S)e CokióeSomcmt
Djakarta Zondag in angstige spanning
Guerillatroepen bezetten
stad bij Seoel
Europese federatie zonder
Engeland
Ernstig
auto-ongeval
Jircctenr: C. M v. HAMEKSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMisl REKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 20 NOVEMBER 1950
42ste JAARGANG No.
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w-, f 1.50 p. mnd., 1 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. ielctoontjes 1 1.50
BEVEL OM THUIS TE BLIJVEN
Zelfs Soekarno was er de dupe van
Zondagmorgen van 5 uur tot het middaguur heeft te Djakarta, Priok en
Meester Cornelis een stilte geheerst, die een beangstigend karakter droeg
omdat aanvankelijk niemand begreep wat er plotseling gaande was. Door
middel van de radio en'pamfletten werden de bewoners bevolen in hun
huizen te blijven, „totdat door militairen en politie te nemen maatrege
len voltooid zouden zijn". Later verluidde, dat de maatregelen getroffen
waren in verband met mogelijke demonstraties naar aanleiding van de
(door de regering verboden) herbegrafenis te Solo van Sjarifoeddin en
andere leiders van de in November 1948 gepleegde opstand in Madioen,
die, zoals men zich herinneren zal, mislukt is. Zelfs president Soekarno
was de dupe van het bevel om thuis te blijven. Hij had per vliegtuig van
Djakarta naar Blitar (Oost-Java) zullen gaan om een bezoek te brengen
aan zijn ernstig zieke moeder. Hij is eerst na 12 uur vertrokken, toen het
uitgaansverbod was opgeheven. Van officiële zijde werd voorlopig vol
staan met de mededeling, dat de veiligheidsactie, die een rustig verloop
had, was uitgevoerd in het kader van een spoedig herstel van orde en vei
ligheid in Indonesia, waaromtrent min.-president Natsir en Sultan Ha-
mengkoeboewono het woord hebben gevoerd. Heden zou echter een re
geringsverklaring worden afgelegd.
Geruchten deden de
ronde
De eerste berichten in de vroege
ochtend waren zeer alarmerend. Gro
te onrust ontstond door geruchten,
dat bepaalde burgerlijke elementen
wapens droegen en in Djakarta dui
zenden personen zich in de straten
verdrongen. Nadat echter het uit
gaansverbod was afgekondigd geleek
Djakarta met zijn 2.250.000 zielen uit
gestorven. Te Singapore werd toen al
officieel vernomen, dat de regerings
maatregelen ten doel hadden, leger
en politie in de gelegenheid te stel
len, bij verrassing te onderzoeken,
waar wapens verborgen werden ge
houden.
ARRESTATIES
Een aantal leiders van de PKI en
de Sobsi, een der directeuren van de
Javasche Bank, de heer P. Spies, het
Geen vrede op het
vredescongres
Scheuring te Warschau
John Rogge, een bestuurslid van
de Amerikaanse progressieve partij
en lid van het permanente comité
van de „Vredesbeweging" heeft op
het vredescongres te Warschau een
geluid doen horen, dat de deelnemers
vreemd in de oren heeft geklonken.
Zo wilde hij Noord-Korea als aan
valler gebrandmerkt zien.
Hij zeide o.m. dat de communisten
in Korea en Tibet hun toevlucht had
den genomen tot geweld. „Communis
tisch fanatisme heeft de Sovjet-Unie
verleid tot een poging agressieve be
wegingen in andere gedeelten van
de wereld onder haar invloed te krij
gen door vooruitgang gelijk te stel
len met haar eisen buitenlandse en
binnenlandse politiek", aldus Rogge.
De congresleden joelden en schimp
ten tijdens zijn rede, doch enkele
punten, die overeenstemden met de
algemene lijn vari het congres, wer
den met bijval ontvangen.
Naar Reuters correspondent
Warschau meldt, wordt achter de
schermen van het vredescongres al
daar beraadslaagd over de stichting
van een niet-communistische vredes
beweging. Deze beweging zou zich
kristalliseren rondom John Rogge.
Radio-Moskou leverde Zondag
avond de volgende commentaar op
de rede van Rogge: JJeze provoce
rende toespraak, waarin de bandie
ten van Tito geprezen werden, heeft
alom onder de gedelegeerden grote
verontwaardiging gewekt".
Fiasco in Nepal
Congrestroepen trekken
zich terug
De negen dagen oude „parallel-re
gering", gevormd door Nepalese op
standelingen, is Zondag geëindigd
doordat de Congrestroepen het ver
zet hebben gestaakt. Dit wordt uit
Raxaul gemeld door een correspon
dent van „Press Trust of India". On
der dekking van de duisternis zijn
de Congrestroepen bezig de gehele
centrale sector te ontruimen.
DE FAMILIE SCHRAM
WEDEROM GERED.
De familie Schram, vader, moeder
en drie jongens van negen, vijf en
zeven jaar, werd Zaterdagavond
voor de vierde maal gered. Hun
vaartuigje de sloep „Amy XI ge
raakte op weg van Weymouth naar
Cork (Ierland) in een storm in nood.
Er werden noodseinen gegeven en
een reddingsboot van Torbay sleepte
het vaartuig in de haven van Brix-
ham.
Schram verklaarde tegenover Reu
ter, dat hij zich mogelijk in Cork zou
vestigen als hij er kon komen. Het
oorspronkelijke plan was naar Zuid-
Amerika te emigreren.
voormalige Chinese lid van de Volks
raad, de heer H. Kan, de hoofdredac
teur van het links georiënteerde Chi
nese dagblad „Seng Hoa Pau", de
heer Wang Chi Wen de voormalige
staatssecretaris voor Binnenlandse
Veiligheid, de heer Soepriasantoso,
behoorden tot de personen, die tij
dens de veiligheidsactie in Djakarta
werden aangehouden, meldt Aneta.
Aneta vernam verder, dat o.a. het
hoofdkwartier van het Centraal Co
mité van de PKI door de politie werd
onderzocht, waar men o.m. een proef
druk van het nieuwe nummer van de
.Bintang Merah" (Rode Ster) in be
slag nam. In dit nummer stonden ar
tikelen, die betrekking hadden op de
herbegrafenis van Amir Sjarifoeddin
c.s., welke te Solo heeft plaats gehad,
In dit verband zij herinnerd aan be-
bepaalde uitlatingen óver demonstra
ties, die van de zijde van de Sobsi en
de PKI Zondag zouden worden geor
ganiseerd. Zaterdag gaf de leiding
van de Sobsi echter een verklaring
waarin gezegd werd dat men
zich zou neerleggen bij de door de
regering genomen maatregelen.
Velen van de aangehouden perso
nen werden Zondagmiddag weer vrij
gelaten. Voor zover Zondagavond na
gegaan kon worden bevonden zich
toen nog de heren Spies, Kan en
Wang Chi Wen in arrest. De schattin
gen over het aantal arrestaties lopen
ver uiteen, nl. van een dozijn tot 200.
Aneta vernam voorts dat bij de ac
tie ook een aantal wapenen in beslag
werd genomen. Over de redenen van
aanhouding, van bijv. de heer Spies,
tast men ook bij de Javasche Bank
ih het duister. De Javasche Bank is
vandaag gesloten.
OOK ELDERS IN INDONESIË.
Van gezaghebbende zijde werd aan
Aneta medegedeeld, dat soortgelijke
veiligheidsacties ook elders in Indo
nesië zijn ondernomen. Dezelfde krin
gen gaven te verstaan, dat de actie
duidelijk aangeeft dat de regering
waakzaam is. Volgens inlichtingen
waren er relletjes te verwachten ge
weest. „Iedere actie, van welke groep
ook, waarbij gebruik wordt gemaakt
van onwettige middelen, zal dóór de
regering worden onderdrukt".
Tenslotte zeide men, dat het com
munisme in Indonesië niet verboden
is, doch dat, indien er actie zou wor
den gevoerd, die schadelijk is voor
het nationale belang, de regering niet
zal schromen krachtige maatregelen
te nemen. Dit geldt ook voor iedere
andere stroming, aldus deze gezag
hebbende kringen aan Aneta.
VLIEGVERKEER GESTOORD
Een vliegtuig van de KLM, dat gis
teren van Bangkok naar Djakarta
onderweg was, is in Singapore ge
land, nadat het per raido er van in
kennis was gesteld, dat een vliegtuig
van de BOAC hetzelfde had gedaan.
Uit Singapore meldde Reuter, dat zo
wel aan de Nederlandse Constellati
on als aan de Indonesische convair
was toegestaan weer op het vliegveld
van Djakarta te landen. Heden zou
het luchtverkeer weer normaal kun
nen functionneren.
Antara, het Indonesische nieuws
agentschap, heeft bekendgemaakt,
dat de procureur-generaal van Indo
nesië dr. Tirtawinata is ontslagen
omdat hij er niet in geslaagd is de
affaire-Westerling tot een goed einde
te brengen en omdat in de zaken te
gen sultan Hamid en tegen kapitein
Aziz weinig voortgang is gemaakt".
Zaterdagavond is een vliegtuig van
het Internationale Rode Kruis uit
Genève naar Rome vertrokken op
weg naar Ambon. Het vliegtuig is ge
laden met medicamenten.
GROETEN NAAR MILITAIREN.
Het persoonlijk uitspreken van
groeten van verwanten aan Neder
landse militairen in N. Guinea en op
Java zal voortaan niet meer geschie
den te Hilversum doch in de radio
studio Wassenaarseweg 40 te 's-Gra-
venhage. Deze nieuwe regeling gaat
in voor de aanvrage die na 20 No
vember worden ingediend.
DE STRIJD OP KOREA
j^OOR HET HOOFDKWARTIER van het Zuid-Koreaanse leger is Zon
dag bekend gemaakt, dat communistische guerilla-troepen er in de
nacht van Zaterdag op Zondag in zijn geslaagd de tachtig kilometer ten
Noord-Oosten van Seoel gelegen stad Tsjoentsjon bij verrassing in te ne
men. Onder de burgerbevolking zijn vele slachtoffers.
Er wordt thans hevig om het bezit van Tsjoentsjon gestreden.
Straatsburg stemde voor, doch is er tegen
|7EN VERRASSENDE STEMMING ten gunste van een continetale fede-
ratie zonder Engeland en Scandinavië heeft gisteravond in de po
litieke commissie der Raadgevende Vergadering van de Raad van Euro
pa te Straatsburg tot een grote mate van verwarring geleid bij de be
spreking van mej. Klompé's rapport over het instellen van „gespeciali
seerde gezagsorganen" zonder federatief karakter.
De 25 leden der commissie waren onaangenaam verrast, toen zij met
elf tegen tien stemmen en vier onthoudingen bleken te hebben ge
stemd voor een regionale federatie, zoals door de orthodoxe federalisten
in vele vergaderzalen rondom Straatsburg „Huis van Europa" wordt ge
predikt.
De •communisten hadden de stad
Zondagochtend nog bezet. Zolang zij
er blijven, zijn belangrijke bevoor
radingswegen, die vanuit Seoel naar
het Noorden en Oosten lopen, afge
sneden. Men schat de sterkte der
communistische troepen in Tsjoen
tsjon op twee duizend man.
Door sneeuw en modder opruk
kende troepen van de zevende Ame
rikaanse divisie infanterie hebben
Zondag de buitenwijken van de Oost-
Koreaanse plaats Kapson, die 34 ki
lometer van de Mandsjoerijse grens
is gelegen, bereikt.
In het Noorden rukken de verbon
den troepen langzaam op, waarbij zij
nauwelijks enige tegenstand ontmoe
ten. Officieren van de geheime
dienst verklaren niet te begrijpen,
waarom de Chinese communistische
troepen Korea zijn binnengerukt,
daar zij zich niet bereid tonen te
vechten en zich verspreiden, wan
neer zij worden beschoten.
MEVR. HERTOGH ONTVING
DREIGBRIEF
Mevr. Hertogh, die verleden week
Woensdag uit Nederland te Singa
pore was aangekomen, heeft een
anonieme brief in het Maleis ontvan
gen, waarin zij wordt gewaarschuwd
haar gerechtelijke actie, om haar
dochter terug te krijgen, te staken.
Een functionaris v.an het Neder
landse consulaat te Singapore en een
Nederlandse vrouw, bij wie mevr.
Hertogh thans verblijft, hebben der
gelijke brieven ontvangen met be
trekking tot de rechtszaak, die van
daag voor het Hof te Singapore zal
dienen.
SOWJETRUSSISCH
JEUGDLEGER VOOR KOREA?
Meer dan 3.000 jonge mannen in
de Sowjet-Unie en „andere Sowjet-
Russische gebieden" hebben zich op
gegeven voor een vrijwilligersleger,
dat in Korea zou worden ingezet, al
dus meldt het op Formosa in het En
gels verschijnende dagblad „China
News".
Men verwacht, dat zij na een kor
te opleidingsperiode in de strijd zul
len worden ingezet.
Verzet tegen
herbewapening
Verkiezingen geven
aanwijzing
In Hessen en Württemberg (Ame
rikaanse zóne van Duitsland) hebben
Zondag verkiezingen plaats gehad
voor de landsparlementen.
Het blijkt, dat de sociaal-democra
ten flink gewonnen hebben. In Hes
sen, waar zij reeds de grootste partij
vormden, hebben zij hun positie nog
verstevigd; in Württemberg werd de
tot dusver grootste partij der chris
ten-democraten verslagen.
Deze overwinning van de socialis
ten wordt beschouwd als een aanwij
zing voor groter verzet tegen de po
sitievere houding, die de West-Duitse
kanselier Adenauer en zijn christen
democratische partij aannemen in de
kwestie van Duitslands herbewape-
Het onverwachte resultaat dezer
stemming werd veroorzaakt door het
feit, dat de Britten en de Scandina-
viërs vóór stemden op grond van het
argument, dat zij geen federatie in
de weg wilden staan van de landen,
die zich wensen te federeren.
Hoewel enkele Italiaanse en Duit
se federalisten min of meer bij ver
gissing tegen stemden, kreeg het be
ginsel der „regionale federatie" toch
een meerderheid, waarop niemand
gerekend had.
De commissie besloot echter de
stemming eenvoudig in het vergeet
boek te plaatsen, omdat er toch geen
uitzicht was op een tweederde meer
derheid, die het federatie-plan in de
Assemblée zou moeten krijgen. Van
daag zal de commissie de bespreking
van mej. Klompé's rapport dan ook
voortzetten en doen als of het begin
sel van een continentale federatie
verworpen was.
In de resolutie vervat in het door
dr. Klompé opgestelde rapport over
de „gespecialiseerde gezagsorganen"
wordt voorgesteld, dat in het kader
van de Raad van Europa tussen le-
denstaten zal worden gesloten:
De brieven zijn in handen gegeven 1 ning en tevens voor een toenemende
van de politie, die maatregelen heeft ontevredenheid over de economische
genomen voor de bescherming van politiek van de „vrije markt", die de
de drie geadresseerden. regering van Adenauer voert.
1. Defensie, volgens voorgaande
aanbevelingen, en
2. Van buitenlandse politiek, door
voiming van hoog commissariaat
„voor buitenlandse relaties,
plaatst onder democratische con
trole.
Het voorstel-Klompé beveelt
voorts aan, dat alle voorgaande eco
nomische, sociale en culturele ini
tiatieven zullen worden voortgezet.
Het wil voorts van de nationale par
lementen ten spoedigste een uit
spraak vragen over het b°ginsel van
deelneming aan de voorgestelde be
perkte federatie en eventueel een
dergelijke uitspraak door middel
van volksstemmingen en recht
streeks van de volken krijgen.
Terwijl de verwikkelingen de
voornaamste commissie der Assem
blee voor problemen plaatsen, rie
pen in een halfgevulde danszaal
Europese federalisten onder leiding
van de Franse socialist Philip op tot
actie voor een verenigd Europa zon
der Engeland.
Het verbond van Europese federa
listen aanvaardde te Straatsbrug een
resolutie tot „onmiddellijke instel
ling van een Europese federatie,
zelfs indien een dergelijke federatie
gedeeltelijk zou zijn".
Indianen op het
oorlogspad
Langs een zij-rivier van de Ama
zone, de Xingu, heeft een Indianen
stam het oorlogspad betreden.
Berichten uit Belem, aan de mond
van de Amazone, melden, dat de toe
stand zeer ernstig is. De Indianen,
behorende tot de stam der Caiapos,
doden dorpsbewoners en arbeiders
op de rubberplantages en vallen zelfs
boerderijen in de buitenwijken van
betrekkelijk grote steden aan.
Verscheidene dorpen zijn geëva
cueerd en het werk op de rubber
plantages ligt stil, omdat de arbei
ders hun leven niet in het oerwoud
op het spel willen zetten.
Plantagebezitters zijn naar Belem
gereisd om de regering te verzoeken
maatregelen te treffen.
HOOGMIS TER NAGEDACHTENIS
VAN DE STICHTER VAN DE KR.O.
In de St. Dominicuskerk te Amster
dam werd Zondagmorgen ter gele
genheid van het 25-jarig bestaan van
de K.R.O. een Hoogmis opgedragen
ter nagedachtenis van pastoor L. H.
Perquin O.P., de stichter van de Ka
tholieke Radio Omroep.
Een overzicht tijdens de plechtig
heid in de St. Dominicuskerk.
De melkprijs voor
de boeren
De minister van Landbouw heeft
de gemiddelde melkprijs voor de boe
ren voor het seizoen 1950— 1951 vast
gesteld op 17 y« cent per kg. melk
met
voor de Landbouw had een prijs ge
adviseerd van 18 cent.
In het nieuwe melkprijsjaar zal
het verschil tussen de prijs gedu
rende de winterperiode en de zomer-
RADIOREPORTAGE VAN
KONINKLIJK BEZOEK TE
LONDEN.
Dinsdag a.s. 16 uur Nederlandse
tijd zullen de Nederlandse Radio
Unie en de Nederlandse afdeling van
de B.B.C. in samenwerking 'een ver
slag uitzenden van de aankomst van
koningin Juliana en prins Bernhard
op Victoria Station te Londen. De
koninklijke gasten worden op het
perron verwelkomd door de Engelse
koninklijke familie. Een Nederlands
ooggetuigeverslag van de Engelse ko
ninklijke familie, haar gevolg en an
dere prominente personen, kort voor
de trein uit Dover arriveert, zal van
15.45 uur Nederlandse tijd af worden
uitgezonden door de Europese dienst
van de B.B.C. op 464 meter.
Van de ontvangst door de Engelse
regering in Middle Temple Hall op
Woensdagavond zullen de Nederland
se Radio Unie en de Nederlandse af
deling van de B.B.C. wederom in sa
menwerking, een verslag uitzenden
op golflengte 224 meter en op de 49,
41 en 31 meter banden.
VIJF DODEN
Op de rondweg om Harderwijk
reed vanmorgen een uit de richting
Nijkerk komende personenauto, waar
in zes personen waren gezeten. De
auto, die met een snelheid van on
geveer tachtig kilometer schijnt te
hebben gereden, kon de bocht niet
halen en botste tegen een uit de te
gengestelde richting komende trailer.
Vijf van de zes inzittenden van de
personenauto werden gedood.
Het ongeluk gebeurde hedenmor
gen te kwart over zeven ter hoogte
SJCTWSJP*-
De personenauto ramde eerst een
vrachtwagen komende uit de rich
ting Zwolle en reed vervolgens te
gen een tweede vrachtauto, eveneens
uit de richting Zwolle, die achter de
KÉfclS? tdrwttS -»«• - -d DO cabine van deze
een toeslag van ongeveer twee een'
Tibet voor de
Alg. Vergadering
Salvador heeft de Algemene Ver
gadering „met voorbijzien van de
agendacommissie" verzocht een
spoeddebat te houden over „de inva
sie van Tibet door buitenlandse
strijdkrachten". In een begeleidende
resolutie wordt verzocht de „niet ge
provoceerde aanval" te veroordelen.
Het begeleidende schrijven zegt,
dat te Peking bekend gemaakt is dat
Chinese troepen Tibet binnengetrok
ken zijn. Het vredelievende Tibet
was sinds 1912 onafhankelijk. Er
diende een commissie ingesteld te j werd verpleegd, is in de leeftijd van
worden, die de door de Assemblée te 60 jaar overleden prof. dr. G. van der
treffen maatregelen zou onderzoe- Leeuw, oud-minister van Onderwijs,
ken, 1 Kunsten en Wetenschappen.
worden gegeven. In de zomer zal
door middel van een heffing onge
veer een cent per kg worden terugge
vorderd. De wintermelkprijs voor de
boer zal dus ongeveer 19 y2 cent be
dragen en de zomermelkprijs 16 y.
cent per kg. met 3.5 procent vet.
De toeslag voor de winterperiode
werd reeds verstrekt van 5 Novem
ber jl. af. In verband met het tijd
stip, waarop de beslissing genomen
is. zullen de noodzakelijke wijzingen
in de met de basismelkprijs samen
hangende prijsstellingen enz. op 2
December a.s. van kracht worden.
De wijziging van de melkprijs voor
de boer zal geen wijziging brengen
in de melkprijs voor de gebruiker.
In het Academisch Ziekenhuis te
Groningen, waar hij de laatste tijd
tweede wagen werd geheel vernield.
De personenauto, waarin zes perso
nen waren gezeten, maakte daarna
nog een paar buitelingen en kwam
tenslotte aan de kant van de weg te
recht. Van de zes inzittenden, een
stucadoor en vijf metselaars, allen
uit Hooglanderveen bij Amersfoort,
waren terstond vier gedood. Twee
werden ernstig gewond; zij werden
naar het ziekenhuis Salem te Ermelo
vervoerd. Een van hen is inmiddels
aan de bekomen verwondingen over
leden.
In de tweede vrachtauto bevonden
zich twee personen. Het mag een
wonder heten, dat deze twee betrek
kelijk licht gewond werden. Een er
van kreeg een snijwond aan de knie,
de andeg kreeg een shock.
Die zich niet bemind weet te ma
ken is overal en onder allen alleen.