LEIDEN UIT DE LUCHT GEZIEN
Vanaf de torentransen
naar het leven omlaag
PROGRAMMA „R.K. Vacantie vreugd voor de Leidse Jeugd."
1/
ZATERDAG 29 JULI 1950
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
PEN ONTDEKKINGSREIS
naar de hoogste punten
der stad maakt men niet in een
half uurtje! Vandaar, dat we
het beschrijven dezer beleve
nissen in tweeën splitsen. Deze
keer bezochten we drie punten;
binnenkort hopen we nog enige
kerktorens te beklimmen en
Leiden van daar uit te bekijken.
Een ontdekkingsreis naar de hoogste punten der stad
II/H, LEIDENAARS, die iedere dag door de stad rijden, lopen of fiet
sen en pretenderen de stad te kennen, wij zijn toch eigenlijk maar
zeer eenzijdige mensen. Deze krasse uitspraak zou voor tegenwerpingen
vatbaar zijn, ware het niet, dat er nog een verklaring op volgt. Dat „een
zijdige* geldt alleen ten aanzien van de wijze, waarop wij onze goede
oude Sleutelstad plegen te bekijken, namelijk vanaf de grond, vanaf de
platte, gelijkvloerse straatstenen. In het gunstige geval kijken we eens
uit ons zolderraam of vanaf het dak, maar het blijft laag bij de gronds,
plat en gewoon We kunnen er de vogels om benijden, dat zij, eenvou
dig weg door wat met hun vleugels te klapwieken, zich boven de massa
kunnen verheffen en vanuit de hoogte op ons en onze stad mogen neer
zien.
Ge kunt hier lang of kort of helemaal niet over nadenken. Wij deden
het wèl En zó 'ang, dat we jaloers werden op die gelukkige vogels. Hoe
langer we er ovei dachten, hoe sterker het verlangen in ons werd, pm de
stad als de vogels te mogen zien, dus uit de lucht. Een vliegtuig char
teren zou het eenvoudigste geweest zijn. Van redactiewege werden daar
tegen echter enige bezwaren gemaakt. Finantiële, begrijpt U. Maar het
dreigde een complex in ons te worden. We zouden en moesten de stad
uit de hoogte zien. Er hielp niets meer tegen. Het zou en moest gebeu
ren. Plotseling ging ons een licht op. De torens! Welja, waarom zouden
we niet eens de Leidse torens beklimmen en aldus omlaag kijken naar
het gewriemel beneden ons. Zou het niet mogelijk zijn vanaf de transen
ons als een vogei in de lucht te voelen? Met enige fantasie zou dat wis
en zeker gaan!
Gebroken benen
voor eigen risico
En zo stapten we dan naar de
Leidse Brandweerkazerne, aan de
Langebrug. „Mogen we even in de
toren klimmen?", was onze vraag
aan de heer Kosten, ondercomman
dant van de Brandweer. „Gaat Uw
gang", luidde het onmiddellijke ant
woord. „Deze deur door, hier de
trap op."
Reeds stond onze voet op de eerste
trede, toen de heer Kosten ons nog
even toevoegde: „Denk er aan, de
Brandweer neemt geen enkele ver
antwoording; gebroken benen zijn
voor eigen risico".
Met deze prettige wetenschap vin
gen we de tocht aan naar hoger sfe-*
ren. Nu moet u dat woord „trap"
niet al te nauw nemen. Of liever ge
zegd! wel nauw, maar niet al te pre
cies. Want het was slechts een smal
le ijzeren ladder, kaarsrecht tegen
de muur op.
Langs brandslangen, die te drogen
hingen, stegen we omhoog Een
beetje vuil en stoffig kwamen we
tenslotte boven aan. En wat we daar
toen zagen, overtrof onze stoutste
verwachtingen. Daar lag Leiden, be
neden aan onze voet. Een massa
steen, huizen groot en klein, straten
breed en smal. Een bonte menge
ling van kleuren.
Hoe komen de Leidenaars of
doet men dat in iedere stad? er
toch toe, om hun rode pannendaken
met blauwe pannen te repareren en
hun blauwe daken met rode pannen
aan te vullen, wanneer de wind er
een paar aan het normale gebruik
onttrokken heeft? Ter wille van de
orde stellen we voor, dat iedereen
met-z'n buurman pannen gaat rui
len. Want zó is het geen gezicht. Het
lijken wel gerepareerde lappende
kens! Of feestrokken, zoals de da
mes die kort na de bevrijding droe
gen.
Zó zagen we Leiden, vanaf Meelfabriek „De Sleutels". Een zee van huizen, keurige rijen van rechte daken,
groot en klein. Heel in de verte doemt heel vaag de toren op van de St. Petruskerk.
(Foto's: „De Leidse Courant")
Niet hoog genoeg.
Hoog boven de massale huizen
rijen verhief zich de Pieterskerk
Weliswaar zonder toren, maar toch
zó hoog en majestueus, dat het ge
bouw onbetwist in deze omgeving
domineert. Wat waren onze vroege
re bouwheren toch meesterlijke
scheppers! Hoe rank en toch zo
breeduit verheft het grijze gebouw
zich ten hemel. Hoe grappig spietst
het pieterige torentje omhoog. Hoe
prachtig tekent zich hier de verhou
ding van raam en gevel.
Én terwijl we vol bewondering het
panorama aanschouwden, fladderde
een vogel ons voorbij, schuin om
hoog, klimmend naar de bewolkte
hemel. Wij bleven staan. Hoger kon
niet. Een armzalig gevoel besloop
ons. Daar stonden we, met heel ons
menszijn. Koning der schepping
noemt men ons. En dat, terwijl we
machteloos een vliegende vogel na
staren. Zonder zelfs ook maar één
meter hoger te kunnen
Weg was ons plezier. Weg het ge
not van een mooi vergezicht. Met
hangend hoofd daalden we af. Weer
stonden we op straat. Nog steeds met
het gevoel geen vogel te kunnen zijn
en het simpele diertje niet te kun
nen evenaren.
Naar „De Sleutels".
Maar wat is dat? Nu al opgeven?
Nu de vogel al tot onze overwinnaar
uit te roepen? Dat nooit! En in ge
dachte zagen we voor ons de grijze
bétonnen wolkenkrabber van Meel
fabriek „De Sleutels". Daar moes
ten we zijn.
En we kwamen er. Nog wel op het
hoogste puntje, waar het altijd
waait, zelfs als het bladstil is Leu
nend tegen de betonnen vlaggen
mast stonden we op het kleine plat
form, dat nog enige meters boven
het gebouw uitsteekt. Op drie en
veertig meter hoogte. Geweldig!
Dieper nog lag de stad beneden
ons. Kleiner nog waren de huizen
en daken. Smaller de straten, pop
periger de mensen.
Bovenop de Stadhuistoren ziet men de Burchtheuvel in zijn gehele om
vang, achter de huizen aan de Nieuwe Rijn. Achter de Burcht is nog net
de toren zichtbaar van de St. Jozefkerk. Het hoge gebouw met de
schoorsteen is de Lichtfabriek aan de Langegracht.
AVONDMUZIEK.
In de Hooglandse kerk wordt
avondmuziek ten gehore gebracht op
Maandag 31 Juli, des avonds half ne
gen, door de organist Joh. Zweers.
Het programma luidt: 1. Prelude en
a D. gr. t., D. Buxtehude. 2. Wir
glauben all' an einen Gott. Joh. S.
Bach. 3. Concert in Bes, G. F. Han-
4. Sonate d kl t, J. S. Bach. 5.
Praeludium en fuga in C, J. S. Bach.
6. Improvisatie over Gezang 280.
Volgende Avondmuziek op 14
Augustus.
DERDE ORDE, LEIDEN.
Heilig Jaar weekend.
Van 3 tot 6 Aug. wordt op het land
goed de Rees te Brummen een gees
telijk weekend gehouden voor de
Derde Orde, Federatie Leiden.
Dit weekend zal staan in het te
ken van het Heilig Jaar.
Opgaven tot deelname bij Evert
Castelein, Langebrug 6a, Leiden.
Ook niet-Derde Orde-leden zijn har
telijk welkom.
GEVEILDE PERCELEN.
Ten overstaan van notaris B. H.
Stumpel te Leiden.
Te Oegstgeest:
Huis met tuin van Assendelfstraat
25 in bod 3650. Koper de heer C.
Bogaards te Hazerswoude voor
ƒ4050.
Te Leiden:
Huis met tuin Rodenburgerstraat
8 in bod 6100. Koper de heer J. C.
van der Steen qq te Leiden voor
7.300.
Huis met tuin Da Costastraat 52,
in bod 3250. Koper de heer P. Mei
man te Leiden voor 3250.
Huis en erf met afz. bovenwoning
Herensteeg 5-5a, in bod 3650. Ko
per de heer P. A. van der Hulst qq
te Wassenaar voor 3750.
Huis en erf Waardgracht 162, in
bod 540. Koper de heer P. Moerman
qq te Leiden voor 710.
Huis en erf met afz. bovenwoning
Pres. Steijnstraat 7-7a, in bod 2850.
Koper de heer J. W. Goddijn te Lei
den voor 2850.
Wie zien wil hoe klein toch eigen
lijk onze stad is, moet daar eens
gaan staan. Aan alle zijden ziet men
hoe het groen der weilanden de hui
zenmassa omsluit.
Ontzaggelijk ver kijkt men voor
zich uit. Aan de ene kant de hefbrug
van Alphen. En verder nog zelfs de
Domtoren van Utrecht! Aan de an
dere kant ziet men de schepen op
de Noordzee varen. Langzaam schij
nen de masten zich voort te bewe
gen langs de duintoppen.
En nóg hoger.
Doch weer kwam de vogel onze il
lusie verstoren. Krijsend vloog een
troep kraaien ons voorbij Nog nooit
heeft het geluid van een vogel ons
zó snijdend in de oren geklonken
Zó hatelijk en zó triomphantelijk.
Dan maar weer afgedaald en weer
gepeinst. Kunen we nóg hoger ko
men? De Stadhuistoren!
Daar bleek eerst een officiële ver
gunning voor nodig van B. en W.
Loco-burgemeester S. Menken zag
direct de noodzaak in van onze ex
peditie en gaf onmiddellijk verlof.
De hoofdbode wees ons de weg: De
ze deur door; U komt er vanzelf.
Steeds maar klimmen."
Dat deden we. Eerst over marme
ren treden, met keurig geverfde
hekjes én betegelde muren. Iets ho
ger over brede ijzeren trappen. Nog
hoger werden de trappen draaiend
en wat smaller. Om ons heèn muren
met kleine, stoffige raamj es, verlei
delijk om naar buiten te kijken. We
deden het niet; de verrassing boven
zou des te groter zijn.
En zo klommen we voort. Langs
de grote klokken, waarvan er een
plotseling begon te slaan. Zó oorver
dovend hard, dat we ons een hoedje
schrokken en een ogenblik meen
den, dat de toren instortte. Het viel
echter mee en heelhuids bereikten
we het hoogste punt, op 55 meter
hoogte.
Die dikke mijnheer.
Nee zeg, dat had U moeten zien!
Zó mooi, zó overweldigend prachtig!
Een zee van daken, rood en blauw
gevlekt. Huizen en nog eens huizen.
Straten en straatjes, grachten en
steegjes. Schitterend!
Gemoedelijk breeduit lag daar de
Burcht, uit-stekend boven de huizen
van de Nieuwe Rijn. Eerst nu zagen
we pas goed de volle omvang van de
Burchtheuvel en zijn strategische
plaats tussen de beide Rijnarmen.
Diep beneden ons lag de Bree-
straat. Kleine speelgoedauto'tjes
kropen over het wegdek. Mensjes,
klein en nietig, stapten voort over
het trottoir. Ze hadden allemaal
haast.
Waar zouden die mensen toch al
lemaal naar toe gaan?, dachten we.
Gaan ze allemaal iets nuttigs doen,
of lopen ze maar zo'n beetje te lopen
als wij stonden te staan? Kijk, daar
gaat een dikke mijnheer. Waarom
duwt hij nu die dame zo ruw opzij?
Heeft hij dan zoveel haast? Ach,
loop maar niet zo hard; de tram
rijdt al weg. Wacht maar op de vol
gende. Die heer doet dat dan ook en
kort z'n tijd met het schoppen van
een klein hondje. Als U dat ziet op
straat, vindt U dat gemeen, natuur
lijk. Wie het zo hoog van boven af
bekijkt, vindt het ook nog zielig.
Want die dikke mijnheer dekt wel
dat hij zo groot en belangrijk is. In
werkelijkheid is hij niet meer dan
een propje, waar wc een beetje ge
amuseerd bovenop kijken
Kijk, daar komt Jan, onze beste
vriend. We proberen hem te roepen,
maar hij hoort het niet. Een oude
dame kijkt naar boven, naar de stad
huistorenklok. Ze ziet ons staan en
wijst haar vriendin. Wat zou ze zeg
gen? We horen het niet. Misschien
zegt ze wel: Wat moet zo'n halve ga
re man daar nu bovenop doen?
Een draaiorgel, gaat door de straat.
„De Appeltjes van Oranje" klinken
ons in de oren
Uit het bovenste raampje van de Brandweertoren aan de Langebrug
ziet men de Pieterskerk op deze manier. Hoog verheft zich het gebouw1
boven de huizenrijen.
S.v.p. uitknippen en bewaren
DONDERDAG
St. Petrus-Parochie:
1—2—3—4
6 7
11 12 13 14
16 17 18
Dekenale-Parochie:
21 22 23 24
26 27
31 32
36 37
Hartebrug-Parochie:
Leonar dus-Parochie
9.30 u. Kerkp:ein
zwempak mee
9.30 u. Kerkplein
zwempak mee
9.30 u. Kerkplein
zwempak mee
8.30 u. Kerkplein
zwempak mee
10 u. achter kerk
10 u. achter kerk
10 u. achter kerk
10 u. achter kerk
10 u. Rom.zaal
10 u. Rom.zaal
10 u. Rom.zaal
10 u. Rom.zaal
915 u. Potg.laan
zwempak mee
9 15 u. Potg.laan
zwempak mee
8-15 u. Potg.laan
zwempak mee
815 u. Potg.laan
zwempak mee
2 uur Kerkplein
2 uur Kerkplein
2 uur Kerkplein
1 uur Kerkplein
2 u. achter kerk
2 u. achter kerk
2 u. achter kerk
2 u. achter kerk
2 u. Rom.zaal
2 u. Rom.zaal
2 u. Rom.zaal
1 u. Rom-zaal
2 u. Potg.laan
2 u. Potg.laan
2 u. Potg.laan'
1 u. Potg.laan
9 uur Kerkplein
brood mee
10 uur Kerkplein
brood en fiets mee
9 uur Kerkplein
brood mee
10 uur Kerkplein
brood en fiets mee
8.30 u. achter kerk
brood mee
10 u. achter kerk
brood en fiets mee
8.30 u. achter kerk
brood mee
10 u. achter kerk
brood en fiets mee
9.30 u. Rom.zaal
brood mee
10 u. Rom.zaal
brood en fiets mee
9.30 u. Rom.zaal
brood mee
10 u. Romzaal
brood en fiets mee
9.30 u. Potg.laan
brood mee
10 u. Potg.laan
brood en fiets mee
9.30 u. Potg.laan
brood mee
10 u. Potg.laan
brood en fiets mee
10 uur Kerkplein
10 uur Kerkplein
10 uur Kerkplein
10 uur Kerkplein
9.30 u. achter kerk
zwempak mee
9.30 u achter kerk
zwempak mee
8.30 u. achter kerk
zwempak mee
8.30 u. achter kerk
zwempak mee
9.30 u. Rom.zaal^
zwempak mee
9.30 u. Rom.zaal
zwempak mee
8.30 u- Rom.zaal
'zwempak mee
8.30 u- Rom.zaal
zwempak mee
10 u. Potg.laan
10 u. Potg.laan
10 u.- Potg.laan
10 u. Potg.laan
2 uur Kerkplein
1 uur Kerkplein
event voetbalsch.
2 uur Kerkplein
2 uur Kerkplein
2 u. achter kerk
1 u. gchter kerk
event voetbalsch.
2 u. achter kerk
2 u. achter kerk
2 u. Rom.zaal
1 u. Rom.zaal
event, voetbalsch.
2 u. Rom.zaal
2 u. Rom.zaal
2 u. Potg.laan
1 u. Potg.laan
event, voetbalsch.
2 u. Potg.laan
2 u. Potg.laan
10 uur Kerkplein
10 uur Kerkplêin
10 uur Kerkplein
10 uur Kerkplein
10 u. achter kerk
Vrij
10 u. achter kerk
10 u. achter kerk
10 u. Rom.zaal
10 u. Rom.zaal
10 u. Rom.zaal
10 u. Rom.zaal
10 u. Potg.laan
10 u. Potg.laan
10 u. Potg.laan
10 u. Potg.laan
Vrij
Vrij
Vrij
Vrü f
Vrij
2 u. achter kerk
Vrij
Vrij
Vrij
Vrij
Vrij
Vrij
Vrij
Vrij
Vrij
11 uur Kerkplein
brood mee
9.30 u.' Kerkplein
zwempak mee
11 uur Kerkplein
brood mee
8.30 u. Kerkplein
zwempak mee
11 u. achter kerk
brood mee
9.30 u achter kerk
zwempak mee
llu. achter kerk
brood mee
8.30 u. achter kerk
zwempak mee
11 u. Rom.zaal
brood mee
9.30 u. Rom.zaal
zwempak mee
11 u. Rom.zaal
brood mee
8.30 u- Rom.zaal
zwempak mee
11 u. Potg.laan
brood mee
9-15 u. Potg.laan
zwempak mee
11 u. Potg.laan
brood mee
815 u. Potg.laan
zwempak mee
2 uur Kerkplein
2 uur Kerkplein
2 u. achter kerk
2 u. achter kerk
2 u. Rom.zaal
2 u. Rom.zaal
2 u. Potg.laan
2 u. Potg.laan
Men gelieve steeds op tijd aanwezig te zijn!
Let goed op plaats en tijd van samenkomst!
