeilijk! Het
zijn echter niet uitsluitend de jonge
ren, wier belangstelling naar het
speelgoed uitgaat. Ook veel vaders
bevinden zich onder de kijkers en
velen van hen verheugen zich reeds
bij voorbaat bij de gedachte, hoe zij
hun zoontje bij het gebruik van het
geschenk dat hij straks van St. Nico-
laas zal krijgen, „behulpzaam" kun
nen zijn.
gezorgd voor het nodige voedsel, maar
meer durfde hij niet voor de vrouw
te doen, daar de angst voor een arre
statie van de Rus hem parten speelde.
Hij had namelijk al zijn geld in
deze overtocht naar Zuid-Afrika ge
stoken. Dank zij een averij, die het
schip had opgelopen, was de Rus ge
noodzaakt een klein havenplaatsje
aan de Franse kust aan te Hoen. Met
het gevolg, dat de inmiddels gewaar
schuwde politie van de kustplaats
de opvarende van het vaartuig
kon aanhouden. In het gezegde van
de Rus tegen zijn landgenote: „Ik zal
je leren met een Hollander te trou
wen", moet ten slotte de reden ge
zocht worden van dit drama, dat ge
lukkig goed is afgelopen.
AMSTERDAM—CAÏRO IN 6 UUR
De K.L.M.-Constellation PH—TDH
„Holland", die Woensdagavond met
gezagvoerder Ravenhill van Schip
hol naar Indonesië is vertrokken,
heeft het traject AmsterdamCaïro
in een zeer korte tijd afgelegd. Door
een gunstige staartwind legde de
„Holland" die 44 passagiers ver
voerde, de ruim 3400 km lange af
stand af in 6 uur en 39 minuten. De
gemiddelde snelheid bedroeg dus bij
na 525 km per uur. Normaal leggen
de K.L.M.-Constellations deze af
stand af in iets meer dan acht uur.
f
WAT DE JOEGO-SLAVISCHE re-
gering daartoe bewogen heeft,
valt moeilijk te peilen. Feit is ech
ter, dat, terwijl het in het algemeen,
practisch ondoenlijk is het land „le
gaal" binnen te komen, dit jaar op
vrij ruime schaal voor studenten van
alle Westerse landen de gelegenheid
is opengesteld, een studiereis in het
land van Tito te maken, of om deel
te nemen aan één van de vele werk
kampen. Klaarblijkelijk bestond deze
gelegenheid ook voor Westerse ar
beiders. In het werkkamp waar wij
vertoefden, troffen we althans naast
studenten van allerlei nationalitei
ten als Fransen, Engelsen, Duitsers,
Oostenrijkers, Noren, Nederlanders
enz., enz., verschillende Westerse ar
beiders aan. Overigens met, in tegen
stelling tot de studenten, vrij sterke
communistische inslag.
Wat ons er toe dreef om aan zo'n
studentenwerkkamp deel te nemen?
Louter nieuwsgierigheid, om eens een
kijkje te nemen achter het „IJzeren
Gordijn". Wat wij daar uitvoerden?
Meehelpen aan het opbouwen van
een aantal gebouwen, bestemd voor
de huisvesting van professoren en
studenten, verbonden aan de Uni
versiteit van Zagreb (vroeger Agram
geheten). De verschillende Universi
teitsgebouwen zijn in de stad zelf ge
legen. Het is volmaakt raadselachtig,
waarom bedoelde huisvestingsgebou
wen ongeveer twee uur gaans van de
stad af gebouwd worden. Niemand j
heeft daarvoor een redelijke verkla
ring kunnen geven. Wellicht is er
Joego-Slavië heeft deze zomer
z'n grenzen opengesteld voor
Europese studenten. Eén der
studenten aan onze Universiteit,
die van deze gelegenheid heeft
geprofiteerd om eens een kijkje
te nemen achter het IJzeren Gor
dijn, vertelt ons het een en an
der van zijn indrukken in bij
gaand artikel. Het is een arm
land met een hard werkende
bevolking, wier culturele peil
niet te vergelijken is met dat
van het Westen. Een misoogst
dreigt deze winter de ellende der
bevolking te vergroten.
ook helemaal geen verklaring voor,
tenzij dan een volslagen gebrek aan
efficienty, dat men overal aantreft.
Alles gebeurt er nog vrij primitief.
De verschillende bouwmaterialen
bijv., benodigd voor de opbouw van
de gebouwen waaraan wij waren te
werkgesteld, werden louter door
brug in Serajewo, waar het fatale sohot op de Oostenrijkse troonopvol ger de eerste wereldoorlog in 1914
ontketende.
„mankracht" vervoerd, zowel over de
begane grond als naar de hoogte.
Machines kwamen er niet of nauwe
lijks aan te pas. Deze werkwijze heeft
misschien het voordeel, dat dit de
vooropgezette bedoeling was. Integen 1
deel kan met vrij grote stelligheid
worden aangenomen, dat op stuk van
mechanisatie en rationalisatie het
land van Tito nog jaren en jaren
bij het Westen ten achter is. Dit geldt
niet allen voor de stichting van
bouwwerken, maar vrijwel op ieder
terrein.
r^OALS TE DOEN gebruikelijk is
poogt men de achterstand in te
halen door een z.g. 5-jaren plan. Het
project waaraan wij werkten, was
daarvan een onderdeel. Over het al
gemeen werken de arbeiders zeer
hard. De arbeidersproductiviteit
wordt n.l. sterk gestimuleerd door
een premie-stelsel in verschillende
vormen. Desondanks kan een arbei
der en dit geldt feitelijk ook voor
de andere bevol kin es troepen van
hetgeen hij verdient, inclusief de h
I haalde premies, niet of slechts ter
nauwernood rondkomen. Hetgeen op
de bonnen te koop is, is weliswaar
niet duur maar het is bepaald te wei
nig en bovendien van slechte kwali
teit. De levensstandaard is dan ook
niet te vergelijken met die in West-
Europa. Ondanks het feit dat men
overal op de zwarte markt Doogt bij
te ruilen of voor fantastische prijzen
tracht bij te kopen, ziet men alom
de mensen toch in zeer slechte kleren
rondlopen. Van enige slechts zeer
bescheiden luxe of zelfs maar com
fort is nergens sprake. De best ge
klede lieden zijn de talrijke militai
ren in hun groene uniformen met de
rode ster op de pet en de niet min
der talrijke politie in blauwe tenue.
De rode ster en de hamer en sikkel
zijn trouwens emblemen die men
overal tegenkomt. Evenals de por-
1 fretten van Lening en Tito. Echter
1 nergens die van Stalin.
De invloed en macht van de ge
heime politie is kennelijk zeer groot.
Het is uitermate moeilijk met de
mensen tot een vertrouwelijk gesprek
te komen. Het is de vrees voor de
geheime politie die hen hiervan te-
ughoudt.
I In dit opzicht is de toestand wel
licht het best te vergelijken met die
I bij ons gedurende de Duitse bezet
ting. Men vreest, men wantrouwt,
Een der huisvestingsgebouwen, waar
uren gaans
kortom men leeft duidelijk onder
druk en dwang. Slechts enkele malen
is het ons gelukt tot een „open" ge
sprek te komen. Op grond daarvan
hebben wij de stellige indruk gekre
gen, dat het communisme slechts
steunt op een zeer kleine, doch
hecht georganiseerde minderheid en
voornamelijk op de jeugd.
\7óóR DE OORLOG was Joego-Sla-
vië vrijwel uitsluitend een agra
risch land. Ondanks de industrialisa
tie-pogingen van Tito, herbergt het
ook nu nog vele boeren. Door de zeer
hoge belastingen (in verschillende
vormen) wordt het hun echter prac
tisch onmogelijk gemaakt zelfstan
dig te blijven. De enige mogelijkheid
om een redelijk bestaan te blijven
leiden is vertrek naar de collectieve
boerderijen. Wij bezochten er één ge
durende geruime tijd. Men vond het
een „modelboederij", maar wij von
den het maar een zeer „gewone". De
bevolking was bepaald niet commu
nistisch en louter noodgedwongen in
de kolchoze terecht gekomen. Ze der
den hun best maar hebben de mis
oogst, die al zeer goed voelbaar was,
ook niet kunnen voorkomen. Het
lijdt geen twijfel, dat die misoogst,
in verband met het feit, dat Rus
land niets meer aanvoert, Toto ge
noodzaakt heeft de ogen naar het
Westen te richten. Dit laatste is wel
licht hoopvol, maar men hoede zich
er voor hieruit verkeerde gevolg
trekkingen te maken.
(Tito is geen mindere communist
aan de studenten werkten. Twee
van Zagheb!
dan een andere. Wellicht komt dit
het best tot uitdrukking in zijn ver
houding tegenover de Kerk.
IS ER KERKVERVOLGING? Niet in
die zin, dat het verboden zou zijn
om naar de kerk te gaan en de H.H.
Sacramenten te ontvangen. Iemand
met wie wij een lang vertrouwelijk
onderhoud hadden, bevestigde ons
dit nadrukkelijk. Maar daarmede is
dan ook alles gezegd. Elke activiteit
van de Kerk buiten het zuiver ker
kelijk terrein in de meest enge zin
is streng verboden. Iedere hoe gerin
ge poging dan ook om deze boeien te
slaken, wordt streng gestraft. Na
genoeg alle katholieke priesters heb
ben tenminste eenmaal gedurende
kortere of langer* tijd in de gevan
genis gezeten. Een van de moeilijk
ste wrijvingspunten tussen Kerk en
Staat (hoe kan het anders) is de op
voeding van de jeugd, de jeugd
waarom alles draait. De katholieke
scholen zijn opgeheven. In hun vrije
tijd „mogen" ze godsdienstonder
richt ontvangen. Maar dat is dan ook
alles.
Zo gaat dan de arme, slecht ge
klede en ondervoede bevolking de
winter tegemoet. Als Amerika's
hulp niet snel komt, zou er een ware
catastrophe kunnen ontstaan. Laten
we hopen dat het zover niet zal ko
men.
