S)e£ekióeSon/fcct/nt
De grote vier willen wel eens praten
De deur staat voor Moskou open
Benelux-besprekingen te
Luxemburg
Het net om de Koreanen
dichtgetrokken
ZATERDAG 21 OCTOBER 1950
42ste JAARGANG No.12113
Directeur: C. M. Y. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. RUOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Laten we maar
weer eens praten
Papen gracht 32. Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826. Abonn. 209 IS. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. nmd., I 4.50 p. kwart Franco p. p. t 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjea I 1.50
Amerikanen verwachten er niet veel van
AMERIKA HEEFT GEEN BEZWAAR tegen deelneming aan een vier-
mogendhedenconferentie met Rusland, Engeland en Frankrijk, ver
klaarde gisteren John Foster Dulles. Voor Groot-Brittannië voegde Ken
neth Younger daaraan toe, dat „Engeland altijd bereid is geweest be
sprekingen va ndeze aard te voeren". Maar, zei Younger, het is niettemin
goed te bedenken, dat de huidige crisis niet is ontstaan uit een gebrek
aan ontmoetingen. Frankrijk, aldus Maurice Schuman, wil zonder zich
tot iets te binden, al wel zijn grootst mogelijke sympathie betuigen. En na
mens Nederland gewaagde de heer Van Balluseck eveens van instem
ming met het denkbeeld. Deze voorzichtige bereidheid tot overleg, door
Dulles geformuleerd met een „de deur staat open", trad aan de dag
tijdens het debat in de politieke commissie der UNO over het door Syrië
en Irak ingediende voorstel, de Grote Vier vóór 15 November te laten
rapporteren over hun gezamenlijke poging om de crisis OostWest op
te lossen.
CHINA BLIJFT STRUIKELBLOK.
Een struikelblok vormt China. Het
oorspronkelijke voorstel gaat over
een conferentie der Grote Vier, maar
Joegoslavië heeft Syrië en Irak ver
zocht, in hun voorstel het (commu
nistische) China van Peking op te
nemen. In de gisteren behandelde
tekst wordt nu gesproken van de
vijf permanente leden van de Veilig
heidsraad, dus zonder aan te duiden,
welke van de twee China's men be
doelt.
Foster Dulles bracht de bereidheid
van zijn regering tot uiting, „om al
les in haar vermogen te doen om de
spanning en vrees in de wereld te
verminderen". Hij deed dat, zoals
hij het zelf uitdrukte, op informele
gesprekstoon, rechtstreeks uit het
hart, om toch vooral een juiste in
druk te geven vai de fundamentele
Nederland grijpt
niet in
Ambon moet het zelf
uitvechten
De minister-president heeft op
een schriftelijke vraag- van het
Tweede-Kamerlid, mr. P. S. Ger-
brandy in zake het conflict op Am-
bon, geantwoord, dat de regering
zich, hoezeer zij het conflict be
treurt, niet gerechtigd acht in de
zen met militaire middelen in te
grijpen.
De heer Gerbrandy had van de
regering gevraagd „met eigen mili
taire machtsmiddelen maatregelen
te nemen, ten einde de vrijheid, de
veiligheid en het leven van dit volk
der eenmaal meest loyale Neder
landse onderdanen, te beschermen".
Loopt
betalinqsunie vast?
Ned. tuinbouw in gevaar
De Europese Betalingsunie, die
pas op 19 September is getekend en
die met terugwerkende kracht van
1 Juli van dit jaar is gaan werken,
dreigt nu reeds te mislukken,
schrijft de „Volkskrant".
Duitsland heeft zijn crediet van
320 millioen betalingsunie-eenhecien
(elk ter waarde van één Amerikaan
se dollar) dat bestemd was voor de
tweejarige duur van de Unie, reeds
nu volkomen uitgeput.
Nederland heeft zijn crediet van
330 mililoen betalingsunie-eenheden
reeds gedeeltelijk verbruikt, maar
voor Nederland bestaat nog geen ge
vaar dat het limiet zal worden over
schreden.
In tegenstelling met Duitsland en
Nederland hebben Frankrijk, Enge
land en Italië in de paar afgelopen
maanden grote vorderingen gekre
gen op het fonds van de betalings
unie.
De gevolgen van deze ontwikke
ling kunnen rampspoedig worden
voor Nederland. Als Duitsland geen
verdere Nederlandse invoer kan toe
staan, omdat het niet langer betalen
kan, komt daardoor vooral de posi
tie van de Nederlandse tuinbouw in
gevaar.
Daarnaast dreigt het gevaar van
inflatie in Duitsland en van een vol
komen mislukking van de pogingen
tot eenmaking van Europa. Neder
land kan om te beginnen niet mee
doen aan een verdere vrijmaking
van de inter-Europese handel van 60
op 75 percent als de moeilijkheden
ni'et Duitsland, waar vandaan Neder
land een groot deel van zijn devie
zen moet krijgen, niet zijn opgelost.
Niemand had deze snelle ontwik
keling in de Betalingsunie verwacht.
Of de moeilijkheden van Duitsland
slechts tijdelijk zijn, is niet te over
zien. Er is 'n mogelijkheid dat Duits
land het crediet bij voorbeeld door
grote staalleveranties aan Amerika
terugverdient, maar hieromtrent be
staat geen enkele zekerheid. Een an
dere mogelijkheid is nog, dat Duits
land weer betalingsregelingen moet
uivoeren zoals ze in de tijd van dr.
Schacht hebben gegolden.
houding, die de Amerikaanse rege
ring ten deze aanneemt.
„Wij zijn bereid om deel te ne
men", zei hij, „de deur staat open.
Ik kan niet zeggen, dat ik over een
dergelijke ontmoeting van de verte-
fenwoordigers der grote mogendhe-
en erg veel hoop koester, maar
men kan nooit weten".
Al zijn er in het verleden ook veel
mislukkingen geweest, men moet
nooit wanhopen. De Verenigde Sta
ten aanvaarden ten volle dit begin
sel: Wanneer er ook maar een rede
lijke mogelijkheid is om een regeling
te treffen, die de spanning in de we
reld vermindert, en dat op een wijze
die verenigbaar is met fatsoen en
gerechtigheid, is Amerika bereid, de
ze mogelijkheid zc grondig mogelijk
te onderzoeken Irgde Dulles uit.
Amerika beperkt
rubberverbruik
De Amerikaanse regering heeft
gisteren gelast, dat het verbruik na
tuurrubber door de producenten van
banden en andere rubberartikelen
met ingang van 1 November a.s. moet
worden beperkt tot 70 pet. van het,
gemiddelde maandelijkse verbrhxk v>
natuurrubber in de 12 maanden/
voorafgaande aan 30 Juni pl.
De voorschriften, die door de Na
tionale Production Authority waren
uitgevaardigd, voorzagen voor de
maand December a.s. in een grótere
beperking van het verbruik, name
lijk tot 63 pet. van het verbruik in
eerder genoemde periode.
Voorts heeft de Amerikaanse re
gering gelast, dat het totaal verbruik
van nieuwe rubber zowel synthe
tische als natuurrubber moet wor
den beperkt tot 84 pet. van het ge
middelde maandelijkse verbruik in
de 12 maanden voorafgaande aan 30
Juni jl., en dat het verbruik van la
tex in de maanden October, Novem
ber en December 1950 moet worden
beperkt tot 25 pet. van de consump
tie in hetzelfde basisjaar.
De importeurs van latex moeten
minstens 10 pet. van hun invoer te
gen de geldende marktprijzen aan
bieden aan de regering ten behoeve
van de strategische voorraadvor-
ming.
„BENELUX-LES" OP SCHOOL.
Gisteren werd op alle middelbare
scholen en scholen voor voortgezet
onderwijs in Nederland, België en
Luxemburg een zogenaamd Bene-
lux-lesuur gegeven.
De commissie voor de Nederlands-
Belgisch-Luxemburgse samenwer
king stelde een handleiding samen,
waarin vele mogelijkheden en moei
lijkheden onder de loupe werden ge
nomen.
De leerlingen van het Montessori
Lyceum in de Anthonie van Dijck-
straat te Amsterdam luisteren mr>-
dachtig naar hun Aardrijkskunde
leraar de heer M. A. Allessie,
Het landbouwvraagstuk
De besprekingen op de Benelux
landbouwconferentie van gistermor
gen zyn voornamelijk gevoerd op ba
sis van een uiteenzetting van Neder
landse zijde over de Nederlandse en
Belgische landbouwproblemen. In
deze uiteenzetting wordt vastgesteld,
wat het gemeenschappelijke richt
snoer is voor een gemeenschappelij
ke landbouwpolitiek in het kader van
de Benelux Unie. Dit richtsnoer was
eigenlijk reeds eerder bepaald op de
voorgaande conferenties, doch men
achtte het van Nederlandse zijde nut
tig, de Belgische onderhandelaars
nog eens te doordringen van het be
lang in het volgen ervan. Dit richt
snoer wordt gevormd door de vol
gende punten: 1. De inspanningen
moeten gericht zijn op een verhoging
der productie in de drie landen en
een verlaging van de kostprijs, ten
einde een zo sterk mogelijke plaats
op de exportmarkt in te nemen. Van
Belgische zijde heeft men zich nog
maals eens verklaard met dit stand
punt., 2. De landbouwpolitiek der Be
nelux moet erop gericht zijn, de land
bouwers in de drie landen een be
hoorlijke bestaansmogelijkheid te
verschaffen en de landbouwbedrij
ven moeten beheerd worden op een
wijze, die verantwoord is. 3. De land
bouwpolitiek moet er in het kader
van de Benelux op gericht zijn een
zo vrij mogelijk ruilverkeer van
KWESTIE AMBON VOORLOPIG
NIET IN DE VE1L1GHHE1DSKAAD:
Naar Aneta in diplomatieke krin
gen te Lake Success heelt verno
men, bestaat er oncier de ieaen van
de Veiiigneidsraad weinig enthou
siasme om ae kwestie-Amuon op te
nemen. Volgens deze kringen zijn
verschillende delegaties van mening,
dat de kwestie-Ambon een interne
Indonesische aangelegenheid is, die
buiten de competentie van de Vei
ligheidsraad vait, terwijl anderen
die dit standpunt niet delen, er de
voorkeur aan geven een discussie
hierover in oe veiligheidsraad te
vermijden om niet de verschillende
Aziatische landen tegen te werken.
Weer anderen zijn van mening, dat
een debat slechts een nieuw veto
van de Sovjet-Unie zou uitlokken.
Volgens de door Aneta ingewonnen
inlichtingen, is de Indonesische dele
gatie niet geïnteresseerd in een be
spreking van de kwestie Ambon in
de Veiligheidsraad en de Nederland
se delegatie beschouwt zichzelf ia het
geheel niet als partij in deze zaak.
Het zou daarom niet te verwonderen
zijn, indien de Veiligheidsraad voor
lopig geen beslissende stap deed ten
aanzien van het jongste rapport van
de UNCI.
Brits atoomgeleerde
naar de Soviets?
Professor Bruno Pontecorvo, een
40-j. Brits-genaturaliseerde atoom
geleerde van Italiaanse afkomst, zou
met zijn gezin per vliegtuig uit Mi
laan naar de Sowjet-ünie zijn uit
geweken, meldt „Memento Sera" te
Rome. Een collega van Pontecorvo
noemde hem een van de voornaamste
geleerden aan het instituut voor
atoomenergie te Harwell. Volgens
een andere collega werkte hij ook
aan het atoomonderzoek in Canada.
Het blad meldt, dat hij in contact zou
hebben gestaan met Fuchs.
De professor was met vacantie in
Italië en zou met volse papieren me:
een buitenlands vliegtuig via een
der volksdemocratiën naar de Sow-
jet-Unie vertrokken zijn.
A.F.P. bericht, dat Pontecorvo
reeds 14 dagen vermist wordt. Het
bericht is van officiële zijde niet be
vestigd.
Een geslaagde luchtlanding in het Noorden
J^UIM VIER DUIZEND Amerikaan se parachutisten zijn gisteren Noor
delijk van het veroverde Pjongjang naar beneden gesprongen om
het ontsnappen van de rode troepen naar het Noorden onmogelijk te ma
ken. De luchtlanding werd door ge neraal MacArthur vanuit een vlieg
tuig gadegeslagen. Na afloop zeide hij: „Wij schijnen de communisten
volledig te hebben verrast. Het ziet er naar uit dat wij het net hebben
dicht getrokken en dit zou het einde moeten betekenen van alle georgani
seerde vijandelijke tegenstand."
Noord-Koreanen in de geallieerde
gevangenkampen.
Langs de Westkust houden geal
lieerde oorlogsschepen en Britse „Fi
reflies en Sea-Furies" die van vlieg
dekschepen opereren, de wacht om
te voorkomen dat communistische
troepen trachten over de zee te ont
snappen.
agrarische producten tot stand te
brengen.
De afgevaardigden der drie landen
verklaarden zich accoord met het
standpunt, dat tegenover derde lan
den een gemeenschappelijke land
bouwpolitiek moet worden gevolgd,
dat men de afzet op de binnen- en
buitenlandse markt zoveel mogelijk
moet bevorderen e. men ernaar moet
streven de prijsontwikkeling op de
binnenlandse markten te beïnvloe
den teneinde een stabilisatie van de
afzet te bereiken op een redelijk
prijspeil. Op dit punt is van Neder
landse zijde bijzonder de nadruk ge
legd. omdat de Belgen tot nu toe hun
prijzen aan de wereldprijzen kop
pelden. Van Nederlandse zijde werd
in dit verband o.a. aangevoerd, dat
in het kader van een economische
unie een stabiele prijsontwikkeling
een eerste noodzaak is voor het goed
functioneren van een dergelijke unie
Tijdens de conferentie van gister
morgen waren de onderhandelaars
het erover eens, dat de verschillen
in kostprijs in Nederland enerzijds
en België en Luxemburg anderzijds
nopen tot een overgangsregeling. In
dit verband acht men het de beste
oplossing, dat het thans van kracht
zijnde Landbouwprotocol van 1947
een aanpassing ondergaat in dien
zin, dat wordt nagegaan welke in
het protocol genoemde landbouwpro
ducten kunnen worden vrijgegeven
en dat voor de resterende producten
nieuwe minimumprijzen worden vast
gesteld .Waar tot nu toe deze prij
zen eenzijdig werden vastgesteld,
werd in principe bepaald, dat dit in
de toekomst in gezamenlijk overleg
zou geschieden. In dit verband is te
vens geopperd een organisme in het
leven te roepen, waarop een beroep
kan worden gedaan, indien men het
niet eens kan worden over de vast
stelling van een minimumprijs. Ver
der werd bepaald, dat de bij het Pro
tocol -van 1947 behorende lijsten van
landbouwproducten in de toekomst
slechts in gemeenschappelijk overleg
kunnen worden gewijzigd. Tot nu toe
is het namelijk gebeurd, dat België
enkele landbouwproducten op deze
lijst plaatste zonder hierin Nederland
gekend te hebben.
WEINIG TEGENSTAND.
De troepen landden in een boog,
ongeveer 40 km. ten Noorden van
Pjongjang, in de buurt van de ste
den Soektjon en Soentsjon. Slechts
in het gebied van Soentsjon werd
enige lichte tegenstand ondervonden.
Direct werd de luchtmacht gewaar
schuwd en Amerikaanse jagers vie
len de vijand met napalm-bommen,
raketten en machinegeweervuur aan,
waarna de weerstand spoedig was
verdwenen. Kort voor het begin van
de operatie had de luchtmacht het
landingsterrein reeds grondig schoon
geveegd.
Tegelijkertijd rukt een Amerikaan
se colonne van Pjongjang naar het
Noorden op, ten einde contact op te
nemen met de luchtlandingstroepen.
Zuid-Koreaanse strijdkrachten heb
ben de stad Songstjon, 30 km. ten
Zuiden van Soentsjon bereikt
In Tokio vreesden sommige waar
nemers echter, dat de landing te
laat had plaats gevonden en dat het
grootste gedeelte der communisten
reeds naar het Noorden was ge
vlucht. Ongeveer 30 tot 35.000 Noord-
Koreanen, die Pjongjang hadden ver
dedigd, zijn de laatste drie. dagen
naar het Noorden gevlucht. Een niet
onaanzienlijk deel van hen werd ech
ter gevangen genomen. Gisteren
werd een record behaald met 7000
gevangenen op één dag.
In Zuid-Korea zitten daarbij nog
steeds ongeveer 70.000 Noordelijken
ingesloten le meesten in de Zuid
westpunt van het schiereiland bij
Mokpo. Verder zitten er nor 75.000
Nederlanders
in Rome
Vrijdagmorgen hebben de Neder
landse pelgrims van de derde Na
tionale Bedevaart het voorgeschreven
jubileumbezoek aan de Santa Maria
Maggiore gebracht
Daarna droeg Mgr. W. Mu*saerts,
bisschop van 's-Hertogenbosch. in de
grote Capeila Borgia van deze basi
liek een pontificale H. Mis op.
In vol bisschoppelijk ornaat woon
den de Apostolisch Internuntius Mgr.
Palo Giobbe, Mgr. Hansen en Mgr.
J. Olav Smit de pontificale H. Mis bij
Na de H. Mis brachten de Neder
landse pelgrims op dezelfde wijze het
jubileumbezoek aan de basiliek van
St Jan van Lateranen, de kathediaal
van Rome en aan de Scala Santa, de
Heilige Trap.
Zaterdagmiddag nemen de pel
grims deel aan de algemene Pause
lijke audiëntie in de Sint Pieter.
Hierbij werden in totaal 1500 Neder
landers verwacht.
DE NIEUWE ENGELSE MINISTER
VAN FINANCIëN, HUGH GAITS-
KELL, die Sir Stafford Cripps in
zijn functie is opgevolgd. Sir Staf
ford Cripps zag zich wegens ge
zondheidsredenen genoodzaakt zyn
zware taak over te dragen.
Ko-we-ttie...
„Duizend dingen wachten er nog
op ontdekt te worden".
VERSTEVIGDE
VREDE
pvE VERENIGDE NATIES zijn op
het ogenblik bezig met de reso
lutie der acht mogendheden, bekend
onder de naam van het „plan-Ache-
son voor de vrede".
Volgens dit plan wordt op de eer
ste plaats de kracht van het veto
recht aanmerkelijk beknot en vervol
gens zal aan de besluiten van de U.
N.O. kracht bijgezet kunnen worden
door de instelling van een eigen le
germacht.
Dit plan betekent weinig
0 minder dan een kleine re
volutie in de bevoegdheden
der Verenigde Naties. Tot nu toe was
de Veiligheidsraad, voor wie de be
paling geldt, dat er eenstemmigheid
moet- zijn onder de vijf grote mo
gendheden. Hetgeen dus zeggen wil,
dat wanneer één van deze „Big Five"
neen zegt, er geen besluit genomen
kan worden. Men noemt dit het veto
recht, In belangrijke zaken is dit
veto-recht zeer zeker op z'n plaats,
maar de Sovjet-Unie is er in ge
slaagd er een zodanig misbruik van
te maken, dat de Veiligheidsraad een
machteloos lichaam dreigde te wor
den.
Volgens de resolutie van Acheson
nu wordt aan de Algemene Verga
dering het recht toegekend om een
daad van agressie in behandeling te
nemen, indien blijkt, dat de Veilig
heidsraad tot geen besluit kan of wil
komen. En het mooie van het geval
is, dat voor de rechtsgeldigheid van
besluiten der Algemene Vergadering
geen eenstemmigheid van de grote
mogendheden vereist is. Met andere
woorden: in de Assemblée is geen
veto-recht. Teneinde nauwlettend toe
te zien op elke daad van agressie in
de wereld, is een speciale commissie
van onderzoek ingesteld, de z.g.
„waakhonden-commissie", die onmid
dellijk een onderzoek moet instellen
als er iets scheef dreigt te gaan en de
Veiligheidsraad en de Assemblée be
hoort te waarschuwen.
Bovendien hebben de Verenigde
natiee ingezien, hoe heilzaam het is
als men zo nu en dan z'n tanden eens
kan laten zien. Maar om dat te kun
nen doen moet men tanden hebben
en de UNO heeft begrepen, dat het
beter is eigen tanden te bezitten dan
ze telkens van geval tot geval te
moeten lenen. Vandaar dat in dezelf
de resolutie wordt overgegaan tot
de instelling van een gewapende
macht ter beschikking van de Ver
enigde Naties.
rjEZE AANMERKELIJKE vooruit-
gang in de organisatie van de
UNO want het is inderdaad een
grote stap in de goede richting, het
geen duidelijk wordt als men be
denkt, dat de ondergang van de oude
Volkenbond in de chaos van de twee
de wereldoorlog te wijten fs geweest
aan zijn machteloosheid deze
vooruitgang dus is te danken aan de
Koreaanse geschiedenis. Daar heeft de
Veiligheidsraad met succes kunnen
ingrijpen, dank zij de afwezigheid
der Sovjet-gedelegeerden. Moskou
heeft toen door het lanceren van de
Noord-Koreaanse actie, terwijl het
bezig was de UNO-organen te boy
cotten, de grootste blunder gemaakt,
welke het ooit heeft uitgehaald.
Niet geremd door het rode veto kon
de Raad stevig aanpakken en het
grootste succes boeken van zijn vijf
jarig bestaan. Juist in de afgelopen
dagen zijn wij er getuigen van ge
weest, hoe succesvol de Koreaanse
veldtocht is verlopen. De Noord-Ko-
reaanse hoofdstad is zonder veel te
genstand genomen en het ziet er naar
uit, dat de laatste resten van het
vluchtende rode leger weldra geli
quideerd zullen zijn. De resultaten
voor de toekomst van deze effectvolle
onderdrukking der agressie zijn nog
niet te overzien, doch men mag vei
lig aannemen, dat zij zeer ver-strek
kend zullen zijn.
Het optreden van de Verenigde Na
ties heeft respect afgedwongen;
iedere agressie in spe zal er zich
terdege rekenschap van moeten ge
ven, dat hij met deze wereld-organi
satie te maken zal krijgen.
In het geval-Korea is het vooral
Amerika geweest, dat de spits heeft
afgebeten. Men zal daar in de toe
komst niet steeds op mogen rekenen
en daarom is een eigen legermacht
ter beschikking van de Ver. Naties
broodnodig- Want het geweld heeft
nu wel de nederlaag geleden op het
Koreaanse schiereiland, maar het zal
op andere plaatsen de kop opnieuw
trachten op te steken, niet zo direct
als op Korea het geval was, doch
sluwer en onder minder doorzichtige
voorwendsels.
Wij zien dat bijv. reeds gebeuren
in Indo-China, waar de opstandige
elementen nu zodanig door de Chi-
neezen blijken te worden uitgerust
en voortgeholpen, dat zij als een goed
georganiseerd compleet leger de
Fransen tegemoet kunnen treden en
hen kunnen dwingen tot een smade
lijke en overhaaste terugtocht met
groot verlies van mensen en mate
riaal.
Tibet zal straks wellicht een an
der voorbeeld zijn.
Oppassen blijft dus geboden en de
aanvaarding van de uitgebreidere be
voegdheid voor de Assemblée ten
bate van de vrede is het beste gf
schenk, dat de UNO zichzelf ter vic
ring van haar eerste lustrum kan p
ven.
