S)e &2idóe£oii/tci/nt
Geen koninkrijk
en geen huis
Nieuwe moeilijkheden in
koningskwestie
Dean Acheson tegen rode
uitdaging
Skymaster
verongelukt
Coadjutor weigerde bisschops
wijding
Punten van
goede raad
K.V.P. - lijst 2
MAANDAG 24 APRIL 1950
41ste JAARGANG No. 11962
Directeur: C. ML v. HAMERSVELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Papengracht 32, Tel* 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., t 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Leopold moet buitenslands blijven
^IEUWE MOEILIJKHEDEN zijn in België gerezen bij het overleg tus
sen socialisten, liberalen en katholieken over het protocol inzake de
overdracht door Leopold van zijn pre rogratieven aan zijn zoon Boudewijn.
Ass. Press verneemt, dat de socialisten nieuwe eisen hebben gesteld. Zij
zouden een schriftelijke garantie verlangen, dat koning Leopold buiten
Belgisch grondgebied zou blijven en nooit zou terugkeren. Deze eis was
door de katholieken afgewezen. De liberalen blijven optimistisch en ge
loven, dat men een reddende formule zal kunnen vinden.
SCHEIDING TUSSEN VADER EN
ZOON.
„Onder geen enkele voorwaarde
mag de koning met zijn zoon in één
paleis samenwonen na de machtsover
dracht. De kroonprins moet als stad
houder een volkomen zelfstandige
hofhouding voeren", zei Spaak. „Zijn
adviseurs mogen geen enkel contact
hebben met de omgeving van de ko
ning".
De katholieken stelden daarop
voor, dat de koning het paleis van
Laeken (een voorstad van Brussel)
zou betrekken en de kroonprins het
koninklijke paleis tegenover het par
lementsgebouw in de Belgische
hoofdstad. Maar voor de socialisten
waren vader en zoon dan te dicht bij
elkaar en tenslotte kwam men over
een, dat de koning op het kasteel van j
Ciergnon bij Namen zou gaan wo- i
nen. Maar ook hiermee waren de so- j
cialisten niet tevreden. En toen zij
vernamen, dat koning Leopold van
plan is na zijn terugkeer achttien da
gen in België te blijven en daarna een
lange reis in het buitenland wel
licht de Congo te ondernemen,
vonden de socialisten hierin een ge
schikte gelegenheid voor Leopold om
maar meteen in het buitenland te
blijven. Zij wensen daarom van de
koning een garantie, dat hij niet meer
naar België zal terugkeren.
De katholiékën zijn wel bereid de
koning in het buitenland te laten, als-
de vorst dit zelf wenst; maar zij wil
len hieraan geen enkele verplichting
verbinden, omdat dit gelijk zou staan
met een verkapte troonsafstand. In
geen enkel geval willen de katholie
ken het „tijdelijke" prijsgeven, dat
aan het stadshouderschap van prins
Boudewijn is verbonden, terwijl het
de wens van de socialisten is, dat
prins Boudewijn zijn stadhouderschap
metteraad voor de kroon verwisselt,
wanneer hij meerderjarig wordt in
September 1951.
Een tweede verzet, dat liberalen en
socialisten gezamenlijk plegen, is ge
richt tegen Paul van Zeeland als ka
binetsformateur en als (latere) mi
nister-president. Zij zouden liever
zien, dat het demissionnaire kabinet
van Gaston Eyskens aanbleef, omdat
Eyskens de naam heeft gematigd Leo-
poldistisch te zijn.
Onder de Leopoldisten groeit de
ontevredenheid met de dag. Zij zijn
van mening, dat de politieke onder
handelaars reeds ver zijn afgedwaald
van de inhoud van de koninklijke ra
dioboodschap, die een week geleden
werd gepubliceerd. Het Brusselse
blad „De Standaard" zei vandaag:
„Het is te hopen, dat de vrees onge
grond mag blijken en dat méér reke
ning zal worden gehouden met de
katholieken en de mening der Vlaam
se bevolking dan bepaalde persbe
richten doen verwachten". Een ont
binding van de Kamers en nieuwe
verkiezingen zouden voor de Christe
lijke Volkspartij eer. betere oplossing
zijn dan een capitulatie in de ko
ningskwestie".
VAN ZEELAND NAAR DE KONING
Het secretariaat van koning Leo
pold deelt mede:
„Daar de heer Van Zeeland de ko
ning een vraag had te stellen,
heeft Zijne Majesteit hem naar Preg-
ny ontboden om hem het antwoord
te geven".
Om 8.30 uur is Van Zeeland van
morgen per vliegtuig vertrokken.
HERDERLIJK SCHRIJVEN IN
OOST-DUITSLAND.
In alle R.K. kerken in Oost-Duits-
land is Zondag een herderlijk schrij
ven voorgelezen, waarin het materi
alisme „de wortel van het atheisme"
wordt genoemd.
In de brief wordt critiek geoefend
op „de pogingen ten Oosten van het
IJzeren Gordijn om de bevolking van
materialisme te doordringen.
Niemand kan tegelijkertijd een
ware materialist en een ware chris
ten zijn Christelijk geloof en mate
rialistische gedachten sluiten elkan
der evenzeer uit als licht en duister
nis", aldus de brief.
PADVINDERS BIEDEN PRINS
BERNHARD ALBUM AAN. Ze
ven landverkenners en een zeever
kenner hebben Zaterdagmiddag in
het Paleis Soestdijk aan Z.K.H,
Prins Bernhard een album aange
boden, bestaande uit tekenigen, die
padvinders uit het gehele land heb
ben vervaardigd ter gelegenheid
van het veertig-jarig bestaan van
Nederlandse Padvindersbeweging.
Prins Bernhard bekijkt het hem
aangeboden album. Rechts van de
Prins de hoofdcommissaris van de
Katholieke Jeugdbeweging, Baron
H. F. N. van Voorst totVoorst.
Programma van zes punten
j^A TRUMANS vurig pleidooi voor de waarheid in de berichtgeving via
krant en radio als wapen in de oorlog tegen de Russische propagan
da, heeft Dean Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse za
ken, in een rede voor hetzelfde gezelschap Amerikaanse, journalisten ge
zegd, dat er geen betere verstandhouding met Rusland mogelijk is, zo
lang het communisme geen afstand doet van zijn agressieve denkbeelden
de Sovjet-Unie in de weg. De Rus
sen achten het volgens Acheson niet
raadzaam om gewapenderhand op te
treden, maar zij trachten het Ame
rikaanse volk in verwarring te bren
gen en verdeeldheid te zaaien.
Wij staan voor een uitdaging, al
dus Acheson, die de grondslag zelf
van onze beschaving en van de vei
ligheid van de vrije wereld de
enige wereld, waarin beschaving
bestaanbaar is bedreigt. Agressie
is niet alleen een aanval met wape
nen, maar ook een propaganda-oor-
log en het is het geheim ondermij
nen van een vrij land van binnen
uit.
Om aan deze bedreiging het hoofd
te bieden stelde Acheson, behalve
een nauwere samenwerking tussen de
beide grote politieke partijen, een
programma van actie voor, dat zes
punten omvat:
1. Een brandend en strijdvaardig
geloof in de vrijheid.
2. de verbreiding van dat geloof;
3. de organisatie van een sterke
verdediging;
4. de economische herbouw van
de vrije wereld.
5. nog nauwere samenwerking
tussen de vrije landen via de
bestaande organisaties en zo
nodig via nieuwe;
6. voortzetting van de pogingen
om een gemeenschappelijke
basis te vinden, geen volmaak
te of eeuwigdurende overeen
komst, maar tenminste een be
tere regeling om in grotere
veiligheid te leven.
In de Uno, zo zei Acheson verder,
hebben wij een dozijn of meer vaste
gelegenheden om te confereren over
onze geschillen, maar helaas staat
aan de conferentietafel de stoel van
de Sovjet-Unie leeg.
Het ligt niet in onze bedoeling de
Sovjet-Unie omver te werpen, wij
zullen niet trachten te onafhankelijk
heid van de Sovjet-Unie te onder
mijnen. Maar wij zijn even vast be
sloten er voor te zorgen, dat het
communisme niet op slinkse "manier
of hoe dan ook ons land of enig
ander land, dat zijn vrijheid wil be
waren, ondermijnt. Die reële en di
recte bedreiging met agressie staat
elke poging tot overeenstemming met
DRASTISCHE BEPERKING DER
GODSDIENSTVRIJHEID
Voor godsdienstige bijeenkomsten
moet voortaan eerst toestemming
worden gevraagd aan de plaatselijke
autoriteiten, aldus heeft het Tsje-
choslowaakse ministerie van Cultuur
medegedeeld in het door haar uit
gegeven tijdschrift voor priesters.
Eveneens dienen alle herderlijke
brieven, drukwerken, brochures en
fotografieën, die voor de geestelijk
heid zijn bestemd, voor hun verzen
ding ter goedkeuring worden voor
gelegd aan een landelijke commis
sie. De dagbladen in Tsjechoslowa-
kije hebben dit besluit van de rege
ring niet mogen publiceren.
BLOEMENCORSO IN DE BOLLEN
STREEK. Onder overweldigende
belangstelling, ook van buitenlandse
zijde, is Zaterdagmiddag het grote
bloemencorso gehouden, dat georga
niseerd werd door het comité uit de
bloembollenstreek, gevormd door de
gemeenten Lisse, Hillegom en Sas-
senheim. Mede in verband met het
gouden jubileum van de Bond van
Bloembollenhandelaren en de grote
nationale bloemententoonstelling „De
Keukenhof" droeg dit bloemencorso
een bijzonder karakter.
Een smaakvol detail uit de op
tocht: romantiek uit de oude tijd ge
paard aan kleurige en fleurige bloe
menweelde uit het heden.
35 Doden bij Tokio
Een viermotorige C54 „Skymas
ter"' van de Amerikaanse luchtmacht
is tegen de Tanzawa, een honderd
kilometer ten Zuidwesten van Tokio
gelegen berg, te pletter gevlogen en
uitgebrand. Alle 35 inzittenden zijn
omgekomen.
Het toestel, dat op weg was van
de Philippijnen naar Tokio, vervoer
de een aantal hoge Amerikaanse
functionarissen, die in Manilla be
sprekingen hadden gevoerd over een
handelsverdrag tussen de Philippij
nen en Japan. Verder waren een
aantal Amerikaanse militairen, een
gezin van vier personen en een
Amerikaanse ambtenares aan boord
De bemanning bestond uit acht kop
pen.
NEDERLANDSE IMMIGRANTEN
TE SYDNEY.
De Australische radio deelt mede,
dat het eerste continent Nederland
se immigranten, 62 in totaal, he
denavond te Sydney wordt ver
wacht.
Zoals bekend werd onlangs een
overeenkomst betreffende immngra-
tie tussen Nederland en Australië
getekend.
Hainans hoofdstad
in rode handen
De Chineese nationalisten hebben
Hoihow, de hoofdstad van het eiland
Hainan, dat nog voor een deel in
handen van Tsjang Kai-Sjek is, prijs
gegeven. Een communistisch leger
van naar schatting vijftigduizend
man heeft de stad gisteren veroverd.
Adenauer in conflict
met Hoge Commissie
Vorige week heeft de geallieerde
hoge commissie in West-Duitsland
een Duits ontwerp tot verlaging dei-
belastingen afgewezen, Als motief
gold, dat door deze belastingwet de
overeenkomst tussen de Westduitse
Republiek en de Ver. Staten zou
worden geschonden, daar bij deze
overeenkomst Bonn zich verplicht
had financiële stabiliteit en een
evenwichtige begroting te bewerk
stelligen, terwijl door dit wetsont
werp juist de stabiliteit zou worden
verminderd.
Duitsland zou dan meer hulp van
het buitenland nodig hebben en de
vraag naar deviezen zou vergroot
worden.
Adenauer heeft gisteravond in een
interview met United Press ver
klaard, dat de Hoge Commissarissen
met hun „veto" op de belastingwet
zijn kabinet voor de ergste crisis
hadden geplaatst, die het tot nu toe
had doorgemaakt. Volgens Adenauer
waren de geallieerde autoriteiten
hun boekje te buiten gegaan. Hij
zei, dat zijn minister van justitie, dr.
Dehler van mening was, dat de Hoge
Commissie haar wettelijke rechten
overschreden had. Adenauer zou
vandaag zijn financiële deskundigen
in spoedvergadering bijeen roepen
om de situatie te bespreken.
ANNEXATIE VAN ARABISCH
PALESTINA.
De Jordaanse regering heeft heden
te Amman bij de opening van het
panement de inlijving van Arabisch
Palestina bij Jordanië bekend ge
maakt. Men verwacht, dat Engeland
deze maatregel zal steunen. De om-
1 vang en de bevolking van Jordanië
wordt hierdoor verdubbeld. Arabisch
Palestina wordt door twintig afge
vaardigden in het parlement, dat
■veertig zetels telt. vertegenwoordigd.
De politieke commissie van de Ara
bische Liga heeft het Jordaanse plan
in het begin van deze maand „on
wettig genoemd, aanvoerende, dat een
dergelijke maatregel de Palestijnen
„van hun wettige rechten op het land
zou beroven."
ISRAëLS ONAFHANKELIJKHEIDS
VIERING.
Israël heeft gisteren de tweede
verjaardag van zijn onafhankelijk
heid gevierd. Te Jeruzalem werd
een appraode gehouden. Op de recep
tie,. welke de Israëlitische regering
te Jeruzalem hield, weigerde het
corps diplomatique te verschijnen,
omdat prenSier Ben Goerion ver
klaard had, dat Jeruzalem thans „in
feite en in de practijk tot hoofdstad
van Israël was geworden". Het corps
diplomatique erkent zulks echter
niet en bood felicitaties aan president
Weizmann aan in diens villa te Reho-
voth bij Tel Aviv.
Tijdens hoogmis in
Stelanus-dom
Mgr. Jachim de benoemde coadju
tor van kardinaal Innitzer. aarts
bisschop van Wenen ,die Zondag
morgen in de St Stefanus Dom te
Wenen de bisschopswijding zou ont
vangen. heeft zich tijdens de kerke
lijke plechtigheid teruggetrokken.
In de dom, die tot in alle hoeken
was gevuld, waren tal van hoge
geestelijken, waaronder kardinaal
Innitzer, aanwezig, als mede bonds
kanselier Figl, de pauselijke inter
nuntius en vele leden van het corps
diplomatique. Nadat dr. Jachim de
achttien voorgeschreven vragen had
beantwoord, begon hij aan de plech
tige Hoogmis. Na het Evangelie leg
de dr. Jachim eerst in het Latijn en
daarna in het Duits een verklaring
af, waarin hij met vastee en duidelij
ke stem zei zich niet waardig te ach
ten voor de bisschoppelijke wijding.
Na lang en rijn tehebben nagedacht
wilde hij deze waardigheid deemoe-
die afwijzen.
De Weense gelovigen konden
hun oren bijna niet geloven. Tot hun
grote verbazing zagen zij dr. Jachim
het altaar verlaten en zich met op
gericht hoofd en omhangen met alle
paramenten een weg banen door de
dichte rijen der gelovigen. Kardi
naal Innitzer zette de H. Mis voort,
waar dr. Jachim haar had onderbro
ken. Dr. Jachim zelf ging naar het
klooster terug, waar hij woont.
In de dom besteeg de domproost,
dr. Dorr, de preekstoel en zei, dat
het niemand geoorloofd was een oor
deel te vellen over de zonderlinge
daad van dr. Jachim. „Men moet het
besluit van een moedig en nederig
man waarderen" zei hij.
Wenen staat voor een raadsel.
Niemand kan zich de beweegreden
indenken, die dr. Jachim ertoe héb
ben geleid de bisschopswijding op dit
wel zeer late ogenblik te weigeren.
Hij wist reeds drie maanden lang,
dat hij door de Paus was aangewe
zen om coadjutor te worden van
kardinaal Innitzer en de wijding was
tot de laatste dag van de voorgeschre
ven termijn uitgesteld.
Hij was één van de jongste pries
ters, die dat ambt ooit hebben be
kleed, en men had hem een schitte
rende toekomst in de kerk voor
speld.. Hij was professor in de theo
logie aan de universiteit te Wenen
en werd beschouwd als leider van de
jongere richting in de Katholieke
Kerk van Oostenrijk.
PROV. STATENVERKIEZING
Woensdag a.s. gaat ons Nederlandse
volk weer eens naar de stembus. Nu
om voor de komende vier jaren te
beslissen over de samenstelling van
de provinciale besturen en van de
Eerste Kamer.
Wij hebben uiteengezet de grote
betekenis van het provinciaal bestuur
in onze provincie Zuid-Holland, de
dichtstbevolkte provincie van ons
land. Daarnaast is gewezen op het
feitelijk belang van de Eerste Ka
mer.
Dat elke verkiezing van belang is,
ook deze. daar kan geen twijfel meer
over bestaan. Ons volk, gewend aan
een democratisch bestel, kiest zich
de bestuurders van de politieke or
ganen; ons volk kiest in vrijheid, met
inzicht, let op verleden en heden en
toekomst en ons volle kiest princi
pieel. Ook bij deze verkiezing zijn wij
ons bewust van het principe. Wij, ka
tholieken, zijn niet van die eigenwij
zen, die tot geen samenwerking be
reid zouden zijn; maar wij zijn even
min zulke kortzichtigen, dat we geen
rekening zouden houden met allerlei
intenties en tendenzen tegen ons
Als elke katholieke kiezer mee
werkt, zal er Woensdag goed gestemd
worden. Men houde zich aan deze
drie punten
1. Breng tijdig Uw stem uit in het
bureau dat op de oproepings-
kaart is vermeld;
2. Breng mee Uw oproepings-
kaart, daarvoor in de plaats ont
vangt U het stembiljet;
3. Breng goed Uw stem uit; door
rood te maken het vakje voor
de naam no. 1 van lijst 2.
LEERLING VLIEGERS NAAR
AMERIKA.
Naar wij vernemen zal binnenkort
een tweede groep Nederlandse leer
ling-vliegers naar Amerika gaan om
daar opgeleid te worden. Zoals be
kend is, zal de eerste groep, van 44
leerling-vliegers, binnenkort naar
Amerika vertrekken.
Deze opleidingen zijn een uitvloei
sel van de militaire samenwerking
der landen aangesloten bij het At
lantisch pact.
De mogelijkheid tot uitzending
naar het buitenland zal alleen ge
opend worden voor hen, die bereid
zijn als vlieger (hetzij in d<i rang
van officier of als onderofficier) in
beroepsdienst te gaan bij de lucht
macht.
„VLAGGENDAG" VAN DE
„BOND ZONDER NAAM".
Dii jaar was voor het houden van
de jaarlijkse „vlaggen dag' van de
„Bond zonder Naam" Friesland uit
verkoren. Zaterdagavond werden de
deputatie uit Haarlem en de fraters-
leiders van de Jeugdbond te Leeu
warden door de hoofdpromotör ver-
welkomd, waarna de patiënten in de
verschillende ziekenhuizen werden
getracteerd op gebak en fruit of met
bloemen vereerd.
Zondagochtend werd in de paro
chiekerk van de H.H. Bonifatius en
Gezellen een plechtige Hoogmis op
gedragen door kapelaan Th- W. de
Kruif, geestelijk adviseur, met as
sistentie van pater Loop, de plaats
vervanger van pater De Greeve en
kapelaan P. P. G. Pierik.
De feestpredikatie werd gehouden
door pater Loop.
Aan het einde van deze dienst zong
het gemengde mannen- en knapen
koor het Te Deum en Jubilato Deo.
Om een uur werd koers gezet naar
Bolsward. waar het gezelschap offi
cieel door burgemeester Bruinsma
werd ontvangen.
Te Sneek bracht men ook een be
zoek aan de patiënten in de zieken
huizen, waarna de stoet in Wolveg?
werd ontbanden.
BENOEMINGEN
BISDOM HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot:
Kapelaan te Haarlem (Kath. Basil.
St. Bavo), de Weleerw. heer C. W. J.
Wenneker; te Amsterdam (O. L. Vr.
Kon. des Vredes), de Weleerw. heer
C. J. Graaf; te 's Gravenhage (H. Jo
seph), de Weleerw. heer M. P. W.
van dei Horst; te Krommenie, deWel-
eerw. heer J. L. van Kesteren, die
vroeger kapelaan was te Oudorp.
Vervolgens tot kapelaan te Amster
dam (Allerh. H. van Jezus), de Wel
eerw. heer J. P. van Beukering, te
Haarlem (H. Liduina), de Weleerw.
heer M. C. Klijn; te Grootebroek, de
Weleerw. heer Th. P. Wijnker; te
Ouderkerk a. d. Amstel, de Weleerw.
heer W. Th. Friebel (Neonimst).
DE D.OJVT.O. GAAT VOOR DEVIE
ZEN ZORGEN. De minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening, Z. Exc. Minister Mansholt,
zal 27 April a.s. te Beilen de nieuwe
fabriek openen van het Coöp.
Melkproducten Bedrijf „D.O.M.O.".
Het doel van dit bedrijf is het ver
werken van overmelk, men schat
de productie op 120.000 liter per
dag, tot magere en volle melkpoe
der. Alle Twentse zuiverfabrieken
zijn bij de D.O.M.O. aangesloten.
Het nieuwe bedrijf zal hoofdzake
lijk voor de export werken, volgens
de eisen van de Z.K.B., zuivelkwa-
liteit controle bureau. Links op de
foto: het vullen van zakken met
magere melkpoeder aan de z.g. uit-
laattoren. Rechts op de foto: de cy-
klones, dit zijn filterbuizen die met
luchtcentrifuge werken.
Pessimisme is gelijk aan een don
kere bril, die het zonnige landschap
als door onweerswolken bedreigd
doet schijnen.
