S)e CöidóeSou^nt
Winkelsluiting
Terugkeer van de koning
op de voorgrond
Het vredesplan
Lie
Oder-Neisse-grens erkend
Generaal Kotikof
vervangen
Ook een „plan SchumarT
voor de landbouw?
van
B -29 in Noordzee
gestort
Behuizing van bejaarden
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAAKIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 8 JUNI 1950
41ste JAARGANG No. 11997
De gilde viert,
de gilde juicht
(in het Gravensteen)
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs I 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. t 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
TIET BIJ DE TWEEDE KAMER
■"ingediende en gisteren gepubli
ceerde ontwerp van wet tot regeling
van de Winkelsluiting zal door ye-
len met grote belangstelling zijn ge-
lezen. Dit is een onderwerp, waarbij I
wij allen min of meer betrokken
zijn, op de eerste plaats natuurlijk
de winkeliers en het winkelperso
neel, maar ook de consument.
Men zal zich herinneren, dat de
regering indertijd een voor-ontwerp
van wet publiceerde met de bedoe
ling, dat zoveel mogelijk catego
rieën winkeliers en belanghebben
den hun oordeel over deze materie
zouden geven. Dat is danook ge
beurd. met het gevolg, dat een groot
aantal tegenstrijdige adviezen is ge
geven van personengroepen met uit"
eenlopende belangen. Aan de rege
ring was de niet gemakkelijke taak
om al die adviezen en uitspraken te
schiften, eventueel te coördineren
en de grootste gemene deler der
wensen te vinden.
Hoe zij de puzzle heeft opgelost,
wijst het gepubliceerde ontwerp uit.
De voornaamste bepaling is onge
twijfeld, dat de algemene sluitings
tijd is gesteld op 6 uur des namid
dags. Er waren ook andere adviezen
gegeven, die een later sluitingsuur
bepleitten en deze kwamen niet na
me van de zijde der consumenten,
speciaal van hen, die zelf tot 6 uur
op kantoor of fabriek werkzaam
zijn.
„Hiertegenover staan echter de
bezwaren, die voor de winkelier en
diens bedienden aan een later slui
tingstijdstip dan 18 uur zijn ver
bonden" zegt de regering in haar
Memorie van Toelichting. „Daarbij
dient bedacht te worden, dat de
consument, die na zijn werktijd nog
inkopen wil doen, doorgaans vóór
18 uur nog wel in de gelegenheid
zal zijn zich de goederen aan te
schaffen, die hij voor zijn dagelijkse
behoeften nodig heeft. Voor het aan
kopen van duurzame gebruiksgoede
ren heeft hij de Zaterdagmiddag.
Voor de winkelier is de verkooptijd
tussen 18 en 19 uur van weinig be
lang, terwijl een wettelijk sluitings
tijdstip van 20 uur over het alge
meen als te bezwaarlijk wordt ge
voeld in verband met de begeerde
rusttijd."
De mogelijkheid van afwijkende
plaatselijke regelingen is echter
opengelaten. De gemeenteraad is
daartoe bevoegd, met deze beper
king evenwel, dat het plaatselijke
sluitingsuur niet later dan 8 uur
's avonds en op één dag in de week
niet later dan op 10 uur wordt ge
steld. Vooral voor buitengemeenten
kan in de zomer zo'n afwijkende re
geling van nut zijn.
]pBN TWEEDE ingrijpende bepa-
ling is de winkelsluiting gedu
rende een halve dag in de week. In
grijpend, niet in deze zin, alsof het
een nieuwigheid zou zijn, maar om
dat nu bij Kon. Besl. geregeld gaat
v/orden wat tot nu toe in verschil
lende gemeenten verschillend was
geregeldof niet geregeld.
Onder de geldende Winkelslui
tingswet zijn in talrijke gemeenten
naast vrijwillige regelingen, veror
deningen, gebaseerd op artikel 6
dier wet. tot stand gekomen, krach
tens weljce bepaalde groepen van
winkels gedurende een halve werk
dag per week moeten zijn gesloten.
De huisvrouw, die inkopen wil
doen, vindt de ene middag de krui
denierswinkel gesloten, terwijl de
slagerijen of de groentewinkels open
zijn, een andere dag is de toestand
juist andersom. Mannen, die gere
geld op reis zijn, ondervinden soort-
PROF. DR. BRÜNING IN DUITS
LAND TERUG. De laatste rijks
kanselier van Duitsland voor het
bewind van Hitler, prof. dr. H. Brü-
ning, is gisheravorld na een jaren
lang verblijf in Amerika, in Duits
land teruggekeerd. Hij zal bij zijn
zuster in München onderdak vinden.
Op de vraag of hij zich weer in de
politiek zal begeven, antwoordde
prof. Brüning: „nein". Deze foto
toont u, geheel rechts, prof. Brüning
bij de grenspost Glanerbrug.
gelijke moeilijkheden bij sigaren
winkels en kapperszaken.
Al deze bezwaren zouden zijn on
dervangen, indien voor het gehele
land voor alle winkels een unifor
me sluitingsregeling werd vastge
steld. Van de zijde zowel van de
winkelier als van het winkelperso
neel zijn daartegen echter doorslag
gevende bezwaren aangevoerd. De
thans gekozen tijdvakken zijn die,
waarvoor de meeste adviezen zich
hebben uitgesproken en sluiten a^n
bij de praktijk van de kleinhandel.
Ook hier heeft de gemeenteraad
weer bevoegdheid tot het maken
van aanvullende regelingen.
E'EN ANDERE kwestie, welke
steeds een steen des aanstoots is
geweest, is de kwestie der automa
ten. Op automaten is de thans nog
geldende Winkelsluitingswet niet
van toepassing, zodat de wet her
haaldelijk ontdoken werd door een
automaat voor de winkeldeur te
plaat6en, die voortdurend werd bij
gevuld. De thans ontworpen rege
ling laat slechts vrij de verkoop
door middel van automaten, die zo
geplaatst zijn, dat zij niet in een
winkel of één zijner besloten aan-
horigheden of vandaar uit kunnen
worden bijgevuld.
Voor de automaten, waarmede
ook na het sluitingsuur verkocht
mag worden, geldt een bijvulverbod
voor de tijd, dat de winkel, waarbij
zij behoren voor het publiek geslo
ten moet zijn, dan wel, indien zij
niet bij een winkel behoren, voor de
tijd van sluiting der winkels, waar
in uitsluitend of in hoofdzaak de
zelfde waren worden verkocht als
de automaat bevat. In het belang
van juiste concurrentieverhoudin
gen dient met betrekking tot de be
perking van het bijvullen geen on
derscheid te worden gemaakt tussen
door winkeliers en door anderen ge
ëxploiteerde verkoopautomaten.
Er zullen bij nadere bestudering
van de voorgestelde regeling waar
schijnlijk nog wel lacunes of onver
vulde wensen gevonden kunnen
worden.
PAUS PIUS WIJDT ONDER
GRONDS ALTAAR. Paus Pius
XII heeft het gewelf onder de St.
Pieter opengesteld waar na tien jaar
opgravingswerk het graf van de
apostel Petrus te voorschijn is geko
men. De Paus betrad het gewelf door
een nieuwe deur en wijdde een al
taar boven de plek, waar het graf
van Petrus zich bevindt.
De kabiaetsformatie in België
^JEAN DUVIEUSART, minister van economische zaken in het aftreden
de Belgische kabinet, is, zoals gemeld, aangewezen als kabinetsfor
mateur. Een van zijn eerste stappen was de leiders der oppositie te ont
vangen, Roger Motz en Max Buset, voorzitters resp. van de liberale en
de socialistische partij. Hij ging hiertoe over om de oppositie ervan op de
hoogte te brengen „in welke geest het nieuwe homogeen katholieke ka
binet voornemens is het land te regeren". De eerste daad der nieuwe
regering zal zijn na het vertrouwen van de beide kamers te hebben
verworven kamer en senaat in een gemeenschappelijke zitting bijeen
te roepen om een einde te maken aan het regentschap.
De formateur legde er de nadruk
op, dat de nieuwe regering zal han
delen in de geest van de grondwet
met eerbiediging van de democrati
sche vrijheden. De nieuwe regering
zo zeide hij nog zal haar werk
zaamheden ook in de zomermaanden
voortzetten.
Buset heeft namens de socialisti
sche partij geantwoord, dat de hou
ding der socialisten ongewijzigd te
gen terugkeer van de koning van
België gekant blijft.
In antwoord op een desbetreffen
de vraag heeft Duvieusart verklaard,
dat zijn kabinet geen voorwaarden
zou verbinden aan de terugkeer van
de koning. Hij achtte echter een la
tere regeling met de oppositiepar
tijen niet uitgesloten.
GEMIDDELD 20 AUDIëNTIES
PER DAG.
Iedere dag blijkt opnieuw, dat het
H. Jaar 1950 een groot succes kan
worden genoemd. Het aantal pel
grims, dat tot nu toe in generale
audiëntie in de St. Pieter is ontvan
gen, is de 600.000 overschreden. En
dit ondanks het feit, dat 12 landen,
die tijdens andere H. Jaren een zeer
grot percentage van het aantal pel
grims leveren, door een dictatoriaal
bewind van een pelgrimstocht naar
Rome zijn buitengesloten. In dit to
taal zijn niet de personen of de groe
pen van pelgrims begrepen, die in de
verschillende speciale en bijzondere
audiënties in de zalen van het Va-
ticaan zijn ontvangen.
Van 30 December 1949 tot einde
April 1950 heeft de H. Vader 18 al
gemene audiënties in de St. Pieter
verleend, 20 groepen van pelgrims
in de Zaal van de Benedicties en 65
bedevaarten in speciale audiënties
ontvangen, terwijl Hij aan kleinere
groepen 2108 speciale audiënties en
aan 230 personen bijzondere audiën
ties heeft verleend.
DUITSE KINDEREN NAAR
RUSLAND.
Volgens berichten in de Duitse pers
heeft Radio Moskou in een jeugduit
zending het bericht verspreid, dat er
op het ogenblik besprekingen gaande
zijn met de Oost-Duitse regering om
Duitse kinderen naar herstellings
oorden, sanatoria en opleidingsscho
len in de Sovjet-Unie te sturen.
Reeds deze zomer zouden de eerste
kinderen in grote getalen naar Rus
land worden gebracht om daar „vol
gens progressieve methoden" te wor
den opgevoed. Vooral de wezen heb
ben de voorkeur. Zij zullen Russische
scholen bezoeken en deze ook geheel
aflopen.
Voor deze wezen staan volgens de
zelfde uitzending vooral de oplei
dingsscholen voor officieren open.
Accoord tussen Warschau en Berlijn
rvE REGERINGEN van Polen en Oost-Duitsland hebben in een ge-
meenschappelijke verklaring bekendgemaakt, dat zij de rivieren
Oder en Neisse zullen erkennen als de Duits-Poolse grens. Tevens heb
ben beide Sovjet-vazalstaten een overeenkomst gesloten voor de uit
breiding van de handel en de uitwis-seling van cultuur. Deze regelingen
zijn getroffen tijdens besprekingen in Warschau.
In Westduitse politieke kringen
neemt men aan, dat deze Poolse
grenscorrectie, die Duitsland berooft
van één vierde van zijn grondgebied
van 1937, als gevolg van „sterke Pool
se druk" tot stand is gekomen. Deze
gebiedsafstand zal in Oost-Duitsland
ongetwijfeld sterke ontstemming
wekken, aldus deze kringen.
Jakob Kaiser, Westduits minister
voor algemeen Duitse aangelegenhe
den heeft in Bonn verklaard: „Het
Duitse volk heeft Ulbricht noch de
regering van de Russische zone in
enig opzicht gemachtigd de Oder-
Neisse-lijn bij internationale overeen
komst als permanente DuitsPoolse
grens aan te wijzen. Een beslissing
hieroveT kan alleen vallen in het
kader van een vredesverdrag. Alle
andere verklaringen en overeenkom
sten zijn van nul en gener waarde"
In Londen is officieel verklaard,
dat Engeland de Oder-Neisse-lijn niet
als Pools-Duitse grens zal erkennen.
Een woordvoerder van het Foreign
Office heeft verklaard, dat de „zo
genaamde democratische republiek
Oost-Duitsland niet 't recht heeft
voormalig Duits gebied of enig an
der gebied af te staan". Het officiële
Britse standpunt is, dat de Oder-
Neisse-lijn nooit als definitief is aan
vaard. In Potsdam is in 1945 over
eengekomen de lijn te beschouwen
als voorlopige grens. Stalin heeft nog
in 1947 verklaard, dat pas na tot
standkoming van een vredesverdrag
met Duitsland de Pools-Duitse grens
definitief zou moeten worden vast-
eesteld.
Een burger in zijn plaats
Naar een officiële Russische woord
voerder Woensdagavond heeft mede
gedeeld, is generaal-majoor Alexan
der Kotikof van zijn functie als Sow-
jet-commandant van Berlijn onthe
ven. Hij zal door Sergei Alexjevitsj
Dengin worden vervangen. De
woordvoerder verklaarde verder, dat
ook de vertegenwoordigers van de
Sowjet-Russisclv controlecommissie
in drie Oost-Duitse provincies van
hun functie zijn ontheven en naar de
Sowjet-Unie zullen terugkeren.
Westelijke waarnemers achten het
veelbetekend, dat de nieuwe Russi
sche commandant een burger is. Het
zou naar hun mening de eerste stap
kunnen zijn naar een algehele „de-
militarisatie" van de Russische be
stuurscommissie.
lijsten opstellen van landbouwpro
ducten, die door beide landen kun
nen worden uitgewisseld. Tijdens de
bijeenkomst te Parijs zullen de lijs
ten vergeleken worden. Daarna zul
len zij naar de regeringen worden
gezonden, die dan besprekingen zul
len voeren over een nieuwe Frans-
Duitse handelsovereenkomst.
Frans en Duitse boeren op één markt
pRANSE EN DUITSE gedelegeerden naar het congres van de inter-
nationale federatie van agrarische producenten, dat op het ogenblik
nabij Stockholm wordt gehouden, hebben gisteren een gemeenschappelij
ke verklaring ondertekend, waarin wordt aangedrongen op een „plan-
Schuman" voor de landbouw. j
In de verklaring wordt het volgen
gezegd: „De afgevaardigden zijn van
mening ,dat er geen wezenlijke hin
derpalen bestaan voor de samen
werking tussen Franse en Duitse
boeren op een gemeenschappelijke
markt. Moeilijkheden kunnen met
wederzijdse goede wil worden opge
lost door overeenkomsten voor pro
ducten en door seizoens-besprekin-
gen, die het mogelijk zullen maken
de gerechtvaardigde belangen der
producenten in beide landen te be
schermen. De afgevaardigden zijn er
van overtuigd, dat het economische
leven van elk der landen in beider
belang elkaar kan aanvullen en zij
betreuren de onvoldoende uitwisse
ling op alle gebieden. Het belang van
de Duitse consumentenmarkt inzien
de, constateren zij, dat de jongste
verdrageri tussen de beide landen
geen voldoende resultaten hebben
opgeleverd en dat er administratieve
moeilijkheden zijn ontstaan, die het
terrein der practische toepassing van
de verdragen hebben beperkt. De
afgevaardigden hebben besloten er
bij hun regeringen op aan te dringen,
dat een permanente goederenstroom
op alle gebieden in hun gemeen
schappelijk belang tussen beide lan
den tot stand komt. De afgevaardig
den hebben besloten een commissie
uit de door 1 :n vertegenwoordigde
organisaties te vormen met het oog
op een blijvende samenwerking* die
enerzijds moet leiden tot een vermin
dering van de kleinhandelprijzen
van landbouwproducten en ander
zijds tot de totstandkoming van een
markt voor alle producten der beide
landen met normale prijzen voor hun
boeren".
In een protocol, dat de verklaring
vergezelt, wordt de eerste bijeen
komst van de commissie vastgesteld
op 3 Juli te Parijs. Intussen zullen
de Franse en Duitse afgevaardigden
Acheson ziet er geen
heil in
De Amerikaane minister van bui
tenlandse zaken, Dean Acheson,
verklaarde tijdens een persconfe
rentie, dat de secretaris-generaal
van de Uno, Trygve Lie weinig
kans van slagen heeft met zijn plan
voor een 20-jarige vrede. Acheson
was het niet eens met Lie, dat
moeilijkheden tussen Oost en V/est
kunnen worden opgelost door nieu
we besprekingen in de Veiligheids
raad én de Algemene Vergadering,
„omdat de Russen de U. N. O. mis
bruiken voor hun politieke intriges
en geen openhartig overleg wensen
met de andere volken."
„Wij kunnen ons niet veroorlo
ven te wachten in de hoop, dat er
verandering zal k'omen in de Rus
sische tactiek. Wij moeten daarom
voortgaan oip de eenmaaii ingesla
gen weg en een sterke macht
scheppen om de vrije wereld te
kunnen verdedigen. Dit is de enige
basis, waarop met Rusland accoor-
den kunnen worden gesloten. Ik
ben echter altijd bereid tot pra
ten," zei Acheson. Hij voegde hier
aan onmiddellijk toe: „Maar dan
op de juiste plaats."
8 INZITTENDEN VERMIST
Gisteravond om half zeven is op
18 mijl N.N.O. van het Smiths Knoll
lichtschip onder de Engelse kust een
vliegtuig van het type B 29, No.
4294081 in de Noordzee gestort. Een
Britse trawler heeft twee overleven
den opgepikt en een lijk geborgen.
Acht inzittenden worden vermist.
De, geredde gezagvoerder van het
vliegtuig heeft verklaard, dat de acht
vermiste vliegers in het water zijn
gesprongen en waarschijnlijk rond
drijven in May West-reddingsgor
dels, voorzien van lampjes. Enkele
schepen in de omtrek nemen deel
aan de reddingspogingen.
VLIEGRAMP BIJ FLORIDA EISTE
28 DODEN
De ramp van het Amerikaanse C
46-toestel, dat bij Florida in zee is
gedaald, heeft 28 doden geëist. Gis
teren zijn nog vijf lijken opgevist,
zodat de stoffelijke resten van tien
inzittenden zijn geborgen. Van de 18
overige vermisten ontbreekt ieder
spoor. De redidngspogingen zijn op
gegeven. Een der overlevenden werd
enkele ogenblikken nadat hij door
een haai was aangevallen door een
reddingsvaartuig waargenomen en
opgepikt. Hij overleed enkele minu
ten later.
Het eerste complex
reeds geopend
Op Vrijdag 16 Juni a.s. zal door
de minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting het moderne com
plex bejaardenbehuizing te Raalte
worden opengesteld.
Dit complex is het eerste van een
reeks, welke volgens de principiële
opvattingen van de Landelijke Ka
tholieke Stichting voor Behuizing
van Bejaarden in de komende jaren
door ons gehele land gebouwd zullen
worden.
Het principe van deze bouw is, dat
voor vitale bejaarden, woningen be
schikbaar komen, die geheel op het
gerief van die bejaarden zijn inge
steld en waarin zij geheel zelfstandig
en met normale zelfwerkzaamheid
hun eigen leven leiden.
Deze zelfstandige woningen wor
den gecompleteerd door een verzor-
gingsaccomodatie ten dienste van de
zelfstandige bejaarden, zo die we
gens ziekte e.d. hulp en verzorging
behoeven; vervolgens voor de be
jaarden, wier vitaliteit dusdanig is
verminderd, dat van gehele zelfstan
digheid geen sprake meer zal kun
nen zijn. Dezen vinden dan in de
verzorgingsaccomodatie een eigen
woonelement met volledige verzor
ging. Voorts biedt deze accomodatie
ook de gelegenheid voor recratie,
tijdsbesteding enz.
Kort samengevat is het principe
derhalve: zolang mogelijke zelfstan
digheid en zelfwerkzaamheid het
bieden van aanvullende hulp het
verschaffen van volledige verzorging.
Het realiseren van deze opvatting
vond tot dusverre in binnen en bui
tenland nog geen enkel voorbeeld;
Raalte zal derhalve het eerste zijn.
Om deze reden zal de genoemde
Minister met zijn staf van technici
daar d'an ook aanwezig zijn, terwijl
ook Zijne Eminentie Kardinaal de
Jong van Zijn hoge belangstelling
blijk zal geven.
REM VAN SNELTREIN
LIEP WARM
De reizigers in de sneltrein Arn
hemRotterdam1, die om 19.52 uit
Arnhem vertrok, zagen ongeveer 10
km voorbij Ede rookwolken hun
coupé binnendringen. Een der rei
zigers trok aan de noodrem. Het
treinpersoneel stelde een onderzoek
in en het bleek, dat een rem was
vastgelopen, waardoor het onderstel
van de wagen was gaan branden.
Met een brandblusapparaat heeft
men het vuur kunnen doven en met
een kwartier vertraging kon de
trein de reis voortzetten.
Reeds op het traject Nijmegen
Arnhem had men met dit euvel te
kampen gehad. De trein was dan
ook 10 minuten te laat uit Arnhem
vertrokken.
BABY GESTIKT.
Gisteren trof de moeder van een
halfjaar oud jongetje haar kindje
aan in zijn bedje met het hoofdje ge
klemd tussen het houten schot en de
matras. Het ventje had zich van het
hoofd- naar het voeteneinde gewerkt
en is zodoende w&arschijnlijk be
klemd geraakt en toen gestikt.
15.000 PASSAGIERS UIT
INDONESIë IN AANTOCHT.
In een periode van ruim vijf we
ken, nl. van 9 Juni tot 16 Juli a.s.
zullen aan de kade van de Kon. Rot
terdamse Lloyd bijna 15.000 passa
giers uit Indonesië aankomen.
Bij hen zijn ongeveer 6.000 bur
gers, voor een groot deel K.N.I.L.-
gezinnen, alsmede een kleine 9.000
militairen.
„WATERMAN" ONTSCHEEPT
VRIJDAGOCHTEND
Het troepenschip „Waterman" zal,
onvoorziene omstandigheden voor
behouden, Vrijdagochtend omstreeks
zes uur de Nieuwe Waterweg bin
nenlopen. De ontscheping te Rotter
dam zal 's ochtends on? 9 uur begin-
Ka'iA.e.ttj.e...
Uw kennis is een lamp, waaraan
velen hun kaarsen zullen opsteken.
