Adellijke huizen en
klagende boeren
„Nieuwe taken voor nieuwe
mensen"
De Tweede Kamer slikt de lage
pensioens-toelagen
Voortijdig einde van
„Damstadt"
ZATERDAG 22 JULI 1950
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
WxVimandle. icmdiMuViteii
DE DOOD VAN JAN VAN TE YLINGEN kwam het stienhuys aan
een neef Dire, die met Sophia van Crayenstein trouwde; een klein
dochter Sophia trouwde met Willem van Naaldwyk en bracht Oud-Tey-
lingen in het geslacht van die naam. Sophia of haar vader Simon had
het slot Oud-Teylingen gebouwd aan de Leede, welk huis later de naam
Lokhorst kreeg. In 1395 verkocht Sophia haar Warmondse goederen aan
haar zwager Lievyn van Cats en deze verkocht die goederen in 1406
weer aan Jan van den Woude. Het oude stienhuys was sedert 1372 ge
heel vervallen. Het nieuw aan de Leede gebouwde huis, Oud-Teylingen
bleef in het geslacht van Naaldwyk en kwam door huwelijk in de fami
lie van Montfoort en daarna aan van de van Arembergen; in de 17de
eeuw verkocht de graaf van Aremberg het aan prins Frederik Hendrik.
Door huwelijk hield Gerrit van Lokhorst het als een achterleen van
Frederik Hendrik en sedert die tijd droeg het huis meestal de naam
huis te Lokhorst.
Geschilderd door Jan Steen.
Op het kasteel was een huiskapel
en dat reeds voor de reformatie.
Want in 1519 gaf de abt van Camp,
namens het generaal-kapittel van de
Cistercienserorde, verlof, dat de
prior van het Warmondse klooster
van die orde, Marienhaven geheten,
aan de paters van zijn klooster
mocht toestaan, naar het huis te
Lokhorst te gaan om daar in de ka
pel de H. Mis te lezen, zo vaak als
de moeder van ridder Gerrit van
Lokhorst en zijn vrouw dit wensten.
De kleindochter van Gerrit van
Lokhorst, Gertrudis, trouwde met
Claas van Matenesse; beiden liggen
begraven in de ruïne van de oude
kerk van Warmond.
Tijdens de reformatie bleven zij
het katholieke geloof trouw en zij
hadden in hun kasteel een slotkape-
laan, die ook voor katholieken van
Warmond de H. Mis las, evenals dat
gebeurde in het huis van de van Al
kemades. Dat duurde zo voort, tot
dat Lokhorst overging aan de niet-
katholieke van Beverningk; in 1663
liet Hieronymus van Beverningk
Lokhorst verbouwen. Maar voor die
tijd was Lokhorst aan de van Wasse-
naers gekomen door 't huwelijk van
Jacquline van Matenesse met Jar-
cob van Wassenaer, heer van War
mond. Toen in de jaren 1656 tot 1660
de bekende schilder Jan Steen, die
katholiek was, te Warmond woonde,
kwam hij vaak op Lokhorst, waar
hij het dochtertje van de heer van
Warmond schilderde op zijn schil
derstuk „de Kippenhof", dat nu in
het Mauritshuis in Den Haag hangt.
Na zijn huwelijk met Maria van
Liere verkocht Johan van Wasse
naer zijn huis Lokhorst aan van Be
verningk, burgemeester van Gouda.
In 1811 werd het huis verkocht en
in 1824 werd het gesloopt. Op de
plaats, waar het eens stond, werden
in 1865 kalkovens gebouwd.
De lotgevallen van het
„Huys te Warmont".
Het Huis te Warmond, vroeger de
verblijfplaats van .de heren van
Warmond, ligt aan het noord-ooste
lijk einde van het dorp. De tijd
waarin het werd gesticht is niet be
kend, maar het behoorde tot die kas
telen, die op bevel van Albrecht van
Beieren in 1393 werden verwoest,
als strafmaatregel voor de moord op
Aleid van Poelgeest. Het slot werd
herbouwd heel kort daarna, maar
weer verwoest in 1420 door de bele
geraars van de stad Leiden.
We zijn dan in de tijd van de be
ruchte Hoekse en Kabeljauwse twis
ten.
Leiden was Hoeksgezind en had
zich met Utrecht in 1419 verbonden
tegen hertog Jan van Beieren. De
Leidenaars liepen het platteland af
en verwoestten verschillende kaste
len, die aan Kabeljauwsgezinde
adellijke heren toebehoorden.
Daarop maakte Jan van Beieren
zich meester van het slot Poelgeest
en sloeg in Mei 1420 het beleg voor
de stad Leiden, dat zich na ongeveer
negen weken moest overgeven; de
burggraaf Philips van Wassenaer
moest zijn waardigheid aan Jan van
Beieren afstaan.
Na de verwoesting van 1420 werd
het huis te Warmond weer opge
bouwd. In December van 1573 werd
De vele oorlogen hadden stad
en land verarmd; telkens op
nieuw braken de oude vechtpar
tijen tussen Hoekse en Kabel
jauwse partijen weer uit en in
1491 had het kaas en broodvolk,
dat heel Holland afliep, plunde
rend en rovend, ook gepoogd de
stad Leiden te bemachtigen, het
geen mislukte.
het door de Spaanse troepen bezet
en brandde bij die gelegenheid ge
heel uit. Al in 1579 begon men het
huis weer op te bouwen; de oude
muren werden zoveel mogelijk ge
spaard en het slot herrees vrijwel in
zijn oude gedaante. Toen in 1774 de
heerlijkheid Warmond door P. C. ba
ron van Leyden werd gekocht, liet
deze het huis voor een deel slopen
en maakte hij er een buitenplaats
van overeenkomstig de stijl van die
tijd. De gracht werd later gedempt.
Klaaglied bij de belastingen.
Om een inzicht te krijgen in de
maatschappelijke toestand van de
Warmonders in 4e middeleeuwen,
gaan we weer te rade bij de infor
maties, die in 1494 en 1514 in ons
land zijn gehouden naar de belast
bare draagkracht van stad en dorp.
In 1494 verschenen op 24 Juni
voor de commissie met dat onder
zoek belast, Jacob van den Woude,
de heer zelf van het dorp, met nog
twee afgevaardigden. Zij verklaar
den, dat hun dorp toen 60 huizen
telde, maar van die 60 waren er 25,
waarvan „die inwoonenden om broot
gaen"; bovendien stonden er vier
huizen leeg. Warmond was niet noe
menswaard achteruitgegaan in aan
tal inwoners sinds de dood van Ka-
rel de Stoute in 1477. Maar wel was
er een achteruitgang in welstand en
de geroepen Warmonders klaagden,
dat zij „nergensnae zoe ryck en zyn
als zy waeren by tyden van wylen
Hertoge Karei". Heel hun bezit woog
niet op tegen de schuld die zij had
den, ook al telden zij al hun „tilbae-
re have, koeyen, paerden ende bees
ten'' bij elkaar. Zij hadden dat alles
zelfs op papier gezet en antwoord
den dan ook op de vraag, hoe het
kwam, dat zij zo arm waren gewor
den, met te zeggen, „dattet toecomt
bij zekere redenen, verclaert in een
papier by hemluyden ons overgege
ven".
Hun middelen van bestaan
landbouw en wat veeteelt.
Als resultaat van het gehouden
derzoek werd het dorp Warmond
aangeslagen in de verponding voor
een bedrag van ruim 71 pond. Een
even groot bedrag had Noordwijker-
hout te betalen, terwijl bijv. Sassen-
heim een aanslag kreeg van ruim 6£
pond, Oegstgeest 34 pond, Leider
dorp ruim 41 en Voorburg maar 37.
Wassenaar daarentegen werd aange
slagen voor ruim 187 ponden, en de
stad Leiden zelf voor 5263 ponden,
hoewel men daar bij de informatie
heel erg had geklaagd over een gro
te achteruitgang; een vierde deel
van de huizen stond er onbewoond,
zowel in de hoofdstraten als in de
stegen en sloppen.
Kaderdagen van de K.V.P.
Wereldbeschouwingen welke zich verdringen
voor de poorten van Nieuw-Europa
Monument in
Concentratiekamp
Amersioort
De uitwerking der plannen tot op
richting van een gedenkteken in het
voormalige concentratiekamp Amers
foort, heeft door verschillende om
standigheden, voor het merendeel
op financieel terrein liggend, lange
tijd geduurd. Thans hebben deze
plannen vaste vorm aangenomen.
Het ontwerp van het monument
gevormd door een 25 meter hoge
vlam van betonemaille, oprijzend uit
een grote horizontale schaal is
door de met de oprichting belaste
commissie eenstemmig goedgekeurd.
Het monument zal worden opge
richt bij de beruchte schietbaan van
het kamp, waar honderden gevange
nen voor de vuurpeletons het leven
lieten. De restanten van de putten
met ongebluste kalk zijn tot op he
den de enige uiterlijke herinnerin
gen aan de tragedies welke zich hier
tijdens de bezettingsjaren hebben
afgespeeld.
In afwachting van het gereedko
men van het monument zal hier zo
spoedig mogelijk een tijdelijk ge
denkteken worden geplaatst. Het
tijdelijk gedenkteken, bestaande uit
een eenvoudig houten kruis, zal bin
nenkort plechtig worden onthuld, in
tegenwoordigheid van vele oudge
vangenen en nabestaanden van ge
vallenen.
In het Bisschoppelijk College te
Weert is de Katholieke Volkspartij
gisteren begonnen aan twee Kader-
dagen, waarvan het belangrijkste
agendapunt wel is: beantwoording
van de vraag of de K.V.P. over het
organisatorisch apparaat beschikt
om aan de haar te stellen eisen te
beantwoorden. Het partijbestuur is
van mening, dat thans nu de par
tij binnenkort haar eerste lustrum
vier deze vraag onder het oog
moet worden gezien. Alvorens ech
ter de vraag concreet aan de orde te
stellen, heeft Partij-voorzitter An-
driessen in zijn openingsrede in het
algemeen positie en taak der K.V.P.
nog eens belicht.
Wanneer, aldus de heer Andries-
sen in een onzer Nederlandse week
bladen, naar aanleiding van de cij
fers der volkstelling, wordt betoogd,
dat de politieke invloed der katholie
ken zal worden versterkt, tenzij er
tekenen en wonderen gebeuren,
welke men tegenwoordig doorbra
ken in de politiek noemt, dan is dat
een veelzeggende uitlating. Zij duidt
er immers op,' dat de bedoeling der
doorbraak is, de stijgende invloed
der katholieken tegen te houden,
zelfs te verminderen.
GROEIEND WERELDVERBAND.
Maar niet alleen de binnenlandse
ontwikkeling vraagt de volle aan
dacht van de Partij en haar organen,
maar evenzeer de internationale.
Deze ontwikkeling, zowel in Euro
pees als in wereldverband gezien,
plaatst ons voor geheel nieuwe ver
houdingen en vraagstukken. Er is
een West-Europa in wording, met
al zijn consequenties in de verschil
lende sectoren van het maatschap
pelijk en staatkundig leven. Er
groeit een wereldverband waarvan
nog slechts de contouren bekend zijn.
Doch het wereldverband groeit en
op deze werkelijkheid moeten wij
ons bezinnen. Het belang van een en
ander moet door de partij en haar
organen worden gekend. De feitelij
ke ontwikkeling moet in het licht
worden gesteld en de vraag moet
worden beantwoord hoe de christen
democratische partijen in deze ont
wikkeling hun taak hebben te ver
vullen en hun plaats hebben te be
palen.
Er moet samenwerking komen en
voor zover deze er reeds is, moet de
ze samenwerking worden verbeterd,
teneinde daardoor de invloed van de
partijen op de ontwikkeling te be
stendigen en te vergroten.
Ook hier staan de verschillende
wereldbeschouwingen voor de poor
ten van het nieuwe Europa te drin
gen en wij moeten zorgen, dat wij
de ons toekomende invloed verkrij
gen en behouden. Wij moeten het
ons goed realiseren: dit stelt ons voor
nieuwe en verantwoordelijke taken,
waarvoor ook de partij haar mensen
moet kunnen opbrengen. Met een
pleidooi alleen komen wij er niet en
men kan de weinige mensen, over
wie wij thans beschikken, niet nog
zwaarder belasten. De partij heeft
voor deze nieuwe taken nieuwe
mensen nodig. Krijgt zij dezen niet,
EEN EIS.
Tenslotte zeide de heer Andries-
sen, dat altijd de eis gesteld moet
worden, dat de Partij een werkelij
ke partij blijft. Dat zij dus nooit mag
worden een verzameling van indivi
duen, die een bepaald individualis
me kunnen botvieren, ook niet wan
neer men dat in groepsverband zou
pogen te doen. Dat zou naar de me
ning van de Partijvoorzitter het ein
de van de Party als partij betekenen
en het zou het vervullen van haar
noodzakelijke taak en functie in do
delijk gevaar brengen.
Afgezien hiervan moeten de vra
gen, die ten aanzien van haar struc
tuur oprijzen, aan de orde kunnen
komen. Wanneer er zijn, die denken,
dat de verschillende meningen niet
voldoende tot uiting en tot geding
kunnen komen, dat er te veel van
boven af wordt gedecreteerd, dat de
partij niet is een volkspartij en zo
voort, dan moet daarover in een bij
eenkomst als deze van gedachten ge
wisseld worden.
PLAATS EN TAAK DER K.V.P.
Na een dreigement: anders krijgt men
voorlopig niets
Gistermiddag is in de vergadering
der Tweede Kamer aan de orde ge
komen het wetsontwerp tot verho
ging van pensioenen met een bijzon
dere toeslag.
Tegelijk was aan de orde het wets
ontwerp tot toekenning van kinder
toelage aan gepensionneerden.
Eigenlijk een hoon
De heer VAN SLEEN (Arb.) ver
klaart de verhoging der pensioenen
onvoldoende te achten. Hij vindt het
voorstel eigenlijk een hoon aan de ge
pensionneerden en der regering on
waardig. Het is moeilijk nu met de
regering te beraadslagen, omdat zij
het voorstel der commissie tot ver
hoging al heeft afgewezen. Hij be
pleit de wenselijkheid, dat de rege
ring er zich nader op zal beraden.
Onbewuste nood
De heer STAPELKAMP (A.R.) be
toogt, dat de overheid telkens weer
Ge rangorde van urgentie negeert.
De regering heeft z.i. de nood derge
nen, om wie het nu gaat, niet ge
peild; zij is zich die nood blijkbaar
niet bewust. Spr. acht dit een tra
gedie en zegt, dat hij voor het ont
werp zal stemmen, omdat hij de ver
antwoordelijkheid niet wenst te ne
men, dat het ontwerp wordt terug
genomen. Want dan worden de be
trokkenen nog meer gedupeerd. Spr.
verklaart echter, dat de zaak voor
hem niet af is.
Droevig
Mevrouw FORTANIERDE WIT
(V VD.) merkt op, dat de ambtena
ren recht hebben op een redelijke
verzorging van de oud dag. Voor een
groot deel der gepensionneerden is
die zeker niet mogelijk. Het is droe
vig, dat de regering minder doet
voor haar eigen ambtenaren, die on
der de»oude Pensioenwet vallen, dan
voor degenen, die vallen onder de
Noodwet ouden van dagen.
De heer BEERNINK (C.H.) zegt
eveneens de verhoging onvoldoende
te achten. Hij vraagt of de minister
bereid is de toeslagen te betalen
zonder aftrek van loonbelasting. Spr.
zal het ontwerp aanvaarden, maar
hij behoudt zich het recht voor op
deze zaak terug te komen bij het
debat over de loon- en prijspolitiek.
Er wordt op teruggekomen
De heer DASSEN (K.V.P.) meent,
dat het in het belang der gepension
neerden is de zaak niet op de spits
fe drijven. Ook hij behoudt zich het
recht voor op de kwestie terug te
komen.
De heer HOOGCARSPEL (C.PN.)
keurt het af, dat verbeteringen al bij
voorbaat worden afgewezen. Het
wetsontwerp vindt hij een hoon voor
de gepensionneerden.
Onmogelijk méér.
DE MINISTER VAN BINNEN
LANDS ZAKEN ad interim, de heer
VAN SCHAIK, was van oordeel, dat
de in het debat aangeroerde kwes
ties het algemeen regeringsbeleid be
treffen en die kunnen beter te be
stemder gelegenheid worden ter spra
ke gebracht. Het voorstel is een ap
pendix van de Pensioenwet 1948; het
is niet anders dan een kleine nood
voorziening ad hoe. De regering, die
na de schriftelijke voorbereiding nog
enige wijzigingen heeft aangebracht,
kan niet verder gaan, zeide hij. De
regering meent, dat een categorie
van mensen, die noodlijdend zijn,
door het ontwerp wordt tegemoet ge-
In de loop van de avond belichtte komen-
mr. J. Derks plaats en taak der K. 1 Het kabinet is van mening, dat het
V.P. in de binnenlandse politiek, onmogelijk is voor de gepensioneer-
haar verhouding tot andere partijen, ',"v* U1J
de politieke verdraagzaamheid en
de toekomstige taak der partij
De belangstelling voor de kader-
dagen, is groot. Er zijn 200 deelne
mers.
den meer uit te trekken dan nu
wordt voorgesteld.
De heer VAN iLEEN (Arb.) zei
de de indruk te hebben, dat de fi
nanciën het bezwaar vormen, maar
dat het kabinet eenvoudig niet wil.
Tekort van drie ton
Hij diende een amendement in, over
eenkomende met wat in de commis
sie van rapporteurs was voorgesteld
en volgens hetwelk de bedragen der
toeslagen van resp. 90 en 50 wor
den gebracht op resp. 155 en 75.
De leden, die in eerste instantie
het woord hadden gevoerd, gaven
hun instemming met het amendement
te kennen, maar zij wensten het oor
deel van de minister af te wachten.
Dreigement.
Minister VAN SCHAIK gaf nog te
kennen, dat de kwestie der loonbe
lasting bij deze zaak niet thuis hoort.
Hij verklaarde het amendement on
aanvaardbaar. Indien het wordt aan
genomen zal de regering schorsing
der beraadslagingen vragen en dan
blijft de kwestie voorlopig liggen,
zeide hij.
De heer VAN SLEEN (Arb.)
handhaafde zijn amendement.
De MINISTER VAN FINANCIëN,
de heer LIEFTINCK, verklaarde ook,
dat de regering met het oog op
's lands financiën en de distributie
ve rechtvaardigheid niet verder kan
gaan dan het voorstel. De rege
ring is bereid het vraagstuk van de
bijzondere toeslag voor volgende ja
ren nader onder het oog te zien.
Wordt het ontwerp aanvaard, dan
blijft de gelegenheid voor nader
overleg open; de aanvaarding preju-
dicieert niet op de regeling voor ko
mende jaren.
Het amendement-Van Sleen is
daarna verworpen met 48 tegen 23
stemmen ,die van de Partij van de
Arbeid en de C.P.N.
De beide wetsontwerpen zijn z. h.
s. goedgekeurd.
De op 15 Juni te Amsterdam met
zoveel feestelijke fanfares door bur
gemeester d'Ailly geopende Dam
stadt zal morgenavond met een pijn
lijke dissonant voortijdig de poorten
sluiten.
Nadat voor B. en W. van de hoofd
stad aan het comité Kalverstraat nog
toestemming was verleend om Dam
stadt met veertien dagen te verlen
gen, zijn de financiële moeilijkheden
met de exploitatie zo ernstig gewor
den, dat de burgemeester de organi
satoren met klem heeft geadviseerd
Damstadt zo spoedig mogelijk te
sluiten.
Het tekort bedraagt namelijk niet
minder dan 300.000 gulden, zodat de
zo luisterrijk opgezette viering van
het 500-jarig bestaan van de Kalver
straat wel op uiterst trieste wijze
haar einde heeft gevonden. De ge
meente, die zich destijds garant stel
de voor 20.000 gulden, zal van dit
bedrag weinig terugzien. Daartegen
over staan haar inkomsten van de
vermakelijkheidsbelasting en de pre
cariorechten, welke ongeveer eenzelf
de bedrag halen. Voor de gemeente
is de strop dus niet zo groot.
Anders is het gesteld met de win
keliers uit de Kalverstraat, van wie
een aantal zich garant stelden voor
een totaalbedrag van 100.000 gulden.
(Nu Damstadt op zo'n fiasco is uitge-
dan raken wij achter, met al de ge-'lopen heeft het comité in allerijl po-
varen daaraan verbonden.
te vangen. Aan de winkeliers werd
voorgesteld om alsnog een hoofdelij
ke omslag te betalen op basis van
300 gulden per strekkende meter ge
velbreedte van hun zaken. Dit voor
stel is voorlopig nog niet aanvaard.
In het deficit zijn ook begrepen de
kosten van de versiering in de Kal
verstraat, welke men had willen be
strijden uit de inkomsten van Dam
stadt.
Voor insiders was het van meet af
duidelijk, dat de gehele opzet van
Damstadt een zeer hachelijke onder
neming was.
De toezegging om in elk geval aan
het Koningin Wilhelminafonds ter
bestrijding van de kanker een bedrag
van 10.000 gulden te schenken, zal
men ook nu nog gestand doen.
WELKOM IMMIGRANT-
Als Piet Maree, samen met 1000
andere Nederlandse immigranten te
Finguin op Tasmanië aankomt, zal
hij een huis op zich vinden wachten.
De Nederlandse kolonie daar heeft,
toen zij in de krant las, dat de heer
Maree en zijn gezin tenten hadden
meegenomen om in te wonen, beslo
ten een huis voor hem te bouwen.
Zij hopen het klaar te hebben, als
de „Sibajak", die 19 Juli uit Neder-
ZxmxlaqxrwAyen
gingen ondernomen om het tekort op land vertrokken is, aankomt."
Naturalisaties.
De Kamer heeft zich voorts nog
bezig gehouden met een achttal na
turalisatie-ontwerpen, waardoor 164
personen de hoedanigheid van Ne
derlander zullen verwerven.
De heer FOKKEMA (A.-R.) wil
de degenen, die vijandelijke wapens
hebben gedragen, voortaan in afzon
derlijke ontwerpen zien voorgedra
gen.
e heer SCHEPS (Arb.) infor
meerde naar de maatstaf welke bij
de afwerking van aanvragen wordt
aangelegd. Veel illegale werkers
hebben lang op hun naturalisatie
moeten wachten. Ook liij wilde een
afzonderlijk ontwerp voor vijande
lij ke-wapendragers.
MINISTER STRUYCKEN ver
klaarde, dat de bedoeling is de wa
pendragers in een ontwerp bijeen te
brengen, maar daaraan zal niet steeds
de hand kunnen worden gehouden,
omdat deze methode kans op be
voorrechting meebrengt. Hij zal be
spoediging in de afhandeling be
trachten.
Kloosterzusters kostelooos
genaturaliseerd.
De heer SCHEPS (Arb.) diende
een amendement in beogende Maria
Clara Tenambergen, kloosterzuster te
Simpelveld, voor kosteloze naturali.
satie in aanmerking te brengen..
De MINISTER bleek daartegen be
zwaar te hebben. De illegale werk
zaamheden van betrokkene zijn niet
van dien aard geweest, dat zij bijzon
dere risico's liep Zij krijgt de gunst
van naturalisatie op grond van haar
illegale werk. Bij zitten en opstaan
werd het amendement-Scheps aan
vaard.
De heer SCHEPS verdedigde voorts
een amendement om Alfred Mozer,
redacteur te Amsterdam op grond
van zijn verdiensten voor de Neder
landse zaak kosteloos te naturalise
ren.
De heer HAKEN (C.P.N.) opmer
kend, dat betrokkene sinds 1933 in
dienst van inlichtingendiensten is ge
weest, meende, dat hij deswege niet
voor naturalisatie in aanmerking
mag komen.
De MINISTER meende, dat dit ge
val parallel loopt met dat der kloos
terzuster. Hij nam het amendement
over. De heer SCHEPS betoogde nog,
dat het onomstotelijk vast staat, dat
de heer Mozer zich verdienstelijk
heeft gemaakt voor Nederland. Het
betrokken artikel werd met 60 tegen
3 stemmen (die der C.P.N.) goedge
keurd.
De acht ontwerpen zijn z. h. s.
aanvaard.
OP VACANTIE.
Tenslotte heeft de voorzitter, de
heer KORTENHORST, met het oog
op het reces een vriendelijke toe
spraak gehouden, waarin hij mede
deelde, dat hij voornemens is de Ka
mer tegen Dinsdag 12 September bij
een te roepen. Hij wenste de leden,
zijn medewerekers en de commenta
toren in de vergaderzaal een wel
verdiende en verkwikkende vacantie
toe. Hij sloot om kwart over zes de
vergadering.
STERFGEVAL OP DE
„VOLENDAM".
Naar bij aankomst te Halifax in
Nieuw-Schotland bleek, is de Ne
derlandse bakker Pieter Hansen
Dinsdag aan boord van het emigran
tenschip „Volendam" aan een hart
aanval overleden. De heer Hansen,
die 43 jaar was, wilde met zijn
vrouw en vijf kinderen als boer in
Canada een nieuw leven beginnen,
zijn 16-jarige zoon zal de boerderij
thans leiden.
De opvarenden van het schip,
emigranten, studenten, touristen en
de bemanning hielden een collecte
voor mevrouw Hansen.
De overledene zal te Red Deer in
Alberta, waar het gezin zich wil
vestigen, worden begraven.
DE ONTMOETING.
Zondagmorgen
Dat stond er reeds boven, zal men
snedig opmerken. Maar dan toch
zonder de diepzinnige toevoeging
En deze rij puntjes is een uit
nodiging, om met een sigaar in het
hoofd, in een luie stoel gezeten, eens
even na te peinzen op de aardse za
ligheid van de Zondagmorgèn. De
Zaterdagse schoonmaak van lichaam
en ziel is achter de rug; men voelt
zich in zijn Neerlands bloed „van
alle smetten vrij" en men weet, dat
morgen de grote ontmoeting zal
plaats hebben, dat men morgen een
monstrans zal zijn, waarin Christus
wordt neergelegd.
Er zijn er, die deze wekelijkse
ontmoeting ontwijken, omdat zij
zich niet waardig achten. Doch als
het op de waardigheid aankwam, zou
niemand te communie kunnen gaan,
,Ik zal komen en hem genezen"
beloofde Christus aan de Romeinse
officier, wiens zoontje ziek was. en
met deze bedoeling daalt Hij ook af
van de trappen van het altaar, ter
wijl iedereen het de officier nazegt:
„Heer, ik ben niet waardig'. De
enige reden,om na de Zaterdagse
schoonmaak, niet te communie te
gaan zou juist zijn, dat men zich wèl
waardig vond!
Er zijn ook anderen, die zichzelf
blijkbaar zo verschrikkeliijk onwaar
dig vinden, dat zij niet eens de
moeite nemen om zich nog een beetje
voor de ontmoeting uit te sloven. Zij
leggen, ofschoon ze er wel een in
hun bezit hebben, niet eens de loper
uit van hun kloppende verwachting;
zij proberen niet eens hun (toegege
ven!) armzalig huis wat op te sie
ren met wat papieren slingers van
genegenheid en toewijding. Als dan
de ontmoeting heeft plaats gehad,
verbazen zij zich er nog over, dat de
hoge gast teleurgesteld is heengegaan
zonder iets te zeggen.
De eerst-genoemde „onwaardigen"
zullen heilig zijn vóór ze te commu
nie gaan, terwijl ze slechts heilig
kunnen worden dóór te communie
te gaan!
Stellen dezen hun eisen aan zichzelf
te hoog (want O. L. Heer weet heel
goed, dat we geen brave jongens
zijn), de andere groep loopt al te ge
makkelijk over de eisen van de sim
pelste beleefdheid heen.
HYPOTHEKEN
en voor alle andere zaken
op het gebied Tan on
roerende goederen
Bouw-en Makelaarsbedrljf
v.d. Drift
Oude Vest 29 - Leiden
Telef. 20513
150.000 gesmokkelde
nylons
„U had meer nylonkousen in huis
dan voor uw gezin nodig was".
De verdachte knikte bevestigend
cp deze vraag, die de bijzondere po
litierechter te Amsterdam hem stel
de in een zaak, die het smokkelen
van omstreeks 150.000 paar nylons
betrof.
Vijf verdachten waren in deze af
faire betrokken.
Een der betrokkenen heeft reeds
16 veroordelingen achter de rug. Er
was slechts weinig evident bewijs
materiaal tegen hem totdat de ver
dediger verzocht een andere ver
dachte, die veel met hem op pad was
geweest, als getuige te horen.
De politierechter voelde hier
slechts weinig voor, doch de raads
man bleef zijn verzoek handhaven.
De getuige kwam en werd plotseling
„kroongetuige" door zijn zeer bezwa
rende verklaringen, waaruit de poli
tierechter de schuld van verdachte
onomstotelijk vast achtte te staan.
„Spijtig voor u, dat de verdediger
deze getuige wilde horen", merkte
de rechter op.
„Mijn kameraad pleegt meineed",
riep verdachte, J. P. uit Roermond,
uit.
„Drie maanden met aftrek en an
derhalf jaar Rijkswerkinrichting" zei
de officier, welke eis werd toegewe
zen.
„U ruïneert mijn carrière" zei de
verdachte met de thans 17 veroor
delingen.
Daarop kwam de volgende ver
dachte in deze nylonkousen-zaak
voor. De kousen waren uit België
naar Nederland gesmokkeld en wer
den hier via tal van tussenpersonen
aan de man (vrouw) gebracht.
Zeven maanden met aftrek voor
degene, die in hoofdzaak de kousen
in België had gekocht en vervoerd,
vijf maanden voor degene, die het
geld voor de aankopen had gefour
neerd, vierhonderd gulden boete
voor een „depothoudster" van de
kousen en voor een vijfde tussenper
soon vier maanden, luidden de straf
fen, die de bijzondere politierechter
oplegde.
Hij kon in enkele gevallen niet
meegaan met de eisen van de offi
cier. Tien maanden met aftrek was
de eis geweest tegen de verdachte
V". uit Valkenswaard voor het in
voorraad hebben van gesmokkelde
nylonkousen.
Vier maanden hechtenis besliste
de politierechter, die V. gunstiger
beoordeelde dan de officier.
De officier had echter nog een pijl
op zijn boog, lie hij dan ook niet
aarzelde af te schieten; vier maanden
dan voor het delict de nylons te heb
ben verkocht zonder vergunning van
het rijksbureau. De politierechter
fronste het voorhoofd. Hij had zo
juist een andere verdachte voor het
zelfde feit veroordeeld tot tien gul
den boete.
„Ook een tientje" besliste hy,
waarmee de nylonsfeer uit de zaal
verdween om plaats te maken voor
de volgende zaak: „Handelen in
rundvee zonder erkenning".
