S)e CéidóeSoii/tamt
Absolute meerderheid voor de
Belgische C.V.P.
De Belgische
stembus sprak
Overtuigende
uitspraak
Nieuwe
atoomwapens
NU EEN HOMOGEEN KATHOLIEK
KABINET?
De communisten
Japan
in
Z.H. de Paus over sociale
problemen
„De oogkleppen wegnemen"
Engeland en het Schuman-plan
Ministerscomité
Europese Raad
bijeen
De gang van zaken
Indonesië
in
De toestand op
Ambon
Opvolger van
dr. Hirschfeld
Directeur: C. M. y. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
MAANDAG 5 JUNI 1950
41ste JAARGANG No. 11995
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd, f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm Telefoontjes f 1.50
I^U de uitslag van de Belgisdie ver-
kiezingen officieus bekend is
de latere officiële uitslagen kunnen,
vooral voor de Senaat, nog verras
singen opleveren vraagt men zich
natuurlijk op de eerste plaats af,
welk resultaat deze uitslag zal heb
ben op de terugkeer van de koning.
Al is de meerderheid van de Ka
tholieken nog zo klein, theoretisch is
het mogelijk, dat de C.V.P. een eigen
regering vormt en de koning terug
roept. Minister de Vleeschauwer
heeft reeds voorspeld, dat de vorst
op 1 Juli in Brussel terug kan zijn.
Vormt de C.V.P. een homogeen
Katholiek kabinet, dan kan zij de
Kamer van Volksvertegenwoordigers
de wet op het regentschap doen af
schaffen en Kamer en Senaat doen
verklaren, dat de toestand heeft op
gehouden, waarin de koning in de
onmogelijkheid verkeert de regering
uit te oefenen.
Het is echter de vraag of het ver
standig is, de koning naar België te
laten terugkeren met slechts de
steun van één enkele partij, die daar
enboven zijn grootste aanhang heeft
onder de Vlaamse bevolking.
Het koningschap krijgt daardoor
in België het stempel van een een
zijdige Vlaamse en Katholieke aan
gelegenheid. Degenen die dit willen
vermijden, zullen ongetwijfeld als
nog trachten tot een compromis te
komen, althans met de liberalen, die
hun gelederen geducht hebben zien
dunnen. De socialisten, die geprofi
teerd hebben van de halvering der
communistische partij, zullen wel te
veel noten op hun zang hebben. In
elk geval lijkt het niet onwaarschijn
lijk, dat ondanks verklaringen
van sommige Katholieke politici in
België, dat nu onverwijld een Ka
tholiek kabinet zal worden gevormd
alsnog op korte termijn onderhan
delingen worden aangeknoopt met
de twee andere partijen.
Ook koning Leopold zal slechts in
uiterste - noodzaak willen besluiten
als de koning van één enkele partij,
die slechts een absolute meerderheid
van enkele stemmen in Kamer en
Senaat zou hebben, naar België te
rug te keren.
Zo hebben de Belgische verkiezin
gen wel een oplossing van de ko
ningskwestie mogelijk gemaakt,
maar een overtuigende uitspraak is
het ook ditmaal niet geworden.
Het Amerikaanse leger maakt
plannen voor de vervaardiging van
atoomwapens, die door artillerie
kunnen worden afgevuurd en door
geleide projectielen kunnen worden
vervoerd, aldus heeft generaal Col
lins, chef-staf, in een radio-inter
view. verklaard.
Door dergelijke wapens die het
leger ter ondersteuning van zijn
operaties zou kunnen gebruiken,
zou ,,'n bijzondere nauwkeurigheid,
welke het tactische gebruik van de
atoombom mogelijk zal maken'
worden verkregen, een veel grotere
nauwkeurigheid dan mogelijk is met
atoombommen, die uit vliegtuigen
worden geworpen.
Generaal Collins zei voorts, dat
het leger ook „aanzienlijk succes'
had geboekt bij de ontwikkeling van
speciale anti-tank uitrusting.
DE MAUNA LOA IN WERKING.
Een eruptie van de krater Mauna
Loa op Honoloeloe heeft een enorme
lavastroom tengevolge gehad, die
reeds vijftien huizen en een kerk
heeft verwoest. Tot nu toe zijn twee
mensen vermist, maar men vreest,
dat in totaal dertig personen om het
leven zijn gekomen.
Terugkeer van de koning eerste programpunt
WOLGENS DE OFFICIEUZE UIT SLAG van de gisteren gehouden
verkiezingen in België heeft de C.V.P. (Katholieken) de absolute
meerderheid behaald in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Zij _be-
schikt thans over 107 zetels, hetgeen een meerderheid van twee zetels
betekent.
Wat de rechtstreeks gekozenen voor de Senaat betreft, heeft de C.V.P.
eveneens een meerderheid van twee zetels, doch om zich een goed beeld
te kunnen vormen van de juiste samenstelling van de Senaat, zal men
moeten afwachten hoe de samenstelling der 46 Provinciale senatoren en
der 23 gecoöpteerde senatoren is. In politieke kringen is men van oor
deel dat de C.V.P. in ieder geval in de Senaat een meerderheid van één
zetel zal hebben.
De Belgische socialisten hebben relatief de grootste winst te boeken.
Hun zetelaantal is volgens de officieuze gegevens in de Kamer gestegen
met 12, zodat zij nu op 78 zetels komen. De liberalen en de communis
ten zijn de verliezers. De liberalen verloren 8 zetels en beschikken thans
over 21, de communisten verloren er 6 en houden nog 6 zetels over.
De cijfers voor de Senaat zijn: C.V.P. 54 zetels (gelijk); Socialisten 39
zetels (winst 6); Communisten 3 zetels (verlies twee); Liberalen 10 ze
tels (verlies vier).
blijkt, dat de Katholieken vooruit
zijn gegaan in al die plaatsen, waar
bii de Volksraadpleging zich een
grote meerderheid heeft uitgesproken
voor de terugkeer van de koning.
Ook het ontbreken van Katholieke
scheurlijsten, zoals de Vlaamse Con
centratie, droeg blijkbaar in belang
rijke mate bij tot het boeken van een
vooruitgang. De Katholieken behaal
den in Vlaanderen 6 tot 7 procent
meer dan in 1949, in Wallonië 2 pro
cent meer.
De socialisten boekten hun succes
sen vooral in Wallonië, waar het
aantal stemmen, dat op hen werd
uitgebracht, steeg met 8 tot 9 pro
cent in vergelijking met 1949.
Uit de resultaten blijkt, dat de
stemmenwinst der socialisten vooral
afkomstig is van liberalen en com
munisten.
KONING LEOPOLD IS TEVREDEN
Koning Leopold is zeer tevreden
met de uitslag der verkiezingen, al
dus heeft een lid van de hofhouding
te Genève verklaard.
Pirenne, de secretaris des kenings,
houdt de koning voortdurend telefo
nisch op de hoogte van de stand. De
koning bleef tot in de morgen op
om de uitslagen af te wachten.
Socialisten profiteerden
van communistische
verliezen
De Belgische minister van binnen
landse zaken, Albert de Vleeschau
wer (C.V.P.) heeft verklaard, dat de
regering reeds morgen in handen
van één enkele partij zou kunnen
worden gelegd.
De ministers zullen morgen in ka
binetsraad bijeenkomen om de poli
tieke toestand te bespreken.
In C.V.P.-kringen wordt verno
men, dat het nationale bestuur van
deze partij besloten heeft geen voor
stellen te doen aan de liberale partij
om een katholiek-liberale regering
te vormen. De C.V.P. zou voorne
mens zijn een homogeen Katholieke
regering te vormen, die zich tot eer
ste taak zou stellen koning Leopold
naar België te doen terugkeren.
De definitieve samenstelling van
de Belgische Senaat zal pas bekend
zijn over een tiental dagen, wanneer
de Provinciale Raden de 46 provin
ciale senatoren zullen hebben aan
gewezen, tezamen met de 106 geko
zen senatoren, de 23 gecoöpteerde
senatoren zullen hebben benoemd.
Uit de binnengekomen uitslagen
De Japanse procureur-generaal
heeft meegedeeld, dat de regering
besloten heeft binnenkort een wets
ontwerp in te dienen tot het buiten
de wet stellen van de communisti
sche partij en de comrr/unisten in
het algemeen.
Intussen zal de regering gebruik
maken van de bestaande noodwet
ten.
De Japanse minister .zonder porte
feuille Senzo Higai verklaarde in
een door hem te Kofoe, ten Westen
van Tokio, gehouden toespraak, dat
Japan overweegt zijn politie te ver
sterken, „teneinde de in de laatste
tijd aan de dag getreden neiging der
Japanse communistische partij, om
zich van geweld te bedienen,, te be
strijden".
GOUVERNEUR VAN SURINAME
NAAR NEDERLAND
De gouverneur van Suriname, mr.
J. Klaasesz, heeft aan de Staten me
degedeeld, dat hij Maandag naar Ne"
derland vliegt voor dringende be
sprekingen in Is lands belang. Hij
keert op 23 Juni terug.
TT. H. paus Pius XII heeft Zaterdag in een toespraak tot de leden van
het internationale congres voor sociale studiën, dat te Rome bijeen
is, een beroep op het mensdom gedaan om „de oogkleppen weg te ne
men" en de sociale problemen der wereld recht in de ogen te zien. Hij
deed een beroep op alle krachten in de wereld, op kapitaal en arbeid, om
een einde te maken aan. de gesel van werkloosheid en sociale ellende, die
de voornaamste oorzaken van oorlog waren. Slechts samenwerking van
alle mensen van goede wil kan een einde maken aan deze misstanden,
die meer dan enige andere factor de verderfelijke koude oorlog aanwak
keren, zo zeide de Paus.
Paus Pius was verder van mening,
dat er reeds experimenten waren on
dernomen met massa-productie en
exploitatie, die de hulpbronnen der
aarde uitputten en hij laakte „het
bijna bijgelovige vertrouwen in de
wereldmarkt als een mechanisme
voor het in evenwicht brengen van
de economie. Ook het vertrouwen in
een welvaartsstaat achtte hij onge
grond, omdat het naar zijn mening
onmogelijk was iedereen in alle om
standigheden het noodzakelijke te
geven.
Z. H. de Paus verklaarde, dat rfien
de egoïstische vooroordelen van na
tionaliteit en klasse aan kant moest
zetten en gezamenlijk moest pogen
en ieder voor zich zijn bijdrage moest
geven in grondstoffen, kapitaal of
arbeid. Tenslotte moest iedereen, die
tot deze poging bijdroeg de hulp van
de Kerk op prijs stellen.
De Pau9 waarschuwde tegen de
mogelijkheid, dat „de arbeidende
klasse valt in de fouten van het ka
pitaal, dat de productiemiddelen aan
de individuele producent heeft ont
nomen en overgedragen aan de ver
antwoordelijkheid van naamloze col-
Geleide economie oorzaak van
alzijdigheid
f^PTIMISME HEERST TE PARIJS ondanks het besluit van Engeland
om niet deel te nemen aan de besprekingen over Schuman's staal-
en kolenplan, terwijl Nederland, België, Luxemburg, West-Duitsland en
Italië Zaterdag officieel hun toezegging gaven. Na de nota- en gedach-
tenwisseling tussen Londen en Parijs is er geen sprake van een crisis
sfeer tussen beide hoofdsteden Frankrijk heeft een permanente Frans-
Britse verbindingscommissie voorgesteld, welk denkbeeld te Londen
zeer gunstig is ontvangen. Zo zal G root-Brittannië, zo al niet formeel,
dan toch de facto als waarnemer aanwezig zijn bij de zeslandenconfe-
rentie, die vermoedelijk op 20 Juni zal beginnen.
LECTUUR, DANK ZIJ HET RODE
KRUIS. Het zijn niet alleen de
patiënten in de ziekenhuizen en sa
natoria, die door het Nederlandse
Rode Kruis, in samenwerking met
de NTWIN, van lectuur worden
voorzien; ook de thuisliggenden
worden niet vergeten. Verlangend
liggen de thuis-patiënten naar de
post uit te zien, en groot is de vreug
de, wanneer de postbode hun een
bundeltje tijdschriften namens het
lectuurdepöt van het Nederlandse
Rode Kruis overhandigt.
In Engeland zal de regering het
nodige te horen krijgen over haar
afwijzende houding, doch men .ver
wacht niet, dat het op een kabinets
crisis zal uitlopen.
Winston Churchill zal aandringen
op een spoedig debat over het plan-
Schuman wanneer het Lagerhuis op
13 Juni weer bijeenkomt, verneemt
Reuter. Woensdag zal de conserva
tieve leider reeds in het openbaar
zijn standpunt bepalen in een rede
op het conservatieve-vrouwencon-
gres.
Een dag eerder echter zal het vol
ledige Britse kabinet zich met de
Frans-Britse impasse bezighouden.
Premier Attlee keerde gisteren terug
van vacantie in Frankrijk en het
wordt waarschijnlijk geacht, dat hij
vóór Dinsdag zijn kabinet bijeen zal
roepen om, zoals Reuter het noemt,
de dramatische gebeurtenissen van
de afgelopen week aan een onder
zoek te onderwerpen.
Leidende conservatieven noemden
het tegenover Reuter rampzalig, dat
Engeland er niet in geslaagd was,
een formule te vinden om toch aan
de discussie te Parijs deel te nemen.
Men meende, dat Engelands prestige
hieronder heeft geleden en dat de
bereidheid van Europa om de leiding
van Groot-Brittannië te aanvaarden,
is verminderd.
Een conservatieve persoonlijkheid
verklaarde: „Het is uiterst gevaar
lijk koud water te storten op een
plan, dat de geestdrift opwekt van
de Westelijke naties, door de schijn
te wekken zich terzijde te houden
en door niet aan de uitvoerige be
studering ervan deel te nemen."
DE KERN DER KWESTIE.
De „Reynod News", een Brits
blad, dat de socialistische regering
steunt, schrijft onder meer:
„De in te stellen internationale
gezagsautoriteit, die op haar gebied
oppermachtig zal zijn, zal worden
samengesteld uit mannen, die door
drenkt zijn in de op alleen heer
schappij gerichte traditie van de Eu
ropese steenkool- en staalkoningen.
En deze industriële leiders worden
in alle deelnemende landen, behal
ve in Engeland, gesteund door rege
ringen, die haar hart verpand heb
ben aan het particuliere initiatief.
Deze regeringen geloven niet in con
trole en planmatige opzet, die nood
zakelijk zijn voor een zich uitbrei
dend economisch stelsel".
De (Conservatieve) „Sunday Des
patch" meent: „De mening wint hoe
langer hoe meer veld, dat de wer
kelijke reden van Engeland, om niet
aan de komende besprekingen over
het plan-Schuman te willen mee
doen, op ideologisch terrein is gele
gen en dat zij moet worden toege
schreven aan de vrees der Britse re
gering, dat toetreding in strijd zou
komen met het programma van ge
leide economie, dat de Britse socia
listische partij wil toepassen."
BENOEMINGEN
BISDOM HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tto:
Pastoor te Monster, de weleerw.
heer W. J. J. M. va nden Berg; te
Wijk aan Zee, de weleerw. heer C.
Pouw, die kapelaan was te 's Gra-
venhage (H. Familie).
Ko-weCtje.
Wie veel dragen kan, hem wordt
veel op de schouders gelegd.
lectieve industrieën".
Het zwaarste probleem, dat „als
een nachtmerrie drukt" op de oude
industrielanden, noemde de Paus de
werkloosheid. Hij deed daarom een
beroep op de nieuwe industrielanden
om de fouten van het economische
liberalisme der vorige eeuw te ver
mijden.
„Een maatschappelijke politiek",
vervolgde de Paus, „die in overeen
stemming is met de leer der Kerk,
gesteund wordt door organisaties,
waardoor de stoffelijke en geestelij
ke belangen van het volk worden ge
waarborgd en die is aangepast aan de
huidige levensomstandigheden, be
hoort door iedere ware Katholiek,
zonder uitzondering, te worden ge
steund.
Op het gebied der maatschappelij
ke economie gaat het er thans voor
al om de productie aan de consump
tie aan te passen, waarbij op ver
standige wijze rekening dient te wor
den gehouden met de behoeften en
de waardigheid van de mens. De op
lossing moet niet worden gezocht in
de volkomen zelfverzekerdheid, wel
ke tot uiting komt in de neo-Kan-
tiaanse critiek op de „wetten van de
markt", of in de even kunstmatige
formule van „volledige werkgelegen
heid". Het is dit probleem, waarvan
wij gaarne zouden zien, dat het de
volledige aandacht kreeg van de
theoretici en practici der katholieke
sociale beweging", aldus de Paus.
VERKIEZINGEN IN BELBIë.
Voor de derde maal in één jaar is de
bevolking van België Zondag ter
stembus getogen.
Koningin Elisabeth verldat het
stemlokaal in een school bij het
kasteel te Laeken, waar zij haar
stem uitbracht.
Het ministercomité van de Raad
van Europa, is Zaterdag te Parijs bij
eengekomen om de resultaten te be
spreken van de vergadering, die de
vertegenwoordigers van de ministers
op 18 Mei te London met de ver
tegenwoordigers der consultatieve
vergadering hebben gehouden.
In kringen, die in nauw contact
staan met de Raad van Euro-pa,
werd later vernomen, dat het minis
terscomité zijn goedkeuring heeft
gehecht aan het beginsel van een in
te stellen gemeenschappelijk comi
té, waarin zowel vertegenwoordigers
van het ministercomité, als van de
consultatieve vergadering zitting zul
len vijf leden van het ministersco
mité en zeven van de raadgevende
vergadering, waaronder de voorzit
ter Paul Henri Spaak, zitting heb
ben
Voorts heeft het ministercomité,
naar verluidt, overeenstemming be
reikt over de voornaamste punten
van het rapport, dat het aan de
raadgevende vergadering zal voor
leggen.
Het ministercomité zal op drie
Augustus a. s. wederom en wel te
Straatsburg, bijeen komen. Op deze
vergadering zal worden gesproken
over de toelating van West-Duits
land en het Saargebied als toege
voegde leden (d. w. z. leden die niet
in het ministerscotnité zijn vertegen
woordigd) tot de Raad van Europa.
De plaatsvervangers der ministers
zullen ongeveer zes weken voor de
ministers bijeen komen, teneinde
het aan de raadgevende vergadering
uit te brengen rapport op te stellen.
Critiek van de „Times"
De „Times" van Zaterdag levert
critiek op het plan om „de Indonesi
sche archipel met haar vele culturen
en rassen om te zetten in een unita-
ristische staat onder beheer van Ja
va". „Er zullen misschien geldige ar
gumenten zijn om het aantal deel
staten, dat erkend werd in de voor
lopige federale grondwet, te vermin
deren", aldus het blad in een hoofd
artikel. „Voor de drastische aard van
de veranderingen, die thans bestu
deerd worden, echter, en de metho
den van de sterke arm, die thans ge
bruikt worden om de weg daartoe te
bereiden, kan niet gemakkelijk een
verontschuldiging worden gevonden.
De Indonesische leiders zullen onge
twijfeld hun eigen onafhankelijke
weg volgen. Toch zouden zij kunnen
luisteren naar het vriendschappelijke
advies van Nehroe, die thans op weg
naar Indonesië is. Hij kan hen mee
delen, hoe India enige van de moei-
Distributie van Sago
De vertegenwoordiger van de „Re
pubiek Zuid-Molukken", dr. Nikiju-
luw, deelt mede bericht te hebben
ontvangen dat het hoofdvoedsel op
Ambon, nl. sago, wordt gedistribu
eerd, hetgeen hij een bewijs acht,
dat de toestand ernstig is en men
de consequenties daarvan onder
ogen ziet.
In dit verband heeft hij zich op
nieuw tot het Internationale Rode
Kruis te Genève gewend met het
verzoek of deze organisatie hem op
korte termijn kan berichten of zijn
onderzoek gereed is en op welke
wijze het de bevolking der Zuid-
Molukken kan helpen.
lijkheden overwon, waartegenover de
Indonesiërs evenals alle naties ge
steld moeten zijn, als zij de drempel
der vrijheid overgaan: Als goede
vriend van het Indonesische nationa
lisme zal iedere raad, die hij geeft
van gewicht zijn. De zaken in Indo
nesië zijn zeker zeer verkeerd ge-
gaan, als een leider van het. kaliber
van Sjharir buiten het politieke leven
blijft, omdat politieke en constitutio
nele escapades energie verbruiken,
die gericht zou moeten worden op de
dringende taken van economisch en
sociaal herstel", aldus de „Times".
De heer Lamping
genoemd
Als opvolger van dr. H. M. Hirsch
feld, de hoge commissaris van Ne
derland in Indonesië, wordt in wel
ingelichte kringen in Den Haag ge
noemd de heer A. Th. Lamping, bui
tengewoon gevolmachtigd ambassa
deur van Nederland in India. Aldus
meldt „Trouw"
De heer Lamping is 57 jaar oud en
heeft zich in 's lands dienst voorna
melijk op internationaal economisch
terrein bewogen. Van 1932 tot 1945
was hij directeur van de Handelsac-
coorden en plaatsvervanger van de
directeur-generaal van Handel en
Nijverheid. Na de bevrijding ver
toefde de heer Lamping enige tijd te
Londen als gevolmachtigd minister.
Van 1946 tot 1947 was hij Neder
lands gezant te Boekarest, In laatst
genoemd jaar volgde zijn benoeming
tot ambassadeur in Delhi.