Eerstejaars-studenten op zoek naar kamers in Leiden Het Prytaneum functionneert als zeer nuttig tussenpersoon Dr. v. Rhijn over loonpolitiek 5)e Man ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1950 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 1 NIEUWE SLEUTELSTAD-BEWONERS MELDEN ZICH AAN SCHUCHTER KLINKT EEN BEL door de holle gang. Even is het stil. Dan klinken voerstappen op de marnieren tegels; een vrouwenge zicht loert door het kijkgaatje. Langzaam zwaait de voordeur open en de vrouw des huizes ziet twee jongemannen voor zich op de stoep staan. Kennelijk studenten, al zijn ze nog wat erg jong. U kent ze wel: kers vers van de H.B.S. of het Gym. Ze hebben een lijstje in hun hand, schui felen even heen en weer, kuchen eens, kijken elkaar aan, halen diep adem en beginnen dan plotseling tegelijk hun lesje af te draaien. Direct zwijgt de kleinste. Laat de ander het woord maar doen. Dan komt het hoge woord er uit: „Mevrouw, heeft U een kamer voor ons?" De dame-in-de-deuipost kijkt het tweetal eens aan. Zo op het eerste gezicht geen ongeschikte jongens. Zien er netjes uit, maken een be- schaaide indruk (één draagt zelfs al een hoed!) en schijnen bij elkaar te horen. Maar stil, het lesje gaat verder. „We kregen Uw adres van het Prytaneum waar we hoorden, dat U er wel twee tegelijk kon heb ben". De vrouw des huizes aarzelt niet langer. Ze heeft vaker met dit bijltje gehakt en geleerd met één oogopslag te zien wat voor vlees zij in de spreekwoordelijke kuip heeft. Ze treedt twee passen achteruit en zegt: „Komt U binnen". Dan gaat ze hen voor naar de salon, waar het buffet vol staat me* foto-lijstjes, pulletjes en andere kostbaarheden. Haar gasten zakken neer in een rood-pluchen crapaud, waarbij de één eerst haar rookstandaard omstoot en direct daarna verschrikt opspringt, omdat de stoelveren onder hem plotseling verdacht beginnen te kreunen. Maar er gebeurt niets, het oude meubelstuk blijft z'n last torsen. En na dat de gastvrouw met een punt van haar schort een denkbeeldig stofje van het glimmend mahonie-houten tafeltje geveegd heeft, gaan de on- lerhandelingen beginnen. al of niet met pension, de prijs, al of niet met vaste wastafel en stookgele- genheid, de godsdienst en het adres. Deze binnengekomen adressen met gegevens worden gerangschikt wanneer een student adressen komt vragen, krijgt hij er enige mee, om te gaan proberen. Maar niet voordat hij enig statiegeld betaald heeft. Want als hij slaagt en niet terug komt, weet men op het bureau niet of de kamer nog vrij is voor een volgende. Met veel onnodig geloop tot gevolg. Is hij niet geslaagd, dan krijgt hij z'n geld terug, min een kwartje voor administratiekosten. Slaagde hij wel, dan wordt f 1,50 achtergehouden. Een klein bedragje voor zo'n enorm grote dierïst, die de student bewezen werd! V/raag overtreft het aanbod We laten het drietal voorlopig achter in de pluchen salon en rich ten onze schreden naar het Rapen burg. Op nummer 34 is er een hei dense bende, precies als bij onze buurman, die laatst verhuizen ging Dat klopt, want ook het Prytaneum gaat verhuizen naar Rapenburg 6. Maar toen wij er kwamen, werd nog in het oude gebouw gewerkt. Een klopje op de deur, een meis jes-stem, die „binnen" roept, en we staan in een kantoortje, wair ook de naderende verhuizing zich al aange kondigd heeft. Vier jongemannen zitten of staan in een rijtje voor het bureau, waarachter een meisie for mulieren invult. We zeggen niets en luisteren slechts. 650 kamers per jaar. „Ja, wat zoekt eigenlijk? Een grote of een kleine kamer? Moet er stook-gelegenheid zijn? En in welke omgeving? Zoekt U iets bij het Zie kenhuis, bij de Laboratoria of in het centrum? Als het meisje alle verlan gens van de student-in-spè weet, neemt ze een lijstje en schrijft er enige adressen op. „Ga het hier maar eens proberen". De jongeman stapt de deur uit. Wie volgt? Zo gaat het hier de hele dag. Ver reweg de meeste mensen, die kamers willen verhuren aan studenten, ge ven hun adres aan het Prytaneum op. Zij moeten dan een lijstje invul len met gegevens over de grootte, In het afgelopen academie-jaar werden op deze wijze niet minder dan 65C kamers aangeboden en via het Prytaneum verhuurd. Niet alle opgegeven kamers echter. Want al hoewel de mensen van het „Pryt" geen tijd hebben eerst de opgegeven kamer te gaan bekijken, horen zij al van de eerste student, die het adres gekregen heeft en de kamer toch niet nam, wat er aan mankeerde. Te klein, te duur, geen stookgelegen- heid, geen water, of iets anders. Maar dat zijn uitzonderingen. Drukte al begonnen. En ook voor het komende acade mie-jaar speelt dit spel zich weer af. In de maand Augustus werden reeds 60 kamers aan de man gebracht, hoe wel de meeste nieuwe studenten nog niet in Leiden aangekomen zijn. Da- „Ergens in Leiden". Twee eerstejaars-studenten op zoek naar kamers Vol verwachting zien zij de vrouw des huizes aan. Wat zal het zijn? „Neen heren, het spijt me, we zijn al vol"? Of „zeker, komt U maar even binnen (Foto's „De Leidse Courant") Dit is al een ouderejaars-student Hij behoeft geen kamer meer te zoeken en is best tevreden met z'n „kast", ergens op de Breestraat. De kamer heeft in de loop der tijd een zeer persoonlijk cachet gekregen, getuige de aankleding. En wat die benen op tafel betreft, het zijn z'n eigen meubel tjes, dus de hospita kan er niets van zeggen. U kunt het geloven of niet, maar in deze houding studeert men het prettigst! SPAANS, FRANS, DUITS, ENGELS, NEDERL. Snelle opl. corr. en conv. Kon. Erk. PITMANSCHOOL PLANTSOEN 65 - TELEF. 26558 gelijks melden zich op het Pryta neum ongeveer 20 nieuwe zoekers, plus natuurlijk degenen, die een lijstje kregen, maar bij geen der adressen konden slagen. Gemakkelijk is dit werk niet, want de vraag overtreft het aanbod. En in vele gezinnen, waar wel een ka mer over is, durft men het niet goed aan een vreemde in huis te nemen. Meest zijn het de beroeps-kamerver huurders, die zich aanbieden. En dat zijn er heel wat in een academie stad als Leiden! Welke eisen worden gesteld? Waaraan moet zo'n kamer nu vol doen? De eisen zijn heel verschil lend. Stromend water is een eis, die gesteld mag worden. Stookgelegen- heid ook, want ook in de winter zal de'student op z'n kamer moeten zijn. Vervolgens: liefst gestoffeerd en schaars gemeubileerd. De meeste studenten (vooral de meisjes) ne men liever hun eigen meubeltjes mee, waaronder echter meestal bed en kachel niet begrepen zijn. De gemiddelde prijs van zo'n ge stoffeerde, half gemeubileerde ka mer bedraagt 30 tot 40 gulden, al zijn er beneden en boven die prijs. Wil de student bovendien volledig pen sion (dus alle maaltijden thuis) dan loopt het bedrag gauw op tot 90 a 110 gulden in de maand. Maar de meeste studenten nemen geen pen sion er bij. Ze willen vrij zijn en niet gebonden aan drie etensuren per dag. Meestal eten zij in de Soos of bij de V.V.S.L. en zorgen zelf voor hun broodje. Behalve sommige ouderejaars studenten, die eindelijk eens willen afstuderen en zich dan helemaal afzonderen. Waar willen de studenten wonen? Heel verschillend. Hij, die van plan is een actief soos-leven te gaan lei den, wil liefst in het centrum wo nen, op of om de Breestraat, het Ra penburg of de Pieterskerk. Anderen preferen, de omgeving van de Labo ratoria. Zo heeft ieder z'n eigen wen sen. Maar in de meeste gevallen zal het hierop neerkomen, dat de stu dent neemt wat hij krijgen kan. Want de vraag is groot en het aan bod aanmerkelijk kleiner! Krijgertje spelen van lonen en prijzen \UAT KUNNEN we aan het krijgertje spelen van lonen en prijzen doen? Dat is de vraag, welke de Regering dag en nacht bezig houdt, zo sprak mr. dr. A. A. van Rhijn, staatssecretaris van sociale zaken gisteren in een toelichting voor de radio van de deze week bekend geworden re geringsmaatregelen. Het is onmogelijk thans de prijzen op hetzelfde peil te houden. Van een textielfabrikant mag men niet verwachten, dat hij op den duur zijn product voor dezelfde prijs blijft verkopen, wanneer hij voor zijn grondstoffen 30, 40 of zelfs 100 pet. meer moet betalen. Dat zou de ruïne van het Nederlandse bedrijfsleven betekenen. Wat van de fabrikanten wel mag worden gevraagd, is, dat zij iedere niet-noodzakelijke prijsverho ging achterwege laten. Voor een algemene prijsbeheersin^ zijn de omstandigheden thans anders dan in de eerste jaren na 1945. Dat neemt niet weg, dat de oor logseconomie, waardoor de wereld thans wordt bedreigd, zodanige vor men kan gaan aannemen, dat een al gemene prijsbeheersing met maxi mumprijzen, distributie en een enorm uitvoerend ambtelijk appa raat, weder noodzakelijk worden. Maar alvorens daartoe over te gaan, moet men wel weten wat men doet. Het betekent een algehele ombui ging van de economische politiek, welke Nederland in de laatste tijd heeft gevoerd. Wanneer gij als enig land van West-Europa ons economisch weer gaan afzonderen, dan betekent dat een nieuw economisch isolement. Bij de maatregelen welke wel kun nen worden getroffen noemde dr. Van Rhijn het krachtig de hand hou den aan het verbod van prijsopdrij ving. De economische controledienst moet voor. dit doel voldoende worden geoutilleerd. Ongewenste ondernemersafspra ken, die de prijzen onnodig hoog hou den, zullen worden tegengegaan door het herstel van de concurrentie te be vorderen. Voorts zal worden gepoogd de prij zen van artikelen, die sterk aan sei zoenschommelingen onderhevig zijn te stabiliseren. Dat kan geschieden door het in tijden van overvloed op slaan en het weder in de handel bren gen bij schaarste. Tenslotte zal men bij schaarste van een product in ons land, de invoer van dat product moeten proberen te bevorderen, of wel de uitvoer af remmen, om een te hoog prijspel te vermijden. Maar wij moeten er geen doekjes om winden, zei dr. Van Rhijn, de thans in gang zijnde ontwikkeling is ongunstig voor ons nationale wel vaartspeil! Onherroepelijk is nodig een hogere productie. Iedereen moet daaraan meewerken. Critiek van werkgeverszijde OP DE LOONPOLITIEK De centrale werkgeversorganisa ties hebben een communiqué uitgege ven waarin zij principiële bedenkin gen gaan opperen tegen de loonpoli tiek van de regering. Ondanks het feit. dat zij econo mische bezwaren hadden, hebben de werkgevers zich tenslotte bereid ver klaard, een loons- en salarisverhoging van 5 pet. aan te bevelen. De enig voor hen aanvaardbare vorm daarbij was een algemene vergunning, nader uit te werken in het bedrijfstaks- ge wij ze overleg. Dat de regering na deze uitspraak gemeend heeft, toch zover te moeten gaan, aan het gehele bedrijfsleven een 5 pet. loonsverhoging dwingend voor te schrijven, achten de centrale werkgeversorganisaties principeel af- keuringswaardig en ook door de om standigheden niet geboden. Mede gelet op de moeilijke omstan digheden, waarin ons land en de re gering verkeert, zijn de centrale werkgeversorganisaties bereid loyaal medewerking te verleenen aan de uitvoering van het genomen besluit. Wel achten zij het gewenst juist nu nog eens met nadruk te wijzen op de noodzaak van verdere maatregelen tot verhoging van de arbeidsproduc tiviteit en tot opvoering der produc tie. Vooral met het ook op de nood zaak ons volk sterk en paraat te doen zijn in de voor ons liggende tijd, achten zij zulk een krachtsinspanning dringend vereist. Teleurstelling heeft in werkgevers- kringen gewekt de beperking, die de regering wenst op te leggen aan de vergunning tot het toekennen van bijslagen op lonen en salarissen bo ven een grens van f 3.600.Nu de weg van enige verhoging van het loon- en salarisniveau gekozen is, moet met klem ervoor worden ge waarschuwd niet te vervallen in de fout aan een dergelijke maatregel een nivellerend effect te geven. Het mag voldoende bekend worden ge acht, dat juist de middengroepen der beambten en de hogere employé's in de afgelopen jaren .vergeleken met hun positie vóór de oorlog, mede door de belastingdruk, een duidelijke ma teriële achteruitgang hebben onder gaan. De centrale werkgevers-orga nisaties achten dit verschijnsel zeer ongewenst met het oog op de nood zaak de activiteit te stimuleren van het hogere personeel in de bedrijven en ze steunen daarom het beroep dat de Stichting van den Arbeid in middels reeds op de regering heeft gedaan, deze begrenzing in de voor deze groepen geldende vergunning te laten vervallen. Overigens stemmen de centrale werkgeversorganisaties er mede in. dat een inflationistische prijsbeweging en ongemotiveerde prijsstijgingen met kracht moeten worden tegengegaan. Van het televisie front Binnen enige weken zal wellicht van het torengebouw van het GEB, een van Rotterdams skyscrapers, te levisie worden uitgezonden, waarme de Gouda, Dordrecht, Maassluis en andere gemeenten binnen deze gren zen het nieuwste snufje op radioge- bied zullen kunnen aanschouwen en beluisteren aldus meldt het „Nieuws v. d. Dag". De jongelui, die dit hopen te be reiken, hebben daarover sinds 1046 „gedokterd" met opoffering van alle vrije tijd, die zij ter beschikking hadden. Zij hebben, toen zij zich daartoe verantwoord voelden, steun gevraagd bij de gemeentelijke in stanties en de onlangs door een on geval om het leven gekomen ir. Hoenkamp, directeur van het GEB, heeft hun bereidwillig op het dak van het gebouw gastvrijheid verleend met gebruik van warmte en licht. En de jongelui zelf hebben steeds maar geëxperimenteerd met als enig doeldaarvoor zijn zij amateurs om pionierswerk te leveren en over het resultaat zelf gesproken, zij blij ven bescheiden en zeggen, dat zal moeten blijken of hetgeen zij zelf thuis hebben tot stand gebracht, ge combineerd op het GEB-gebouw een succes zal zijn, waar zij, gezien de ernst, waarmee wordt gewerkt, niet twijfelen. Hij was te goedkoop Slager deswege veroordeeld In kort gedwing heeft voor de rechtbank te Almelo gisteren gediend een zaak tussen de saneringscommis sie in het Slagers- en Vleesgrossiers- bedrijf en de Almelose slager B. Op 11 Mei van dit jaar hebben nl. 48 Almelose slagers of grossiers in vlees een onderlinge overeenkomst getekend met betrekking tot het vast stellen van minimumprijzen voor vlees. Tot de ondertekenaars behoorde ook bedoelde slager B. De onderteke naars verbonden zich om de voor schriften, die de saneringscommissie zou uitvaardigen, op te volgen en in geen geval lagere prijzen te bereke nen dan de door de saneringscommis sie vastgestelde. Onze slager nu zou zich volgens de saneringscommissie niet aan de overeenkomst hebben ge houden en door middel van twee ad vertenties mededeling hebben ge daan, dat hij vlees en vleeswaren aanbood tegen lagere dan de over eengekomen minimumprijzen. In deze gang van zaken heeft de saneringscommissie aanleiding ge zien om de slager in kort geding te dagvaarden. Deze erkende vlees be neden de minimumprijs te hebben verkocht. Tot zijn verdediging voerde hij aan, dat hij zich met de overeen gekomen prijzen niet kon vereni gen, omdat in de dorpen rondom Al melo aanmerkelijk lagere prijzen worden berekend. Teneinde niet een deel van zijn klanten te verliezen was hij gedwongen de minimumprijzen los te laten. De president van de Almelose rechtbank, uitspraak doende in dit kort geding, gaf de slager bevel on middellijk het plaatsen van adver tenties, waarin de lagere prijzen wer den geannonceerd, te staken en bo vendien werd hem opgelegd om vlees niet meer beneden de door de saneringscommissie vastgestelde prij zen te verkopen. DE CLANDESTIENE SCHUREN IN BLOEMENDAAL. De gemeentewerklieden van Bloe- mendaal, die Donderdagochtend te vergeefs probeerden enige zonder vergunning gebouwde schuren aan het Manpad af te breken, aangezien zij door de eigenaars van omliggen de terreinen niet werden toegelaten, zijn gistermorgen in alle vroegte be gonnen met de bouwsels af te bre ken, voordat de eigenaar en de huurders van de terreinen iets had den bemerkt. De eigenaar van de schuren, die op het terrein zelf een slaapplaats had ingericht, werd wak ker van het lawaai, waarmede het afbreken gepaard ging. De destructie was toen al zover gevorderd, dat er weinig meer aan te doen was. Hij diende een protest in bij het gemeen tebestuur van Bloemendaal. Een gro te landbouwschuur, die voor de helft op het terrein van de gemeente Heemstede gelegen is en dus voor de helft zou moeten worden afge broken, werd door de werklieden on aangeroerd gelaten. BINNENLAND. Op een onbewaakte overweg te Twello is het 7-jarig dochtertje van de familie W. aldaar door een snel trein geraakt en op slag gedood. Het „Groene Kruis", de alge mene vereniging voor gezondheids zorg en ziekenverpleging, bestaat thans 50 jaar. Tijdens de eerste vier dagen van de Utrechtse Jaarbeurs werden 14.757 auto's geparkeerd. Dat is 2401 auto's meer dan verleden jaar ofwel bijna 20 procent. BUITENLAND. De aartsbisschop van Parijs, mgr. Feltin heeft pater Boulier, die actief deelneemt aan allerlei com- munistiscche organisaties, gesuspen deerd. Truman's lijfwacht wordt met 23 man uitgebreid. Op het ogenblik zijn 60 man met de bescherming van de Amerikaanse president belast. De onlangs afgezette directeur- generaal van de Oost-Duitse spoor wegen, Willi Kreikemeyer, bevindt zich sinds het einde van de vorige week in het concentratiekamp Ber lijnSachsenhausen. Het ministerie van binnenlandse zaken van de Rijnpalts heeft besloten ambtenaren, die actieve steun verle nen aan activiteit van de communis tische partij, strafrechtelijk te doen vervolgen en hen op staande voet te ontslaan. IN HET GRIJS) Door A. HRUSCHKA. (Nadruk verboden). 54) Hempel knikte. Hij herinnerde zich, dat de gravin bij haar nachte lijk bezoek met haar eigen sleutel de voordeur had opengemaakt. Die avond bij Mary kwam vond ik haar erg zenuwachtig. Zij vertelde mij dat er daags te voren tussen haar en de graaf een heftig toneel had plaats gehad, en dat hij nog diezelfde avond wilde terugkomen, om haar laatste definitieve ant woord te horen. Hij had zelfs be loofd, zich niet meer tegen het hu welijk van Herbert met Lore te zullen verzetten, in geval Mary hem, in ruil voor die toestemming, onmiddellijk al die papieren uitle verde Zo, zo! Mary was natuurlijk niet zo dom, op dat voorstel in te gaan. Eerst op de dag van de huwelijks voltrekking zou zij misschien de papieren afstaan. De graaf beloofde, nog eens over de zaak te zullén nadenken: in de avond van Vrijdag zou hij terugkomen. Hier moet ik aanstippen, dat mijn zuster, met 't oog op al de last, welke men haar aandeed, wel bang was voor haar papieren, maar geen ogenblik dacht, dat haar leven in gevaar kon zijn. Zij was blij, in het vooruitzicht, de graaf te kunnen zeggen, dat de pa pieren in veiligheid waren. Mary zei mij, dat dit nog die avond om zeven uur zou gebeuren, in geval de graaf woord hield en haar weer kwam opzoeken. Vervolgens nodig de ze mij uit een stukje te' eten; maar ik weigerde, daar ik weg moest. Juist vijf minuten over half zeven namen wij afscheid. Mary's laatste woorden waren :„Nu mag hij komen." Ik moet echter aannemen, dat hij reeds vroeger kwam en het laatste gedeelte van ons gesprek had afge luisterd. Want op zeker ogenblik hoorde ik iets buiten de vensterlui ken en ik zei dat aan Mary. Maar zij hechtte er geen gewicht aan en schreef het toe aan de wind, die nog al hevig was. Sprak zij op het laatst ook van de papieren? Ja, Mary drukte mij op het hart, van die stukken geen ge bruik te maken, vóórdat zij-zelf mij ertoe machtigde. En dat zou zij niet doen, tenzij er geen andere uit weg te vinden was. Toen deed ze mij uitgeleide en sloot de deur ach ter mij. Waarom liet zij u door de ach terdeur uit? Omdat zij de graaf wachtte Zij wilde niet, dat wij elkaar zouden ontmoeten. Hij mocht niet weten, wie de papieren had. Maar hij wist het al. Met zijn vilten pantoffels had hij buiten op de vensterbank gestaan en alles ge hoord. Dat geloof ik ook. Ik neem thans aan, dat hij onmiddellijk na mijn vertrek binnentrad en, na de eerste begroeting, Mary neersloeg. Waarom? Dat begrijp ik nog niet. Hij wist toch, dat de papieren zich niet meer in haar bezit bevonden. Och dat is zeer eenvoudig. Hij vormde onmiddelllijk het plan, u te achtervolgen en te vermoor den, maar wist, dat hem in dat ge val gevaar dreigde van de kant van mevrouw Walker, die hem zeker zou beschuldigen. Daarom achtte hij het raadzaam, haar uit de weg te ruimen, vóórdat hij aan zijn tweede werk begon. Mogelijk, zelfs waarschijnlijk. In ieder geval wachtte hij mij reeds op de weg naar het station. Van het huis van uw schoon zuster naar die plaats leidt een voetpad, dat heel wat bekort, wan neer men dwars door de velden en .akkers gaat. Goed.... Zónder een woord te spreken viel hij mij met de ploer tendoder aan, maar de slag miste. Eerst toen kwam het tot een woor denwisseling. Ik trok mijn revolver en schoot in de mening, dat ik door een gewone straatrover werd aangerand. U had er geen idee van, dat 't de graaf was? Neen. Ten eerste kende ik hem niet, en ten tweede dacht ik dat hij bij Mary was. Hoeveel tijd had u nodig ge had om van 't huis van uw schoon zuster naar die plaats te gaan? Nou het was donker en ik kwam niet snel vooruit. Ik had me or.geveeer tien minuten in Grunau opgehouden. Laten wij dus zeggen: een uur. Iemand die de streek kent, kan langs het voetpad in veertig minu ten daar zijn. Hij heeft dus twintig minuten gebruikt, om de moord te plegen en alles in wanorde te bren gen. Dat was méér dan genoeg. Heeft de graaf u na het schot met rust gelaten? Ja. Hij sloeg tegen de grond en ik zette mijn weg voort. Maar ik verdwaalde, en miste bijna de trein. Eerst later bemerkte ik, dat ik zelf aan de hand was gekwetst. Waarom hebt u die zaak niet aangegeven bij de politie? Mijn boot vertrok de 16e van Napels. Wilde ik te Graz nog een rustige nacht hebben, en, daar had ik dringend, behoefte aan, dan mocht ik geen tijd meer ver liezen. En dat was heel zeker het gevolg van een aangifte bij de po litie geweest. Bovendien: ik was er goed afgekomen en zou mij dus liever om niets meer bekreunen. Hoe kwam het, dat u uit de kranten niets aangaande de moord vernam? Ik kwam de 13e te Venetië aan, en de 14e, toen de kranten de eerste berichten gaven, was ik al in Rome. Daar las ik enkel een paar Engelse bladen, waarin natuurlijk niets van de zaak kon voorkomen. Had u bemerkt, dat de graaf u volgde? (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 5