S)e£cidóe(Bou4a/nt
'mmM
HOOPVOL
INITIATIEF
De organisatie der
„Holland Fair"
Oost-Sumatra accoord met
eenheidsstaat
De bespreking der
„Grote Drie1'
Nationale rouw
België
in
De slavenarbeiders der
Sovjet-Unie
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 13 MEI 1950
41ste JAARGANG No. 11978
Benelux spreekt
vandaag een woordje
mee te Londen
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm, en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
buitenlandse zaken, heeft aan de
voor-avond van de belangrijke be
spreking der „Grote Drie" te Lon
den, een voorstel gepubliceerd, dat
de grootste verrassing betekent van
de laatste tijd. Verrassend was het
omdat dit plan juist van Franse zijde
kwam en verrassend was het om de
grootse perspectieven, welke het
opent op de ontwikkeling van de
wereldpolitiek.
Het voorstel van minister Schu-
man houdt in: een gemeenschappelijk
beheer van de Duitse en Franse
steenkool- en staalindustrie, welk
gemeenschappelijk beheer voor uit
breiding vatbaar is, indien ook an
dere landen, zoals Engeland, de Be-
nelux-landen en Italië, zouden wil
len meedoen. In opzet is dit eigenlijk
het ei van Columbus, terwijl het bo
vendien nog niet eens een vers ei is,
want het denkbeeld is reeds eerder
van Duitse zijde geopperd, doch toen
niet au serieux genomen. Het nieu
we en verrassende en het hoopvolle
van dit Franse initiatief is voorna
melijk hierin gelegen, dat het de
Franse regering is, die haar achter
docht heeft laten varen en met een
royaal gebaar dit voorstel doet en
bovendien, dat het vormen van zo'n
belangengemeenschap niet aan de
particuliere ondernemingen wordt
overgelaten, maar dat het de regerin
gen zijn, die zich er achter moeten
stellen.
Daardoor wordt het plan in eens op
een veel hoger niveau geplaatst en
worden de consequenties er van veel
ruimer.
Wanneer dit voorstel werkelijkheid
zou worden, zou daarmee in één slag
de' mogelijkheid van een gewapend
conflict tussen Duitsland en Frank
rijk zo goed als uitgesloten worden,
waarmede voorgoed een eind zou
zijn gemaakt aan de voortdurende
tweespalt tussen twee volken, welke
in de laatste eeuw geleid heeft tot
niet minder dan drie oorlogen. De
steenkool- en staalindustrie zijn im
mers de twee grote bases-industrieën,
waarop elke oorlog steunt, en het is
uitgesloten, dat zij tot een concur-
rentie-bewapening worden gebe
zigd, zolang het gemeenschappelijk
beheer voortduurt. Op de tweede
plaats wordt door een gemeenschap
pelijke controle de mogelijkheid van
een commercieel concurrentie-con-
flict uitgeschakeld, zodat gevaarlijke
spanningen tussen de deelnemende
landen worden vermeden. En op de
derde plaats, kan door een gemeen
schappelijke exploitatie uit ae geza
menlijke industrieën vooral, in
dien de andere West-Europese lan
den ook meedoen één machtige
combinatie worden opgebouwd, wel
ke een belangrijk gewicht kan wer
pen in de waagschaal van de inter
nationale politiek.
JT\E PERSPECTIEVEN, welke Schu-
U man's plan opent, zijn inderdaad
enorm; allerlei internationale ver
wikkelingen, welke gedurende jaren
en jaren de situatie reeds hebben
vertroebeld en nog zouden vertroe
belen, zouden als sneeuw voor de
zou verdwijnen. Wij denken bijv.
nog aan het verwarde en haast on
oplosbare probleem van Duitslands
herstel. Iedereen begrijpt, dat Duits
land economisch weer op de been
moet worden geholpen, maar ieder
een vreest het noodzakelijke bij-ge
volg, dat Duitsland dan ook weer
krachtig genoeg zou worden om zich
te herbewapenen. Iloe krijgen wij
een gewenste en noodzakelijke econo
mische herrijzenis van Duitsland zon
der de gevreesde militaire herrijze
nis? Het plan-Schuman geeft ons de
sleutel.
Maar naast al die geweldige voor
delen, staan ook geweldige moeilijk
heden, die zich onmiddellijk doen
gelden, zodra mei- Schuman's idee in
de practijk wil gaan brengen. De
Duitse socialisten gaven er al direct
een staaltje van te zien, toen zij zich
gereserveerd toonden in plaats van
enthousiast, zoals men van berooide
Duitsers verwachten zou, die een
kans krijgen als nooit! omdat zij
zich zorgen maken over de even
tuele medezeggenschap van de vak
bonden. Ook de-eerste indruk van de
Engelse reactie was er één van scep
ticisme, vermoedelijk ingegeven door
de Britse beduchtheid voor de renda
biliteit van de eigen steenkool- en
staalindustrie. Van de andere kant
heeft Attlee het plan een belangrijke
bijdrage genoemd tot de oplossing
van de problemen in Europa, al heeft
ook hij als zijn mening te kennen ge
geven, dat een studie-commissie de
kwestie van Engelands deelname zou
moeten onderzoeken.
Tot veler verrassing heeft Bevin
zich echter weer scherp tegen Schu-
mans plan uitgelaten.
Aan Nederlandse zijde is het plan
met sympathie ontvangen en voelt
men over 't algemeen er veel voor,
al verheelt men zich ook hier niet,
dat er nog menige kwestie opgelost
zal moeten worden vóór het zover is.
Schuman zelf heeft de uitwerking
van zijn plan in details in het mid
den gelaten. Hij heeft alleen op een
voor de hand liggende objectie, dat
zijn plan een nationalisatie van de
zware industrie betekende, geant
woord, dat dit niet de bedoeling was.
De eigenaars blijven eigenaars, al
leen de controle wordt internationaal.
Wat de inhoud van die „controle"
zal zijn, laat hij echter aan de ex
perts over.
Laten wij hopen, dat het Franse
initiatief, dat zulke goede vruchten
belooft af te werpen, niet verzandt
in een enghartige discussie over al
lerlei pietepeuterige detail-kwesties.
Europa heeft al genoeg geleden door
verdeeldheid en gebrek aan samen
werking. Hier ligt een uitstekende
kans om een beslissende stap in de
richting van de Europese eenheid
te zetten. Men neme deze kans waar.
Niet aangepast aan Amerikaanse methoden
|7R IS RUMOER om de „Holland Fair" in Gimbels Warenhuis te Phi
ladelphia, aldus meldt het Nws v. d. Dag". Door de grote publieke
belangstelling dreigen de voorraden vroegtijdig uitgeput te geraken, ter
wijl er elders in de Verenigde Staten onvoldoende reserves blijken te zijn
om het tekort aan te vullen. De wrij ving tussen de leiding van het Gim
bels Warenhuis-concern en het Directoraat voor de (Nederlandse) Ex
portbevordering in New York, die reeds sinds enige maanden broeide,
is tot een uitbarsting gekomen nu de leiding van Gimbels Warenhuizen
tegenover de Nederlandse autoriteiten en ook tegenover prins Bernhard
haar ernstig misnoegen kenbaar heeft gemaakt over de organisatie van
de „Holland Fair" in Nederland.
De directeur van „Gimbels", de
heer Arthur C. Kaufmann, zeide:
„De organisatorische fouten in Ne
derland zijn er de oorzaak van, dat
van de mogelijkheden dezer exposi
tie geen volledig gebruik kan wor
den gemaakt. In Nederland worden
o.m. levensmiddelen en aardewerk
geproduceerd, die nog steeds niet in
Amerika zijn geïntroduceerd, hoewel
daarvoor ongetwijfeld een goede
markt bestaat".
„Verder is gebleken, dat de Ne
derlandse fabrikanten niet op de
juiste wijze zijn voorgelicht omtrent
de Amerikaanse eisen over leverings
tijden. Wij hebben onze bezorgdheid
daarover ter kennis gebracht van de
Nederlandse autoriteiten. Het zou
toch wel erg tragisch zijn als on
danks de grote publieke belangstel
ling deze tentoonstelling zakelijk een
mislukking zou blijken te zjjn".
Er was bijvoorbeeld een Ameri
kaanse groothandel, die de „Fair"
bezocht en een prachtige proeforder
plaatste voor Nederlandse prent
briefkaarten. Aflevering over een
maand. De Nederlandse vertegen
woordiger rekende zijn Amerikaanse
klant voor dat hij niet vóór zes of
zeven maanden kon leveren en
prompt annuleerde de Amerikaan
deze order. Later verklaarde hij te
genover zakenvrienden: „Wat doen
die mensen hier als ze niet volgens
onze methoden kunnen werken?"
„FIREFLY" IN DE OMGEVING
VAN HAARLEM VERONGELUKT. -
Vrijdagmorgen is een „Firefly" van
de Marine Luchtvaartdienst midden
in het bebouwde Haarlemse Bos- en
Vaartkwartier op een weiland neer
gestort. Het toestel sloeg een diepe
krater in de grond en de wrakstuk
ken werden over een afstand van
honderden meters verspreid. Het
staartstuk van het verongelukte
vliegtuig nabij de plaats, waar het
toestel te pletter sloeg.
Evacuatie van Ambon
J^E VOORLOPIGE vertegenwoordigende raad voor de negara Oost-Su
matra heeft zich accoord verklaard met de vorming van een een
heidsstaat via de V.S.I. De raad heeft de regering van Oost-Sumatra
machtiging verleend om onderhandelingen te voeren over de omvorming
van de V.S.I. in een eenheidsstaat. Dr. Mansoer, hoofd van de staat
Oost-Sumatra is inmiddels in Djakarta gearriveerd met een mandaat voor
de regering Hatta om Oost-Sumatra te ontbinden.
De president van Oost-Indonesië,
Soekawati, heeft bij zijn terugkeer
uit Djakarta te Makassar verklaard,
dat, indien de V.S.I. en Djokja over
eenstemming over de procedure be
reiken de vorming van de eenheids
staat niet langer dan anderhalve
maand behoeft te duren. Nadat hij bij
ce opheffing van de deelstaat als pre
sident zal 'zijn afgetreden wil Soeka
wati eerst voor enige tijd naar Bali
gaan.
Intussen gaat men op Celebes on
danks de waarschuwing van Hatta
om niets op eigen houtje te onderne
men voort met kleine gedeelten van
het eiland los te maken van de deel
staat Oost-Indonesië en aan te slui
ten bij Dokja. Ditmaal hebben de
radja's van Paloe, Sidjiboloe, Poera-
wi, Tawaeli en Balawa (in Midden-
en West-Celebes) zulk een besluit
genomen.
CONFERENTIE VAN DE GROTE
DRIE TE LONDEN. Een overzicht
van de conferentietafel in Lancas
ter House in de Britse hoofdstad tij
dens de besprekingen der ministers
van Buitenlandse Zaken van Ameri
ka. Engeland en Frankrijk Links op
de foto (met verband voor het oog)
de Amerikaanse ambassadeur in En
geland, Lewis Douglas; naast hem de
Amerikaanse Staatssecretaris Dean
Acheson. Derde van rechts de Britse
minister van Buitenlandse Zaken,
Ernest Bevin.
Berlijn zal niet prijs gegeven worden
rvE MINISTERS van Buitenlandse Zaken van Amerika, Engeland en
Frankrijk hebben na de tweede zitting van de Londense conferen
tie een communiqué uitgegeven, waarin zij verklaren dat hun landen
hun rechten in Berlijn niet zullen opgeven, de Berlijners zullen blij
ven beschermen en met het Duitse bestuur zullen blijven samenwer
ken om de economische toestand van West-Berlijn zo veel mogelijk
te verbeteren. Tevoren hadden zij in een communiqué uitdrukking
gegeven aan hun verbazing en bezorgdheid over het feit, dat de Rus
sen hebben gezegd dat er geen Duitse krijgsgevangenen meer in Rus
land zijn en dat de repatriëring dus is geëindigd.
ting heerst, dat zij minstens zo veel
tijd behoeven als de Duitse kwes
tie.
Reuter verneemt nog dat de Gro
te Drie besloten hebben een laatste
beroep op de Sowjet-Unie te doen
om verkiezingen in geheel Duits
land te laten houden, onder aan
vaardbare omstandigheden. Zij zul
len hereniging van Berlijn blijven
voorstaan, om de stad haar plaats
in een vrij Duitsland te hergeven.
Schuman heeft de Franse minis
ter van Defensie, René Pleven,
dringend naar Londen ontboden
„om bepaalde aangelegenheden, die
ter sprake zijn gekomen" onder
ogen te zien. Schuman zou ter con
ferentie hebben aangeboden zijn
plan dezer dagen tot in bijzonder
heden uiteen te zetten aan de ge
allieerde hoge commissie voor
Duitsland, die de besprekingen bij
woont.
Onderwijl komen de eerste mi
nisters van Buitenlandse Zaken
van de twaalf landen van het At
lantisch Pact in Londen aan voor
de tweedaagse conferentie van de
Atlantische Raad, welke Maandag
begint onder voorzitterschap van
Acheson. -
De ministers zijn overeengeko
men, aldus het communiqué, om
alles in het werk te stellen om in
lichtingen te krijgen over het lot
van de niet gerepatrieerde burgers
en krijgsgevangenen in de Sowjet-
Unie en om in het grootst mogelij
ke aantal gevallen hun repatriëring
te bewerkstelligen.
In Londen meent men verder te
weten, dat Bevin een critische ana
lyse van het plan-Schuman heeft
gegeven. Schuman, daarentegen,
zou duidelijk hebben verklaard, dat
Frankrijk vastbesloten is, met het
plan voort te gaan. Ten einde de
ontwikkeling van zijn plan te ver
gemakkelijken, zal Schuman het
bespreken met de geallieerde des
kundigen voor Duitsland, die even
eens te Londen zijn.
In het algemeen kwamen de mi
nisters overeen, dat zij geen posi
tieve houding ten opzichte van het
plan zullen innemen zolang het nog
niet concreter en meer gedetail
leerd is uitgewerkt.
Uit Bonn wordt gemeld, dat
Adenauer zijn instemming met het
plan heeft betuigd.
VANDAAG WORDT BENELUX
GEHOORD.
Een officieel Frans woordvoer
der deelde gisteravond mede, dat
de ministers van Buitenlandse Za
ken der Benelux-landen vandaag
door de Grote Drie over Duitsland
zullen worden gehoord. De minis
ters Stikker, Van Zeeland en Bech,
die in de loop van deze week in de
Britse hoofdstad zijn aangekomen,
zouden enkele weken geleden een
verzoek hiertoe aan de Grote Drie
hebben gericht.
Volgens waarnemers is het in het
geheel niet onmogelijk dat de be
sprekingen tussen de Grote Drie
tot Zondagavond zullen voortdu
ren. De niet minder belangrijke
agenda-punten ten aanzien van
Azië kunnen vanmiddag pas wor
den aangesneden en de verwach-
AANVAL OP WAPENTREIN IN
FRANKRIJK.
Twee a driehonderd jongelui in
overalls hebben gisterén te Nantes
een aanval gedaan op een trein met
Amerikaanse wapens. Een stuk ma-
rinegeschut werd uit de trein gewor
pen.
De trein passeerde Nantes op weg
naar Bordeaux en moest voor een on
veilig sein stopper. Het vertrek werd
verhinderd door een wagen, die op
een overweg dwars over de rails
werd geplaatst.
De treinbewaking kon niets tegen
de jongelui uitrichten. Toen de poli
tie per autobus arriveerde, trokken
de aanvallers zich ordelijk terug. De
trein had ruim twee uur vertraging.
In Menado in Noord-Celebes heb
ben verschillende eenheden van het
K.N.I.L. zich eigenmachtig uitgege
ven voor troepen van de Apris (het
federale leger van Indonesië). De be
velhebber van Oost-Indonesië, kolo
nel Kawilarang, heeft gezegd, dat
deze gang van zaken niet kan wor
den gevolgd, maar dat de K.N.I.L.-
ers zo snel mogelijk via een noodre-
geling in de Apris zullen worden
opgenomen.
NEDERLANDERS VERLATEN
AMBON.
Alle Europeanen en Amerikanen,
die daartoe de wens te kennen ga
ven, zullen heden van Ambon wor
den geëvacueerd, heeft de Neder
landse regering bekendgemaakt.
Het Nederlandse s.s. Kota Inten zou
heden met 300 burgers, onder wie
zich voornamelijk Nederlanders,
maar ook tien tot twaalf Amerikanen
en enkele zendelingen bevinden, van
Ambon naar Djakarta vertrekken.
Het bureau van de hoge commis
saris heeft voorts bekendgemaakt,
dat de Kota Inten ook honderden
niet-Ambonese Indonesiërs in het K.
N.I.L., met hun gezinnen, aan boord
zal nemen. De Ambonnezen in het
K.N.I.L., die het verzet tegen de R.
I.S.-regering steunden, hebben een
aanbod om het eiland te verlaten, ge
weigerd.
Een eerder gedane Nederlandse po
ging om de soldaten van het K.N.I.L.
naar de kazernes terug te sturen en
hun verzet tegen de R.I.S.-regering
te staken, is, zoals men dezer dagen
heeft kunnen lezen, mislukt.
De troepen op Ambon hebben door
hun weigering om aan dit bevel ge
hoor te geven alle rechten op pen
sioen en soldij van de Nederlandse
strijdkrachten verbeurd, deelde een
Nederlands woordvoerder mee. Hij
verklaarde, dat de Nederlanders
thans de handen van hen hadden af
getrokken. 't Staat nu aan de Indo
nesische regering om andere maat
regelen te nemen.
MIJNRAMP IN BELGIE
Prov.
Henegouwen
I MMAEGÏjJI
7 V '/CHAR^R01'
Om de mijnramp
in Henegouwen
De beide mijnwerkers, die de ramp
in de mijnen te Trazegnies (Hene
gouwen) hebben overleefd, bevinden
zich nog steeds in levensgevaar. De
zestien-jarige Yvan Sturbois, die
zeer ernstige hoofdwonden heeft op
gelopen, mocht even bezoek van de
pers ontvangen. Jules Roelandt, die
twee armen en een been gebroken
heeft en bovendien ernstige oog
kwetsuren heeft opgelopen door de
mijngasontploffing, mocht geen be
zoek ontvangen.
Prins-regent Karei kondigde giste
ren een dag van nationale rouw af
en van alle officiële gebouwen hing
de vlag halfstok. Uit alle delen van
het land stromen betuigingen van
deelneming naar de burgemeesters
van Pieton en Trazegnies, waar de
omgekomen mijnwerkers woonden.
In het gehele land worden inza
melingen gehouden ter ondersteu
ning van de nabestaanden. Het me
deleven is buitengewoon. De Belgi
sche ministerraad heeft een bedrag
van een half millioen Belg. francs
uitgetrokken voor de verwanten der
slachtoffers.
OOST-DUITSLAND VRAAGT
VERMINDERING DER
HERSTELPLICHTEN
De Oost-Duitse premier Grote-
wohl is door het Kabinet en door
het polit-bureau van de communis
tische partij gemachtigd om de Sov
jet-Unie te verzoeken de herstelbe
talingen te verminderen „in het be
lang van de verbetering van de le
vensstandaard der bevolking".
Wat gerepatrieerden
vertellen
Een stroom van berichten over
toestanden in de Sovjet-Unie is in
de laatste maanden door de Duitse
pers gegaan op grond van medede
lingen, die werden gedaan door de
uit Sovjet-kampen ontslagen krijgs
gevangenen. Ofschoon deze inlich
tingen afkomstig zijn van mensen,
die de vijf na-oorlogse jaren in ge
vangenkampen hebben doorgebracht
er, wier schildering meestal niet ge
noeg objectief is, zijn een aantal fei
telijke bijzonderheden, die zij ver
tellen, toch van belang.
Een aantal der berichten spreekt
over een Russische goldrush in de
ontoegankelijke gebieden rond de
Poolcirkel in Oost-Siberië. Aan de
midden- en benedenloop van de ri
vier Kolyma wordt volgens van daar
teruggekeerde Duitse gevangenen de
onbewerkte bodem ontsloten door
een aantal strafgevangenen, dat op
meer dan twee millioen wordt ge
schat. Daaronder bevonden zich
slechts zeer weinig Duitsers, De ge
vangenen en hun bewakers vormen
de enige bewoners van dit gebied.
Er wordt uitsluitend goud gewonnen
en wel met een zeer primitieve me
thode. De goudhoudende aarde, die
zestig centimeter tot zeven meter
diep onder de bodem ligt, wordt des
winters met de hulp van springla
dingen gedolven. In de zomermaan
den wordt uit deze aarde het goud
met de hand gewasssen. In het stof
goud, dat zo gewonnen wordt, be
vinden zich vaak goudbrokken van
een of twee ons. Aan alle gevange
nen was een dagproductie voorge
schreven, die afhankelijk van de
rijkdom der bewerkte aarde tussen
vijftien en honderd gram bedroeg.
De vindplaatsen liggen ver uiteen
en de verbinding geschiedt met be
hulp van vliegtuigen. Wekelijks*komt
een hefschroefvliegtuig met bewa
pende bemanning de productie af
halen. De verzorging van het gebied
geschiedt ten dele per vliegtuig. Als
haven voor het Kolymagebied fun
geert Magadan aan de zee van
Ochotslc. In de winter was verkeer
met rendiersleden over de rivieren
mogelijk. Landwegen bestaan echter
zo goed als niet en de afstand van
Kolyma tot de meest nabij zijnde
spoorweg in Komsomolsk aan de
Amoer bedraagt twee duizend kilo
meter. Volgens de Duitse berichten
overheersten in de kampen de cri
minele elementen en heerste er een
werkelijke wild-west sfeer. Onder de
gevangenen werd goud verhandeld
en in de overigens toereikende ver
zorging bleven de zwakkeren achter
door de praktijken van de opzichters.
Voor het handhaven van de orde
waren slechts betrekkelijk weinig
manschappen van de NKWD nodig.
Een der andere „zwijgkampen",
waarheen tot langdurige straffen
veroordeelde gevangenen werden ge
dirigeerd en vanwaar niet geschreven
mocht worden, was Workoeta aan
de Noordelijke IJszee. Hier werd in
de toendra een kolengebied geëx
ploiteerd. Er waren 61 mijnschach
ten, die elk een apart gevangenkamp
hadden. Onder de gevangenen hebben
zich volgens een gerepatrieerde min
stens 6000 Duitsers bevonden, waar
onder hoge officieren. De dagpro
ductie was gesteld op drie ton ko
len. Duizend kilometer Westelijk
hiervan was het kamp Pitschora,
waar de gevangenen hout moesten
kappen in het Siberische oerwoud.
Verschillende Duitse gevangenen
hebben bericht, dat zij diensten heb
ben moeten verrichten in de achter
hoede van de communistische legers
in China.
Uit de berichten blijkt voorts, dat
de in Jena ontmantelde Zeiss-fabrie-
ken en de Berlijnse fabrieken van
Siemens-Halske in Moskou her
bouwd zijn. De in Berlijn gedemon
teerde Borsig-fabriek is in Woronesj
herrezen. De Wanderer-fabriek zou
in Koetais bij Tiflis als tankfabriek
opnieuw zijn ingericht. Zoals reeds
vroeger bekend werd, bevindt ziclr
voorts in Soetsjoem aan de Zwarte
Zee een kolonie van driehonderd
Duitse ingenieurs met hun familie,
alle vroegere medewerkenden van
het Berlijnse Keizer-Wilhelm-insti-
tuut voor wetenschappelijke onder
zoekingen. De Duitse technici, die
voor jaren in de Sovjet-zóne zijn
aangeworven voor leidende functies
in de naar Rusland overgebrachte
labrieken, leiden een vrij afgezon
derd leven in kolonies en hebben
ak alle buitenlanders in de Sovjet-
Unie slechts een heel beperkte be
wegingsvrijheid.
Daar is geen beter buitensporig
heid dan een overvloed van dank
baarheid.
