Regering gaat niet op zij
voor de stakers
Kentering ten goede in
havenstakingen waarneembaar
Gouden jubileum Kath.
Grafische Bond
5)e Man
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1952
DE LEIÜSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
Radio-rede van minister-president
DE REGERING zal doen wat zij kan om de schade, die de stakingen
toebrengen aan ons economisch leven, te beperken, deelde de minis
ter-president, dr. W. Drees, Zaterdagavond in een rede via de beide radio
zenders mede. De Regering zal echter niet afwijken van haar standpunt,
dat de regeling van de arbeidsvoorwaarden wordt behandeld met de er
kende vakverenigingen. Noch met \e E.V.C., noch met de z.g. comité's van
actie, waarachter zij zich verschuilt, zal worden onderhandeld.
Of deze wilde stakingen een grote
omvang aannemen of niet, of zij lang
duren of kort, zal op de gedragslijn
van de Regering geen invloed uit
oefenen. Zij zal zich niet laten afdrin
gen van de weg, waarlangs naar haar
overtuiging, de belangen van heel ons
volk. ook van de ax*beiders, het best
wordt gediend.
GROTE SCHADE.
Een lange staking zal voor de ar
beiders en hun gezinnen slechts gro
ter schade betekenen. Zij zal ook
daarna hun kans op werkloosheid
vergroten.
Aan deze uitspraken had de minis,
ter-president een beschouwing laten
voorafgaan over de omstandigheden,
welke hebben bevorderd, dat stakin
gen van enige betekenis hier de laat
ste jaren slechts zelden zijn voorge
komen. Het overleg in en met de
Stichting van de Arbeid heeft z.i. re
sultaten opgeleverd, welke in menig
gebied gezien mogen worden.
Wat de arbeidsvoorwaarden betreft
moest de Staat een grote mate van
verantwoordelijkheid aanvaarden
voor de regelingen ook in het parti
culiere bedrijf. Voor het herstel was
de inzet van alle krachten nodig, de
overjtuiging moest worden gevestigd
dat de nood andere wegen wenselijk
maakte. Het college van rijksbemid
delaars werd belast met de beslissing
over arbeidsvoorwaarden, echter in
het nauwste overleg met de werkge
vers- en arbeidersorganisaties en zo
AetHerklanken
DINSDAG 22 AUGUSTUS
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO 8.00—24.00
AVRO
7.00 Nieuws. 7.15 Gram. muziek.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws en
weerberichten. 8.15 Gram. muziek.
8.55 Voor de vrouw. 9.00 Gram. mu
ziek. 9.30 Waterstanden. 9.35 Gram.
muziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Musette-orkest. 10.50 Voor de kinde
ren. 11.00 Sopraan en piano. 11.30
Voor de zieken. 12.00 Orgel en ac
cordeon. 12.30 Mededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.40 Pianoduo.
13.00 Nieuws. 13.15 Financieel over
zicht. 13.25 Dansorkest. 14.00 Piano
voordracht. 14.30 Gram. muziek.
16.30 Voor de kinderen. 17.30 Lichte
muziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Piano
spel. 18.30 Metropole-orkest. 19.00
,.Hier is Londen". 19.05 Gram. mu
ziek. 19.15 Gevarieerd programma.
20.00 Nieuws. 20.05 Actualiteiten
20.15 Theateroi'kest en soliste. 20.55
..De Keizer van Amerika", hoorspel.
21.20 Lichte m'uziek. 21.55 Buiten
lands overzicht. 22.10 Ged. „La Sun-
nambula", opera. 23.00 Nieuws. 23.15
Reportage. 23.3524.00 Gram. mu
ziek
HILVFRSUM TT. 298 M.
7.00—24.00 KRO
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnas
tiek. 7.30 Lichte muziek. 7.45 Mor
gengebed en Liturgische kalender.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15
Gram muziek. 9.00 Voor de Vrouw.
9.35 „Lichtbaken". 10.00 Voor de
kinderen. 10.15 Maastrichts Stedelijk
orkest. 11.00 Voor de Vrouw. 11.30
Viool en piano. 11.50 Godsdienstige
causerie. 12.00 Angelus! 12.03 Gram.
muziek. (12.30—12.33 Mededelingen)
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Kath. Nieuws. 13.20 Lunchconcert.
14.00 „Ja, zo was 'tklankbeeld.
15.00 Zang en piano. 15.30 Gram.
muziek. 16.00 Voor de zieken. 16.30
Ziekenlof. 17 00 Voor de kinderen.
17.45 Regeringsuitzending. 18.00
Gram. muziek. 18.20 Sportpraatie.
18.30 Voor de strijdkrachten. 19.00
Nieuws. 19.15 Actualiteiten. 19.25
„Dit is leven", causerie. 19.40 Amu
sementsorkest en solist. 20.00 Nieuws
20.05 Gram. muziek.- 20.12 Pianotrio.
20.45 Actualiteiten. 20.55 Kameror
kest en solist (in de pauze: Gram.
m'uziek). 22.00 Vioolrecital. 22.40
Godsdienstige causerie en avondge
bed. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Gram
muziek.
nodig naar door de regering te geven
richtlijnen.
De minister-president ziet dit
niet als een blijvende regeling. Een
zo grote bevoeg.dhed van de cen
trale overheid, niet enkel ten aan
zien van het algemeen loonpeil,
maar ook ten opzichte van aller
lei verhoudingen in en tussen de
bedrijven, heeft ook bezwaren. Op
den duur zullen de beslissingen
weer veel meer in het bedrijfsleven
zelf moeten vallen.
De ontwikkeling der bedrijfsorga
nisaties kan dat bevorderen. Voor het
ogenblik kunnen de bestaande be
voegdheden nog niet worden gemist.
De minister-president wees op wat
bereikt is door de systematische re
geling van de arbeidsvoorwaarden en
een geordende loonopbouw. Maar dit
alles neemt niet weg, dat de span
ningen groot zijn gebleven en de
laatste tijd weer zijn toegenomen.
Spanningen, zowel tussen lonen en
prijzen alsook tussen lonen en wins
ten, waarvan de grootte terecht aan
stoot geeft in die gevallen, waarin
het duidelijk is. dat de nrijzen van
belangrijke gebruiksartikelen lager
zouden kunnen worden gesteld. Het
omlaag brengen van de prijzen is in
dit geval de beste methode.
Voor zover het niet mogelijk blijkt,
mede tengevolge van de ontwikkeling
op de wereldmarkt, stijging van de
prijzen te voorkomen, dringt zich de
noodzakelijkheid op de regeling van
lonen en andere dergelijke inkom
sten opnieuw in overweging te ne
men. Dat dient echter te geschieden
en zal ook geschieden langs dezelfde
weg, die totnogtoe is gevolgd.
OVERBODIG.
Het overleg over hetgeen de Rege
ring te doen staat in verband met de
prijsontwikkeling van de laatste tijd
en de invloed daarvan op de verhou
ding tussen kosten van levensonder
houd en lonen, was, zoals de drijvers
naar staking maar al te goed wisten,
in volle gang toen zij hun actie ont
ketenden. Dat overleg zal worden
voortgezet en tot een einde gebracht
in de geest waarin het werd aange
vangen, onverschillig welk stakings-
gedruis daaromheen wordt verwekt.
Over de staking van de bouwvak
arbeiders te Amsterdam merkte dr.
Drees nog op, dat zo zij het bouwen
blijven stagneren, het Rijk zich ge
noodzaakt zal zien bij de verdeling
van het materiaal en het geld voor
woningbouw aan andere plaatsen toe
te wijzen wat in Amsterdam toch niet
tot zijn recht kon komen.
Voor zover het volstrekt noodzake
lijk is, dat bepaalde werkzaamheden
worden verricht, zal de Regering zor
gen, dat dat ook gebeurt. De Rege
ring vertrouwt echter, dat velen, als
zij zich rustig bezinnen op de situa
tie, spoedig het werk zullen hervat
ten. Tegen bedreigingen en terreur
zullen zij met alle kracht worden be
schermd.
Het is geen zwakheid of gemis aan
durf dat de grote erkende vakver
enigingen thans in het algemeen an
ders dan door stakingen de belangen
van hun leden trachten te dienen,
maar besef van verantwoordelijkheid.
Zij hebben, aldus dr. Drees, een in
vloed verworven, die ver uitgaat bo
ven hetgeen vroeger door toen on
vermijdelijke vormen van strijd kon
worden bereikt.
Vele schepen vertrokken naar
andere havens
Ongeveer 4.000 Rotterdamse ha
venarbeiders, voor het merendeel be
horende tot de bona fide vakbonden,
hebben zich bereid verklaard het
werk te hervatten. De Rotterdamse
politie heeft uitgebreide maatregelen
genomen om deze werkwilligen, die
vorige week door de EVC-terreur het
werk moesten verlaten, te bescher-
In Amsterdam heeft het communis
tische „comité van actie" Zaterdag
een gevoelige nederlaag geleden, toen
het tijdens een in gebouw ..De Brak
ke Grond" gehouden bijeenkomst
trachtte de arbeiders van de vemen
en her personeel van de expeditiebe
drijven in het havengebied in de sta
king te betrekken. Ruim 300 perso
nen, voor het merendeel veemarbei
ders, bezochten deze bijeenkomst
Toen het comité voorstelde, dat de
arbeiders vandaag het werk zouden
neerleggen, bleek uit de opgestoken
handen, dat de arbeiders hiermee
niet accoord gingen. Een schriftelij
ke geheime stemming werd ge-
eist „Dit kan niet", besliste het co
mité van actie: „Er zijn geen enve
loppen en er is geen papier"
Toen is er niet gestemd. De aanwe
zigen besloten vandaag normaal aan
het werk te gaan.
ZAANDAMSE EN DORTSE HAVEN
ARBEIDERS NIET IN STAKING.
De leden van de scheeps- en boot
werkersvereniging „Eensgezindheid"
te Zaandam heeft met grote meer
derheid van stemmen besloten niet
in staking te gaan. Eenzelfde besluit
is te Dodrecht genomen.
Uit de vergadering kwam de wens
naar voren dat de regering nauwlet
tend zal toezien op het handhaven
van de prijsstop. De vereniging
„Eensgezindheid" omvat vrijwel alle
havenarbeiders in Zaandam.
Beroep op alle havenarbeiders.
De drie bona fide transportarbei-
dersbonden hebben thans ook te Am
sterdam een grote vergadering ge
houden in Krasnapolsky, welke door
ruim 800 arbeiders werd bijgewoond.
Evenals te Rotterdam werd de sta
king scherp afgekeurd en 't vertrou
wen uitgesproken in de leiding van
Unie Verkeer. Een klemmend beroep
werd gedaan op alle havenarbeiders
niet achter de E.V.C. aan te lopen,
doch zo spoedig mogelijk het werk te
hervatten.
Ter versterking van de stakings
kas dwingt thans de E.V.C. de sta
kers met steunlijsten e.d. te lopen.
Doen de arbeiders dat niet, dan ver
spelen zij het recht op een uitkering.
Zelfs de stakersvrouwen worden
hiertoe aangezet. De stakingsanimo
zal ten gevolge van deze methoden
wel snel gaan bekoelen, ook al omdat
de uitkeringen aan de lage kant zijn.
Zaterdagontvingen alle havenarbei
ders. werkzaam bij de Samenwerken
de Havenbedrijven te Amsterdam,
een brief thuis, waarin hun wordt
medegedeeld, dat zii gelegenheid krij
gen zich tot Dinsdagmorgen a.s. te
melden. Wie zich niet meldt, kan
zichzelf als ontslagen beschouwen.
Naar Vlissingen.
Vrijdagavond is het 7600 ton me
tende Amerikaanse motorschip „Ame
rican Defender" in de haven van
Vlissingen binnengelopen om te la
den en te lossen. Het schip was oor
spronkelijk bestemd voor Amster
dam.
Naar Bremen.
Nu er door de staking geen goede
ren voor verscheping van Rotterdam
af aangenomen kunnen worden, gaan
vele schepen naar Bremen.
De Hollbnd Perzische Golf Lijn
heeft het s.s. „Prins Willem II", dat
te Rotterdam en Amsterdam geen la
ding kon innemen, naar Marseille ge
dirigeerd. Honderd en vijftig Neder
landse passagiers, die met de „Noor-
dam" van de Holland-Amerikalijn
naar New York willen reizen, zijn
Zondagavond met een extra-trein uit
Rotterdam te Bremen aangekomen.
Zij zijn de eersten, die wegens de ha
venstaking in Rotterdam deze omweg
moeten maken.
IN ROTTERDAM RUSTIGE ARBEID
Het ziet er naar uit dat de staking
in de Rotterdamse haven over haar
dieptepunt heen is. Volgens medede
ling van de Scheepvaartverenigingen
Voorzitter De Bruyn over de spanning
tussen lonen en prijzen
De Ned. Kath. Grafische Bond
heeft te 's-Hertogenbosch zijn gou
den jubileum gevierd.
Op de herdenkingsbijeenkomst in
de Casino Schouwburg, die bijge
woond werd door vertegenwoordi
gers van de Katholieke Grafische
Bond uit Canda, Zwitserland, Frank
rijk en België en door vertegenwoor
digers van de Ned. Christ, en neutra
le bonden en werkgevers-organisa
ties, heeft de bondsvoorzitter voor
de vele afgevaardigden uit het land
de historische groei geschetst van de
N.G.G.B. sinds zijn oprichting te
Utrecht op 19 Augustus 1900. Met
enkele tientallen leden begonnen is
de N.K.G.B. uitgegroeid tot een
bond van bijna 10.000 leden.
De geestelijke raadsman, pater A.
M. A. Brinkhoff S.J. herdacht de
overledenen van de bond, waarbij hij
speciaal memoreerde de drukkers uit
de tijd van het verzet, die hun leven
offerden voor de vrijheid.
De verbondsvoorzitter van de Ka
tholieke Arbeidersbeweging, de heer
A. C. de Bruijn sprak de herden
kingsrede uit. Hij memoreerde de
ellende, waarin de arbeidersklasse 50
a 60 jaar geleden verkeerde en waar
uit de jonge arbeidersbeweging zich
langzaam een uitweg vocht. De gra
fische Bond, die in 1914 reeds een
collectieve arbeidsovereenkomst ver
kreeg voor haar leden, heeft in de
emancipatie-strijd van de arbeiders
steeds in het voorste gelid gestaan
zo zei spr.
Via de eenheid in verscheidenheid
een karakteristiek van het Neder
landse openbare leven die resul
teerde in de wet op de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie kwam ver
bondsvoorzitter A. C. de Bruijn op
een tweetal kwesties nl. het gevoer
de en te voeren loon- en prijsbeleid
en de huidige gebeurtenissen in Am
sterdam en Rotterdam.
Ten aanzien van de loon- en prijs
politiek van de regering zeide de
heer De Bruijn, dat de Januariver-
hoging als compensatie van de prijs
stijging geen nuttig effect meer res
sorteert, daar sinds Januari de prij
zen met ongeveer 5 pet. zijn opgelo
pen.
Gebonden aan de loonstop betekent
dit in feite 'n verslechtering van de
toestand der arbeiders en vandaar
dat de leiding van de K.A.B. zich op
het standpunt heeft gesteld, dat een
materiële verslechtering niet kan en
niet mag worden aanvaard, aldus de
verbondsvoorzitter.
De leiding van de K.A.B. ver
wacht van de regering zo mogelijk
verlaging van de prijzen of anders
verhoging van de Ionen.
Momenteel wordt intensief overleg
gepleegd, aldus de heer De Bruijn,
waarvan binnenkort de resultaten
bekend zullen kunnen worden ge
maakt.
Wat betreft de stakingen in Am
sterdam en Rotterdam sprak de voor
zitter van de K.A.B. zijn scherpe
afkeuring uit tegen de terreur, die
van communistische zijde wordt uit
geoefend.
De bonafide organisaties van de
bouwvak- en havenarbeiders zullen
Zuid is een belangrijk aantal vaste
arbeiders weer aan de slag gegaan
Verwacht wordt, dat hun aantal he
denmiddag en morgenochtend zal
toenemen. De politiebescherming :s
totnutoe voldoende gebleken. Moles
taties ziin uitgebleven.
Degenen die nog staken, en dat is
het grote aantal losse arbeiders van
de havenarbeiders-reserve, houden
zich rustig.
VOORZITTER K.A B. OVER DE
STAKINGEN
De verbondsvoorzitter van de Ka
tholieke Arbeidersbeweging, de heer
A. C. de Bruyn, zal Dinsdagavond
22 Augustus van 20.05 tot 20.20 uur
voor de K.RO. spreken over „Com
munistische terreur of gezond ver
stand"
zich hecht aaneen dienen te sluiten
om de rode terreur te breken.
Hierna huldigde de verbondsvoor
zitter de gouden jubilarissen. Hij
reikte hen het gouden onderschei
dingsteken van de K.A.B. uit.
Het Pax-Romana-
congres geopend
PAUSELIJKE BOODSCHAP
De algemeenheid van onze Moe
derkerk blijkt ook nu weer op het
wereldcongres van Pax Romana, dat
wordt gehouden^ in de wel zeer re
presentatieve ruimten van het In
disch Instituut. Intellectuelen en stu
denten, duizend ongeveer van ver
schillende taal en vorming, beseffen
de groeiende noodzaak van interna
tionale samenwerking ook in de lei
dende kringen. Daarover gaat met
spreken in deze week en het zal aan
sprekers en referaten niet ontbre
ken. Er zijn studerenden en afgestu
deerden uit meer dan twintig landen
uit alle werelddelen.
Pauselijke boodschap in
Engels en Frans.
Slechts het ijzeren gordijn is oor
zaak geweest, dat vertegenwoordi
gers van bepaalde groepen niet kon
den komen. Maar vooral dezen zullen
zich getroost weten door de pauselij
ke boodschap, die tijdens de pontifi
cale Hoogmis is het Frans en ter
openingszitting van het congres in
het Engels werd voorgelezen en
staande werd aanhoord. De H. Vader
noemde de taak van de intellectuelen
zwaar en verantwoordelijk. Vooral
nu, op een hoogtepunt van strijd,
moet men de boodschap brengen van
liefde en eenheid, zorg dragen voor
vruchtbare uitwisseling van gedach
ten en contacten leggen van vrede
lievendheid. Daarbij kan men verze
kerd ziin van de dagelijkse steun van
de Kerk. Nadat Z. H. had gewezen
op de belangrijkheid van het op dit
wereldcongres gekozen onderwerp,
spoorde Hij allen aan hun arbeid te
bezielen met geest en vertrouwen.
Een compliment voor Nederland.
Z.Em. Kardinaal De Jong was wel
iswaar niet in de gelegenhed de pon
tificale Hoogmis in de grote Wille-
brorduskerk te celebreren; dat ge
schiedde nu door Mgr. J. P. Huibers,
bisschop van Haarlem. Maar de kar
dinaal wilde niet verzuimen bij deze
plechtigheid persoonlijk tegenwoor
dig te ziin. Daar waren ook mgr.
George Beck, coadjutor van Brent
wood. mgr. A. Blanchet, rector van
bet Katholiek Instituut te Parijs, mgr.
Sloskano en verschillende andere
buitenlandse priesters.
Mgr. Fr. Charrière, bisschop van
Lausanne, hield de predicaftie, die
men zou kunnen beschouwen als in
leiding op liet alüpmeen onderwerp
van dit congres. Hij sprak namelijk
over de medewerking van de intel
lectueel aan het werk van de Ver
lossing.
Ter openingszitting waren behalve
de reeds genoemde geestelijke auto
riteiten ook burgerlijke overheden
vertegenwoordigd: het hoofdstedelijk
bestuur door burgemeester d'Ailly,
de Beneluxlanden, Engeland, Ierland.
Portugal en Chili door hun diploma
tieke vertegenwoordigers, Nederland
door minister Van Maarseveen, de
beide staatssecretarissen Cals en v.
d. Grinten, verder de Tweede-Ka-
mer-president Kortenhorst en dr.
Houben, de gouverneur van Lim-
burg.
Ten overstaan van hen allen heeft
mr. Roger Millot. die het congres
opende, hulde gebracht aan stude
renden en afgestudeerden in Neder
land, die de voorhoede hebben ge
vormd voor de Pax-Romana in haar
nieuwe vorm.
Drie buitenlandse vrienden van het
eerste uur, de Italiaan Rigetti en de
Fransen Albert Aubergé en André
Chemet, werden onderscheiden met
diploma, insigne en.... accolade
voor hun belangrijke verdiensten.
Men besloot tot het zenden van een
uitvoerig telegram aan Z. H. de Paus,
wiens beeltenis, vervaardigd door de
kunstenaar Wim v. d. Pas, levens-
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Maandagavond tot
Dinsdagavond, Opgemaakt te 10
uur).
KANS OP ONWEER
Meer bewolking en enkele
plaatselijke regen- of onweers
buien. Zwakke tot matige wind
overwegend uit Zuidelijke rich
tingen. Voornamelijk in het
Westen van het land iets minder
warm.
groot was opgesteld in de hal voor
de congreszaal.
Moeilijke, maar nodige plicht
voor de intellectueel.
Nadat prof. mr. W. Pompe uit
Utrecht als voorzitter van het Thijm-
genootschap had gesproken over het
noodzakelijke werk voor vrijheid en
vrede en prof. Giraud als vertegen
woordiger van Trygve Lie ,had aan
gegeven, in welk opzicht de intellec
tuelen kunnen medewerken aan het
instituut van de Verenigde Naties,
heeft abbé Jos. Gremaud, secretaris
generaal van Pax Romana, een voor
dracht gehouden over het mysterie
van de Verlossing.
Maandagavond zullen de congres
sisten door Regering en stadsbestuur
van Amsterdam in het Rijksmuseum
officieel worden ontvangen. Naar wij
vernemen, zal .dan ook Prins Bern-
hard aanwezig zijn, als beschermheer
van dit congres.
REGERINGSDINER TE
NOORDWIJK.
Namens de Nederlandse regering
is in Huis ter Duin te Noordwijk een
diner aangeboden aan de officiële
gedelegeerden bij het twaalfde Con
gres voor Toegepast Strafrecht en
Gevangeniswezen, welk congres de
ze week in de Ridderzaal te Den
Haag werd gehouden. De Minister
van Justitie en mevrouw Struijcken,
de president van de Hoge Raad der
Nederlanden, mr. dr. J. Donner, en
vele andere hoge Nederlandse justi-
tie-autoriteiten en hun dames zaten
bij dit diner aan. In toespraken ga
ven enige buitenlandse gedelegeer
den uiting aan hun bijzondere waar
dering voor ons land en voor de or
ganisatie van het congres, dat voor
de eerste maal in 75 jaar in Neder
land werd gehouden.
HET KONINKLIJK BEZOEK
AAN ZEELAND
Zaterdag is het koninklijk bezoek
aan Zeeland voortgezet met een be
zoek aan Vlissingen, Zeeuws-Vlaan-
deren, Goes en Ierseke, waar zij be
groet werden door de twee oudste
prinsesjes (prinses Margriet lag reeds
m bed). Te Ierseke scheepte het ko
ninklijk gezin zich weer in op de
„Piet Hein".
INDISCHE STUDENTEN
IN NOOD.
De Minister van onderwijs der
R. I. S. heeft bepaald, dat alle stu
denten, die in het bezit zijn van 'n
studiebeurs (Malinobeurs), deze
niet mogen voox'tzetten, maar op
12 September #x. s. naar Indonesië
moeten terugkeren. Door deze
maatregel komen vele studenten,
die hun studie pas ten dele hebben
voltooid, voor een grote moeilijk
heid te staan.
Het grootste deel dezer studen
ten zijn Ambonnezen. Deze weige
ren echter naar Indonesië terug te
'keren. Daarmede ontzeggen zij zich
het recht op een vrije overtocht
naar Indonesië en zullen zelf een
middel van bestaan moeten zoeken
De stichting „Helpt Ambon in
nood" welke Stichting zich ook ten
doel stelt studiebeux-zen uit te rei
ken, heeft zich achter deze studen
ten geplaatst en zal al het moge
lijke doen om deze studenten op
kosten van de Stichting verder te
laten studeren.
Op 4 Augustus werden reeds
aan 13 studenten toezeggingen ge
daan, dat zij hun studie toch kon
den blijven voortzetten.
De Stichting wil nogmaals een
'beroep op het publiek doen voor
een geldelijke bijdrage.
Ook is een Sola zilveren gedenk-
lepeltje verkrijgbaar tegen de prijs
van tenminste 2.Door storting
op de Rotterdamse Bank te Utrecht
op postgiro 2679 ten name van de
Stichting „Helpt Ambon in nood."
Prof. Ritzema Boslaan 58, Utrecht
onder vermelding van letter L.
wordt men eigenaar van dit lepel
tje.
IN HET GRIJS
Door A. HRUSCHKA.
(Nadruk verboden).
38)
Algemene sensatie. Jean werd
bestormd met vragen. En hij ver
telde;
Je moet weten, dat de Grau-
ensteins niet enkel, omdat men in
de avond van 13 Augustus de zoon
hier in de buurt heeft gezien, wer
den gevangen genomen. De politie
is ook te weten gekomen hoe,
dat zou ik je niet kunnen zeggen,
dat de oude heer ongeveer een
v eek vóór de dood van mevrouw
Walker met deze in Graz op straat
eeft staan praten. Voorts, fat hij
haar een bezoek wilde brengen,
maar een weigering kreeg. Onder
de papieren van de majoor vond
men een brief van haar, die zij
daajgs vóór haar dood. geschreven
had en waarin zij hem verzocht,
van dat bezoek, dat toch geen nut
kon hebben, af te zien. Zij kon
hem, schreef zij, in de zaak in
kwestie niet de minste inlichting
verschaffen.
In welke zaak? vroeg Albert
met spanning.
Dat weet ik niet. En in zo
verre ik een en ander kon opma
ken uit het gesprek ik stond in
de zijkamer toen deze morgen de
rechter van instructie dit alles aan
de gravin vertelde weten het
ook de anderen niet; want de ma
joor wilde er geen woord over uit
laten
Albert slaakte een 1 zucht van
verlichting.
Kort en goed, ging Jean
voort: de majoor gaf onmiddellijk
toe, dat hij met de weduwe had
gesproken en haar kende van vroe
ger. Toen hij nog luitenant was.
woonde zij als onderhuurster bij
hem in. Zij heette toen Marie
Dengier en was heel mooi. Zij ver
telde, dat zij gouvernante bij voor
name families was geweest. In een
daarvan had zij kennis gemaakt
met een rentmeester die Ferdinand
Backer heette, en zich met hem
verloofde. Deze, voegde ze erbij,
had toen z'n post neergelegd en op
Grauenegg een andere betrekking
gekregen
Hierop Grauenegg?
Ja,.. Dat is nu 26 jaar gele
den. Binnen drie maanden zou het
huwelijk voltrokken worden. Ver
der zei de majoor, dat hij en zijn
vrouw heel veel op hadden met
juffrouw Dengier, die als kind in
huis werd behandeld. Ook na haar
huwelijk kwam zij hen dikwijls
bezoeken en zij scheen gelukkig te
zijn, tot alles met één slag ver
anderde.
Zij was erg gereserveerd gewor
den, kwam zelden, en toen zij haar
laatste bezoek bracht niet lang
dat haar eerste kind dood ter
wereld was gekomen deelde zij
de vrouw van de majoor mede,
dat zij met haar man Grauenegg
ging verlaten en nu afscheid kwam
nemen.
Zij zei niet, waar ze wilde heen
gaan en haar houding en manieren
waren stug en hadden zelfs iets
afstotends. Enige dagen later ver
nam de majoor, dat het echtpaar
Backer inderdaad Grauenegg ver
laten had. Niemand wist, waarom,
en niemand kon zeggen, waarheen
zij vertrokken waren.
Verder had de majoor niets meer
van haar gehoord, tot hij haar toe
vallig in Graz terugzag en onmid
dellijk herkende. Aanvankelijk
wilde zij lochenen, dat ze Marie
Backer was, maar eindelijk moest
zij het bekennen. De majoor wilde
redenen, waarover Mj weigert,
toen met haar in relatie treden om
zich uit te laten; maar hij houdt t
vol haar niet weergezien te
hebben
Riete schudde het hoofd.
Een moeilijk te ontwarren hi
storie, zei ze. Nu weet ik tenmin
ste, hoe Hanna mevrouw Walker
heeft gekend; en ik vraag me af,
hoe het dan mogelijk is, dat de
gravin haar niet herkend heeft
Juist daarom kwam vanmor
gen de rechter van instuctie haar
opzoeken. Maar zij herinnert zich
niets meer aangaande Backer en
zijn vrouw, die maar korte tijd
op Grauenegg waren gebleven en
begrijpt niet, hoe men van haar
kon denken, dat zij voor zulke
mensen een plaatsje in haar ge
heugen had bewaard.
Juist iets voor haar! Wie niet
minstens een „von"' voor zijn naam
heeft, wordt door haar zelfs niet
aangekeken. Zo kan ik best aanne
men, dat ze mevrouw Walker niet
heeft herkend. Maar Riete
schudde verbaasd het hoofd
waarom woonde die vrouw hier
onder een valse naam? En waar
mag zij het vele geld, dat men bij
haar gevonden heeft, vandaan ge
haald hebben?'&Ianna heeft mij ge
zegd, dat de weduwe Walker erg
arm was
Jean glimlachte weer geheim-
zirnig.
i Riete, zei hij medelijdend, je
kur.t wel zien dat je niet voor cri
minalist in de wieg bent gelegd.
Anders zou je wel meer opvallends
hebben opgemerkt.
Zo! En wat dan, Jean?
Dit bijvoorbeeld, dat de uit
latingen van de majoor niet waar
kunnen zijn. Mij althans komt de
affaire zeer verdacht voor
Laat horen.
Het zou best mogelijk kunnen
zijn, dat de majoor eens lust had
om zelf majoraatsheer te worden,
in de plaats van zijn broer; dat hij
met Boeker en diens vrouw samen
spande en ze gebruikte als werk
tuigen, om zijn broer uit de weg
te ruimen, maar dat onze graaf het
complot had ontdekt en de bewij
zen ei*van in handen heeft gehou
den. Backer en zijn vrouw moesten
plotseling Grauenegg verlaten. De
broers leefden in bittere vijand
schap en nu komt de vrouw
terug en wordt vermoord. Nou,
wat zeg je nu, Rxete?
Dat jij de slimste mens ter
wereld bent, antwoordde Riete met
diepe overtuiging.
Albert lachte spottend.
Jean, zei hij schamper, dient
ens eenvoudig de wijsheid op, die
hij van de rechter van instructie
heeft afgeluisterd.
Jean werd boes:
Daar moeit zich die snotneus
weer met de zaak! Neen, wat ik
zeg strookt helemaal niet met de
mening van de rechter. Die gelooft
integendeel, dat de majoor het
geld, waarom het hem eigenlijk te
doen was, enkel bij toeval n'iet ge
vonden heeft, omdat hij bij zijn
werk werd gestoord. Van de dieven
historie in ons huis in de stad ge
looft hij niets. Wat ik zei, was mijn
eigen combinatie. Bedenk maar eens
welke overeenkomst tussen de
twee zaken bestaat; op beide per
sonen werd een moord gepleegd, en
bij beiden zocht de dief naar iets
anders dan geld. Maar op beide
plaatsen trachtte hij de schijn van
diefstal te wekken. Bij mevrouw
Walker door de laden van de
schrijftafel open te breken, in ons
huis in Graz door het meenemen
van kledingstukken.
En nu vraag ik je: is het met de
zaak gelegen zoals ik geloof, had
dan de majoor er geen belang bij,
de graaf, die hem kon aanklagen,
en mevrouw Walker, die tegen
hem kon getuigen, uit de weg te
ruimen? Moest hij niet trachten,
zich meester te maken van de
schriftelijke bewijzen verondex--
steld, dat die bestaan of hebben
bestaan, om ze te vernietigen?
(Wordt vervolgd).
