Tweede Nederlandse
bedevaart te Rome
Historisch Delft in herstel
WOENSDAG 17 MEI 1950
DE LEIÜSE CO'IRANT
DERDE BLAD PAGINA 1
Onder leiding van
mgr. Huibers
(Extra K.N.P.-bulletin)
De Romeinse correspondent van
het K.N.P. seint ons uit Rome d.d.
16 Mei:
Maandagavond om 19.20 uur is de
tweede Nationale Bedevaart uit Ne
derland op het Stazione Tiburtina in
Rome gearriveerd onder leiding van
Mgr. J. P. Huibers, bisschop van
Haarlem, en Mgr. J. W. M. Baeten,
coadjutor van de bisschop van Breda
Toen de trein met de 800 Nederland
se pelgrims het station binnen reed,
stonden reeds talrijke Nederlanders
met het fiere rood wit en blauw van
Nederlandse vlaggen en het geel wit
der pauselijke vlaggen hun landge
noten op te wachten. De uniformen
der Katholieke Nederlandse gezins
verzorgsters en de catechisten, die in
groten getale waren opgekomen om
deze trein met pelgrims te verwel
komen en die haar verenigingsvlag-
gen en vaandels hadden meegeno
men, gaven aan het geheel een fleu
rige aanblik. Onder de wachtenden
bevonden zich de Nederlandse ge
zant bij de H. Stoel, Jhr. Mark
Weede en echtgenote, Mgr. Jan
Olav Smit, tit. bisschop van Paralus
en kanunnik van St. Pieter, Mgr. dr.
B. Eras en Mgr. drs. J .W. L. Da-
men, Rector en vice-rector van het
Nederlands College te Rome. de !<?-
den van de Stichting „Radio Anno
Santo", die des middags reeds per
K.L.M.-vliegtuig .Prinses Irene" op
het vliegveld „Ciampino" bij Rome.
waren gearriveerd, Mgr. dr. Jac. Bru-
ning, minutant-archivaris van de H.
Congregatie der Oosterse Kerk teza
men met andere correspondenten
van de Romeinse Nieuwsdienst van
het K.N.P., vertegenwoordigers van
de Nederlandse dagbladen te Rome
en talloze andere Nederlanders, die
zich te Rome bevinden onder wie
een groep, die met een bus, welke
de letters droeg van de provincie
Zeeland, naar het station was geko
men en tenslotte Mgr. Sergio 'Pigne-
doli, hoofd van de afdeling pers van
het Centraal Comité voor het H.
Jaar. Toen de trein het station bin
nenkwam weerklonk het Stazione
Tiburtina van een spontane commu
nity-singing- van Nederlandse liede
ren en leek het of een stukje Ne
derland naar het zomerse en zonnige
Italië was overgeplant.
Tijdens de officiële begroeting van
Mgr. Huibers en Mgr. Baeten weer
klonken oVer en weer de kreten van:
Evyiva il Papa! en Leve de Konin
gin! Het Wilhelmus weerklonk. Dan
volgde een hartelijke begroeting der
Nederlanders in Rome met de pel
grims, die overal oude vrienden
schenen te ontmoeten.
De gezinsverzorgsters brachten een
ontroerende vlaggenhulde aan de Ne
derlandse bisschoppen. Daarna ver
trokken de beide bisschoppen naar
het Nederlands College, waar zij de
zer dagen zulten vertoeven.
De 800 pelgrims gingen met 15
reusachtige autobussen in twee ver
schillende richtingen al zingend in
de prachtige lente-avond door de
PRINS BERNHARD ONTVING
EEN HALTER
Gistermiddag is op de „Karei
Doorman" in tegenwoordigheid van
prins Bernhard, van de bevelhebber
der zeestrijdkrachten vice-admiraal
E J. van Holthe en van vice-admi
raal J. J. L. Willinge, die de opper
ste leiding heeft van de op 22 Mei
beginnende vlootoefening „Activity",
voor de eerste maal in haar geheel
de film vertoond, gemaakt tijdens de
reis van de Prins met het oefensmal
deel naar de Antillen en Suriname.
Z. K. H. had voor deze gelegenheid
dc kleurenfilm ter beschikking ge
steld, tijdens deze reis door hem zelf
opgenomen. Na afloop van de voor
stelling werd Prins Bernhard aan
dek nog een uitneemb'are halter voor
gewichthefoefeningen overhandigd,
welke hem tijdens de reis door offi
cieren en manschappen was toege
zegd. Voordat de filmvoorstelling
een aanvang nam heeft vice-admi
raal Van Holten aan de pers een en
ander meegedeeld over de taak van
de marine.
GOUDEN JUéILEUM ALGEMENE
LANDARBEIDERSBOND Ter
gelegenheid van het vijftigjarig be
staan van de Algemene Nederland
se Landarbeidersbond wordt te
Leeuwarden een driedaags jubi
leumcongres gehouden.
Overzicht tijdens de openingsrede
door de Bondsvoorzitter, de heer J.
Lageveen.
straten van Rome naar de pelgrims
centra. Dinsdagmorgen hebben zij
gezamenlijk onder leiding van hun
bisschoppen het eerste jubileumbe
zoek gebracht aan de St. Pieter.
Dinsdagmiddag gingen zij naar de
basiliek van St. Paulus buiten de
Muren. Aansluitend daarop hebben
zij een bezoek gebracht aan de cata
comben van de H. Calixtus. Vandaag
(Woensdag) zouden zij de twee an
dere hoofdbasilieken bezoeken, ten
einde te voldoen aan de voorwaar
den, die zijn gesteld voor het ver
dienen van de Jubileumaflaat. Vrij
dagmorgen om 9.30 uur zal Z. H. de
Paus de leden van de Stichting „Ra
dio Anno Santo" en alle Nederland
se pelgrims in audiëntie ontvangen,
bij welke gelegenheid de maquette
van de nieuwe zender aan de H. Va
der zal worden aangeboden. Radio
Vaticana zal deze audiëntie uitzen
den.
met GLANS gesproken
£eidó ölatian faci/gt een vernuftige
autamatiixiPie BeaeiCiging
De modernisering van de z.g. „be
veiliging" van de Nederlandse Spoor
wegen schrijdt voort. Deze moderni
sering betekent de vervanging van
de mechanische of electrische bedie
ning van de beseining, en van het
blokstelsel, doar automatisering, ter
wijl de vroegere armseinen de sein*
palen dus met seinarmen) plaats ma
ken voor lichtseinen.,
Het station Den Bosch wordt thans
uitgerust met een volkomen automa
tische bediening van de lichtseinen
en van de wissels volgens het zoge
naamde N-X seinstelsel. De puzzle-
achtig aandoende letter N en X zijn
klanknabootsende afkortingen voor
„entrance" en „exit" (in- en uitrit).
Voor de uitvoering van dit stelsel
worden alle sporen op het emplace
ment geisoleerd. Dit emplacement
wordt in het seinhuis op een tableau
voorgesteld. Dit tableau nu js voor
zien van een groot aantal knoppen.
Wil men nu bijv. een trein het sta
tion doen passeren of binnenrijden
dan drukt men op de knop bij het
punt waarop de trein binnenkomt en
op die, waarop de trein zal uitrij
den (of stoppen). Automatisch rege
len zich dan alle wissels en alle
seinbeelden aangegeven.
Vergissingen zijn uitgesloten,
want wanneer het spoor, waarop
de bedoelde trein moet passeren,
bezet is wordt dit niet alleen op
het tableau aangegeven door lam
pjes, maar bovendien blijft het
bezette spoor automatisch bevei
ligd, zodat de wisselstraat afgeslo
ten blijft. In de practijk gaat dit
automatisch stelsel zelfs nog ver
der, want het tableau kan van te
voren ingesteld worden in dier
voege, dat wanneer een bepaalde-
„wisseltraat" met een trein bezet
is', automatisch een tweede „wis
selstraat" wordt ingeschakeld met
hetzelfde begin- en eindpunt, resp.
indien ook deze tweede wissel
straat niet vrij is» een derde.
Naast de automatische handelin
gen, laat het tableaux ook handbe
diening toe ingeval van storing.
Aan deze moderne stationsbevei
liging, wordt thans de laatste hand
DEVIEZEN VOOR TOERISTISCHE
REIZEN NAAR ZWITSERLAND.
De mogelijkheid is wederom ge
opend tot het indienen van aanvra
gen ter verkrijging van reisdeviezen
voor toerisme Zwitserland, zo deelt
het ministerie van financiën mede.
Voor de reizen aanvangende in de
maanden Juni Juli, Augustus of
September 1950 kunnen personen,
die 1 Januari 1950 de leeftijd van 14
jaar hebben bereikt, in aanmerking
komen voor toewijzing van een be
drag van ten hoogste Zw Frs 440,
waarvan per dag over ten hoogste
Zw Frs 40 mag worden beschikt.
Kinderen, die op 1 Januari 1950 nog
geen 14 jaar waren, komen in aan
merking voor toewijzing van een be
drag van ten hoogste Zw Frs 220,
waarvan per dag over ten hoogste
Zw Frs 20 mag worden beschikt.
Aanvragen moeten uiterlijk 27 Mei
s. bij de gemachtigde instellingen
worden ingediend. De toewijzing
zal door middel van loting geschie
den; het systeem, waarbij de kans
op toewijzing stijgt, naar mate de
belanghebbende minder aanvraagt
zal niet worden toegepast. Daaren
tegen is een beperkt bedrag beschik
baar gesteld voor het organiseren
van groepsreizen door enkele reis-
verenigingen en reisorganisaties. De
toewijzing aan deelnemers aan deze
groepsreizen zal zonder loting ge
schieden.
Men is reeds doende met
uiteraard omvangrijke beproevingen,
want de apparatuur voor deze bevei
liging is zeer ingewikkeld, hetgeen
wordt geillustreerd door de volgen
de getallen: in totaal zijn er 2000 re
lais, 20.000 contacten en 200.000 M.
draad gebruikt.
Den Bosch zal niet het enige sta
tion zijn, dat deze moderne beveili
ging krijgt. In het algemeen zullen
alle grote stations op den -duur op
dezelfde wijze worden beveiligd.
Maar in het 10-jaren-plan, dat voor
lopig opgesteld is, komen allereerst
aan de beurt Arnhem, Leiden, Eind
hoven, Enschede Zutphen en Zwol
le. Voor de automatisering van de
beveiliging der verschillende baan
vakken is eveneens een 10-jarenplan
opgesteld, dat echter de modernise
ring met automatische lichtseinen
en automatisch blokstelsel, van het
gehele hoofdnet omvat.
Op een desbetreffende vraag ant
woordde ir. Verstegen, dat er voor
de beveiliging van het station Den
Bosch veel belangstelling in het bui
tenland bestaat en dat de verwach
ting wordt gekoesterd, dat de Bos
sche stationsbeveiliging nog voor 1
Juli van dit jaar in gebruik kan
worden genomen.
GEEN VERGUNNING NODIG
VOOR VERKOOP VAN CON
SUMPTIE-IJS.
Onlangs werd in Dordrecht een
groentenman veroordeeld omdat hij
consumptie-ijs in zijn zaak had ver
kocht, zonder daarvoor een vergun
ning te hebben. Men meende dit
vonnis te kunnen uitspreken aan de
hand van een mededeling van de
kamer van koophandel in Dordrecht
waarin staat, dat in dit geval een
vergunning nodig was, waar de ver
koop van ijs in een groentenwinkel
een aparte tak van kleinhandel is.
De Hoge Raad kreeg nu de vraag
te beantwoorden of het verkopen van
consumptie-ijs aan het publiek een
tak van detailhandel oplevert en
dientengevolge een „tak van bedrijf
is in de zin van het vestigingsverbod
De Hoge Raad heeft overwogen,
dat onder tak van detailhandel een
complex van ondernemingen moet
worden verstaan, die op het gebied
van de verdeling van waren eenzelf
de terrein bestrijken. Doch bij de
distributie van consumptie-ijs is dit
niet het geval. Dit wordt immers
verkocht in zaken, die onderling
zeer van elkaar verschillen. Op deze
gronden heeft de Hoge Ragd het
vonnis vernietigd en de groenteman
van rechtsvervolging ontslagen.
De ministeries van justitie en van
verfceer en waterstaat hebben, in af
wachting van het in werking treden
van het wegenverkeersrelement, be
paalde faciliteiten verleend aan ge
bruikers van bromfietsen.
Ook de minister van financiën
heeft de regeling voor bromfietsen
verruimd door goed te keuren dat
de vergunning tot het achterwege
laten van het provinciale nummer
op het aangiftebiljet op alle merken
van bromfietsen van toepassing
wordt.
Drie organisaties van Nederlandse
kapperspatroons, die al geruime tijd
strijden in conflict zijn over de be
voegdheid tot het afnemen van kap-
persvakexamens en de uitreiking van
een vakdiploma, zijn tot een princi
pieel vergelijk gekomen. Waarschijn
lijk zal hiervan het gunstig gevolg
zijn, dat de kappersbedienden zich
binnenkort slechts kunnen opgeven
voor één vakexamen, dat evenals het
daarbij uit te reiken diploma wette
lijk is erkend.
De „Ermelo" van de Holland-Ve-
luwelijn heeft een reis achter de rqg
die haar nog lang zal heugen. Een
week lang heeft de boot gedaverd
van het gezang en gelach van een
70-tal leerlingen van de Juliana-
school te Bussum. Maar ook aan
dachtige stilte heeft er geheerst on
der de aanschouwelijke lessen tij
dens de tocht over het IJselmeer,
langs de rivieren de Usel, de Rijn
en de Waal. Een bonte avond vorm
de een waardig slot van een week
varen. N.v.d.D.
NOODWET DREES
Naar het zich laat aanzien zal nog
deze maand een aanvang kunnen
v/orden gemaakt met de toeslagen,
welke volgens een onlangs door de
Eerste Kamer aangenomen wet wor
den toegekend op de normale uitke
ringen van de Noodwet Ouderdoms
voorziening aldus d. Volkskr.
Zodra degenen zijn geholpen, die
geen enkele rente trekken, zmllen
ook zij aan de beurt komen, die
wel een rente trekken. De Rijksver
zekeringsbank zal deze 5 percent
toeslag, welke corespondeert met de
algemene 5 percent loonsverhoging,
uitbetalen met een wettelijk vast
gesteld minium van 2 gulden per
maand voor gehuwden en 1 gulden
per maand voor ongehuwden.
Het troepenschip „General W. M.
Black" wordt Donderdag 18 Mei a.s.
in de vroege morgen met repatrië
rende militairen uit Indonesië voor
IJmuiden verwacht.
De ontscheping der opvarenden be
gint onvoorziene omstandigheden
voorbehouden Donderdag 18 Mei
des morgens te 9 uur in de haven
van Amsterdam.
Gistermiddag heeft Prof. Ir A. M.
Sprenger de eerste steen gelegd voor
het in opbouw zijnde instituut voor
bewaring en verwerking van tuin
bouwproducten te Wagen ingen.
De directeur van de tuinbouw, Ir.
A. W. van de Plassche, voorzitter
van het bestuur van de stichting van
dit instituut, dat het resultaat is van
samenwerking tussen de overheid,
handel en wetenschap, hield een toe
spraak, waarin hij een uiteenzetting
gaf van de rol. die bewaring en ver
werking van onze tuinbouwproduc
ten bij de afzet speelt.
Ofschoon de mogelijkheden van
het klimaat bij het telen van groen
ten, fruit en bloemen zodanig wor
den benut, dat een natuurlijke sprei
ding optreedt over het gehele jaar,
zijn perioden van overdaad onver
mijdelijk, aldus spr. Tegenwoordig
zijn echter de mogelijkheden tot het
bewaren van producten en het ge
ven van een nuttige bestemming door
verwerking van producten van min
dere kwaliteit belangrijke schakels
geworden bij de afzet.
Het inzicht bij telers en handela
ren, dat wetenschappelijk onderzpek
noodzakelijk is. heeft in niet gerin
ge mate bijgedragen tot vooruitgang
en tot versteviging van onze positie
op de buitenlandse markten, terwijl
spreidingsmogelijkheden in het
binnenland konden worden vergroot
Het is, volgens spreker de grote
verdienste van Prof. Sprenger, dat
hij reeds 25 jaar geleden de aandacht
vestigde op dit onderdeel van de ont
wikkeling der Nederlandse fruit
teelt.
Nadat Ir van de Plassche nog ge
sproken had over de rechtstreekse
taak: het onderzoek aan het instituut
ten behoeve van de practijk, en over
de taak van voorlichting en onder
wijs, sprak hij de hoop uit, dat het
instituut werkzaam moge zijn ten
dienste van de voeding van mens
en tot steun van tuinbouwers, han
delaren en verwerkers.
De directeur van het instituut, Ir.
A. K. Zweede, gaf hierna een uiteen
zetting van de bouwplannen. Om
streeks Juni 1951 hoopt men het ge
bouw met koel-, vries- en rijpings-
cellen gistingscellen, machineka
mers, laboratoria, les- en demonstra
tielokalen enz. gereed te hebben.
WACHTEND OP HET WEDERZIEN
De ouders van de 13-jarige Ber
tha Hertogh, die op het ogenblik in
een kindertehuis in Singapore ver
blijft, wachtend op een schip dat
haar naar Nederland zal brengen,
zijn woonachtig te Bergen op Zoom.
De heer en mevrouw Hertogh-Hun-
ter hebben hun kind in 8 jaar niet
meer gezien, n. 1. sinds hun interne
ring door de Japanners. Na hun be
vrijding door de geallieerden in 1945
hebben zy overal naar hun kind
laten zoeken, doch alle naspeuringen
bleven tot voor kort zonder resul
taat. De ouders, die van het vinden
van hun kind door de krant kennis
kregen, zijn buitengewoon gelukkig
en niet alleen de heer en mevrouw
Hertogh doch ook de 5 broertjes en
zusjes die met de ouders naar Ne
derland repatrieerden.
De „Surreitne", waarmee het kind
huistoe komt vertrekt eind deze
maand uit Singapore naar .Marseil
le, waar de reizigers op de trein zul
len overstappen die hen, en dus ook
het verloren kind naar Nederland
zal brengen.
Tegen de 36-jarige landarbeider
H. C. uit Appingedam, in Aug. 1944
bewaker in het cocentratiekamp te
Vucht, werd door de officier van
Justitie te Leeuwarden 15 jaar ge
vangenisstraf met aftrek geëist.
C. heeft deel uitgemaakt van exe
cutiepelotons doe gijzelaars hebben
doodgeschoten.
De beurs heeft gisteren scherp ge
reageerd op het bericht over de
schadevergoeding van 200 millioen
gulden, die de regering van de R. I.
S. van de Nederlandse regering zou
willen opeisen. De ongunstige in
druk, die hiervan uitging, en de toe
voeging omtrent de met Nederland
se pensioenen te nemen represailles
veroorzaakten over de gehele linie
aanbod. Het publiek werd huiverig
en er kwamen verkoper in de markt,
waardoor de koersen op een gevoe
lig lager peil belanden, dat voor
cultures gemiddeld een verlies van
5 a 6 pet. betekende. Gunstige resul
taten van ondernemingen, ook van
Omvangrijk restauratiewerk
In Delft, de oude centrum-gemeen
te van West- en Delfland, met haar
rijkdom aan stedeschoon en histo
rische gebouwen, weet men zo lang
zamerhand wat restaureren is. Om
streeks 1920 werd de restauratie ter
hand genomen van het koor der
Nieuwe- of St. Ursula-kerk aan de
Markt, het mausoleum der Oranje's,
als een feestgave van het Nederland
se volk bij de herdenking, in 1923,
van de 25-jarige regering van Ko
ningin Wilhelmina. In dit toen zeer
bouwvallig kerkgebouw, werd in 1584
het stoffelijk overschot bijgezet van
de grondlegger van onze Staat en on
ze onafhankelijkheid, Prins Willem
I van Oranje. Na hem vonden hier
alle Oranjetelgen een laatste rust
plaats, behalve Stadhouder Willem
III, die als Koning van Engeland in
Britse bodem rust, en Prins Willem V,
de laatste Stadhouder, die te Bruns-
wyk overleed en werd begraven. Aan
de Noordzijde van het kerkgebouw,
monument van godsdienst en cul
tuur, vindt men nog de eenvoudige
graftombe van Delft's vermaarde
zoon Hugo Grotius, „Europa's roem".
Thans is ook de ruim honderd me
ter hoge toren dezer kerk geheel ge
restaureerd en wordt de laatste hand
gelegd aan de restauratie van de
hoofdingang. De toren-restauratie
begon in Maart 1938; zij heeft dus,
mede ten gevolge van de bezetting,
die het werk zeer vertraagde, ruim
12 jaar geduurd.
Het Prinsenhof.
In ongeveer het zelfde tijdsverloop
kwam ook de restauratie van het
Prinsenhof, het voormalige St. Aagh-
ten-convent, een der voornaamste
vrouwenkloosters van het oude Hol
land, tot stand. Dit convent diende
van 1572 tot 1584 tot woonplaats van
de Prins van Oranje, die er op 10
Juli 1584 viel onder moordenaars
hand. Reeds tijdens het leven van
de Prins begon het verval van dit
historisch gebouwen-complex, dat in
de loop der tijden beurtelings zou
dienen tot armenschool, kazerne, goe
derenmagazijn ensoepkeuken!
Eerst in 1849 gingen er stemmen op,
die met verontwaardiging wezen op
de schande van dit verval. Maar het
zou Juli 1934 worden, vooraleer de
Stichting „Het Princenhof" werd op
gericht, die zich ten doel stelde, deze
„vlek op Delft" uit te wissen. On
der de deskundige leiding van prof.
N. Lansdorp werd Delft eindelijk,
door de zeer geslaagde restauratie
van het Prinsenhof, een stuk schoon
heid rijker dat nu, ingericht als Ste
delijk Museum, reeds tienduizenden
bewonderende bezoekers heeft ge
trokken.
Ook de oude Grafelijke Herberg
aan het Oude Delft, nabij het Prin
senhof, sedert 1645 zetel van het
Hoogheemraadschap Delfland, werd
in de jaren 193133 grondig geres
taureerd en in oude luister hersteld.
In herwonnen schoonheid en pracht,
vermag dit monument van 16
d'eeuwse bouwkunst, gesierd met
een vermaarde, in laat-gothische stijl
opgetrokken gevel, nu stadgenoot en
vreemdeling te boeien. Een niet zó
ingrijpende, maar toch vermeldens
waardige restauratie is ook die van
het voormalig Wapenmagazijn of Ar
mamentarium der vroegere Staten
van Holland en West-Friesland, aan
de Korte Geer. Daterend uit 1692,
diende dit uitgestrekte bouwwerk na
de bevrijding gedurende enkele ja
ren als interneringskamp voor poli
tieke deliquenten. Als zodanig dreig
de het eveneens een „vlek op Delft"
te worden. Vanwege het Dep. van
Oorlog is er thans een (niet voor het
publiek toegankelijk) wetenschappe
lijk Museum van modern wapenma
teriaal in gevestigd, waardoor het
gerestaureerde gebouwen-complex
weer enigermate aan z'n aanvanke
lijke bestemming beantwoordt.
De Oude Kerk.
Heel wat omvangrijker is de thans
eindelijk begonnen restauratie van de
Cude of St. Bartholomeuskerk, be
kend wegens zijn scheve toren, op
het Oude Delft, tegenover het Prin
senhof. Op 23 Sept. 1921 werd de kap
van de Z. W. beuk dezer kerk door
een brand, die het gehele bouwwerk
ernstig bedreigde, vernield. Het her
stel bepaalde zich later tot deze zij
beuk, maar de rest van het gebouw
verkeerde ten slotte in zo'n deso
late staat, dat zelfs de Noorderbeuk
op invallen stond. Met de zeer nood
zakelijkste restauratie, waarvan de
kosten voorlopig op ƒ540.000.zijr.
geraamd, is onlangs een begin ge-
cultures, zoals de landbouw maat
schappij „Getas", die weer 7 pet.
dividend betaalt, vielen hierbij in
het niet. De Kdonesische situatie
werd gisteren weer van de somber
ste kant bekeken, en enig herstel in
het koerspeil deed zich dan ook niet
voor. Eerder viel tegen het sluiten
van de markt nog een verdere af
brokkeling te constateren, zodat de
koersen vrijwel op het laagste punt
van de dag de notering verlieten.
Groot was de affaire niet, maar
de achteruitgaande koersbeweging
veroorzaakte een onbehagelijke
stemming, vooral ook toen Kon. Ólie
de daling nog stimuleerde, door tot
281 in te zakken.
Van Maandag de overige interna
tionale fondsen bleef Aku aanvanke
lijk goed gehandhaafd, maar kon
zich tenslotte niet tegen de verkoop
druk verzetten, waarna een note
ring volgde van 169 (171 1/4). Voor
Philips was de belangstelling weer
gering, dat slechts een enkele note
ring tot stand kwam.
Amerikanen bleven gehandhaafd,
maar hadden vrijwel geen affaire.
Nederlandse Staatsfondsen een frac
tie luier en stil. ProL 2 1/4 pet.
maakt. De historische en monumen
tale betekenis van dit 13 d'eeuwse
kerkgebouw, dat door de eeuwen
heren een integrerend deel uitmaakte
van het Delftsc stadsbeeld, kan niet
te hoog worden aangeslagen. Men
vindt er de graftomben in van de
oude Hollandse zeehelden Maarten
Tromp en Piet Hein, alsook dat van
de Delftse natuurkundige Antony van
Leeuwenhoek. Vóór de Reformatie
was hier het centrum van de oude
Delftse devotie ter ere van Maria
van Jesse, welker jaarlijkse Omme
gang pelgrims aantrok uit heel het
land, ja van buiten de grenzen. Een
schone traditie, welke, zij het dan in
bescheiden vorm, sedert ongeveer
een kwart eeuw door Delft's Katho
lieken op verheugdende wijze werd
hervat.
In vier dagen verre s
een boortoren
Soms legt de beitel het af tegen de
ondergrondse steenlaag
(Van onzé speciale verslaggever)
Heen en weer rijden de lange trei
nen met olietanks van Schoonebeek
naar Pernis; want meer dan 1800
kubieke meter olie per dag wordt
uit de Drentse bodem getrokken.
Als men nu leest, dat ook elders in
ons •land boortorens zijn verrezen,
dan betekent dit nog niet, dat het op
de eerste plaats om nieuwe olie-win
ning gaat. Want de kans on winning
is vaak één op honderd. Maar van
uit die torens verricht men eerst bo
demonderzoek volgens dc zogenaam
de geophysische methode, seismisch
en gravimelrisch. Daardoor verkrijgt
men inzicht in de bodemstructuur,
hetgeen belangrijk is voor de geolo
gen en waardoor de kans op het
missen van olie-aders sterk wordt
verkleind.
Dat eerste bodemonderzoek is on
langs nog geschied aan de rand van
het Gooi, nabij Steenbergen, bij An-
del in de Liesbosch, bij Wierden in
de buurt van Almelo en te Ruinen.
Die proefboringen hebben geen aard
olie opgeleverd, maar wel waarde
volle geologische gegevens.
Van belang ook zijn de werkzaam
heden, die op het ogenblik geschie
den bij Marum in Friesland, bij
Warmenhuizen en Oostzaan, bij
Staphorst en Voorthuizen. Daar is
de Nederlandse Aardolie-maatschap
pij (de gezamenlijke onderneming
van Koninklijke Shell-groep en Stan
dard oil van New Jersey) volop in
actie. En weer andere plannen han
gen in de lucht.
2300 meter de grond in
Diep in het vlakke land, gelegen
aan een onbegaanbaar weggetje, ligt
het boorterrein van Voorthuizen.
Maar ver in de «omtrek ontdekt men
de veertig meter hoge boortoren,
een kolos, die nochtans in vier da
gen tijds werd opgericht en waar
onder nu gedurende vijf maanden
het interessante boringswerk wordt
verricht Men is nu bijna gevorderd
tot 1500 meter diepte, maar de be
doeling is, te komen tot 2300 meter.
De vraag is echter, of men het
snelle tempo zal kunnen volhouden.
Toen wij er eens gingen kijken,
vorderde de boring slechts langzaam
vanwege de zeer harde formaties
van zand- en kleisteenlagen. Vanaf
de 1100 meter diepte vordert men
daardoor slechts tien tot twaalf me
ter per etmaal, cn dat nog wel bij
een drieplöegenstelsel. (Hier wordt
continu gewerkt om instorting van
het boorgat te voorkomen).
Elders op een onderneming is het
gebeurd, dat men in acht uur tijds
slechts 12 cm was gevorderd. Na het
ophalen van de ingebrachte leiding
bleek, dat men zelfs niet 12 cm die
per was gekomen, maar dat de rol
len waren omgekeerd, dat namelijk
de zeer harde steen de toch wel
eveneens harde beitel had vernie
tigd. Als men nu weet, dat ook de
maat van de beitel 12 cm was, is het
vorderen van dezelfde maat ver
klaard. Maaropgeschoten was men
natuurlijk niet.
Die beitels Hebben tot taak, de har
de grondlagen te verbrijzelen, en
men gaat hun betrouwbaarheid ra.
telkens, als de reeds in de grond ge
dreven buizen (negen meter in se
ries van drie) worden opgetrokken
om aan een nieuwe serie te worden
geschroefd. Hoe dieper men graaft,
hoe meer series onder de grond moe
ten komen. Wanneer in Voorthuizen
de verlangde diepte van 2300 meter
is bereikt, zal men binnen het gebied
van de toren op een gegeven ogen
blik 58 bundels van series van dtie
pijpen boven de grond zien. De laat
ste indrijving zal dan ongeveer 175
buizen van negen meter elk vorderen.
Olievakschool levert
deskundigen af.
Zonder twijfel zijn onderzoekingen
van de bodem slechts mogelijk als
men beschikt over diepgaande ken
nis en vakbekwame werkers. Voor
men in Schoonebeek begon, had de
Bataafse reeds grote ervaring opge
daan door de mensen, die zij in het
buitenland werkzaam had. f
Die vakbekwamen van het eerste
uur verrichten nu in eigen land niet
slechts baanbrekend werk op de ex
ploitatie-terreinen zelf, maar ook bij
het opleiden van nieuwe krachten.
Daarvoor heeft men in Schoonebeek
een eigen Olievakschool opgericht.
Voor een internationaal gespreide on
derneming als de B.P.M. is dat ook
daarom van belang, omdat er nu meer
kansen komen voor Nederlandse jon
gelui. De eerste van hen is alreeds
aan het boren in Egypte.
Gelukkig kunnen Nederlanders het
niet laten te pionieren en dan de wij
de wereld in te trekken.
