3)e ftzidseSoti/fco/itt Een Atlantisch oppercommando ingesteld Econ. Unie 1 Juli V.S. en Canada irt de O.E.E.S Schietpartij te Makassar houdt aan Holland Fair loopt gesmeerd Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDAG 19 MEI 1950 41ste JAARGANG No. 11982 Eén internationaal leger voor het Westen Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20S26, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 DE KRANT EN HET HONDJE ^OG .deze week was het, dat een hondje ons achterop-tippelde, dat in zijn bek de Leidse Courant droeg. Het hield het blad voorzichtig in zijn tanden .alsof het een fazant „apporteerde" aan de jager. Een ge smoorde grauw was het antwoord, toen we in 't voorbijgaan probeer den de buit te ontroven. Dit hondje bleek er op afgericht te zijn, de krant van de agent in ontvangst te nemen en naar een afgelegen land huisje te brengen. „Hij kwispelstaart altijd verge noegd" vertelde ons zijn baas „als hij de krant bezorgt." De veronderstelling, dat het hondje zo schrander en belezen was als zijn soortgenoot uit de „Pickwick-pa- pers", die weigerde nog een stap te verzetten bij 't bordje in een jacht veld: „Honden worden doodgescho ten", lijkt ons van iedere grond ont bloot. Maar wel vonden wij het geval amusant, voor de plaats, die de Leidse Courant in dit gewest in neemt en voor het doel, dat het na streeft. In tegenstelling tot de grote bladen, ligt er iets gemoedelijks in een gewestelijk blad, dat de re den van zijn bestaan vindt in het stedelijk en gewestelijk nieuws, in de stedelijke en gewestelijke vraag stukken welke vraagstukken ten nauwste samenhangen met de lande lijke, en zelfs met de internationale. De kop van de Leidse Courant voert als halsband het onderschrift: „Katholiek dagblad voor Leiden en omstreken", en hiermede wordt geen woord te veel en geen woord te weinig uitgezegd, wat de krant beoogt te zijn. Op de eerste en voornaamste plaats is deze krant ronduit Katho liek en heeft zij, bijzonder in deze tijd van wankelend en verkillend geloof, een apostolaat te vervullen. Zij gaf aan en tracht aan te geven de rechte weg in de beleving van het Christendom en in de toepassing van het Christendom op sociaal en eco nomisch gebied. Zij zou in dit op zicht, met meer recht dan een ander, zich „De Waarheid" kunnen noe men. Soms oefent zij haar waarheid lievende taak meer negatief dan posi tief uit, meer door weglaten van het geen de goede geest zou kunnen de ren, dan door zich openlijk er tegen uit te spreken. Om een idee te geven: Enige tijd geleden werd in een jaar verslag vermeld, dat iemand „het tijdelijke helaas met het eeuwige had verwisseld Waarop zonder dralen het fameuze blauwe potlood het woord „helaas" wegschrapte. Het is ook een dagblad, dus een dagelijks nieuwsblad. Een dagblad is de volgende morgen reeds oud bakken en scheurpapier. Het moet iedere dag vers van de pers komen en het laatste nieuws geven uit bin nen- en buitenland, maar ook uit stad en omtrek. Daarvoor zorgen in de eerste plaats de persbureaux, de re dactie en de schaar van correspon denten. Het is ons echter in een lang-jarige practijk opgevallen, dat niet-katho- lieken er veel inniger op uit zijn hun blad nieuws toe te stoppen of ijlings door te geven, dan de katholieken. Het is in zekere zin een complimen tje, dat wij hier aan de katholieken maken. De katholiek voelt zich, in welke bescheiden positie hij ook leeft, wereldburger. Van een kliek jes-geest moet hij niets hebben Maar een dagblad kan niet adem halen zonder nieuws en zonder „primeurs", in 't bijzonder niet die uit stad en omtrek. Zoals de krant een apostolaat ver vult door nieuws te brengen, zo kan ieder in dit apostolaat deel hebben door haar zo spoedig mogelijk op de hoogte te brengen van interessante nieuwtjes en belangrijke onderwer pen. Velen hebben dit reeds begre pen; daarvoor zijn wij zeer erkente lijk. De toevoeging aan het hoofd der krant „voor Leiden en omstreken" verengt de kring en verhoogt de hui selijkheid. Ofschoon het beduidend verschil in mentaliteit tussen het agglomeraat Leiden met ruim 100.000 inwoners, en tussen de Duinstreek en de Rijnstreek, vergen zou, voor ieder een afzonderlijk potje te koken, zijn er over en weer zoveel banden ge slagen, dat het menu toch niet ver vangen kan worden door „a la carte". Maar bij de samenstelling van het menu wordt ter dege reke ning gehouden met de stad Leiden, de Duinstreek, de Rijnstreek en het Lage Land, welke ons alle even na en wel zeer na, aan 't hart liggen. MAQUETTE „ANNO SANTO" IN ROME AANGEKOMEN. De ma quette van de radiozender „Anno Santo", het geschenk van de Neder landse katholieken voor Paus Pius XII, is in Rome aangekomen. De buitengewoon gezant en gevolmach tigd minister bij de Heilige Stoel, jhr. mr. M. W. van Weede (met don kere bril en mgr* dr. Jan Olaf Smit, kanunnik van Sint Pieter te Rome, bekijken de maquette. Geheel links minister van Schaik en achter mr. van Weede minister v. d. Brink. De resultaten van een Atlantische Raad pEN „ATLANTISCH OPPERBEVEL", dat permanent te Londen bijeen zal zijn, zal zo spoedig mogelijk worden samengesteld uit plaatsver vangers van de ministers van Buitenlandse Zaken. Dat is het voor naamste resultaat van de Londense conferentie van de Atlantische Raad. Voor de functie van voorzitter hoort men reeds de naam noemen van W. Averell Harriman, reizend ECA-ambassadeur. Er wordt een Raad voor de Oceaanscheepvaart opgericht, die, naar men gelooft, het „poolen" van alle koopvaardijvloten ingeval van oorlog moet voorbereiden. Er zullen afgeronde nationale strijdkrachten zijn, maar één collectieve internatio naal uitgebalanceerde strijdmacht. Aldus wordt verklaard in een giste ren uitgegeven slot-communiqué. Elk van de twaglf ministers van Buiten landse Zaken (die samen de Atlantische Raad vormen, zal een plaatsver vanger aanwijzen, die zitting zal hebben in de opperleiding. Deze plaats vervangers zullen uit hun midden een voorzitter kiezen, die al zijn tijd aan zijn taak zal kunnen wijden. NU DE FINANCIëN! Waarnemers kregen gisteravond de indruk, dat, terwijl op militair ge bied zeer grote vorderingen werden gemaakt, van de financiële proble men niet hetzelfde gezegd kan wor den. De vraag, op welke wijze het verdedigingsplan betaald zal moeten worden, zou daarom ter beantwoor ding zijn overgelaten aan het Atlan tisch opperbevel, dat thans in het le ven is geroepen. De twaalf ministers hebben niet de vrees geuit, dat er een crisis voor de deur staat. Maar zij hebben zich cp het standpunt gesteld, dat een zeer gevaarlijke toestand zal ontstaan in dien het Westen nu niet een aan vang maakt met de uitbouw van zijn militair potentieel, daar de uitbrei ding van - het communisme het machtsevenwicht zou verstoren. GROTE RESULTATEN VERWACHT. Aan het einde van de conferentie van de Atlantische Raad had giste ren een openbare zitting plaats, waar in de 12 ministers ieder een toe spraak hielden. Minister Stikker zei- de, dat Nederland in dit wellicht his torisch ogenblik grote resultaten ver wachtte van het stuk internationale machinerie, dat deze week te Londen opgebouwd. „Het komt mij voor," aldus minis ter Stikker, „dat deze vierde bijeen komst van onze Raad een keerpunt kan betekenen in de ontwikkeling van de Atlantische samenwerking. In andere hoedanigheid heb ik gele genheid gehad, er in het openbaar de nadruk op te leggen, dat de snel le ontwikkeling van de Westeuropese eenheid een van de fundamentele voorwaarden is voor het behoud van onze democratische beschaving. „Ik herhaal: Een van de funda mentele voorwaarden, maar geens zins de enige. Zij zal immers een stap moeten zijn op de weg naar het eind doel: De vestiging van een sterke Atlantische gemeenschapeen ge meenschap met eenheid van doel, per Zodra in Juni een nieuwe Belgi sche regering is gevormd, zal zij bij eenkomen om de conferentie van de Economische Unie tussen België, Nederland en Luxemburg goed te keuren. De Unie zou dan van kracht worden op 1 Juli. Indien voor die datum nog geen nieuwe regering mocht zijn gevormd, zou de Vóór- Unie met een maand worden ver lengd. eenheid van politiek en economisch streven en bovenal de gemeenschap pelijke wens om de vrede en stabi liteit te bewaren. Met andere woorden: Een gemeen schap waarin de mens vrij zal zijn van vrees onverschillig of die vrees door binnenlandse of buitenlandse in vloeden wordt veroorzaakt en waarin de sociale en economische ze kerheid gewaarborgd is. „Ik bid God, dat wij niet zullen falen", besloot minister Stikker zijn toespraak. OOK TOEVALLIG 1 De Russen bij de manoevres Kustwachten zagen Donderdag morgen vroeg aan de Engelands Zuidkust vele navigatielichten lang zaam door het Kanaal bewegen. Op verzoek van de Engejsen gaven de schepen als hun identiteit op: een flottille van zeven Russische vissers- schépen, op weg van de Oostzee naar de Zwarte Zee. Zij bleven juist buiten de territoriale zone van drie mijl. Donderdagmiddag om twaalf uur gaf hun moederschip Tambos te kennen, dat. één van de schepen machinesdhade had, maar er kwam geen verzoek om assistentie. Er voer dan ook geen oorlogschip uit om de Russen te helpen. Wel vloog er van tijd tot tijd een vliegtuig van de R.A.F. over de Rus sische schepen op een gewone rond vlucht. Maar de emigratie-autoritei- waren gewaarschuwd en het flottille werd in de radarschermen telescopen van de kustwacht nauwkeurig gevolgd. Dat is geen ge wone groep vissersboten, zeiden de kustwachters. Zij lijken meer op mijnenvegers. En men vroeg zich het volgende Wanneer gingen de laatste Rus sische vissersschepen van de Oost zee naar de Zwarte Zee? Is het toe val, dat het Russische flottille arri veert terwijl de vlootmaneuvres van de Westerse Unie Zondag beginnen? Het vliegtuigmoederschip Impla cable wordt binnen twee dagen in het Kanaal verwacht tezamen met de kruisers Superbe en Cleopatra, enkele torpodeboot jagers en nog twee zeer geheime duikbootjagers. Waren er twee maanden geleden geen Russische schepen tijdens de Amerikaanse operaties in de Cara- ibische Zee waar tachtigduizend man de geheime wapens probeerden die sinds de landing op Normandië zijn uitgevonden? Onmiddellijk na de oefeningen rapporteerden zich twee CHINESE COMMUNISTEN OP TSJOESAN GELAND. Troepen van de Chinese communis ten zijn Woensdag op het eiland Tsjoesan, ongeveer 150 K.M. ten Zuiden van Sjanghai, geland. Het was reeds door de troepen van Tsjiang Kai Sjek verlaten. Ook op de andere eilanden van de Tsjoean- groep worden landingen uitgevoerd, aldus een te Londen opgevangen be richt van het persbureau „Nieuw China". EEN AMERIKAANSE SUPERFORT NEERGESTORT. Een Amerikaanse superfort, op weg van Bermuda naar Engeland, is bij het vliegveld Lagens op de Azoren neergestort. Elf leden der bemanning en vijf passagiers kwamen om het leven. Naar men meent waren de passagiers militairen. Het toestel was op een oefentocht. Economische samenwerking Op besprekingen, welke tegelij kertijd met de Atlantische conferen tie werden gehouden, werd te Lon den bovendien de mogelijkheid ge schapen voor betere economische sa menwerking tussen de Europese lan den zelf. Engeland en Frankrijk hebben de Verenigde Staten en Canada uitge nodigd „op informele basis" toe te treden tot de Organisatie voor Euro pese Economische Samenwerking de Europese afdeling van het Mar shall-plan om 't vastgelopen plan voor een Europese betalings-unie, bedoeld om omwisselbaarheid der munteenheden te bewerken, uit de impasse te helpen. De beide organen van de Raad van Europa de consultatieve vergade ring en de raad van ministers be sloten een gemengde commissie in het leven te roepen, die de onder linge geschillen zal moeten regelen. Het besluit om Canada en de V.S. tot de OEES uit te nodigen, wordt in verband gebracht met de een of an dere vorm van voortzetting der fi nanciële en economische hulp aan Europa na 1952, wanneer de Mars- hall-hulp eindigt. Acheson heeft er op gewezen, dat de Amerikaanse be langstelling voor de ontwikkeling van Europa na die datum zeker zal voortduren. Tevens brengt men het in verband met een eventuele, nieuwe organisa tie, waartoe zowel West-Europa als Canada en de V.S. zouden behoren, om de economische samenwerking voort te zetten. De V.S. zijn op het hoogste plan reeds bezig met het be studeren van het probleem van het economische herstel van Europa na 1952. Russische handelsschepen in enkele Brits-West-Indische havens. Lord Fraser van de Engelse admi raliteit zei: „Het is zeker, dat er on derzeeboten van een of andere bui tenlandse natie in de buurt waren tijdens de oefening". En waarom maakte het Russische flottille niet gebruik van de kanalen door Rus land zelf? In drie dagen geen berichten De schietpartijen te Makassar, die Maandag begonnen, houden volgens de Djakarta ontvangen berichten aan. Radio Makassar is sedert drie dagen uit de lucht. Bij een van de vechtpartijen werd de Nederlandse controleur Drop ernstig gewond. Hij bevond zidh in de omgeving van de sociëteit, toen tussen leden van het K N. I. L. en de A. P. R. I. S. (fe derale Indonesische troepen) ge schoten werd. Hij zocht dekking in de sociëteit doch werd getroffen door een kogel, die hem zo ernstig verwondde, dat hij Woensdag over leed. Intussen zijn vervolgens voor lopige te Djakarta ontvangen be richten, negen leden van het K. N.- I. L. en drie leeden van de A. P. R.- I. S. bij de schietpartijen gedood. Het aantal gewonden beloopt meer dan twintig. Kolonel Nasution, de chefstaf van de A. P. R. I. S., en ko lonel Pareira, de sous-chef-staf van het K. N. I. L., zijn in werband met de toestand te Makassar naar deze stad vertrokken. Sedert drie dagen werden geen berichten uit Makassar ontvangen. TOSCANINI, ZOALS WU HEM niet kennen. De wereldberoemde dirigent Arturo Toscanini maakt op het ogenblik een tournee door de Verenigde Staten met het N.B.C.- symphonie-orkest. Ondanks zijn hoge leeftijd (hij is reeds 83 jaar) denkt Toscanini er niet aan na de repetities en uitvoeringen te gaan rusten. En als waar natuurliefheb ber, trekt hij er zo veel mogelijk op uit. Hier zien wij Toscanini het land schap van Sun Valley bewonderen. DE BESPREKINGEN OVER DE EENHEIDSSTAAT ZIJN BEGONNEN Heden, Vrijdag, zijn onder voor zitterschap van de minister-president der R. I. S., de heer Hatta, de be- donesia Serikat en de Republiek In sprekingen tussen de Republiek In donesia D jog ja) over de vorming van de eenheidsstaat begonnen. Deze duurden tot 13.00 uur en wordien in de middag voortgezet. De algemene verwachting is, dat zij nog heden voltooid zullen worden en tot re sultaat zullen hebben, dat o-ver die vorming van de eenheidsstaat over eenstemming zal worden bereikt. Aanvoer van nieuwe voorraad In verband met de grote vraag naar goederen, die op het ogenblik bestaat op de „Holland Fair" te Phi ladelphia, is het lijnvrachtvliegtuig van de K.L.M. op de Noordatlanti- sche route doorgevlogen naar Phila delphia. De machine is geladen met ruim zes ton goederen, die bestemd zijn voor de tentoonstelling. De zen ding omvat o.m. glaswerk, kaas, Goudse pijpen, chocolade, conserven, speelgoederen, suikerwerk, koperen siervoorwerpen, metaalwaren en biscuits. De mogelijkheid bestaat, dat hier na nog een speciaal vrachtvliegtuig met goederen die uitverkocht zijn naar Philadelphia zal vliegen. De Nederlandse handelcommissa- ris te New York, L. Smilde, heeft verklaard, dat op basis van de tot dusverre beschikbare gegevens het verloop van de „Holland Fair" zeer zeker aan de verwachtingen beant woordt. Wanneer het huidige gemiddelde verkoopcijfer van ruim 5000 dollars per dag tot het einde van de Fair op 3 Juni gehandhaafd wordt, mag glo baal gerekend worden op een omzet van 125.000 tot 175.000 dollars. In dit stadium is het nog niet mo gelijk gedetailleerd aan te geven voor welke artikelen de meeste be langstelling bestaat. Wel is het reeds duidelijk, dat de levensmiddelenafdeling een succes WATERSNOOD IN BAGDAD. In de buurt van Bagdad zijn de dijken opgeblazen om te voorkomen, dat de stad onder water loopt. Drie duizend huizen zijn reeds vernield door het woest stromende water van de Tigris, dat de hoofdstad omringt Duizenden mannen en vrouwen vech ten wanhopig om hun bezittingen in veiligheid te brengen'. Zij trekken zelfs de groenten uit de grond. Men tracht met behulp van zandzakken gaten in de dijken van de rivier te dichten. Bagdad, een historische stad met talrijke minaretten en torens, telt 800.000 inwoners. Het hoge water van de Tigris wordt veroorzaakt door de vele regens. Trygve Lie niet ontevreden Over bezoek aan Moskou Trygve Lie, secretaris-generaal der UNO heeft in Moskou verklaard „niet ontevreden" te zijn over de besprekingen met Stalin, Molotof, Visjinski en andere Russische lei ders. Hij heeft anderhalf uur mét Stalin gesproken en zei, dat alle ge ruchten over "n ziekte van de Rus sische leider „leugens" zijn. Dt maarschalk leek hem even gezond en levenslustig als toen hij hem in 1946 had ontmoet. Lie verklaarde met de Russen „op positieve wijze" van gedachten te hebben gewisseld over de algemene internationale toestand. WEGENWACHT VAN DE A.N.W.B. KWAM ER AAN TE PAS. De Wegenwacht van de A.N.W.B. heeft Woensdag een nieuwe uitbreiding ondergaan./ Op 'deze dag werd de dienst van de Wegenwacht in Zeeuws-Vlaand eren geopend. Veer tien burgemeesters van Zeeuws- Vlaamse gemeenten namen aan de openingstocht deel. Ook de Commis saris der Koningin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot en an dere autoriteiten gaven van hun be langstelling blijk. Dat de Wegen wacht meer kan doen dan hulp bie den aan „gestrande" automobilisten of motorrijders bewees een van de mannen, die ook bij het „op gang' brengen van viervoeters geen moei lijkheden had. is. De heer Smilde noemde smeer kaas als een van de producten, die zeer veel aftrek vinden. Hij merkte op, dat de betreffende producent een speciale studie had laten ma ken van de verpakking, de ge wenste afmetingen enz. en daartoe ook Amerikaans advies had inge wonnen, een methode, die, naar hij opmerkte, resultaten oplevert en na volging verdient. Glaswaren uit Leerdam blijken eveneens gewild en ook deze fabriek heeft de wense lijkheid ingezien de artikelen aah te passen aan de Amerikaanse smaak. Een vooraanstaand Amerikaans con cern heeft een order geplaatst voor 500 dekens, hetgeen bewijst dat ook op dit gebied het Nederlands pro duct de vergelijking met Amerikaan se producten kan doorstaan. Verder blijken souvenirs, zoals klompjes, eveneens zeer in trek te zijn. te „Kota Inten" Soerabaja Bevolking niet vijandig De „Kota Inten", die, zoals be kend, met evacué's van Ambon was vertrokken is te Soerabaja aange komen, waar een grote groep mili tairen ontscheept werd. De passagiers deelden mede, dat zij van Ambon geëvacueerd waren, niet omdat de bevolking aldaar eni ge vijandigheid betoonde. De „Kota Inten" werd op Ambon uitgeleide gedaan door de militaire kapel, die 't Wilhelmus speelde. Het getyele door de „Republiek Zuid-Molukken" benoemde kabinet was op de kade aanwezig en wuifde de vertrekken- den toe. De toekomst ziet men met vertrouwen tegemoet, deelden de passagiers mede. Ambon had in de oorlog 30.000 Japanners te voeden met sago en vis, dus als de nood aan de man komt, kunnen wij dit weer, meent men. De evacué's had den voldoende tijd gehad om hun zaken te regelen voor de inscheping. Dr. JACHYM TOT BISSCHOP GEWIJD. Dr. Franz Jachym, die zich de vo rige maand te Wenen op het laatste ogenblik van de bisschopswijding terugtrok, is heden door kardinaal Innitzer, aartsbisschop van Wenen, tot bisschop gewijd in de kerk „San ta Maria dell' Anima" te Rome. Ko-'i'ie.ttj.z. Wié aan de mensen niet zoekt te behagen of vreest te mishagen, zal Veel vrede genieten. Thomas a Kempis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1