S)e CeidóeSoti/fca/nt Canada op oorlogssterkte Canada brengt strijdmacht op oorlogssterkte W.-Duitsland wordt bolwerk Grote Drie vandaag bijeen Het is weer rustig in Korea Directeur: C. 1VL v. HAMERS VELD Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DINSDAG 12 SEPTEMBER 1950 41ste JAARGANG Nc Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., 1 4.50 p. kwart Franco p. p. t 5.25, - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50 Britse stappen vandaag verwacht pANADA'S ZEE-, LAND- EN LUCHTMACHT worden op oorlogssterkte gebracht. Ministers Brooke-Claxton (Defensie) heeft dit in het Lager huis meegedeeld, tegelijk de verzekering gevend, dat het parlement er in gekend zal worden wanneer er troepen overzee gestuurd worden buiten de 15.000 man, die al voor Korea bestemd zijn. Met hen komt het effec tief op totaal 96.000 man. Wat Engeland zal doen wordt van daag bekend, wanneer minister-pre sident Attlee het defensiedebat in het Lagerhuis opent. Volgens Reuter staat het vast, dat Attlee het uitzen den van twee infanterie-divisies en een pantserdivisie naar Duitsland zal aankondigen. Militaire deskundigen voorspellen, dat het Britse leger in hoge mate gemotoriseerd zal wor den en dat op elke twee infanterie divisies één pantserdivisie zal wor den opgericht. Canada en Engeland zijn zodoende de eerste, die een duidelijk antwoord geven op de uitnodiging van presi dent Truman. De Amerikaanse pre sident hakte Zaterdag de knoop door en verklaarde, dat Amerikaanse di visies de Noordatlantische verdediging Smuts gisteravond overleden Hij bracht Engelsen en Boeren tot elkaar De bekende Zuid-Afrikaanse poli ticus veldmaarschalk Jan Smuts is Maandagavond in zijn woning in de buurt van Pretoria overleden. Vol gens een officieel bulletin is Smuts rustig gestorven. Hij was 80 jaar. Uit berichten van de laatste tijd bleek, dat zijn gezondhed wankel was, na dat hij een griepaanval had gehad. Na het avondmaal begaf hij zich gisteren vergezeld door zijn twee dochters en de dokter, Louis MacHdo- wie, naar zijn slaapkamer. Terwijl men bezig was hem uit zijn schoenen te helpen viel de generaal plotseling voorover en stierf binnen tien mi nuten. Op voorstel van premier Malan, is het congres te Pretoria van de afde ling Transvaal van de Nationalisti sche Partij verdaagd. Koning George van Engeland heeft de weduwe van Smuts telegrafisch meegedeeld, dat het bericht van de dood van generaal Smuts hem en zijn echtgenote met diepe droefheid heeft vervuld en hen als een persoonlijk verlies heeft getroffen. „In vrede en in oorlog was zijn raad en zijn vriendschap van onschatbare waar de "voor mijn vader en voor mijzelf. De kracht van zijn geest heeft de wijsheid van het gehele mensenras verrijkt", aldus dit telegram. De B.B.C. onderbrak het program ma en nam een minuut stilte in acht. De Nederlandse premier dr. W. Drees, zeide toen hem van Engelse zijde commentaar gevraagd werd op het overlijden van generaal Smuts: ,.Ik heb het altijd verbazingwekkend gevonden, dat generaal Smuts zo lang een wereldbekend staatsman is geweest, nadat hij een leidende rol gespeeld had in de Boerenoorlog. Ik heb altijd de grootste bewonde ring gehad voor de wijze waarop hij de Engelsen en de Boeren tot elkaar wist te brengen en niét alleen een groot leider in zijn eigen land maar ook in het Britse Gemenebest te zijn. De wereld kende hem als een groot staatsman met vooruitziende blik, zo wel in oorlogs- als in vredestijd en hij verwierf zich een naam die men zich nog lang zal herinneren. Wij in Holland voelen zijn heengaan als een zwaar verlies, want zijn kwali teiten hebben hier grote indruk ge maakt. Iedereen zal de dood van ge neraal Smuts betreuren". in Europa zullen komen versterken. Tegelijkertijd sprak hij echter de stellige verwachting uit, dat de an dere landen van het pact hun mili taire inspanning nu eveneens zouden opvoeren. Deze aankondiging heeft overal in de vrije wereld een gunstig onthaal gevonden en met een zucht van ver lichting hebben bijvoorbeeld vele En gelsen er zich rekenschap van ge geven, dat de Amerikaanse hulp zich niet langer beperkt tot dollars. Weinig hoop voor vermiste mijn werkers Nog altijd zet men het zoeken naar de dertien mijnwerkers, die nog in de Schotse mijn zitten opge sloten, voort. Men heeft thans werk tuigen gevonden, die aan de vermis ten toebehoren. Zij moeten ze, vluchtende voor de modderstroom, hebben laten vallen. Men begint te vrezen, dat ze wellicht door de mod der zijn bedolven. De slijklaag in de schacht is vijf meter dik. Maandag kon men door zware regen niet veel meer uitrichten, zodat men de hoop opgaf, de mannen nog levend te kunnen bergen. MASSA AUDIëNTIE OP HET SINT PIETERSPLEIN. Tijdens de ge bruikelijke Zaterdag massa-audiën tie heeft de Paus de 150.000 aanwezi gen op het Sint Pietersplein geze gend. Daarna gaf hij zijn zegen aan de 60.000 pelgrims die zich in de ba siliek bevonden. Grote verwachtingen te Bonn West-Duitsland verwacht in de volgende twaalf maanden te worden op gebouwd tot een van de sterkste Europese bolwerken van het Westen tegen Rusland en zijn satellieten. Deze verwachting van de West- Duitsers is het gevolg geweest van de verklaringen, die door president Truman, minister Acheson en generaal Clark zijn afgelegd en waarin werd aangekondigd, dat de Amerikaanse troepen in Duitsland nog vóór het voorjaar zullen worden versterkt,dat de demilitarisatie zal worden stilgelegd en dat West-Duitsland een legermacht zal mogen vormen. soldaten (wanneer Acheson eïin slaagt zijn Britse en Franse collega's tot zijn zienswijze over te halen) te verdelen. De voormalige Duitse ge neraal Von Manteufel verklaarde gisteren, dat er twee jaar voor nodig zijn om een nieuw Duits leger met •moderne bewapening te vormen. An dere generaals zijn van mening, dat het in anderhalf jaar ook kan. Alle Duitse officieren zijn het eens over één ding: het nieuwe Duitse leger moet onder bevel staan van Duitse officieren en het doet alleen dan mee aan de verdediging van Europa, wan neer het op voet van gelijkheid met de andere legers van de West-Euro- pese landen wordt behandeld. Dit standpunt wordt gedeeld door de re gering van Bonn. BONN HOUDT ER REEDS REKENING MEE. Nog vóór de besluiten van de con ferentie der Grote Drie hierover af te wachten, is de West-Duitse fede rale, regering zo zeker van de nieuwe mogelijkheden, die haar in de toe komst worden geboden, dat zij al haar nieuwe politieke, economische en financiële plannen hierop afstemt Bijzonderheden over de bijdrage, die West-Duitsland zal leveren in het belang van de verdediging van West- Europa, kunnen echter pas na de con ferentie der Grote Drie bekend wor den gemaakt. Het eerste probleem, waarvoor de West-Duitse regering zich geplaatst ziet, is het onderbrengen der Ameri kaanse versterkingen en haar eigen strijdkracht. In Bonn wordt reeds ge werkt aan een plan om de West- Duitse garnizoenen van politie en Concentratie kloosters in Tsjecho-Slowakije Volgens door radio Vaticaan aan gehaalde berichten zijn in Tsjecho- Slowakije „concentratie-kloosters" opgericht, waar monnikken en pries ters communistische propaganda- cursussen moeten volgen. De gevan genen, aldus dit bericht, moeten 11 uur per dag dwangarbeid verrichten. Kloosterzusters worden in kloosters door geheel Bohemen opgehaald en zullen in „concentratie-kloosters" worden opgesloten, zo wordt er aan toegevoegd. SHAW HEEFT HEUPFRACTUUR. De 94-jarige Ierse toneelschrijver George Bernard Shaw is in het zie kenhuis van Luton geopereerd voor een heupfractuur, die hij Zondag bij een val in zijn tuin had opgelopen. In medische kringen acht men een heupfractuur voor iemand van zijn leeftijd buitengewoon gevaarlijk we gens complicaties, zoals longontste king, die zich op zijn ziekbed kun nen voordoen. Belangrijke besluiten verwacht DE MINISTERS van Buitenland se Zaken van Engeland .Frankrijk en de Ver. Staten zullen heden voor hun aangekondigde conferentie betreffende de defensievraagstukken van West-Europa bijeenkomen op de 37ste étage van de Waldorf Astoria-toren, een dependance-wol kenkrabber van het vermaarde New Yorkse hotel. Na zijn aankomst op het vliegveld van New York p.er Air de France heeft de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, gisteren verklaard, dat het voorstel van president Truman, om meer Amerikaanse troepen naar Europa te doen gaan, „een zeer grote en belangrijke bijdrage" voor de gemeenschappelijke verdediging van Europa is. Malik kreeg zijn zin niet Geen rode Chinees in Veiligheidsraad De Veiligheidsraad kwam gisteren weer bijeen om te beslissen over de vraag, of een vertegenwoordiger van communistisch China bij de debatten over het bombarderen van Mand- sjoerijs gebied moet worden toege laten. De Raad heeft in meerderheid „neen" geantwoord. De Russische resolutie werd ver worpen met 6 stemmen voor, 3 tegen en 2 onthoudingen. Voor een aan vaarding waren minstens 7 stem men nodig, welke de resolutie niet haalde. Vóór stemden: Engeland, Frankrijk, de Sovjet-Unie, Joego slavië, Noorwegen en India. Tegen stemden de V.S., China en Cuba, terwijl Ecuador en Egypte zich onthielden. De Amerikaanse gedelegeerde Warren Austin verklaarde, dat de Sowjet-Unie de Chinese communis ten in de Raad probeerde „te smok kelen". De bedoeling van de klacht, dat Amerikaanse vliegtuigen Mand- sjoerijs grondgebied hadden gebom bardeerd, was uitsluitend om de aandacht van „de agressie op Korea" af te leiden aldus Austin. Malik betoogde, dat elke bespre king van de klacht van Peking zon der de deelneming van een Chinese communist onwettig was. Artikel 52 van het Handvest verplichtte de Raad beide partijen in een geschil te horen, zo zeide Malik. De verklaringen van Truman en Acheson hebben over het algemeen voldoening gewekt in Bonn, temeer das'* de Grote Drie thans van plan schijnen te zijn „spijkers met kop pen" te slaan een uitdrukking, die de West-Duitse kanselier als raad aan de ministers Acheson, Schu- en Bevin. Op de vraag, of hij van mening was, dat Duitsland herbewapend diende te worden, antwoordde Schuman: „De Westeuropese landen beschikken niet over voldoende middelen om te voorzien in de Duitse behoeften aan de binnen landse veiligheid, de orde te hand haven en de vijfde colonne te be strijden." Schuman zei, dat de buitenlandse veiligheid van Duitsland een kwes tie voor de bezettingstroepen in Duitsland was. Voorrang moet nu verleend worden aan de herbewape ning van de Noordatlantische bond genoten. Schuman vertelde aan de verslag gevers, dat alle Westeuropese lan den van mening zijn, dat Duitsland een grotere politiemacht met mo derne uitrusting nodig heeft. Hij zei, dat er geen sprake van was om Duitse bewapeningsfabrie- ken weer op te bouwen, maar voegde hieraan toe, dat Duitsland kan bijdragen door grondstoffen en staal voor het herbewapeningspro gramma te leveren. Frankrijk, zo merkte hij op, heeft genoeg wapenfabrieken voor het programma. Schuman zeide nog, dat de kan sen van het plan-Schuman „zeer goed" waren. Hij was o. a. verge zeld van de Franse Hoge Commissa ris in West Duitsland, Francois Poncet. ACHESON KREEG FIAT. Minister Acheson heeft in een be sloten gezamenlijke vergadering van de beide Congrescommissies voor voor Buitenlandse betrekkingen een exposé gegeven van de politiek, welke hij op de conferentie van de grote drie zal behartigen. O. m. verklalarde hij, dat Amerika de vertegenwoordiging van het natio nalistische China in de V. N. zal blijven steunen. In een verklaring aan het einde van de vergadering zegde de commissie Acheson „vol ledige steun'1 toe. De minister weid de o. m. uit over de verklaring van Truman en de verschillende daar aan vehbonden implicaties en sprak verder over de bijdrage van Duits land tot een gemeenschappelijke verdediging en het vraagstuk van de regionale defensieinspanningen van de leden van de Noord-Atlan tische gemeensclhap. Patrouille-lopen langs de weg naar Taegoe /*\P HET HOOFDKWARTIER VAN GENERAAL MACARTHUR is mee gedeeld, dat de Oostelijke toegangspoort tot Taegoe door de Zuid- Koreaanse opmars ten Noordwesten van Jongtson is afgesloten. De Zuid-Koreanen zijn reeds meer dan anderhalve kilometer opgetrokken en winnen nog steeds terrein. De defensielinies van Jongtsjon zijn nu veilig. Volgens een woordvoerder van het achtste Amerikaanse leger is de aanval der Noord-Koreanen langs de toegangswegen tot Taegoe gis terenavond teruggelopen tot patrouille-acties. Volgens de berichten van gisteravond is het aan alle Koreaanse ge vechtsfronten „rustiger dan het sinds lang geweest is." AFGESLOTEN LEVEN RA ET HET HEENGAAN van gene- raai Smuts is een tijdperk afge sloten. Dat verklaarden verschillende diplomaten te Lake Success, toen het bericht van het overlijden van de 80- jarige Zuid-Afrikaanse staatsman bekend werd. Smuts was inderdaad een typische vertegenwoordiger van een redelijke staatkunde; een staatkunde, die zich laat leiden door het gezonde ver stand, die geen heil ziet in oorlogen, welke de problemen niet oplossen, maar die over scheidsmuren 0 heen bereid is de hand te rei ken aan allen, die tenslotte hetzelfde willen: de best mogelijke organisatie van de wereld. Ofschoon hij een felle bestrijder van de Engelsen was in de Boeren oorlog. heeft hij zich, toen het lot van Zuid-Afrika eenmaal beslecht was, niet teruggetrokken in een mok kend isolement, maar heeft hij teza men met generaal Botha geijverd voor de samenwerking tussen Engel sen en Boeren. Vanzelfsprekend heeft zijn politiek aanvankelijk ver zet en critiek uitgelokt, maar hij heeft het toch zover weten te krijgen, dat Zuid-Afrika thans een volkomen loyaal dominion is in het Britse Ge menebest. Reeds in 1917 opperde Smuts het denkbeeld van een Volkenbond. Met generaal Botha nam hij deel aan de conferentie te Versailles, maar het daarna gesloten vredesverdrag was voor hem een teleurstelling. Ook de huidige gang van zaken in de wereldpolitiek moet voor de grij ze staatsman wel een bron van te leurstelling zijn geweest. Niet de rede en het recht, maar het wanbe grip en de terreur regeren thans de wereld. In Nederland heeft de staatkunde van Smuts, vooral in de jaren na de tweede wereldoorlog erkenning ge vonden. In 1946 bracht Smuts een bezoek aan Nederland. Op 9 October kwa men vrijwel alle Nederlandse mi nisters uit het kabinet-Beel, het ge hele diplomatieke corps en talrijke autoriteiten in kasteel „Oud Wasse naar" bijeen om hem te ontvangen. Bij die gelegenheid werd hij toege sproken door professor R. P. Cleve- ringa, die de veldmaarschalk de me dedeling deed, dat de Leidse Univer siteit het een grote eer achtte hem het ere-doctoraat in de rechten aan te bieden. Maarschalk Smuts ant woordde, dat deze onderscheiding niet alleen voor hem zelf maar voor al voor het volk van Zuid-Afrika een grote eer was. H.M. de Koningin had de maarschalk in de middag ontvangen en hem een noenmaal aan geboden. Op 11 October werd de bezoeker plechtig ontvangen in de Verenigde Vergadering van de beide Kamers der Staten-Generaal in de Ridder zaal op het Binnenhof.. In Amsterdam werd hij in een plechtige vergadering van de beide afdelingen der Koninklijke Academie van Wetenschappen ontvangen, waar bij hij door de Leidse hoogleraar prof. E. M. Meyers werd begroet. In zijn antwoord zeide de maarschalk belang te stellen in de wetenschap, omdat hij daarin een licht zag als een openbaring Gods, die de mensen moet voorlichten. De prijzen in Belaië Maatregelen tegen hamsterende grossiers Al is de koopwoede der Belgische huisvrouwen bekoeld, met de Belgi- uitvoer tussen België en Luxemburg zijn nieuwe maatregelen genomen. Het ministerie van Economische Za ken heeft de verplichte in- en ex portvergunningen, die sinds twee maanden door gemakkelijker te ver krijgen „verklaringen" waren ver vangen, weer ingevoerd. Deze maat- -- regel, verzekert men, zal het de Bel- sche"grossiers"isdatnog niet het ge- I gische en Luxemburgse regeringen val schrijft de Brusselse correspon- [mogelijk maken, de voorziening van dent van de „Volskrant". Zij trach- de nationale markt onder controle te tpn noe altiid grote hoeveelheden houden. Tenslotte blijkt dat de Bel- levensmiddelen, zeep en lucifers van I gen die in de Franse grensplaatsjes de fabrieken los te krijgen in de hoop op lucifersvangst gaan, hun „eigen bij een volgende koopfurie van het W In de sector ten Noorden van Tae goe verwacht men echter ieder ogen blik een vijandelijk offensief. Naar schatting zijn hier ongeveer 40.000 Noord-Koreanen samengetrokken. Twaalf kilometer benoorden de stad heeft Maandag een fel artillerie-duel gewoed. Een groot aantal vijandelij ke kanonnen werd tot zwijgen ge bracht. Delen van de Zuid-Koreaanse achtste divisie zijn ten Noorden van de weg Jongtson tien kilometer op gerukt. De luchtmacht kreeg bevel alles te doen om de terugtrekkende vijandelijke groepen af te snijden. Er werd een recordaantal vluchteh uit gevoerd 449. Ook in de andere front sectoren was de luchtmacht zeer ac tief, zo werd in de z.g. zak aan de Naktong, ten Westen van Tsjang- njong, een communistisch regiment man uit de lucht gedeci- In een geheim kamp in Hongarije zouden Russische instructeurs bezig zijn met de training van een „inter nationale brigade", bestemd om deel te nemen aan de strijd op Korea, zo weet de Stockholmse correspondent van het (Britse) blad „Daily Mail" aan (in Zweden ontvangen) diplo matieke berichten te ontlenen. Tot de brigade zou een 300-tal vrijwilligers behoren uit Albanië, Griekenland, Polen, Spanje, Tsje choslo wakije en Duitsland, die wel dra Hongarije zouden verlaten, te zamen met een ambulance van het Hongaarse Rode Kruis. publiek daarmee grote winsten te kunnen maken. De Nationale Bank van België heeft gisteren een serie maatregelen afgekondigd die het hamsteren van grossiers moeten voor komen. De meesten kopen namelijk op crediet en voor hen die grotere bestellingen dan voorheen blijven doen zal de rente die de bank voor dergelijke voorschotten rekent nu drie maal zoveel gaan bedragen. Ook zullen de grossiers duidelijk moeten aantonen voor welke aanko pen het geld is bestemd, dat zij vra gen. Op die manier hoopt de Natio nale Bank de handelaren van hun speculatieve bedrijvigheid af te bren gen. Intussen zijn de Belgische slagers door hun verminderde omzet tot de ontdekking gekomen dat het publiek niets moet hebben van de grote prijs stijgingen. In overleg met de minister van Econpmische Zaken, Coppé, heb ben zij besloten zo snel mogelijk tot normale maatstaven terug te keren en aan de pers iedere week een lijst met officiële prijzen voor de ver schillende soorten vlees te verstrek ken. Verscheidene zeepfabrieken zijn de slagers reeds voor geweest. In de vorm van advertenties publiceerden sommige bladen vandaag prijslijsten voor was- en toiletzeep, waarbij het publiek nadrukkelijk verzocht wordt vooral niet meer te betalen dan de officiële prijzen, omdat de winkelier ook tegen dezelfde prijs zyn waren van de fabrieken blijft betrekken. Ook met betrekking tot de in- en lucifers terugkopen. Sinds twee maanden levert België namelijk maandelijks grote hoeveelheden aan Frankrijk. Het secretariaat van de ballonrace heeft gisteren van de passagier van Boitard, de Zweed Coles Frederik- sen. uit Odense (Den.) een telegram ontvangen, dat hij die dag in Kopen hagen zou aankomen. Boitard werd volgens datzelfde telegram in Parijs verwacht. Tijdens het concours-hippique te R'dam is Zondag de 29-jarige Zweed se luitenant Tor Burman uit Ineö bij het nemen va neen hindernis van 1.40 hoogte, zo ongelukkig gevallen, dat hij vermoedelijk een halswervel- fractuur en een sleutelbeenbreuk op liep. Hij is in het Havenziekenhuis ter verpleging opgenomen. Ko-Vieitje.. Is het vreemd dat «ien op de ge baande weg sneller voortgaat dan hij die hem baande? Waarom zou de vol geling zijn voorganger niet kunnen voorbijstreven?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1