7000 Man in
6000
Drang naar beter
de jongens
een kamp van
hectare
en hoger,moet van
zelf uitgaan
Nederland acht zaak Bertha
Hertogh niet afgedaan
Prins Bernhard bij
de padvinders
---
Velser pont br<
Het Barneveldse
kippen-drama
>n van ergernis
datje £eivc en de wenshandschoenen
5)c Man
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1950
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
(Van onze speciale verslaggever)
OMMEN, 2 Augustus
Marktbrink als centrum van
tentenstad.
Met ongeveer het slechtste trein-
materiaal dat zij bezit, heeft de N.S.
de dienst op Ommen in deze dagen
versterkt. Maar voor de bezoekers
van het nationale kamp van de pad
vinderij was dat toch niet de ergste
manier om er te komen. Velen heb
ben namelijk meer dan 100 km.
moeten fietsen, met een autobus
hobbelen of over een onstuimig
Yselmeer moeten varen om het doel
van tien dagen ontspanning te be
reiken. Voor anderen komt de sjou-
werij pas, nu ze weten, dat hun
kwartier is gelegen op een afstand
van wel 15 km. voorbij de hoofdin
gang in het dorp, ergens in Vilsteren
of in Junne. Geen wonder overigens
want de huisvesting van zevendui
zend knapen in eigen troepkampen
vordert grote ruimte enbeleid.
Reeds met Pasen waren voortrek
kers er aan de slag gegaan, hebben
de moeizaam gekozen terreinen ver
deeld in 15 wijken en de nodige
verbindingen gelegd over een totale
ruimte van 6000 hectare prachtige
bosgrond.
Aan het begin daarvan heeft
men een Marktbrink aangelegd
als centrum van een reusachtige
tentenstad. Daar zijn toko's op
getrokken, waar zo van alles te
koop is, waar naast een prach
tige gesneden totempaal een
scheerpaal is verrezen, waar
men de post kan verzorgen en
telefoneren, waar men voorlich
ting kan ontvangen, zelfs over
de Marshall-hulp. Daar is na
tuurlijk ook de scout-shop en
restaurant met vele zitplaatsen,
waar honderd kalela's de helpen
de hand bieden.
Handen uit de mouwen!
Die voortrekkers hebben het ver-
der klaargespeeld, een klokketoren
i van ruim 13 meter binnen een week
uit houten palen op te trekken en op
1 het uitgestrekte terrein zeventig
f pompen aan te leggen ten behoeve
van de watervoorziening. Daarbij
is niet te becijferen, hoeveel kubieke
a meters pioniershout zij wel hebben
l verwerkt. Natuurlijk zijn zij de
I trots van de kampleider, hopman
K Spijkerman, een wel zeer verant-
I woordelijk persoon in deze dagen.
Op de topdagen waren er wel 150
I voortrekkers bijeen: ingenieurs,
I scheepsbeschieters, kassenstoppers,
I, M.T.S.'ers, radio-technici en ande
ren. Onder die anderen zijn dan ook
de mensen, die een vernuftige radio-
post hebben ingericht en die met
walkie-talkies de troepkampen af
draven om nieuws zo snel mogelijk
door te geven. Een deel van dat
nieuw- komt terecht bij de redactie
van de dagelijks verschijnende
kampkrant die er haar voordeel .mee
doet. In een oplaag van 12.000 gaat
die krant elke morgen het kamp
in.... en uit, vanmorgen voor het
eerst. „Dagblad" staat er heel ge
wichtig boven.
Wie onverhoopt ziek mocht wor
den, vindt een klein hospitaal met
kamparts en verpleegsters tot zijn
dienst. Nu al troffen wij er een pa
tiënt aan; maar erg was het niet met
hem.
De buitenlanders, die wij hebben
gesproken, voelden zich goed op him
gemak; zij vonden het iets bijzon
ders, voor een heuse koningin te mo
gen defileren. 87 man is komen over
vliegen, anderen hadden zwaar te
kampen met deviezen.
Vorm en train jezelf!
Natuurlijk heeft het bezielend
woord in dit jubileumkamp niet ont
broken. Ten overstaan van Hare Ma
jesteit en de autoriteiten heeft H.
F. M. baron van Voorst tot Voorst,
voorzitter van de Nationale Padvin-
dersraad, er op gewezen, dat de ver
kennerij niets is, als de drang naar
beter en naar hoger niet van de jon
gens zelf uitgaat. Train je wil en
ontwikkel je karakter, zei hij, en be
leef de wet, waaraan je je zelf vrij
willig hebt onderworpen. Dan is er
het zelf doen, zelf verz'innen en or
ganiseren. En nadat hij hulde had
gebracht aan de nagedachtenis van
vice-admiraal Rambonnet die aan de
katholieke verkenners hun plaats in
het verband van de padvindersbewe
ging heeft geschonken, herinnerde
de generaal aan de broederschapsge
dachte. Die broederschap, aldus.ba
ron van Voorst, moet zijn gegrond
vest op naastenliefde, op geestelijke
vrijheid en eerbied voor de mense
lijke waaarden.
Toen luidden de beide kampklok-
ken voor het eerst, en nadat de
hoofdaalmoezenier A. Verhoeven
van de Verkenners het „Hoort, zegt
het voort" had ingezet, klonk deze
zang uit duizenden kelen en H.M. de
Koningin zong zelf mee. Dan ver
klaarde zij het kamp voor gepoend
en daar ging een woud van stokken
met padvindershoeden, de lucht in.
Vlaggen en banieren speelden in de
wind en dan verspreidden zich allen.
Het tiendaagse kamp was begonnen.
CONSUL-GENERAAL KRIJGT VOLMACHT
•T^OEN DE UITSPRAAK van het hof van appèl te Singapore in de
kwestie betreffende Bertha de Hertogh bekend was gemaakt, heeft
de Nederlandse regering direct in Londen stappen ondernomen, om af
gifte van het kind aan de Maleise verzorgster te voorkomen. De rege
ring heeft er bij die gelegenheid op gewezen, dat de rechtsgrond van de
genomen beslissing allerminst duidelijk is.
Het antwoord van de Engelse re
gering hield in, dat het hier een rech
terlijke beslissing betrof, waarbij het
de overheid niet mogelijk was tus
sen beide te komen.
De Nederlandse regering heeft toen
onze consulaat-generaal te Singapo
re opdracht gegeven alle pogingen in
het werk te stellen om te verhinde
ren, dat het kind zou worden zoek
gemaakt.
De kwestie is in juridische zin
uiterst gecompliceerd.
Volgens het Nederlandse recht is
het huwelijk van Bertha de Hertogh.
niet geldig. Doch het Nederlandse
recht is niet van kracht op Malakka.
Adatrechten, zowel het Indonesische
als dat van Malakka, Mohamme
daans recht en de noodwetgeving,
welke op Malakka de Britse heeft
vervangen, zullen wellicht in het
geding worden gebracht. Al met al
vormend een juridisch oerwoud, vol
met voetangels en klemmen, waarin
slechts een rechtsgeleerde, die ja
renlang in die streken heeft gewoond
de weg zal kunnen vinden.
Inderdaad heeft de Nederlandse
consul-generaal in Singapore zich
van de hulp van zulk een advocaat
de beste, die hij kon vinden
kunnen verzekeren. Maar ook my.
Goud heeft weinig kunnen uitrichten
H. M.. de Koningin betreedt het
kamp, begeleid door de voorzitter
van de Nationale Padvindersraad,
H. F. M. baron van Voorst tot Voorst
(links) en de vice-voorzitter, de heer
W. C. Roest van Limburg.
Daar de bevoegdheden van de con
sul-generaal bij het proces in Singa
pore in twijfel werden getrokken is
hem nu een telegrafische volmacht
toegezonden om op te treden namens
de ouders van Bertha de Hertogh en
een notariële volmacht volgt per
luchtpost.
In zijn kwaliteit van koninklijke
commissaris en ere-voorzitter van de
Nationale Padvindersraad heeft prins
Bernhard gistermiddag een langdu
rig officieus bezoek gebracht aan de
padvinders, die te Ommen in het na
tionale kamp het 40-jarig jubileum
van de padvindersbeweging in Ne
derland vieren.
Prins Bernhard werd op het
hoofdkwartier ontvangen door de
kampleider, hopman H. J. Spijker
man, de voorzitter van de Nationale
Padvindersraad, de hoofdcommissa
ris van de „Verkenners" van de Ka
tholieke jeugdbeweging, H. F. M.
baron van Voorst tot Voorst en de
hoofdcommissaris van „De Neder
landse Padvinders", de heer W. C.
Roset van Limburg. Na zich aan de
hand van een plattegrond omtrent
de ligging van de verspreide kamp
terreinen te hebben georiënteerd,
stapte prins Bernhard in een jeep
van de bosbrandweer ten einde de
jongens in hun kampen op te zoe
ken.
De Prins maakte een tocht van
vele kilometers over bospaadjes naar
de verschillende kampeerterreinen,
alwaar de jongens zich. bijzonder
verrast toonden over het hoge be
zoek. Ook bezichtigde de Prins het
kamp van de Deense padvinders, die
hun land in Ommen vertegenwoordi
gen. De Prins gaf als zijn mening te
kennen, dat de opzet van het na
tionale kamp, waar elke afzonderlij
ke troep een eigen leven leidt, voor
de jongens aardiger moest zijn dan
een massaal opgezette jamboree. Al
vorens met de kampleiding op de
padvindersboerderij de thee te ge
bruiken, bracht de Prins een bezoek
aan het kamphospitaal, waar op dit
ogenblik 17 niet ernstige patiënten
worden verpleegd.
Vervolgens bracht de rood gelakte
jeep Prins Bernhard naar de kam
pen van de Schotse en Engelse gas
ten.
DE JONGENS UIT DE ZAAN KUN
NEN WEL WAT! Dat ledigheid
des duivels oorkussen is, ervoer het
Zaandamse gemeentebestuur steeds
opnieuw wanneer de vacanties van
de schooljeugd aanbraken. Met lede
ogen zag men de baldadigheid eer
der toe dan afnemen. Maar er werd
wat op gevonden: de jongens zouden
van oud materiaal hun eigen stad
mogen bouwen!
Dezer dagen werden aan 120 jon
gens tussen de 9 en 13 jaar paspoor
ten uitgereikt, die toegang tot het
braak liggende terrein aan het eind
van de Zaandamse Zuiddijk geven.
En toen maar bouwep.
Links op de foto: met vereende
krachten werd eerst het gemeente
huis gebouwd, want een stad zon
der gemeentehuis is geen stad, zeg
nu zelf! Rechts op de foto: ook de
winkel kan in een stad van jongens
met gezonde magen niet ontbreken
V er keers-reglement
bijna gereed
De nieuwe verkeerswetgeving zal
binnenkort van kracht worden. Het
nieuwe verkeersreglement is thans
bijna gereed.
Een betrekkelijk klein aantal
nieuwe verkeersborden zal op onze
wegen worden aangebracht, zodra
de nieuwe wetgeving in werking
treedt, o.a. een bord ter waarschu
wing voor naderend gevaar, b.v. een
onverwachte zijweg of een andere
omstandigheid, waarmede de weg
gebruikers rekening dienen te hou
den.
Het teken dat voor een ziekenhuis
geldt zal een H zijn. Er komen bor
den voor het aangeven van een tele
foon in de naaste omgeving, alsmede
een boord om aan te geven dat in de
naaste omgeving een werkplaats is
gevestigd.
Hoewel men nog niet definitief
heeft besloten, dat trams in de naas
te toekomst richtingaanwijzers moe
ten voeren, is men wel zeer aan een
beslissing toe. De tramdirecties me
nen dat het aanbrengen van rich
tingaanwijzers op de trams een nog
al kostbare geschiedenis is. Men
vraagt zich echter bij de experts op
verkeersgebied af, waarom ieder
voertuig een richtingaanwijzer moet
bezitten behalve de tram.
Wie een vacantietrip per auto
maakt en van Haarlem naar Alkmaar
of de Afsluitdijk wil reizen, moet er
rekening mee houden, dat de duur
van de reis met ongeveer een uur
moet worden verlengd wegens op
onthoud bij de Velser pont schrijft
het „Alg. Dagbl."
Tien rijen dik staan de auto's daar
bijna de gehele dag opgesteld en hoe
nerveus dat wachten velen maakt,
is onlangs gebleken, bij de opening
van de Breedband der Hoogovens.
Honderden auto's waren in lange
en dikke rijen opgesteld .toen er éen
met de motorpolitie voorop voorrang
kreeg op de eerste de beste pont, die
arriveerde.
Het was de commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland, die een
pont voor zich alleen kreeg, terwijl
er een kleine twintig auto's méér
mee hadden kunnen varen. En onder
tussen groeide de staart ven ontevre
denen en werd luidkeels geprotes
teerd.
De papierfabrieken, die aan de
overkant van het kanaal liggen, zijn
van mening, dat ze per jaar twintig
Einde in zicht?
Sinds Zaterdag 15 Juli is in de
gemeente Barneveld geen pseudo-
vogelpest meer geconstateerd. Daar
om heeft heden de inspecteur van
de veeartsenijkundige dienst in Gel
derland het goed gevonden, dat de
strenge bestrijdingsmaatregelen iets
verzacht worden. Er mogen thans
weer honden ,en katten loslopen
doch het ophokgebod voor pluimvee
blijft nog van kracht.
Inmiddels heeft de centrale
pluimveeslachtplaats te Barneveld
nog handen vol werk. Er zijn thans
mille kunnen besparen, wanneer de
tunnel er is.
Vóór de oorlog was de tunnel in
aanbouw, de oorlog legde het werk
stil, toen was er geen geld en nu
maken we dan kans, dat op de Rijks
begroting 1951 enkele millioenen
voor dit doel zullen worden uitge
trokken. Dan begint het werk op
nieuw.
Is het wonder, dat industriëlen, die
tussen Haarlem en Beverwijk moeten
rijden de auto liever thuis laten en
de bromfiets nemen?
reeds ongeveer 60.000 hanen ge
slacht terwijl er nog circa 34.000 ge
slacht moeten worden. Men rekent
er op. hiermee binnen de vier we
ken klaar te zijn. Blijft de toestand
zich gunstig ontwikkelen dan heeft
deze slachtplaats de langste tijd ge
had,, anders zal men er waar
schijnlijk volgende week toe over
gaan de gelegenheid tot het slach
ten van oude kippen open stellen.
Dit is dringend noodzakelijk, omdat
de pluimveehouders niet weten
waar ze met deze dieren heen moe
ten; ze eten als legkippen, maar le
veren geen eimaar iedereen
heeft goede hoop, dat er weldra
weer een mogelijkheid zal zijn om
deze dieren te verkopen voor de
consumptie.
De poeliers, die de centrale pluim
veeslachtplaats drijven, hebben het
ook niet gemakkelijker gekregen,
omdat niet de pluimveehouder,
maar zij de heffing per kg. voor
slachtkippen moeten betalen, uit
welke heffing de regering de onkos
ten van de bestrijding der pseudo-
vogelpest denkt te betalen. De prij
zen bleven voor de hanen -zoals ze
aanvankelijk waren: J 130f 1.50
per kg.
Deze heffing is oorzaak, dat ook
elders in het land de handel in
pluimvee trager was. Er werden
voor oude kippen prijzen van f 1
1.40 per kg. en voor jonge hanen
1.501.80 per kg. betaald.
31. Weg deur! „Wat betekent
dat?!" vroeg Ootje Teur woedend
aan Frangois, die hem met een enkel
gebaar wilde tegenhouden. „Ik ben
toch je meestee, niet? Jij bent toch
mijn bediende? Ga dan uit de weg.
want die dikke meneer daar heeft de
handschoenen van je baas gestolen!
Smeer hem ga weg en maak dat je
wegkomt!"
„Pardon, monseigneur!" antwoord
de Frangois beslist. „Ce n'est plus la
vérité! Zo is het niet meer! Thans
heeft de dikke Heer de schoen
ehde handschoenen, zodat ik nu
een andere meester heb gekregen. Je
regrette
„Maar hij heeft ze gestolen!" riep
Ootje Teur vertwijfeld. „Je wilt toch
niet de bediende zijn van een ge
wone dief? Van een gemenerd?"
„Ce n'est pas d'importance. dat
geeft niet!" antwoordde Frangois be
leefd, doch zeker van zijn zaak. „Hij.
die heeft de handschoenen, is Meester
van de bediende! Goeden dag! Bon
jour!"
Hij was plotseling verdwenen en
Ootje Teur meende zijn kans schoon
te zien om de deur open te rukken en
achter Dikke Daan aan te gaan. Maar
gelijk met Frangois was ook de deur
verdwenen. Alleen een partij onre
gelmatig gemetselde steenblokken
gaven de plaats aan, waar de deur
vroeger had gezeten.
in het grijs
Door A. HRUSCHKA.
(Nadruk verboden).
25)
Misschien een sanatorium? Maar
er was in Graz geen inrichting van
die aard, en in de omtrek van de
stad, te platte lande, nog minder..
Een particulier gesticht voor krank
zinnigen? Neen, want men gaat
niet voor 'n kort verblijf van veer
tien dagen naar een krankzinnigen
gesticht.
Wie was Josefa Kögler?
Hempel herinnerde zich dat op
Grauenegg een bejaarde dienstbode
met name Kögler woonde. Mis
schien een verwante van „Josefa?"
Maar wat kon die met de vermoor
de vrouw Walker uit te staan heb
ben?
Het ene raadsel over het andere!
Met een zucht legde Silas de brief
terzijde en begon de overige docu
menten te onderzoeken.
't Waren enkel vier of vijf losse
blaadjes, blijkbaar uit een dagboek
gescheurd; zij werden door een
dun koordje bijeengehouden, Toen
hij dat koordje doorsneed, viel een
verbleekte photographie uit 't pakje
Hempel bukte zich, om ze op te ra
pen. Hij wierp een blik op het
stukje kartonen was verbaasd!
De Photagraphie stelde een vrouw
voor van 2330 jaar, met een
kind op de arm. Op de achtergrond
een man, wiens trekken men bijna
niet meer kon onderscheiden.
Waar had hij dat koele, trotse ge
zicht der vrouw met de arendsneus
en de onvriendelijke ogen gezien?..
Plotseling sprong hij op.
Het was gravin Renate von Grau-
enstein! Geen twijfel: het waren
dezelfde trekken, hoewel toen nog
iets minder trots. De jaren hadden
het karakter nog scherper doen
uitkomen, maar overigens niets aan
het gezicht veranderd.
Hoe was de photographie hier ge
komen? Waarom werd zij met zo
veel zorg en op zo geheimzinnige
wijze bewaard?
Peinzend nam Hempel de be
schreven blaadjes in de hand en
begon te lezen. Zij waren allen
zonder datum, maar inkt en papier
waren reeds verbleekt. In de volg
orde waarin ze lagen, las Silas het
volgende;
„Vandaag heeft ze mij een por
tret van hen gestuurd. Dank lieve,
trouwe vriendin, die mijn smarte
lijk verlangen zo goed begrijpt!
„Hoe trots staat zij naast hem,
met, haar kind in de arm! Zij tri
omfeert. En ik.O, moge ik
kracht hebben, mijn verschrikke
lijk lot te dragen! Ik voel eenAei-
ging om mij op die vrouw, die hui
chelaarster te werpen, en haar het
masker af te rukken. Ellendelinge,
hoe goed wist gij partij te trekken
van mijn nood! Met uwe huichel
achtige woorden hebt gij mij be
dwelmd en verstikt
„Nu hebt gij uw doel bereikt.
Maar ik?
„Neen, ik wil kalm zijn. Ik heb
beloofd te zullen zwijgen en die
eed wil ik houden. De troost, waar
aan ik mij vastklem, is: hij zal ge
lukkig zijn! Maar is dat geen zelf
bedrog?
„Zal zij hem beminnen zoals ik
hem bemind zou hebben? Die koe
le vrouw, bij wie alles berekening
is? Een stem in mijn binnenste
zegt mij: Neen, neen, neen! Het is
onmogelijk! En toch! Zij moet het.
Zij weet dat zij tegen hem bedrog
heeft gepleegd en haar geweten
moet haar dwingen, hem daarvoor
vergoeding te schenken.
„Wat een mooie familiegroep! Ik
zou ermee willen lachen, zó luid,
dat de wereld weergalmt van de
schamperheid van mijn hoon; en
wenen, tot mijn hart ervan breekt!
„Wat een comedie is toch het
leven! Ferdinant lijdt natuurlijk
ook, omdat hij mij zo treurig ziet,
maar hij heeft te veel te doen
„De arbeid is een zegen, wanneer
het hart overvloeit van leed. Ik
wil óók arbeiden. De zaak begint
te bloeien enNeen, dat mag
niet zijn....
„Toch moet ik steeds er weer
aan denken; als we rijk waren en
ik eens kon terugkeren!
Zij zou het wel niet gaarne heb
ben, maar ik geloof niet, dat ik mij
daar om zou bekreunen. Ik wil
haar niets ontnemen. Zij moge ge
lukkig zijn. Uit de verte zien, of
ook hij 't geworden is; dat zal ik
toch wel mogen? Dat kan ze mij
niet verbieden!
Ik bekijk iedere dag de foto. Zij
zegt zo weinig, en toch is ze voor
mij alles wat ik bezat.Altijd
weer dezelfde droom, hetzelfde
spel mijner koortsige verbeelding!
Maar ik zal niet sterven vóór dat
ik heb bereikt, wat ik wil. Eens
zal ik vóór haar staan en haar op
haar geweten af vragen, of hij ge
lukkig is.
„En ik zweer, dat zij zal moeten
antwoorden!"
Hier eindigde de aantekeningen.
Diep getroffen legde Hempel de
blaadjes neer en bleef toen voor
zich uitstaren.
Dat was dus 't geheim van haar
leven! Zij had blijkbaar graaf De-
meter bemind en was door de
huidige gravin door list of ge
weld er toe gebracht, afstand van
hem te doen. Elk woord der aante
keningen zei, hoe verschrikkelijk
die vrouwenziel geleden had. En
ook, hoe zij, haar doel onverander
lijk in het oog houdende, het ein
delijk had bereikt.
Zij was teruggekeerd. Wat er
toen gebeurd was? Dat bleef nog
in diepe duisternis gehuld. De „Fer
dinand' van wie zij' repte, moest
haar man zijn geweest. Was hij
overleden of had hij later zijn
naam in „Harry" veranderd? Hem
pel was geneigd dit laatste aan te
nemen.
Had hij niets geweten van het
geen er in de ziel van zijn vrouw
was omgegaan en haar eindelijk
naar de Heimat had teruggedre
ven? Was voor hem, die haar blijk
baar beminde, bij het wederziens, na
jarenlange scheiding, door een
hartstochtelijke uitbarsting van haar
zijde plotseling een smartelijk licht
opgegaan? Was hij toen tot de
overtuiging gekomen, dat hij al
door bedrogen was geweest en
hadden, onder de invloed van die
ontdekking, gramschap en' jaloers
heid hem tot een moordenaar ge
maakt?
Ook voor de dood van de graaf
bestond dan een natuurlijke -ver
klaring. Men kon veronderstellen,
dat dc moordenaar hem op de weg
naar het station had ontmoet, en
dat er toen een woordenwisseling
was ontstaan, die eindigde met de
dood van de majoraatsheer van
Grauenegg.
Dan bleef het nog een raadsel,
door welke middelen gravin Rena
te erin was geslaagd, een karakter
als dat van de vermoorde vrouw
tot toegeven te brengen. Mevrouw
Walker drukte zich uit als iemand,
die onbetwistbare rechten had be
zeten, waarvan zij door ongeoor
loofde middelen beroofd was. Maar
geen woord over de houding van
de graaf, die toch ook rechtstreeks
met de zaak gemoeid was geweest.
De gravin werd een huichelaar
ster, een ellendige genoemd: voor
hem, die als man toch minstens de
zelfde verachting verdiende, geen
woord van afkeuring.
(Wordt vervolgd).
