'n Verbannen pastoor,
die naar Lisse kwam
De toekomst van
Radio-zender „Anno Santo''
van de Paus overgedragen
Katholieke vacantiehuizen
en jeugdherbergen
Ook kerftabak
gedrukt
M.M. de
JConingifi
vraagt steun
voor het
Rode Kruis
de BIESBOS
3ta*te
ZATERDAG 20 MEI 1950
OE LËIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
94.lcAiedem.iie tuin £tile
[JET KERKJE, DAT PASTOOR VAN DER HOVEN BIJ ZLJN KOMST
TE LISSE ER VOND, was oud en bouwvallig, evenals de pastorie.
Versleten noemt aartspriester Gerving het oude schuurkerkje aan de
Achterweg te Lisse. En geen wonder, want het was nog altijd het oude
schuilkerk je, waar de eerste pastoor van Lisse na de reformatie zich
had gevestigd. De statie zelf telde in die tijd 590 communicanten en
mocht genoemd worden onder de plattelandsstaties. Pastoor van der
Hoven zou pastoor van der Hoven niet geweest zijn, als hij, na zijn komst
te Lisse, niet onmiddellijk begonnen was met zijn pogingen Lisse een
nieuwe kerk te geven. Hij slaagde en bouwde een nieuw kerkgebouw
dichter bij het dorp. Reeds op 30 Juni 1842 kon de eerste steen gelegd
worden en op 19 September 1843 was de kerk klaar en werd zij door
Mgr. van Wyckerslooth geconsacreerd. De klok in de toren was al in
Maart van dat jaar gewijd. Enkele dagen na de wijding van de kerk kon
ook het eigen katholiek kerkhof worden ingezegend.
Na het ontslag van pastoor van der
Hoven kreeg hij een opvolger in de
persoon van Joannes Hillegardus
Deekens, die in 1800 te Amsterdam
werd geboren en in 1829 zijn pries
terwijding ontving. Hij was kapelaan
te Sassenheim en daarna pastoor te
Bovenkarspel en te Kudelstaart. In
1865 werd hij rustend en bleef te
Lisse wonen, waar hij op 28 Juni
1867 gestorven is. Merkwaardig is,
wat Gerving en de vice-superior
over hem schrijven in hun verslag
van de Missie; zij vertellen, dat hij
te Bovenkarspel, een zeer kleine sta
tie van toen maar 370 communican
ten, zeer bemind was en noemen
hem een goede pastoor, die „assez
versé en chirugie" was.
DE ONTVANGST WAS KOEL.
De volgende pastoor van Lisse
was Ar noldus Heuvels, te Warmond
geboren in 1814 en priester gewijd
te Oegstgeest in 1842. Eerst was hij
een paar jaar kapelaan te Ouderkerk
toen hij met Mgr. Jacobus Grooff
naar Nederlands Oost Indië trok en
in April 1845 daar aankwam. Mgr.
Grooff was Apostolisch Vicaris van
Ned. Indië en wees kapelaan Heu
vels Semarang aan tot zijn stand
plaats.
Met Mgr. Grooff, waren, behalve
kapelaan Heuvels nog drie priesters
meegegaan. Zij vertrokken van Den
Helder met het zeilschip Maria Su
sanna Hendrika. Op de avond van
het vertrek was er een zware mist
en hun boot liep op een ander schip",
maar de schade was niet groot en
kon in Engeland hersteld worden.
Verder verliep de reis zonder onge
lukken. De ontvangst te Batavia was
koel en voor de missionarissen een
eerste grote teleurstelling.
Vooral door tegenwerking van de
regering ontstond de ene moeilijk
heid na de ander en hoewel de rege
ring weigerde verlof te geven voor
de benoeming van Arnoldus Heuvels
tot pastoor te Semarang, zond Mgr.
Grooff hem er toch heen als aposto
lisch missionaris, vermijdend hem de
titel van pastoor of kapelaan te ge
ven.
Inmiddels zag de Vicaris zich ge
noodzaakt enkele priesters, in Ned.
Indië werkzaam, te suspenderen,
maar deze maatregel stuitte op ver
zet bij de regering, die meende, dat
zij alleen macht had over het benoe
men en ontslaan van geestelijken.
Heuvels had opdracht gekregen aan
van deze gesuspendeerde geestelij
ken de suspensiebrief te overhandi
gen, maar hij werd door de gesus
pendeerde pastoor, die zich sterk
voelde door de houding van de rege
ring, uitgelachen en uitgescholden.
De kerk van Semarang werd ge
sloten, waartegen de Ap. Vicaris bij
de gouverneur-generaal protesteer
de, die evenwel van mening was, dat
zijn protest niet gegrond was, omdat
Mgr. Grooff onkoloniaal te werk
was gegaan en beter had gedaan,
wanneer hij in plaats van de gees
telijken te suspenderen zonder over
leg met het gouvernement, gepoogd
had hen met zachtheid te verbete
ren. De katholieken waren op de
hand van de Vicaris en van pastoor
Heuvels, uitgezonderd een groepje,
die zich „denkende katholieke chris
tenen'' noemden. Het conflict liep
zo hoog, dat de gouverneur eiste, dat
Mgr. Grooff binnen 14 dagen Java
zou verlaten en met hem ook de
meegekomen priesters, onder wie
pastoor Heuvels.
ZIJ WERDEN ZONDER MEER
VERBANNEN.
Toen zij weigerden vrijwillig te
gaan, werden zij zonder meer ver
bannen en op 2 Februari 1846 ver
trokken zij met de boot „Java's wel
varen", het land uitgezet, omdat de
gouverneur-generaal meende, dat zij
gevaarlijk waren voor de rust in de
kolonie.
In Nederland wist de regering niet
goed, wat met de kwestie aan te
vangen, vooral, toen bleek, dat de
publieke opinie op de hand was van
de bannelingen en de pers er zich
mee ging bemoeien, en ook een niet-
katholiek blad de manier van doen
van de Indische regering onpolitiek
en als funest veroordeelde.
Vooral onder de katholieken hier
was de verontwaardiging groot, die
zich openbaarde in vele manifesta
ties, bij gelegenheid van bezoeken,
die Mgr. Grooff hier en daar bracht.
Arnoldus Heuvels ging niet terug
naar Java, maar werd kapelaan te
Amsterdam in de Franse kerk en
daarna in Den Haag in de Sint Ja-
cobskerk, In 1850 werd hij pastoor
te Schagen, waar hij met ernorme
werkkracht heeft gewerkt en er
voor zorgde, dat in zijn kerk een
missie werd gegeven door de Re
demptoristen, de eerste missie in het
noorder-kwartier van Holland. Hij
was van plan te Schagen ook een
nieuwe kerk te bouwen, maar, gaf
die plannen op, toen het bleek, dat
de kerkelijke overheid het beter
oordeelde, daarmee nog wat
wachten. Pastoor Heuvels beperkte
zich toen met zijn kerkje, dat te
klein was geworden, wat te vergro
ten, en met het sluiten van de missie
kon ook de vergroote kerk met een
klein torentje en het eigen kerkhof
worden ingezegend.
Intussen was er een verandering
gekomen in de parochie Edam;
daar werd Volendam van Edam
afgescheiden en tot zelfstandige
parochie gemaakt. Pastoor Heu
vels had verzocht daar pastoor
te mogen worden en zo werd hij
op eigen verzoek in 1860 de eer
ste pastoor van Volendam. Hij
bleef er maar drie jaar en werd
in 1863 pastoor te Zierikzee, van
waar hij in 1865 werd benoemd
tot pastoor te Lisse, waar hij de
katholieke school stichtte.
Zwaarder last dan
voor sigaren
Het mag wel eens onder de alge
mene aandacht worden gebracht, al
dus een memorandum opgesteld door
het Bureau voor de Kerftabakindus
trie, dat behalve in de sigarenindus-
trie ook de toestand in de kerftabak
industrie allesbehalve rooskleurig is.
De teruggang in de afzet der ta
bakverwerkende industrie heeft er
toe geleid, dat het overgrote deel der
werktabakfabrieken slechts een frac
tie variërend van 10 pet. tot 25 pet.
van de vroegere omzet behield en
een gedeelte zelfs gesloten werd.
De thans voor de kerftabakproduc
ten van kracht zijnde accijnsheffing
betekent een ondraaglijke last en
gaat verhoudingsgewijze verre uit
boven die van de sigaren- en sigaret
tenindustrie. In 1939 kostte een kg.
werktabak 1.84, thans 12.76. Dat
is dus ongeveer 7 maal zo duur, ter
wijl de sigaren thans 4 y. maal zo
duur en de sigaretten thans 3 y2
maal zo duur zijn als in 1939. In
1939 was in de kostprijs van 1 kg. ta
bak 0.42 accijns begrepen. In de
huidige prijs van 12.76 bevindt zich
5.10 aan accijns, dus ongeveer 12
maal zo veel. De accijnsheffing voor
sigaren is 9 maal die van 1939, die
voor sigaretten 4 y7 maal.
Indien de regering zou overgaan
tot een accijnsverlaging van sigaren
en senorïïas acht de kerftabakindus
trie het onvermijdelijk dat ook voor
de kerftabak een daarmede evenre
dige verlaging van accijns wordt af
gekondigd. 1
De Katholieke Vacantieherber-
gen-Centrale, waarvan de sta
tuten dezer dagen bisschoppe
lijk werden goedgekeurd, heeft
ten doel, leiding en voorlichting
te geven bij het Katholieke va>
cantiehuizen- en jeugdherber-
genwerk in Nederland, om zo
doende mede te werken aan een
goede vacantiebesteding van de
katholieke jeugd van Nederland.
Wanneer men weet, dat er verle
den jaar 1200 kamphuizen geregis
treerd waren en bedenkt, dat in tal
loze boerderijen zonder registratie
gelegenheid wordt geboden tot nacht
verblijf aan de trekkende jongeren,
zal men terstond inzien, dat de ge
varen voor de jeugd, die in vacantie
op trektocht gaat, legio zijn.
Bij de jongeren in de grote steden
en industriecentra is de hunkering
naar lucht, licht, zon en vrijheid,
waarvan zij thuis practisch geheel
verstoken zijn, meestal zo groot,
dat elke gelegenheid wordt aange
grepen, om er op uit te gaan.
De Katholieke Vacantiehuizen en
Jeugdherbergen Centrale, de K.V.C.,
tracht de vele en grote gevaren voor
de trekkende jeugd tot het minimale
te beperken, door het openstellen van
R.K.Vacantiehuizen en Jeugdher
bergen, die door haar worden geleid
en gecontroleerd. Zij zorgt er voor,
dat er in de bij haar aangesloten te
huizen goede leiding aanwezig is.- zij
weert elementen, waarmee katho
lieke ouders hun kinderen niet wil
den doen verkeren.
Om tot haar tehuizen en jeugdher
bergen toegang te hebben, moet men
K.V.C.-lid zijn. De hieraan verbon
den kosten zijn zo laag mogelijk ge
steld.-De jaarlijkse contributie be
draagt 2.50, voor het tweede lid uit
hetzelfde gezin 2, voor het "derde en
volgende 1.50. Leden van Katho
lieke jeugd- en jeugdstandsorganisa-
ties, aangesloten bij de Katholieke
Jeugdraad, betalen eveneens slechts
1.50 aan jaarcontributie. Een lid
maatschapskaart wordt alleen ver
strekt, nadat de ouders en de paro
chiegeestelijkheid of een uit anldere
hoofde aangewezen zielzorger hun
goedkeuring hieraan hebben gehecht.
Nog in het vacantiesceizoen 1950
zullen voldoende K.V.C.-vacantiete-
huizen en jeugdherbergen geopend
zijn, om de duizenden leden onder
dak en gezonde ontspannnig te bie
den.
Deze tehuizen zullen door het K.
V.C-embleem wohden gekenmerkt,
terwijl binnenkort de K.V.C.-gids
1950 verschijnt, waarin zij worden
vermeld met nauwkeurig adres enz.
Het spreekt vanzelf, dat de K.V.C.
uitsluitend verantwoording kan aan
vaarden voor die tehuizen, die het voordeligste oplossing.
K.V.C.-embleem mogen voeren.
De bij de K.V.C. aangesloten va
cantiehuizen en jeugdherbergen zul
len in advertenties enz. dit stedds
vermelden, zodat men zeker weet,
dat in deze tehuizen een verant
woorde, katholieke leiding aan de
trekkende jongeren wordt geboden.
Twintig jaar achterstand inhalen
is geen kleinigheid. Toch blijkt, dat
wij daartoe in staat zullen zijn, al
was het alleen reeds uit het feit, dat
deze zomer 32 K.V.P.-jeugdherbergen
en vacantiehuizen zullen zijn open
gesteld.
Met Pinksteren zullen er hiervan
16 geopend zijn, o.a. Huis ter Heide,
jongens; Hoenderlo, jongens en meis
jes; El ten, jongens; Valkenburg,
meisjes; Oisterwjjk, meisjes; Schaars-
bergen, jongens; enz.
De overige 16 zullen in de loop van
Juni worden geopend, terwijl de K.
V.C. nog steeds werkzaam is, om dit
aantal snel uit te breiden.
Volledige lijst van jeugdherber
gen, inlichtingen over lidmaatschap
en tarieven, wohdt op aanvrage gra
tis toegezonden door de K.V.C.,
Lange Putstraat 44, 's-Hertogen-
bosch.
O VER VEEN BLIJFT
WAARSCHIJNLIJK MEDISCH
CENTRUM DER MARINE.
In de oorlog werd het marine-hos
pitaal te Den Helder verwoest. Twee
jaar geleden kreeg de marine echter
gelegenheid om in huize „Duin-
lust" te Overveen voor drie jaar en
enkele optie-jaren te huren.
Het complex werd grondig geres-
tureerd en zoveel mogeijlk dienstig
gemaakt voor hospitaal. Ruim een
half millioen gulden werd aan op
knappen en inrichten ten koste ge
legd.
Intussen is dit hospitaal tevens
medisch-wetenschappelijk centrum
van de gehele Nederlandse Marine
geworden. In de operatiezaal worden
alle denkbare operaties verricht, alle
poliklinieken zijn er aanwezig en
het laboratorium zowel als de rönt-
genafdeling kunnen gelijk gesteld
worden met die van een universi
teit.
Naar de „N. Rott. Crt." verneemt
worden thans onderhandelingen ge
voerd tussen het Rijk en de St. Lam-
bertusstichting te Bloemendaal, eige
naresse van huize Duinrust, tot koop,
resp. verkoop van het gehele, zo
fraai gelegen, complex. Te Den Hel
der zal geen nieuw hospitaal verrij
zen en daar de Marine overal in het
Westen van het land is verspreid,
acht men in deskundige kringen een
definitieve vestiging te Overveen de
Tijdens een indrukwekkende
audiëntie heeft Z. H. de Paus de ma
quette van de zender „Radio Anno
Santo" in ontvangst genomen van de
vertegenwoordigers van de Katho
lieken van Nederland.
Het enthousiasme onder de ruim
elfhonderd Nederlanders, die het
voorrecht hadden bij deze bijzondere
audiëntie aanwezig te zijn, was zo
groot, dat zij door de afsluiting heen-
braken.
Onder de talrijke Nederlanders, die
de komst van de Paus afwachtten,
bevonden zich de Monsignori J. P.
Huibers, Jos. Baeten en Olav Smit,
de drie ministers J. R. v. Schaik, J.
v. d. Brink en F. J. Th. Rutten, de
gezant bij de Heilige Stoel, jhr. van
Weede, in ambtsgewaad, Ridder de
van der Schueren en dr. F. Houben,
de beide commissarissen van de Ko
ningin.
Toen Z. H. de Paus binnentrad
weerklonk een driewerf „Hoera"
door de gewelven. Hierna hield mi
nister J. R. H. v. Schaik, de voorzit
ter van het stichtingscomité „Radio
Anno Santo" een korte toespraak in
het Duits, waarin hij de Paus vroeg
Hevige winkelbrand
te Apeldoorn
Een brand, welke zich met enorme
snelheid uitbreidde, heeft in de af
gelopen nacht in de Hoofdstraat te
Apeldoorn drie grote winkelpanden,
waarvan twee het warenhuis de
Bijenkorf vormden en het andere
het kledingmagazijn van de firma
Kreymborg volkomen in de as ge
legd.
Tegen elf uur ontdekte een passe
rende militair vlammen in het ach
tergedeelte van de winkel van
Kreymborg, Hij waarschuwde on
middellijk de brandweer, doch toen
deze arirveerde had het vuur zich
reeds aanzienlijk uitgebreid.
Hoewel direct zoveel mogelijk slan
gen werden uitgelegd, had men aan-
ankelijk met onvoldoende waterdruk
te kampen en het was pas tegen half
twaalf dat men in staat was het vuur
krachtig te bestrijden. Doordat de
pompinstallaties door modder ver
stopt raakten gelukte het niet zoals
eerder was gemeld om water uit de
Grift te halen.
Intussen was het kledingmagazijn
een vuurzee geworden waaruit kol
kende laaiende vlammen aan alle
kanten brullend een weg zochten.
Van de tegenover liggende winkels
in de vrij smalle straat sprongen de
etalageruiten en een ogenblik dreig
de, door de enorme hitteuitstraling
en de vonkenregen de brand zelfs
over te zullen slaan.
Dit wist de brandweer te voorko
men, maar ondanks alle inspanning
gelukte het niet aan de zijwaartse
uitbreiding paal en perk te stellen.
Spoedig werd ook het achterhuis
van het nieuwste gedeelte (het meu
belmagazijn) van de Bijenkorf door
do vlammen aangegrepen en toen
was het nog slechts een kwestie van
korte tijd of ook dit pand was in een
vuurzee herschapen.
Een stortvloed van bluswater ver
mocht niet de vlammen zichtbaar te
beperken.
Ook het volgende pand, het oud
ste gedeelte van de Bijenkorf, of zo
als het genoemd wordt de Bijenkorf
I. werd te ongeveer middernacht door
het vuur bereikt.
Intussen was, behalve het volledige
brandweermateriaal van Apeldoorn
en de naaste buurdorpen ook
tweetal ladderwagens van Arnhem
en Deventer in actie gekomen,
ongeveer 1 uur was het zover dat ook
de Bijenkorf I volledig in vlammen
was opgegaan.
Pas te circa 2 uur kon men "eg
gen dat de brand was bedwongen en
konden de eerste wagens inrukken.
De aangerichte schade is op dit
moment nog niet nauwkeurig fe
schatten doch gaat zeer waarschijn
lijk, inclusief de panden, een bedrag
van V/l millioen gulden te boven.
Zowel de panden als de inventaris
waren verzekerd.
CADEAUSTELSEL IN DE
MELKHANDEL VERBODEN.
Sedert de opheffing van de melk-
rantsoenering steekt het zg. cadeau
stelsel hier en daar in de melkhan
del de kop op. Hier geeft men ca
deaubonnen voor uitstapjes, elders
geeft men kartonnetjes, waarvan een
bepaald aantal recht geeft op een
zakje snoep enz. Een en ander is aan
leiding voor het bedrijfschap voor
zuivel het cadeauverbod voor de
melkhandel, dat tot nu toe alleen in
het Westen van het land gold, uit te
breiden tot het gehele land.
Het Nederlandsehe Rode
Rode Kruis organiseert ge
durende veertien dagen
door het gehele land een
inzamelingsactie. H.M. Ko
ningin Juliana schreef
hiervoor nevenstaande aan
beveling.
SOESTDIJK
/O i-t-7 h-t-éLt-K
•jCcTe-oU, r» 4£i»-w-c_cC<^. CLAjl+I
eLe-a o-ó WQ (j-'-d
hea\. luittvct., r*. ten <2 X_/
het geschenk te willen aanvaarden
van het Nederlandse volk, dat hier
mee de Heilige Vader in de gelegen
heid wil stellen de stem van het Va-
ticaan luider en krachtiger in de
aether le doen weerklinken. Aan het
slot vroeg minister van Schaik de
Apostolische zegen voor het hele Ne
derlandse volk.
Paus Pius XII antwoordde, dat Hij
het geschenk met grote vreugde aan
vaardde. Hij verklaarde, dat Neder
land met het geschenk het „aposto
laat van het woord verricht". De gro
te duisternis van de moderne tijd,
aldus de Paus, is de demonie van
de haat, die de wereld op een ver
schrikkelijke wijze verwondt. Hier
tegenover moet staan het apostolaat
van vergeving. De Nederlanders, zo
zeide de Paus, hebben een aan God
gevallig geloof, waarmee zij onaf
gebroken scheppend werk doen, om
het Heilig Geloof te verbreiden. De
Paus noemde het geschenk van het
Nederlandse volk een prachtig sym
bool hiervan. De Heilige Vader
wenste Zijn Apostolische Zegen te
geven aan het Nederlandse Episco
paat, aan alle Nederlandse priesters,
aan het Comité van de stichting Radio
Anno Santo en aan het hele Neder
landse volk.
Na zijn dankwoord daalde de Hei
lige Vader van zijn troon af om de
Nederlandse ministers en de leden
van het Comité te begroeten. Toen
de Paus Zich daarna wendde tot de
tien Nederlanders („de Tien van Ra
dio Anno Santo") die het Nederland
se volk vertegenwoordigen, en aan
ieder van hen een geschenk aanbood,
braken talrijke Nederlanders, die
opeen gepakt stonden, door de afzet
ting heen.
VERLICHTE LOONBELASTING
OVER VAC ANTIEBONNEN
Voor de heffing van de loonbelas
ting over vacantiebonnen is een te
gemoetkomende regeling getroffen.
Met ingang van 1 Juni 1950 kan de
waarde van deze bonnen gesteld
v/orden op drie kwart van de nomi
nale waarde, afgerond naar boven
op een veelvoud van 5 cent. De waar
de van bijvoorbeeld een bon van
2.50 wordt dus voor de loonbelas
ting gesteld op 1.90.
BADINGS OPERA „DE NACHT
WACHT".
Geen onverdeeld succes in België.
In de Koninklijke Vlaamse Opera
te Antwerpen is dezer dagen de we
reld-première gegaan van de opera
„De Nachtwacht", muziek van Henk
Badings en tekst van Tom Bouws.
Maar blijkens enkele Belgische pers
stemmen is de vertoning geen on
verdeeld succes geworden. Wij kun
nen dat niet beoordelen, omdat deze
nieuwe opera nog niet in eigen land
is vertoond, ofschoon ze reeds mid
den in de oorlog is tot stand geko
men.
Want in Juni 1942, 300 jaar na de
voltooiing van Rembrandt's grote
doek „De Nachtwacht" ontving Tom
Bouws, thans medewerker van de
K.R.O., opdracht van de toenmalige
leider van de Kameropera een li
bretto te schrijven met als onder
werp de periode in Rembrandts le
ven, waarin dit vermaarde schilderij
was ontstaan. De musicus Henk Ba
dings heeft de tekst gecomponeerd,
daarbij alle theorie over boord ge
worpen en zijn muzikale instuitie als
richtsnoer genomen. Het was niet
zijn bedoeling, de geniale schilder
uit te beelden, hetgeen in opera-
vorm zeer moeilijk is. Vóór alles
heeft hem geboeid de menselijke
tragiek, zoals die zich in het leven
van Rembrandt heeft voltrokken bij
het schilderen van zijn vermaarde
Nachtwacht.
Het departement van Volksvoor
lichting en Kunsten tijdens onze on
derdrukking heeft het libretto be
kroond en de Nederlandse Omroep
uit die dagen bereidde een verklan
king van Badings opera voor. Naar
ons weten is het daar nooit van ge
komen; doch wij bezitten de herin
nering aan tekst en muziek in de
vorm van nummer 19 in de theater-
reeks, in 1944 verstrekt door de uit
geverij Opbouw.
VOGELPEST IN BERKEL EN
RODENRIJS.
Bij de pluimveehouder Van der
Burg in Berkel en Rodenrijs is vo
gelpest geconstateerd. De hoender
stapel van 600 stuks is afgemaakt.
ONTPLOFFING OP DE
„ZUIDERKRUIS"
Tijdens werkzaamheden in de^na-
ohinekamer van het troepentrans
portschip „Zuiderkruis", dat aan de
Lloydkade te Rotterdam ligt, heeft
gistermiddag een ontploffing plaats
gehad, waarvan de aard nog niet kon
worden vastgesteld. Er ontstond een
steekvlam en hierdoor werden vijf
personen gewond, n.l. de 49-jarige
J. H. W. Schout de 48-jarige J,
Kramer, de 52-jarige C. de Cocx, de
62-jarige J. Worms, allen wonende te
Rotterdam en de 19-jarige W. Groe-
neveld uit Arnhem. Zij moesten met
brandwonden aan gelaat en handen
in een ziekenhuis worden opgeno-
OUDSTE MAN VAN NOORD- HOL
LAND OPGEWEKT UIT
ZIEKENHUIS
De 101-jarige „Opa" v. Leeuwen,
de oudste man van Noord-Holland,
die op zijn hoge leeftijd onlangs nog
een blindedarmoperatie met goed
gevolg onderging maar sinds enkele
weken weer in het Diaconessenhuis
was opgenomen wegéns een lever
ziekte, is gistermorgen monter en
opgewekt uit het ziekenhuis ontsla
gen. Hij zal thuis nog rust moeten
houden.
Door de St Elizabethsvloed in
1421 ging het veengebied van de
Grote of Hollandsche Waard verlo
ren en ontstond de Biesbosch. Het
spreekt wel vanzelf, dat wanneer in
ons land gedacht wordt aan gebie
den, die door drooglegging of ont
ginning, vruchtbare cultuurgrond
kunnen opleveren, ook aan de Bies
bosch wordt gedacht. Intussen le
vert de uitvoering van de plannen
tot afsluiting van de Biesbosch gro
te moeilijkheden en bezwaren op.
Bij de huidige waterstaatkundige
toestand in het Zuid-Westen van
ons land speelt immers de Bies
bosch een rol van betekenis. Het
stormvloedwater vindt in de Bies
bosch n.l. een bergingskom, zonder
welke, bij de bestaande hoogte van
de dijken, niet alleen Dordrecht zou
geïnundeerd worden, maar ook ver
schillende polders gevaar zouden lo
pen voor overstroming, inclusief de
gebieden rondom» de Donge en het
Oude Maasje, de Langstraat Inbe
grepen.
De Biesbosch kan dus pas afge
sloten worden nadat de dijkverho
gingen en-versterkingen langs de
Zuid-Hollandse eilanden en de Bra
bantse wal tot stand zijn gekomen,
benevens die aan de Zuid-Holland
se zijde.
Voorts moeten bij Werkendam
havenwerken worden aangelegd. En
daardoor zal het nog wel een jaar
of zeven duren eer de Biesbosch, de
Donge en het Oude Maasje van het
vrije water kunnen worden afgeslo
ten.
Van water tot weg.
Dan zal echter onmiddellijk een
nieuw belangrijk probleem om op
lossing vragen. Het transport van de
agrarische producten in de Bies
bosch geschiedt thans, en moet
thans geschieden, per vaartuig.
Maar na de afsluiting van de
Biesbosch zal het waterpeil daarin
zodanig dalen, dat deze vorm van
transport vrijwel geheel onmogelijk
zal worden.
Met de grote spoed zullen dan de
killen gedicht en harde wegen moe
ten aangelegd worden om in een
seizoen van het waterverkeer te
kunnen overgaan naar het landver-
keer.
Reeds nu worden de voorberei
dingen begonnen voor de aanleg van
het wegenstelsel, het waterlopenstel
sel en de kernbouw van dorpen
aldus ir. F. P. Mesu, de directeur
van de cultuurtechnische dienst te
Utrecht.
De Biesbosch beslaat een opper
vlakte van ongeveer 9.000 ha. Hier
van is thans 6.500 ha in gebruik als
bouw- en grasland. De rest bestaat
uit water, riet, biezen en griend. In
de toekomst *zal er 5 600 ha water
resteren, ongeveer 500 ha riet, bie
zen en griend, terwijl er een 1500
ha. cultuurgrond zal worden ge
vormd. 6
Fruitland in de toekomst.
De winst zal echter, volgens ir.
Mesu, niet uitsluitend schuilen in
de winst aan bebouwbare opper
vlakte. De grond zal n.l. veel inten
siever kunnen worden bebouwd en
alle cultures zullen eV kunnen wor
den toegepast, omdat de kwaliteit
van de grond zeer goed is. De lig
ging van het gebied in het centrum
van het land is bijzonder gunstig en
met name zal het gebied zich zeer
goed lenen voor de teelt van hard
en zacht fruit, waarbij de ligging
van het gebied nabij de grote bevol
kingscentra van grote betekenis ge
acht moet worden. In bepaalde op
zichten zal de Biesbosch als fruit
land de Betuwe kunnen overtreffen
omdat door de ligging in een echt
waterland de Biesbosch naar bere
kening minder last van nachtvor
sten zal hebben.
Van grote sociale betekenis acht
ir. Mesu het voorts, dat terwijl
thans in de Biesbosch een bevol
king woont van 10 per 100 ha, dit
aantal na de afsluiting zal kunnen
worden opgevoerd tot ongeveer 100
per 100 ha.
De 36-jarige W. de Waart uit de
Herman Costerstraat te Rotterdam is
Woensdag dodelijk getroffen, toen hij
bij het overladen aan boord van het
Zweedse schip Munkfors in de Mer-
wedehaven te Rotterdam een baal op
zijn hoofd kreeg. De 37-jarige L. T.
van der Wal uit de Rubriekstraat
werd door een baal in de heup ge
troffen en moest naar het ziekenhuis
worden gebracht.
De 44-jarige buffetbediende H.
G. uit Den Haag, die van zijn pa
troon een geldkistje met achttienhon
derd gulden had gestolen, is dezer
dagen door de Haagse recherche ge
arresteerd.
Het Parijse politie muziekcorps,
honderdvijftig man sterk, zal van 30
Mei tot 2 Juni naar Arnhem komen
ter gelegenheid van de opening van
de tentoonstelling Parijs in Arnhem.
Het winkelpersoneel van hon
derdvijftig zaken in de Arnhemse
binnenstad heeft Woensdagavond be-
;loten mee te werken aan het
s avonds openstellen van de winkels
te Arnhem tijdens de tentoonstelling
Parijs in Arnhem.
Door het spelen van kinderen
met vuur is op Hemelvaartsdag een
dubbele landbouwschuur te Borger-
compagnie in de provincie Gronin
gen afgebrand. Kostbare landbouw
machines gingen verloren.
