S)e CcicbcSoii^cmt
Rumoerig weekend in Brussel
Walen dreigen naar de
hoofdstad te zullen optrekken
Belangijke beslissing verwacht
Zal Leopold aftreden?
Directeur: C. RL v. HARIERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 31 JULI 1950
41ste JAARGANG No. 12042
GROTE SPANNING
IN BELGIE
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
In Luik vielen doden en gewonden
\/OOR HET EERST zijn Zondagmiddag schoten gevallen in België's
„koude burgeroorlog". In het dorp Grace Berleur, nabij Luik heeft
de rijksveldwacht bij een botsing met een groep betogers van de vuurwa
penen gebruik gemaakt. Er zijn drie doden en twee gewonden onder de
betogers gevallen en volgens de laatste berichten zouden er ook enkele
rijksveldwachters gewond zijn. Het incident heeft tot een bijeenkomst van
socialistische leiders met Duvieusart geleid, waarbij de eersten een pro
test hebben ingediend. Dit was de cli max in een lange reeks van gebeur
tenissen, die de crisis in België dit weekeinde tot ondraaglijke spanning
hebben opgevoerd. Velen hebben heden het mobilisatiebevel ontvangen,
waardoor de regering bijzondere eenheden van het leger tot volle sterkte
wil opvoeren.
opmars verboden heeft wekt geen
verwondering, hoewel zij daarmee is
afgeweken van haar politiek zich te
beperken tot het voorkomen van in
cidenten. Bij een opmars van hon
derdduizend agitators uit Wallonië
zouden ernstige incidenten in de
hoofdstad nauwelijks hebben kunnen
uitblijven. Zulke incidenten zullen
overigens in de zuidelijke delen van
de provincie Brabant wel onvermij
delijk zijn wanneer zoals aange
kondigd de tegenstanders van de
koning zullen trachten hun weg naar
Brussel te forceren.
ARRESTATIES IN LUIK.
Het voorspel van ernstige onlusten
heeft Zaterdag in Brussel en Luik
een hoogtepunt bereikt en de
atmosfeer was reeds toen zodanig ge
laden, dat pp bepaalde uren het erg
ste gevreesd zou moeten worden.
In Luik hebben de rijkswacht en
de politie Zaterdag tweehonderd ar
restaties verricht en de politieman
nen werden er herhaaldelijk door de
menigte bekogeld.
De Brusselse binnenstad geleek
Zaterdagavond in staat van beleg te
verkeren. Lange rijen gemotoriseer
de politieafdelingen en ruiters spoed
den zich van de ene plaats naar de
andere om de overal opduikende be
togers terug te dringen. Er zijn daar
bij nogal woeste toenelen voorgeko
men en zes door sabelhouwen ge
wonde betogers, waaronder een socia
listische senator, moesten naar het
ziekenhuis worden overgebracht. En
kele hunner waren onder de voet ge
raakt temidden van de voor steige
rende paarden terug vluchtende me-
n5gte.
De altijd zo levendige Brouckere-
plaats lag na de gehouden charges
bestrooid met glas stenen en stoelen
en de meeste café's hadden inder
haast hun terrassen doen ontruimen.
Waar nog geen week geleden de
jeugd van Brussel danste stonden nu
de politieruiters opgesteld. Ook het
vriendelijke en statige marktplein
had zijn karakter verloren. Onder de
verlichte raadhuisgevel stond een le
gertje van politiemannen opgesteld
In de Nieuwstraat. Brussels voor
naamste winkelstraat, waren gaten
in het plaveisel en lagen de straat
stenen verstrooid, waarmee de be
togers de rijkswacht hadden belaagd
Delen van de Anspachlaan waren
door de .betogers opgebroken.
De rijkswacht werd overal ont
haald op fluitconcerten en hoonge
lach. Daarentegen waren de betogers
in het algemeen vriendschappelijk
gezind jegens de Brusselse gemeente
politie. De rijkswacht heeft bij de
charges tegen de betogers enkele ma
len niet kunnen volstaan n§et het ge
bruik van de blanke sabel en heeft
vier niet scherpe granaten geworpen
De politie trad slechts op tegen uit
spattingen van de* zijde der betogers
en niet tegen de met fluitconcerten
begeleide uitroepen om troonsafstand.
In het door de Belgische eerste mi
nister gepubliceerde rapport over de
toedracht van het incident nabij Luik
wordt gezegd, dat elf rijkswachters,
toen zij de bijeenkomst der stakers
wilden uiteenjagen, vanuit de me
nigte werden bestookt met een bak
steen, die de sectie-overste in het ge
zicht trof. Er der demonstranten zou
daarna op de overste zijn toegespron
gen om deze zijr. handmitrailleur te
ontrukken. Daarop had de. overste
geschoten met zijn revolver. Volgens
het rapport wilde de menigte, die uit
vijfhonderd man bestond, de rijks
wachters te lijf gaan en hebben deze
van hun vuurwapens gebruik ge
maakt.
In de stakingsgebieden rondom
Luik zijn troepen uit Duitsland aan
gekomen en zij hebben Zaterdag
reeds met tanks door de straten moe
ten patrouilleren.
WAALSE OPRIARS NAAR
BRUSSEL.
Voorts heeft de regering ander
maal een beroep op de arbeiders ge-
daan, om de aansporingen der" sta
kingsleiders niet te volgen en de van
hen door de overheid gevraagde ar
beidsdiensten te vervullen.
Na de opgewonden tonelen op Za
terdag is de Zondag afgezien het
incident te Grace Berleur in alle
centra der staking rustig verlopen.
De toestand blijft zich echter gelei
delijk toespitsen en de hoofdstad
heeft critieke dagen voor de boeg.
wanneer de anti-Leopoldisten hun
voornemen, om vanuit Wallonië naar
Brussel op te rukken, .ondanks het
door de regering gegeven verbod,
zullen uitvoeren. Dat de regering de
VERWAARLOOSD
GRAF
In het „Nieuws van de Dag" werd
onze aandacht getrokken door een
twee-kolomskop: „Alberdingk Thijm's
Graf bij toeval gespaard."
Op het verwaarloosde ketkhofje
„De Liefde", te Amsterdam, waar se
dert de twintiger jaar niemand meei
•ter aarde werd besteld en dat thans
wordt „geruimd", deden steenhou
wers een ontdekking, waarbij „de
hamers en houwelen der steenbre
kers minutenlang stilvielen": een
nieuwsgierige voorbijganger ontdek
te onder een wirwar van onkruid een
grafsteen met de naam Alberdingk
Thijm. De steen zal aan het Rijks
museum worden aangeboden. In go-
thische letters staat .erop gegrift de
naam van Josephus Albertus Thijm.
geboren in 1820 en overleden in 1889
Het is verheugend te vernemen
dat tenminste de steenbrekers- mi
nutenlang ophielden met het vergrui
zelen van grafstenen. Blijkbaar wa
ren zij verbaasd, dat daar. onder on
kruid bedolven, geheel-en-al verge
ten het graf zich bevond van Alber
dingk Thijm, de grote emancipator
van de Katholieken in Nederland,
en een van de meest begaafde proza
schrijvers van de 19de eeuw.
Het is echter diep-teleurstellend te
moeten constateren, dat, ofschoon
gemeente- en kerkbestuur overeen
gekomen waren, het kerkhof te doen
verwijderen, niemand, nóch in ge
meenteen wat erger is, nóch
in kerkbestuur eraan cedacht heeft,
dat een zo verdienstelijk Nederlan
der en een zo onvervaard en fijnge
voelig voorvechter van de kathólieke
zaak op het oude kerkhofje begraven
lag Vurig en tegelijkertijd geestig
heeft hij de culturele rechten der
katholieke Nederlanders verdedigd
Hij herzag de stellingen van Protes
tants georienteerde geschiedschrijvers
zette de grondbeginselen uiteen van
een moderne kerkelijke bouwkunst,
en toonde aan, hoe de Nederlandse
beschaving haar oorsprong had lang
vóór de Calvinistische Kerkhervor
ming.
Hij was een dapper Katholiek, die.
om de onbevangen goedheid en wel
willendheid van zijn geest, bij voor-
en tegenstander^rgeëerd en graag ge
zien was-
Zestig jaar na zijn dood ontdek
te" een nieuwsgierige voorbijganger
zijn graf.'De zerk zal worden be
waard. maar vragen we:, waarheen
zal zijn stoffelijk overschot worden
vervoerd?
Steenhouwers stonden stil te kij
ken. op het ke khof, genaamd
..De Liefde", en heel Katholiek Ne
derland, dat nog dankbaarheid kent,
zwijgt en peinst bij dit verwaarloos
de graf.
Voor de radio kon zelfs Zaterdag
avond de vakbondleider Finet nog tot
de stakers spreken. Ook alle tot dus.
verre genomen militaire maatregelen
zijn er volgeris de officiële medede
lingen alleen maar op gericht vitale
installaties te beschermen en de vrij
heid van arbeid te verzekeren.
De reeks aanslagen heeft zich ech
ter ook tijdens het weekeinde voort
gezet, doch heeft, volgens het minis
terie van binnenlandse zaken, geen
ernstige schade aangericht.
het verkeer IN WALLONIë
ontredderd.
Inmiddels heeft de staking het ver
keer in Wallonië volledig ont-redderd
en de directe treinenloop van Brus
sel naar het stakende land is zo goed
als stopgezet. Daarentegen blijven de
treinen in Vlaanderen nog regelmatig
rijden.
Aangekondigd is, dat de stakings
beweging zich morgen in Verviers,
Antwerpen, Oostende en Brussel zal
uitbreiden. Doch men dient af te
wachten in hoeverre de arbeiders aan
de parolen der stakingsleiders gehoor
zullen blijven geven.
Temidden der ontreddering en de
dreiging van de opmars naar Brussel
gaat het politieke beraad van de ko
ning voort. De koning heeft Zondag
twee der liberale ministers van staat
ontvangen, die vorige week gewei
gerd hadden zijn verklaring aan te
horen. Er wordt ook gezegd, dat hij
opnieuw een poging heeft gedaan om
met de socialistische leiding in con
tact te komen.
Bevestigd is dat de kabinetschef
van de koning een onderhoud met
Spaak heeft gehad. Deze zou echter
hebben geweigerd zelf de koning te
ontmoeten en daarmee het voorbeeld
hebben gevolgd van partijvoorzitter
Buset. Voorts heeft de regering door
middel van radiotoespraken van twee
ministers de verklaring van Du
vieusart herhaald, volgens welke de
koning bereid is na zijn consultaties
maatregelen te overwegen die de toe
nadering zouden kunnen bevorderen,
In de politieke verwarring van het
ogenblik mengen zich de Waalse se
paratisten op nogal luidruchtige wij
ze. Een der Waalse volksvertegen
woordigers, Merlot, heeft te Luik
gerept van de bijeenroeping van de
Staten Generaal voor Wallonië, een
eis die in Wallonië reeds eerder ge
steld is, doch waarvan door het so
cialistische partijbestuur was ver
klaard, dat hij slechts een poging was
om „het totale verzet" te organiseren
en dat het geen onmiddellijke stap tot
afscheiding zou zijn.
Nachtelijke bijeenkomst van
Belgisch kabinet
^ADAT DE BELGISCHE minister- president Duvieusart gisteren een
bezoek had gebracht aan het ko ninklijke paleis om met koning Leo-,
P°Id te beraadslagen, besloot hij, vo or RIaandagochtend twee uur, een
speciale bijeenkomst van het Belgi sche kabinet uit te schrijven.
steld, teneinde het onheil te vermij
den, dat in de huidige omstandighe
den ieder ogenblik zou kunnen los
breken.
Er kan worden aangenomen, dat
door de bemiddeling var de bond
van politieke gevangenen waarin de
zo scheip tegenover elkaar staande
partijen vooraanstaande vertegen
woordigers hebben, de weg is ge
opend naar een formule, die de drei
gende burgeroorlog zou kunnen voor
komen.
Bond Politieke
gevangenen bemiddelt
De Belgische ministers ,die aan de
Beneluxconferentie te Oostende deel
nemen, zijn ndar Brussel teruggeroe
pen.
Aangenomen wordt dat deze kabi
netsraad verband houdt met de ster
ke indruk, die het incident te Grace
Berleur heeft gemaakt.
De eerste minister zal zijn kabi
net over de toestand informeren, na
dat hij deze besproken heeft met een
afgevaardigde van de socialistische
partij en met de koning en nadat hij
een protest van de zijde van het na
tionale verbond van vroegere poli
tieke gevangenen heeft ontvangen.
Terstond nadat hel incident was
bekend geworden is het hoofdbe
stuur van de socialistische partij bij
een gekomen en heeft een delegatie
benoemd, die onmiddellijk bij de
eerste minister zou gaan protesteren
tegen he* gebeurde.
Duvieusart heeft de delgatie ont
vangen.
De bond van politieke gevangenen
heeft Zondag te Brussel over de toe
stand beraadslaagd. Aan de bespre
kingen hebben onder meer deelgeno
men de liberale partijleider Motz, de
katholieke partijvoorzitter van der
Straeien Waillet, de katholieke frac
tieleider de Schrijver en de socialis
tische leider Spaak. Ook de commu
nisten hebnen aan de bijeenkomst
deelgenomen. Met medewerking van
de katholieke politici heeft de fede
ratie besloten een delegatie naar de
koning te zenden teneinde op hem
een beroep te doen, om door een per
soonlijke geste onheil te voorkomen.
De delegatie is onder leiding van
de heer Ros in het begin van de
nacht door de koning ontvangen, na
dat zij eerst een bezoek had gebracht
aan de eerste minister.
Men meent te weten, dat de he-
n Spaak en Motz er in de bijeen
komst van de bond op hebben aan-
gedvongen, dat de geste door de ko
ning ten spoedigste zou worden ge-
NOODVERBINDING IN DE WAAL
BRUG BLJ ZALTBOMMEL. - Een
omvangrijk werk werd Zondag door
de Spoorwegen verricht aan de
Waalbrug bij Zaltbommel in de
spoorwegverbinding Noord-Zuid.
Twee delen van de brug, die tot nu
toe, ondersteund door hulppijlers als
noodverbindingen hadden dienst ge
daan moésten worden weggenomen
en vervangen worden door een en
kele boogoverspanning ter lengte
van 124 meter, die voorlopig ge
bouwd was op de buitenste brugpij-
ler, welke nog aanwezig was uit de
tijd, toen de brug met dubbel spoor
bereden werd. Na het wegnemen
der noodbruggen werd de nieuwe
brug over de pijlers verrold om op
het oude tracé te worden aangeslo
ten. Op de foto zien we in het mid
den een der weggenomen hulpstuk
ken, dat op schuiten geplaatst is om
te worden weggevaren. Links de
nieuwe boogverbinding gereed om
op het op de achtergrond zichtbare
bestaande deel aan te sluiten.
ONRUST IN BELGIë. In de bin
nenstad van Brussel hebben zich
heftige tonelen afgspeeld. Bij de
ernstige relletjes, die in de binnen
stad plaats vonden, moesten ver
schillende tramwagens het ontgel
den. De foto boven toont opgewon
den demonstranten, die een tram-
rijtuig met stenen en rookbommen
bestoken. De foto beneden laat zien
hoe het toeging op de Rogier-plaats,
die door stakende demonstranten
werd bestormd en waar bereden po
litie charges uitvoerden..
Na de dreigende wending, die de toestand in het land Zondag heeft
genomen door het bloedige incident te Grace Berleur nabij Luik, heeft
er in De Wetstraat een nacht van koortsachtige spanning geheerst. Na
de drukke besprekingen, die Zondag door de koning met vele politieke
figuren waren gevoerd en na de dre igende protesten, die het socialisti
sche partijbestuur Zondagavond bij de eerste minister bezorgde naar
aanleiding van het gebruik van vuurwapenen tegen de stakers, was het
duidelijk, dat de ijlings bijeengeroe pen nachtelijke kabinetszitting bij
zonder verstrekkende besluiten zou gaan nemen.
In de nachtelijke Brusselse rege
ringswijk gingen geruchten over een
onmiddellijk te verwachten troonsaf
stand van de koning. De ministers
hebben noch bij de onderbreking der
zitting noch aan het einde een woord
willen spreken, doch "het viel op dat
hun gezichten bijzonder strak ston
den.
„Ik zal misschien naar de koning
gaan," verklaarde de socdalistisdhe
partijvoorzitter Max Busset heden
ochtend toen hij het kabinet van de
eerste minister verliet.
Duvieusart heeft behalve de drie
partijvoorzitters ook nog oud-mi
nister de Schrijver, waarnemend
fractieleider van de C. V. P. ont
vangen.
De chef van het kabinet van de
koning heeft zich aangesloten bij de
besprekingen, die in het kabinet van
de eerste minister gehouden worden
tussen de eerste minister, de voor
zitter der C .V. P., van der Straeten-
Waliiet, en de Schrijver, waarnemend
fractieleider van de C. V- P.
Te half twaalf heeft de koning te
Laeken de socialistische paï tij-voor
zitter Max Buset ontvangen. Er wordt
aan herinnerd, dat de socialistische
leider twee dagen geleden verklaard
heeft, dat hij niet naar Laeken zou
gaan, tenzij om daar de troonsaf
stand door de koning te vernemen.
Hedenmiddag zal de Belgische pre
mier een verklaring afleggen over de
resultaten van de besprekingen
welke sinds vannacht voortduurden.
In verschillende kringen neemt
men aan, dat koning Leopold afstand
van de troon zal doen.
Econ. Benelux
stap verder
weer
d/ ministerconferentie van de
Benelux, die gedurende drie dagen
te Ostende heeft plaats gehad, heeft
de economische eenheid van de drie
landen weer een stap verder ge
bracht. Van 1 Januari 1951 af zullen
de drie landen een gemeenschappe
lijke handelspolitiek voeren hun
gemeenschappelijke in- en uitvoer-
politiek belichaamd in gemeen
schappelijke handelsaccoorden met
andere landen.
België heeft zich in beginsel be
reid verklaard zijn import van luxe
artikelen uit het dollargebied zo
nodig te beperken. De handelspoli
tiek van de drie landen zal geheel
worden gecoördineerd, behalve voor
het dollargebied. Er zal met andere
mogendheden worden onderhandeld
over gelijklopende handelsovereen
komsten, die dan op 1 Januari zul
len ingaan.
Indien dit noodzakelijk mocht
zijn, zullen Nederland en België
een onafhankelijke politiek voeren
ten opzichte van het dollargebied.
België zal dan ten dele zijn politiek
van vrije economie blijven volgen.
Aan de O. E. E. S. te Parijs zal een
gemeenschappelijke lijst worden
overhandigd van de goederen, die
tot 60 pet. worden vrijgegeven.
De besprekingen van de land-
bouwcommissie, die in hoofdzaak
betrekking hebben op de lijst van
producten, die vrij in België zullen
mogen worden ingevoerd, hebben
volgens Belgische bron reeds het
resultaat gehad, dat België spoedig
60 pet. van de invoer van Ned.
landbouwproducten zou vrijgeven.
Nederland dringt voorts aan op het
vrijgeven van de invoer van zuivel
producten, waarvoor België het ver
gunningenstelsel zou willen handha
ven.
Verwacht wordt, dat men zal kun-
nen komen tot het gezamenlijk
vastellen van de minimum prijzen.
Tot nu toe gebeurde dit voor Bel
gië eenzijdig.
Voort wordt het mogelijk ge
noemd, dat Nederland de subsidies
op veevoeder zal laten vervallen.
pe commissie voor havens en wa
terwegen kwam Zondagochtend bij
een. Ten aanzien van dit vraagstuk
wordt nog gewacht op het rapport,
dat de commissie-Steenberghe voor
15 October zal uitbrengen. De kwes
tie van de havenrechten werd met
bevredigend resultaat besproken.
Bovendien, kwam het vraagstuk
van de Schelde ter sprake. Hier
over zal een rapport worden uitge
bracht, waarin*de maatregelen zul
len worden overwogen, welke men
voor een goed bevaarbaar maken
van de Schelde zou kunnen nemen.
De plenaire zitting van de confe
rentie zal vandaag een voorstel van
Nederlandse zijde behandelen om te
komen tot de instelling van een in
terparlementair advies-orgaan van
de Benelux.
DE „GAASTERLAND TE WATER
GELATEN. Van de nieuwbouw-
werf der firma A. Vuijk Zonen te
Capelle a. d. IJssel is Zaterdag het
voor rekening van de Koninklijke
Hollandse Lloyd te Amsterdam in
aanbouw zijnde m.s. „Gaasterland"
met goed gevolg tewater gelaten.
Het schip, dat onder toezicht van het
bouwbureau der K.N.S.M. te Am
sterdam is geconstrueerd, heeft de
volgende hoofdafmetingen: lengte
131 meter; breedte 17.68 meter en
holte tot hoofddek 10.36 meter. De
machine bestaat uit een door het
scheeps-installatiebedrijf „Neder
land" te leveren 5000 P.K. „Sulzer"
Dieselmotor, die het schip in bela
den toestand een dienstsnWfleid van
15 knopen geeft. Foto toont een
overzicht van de tewaterlating.
