SeCctdóeGoii/fca/rit
De „Drie" komen te New York besluiten
Reorganisatie Noord-Atlantisch
apparaat
Indonesië wil
UNO
De defensie
van Zuid-Afrika
in
Gaat de krijgskans keren
op Korea?
Lagerhuis debat over de
defensie
Wie zal dat
betalen
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN -DE BURCHT"
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1950
41ste JAARGANG No. 12081
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs i 0.35 p. w., f 1.50 p. cnnd., t 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
INDUSTRIE
IN HÉT DORP
Waterink is een boek versche
nen „De Mens in het Bedrijf", waar
van in 't bizonder de hoofdstukken
gewijd aan de industrialisatie van
Nederland in brede kring belangstel
ling vei-dienen.
Iedere gemeente is er tegenwoor
dig op uit industrie aan te lokken
(in zoverre het Nationale Plan-in-
ontwerp dat gedoogt!). Ook de dor
pen, die tot nu toe als hoofdmiddel
van bestaan tuinbouw of veeteelt
kenden, zijn in de weer om zich te
industrialiseren, hetzij uit een kin
derlijk soort neiging om „groot" te
worden, hetzij uit de zeer respecta
bele overweging, dat men de op
groeiende jeugd in het meer knusse
en menswaardiger dorpsverband wil
houden, om haar aldaar te bewaren
voor de massa-vervlakking van de
grote stad.
Het gevaar bestaat echter, dat men
door het platteland te industrialise
ren. het tevens meesleept in dat ver
vlakkingsproces, hetgeen ondanks
de hoge dunk welke grote stadsbe
woners van zichzelf hebben voor
de dorpsbewoners een zeer te betreu
ren achteruitgang zou betekenen, zo
wel op verstandelijk als op zedelijk
gebied.
Wat het verstandelijke betreft, stelt
prof. Watering vast:
„Nu is stellig de intelligentie
in de stad veel geringer dan die
van het platteland. Wanneer ik
in een boerendorp ergens in
Overijsel lukraak tien boeren
knechts neem en ik test ze
mits ik dan plat Overijsels praat
en dat kan ik, want daar kom ik
vandaan en ik neem daarna in
Amsterdam willekeurig tien jon
gens die 's avonds op de Nieu-
wendijk lopen, dan is de intelli
gentie van die 10 op de Nieu-
wendijk zeker 15 misschien
wel .20% lager da*n die van de
boerenjongens."
Prof Waterink is tevens, zijn oor
deel bouwend op vele hem ter be
schikking staande gegevens, tot de
gevolgtrekking gekomen, dat er op
het platteland meer technische aan
leg is dan in de stad. „Het opgeno
men zijn in de natuur is een ge
schikte basis voor de techniek".
Uit deze uitspraken zou men kun
nen opmaken, dat men dus van wel
slagen verzekerd is, wanneer de lan
delijke bevolking wordt ingeschakeld
in de industrie-arbeid. Prof. Wate
rink wijst echter op. het gevaar, dat
de indutsrie, in de tegenwoordige
omstandigheden, een. moordende in
vloed uitoefent op de begaafdheid en
belangstelling van de jeugd.
Niettemin is het naar zijn gevoel
beter de industrie te brengen naar
het platteland, dan de landelijke
jeugd over te hevelen naar „enkele
van die monster-steden, die industrie
steden zijn". Weliswaar verandert
daardoor op slag de levenshouding
in die kleinere plaatsen een ver
andering ten ongunste maar het is
duidelijk, dat in kleinere gemeen
schappen het toch nog doenlijk is de
gevaren van een industriële vervlak
king met kans op succes te onder
vangen.
Het gevaar schuilt immers niet in
de industrie als zodanig. De eenzij
digheid van het industriële arbeids-
midden blijkt echter een rampzalige
invloed te hebben op de karakter
ontwikkeling, op het volwaardig
mens-zijn. Het draait erop uit. dat
velen geen enkel ideaal meer heb
ben. geen enkele belangstelling meer
hebben voor de geestelijke waarden
van het leven en vervallen tot een
armoede van ziel.
„Als wij een boterham méér heb
ben en het betekent, dat ons volk
ontgèestelijkt, dan is de prijs voor
die boterham wel heel hoog". „Als
wij dan over 50 jaar zover zijn, dat
de gemiddelde houding van de Ne
derlander die .nu nog technisch ge
schikt is. tegenover de industrie wordt
als nu die van plaveiseljeugd, dan
zeg ik: laten we er in vredesnaam
niet aan beginnen: laten we dan lie
ver droog brood eten. dan houden wij
tenminste nog mensen met geest!"
roept prof. Waterink uit.
Tsgenover de eenzijdigheid van de
industriële arbeidsomstandigheden
het arbeids-milieu, moet een geeste
lijk tegenwicht worden gegeven. Een
zware verantwoordelijkheid rust
daarbij op de industrie-leiders. Een
zware verantwoordelijkheid ook op
de ^school. Maar vóóral, en hierop
legt prof. Watering aan het slot van
zijn beschouwing de volle klemtoon
is van het allerhoogste belang de
vorming in het gezin. Ondanks de ge
varen aan industrialisatie verbonden
er een behoorlijke kans op een
goed verloop ervan mits de grond
slagen van het leven in gezin en
opvoeding gezond blijven ..Het in
dustriële probleem is", aldus prof.
Waterink, „hoe wonderlijk het voor
sommigen ook klinken moge, toch
ook: een religieus probleem."
Het voorbeeld van de ouders in
hun gezin is doorslag-gevend.
Dat is altijd zo geweest.
Maar het klemt nog meer voor
ouders, wier kinderen werk vinden
in de industrie, in een hun vreemde,
dikwijls geestelijk-neerdrukkende
omgeving.
Eerbied moet men hebben voor de
mannen en vrouwen, die, in de in
dustrie werkzaam, het Christelijk
levens-ideaal hoog houden te mid
den van de rondsluipende vervlak
king Ook zij zullen echter moeten
getuigen dat zij er nooit tegen bestand
zouden zijn geweest, indien zij in het
gezin niet gevormd waren tot karak
ter-vaste mensen.
Door deze ervaring wijs, zullen de
industrie-arbeiders en -arbeidsters op
hun beurt een voorbeeld zijn als va
der en moeder in het gezin. Voor
die plaatsen echter, waar de industrie
eerst kortelings haar intrede heeft
gedaan of eerlang zal doen. mogen de
ouders er zich wel op voorbereiden
en moeten zij weten, dat zij dan nas
veilig hun kmderen in de fabrieken
kunnen laten werken, als zijzelven
door hun voorbeeld een vast en hoog
ideaal in de zielen van de hun toe
vertrouwden hebben geboetseerd.
Slechts dan kan een industraliserend
dorp zich ontwikkelen tot een wei
andersoortige, maar toch gelijkwaar
dige gemeenschap, waarin. de econo
mische voordelen van industrie-ves
tiging hand in hand gaan met een
opbloei van het geestelijk leven
Men behoeft niet bang te zijn voor
industrialisatie, als het gezinsleven
deugdelijk en degelijk is. Maar daar
van hangt dan ook alles af.
Duitse herbewapening is struikelblok
rVE MINISTERS van buitenlandse zaken van de V.S., Engeland en
Frankrijk hebben Woensdag te New York besloten een Noord-At
lantisch opperbevelhebber voor de verdediging van West-Europa aan te
stellen. Ook werden de ministers het eens over een volledige reorganisa
tie van het Noord-Atlantisch verdragsapparaat. De ministers hebben in
twee zittingen meer dan zes uur besprekingen gevoerd over de Duitse
herbewapening en de verdediging van West-Europa. Naar verluidt heb
ben zij ook het verzoek van Turkije om toelating als 13de lid van het
Noord-Atlantisch Pact besproken, waardoor de zitting langer duurde
dan verwacht werd. Hoewel de ministers niet tot definitieve overeenstem
ming kwamen over de belangrijke kwestie van de Duitse herbewape
ning en de inschakeling van Duitse gewapende macht in de West-Euro-
pese defensie zijn de onderhandelingen volgens een vooraanstaande
Franse woordvoerder een goed eind op weg om tot een resultaat te ko
men.
Naar verklaard werd, betreffen
alle overeenkomsten, welke Woens
dag door de ministers bereikt waren,
principële aangelegenheden. Deze be
langrijke kwesties zouden in de ko
mende dagen uitgewerkt en Vrijdag
aan de plenaire vergadering van de
Noord-Atlantische Raad worden
worden voorgelegd. Woordvoerders
van de drie ministers deelden mede,
dat het niet de bedoeling .was de
Raad voor definitieve beslissingen te
stellen. De drie ministers zouden zich
Tien pet van nationale
begroting
De Zuid-Afrikaanse minister van
defensie, F. C. Erasmus, heeft te
Pretoria verklaard, dat de uitgaven
voor de defensie van de Unie voor
het volgend jaar meer dan 10 pet.
van de nationale begroting zullen uit
maken. Er werden maatregelen ge
nomen om de „actieve burgermacht"
uit te breiden. Met het oog op de in
ternationale toestand werden ook
maatregelen genomen om de uitrus
ting van de verdedigingsstrijdkrach
ten van de Unie uit te breiden, aldus
de minister.
ELECTRIFICATIE BAANVAK LEI
DEN—ALPHEN A. D. RIJN.
werd er gewerkt door de electriciens
om binftenkort het electrisch baan
vak gereed te hebben.
HANDEL IN BABIES?
J. O. McMahan, commissaris voor
het volkswelzijn in Tennessee, heeft
verklaard over inlichtingen te be-
scnikken, dat te Memphis (Tennes
see) een handel in babies wordt ge-
deven, die zich tot in New York en
Hollywood uitstrekt.
Reeds meer dan 1000 babies zou
den op deze „markt" verhandeld zijn.
De pleegouders zouden 750 dollar
per stuk hebben betaald. Enkele ba-
bies waren geadopteerd door beken
de filmspelers uit Hollywood. Meer
dan 90 pet. der babies zou naar Ca-
lifornië en New York zijn „geëxpor
teerd".
Te Djakarta is medegedeeld, dat
thans voor Indonesië het juiste tijd
stip is aangebroken om het lidmaat
schap van de Uno aan te vragen.
Er bestaat zeer grote mogelijkheid,
dat het plaatsvervangend hoofd van
de Indonesische delegatie van waar
nemers bij de Uno, de heer Soedjat-
moko, zo juist te Djakarta aangeko
men, binnenkort naar Lake Success
vertrekt met een positieve opdracht.
BRAZILIAANSE BOMMEN
WERPERS VERONGELUKT.
Woensdag zijn in Brazilië twee
Mitchell-bommenwerpers B-25 ver
ongelukt .Het ene toestel vloog bij de
landing te Forfaleza tegen een heu
vel op en verbrandde. De vijfkop
pige bemanning .en drie inzittenden
kwamen om het leven.
Het andeer toestel sprong bij de
landing te Nictheroy, tegenover Rio
de Janeiro aan de baai gelegen, in
de lucht uit elkaar. Hierbij werden
zeven personen gedood.
eerst van de opvattingen van de an
dere negen landen op de hoogte stel
len alvorens hun historische beslui
ten aangaande de Westerse defensie
wereldkundig te maken.
Volgens een Britse woordvoerder
zullen de drie ministers vandaag
(Donderdag) het rapport van de stu
diegroep, bestaande uit Amerikaanse,
Britse en Franse vertegenwoordigers,
over deze kwesties als de toekomsti
ge status van Duitsland, herziening
van het bezettingsstatuut, de over
dracht van bevoegdheden in buiten
landse en binnenlandse aangelegen
heden aan de regering van Bonn en
het beëindigen van de staat van oor
log met Duitsland, verder bestuderen,
alsmede „andere kwesties betreffen
de Duitsland". De woordvoerder zei-
de verder, dat de opening van de ver- I
gadering van de Noord-Atlantische
Raad op Vrijdag niet zou worden
verschoven. Indien de drie ministers
tegen Vrijdag nog kwesties onbeslist
hadden gelaten, zouden zij er na de
bijeenkomst van de Noord-Atlanti
sche Raad tijd voor moeten vinden.
In Franse kringen is men van ge
voelen, dat hoewel de kwestie van
het Turkse verzoek om toelating tot
de Atlantische groep grondig bespro
ken werd, er thans nog geen beslis
sing zal worden genomen.
Naar vernomen werd, zal de kwes
tie van de veilighed van het Mid
den-Oosten en delen van Afrika la
ter besproken worden.
Hfer en daar trekken de roden reeds terug
VERMOEIDE geallieerde troepen is gisteren medegedeeld, dat
spoedig een offensief zal worden ontketend tegen de Noord-Koreaan-
se invaller, die zij de laatste maand in toom hebben weten te houden. In
een toespraak tot de troepen in de frontlinie zei lt.-generaal Walton
Walker,, de opperbevelhebber van het Amerikaanse achtste leger, dat
in de afgelopen weken van zware beproeving, gewerkt is aan de voorbe
reiding van een offensief. Spoedig zullen wij onze verdedigende houding
opgeven, zo zeide hij, wij kunnen thans reeds bemerken, dat de
vijand zwakker wordt. Op sommige plaatsen trekt hij feitelijk reeds
terug.
De generaal hield zijn rede op het
ogenblik, dat de geallieerde strijd
krachten de bres in de linies tussen
Pohang en Taegoe vrijwel gesloten
hadden. De terreinwinst, welke het
offensief van drie dagen in deze sec
tor heeft opgeleverd, is de grootste
in bijna een maand tijds.
De Zuid-Koreaanse troepen, die
uit Jongsjon naar het Oosten en uit
Kiongjoe naar het Noordwesten op
rukken hebben de vijand verder te
ruggeslagen.
De omsingeling van 3000 man
vijandelijke troepen in een corridor
tussen twee bergketens langs de
Oostkust is gisteren een feit gewor
den. Een Zuid-Koreaans-Amerikaan-
se strijdmacht heeft in het Zuiden de
Churchilluitvoer strategische
grondstoiten stopzetten
1ÏIINSTON CHURCHILL heeft gisteravond in het Lagerhuis een mo
tie ingediend, er toe strekkende dat de uitvoer van strategische
grondstoffen, die een mogelijke aanvaller van nut kunnen zijn, wordt
verboden. Intussen had de Labour-regering reeds besloten, de uitvoer
stop te zetten van straalvliegtuigen en andere militaire goederen, die
voor de Noordatlantische verdediging dringend nodig zijn. Deze bepa
ling is niet van toepassing op de lap den van het Noordatlantisch pact en
het Britse gemenebest. Als eerste kreeg de Egyptische regering hiervan
bericht; de lopende contracten zullen niet worden uitgevoerd. Ook andere
landen uit het Midden-Oosten worden waarschijnlijk door dit verbod
getroffen, met name Turkije, Jordanië, Irak en Griekenland.
De mote van Churchill was het ant
woord van de conservatieven op de
uiteenzetting van High Gaitskell, de
minister van Economische Zaken. De
regering zal niet aarzelen, zo ver
klaarde hij, die goederen te vorderen,
die voor de verdediging van Groot-
Brittannië of zijn bondgenoten van
nut kunnen zijn.
„Maar het heeft geen zin, een iso-
lementspolitiek te volgen", zei
Gaitskell. De regering ziet er geen
nut in, het exportprogram te be
snoeien, contracten te verbreken,
economische blokkade in te stellen
en daardoor eigen vitale aanvoeren
in gevaar te brengen indien de or
ders zouden worden geplaatst.
Daarenboven, zo motieveerde de
minister het regeringsstandpunt, zal
de Britse wapenproductie meer dan
het dubbele van de tegenwoordige
bedragen, wanneer zij eenmaal op
gang is. In het driejarenplan is voor
850 millioen p.st. aan wapenproduc
tie opgenomen.
Ook in het Hogerhuis verklaarde
de woordvoerder der regering, lord
Jowitt, dat het kabinet absoluut niet
bereid is, ook maar iets in overwe
ging te nemen, dat lijkt 'op een blok
kade van Rusland. Hoewel hij nie
mand wilde beschuldigen van het
scheppen van een paniekstemming
zou hij er toch op willen wijzen, dat
sommige van de door de oppositie be
pleite maatregelen slechts in oor
logstijd gewettigd zouden zijn.
Bonn zit te rekenen
„Met het oog op de buitengewone
belasting van de Westduitse begro
ting door de tegenwoordige bezet-
tingskosten, is men in kringen der
federale regering te Bonn de me
ning toegedaan, dat de geallieerden
zelf de kosten moeten dragen van de
extra divisies, die voor de verdedi
ging van Europa naar Duitsland zul
len worden gezonden", zo meldt het
Westduitse persbureau D.P.A.
De federale regering zou slechts
dan in de kosten van deze troepen
kunnen bijdragen als bij het geal
lieerde bestuur evenredige bezuini
gingen zouden worden getroffen.
Ook wordt ernaar gestreefd de te
vormen federale politiemacht te be
kostigen uit gelden, die op de bezet
corridor afgesloten, terwijl de te-
rugtochtsweg naar het Noorden reeds
eerder door de Zuid-Koreaansé troe
pen gesloten werd.
ZENDING RUSSISCHE JAKS.
Er schijnt een zending Russische
Jak-vliegtuigen voor de Noord-Ko-
reanen te zfjn aangekomen. Dinsdag
heeft de Amerikoanse luchtmacht op
het vliegveld van Pjonggang, 100 km
ten Noorden van Seoel, vijf nieuwe
Jak-jiagers aangevallen en er drie
vernield en één beschadigd. Gisteren
werden in Noord-Korea wees zes fon
kelnieuwe Jak-machines aangevallen,
waarvan er drie werden vernield en
drie treffers kregen.
Verder werden gisteren door de
luchtmacht veertien Noord-Koreaan-
se tanks buiten gevecht gesteld.
Ongeveer zestig Amerikaanse B 29
bommenwerpers hebben spoorwegen
bruggen en emplacementen in Noord:
Korea bestookt.
Volgens een rapport van generaal-
majoor Emmeit Odonnell Jr.. bevel
hebber van het bombardementscom
mando van de Amerikaanse lucht
macht in het Verre Oosten, zijn nage
noeg alle belangrijke militair-indus-
triele doelen, die als strategisch be
langrijke voor het Noord-Koreaanse
oorlogspotentieel waren aangemerkt,
door bombardementen van Ameri
kaanse superforten in de afgelopen
2 maanden „geneutraliseerd". Luite
nant-generaal George Stratemeyer
bevelhebber van de Amerikaanse
luchtmacht in het Verre Oosten, ver
klaarde in een commentaar op deze
„«oogst bevredigende resultaten" dat
de aangewezen doelen voor drie
kwart waren vernietigd. Het ver
voer van voorraden en troepen uit
Noord- naar Zuid-Korea was ernstig
ontwricht door zorgvuldig voorbe
reide bombardementen van spoorwe
gen, bruggen en rangeerterreinen,
aldus de generaal.
ZUIDELIJKEN RUKKEN OP.
De Zuid-Koreaanse troepen zijn
ongeveer drie km. opgerukt in het
Noord-Oostelijk deel van het front,
aldus meldt een communiqué van het
Amerikaanse achttste leger. De
Zuid-Koreaanse achtste divisie heeft
ten Noorden en ten Oosten van
Jongtsjon de nieuwe defensielinie
5ei" tV'N" die werd gevormd nadat
de Noord-Koreaanse aanval was be
dwongen, versterkt, aldus het com
muniqué.
Nergens aan het gehele iront wer
den grote acties gemeld.
CANADA fcENDT WAPENS.
Canada is op het ogenblik niet
voornemens twee of drie divisies
naar Europa te zenden, om te helpen
een strijdmacht van 60 a 70 divisies
op de been te brengen, zo heeft
Louis Saint-Laurent in het parle
ment verklaard.
De eerste minister heeft er aan
toegevoegd, dat Canada er de voor-
kqur aan geeft tot de verdediging
ALS WAPENFABRIEKEN VOOR
VREDESDOELEINDEN GAAN
WERKEN.
Een vande wapenfabrieken in
Dusseldorf, die tijdens de oorlogs
handelingen grotendeels werd ver
woest, wordt thans weer herbouwd
en in dienst gesteld van vredelie
vender doeleinden. Een automobiel
fabriek en een textielindustrie heb
ben zich reeds in een gereed geko
men vleugel gevestigd.
In een ander gedeelte van het
complex staat, vergeten tussen de
puinhopen, een machine die eens
werd gebruikt voor het vervaardi
gen van granaten. Dikke spinneweb-
ben omgeven de roestige machine.
MARSHALLS
TERUGKEER
r\E WERELD IS THANS VOL van
berichten over uitbreiding van
legers, grotere militaire krachtsin
spanning, verlenging van diensttijd,
verhoging van de budgetten van de
defensie met millioenen en milliar-
den. Het wordt de argeloze lezer be
nauwd aan het hart en hij denkt niet
anders dan dat de oorlog wel heel
dicht bij moet zijn, wanneer hij zo
veel oorlogsvoorbereidingen ziet.
Toch ligt er in al deze berichten
geen grond voor ongerustheid; in te
gendeel: het is een reden tot
0 geruststelling, dat men einde
lijk het gevaar ziet en nu in
derdaad overgaat tot het nemen van
serieuze afweermaatregelen. Het
angstwekkende van de laatste maan
den was juist, dat men het gevaar
zag, maar dat de verdedigingsplan
nen desalnietemin slechts papieren
plannen bleven. De verwerkelijking
stuitte op allerhande bezwaren,
waarvan de voornaamste was, dat de
West Europese landen niet wisten,
wat zij practisch aan Amerika had
den. Amerika moest de spil zijn,
waaromheen de Westerse verdedi
ging zich moest bewegen, omdat
West Europa zelf zich onmachtig
voelde om een doeltreffend defensie
apparaat op te bouwen. Maar Ame
rika wist zelf ook niet precies wat
het wilde; het was in zichzelf ver
deeld.
Daarin is thans een verandering
ten goede gekomen. Het bestuur van
het Amerikaanse departement van
defensie is uit de handen van John
son overgegaan in die van Marshall
en daarmede is een einde gekomen
aan een hele serie controversen tus
sen de ministeries van oorlog en van
buitenlandse zaken. De benoeming
van Marshall is een waarborg, dat
de verdediging van West-Europa nu
prioriteit zal krijgen in Washington
en de persoon van de ontwerper van
het Marshall-plan staat nu borg voor
een royale uitvoering van deze po
litiek.
Marshall s terugkeer in de actieve
politiek der Verenigde Staten is bo
vendien begeleid door besluiten tot
het versterken van de bezettings
macht in West-Duitsland, zodat de
West-Europese staten thans niet lan
ger hebben te vertrouwen op vage
toezeggingen, maar kunnen zien, dat
het ernst is. Mede tengevolge daar
van is er een optimistische sfeer
rondom de besprekingen der Grote
Drie te New York.
De West-Europese defensie lijkt
nu werkelijk op gang te zijn geko-
tingskosten worden bezuinigd. Men van de landen van het Atlantisch
meent hiertoe in staat te zijn, door
dat deze politiemacht verschillende
taken zal uitvoeren, die tot dusver
voor het merendeel tot de competen
tie van de bezettingsautoriteiten be
hoorden.
Pact bij te dragen door het zenden
van wapens en oorlogsmaerieel. Te
dien einde werd het parlement om
goedkeuring van credieten ten be
drage van 300 millioen dollar ver
zocht.
Kloosterzusters uit
Praag verdreven
Te Pr^ag wordt vernomen, dat de
zusters Franciscanessen, die te Praag
de leiding hadden van diverse tehui
zen voor meisjes, op last van de bur
gerlijke overheid de hoofdstad in de
eerstkomende dagen moeten verla
ten. Zij zullen te Krnov, in Noord -
Silezia in een klooster haar intrek
moeten nemen.
Ook hebben de zusters van O. L.
Vrouw, die te Praag eveneens de lei
ding hebben over meisjestehuizen,
hun werkzaamheden moeten stopzet
ten om zich naar een klooster te
Broemov, in Noordoost Bohemen te
begeven.
Kom. eitje.
Wie bloemen'1 plant moet water
dragen.
