©eCcidóeSoti/ïcvnt Breed geallieerd front in Noord-Korea Verplaatst „vredescongres'' Peking weigert bespreking te Lake Succes Burgeroorlog in Nepal Vrijgelaten uit Rusland te Amersfoort MAANDAG 13 NOVEMBER 1950 42ste JAARGANG No. KATHOLIEK DAGBLAD VOOB LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN .DE BURCHT" China en de UNO staan grimmig tegenover elkaar Directeur: C. M. T. HAMERS VELD Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abona. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Teleioontjes f 1.50 Voorzichtig en langzaam voorwaarts De UNO-croepen, die Zaterdag him opmars in Noord-West-Korea her vatten en daarbij van hun bruggenhoofd over de Tsjongtsjon-rivier uit in korte tijd verscheidene kilometers konden oprukken, vorderen nog steels, zij het ook dat de communistische tegenstand thans aanmerkelijk is toegenomen Over een breedte van 1-00 kilometer gaan de verbonden strijdkrachten langzaam voorwaarts, waarbij haar eerste zorg is. dat zij een solide en aaneengesloten linie handhaven, daar zich volgens vele waarnemers in Tokio tegenover haar een strijdmacht bevindt, die in staat is iedere roekeloosheid af te straffen. Dit zou dan ook de reden zijn, dat dit offensief welks doel door gene raal MacArthurs hoofdkwartier „beperkt" genoemd wordt niet gepaard gaat met snelle doorstoten, hoewel dit een middel zou kunnen zijn om te ontkomen aan een wintercampagne in het barre klimaat van Noord- Korea, waar nu reeds sneeuw en ijs de troepen voor grote moeilijkheden plaatsen. De strijdkrachten, die in Noord- Korea tegenover elkaar staan, zijn in mankracht ongeveer even sterk (circa 200.000 man), doch de uitrus ting der UNO-troepen is beduidend beter. Aangenomen wordt dat de vijf geallieerde divisies en de brigade van het Britse gemenebest staan te genover negen communistische divi sies drie Noord-Koreaanse en zes Chinese die echter kleiner zijn. Opvallend is, dat de Noord-Korea- nen zich bitter weinig aantrekken van de hoge verliezen, die zij lijden. Zij voelen zich klaarblijkelijk ge steund door de vijftig Chinese com munistische divisies die zij in Mand- sjoerije ashter zich weten. Aan het Oostelijk front rukken Amerikaanse mariniers op naar het bekken van Tsjosin, en hoewel de vijandelijke tegenstand aanzienlijk was, wisten zij toch 65 km. te vorde ren. Over de strijd achter het front wordt gemeld, dat de communisten ten Zuiden van Wonsan, aan de Oost kust een Zuid-Koreaans regiment hebben omsingeld. Ook elders in dit gebied zijn nog verscheidene com munistische eenheden in hoge mate actief. Marshall-hulp moet voortduren Nog mins+ens anderhalf jaar President Truman heeft de publi catie aangekondigd van verreikende voorstellen voor verhoogde Ameri kaanse bijstand aan het economisch herstel en de bewapening van de landen van de vrije wereld van zijn voornaamste raadsman Gordon Gray. De economische hulp aan Europa moet gedurende minstens achttien maanden na afloop van het Marshall plan in 1952, voortduren, aldus een rapport van Grav over de Ameri- j kaanse buitenlandse economische j politiek. Trumanvraagt aan het Congres aandacht voor het waarde volle rapport en onderschrijft Gray's stelling omtrent het gronddoel van de Amerikaanse buitenlandse poli tiek volkomen. De voornaamste voorstellen zijn: 1. Voortzetting van de economi sche hulp, buiten de militaire hulp, aan Europa, anderhalf tot twee-en- een-half jaar na afloop van het plan- Marshall 2. Uitbreiding van de1 bevoegdhe den tot het verstrekken van leningen door de Export-Import bank van milliard tot 5 milliard dollar. 3. Voorstellen om 1.690 millioen tot 2 milliard dollar staats- en par ticulier kapitaal te verschaffen voor de financiering van de ontwikkeling van de onvoldoendp ontwikkelde ge bieden in de wereld. 4. Het minder <-treng maken van de beperkingen ten aanzien van het besteden van de leningen en schen kingen door de gesteunde landen. 5. Intrekking van de wetseving. die discriminerend werkt ten opzich te van de importen in de V. S. 6. Internationale controle op de verdeling van schaars materiaal. 7. Instelling van een „suoer-ECA", die de economische programma's voor het buitenland moet beheren. NOG 140.000 DUITSE KRIJGS GEVANGENEN IN STBERÏë? Volgens het „Berliner Tageblatt" zouden in de Russische kampen achter het Oeralgebergte nog 140.000 Duitse krijgsgevangenen worden vastgehouden. Volgens het blad zouden hiervan 25.000 in dienst zijn in Mongolië bij het aanleggen van spoorwegen, waarvan één Mongolië met Mands- joerije verbindt. De overigen zouden in de mijnen van de industriële cen tra van Tsjelli'abinsk en Magnitogo rsk werken of zouden aan het werk zijn bij het omleggen van de Irtisjrivier, welke thans naar de Oeralzee stroomt. Duitse krijgsge vangenen zouden eveneens gebruikt worden als houtvesters bij de mon ding van de Obistroom. DE KERK IN NOORD-KOREA De missionarissen hebben de ziel zorg in de gebieden van Noord-Ko rea, die door de verbonden legers zijn bevrijd, voor zover mogelijk we derom opgenomen. In Pjongjang hadden de communisten de kathe draal veranderd in een theater. Tij dens de gevechten om de stad leed de kathedraal aanzienlijke schade. Twee Koreaanse priesters zijn reeds met de opruimingswerkzaamheden begonnen. Over het lot der gevangengeno men missionarissen, onder wie zich verscheidene bisschoppen bevinden, is niets met zekerheid bekenu Men vreest, dat zij naar Mandsjoerije zijn gedeporteerd. Voor de terugtocht hebben de communisten alle be scheiden in de gevangenis verbrand, zodat iedere controle onmogelijk is. Wijlen koning Gustaaf van Zwe den heeft een persoonlijk vermogen nagelaten van ongeveer tien nillioen kronen, Zijn testament is Zaterdag geopend. Het grootste gedeelte van zijn per soonlijke eigendommen zal bij een stichting worden ondergebracht on der beheer van koning Gustaaf VI Adolf, aan wie de rest ervan recht streeks vervalt. Wijlen koning Gustaaf heeft zijn tennistropheeën vermaakt aan de koninklijke Zweedse lowntennisclub. Vier bergbeklimmers, drie mannen en een vrouw, verkeerden gister avond in moeilijkheden op een ijs richel nabij de top van de 870 meter hoge Ben Arthur in het onherberg zame West-Schotse hoogiana van Ar- gulsshire. Het gezelschap, dat met touwen aan elkaar verbonden was, bevond zich,in levensgevaar vanwege de hevige koude gedurende de nacht. Een reddingsploeg, uitgerust met een walkie-talkie radio-toestel was tegen middernacht op weg naar de top, gewaarschuwd door twee ande re leden van het gezelschap, die de afdaling volbrachten. De Ben,Arthur, ook bekend aïs de Cobbler, is een van de hoogste top pen in dit bergachtige gebied, waar door bergbeken z.g. Lochs met diep- ingesneden beddingen naar de Atlan tische Oceaan stromen. Hoort beter in Warschau thuis Het communistische z.g. „vredes congres", dat vandaag in Sheffield geopend zou worden, wordt overge plaatst naar Warschau. De Engelse veiligheidsdienst heeft zoveel buitenlandse gedelegeerden geweerd, dat het congres Donderdag in Warschau voortgezet zal worden. Het verlies dat het afzeggen van allerlei afspraken zal meebrengen, wordt door de organisatoren op 250.000 gulden geraamd. Men verwacht 350 aanwezigen, van wie 250 Engelsen en 100 buitenlan ders. Men had 1900 buitenlanders uit 70 landen gedurende de gehele week in Sheffield verwacht. De organisatoren beschuldigen de Engelse regering, dat zij de tradities van „vrijheid van spreken" heeft aan getast. De kranten in Moskou en in de Oost-Europese hoofdsteden zeg gen, dat de Engelse regering het congres in feite heeft verboden. Zij beschuldigen premier Attlee van het voeren van een fascistische actie op instignatie van Washington. HELICOPTER OP TRAPPEN VAN ST. PIETER. Voor de eerste keer in de geschie denis is Zaterdag een helicopter op de trappen van de St. Pieter geland. Het toestel bracht een boodschap van eerbetoon aan de Paus uit naam van gezinnen van Italiaanse piloten, die in de laatste wereldoorlog sneu velden. ZANDVOORT BOUWT! Zand- voort ook wel de Badplaats van Amsterdam genoemd heeft in de oorlog lelijk te lijden gehad Zeer vele huizen vyerden afgebroken, an dere werden door de bezetters vol komen uitgewoond en toen de be woners na de bevrijding terugkeer- den, was er niet veel meer heel. De Zandvoorters zijn echter niet bij de pakken neer gaan zitten en hebben hersteld wat nog hersteld kon wor den. Ook nieuwe woningen worden er gebouwd, en om de watervoorzie ning te verbeteren wordt nu een nieuwe watertoren opgerichi, welke 48 meter hoog wordt. Een blok nieuwe woningen in aan bouw, met op de achtergrond de nieuwe watertoren. Tenzij Formosa eveneens ter sprake komt COMMUNISTISCH CHINA heeft de uitnodiging van de Ver. Naties om de kwestie van de Chinese deelneming aan de strijd op Korea te komen bespreken, van de hand gewezen, tenzij deze kwestie gecombi neerd wordt met die van Formosa.: Voor dit besluit der communistische Chinese regering, waarvan de secrtetaris-generaal der V.N., Trygve Lie, telegrafisch in kennis is gesteld, wórdt als motief aangevoerd, dat „de voorgenomen bespreking beperkt zou blijven tot het rapport van het zo genaamde verenigde commando, dat niet alleen eenzijdig en kwaadwil lig, maar ook onwettig is". ,iWij kunnen de uitnodiging niet aanvaarden, omdat de vertegenwoor diger van de centrale volksregering het recht ontzegd wordt, in de Vei ligheidsraad te spreken over de voor het Chinese volk meest drin gende kwestie van gewapende in terventie in Korea en agresie tegen China door de Ver. Staten", aldus de Chinese premier en minister van Buitenlandse Zaken, Tsjoe En-Lai, in dit telegram. (De referentie aan „interventie" slaat klaarblijkelijk op de huidige actie der Ver. Naties op Korea die overigens verderop in het telegram wordt toege schreven aan „manipulaties" van de Ver. Sta ten). Intussen zal Dinsdag een Chinees- communistische delegatie van 9 man Peking oer vliegtuig verlaten om in Lake Success de besprekingen te gaan bijwonen, die daar op 15 Nov. beginnen naar aanleiding van de Chinese beschuldiging in zake „Ame- xikaanse gewapende interventie op Formosa". De uitnodiging hiertoe werd Peking op 29 Sept. door de Veiligheidsraad gedaan, die met het oog daarop het debat uitstelde tot Woensdag a.s. Twee dagen geleden maakte Washington bekend, dat aan de delegatieleden door de Ameri- ZALIGV ERKLARIN G VAN MARGARETHA BOURGEOYS. Margaretha Bourgeoys, die de con gregatie der Zusters van O. L. Vrouw te Montreal stichtte in 1620 te Troyes in Frankrijk werd geboren en in 1700 te Montreal overleed, is Zondag in de St. Pieter zalig ver klaard. Meer dan 1000 Canadese be devaartgangers en de Canadese am bassadeur in Italië woonden de plechtigheid bij. Het bureau Zuid-Molukken deelt mede: „Een der aandeelhouder? van de K.P.M. heeft aan de directie van die maatschappij geschreven dat hij zich niet kan verenigen met de ge dragslijn, welke dié directie gevolgd heeft ten opzichte van de republiek der Zuid-Molukken, weshalve hij be sloten heeft een aandeel in genoem de scheepvaartmaatschappij ten ge schenke te geven aan de stichting „Helpt Ambon in nood". Deze stichting heeft op haar beurt dit aandeel geschonken eveneens vrij van schenkinsrecht aan de re publiek der Zuid-Molukken. MILITAIRE BASES OP NIEUW GUINEA? De correspondent te'Canberra van de' „Sunday Sun", Oliver Ho&ue, geeft als de mening van een „be trouwbare diplomatieke zegsmans" weer, dat president Truman en ge neraal MacArthur het er over eens zijn, dat de Verenigde Staten mach tige militaire bases in Nederlands- Nieuw-Guinea moeten vestigen. In bevoegde Haagse kringen werd bovenstaand bericht als „volslagen onzin" ppkenmerkt. kaanse ambassade in Praag visa zou den worden verstrekt. Hiervoor was een speciale beschikking nodig, daar het communisten over het algemeen verboden is, de V.S. binnen te ko men. De koning gaf het startsein Het blijkt, dat in Nepal een volkomen burgeroorlog is uitgebroken. De strijd begon toen met stenguns gewapende leden van de congres- partij van Nepal, die door naar India gevluchte Nepalezen is opgericht, op negen plaatsen hun vaderland binnendrongen. In de grensplaats Birganj, de tweede stad van Nepal, namen 200 man na een strijd van twee uur tegen de Ghoerka's de gouverneur en zijn gezin gevangen Hij werd naar India gebracht, waar de Indiase autoriteiten hem in bescherming hebben genomen. De invallers rukken op naar de hoofdstad Katmandoe, van waaruit de afgetreden koning Triboevana en zijn gevolgin twee Indiase vliegtuigen naar New Delhi, de hoofdstad van India, is gevlogen. Hij werd bij zijn aankomst aldaar verwelkomd door Pandit Nehroe. De leider der troepen die Birganj binnenvielen, Thirhoeng Malla, werd ernstig ge wond en overleed later. Zijn soldaten zijn gevorderd tot Sema, 19 kilome ter ten Noorden van Birganj. waar zij zich ingraven in afwachting van 20OD man regeringstroepen, die uit de hoofdstad zijn vertrokken. MEER DEMOCRATISCH BEWIND GEVRAAGD. De opstand, waartoe het optreden van de koning het sein gaf, is gericht tegen de minister-president of Maha- radja, Mohoen Sjamsjer Joeng Ba- hadoer Rana, die een straf autoritair regiem handhaafde. In 1867 liet de voorvader van de premier zijn ambt erfelijk verklaren en maakten de 80 families van de naam Rana zich mees ter van het land en de sleutelposi ties in het bestuur en leger. Tever geefs heeft India een beroep gedaan op de minister-president om een meer democratisch bewind te vestigen. Waarsohijnlijk is de uitbarsting van het conflict bespoedigd door de inval der Chinese communisten in Tibet. De opstandelingen hebben reeds een nationalistische „volksregering" van Nepal ingesteld. Als haar doel noemt zij: Wij willen al het land, dat de Rana's in bezit hebben onder het volk verdelen en industrieën vestigen." De opstandelingen zouden in Birganj 12O0 leden van de Nepa- lese congrespartij uit de gevangenis bevrijd hebben. De invallers zeggen, dat hun strijdkrachten de bevoorra- dingsweg naar Katmandoe hebben afgesneden en dat de hoofdstad bin nen veertien dagen zal vallen Het radiostation van Katmandoe zou in handen van geestverwanten dér in vallers zijn. Vluchtelingen stromen uit Nepal India binnen. Een deel der invallers behoorde tot de soldaten van de Indiase nationalist Soebas S.iandra Bose, die tijdens de oorlog in Birma en op Malakka tegen de geal- 15 naar huis In drie autóbussen, voorafgegaan door motorrijders van de Rijkspolitie kwamen Zaterdag zeventig van de honderd vrijgelaten Nederlanders uit Ttusland aan in het oude concen tratiekamp Amersfoort,. Zij zijn niet erg spraakzaam, m'aar de verhalen die zij doen, - hier en daar met wat Duitse of Russische woorden vermengd, zijn allemaal eender. Zij werden niet mishandeld, maar kregen slecht of onvoldoende eten. Zij, hadden niets te vertellen! Wanneer zij van hun kamp naar de fabriek en van de fabriek naar het kamp werden gebracht, dan was het voorschrift, dat zij op de vloer van de vrachtwagens gingen zitten, op dat zij niets zouden zien van het Russische land. Commissaris Grevelink, chef van de Rijksvreemdelingendienst \Vas reeds naar Berlijn getogen om de Duitsers die zich onder deze vrijge laten krijgsgevangenen bevonden te vertéllen dat Nederland niet meer op hen was gesteld. De zeventig anderen werden in Amersfoort opgewacht door verte genwoordigers van allerlei Neder landse instanties. Daar was het hoofd van de repatriëringsdienst voor vermiste Nederlanders in het buitenland, majoor mT H. Wellema, daar was mr Baron van Voorst tot Voorst. Procureur Fiscaal bij de Bij zondere Rechtspleging, daar was In specteur Wooning van het Departe ment van Justitie. Voorts mannen van de dactyloscopische dienst en enige artsen om de krijgsgevange nen te onderzoeken. De gezondhëids toestand van de meeste mannen was redelijk. Een der teruggekeerden moest echter in een ziekenhuis wor den opgenomen. Hij lijdt aan t.b.c. Oude munten inwisselen Morgen 14 Nov., is het de laatste dag dat U bij de Posterijen kunt in wisselen de oude ZILVEREN en ZINKEN kwartjes en de VTERKAN- TF STUIVERS. Na die dag zijn bovengenoemde geldstukken NIET meer geldig. VIJFTIG NOG VAST Men wenste onmiddellijk een scheiding te maken tussen de zoge naamde wapendragers, die destijds vrijwillig in uitse dienst waren ge treden en de mannen die tijdens de bezetting gedwongen waren geweest in Duitsland te gaan werken. Vrij spoedig kwam men tot de conclusie, dat ongeveer viiftig krijgs gevangenen niet direct in vrijheid konden worden gesteld. Zii hadden imers behoord tot de vrijwilligers van het „roemruchte" legioen, tot de S.S. of andere Duitse strijdkrach ten Alle zeventig mannen werden door rechercheurs aan strenge verhoren ondérwornen; 15 werden vrijgelaten. INLICHTINGEN OVER DE AC TTT-W 1LT J VFNDEN Majoor Wellema en z'n staf van de Repatriëringsdienst wilden tenslotte nog wat weten van de krijgsgevan genen, nl„ of zij in krijgsgevangen schap andere Nederlanders hadden gezien of gesproken. In een groot «edeelte van een lange barak lagen uitgespreid over vier lange tafels honderden kleine dossiers m'et foto's van nooit teruggekeerde Nederlan ders. Of zii uit die geweldige collec tie foto's ook iemand herkenden? Er •Hïn eirca drie en een half duizend Nederlanders geweest, die hebben geluisterd naar de bombastische pro- na ganda van een dr Goebhels en te- •^en Rusland ten strijde zijn getrok ken. In totaal gijn er nu nog twee- ■Jnj-rpnd vermist. De resultaten van dit onderzoek waren verrassend. Uit de mond van de meeste teruggekeerde krijgsge vangene" hoorde men, dat er ach ter het ijzeren gordijn nog honder den zo niet duizenden krijgsgevan genen van vele natïoraliteiten zit ten. Onder hen zijn ook Nederlanders Verscheidene foto's werden her kend. Vele raadsels over verdwenen Nederlanders zullen dus wellicht toch nog kunnen worden opgelost. Wederom een doodgewaande Onder de uit Rusland terugkeren de krijgsgevangenen is ook de 26- jarige G. L. van Boxtel uit Eindho ven, die tot 23 Juni 1943 bij de af deling spiraalmakerij van Philips werkzaam was. Toen men na de be vrijding niets meer van hem had vernomen, werd in de gedenksteen van het monument voor de gevalle nen van Philips te Eindhoven zijn naam gebeiteld. Die naam kan nu althans worden verwijderd. lieerden hebben gestreden. De Ghoer ka's vochten mee in de Britse legers. Behalve de koning en zijn twee gemalinnen zijn de kroonprins en zijn oudste kleinzoon naar India vertrok ken, De tweede, driejarige, kleinzoon is door de minister-president tot ko ning uitgeroepen. Dg regering heeft in het vertrek van de andere leden der koninklijke familie toegestemd. Franse onderzoekers omgekomen IN ONDERAARDSE GROT Zeven wetenschappelijke onder zoekers op het gebied van grotten waren bij hun werkzaamheden tot op 500 meter onder de aard-opper vlakte afgedaald, toen zij werden verrast door de overstroming van een onderaards meer. Onmiddellijk togen reddingsploegen, uitgerust met springstoffen en moderne graaf- werktuigen aan het werk. Na bijna 24 uur onafgebroken 'ge^werkt te heb ben, wisten zij zes der vermisten te bereiken, vier van hen werden ech ter levenloos aan de oppervlakte ge bracht, terwijl de twee anderen zeer zwak waren. Kunstmatige ademha ling werd bij voortduring op hen toegepast, doch dit mocht niet baten, zij overleden Zondagavond Do reddingswerkzaamheden wer den Zondagavond met man en macht voortgezet, in de hoop de zevende onderzoeker, dr. André Meray, nog te kunnen redden. Deze werd ongedeerd aangetrof fen, omdat hij zich bij het begin der overstroming in veiligheid had kun nen stellen. Mevr. Hertogh naar Singapore Bezield met vechtlust om alles te doen wat in haar vermogen is om haar kind terug te krijgen, is me vrouw Hertogh, de moeder van Ber tha Hertogh, Zondagmiddag om kwart voor vier met het K.L.M.- vliegtuig naar Singepore vertrokken. Haar reis is mogelijk gemaakt door het comité-Bertha Hertogh in Ber gen op Zoom, Behalve de heer Her togh was geen enkel familielid bij het vetrelc aanwezig. Wel deden eni ge comité-leden mevrouw Hertogh uitgeleide. Deze deelden mede, dat nog niet vaststaat als hoedanig me vrouw Hertogh in het proces te Sin gapore zal optreden. Men houdt zich er echter van overtuigd, lat haar komst een belangrijke bijdrage zal kunnen leveren bij een eventuele teruggave van Bertha aan haar ouders. In Singapore staat mevrouw Her togh onder de hoede van de Neder landse consul aldaar. Wanneer me vrouw Hertogh naar Nederland zal terugkeren hangt uiteraard geheel af van de tijd, die het proces en eventueel andere formaliteiten in Singapore zullen vergen. De heer J. van der Linden, een der comité-le den deelde nog mede, dat Bertha op 24 Maart 1951 14 jaar wordt. ALWEER UITSTEL. Manssor Odibi, de Mahomedaanse onderwijzer, die twee maanden gele den met Bertha Hertogh in het hu welijk trad, werd gisteravond bij een motorongeluk te Singapore ge wond. De dokters verwachten, dat hij minstens twee weken nodig zal heb- ben om aan zijn verwondingen aan het hoofd te herstellen. Dit betekent, dat de behandeling van de zaak voor het oppergerechtshof te Singapore, dat uitspraak zal doen of het huwe lijk van Bertha wettig is en voorts onder wiens jurisdictie zij valt, zal worden uitgesteld. De moeder van Bertha, mevr. A. Hertogh, wordt morgen in Singa pore verwacht. KvM-ttlie... Hoe dikwijls hebben wij betreurd wat wij hadden gewenst; hoe dikwijls hebben wij gezegend wat wij hadden gevreesd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1