Terugkeer zonder incidenten en zonder feest
Koning Leopold
sprak tot zijn volk
RADIO-TOESPRAAK EN BOODSCHAPPEN VAN DE KONING
Week-end in België was rustig
Mackenzie King
overleden
Strijd op Korea gaat verder
Vliegramp in
Zuid-Carolina
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAAK IN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 24 JULI 1950
41ste JAARGANG No. 12036
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Alleenf te Brussel een kleine betoging
IJ ET WEEKEINDE is in geheel Bel gië rustig verlopen. Het enige in
cident is gemeld uit Charleroi, waar in de loop van de nacht van Za
terdag bomontploffingen zijn voorgekomen bij drie electriciteitscentrales.
De schade is beperkt gebleven en slechts één wijk van de stad heeft
korte tijd zonder stroom gezeten. Afgezien van enige demonstraties van
kleine omvang, die hier en daar werden gehouden, heeft deze Zondag
zich piet van andere Zondagen onderscheiden. Het koninklijk slot te
Laeken is het aantrekkingspunt gebleven voor deputaties uit het
Vlaamse land, die bloemstukken kwamen aanbieden. Zij hebben getracht,
geduldig staande voor de scherp bewaakte hoofdingang van het park een
glimp van de koning op te vangen. Enige malen is dat gelukt, toen de
koning met zijn zoons een wandeling door de tuin van het slot maakte en
de wachtenden van verre toewuifde.
de Leie gestaan. Met fierheid mogen
wij zeggen, dat de Belgische troepen
van 1940'45, evenals de Belgische
strijdkrachten van 1914'18, hun
plicht volkomen hebben vervuld, en
naar de mate van hun middelen, in
Europa en in Afrika, en bij de bevrij
ding, tot de eindoverwinning hebben
bijgedragen.
Mijn eerste gedachten gaan ook
uit naar al wie, in welke hoedanig
heid ook, in België en in het bui
tenland, zich schrap gezet hebben in
een fiere houding van verzet tegen
de vijand, die geleden hebben in de
strijd voor de onafhankelijkheid en
hebben vertrouwd in de eenheid en
in de traditionele instellingen van
het land".
De koning deed een plechtig be
roep op de eensgezindheid van zijn
landgenoten en bezwoer hen, zich
niet met ij dele en onvruchtbare
twisten van het goede doel te laten
afleiden.
„Zoals mijn voorgangers het de
den, die op sommige tijdstippen van
hun bewind op wrede wijze werden
aangevallen, zal ik de tegen mij ge
voerde polemieken vergeten om al
leen aan de toekomst te denken.. De
koning is het symbool van de conti-
nuiteit van de natie. Hij heeft tot
taak een raadgever te zijn, buiten de
partijtwisten om, met eerbied voor
de besluiten van de meerderheid,
met aandacht voor de meningen van
de minderheid.
Welke ook de nieuwe beproevin
gen mogen zijn, die de toekomst mij
oplegt, ik beschouw dat als mijn
taak.
Belgen, weest onze nationale leu
ze indachtig: „Eendracht maakt
macht. God bescherme
Vlaanderen vlagde
In Vlaanderen was in de grotere
centra een vlaggentooi merkbaar,
terwijl in de kleinere dorpen hoege
naamd niets te bespeuren was. Be
halve vlaggentooi waren er spandoe
ken met opschriften ter ere van de
koning en hier en daar waren ver
sieringen met de beeltenis van de
koning aangebracht. In Oudenaerde
was het fraaie middeleeuwse stad
huis versierd en er hingen wimpels
en verlichting in de straten.
Een scherpe tegenstelling leverde
Echter het weinige kilometers verder
beginnend Waalse land. Reeds het
industriestadje Ronsse, hoewel nog
Vlaams, was zonder enige opsmuk.'
In de Waalse steden en dorpen hin
gen slechts enkele vlaggen, uitslui
tend aan de gebouwen van staatsin
stellingen. Er waren echter ook wei
nig anti-koningsgezinde opschriften.
Hier en daar zag men het woord
„troonsafstand" gekalkt en op aan
plakborden hingen de manifesten van
de socialistische partij, waarin de be
volking wordt opgeroepen de koning
'niet te erkennen.
Demonstraties zijn echter niet
voorgekomen en de socialisten heb
ben tot dusverre een afwachtende
houding aangenomen.
Te Brussel werd Zondagavond een
demonstratie tegen de koning gehou
den. De demonstranten liepen door
de stad onder het roepen van
„Troonsafstand" en „Weg met Leo
pold". De politie verhinderde de de
monstranten de trappen van het
beursgebouw te bezetten. Enkele de
monstranten, staande op de schou
ders van betogers, spraken de me
nigte toe op het Brouckèreplein. De
politie dreef daarop de menigte, zon
der dat er incidenten waren, vteen-
Radio-rede van
de koning
Koning Leopold heeft Zaterdag
middag te kwart over een een radio
boodschap tot het Belgische volk
gericht, waarin hij zeide:
„Na zes lange jaren verbanning
voel ik mij diep ontroerd, nu ik op
nieuw de voet heb gezet op vader
landse bodem, waar ik door het par
lement wordt teruggeroepen.
Mijn hand is gestrekt naar al wie
zoals ik slechts door één gedachte
zijn bezield: het. land te dienen.,
Ik zal alles doen wat in mjjn
macht ligt, opdat dit een begin zij
van nationale verzoening in het te
ken van verdraagzaamheid en goede
trouw.
Nu ik mijn vaderland terug zie,
gaan mijn gedachten uit naar mijn
oude wapenbroeders uit de twee oor
logen.
Met hen heb ik aan de IJzer en
Kroonraad ging niet door
De tegen Zaterdagmiddag bijeen
geroepen Kroonraad is niet doorge
gaan. Zoals gemeld, hadden de so
cialistische ministers van staat van
te voren hun ontslag genomen, doch
de liberale minsters van staat waren
van plan de Kroonraad bij te wonen.
Toen zij evenwel ten paleize ver
schenen, vertelde Duvieusart de mi
nisters van .staat, dat de koning zich
zou bepalen tot een algemene ver
klaring, die niet door discussie ge
volgd zou worden.
Toen de liberale ministers van
staat hun verwondering over deze
gang van zaken uitten, verklaarde
minister Duvieusart, dat de Kroon
raad was samengeroepen om tf
voorkomen, dat de koninklijke
boodschap slechts gedaan werd aan
de regeringsleden, allen leden van
een enkele partij, de C. C. P.
De liberale ministers van staat
meenden niet de rol van „figuran
ten" die hun was toebedeeld, te kun
nen accepteren en hebben zich on
middellijk teruggetrokken.
De vergadering werd zodoende al
leen bijgewoond door de leden van
het kabinet en door de Katholieke
ministers van staat.
BOODSCHAP AAN BELGISCH
PARLEMENT.
De voorzitters van beide Kamers
hebben de volksvertegenwoordigers
en senatoren de tekst doen toeko
men van de boodschap, welke ko
ning Leopold Zaterdag te 11 uur
's morgens heeft voorgelezen aan de
voorzitters van beide Kamers, met
het verzoek de vertegenwoordigers
van de inhoud op de hoogte te stel
len. Daarin zegt de koning o.m.
„Bij het hernemen van mijn rol
als staatshoofd, stel ik er prijs op te
verklaren, dat het mijn voordurend
streven zal zijn in contact te blijven
met de leidende elementen van Let
land om, aldus het vertrouwen te
doen herleven en de verzoening in
de hand te werken.
De prinsen Boude wijn en Albert,
die met mij in het land terugge
keerd zijn, zullen in hun vaderland
hun opvoeding kunnen voltooien.
En ik zal er onverwijld naar stre
ven, d^t aan de kroonprins de ver
eiste militaire en politieke opleiding
wordt gegeven.
Ik sluit mij aan bij de hulde, wel
ke de regering en het parlement aan
mijn broeder, de prins-regent, bij
het neerleggen van 'zijn taak heb
ben gebracht.
Door de continuiteit van de mo
narchie te verzekeren, heeft de prins
regent zich verdienstelijk gemaakt
jegens het vaderland."
VERKLARING VAN HET
BELGISCHE VAKVERBOND.
Het Algemeen Belgische Vakver
bond heeft een verklaring uitgegeven
waarin gezegd wordt: ,,Het bureau
van het A. B. V. V., vergaderd te
Brussel op 22 Juli, stelt vast, dat Leo
pold in is teruggekeerd in zijn pa
leis.
Zomin als het de machtsgreep heeft
aanvaard, aanvaardt het A B V. V-
het voldongen feit. Voor ons is Leo
pold III niet meer de koning der
Belgen en nog minde? die der ar
beiders. De vakbeweging zal stelsel
matig iedere medewerking aan de
koning en aan zijn „collaborateurs"
weigeren.
LIBERALEN WILLEN ..SPONTANE
TROONSAFSTAND".
De liberale partij heeft besloten,
bij de koning aan te dringen op een
„spontane en eervolle troonsafstand",
die volgens het partijbestuur „drin
gend noodzakelijk is om het land te
redden". Het partijbestuur acht het
„onmogelijk voor de liberalen om de
koning politieke medewerking te
verlenen."
DINSDAG VOOR DE
VERENIGDE KAMERS.
j Het Belgische parlement komt
jinsdag in verenigde vergadering bij
leen om te luisteren aaar een bood-
[schap van koning Leopold. De eerste
jofficiële handeling van de koning was
het overhandigen van de tekst van
fdeze boodschap aan de voorzitters
Ivan Kamer en Senaat.
De eerste minister Duvieusart heeft
i verklaard, dat hij Dinsdag a.s.
jhet parlement een korte verklaring
zal afleggen over zijn besprekingen
|met de koning. Het ligt echter niet
in zijn 'bedoeling een nieuw rege
ringsprogramma op te stellen, of om
een motie van vertrouwen te vragen.
DE PRINSEN BEZOEKEN
BRUSSEL.
De beide zoons van koning Leopold
hebben Zondagochtend hun eerste
bezoek aan de binnenstad van Brus
sel gebracht Begeleid door een cor
don motorpolitie, arriveerden de
prinsen Boudewijn en Albert om ïVlf
elf aan het Paleis van de Academie
om daar de plechtige uitreiking van
onderscheidingen bij te wonen. Een
honderdtal belangstellenden juichten
de prinsen bij hun aankomst toe.
Eén-en-twintig jaar
Canada's premier
De Canadese oud-premier William
Lyon Mackenzie King is Zaterdag,
nadat hij Donderdag een aanval van
longontsteking had gekregen, op 75-
jarige leeftijd in zijn landruis bij
Ottawa overleden.
Langer dan enig ander politicus
is Mackenzie King leider van een
regering geweest. Met zijn premier
schap van 21 jaar heeft hij zelfs het
record van William Pitt geslagen.
Tijdens het bezoek dat King na
de bevrijding aan ons land heeft ge
bracht verleende de Gemeentelijke
Universiteit van Amsterdam hem
het ere-doctoraat *in de rechtsweten
schappen als tribuut voor de bijdra
ge, die hij geleverd heeft voor de
overwinning van de vrijheid. In het
begin van dit jaar overhandigde
prins Bernhard tijdens zijn recente
bezoek aan Canada de inmiddels in
1948 afgetreden Mackenzie King het
grootkruis van de orde van de Ne
derlandse Leeuw.
King, een verstokt vrijgezel, was
een uiterst precies en nauwgezet
man, die veel waarde hechte aan
kleding en vormen. Op het terrein
der politiek zeker ontweek hij de
strijd niet. Hij voerde die met grote
vurigheid en soms met een heftig
heid, die hij wel geërfd zal hebben
van zijn beroemde grootvader van
moeders zijnde, William Lyon Mac
kenzie, de leider van de Canadese
opstand van 1835. Toevallig diende
zijn andere grootvader als kolonel in
het leger, dat deze opstand bedwong.
Noord-Koreanen blijven opdringen
ï"VE NOORD-KOREANEN hervatten Maandagmorgen de beschieting
van de Amerikaanse linies ten Zuidoosten van Taejon. De Ameri
kanen beantwoordden het vuur met fosforgranaten en hebben straal-
vliegers in de strijd geworpen. Zondag had de Amerikaanse eerste cava-
lerie-divisie hier de vuurdoop ondergaan en stand gehouden tegen een
aanval van 6000 infanteristen, die gesteund werden door tanks. De 25ste
divisie raakte voor het eerst in de strijd meer naar het Oosten bij
Hamtsjan, waar eveneens een met tanks versterkte colonne oprukte.
Amerikaanse vliegtuigen waren Zondag de gehele dag in actie boven
het front. In totaal verloor de vijand Zondag minstens 14 tanks en wer
den 14 tanks zwaar beschadigd.
Aan de beide kusten hadden de waarbij gestadig tegenstand wordt
KONING LEOPOLD III IN BELGIë
TERUG. Na zes jaar ballingschap
is Koning Leopold III Zaterdag in
zijn land teruggekeerd.
Links zien wij de Koning, staande
op het bordes van zijn Paleis te Lae
ken, de Belgische royalisten toewui
ven, die hem, staande buiten het hek
van het Paleis, zijn komen begroe
ten. Rechts is een andere bijeen
komst: de protestdemonstratie van
de socialisten tegen zijn terugkeer,
Zaterdagavond op de plaats der
Martelaren gehouden. Staande voor
Noord-Koreanen succes. Aan de
Westkust rukten zij weer verder op
van Iri en Chonjoe uit en aan de
Oostkust heroverden zij Jongdok,
dat na door een Britse en Ameri
kaanse kruiser met de grond gelijk
te zijn gemaakt, door de Amerika
nen was bezet.
Ook wordt meegedeeld, dat de
Noord-Koreanen in het Westen
Kwangdjoe hebben bezet, een der
belangrijkste steden in het Zuiden.
Een woordvoerder der Ameri
kaanse marine verklaarde dat de
Nederlandse torpedojager Hr. Ms.
Evertsen in actie is gekomen met
Amerikaanse en Britse oorlogssche
pen ter hoogte van de Koreaanse
kust.
De Noordkoreaanse verliezen ge
durende de eerste vier weken van
strijd worden geschat op 14 a 18.000
man, zo deelde een militaire woord
voerder mee.
Ongeveer 500 Amerikaanse solda
ten kwamen Zondag over de heuvels
uit Taejon terug. Hun commandant,
generaal-majoor Dean, die Donder
dag zelf de verdediging van de bran
dende stad leidde, was niet bij hen.
De hoop dat hij zal terugkeren heeft
men echter niet opgegeven. Als de
generaal ontkomen is staat hij voor
een lange moeilijke tocht door de
bergen naar zijn eigen linies.
Men weet dat hij zich voorbereid
de om zich vechtend een weg terug
te banen. Zijn oude luitenant Clarke,
die de stad voor hem verliet, heeft
dit bericht. Toen deze hem het
laatst had gezien had generaal Dean
nog tweehonderd soldaten, die zijn
hoofdkwartier verdedigden. Ook is
bekend, dat Dean gewond is geraakt.
Een hoge functionaris van het
Amerikaanse ministerie van lands
verdediging heeft Zaterdag ver
klaard, dat het mogelijk tot het mid
den van de herfst of zelfs tot het
voorjaar van 1951 zou kunnen duren,
voordat de Amerikaanse strijdkrach
ten in Korea een tegenoffsensief op
grote schaal in Korea kunnen inzet
ten.
Deze functionaris verklaarde ver-
het standbeeld ter ere van de marte- der nog, dat het Amerikaanse volk
lirsn 1 Qor\
laren van 1830 sprak de socialisti
sche leider Spaak de menigte toe en
liet haar de eed afleggen, dat zij met
de leiding van de partij de strijd te
gen de koning zou voortzetten.
Foto Anp-Cn-Comm-Unce
zich niet opgeschrikt moet gevoelen,
wanneer spoedig een nieuwe tegen
slag in Korea zou plaats vinden. Hij
zette uiteen, dat de algemene opzet
van de door de Amerikanen in Ko
geboden en de vijand zo zwaar mo
gelijke verliezen worden toege
bracht.
INVASIE OP FORMOSA
AANSTAANDE?
Communisten op een eiland voor
de Chinese kust hebben het eiland
Kinmen, dat in handen der nationa
listen is, zwaar met artillerie be
schoten, zo meldt het nationalisti-
DE KONING TERUG! Zaterdag
morgen om 7.19 uur landde er op het
vliegveld Evere bij Brussel een mi
litaire Dakota, bestuurd door kolo
nel Burniaux, waarin koning Leo
pold, prins Albert en de premier
Duvieusart waren gezeten. Kroon
prins Boudewijn arriveerde in een
ander toestel. De koning was ge
kleed in het uniform van een veld
maarschalk van het Belgische leger.
Op het moment waarop de koning,
voor het eerst sedert zes jaar, de
Belgische bodem betrad, zette het
muziekcorps de Brabangonne in.
Op de foto boven: de koning pas
seert op het vliegveld het vaandel,
onder: de koning inspecteert de ere
wacht.
A.N.P. TELE-Foto
sche ministerie van defensie.
Volgens door de nationalistische
regering ontvangen inlichtingen zijn
1.500 zeewaardige schepen aan de
kust van Foekien samengebracht.
Dit zou wijzen op een op handen
zijnde invasie op Formosa.
Drie-en-dertig doden
Een groot transportvliegtuig van
de Amerikaanse territoriale lucht
macht is met 33 personen aan boord
Zondag ten Zuiden van Myrtle
Beach in Zui4-Carolina neergestort.
Alle inzittenden zijn om het leven
gekomen.
Het vliegtuig keerde terug naar
Nashvillè in Tennessee met militai
ren, die de afgelopen twee weken te
Myrtle Beach manoeuvres hadden
gehouden.
DIT IS OOK OORLOG. Deze fo
to werd genomen tijdens een ogen
blikje van rust op het Koreaanse
front Beter dan in een verhaal van
duizend woorden vertelt het plaatje
wat de oorlog betekent voor de sol
daten in de vuurlinie. Op de voor
grond liggen vier jonge soldaten in
diepe rust, terwijl een oudere kame
raad, niet in staat de slaap te vatten,
peinzend voor zich uitkijkt. Een an
dere soldaat, die zich wegens de
warmte van shirt heeft ontdaan, zijn
de sombere gedachten ook van het
gezicht af te lezen. Maar een der
jongens van het groepje op de ach
rea gevoerde stijd is, tijd te winnen, tergrond, heeft er nog wel zin in om
tegen de fotograaf te lachen. Bij een
155 mm Howitzer staat een wacht
onverschillig een sigaretje te roker
tot hij opdracht krijgt het geschut
weer in werking te stellen.
De bergachtige achtergrond laat
zien welk een moeilijk gevechtster
ren het Koreaanse front is.
'Ko.Vizttje...
Maak gebruik van het daglicht,
want het wordt gevolgd door dl
duisternis van de nacht.