3)e ColdóeSoii^ant
Het bouwen van de
defensie-dam
DE DAM IN
HET WESTEN
Leopold houdt voet bij stuk
Opstand opArhbon
bedwongen
Nederland en
Indonesië
Bevel is bevel
Spanje en de Atlantische
verdediging
Bonn
en de Raad
Europa
Tien geestelijken staan
terecht te Praag
Provinciale
Statenverkiezing
Nood in de
sigarenindustrie
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
BA lERDAG 1 APRIL 1950
41ste JAARGANG No. 11944
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.35 p. w., 1.50 p. mnd., 4.50 p. kwart. Franco p. p. 5.25. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes 1.50
1 men niet, men werpt er een dijk
tegen op.
jvort en bondig formuleerde de
Amerikaan Acneson met deze woor
den de enig mogelijke politiek te
genover de Sovjet-Unie. Praten met
Stalin „op het hoogste niveau", zo
als Churchill dat heeft voorgesteld
in de tijd, toen hij nog op verkie-
zingstournée was, en zoals anderen
hem dat hebben nagepraat, haaii
niets uit. Om de eenvoudige reuen,
dat de Russen wel beiotter runnen
atleggen en overeenkomsten slui
ten, maar dat zij die neloften hou
den en die overeenkomsten nakomen
zolang als het hun goed uit komt en
zij er voordeel van hebben. Boven
dien plegen zij bij het nakomen van
overeenkomsten de vooraeien er van
te incasseren en de verplichtingen te
saboteren. Daarom kan de wereld
geen vertrouwen hebben in afspra
ken met het Kremlin, zolang daar
dezelfde geest blijft heersen als tot
nu toe en zolang niet op duidelijke
wijze blijkt, bijv. door het optrek
ken van het ijzeren gordijn, dat men
daar niets achterbaks wil houaen.
Het staat nu vast, dat de z.g. „Gro
te Drie" (d.w.z. de ministers van
buitenlandse zaken van Amerika,
Engeland en Frankrijk) op 8 Mei a.s.
te Londen bij elkaar zullen komen,
om allerlei actuele vraagstukken te
bespreken en zoveel mogelijk één
lijn te trekken bij de oplossing daar
van. De spanning tussen Oost en
West zal op die bijeenkomst een
voornaam punt uitmaken; dat
spreekt vanzeif, want men kan nau
welijks één actueel internationaal
probleem aanroeren of de koude
oorlog tussen het Westen en het Oos
ten blijkt er achter te zitten. Som
migen hopen, dat uit deze bijeen
komst een laatste en krachtige po
ging zal voortvloeien om een ein
de te maken aan deze funeste span
ning en dat de bijeenkomst der
„Grote Driede voorloper zal zijn
van een bijeenkomst der „Grote
Vier".
Men weet nooit, hoe een dubbeltje
rollen kan en daarom zullen wij de
laatsten zijn om een conferentie af te
wijzen, maar in dit geval kunnen wij
ons bezwaarlijk opheffen tot een
hoopvolle stemming. Met een rege
ring, wier politiek welbewust gericht
is op het veroorzaken van een rode
overstroming, praat men niet. Het
enige, dat gedaan kan worden is het
opwerpen van een verdedigingsdam.
•is het doel van de serie conferen
ties, welke op het ogenblik in Den
Haag worden gehouden, om het
Noord-Atlantisch verdedigingsplan
een reële inhoud te geven.
Het is een serie van drie bespre'
kingen. De eerste twee zijn reeds
achter de rug, n.l. die van de Per
manente Voorzieningsraad en die
van de staf-chefs der deelnemende
landen. De derde, de bijeenkomst der
ministers van defensie is vandaag
begonnen. Wat er allemaal bespro
ken is en nog wordt besproken,
daarvan horen wij natuurlijk niet
veel, want de besprekingen worden
in het diepste geheim gevoerd. Wel
hebben wij mogen hernemen, dat de
reeds afgehandelde besprekingen
vooral die van de staf-chefs zeer
bevredigend zijn verlopen, zodat wij
mogen aannemen, dat er een goed
sluitend militair plan gereed ligt ter
verdediging van West-Europa. Ver
moedelijk zullen wij er binnenkort
wel iets naders van horen, althans
in grote lijnen want het lijkt ons lo
gisch, dat de globale .opzet bekend
moet zijn, indien men van dit plan
een praeventieve werking verwacht.
Want deze gedachte staat voorop:- het
systeem is geen aanvalssysteem doch
een defensie-systeem, dat zo duide
lijk moet zijn, dat een eventuele
aanvaller zich wel tweemaal zal be
denken vóór hij tot een onverhoedse
aanval zou willen overgaan. Deze
Deze praeventieve werking is het
voornaamste aspect van het Pact,
want niemand heeft er enig belang
bij om een bevrijding achteraf te
prefereren. Wij, hier in West-Euro
pa, worden niet graag opnieuw be
vrijd en de Amerikanen en Engelsen
nemen de taak van bevrijders ook
liever niet voor een tweede maal
op zich. Voorkomen is beter dan ge
nezen.
LIET ZAL ONS OOK benieuwen,
**in hoeverre men reeds is voort
geschreden op de weg van inschake
ling van WestlDuitslanu. „Niemand
wil Duitslands militaire macht her
stellen, zeid' Churchill deze week
in het 1 ag^inuis, maar ik zie niet in,
waauun wij de Duitsers niet mee
- Uiien laten helpen bij de verdediging
van Wets-Europa."
Het idee van een nauwere aanslui
ting van het nieuwe democratische
Duitsland bij de rest van West-Euro
pa komt hoe langer hoe meer naar
voren. Misschien is het plan, door
Adenauer geopperd, om een volle
dige politieke en economische unie
tussen West-Duitsland en Frankrijk
tot stand te brengen, wel wat al te
voorbarig, maar een aansluiting bij
de Finebei (men herinnert zich die
voorgenomen economische unie tus
sen Frankrijk, Italië en.de Benelux-
landen) behoort zeker niet tot de on
mogelijkheden. In de Raad van Euro
pa wordt reeds een plaatsje voor
Bonn (en het Saargebied) inge
ruimd en langzamerhand zal men
voortgaan op die weg. Maar aan een
inschakeling van Duitse strijdkrach
ten zitten wel erg veel haken en
ogen, zodat wij vooralsnog weinig
verwachtingen daarvan koesteren.
In elk geval hopen wij, dat de dam,
welke thans wordt opgericht, geen
gaten zal vertonen, waardoor de
rode vloedgolf gelegenheid zou krij
gen om via West-Duitsland tot het
verdere West-Europa door te sijpe
len.
JUBILEUMTOCHT DOOR LON
DEN. Ter gelegenheid van het
200-jarig bestaan van een Londen-
se bierbrouwerij trok een 18de
eeuwse brouwerskar, met twee
knechten in de kledij van die tijd,
door de Londense straten.
In 1904 nog beschikte de brouwe
rij over 400 paarden. Dit aantal is
teruggelopen tot 50, doordat de brou
werij thans hoofdzakelijk met
vrachtwagens werkt.
Wel praten maar niet onderhandelen
R/ÏAANDAG zal de Belgische kabinetsformateur Albert Devèze een on-
derhoud hebben met koning Leopold te Pregny. De koning heeft
echter bekend gemaakt, dat hij niet overweegt te Pregny nieuwe bespre
kingen te voeren, omdat hij zijn standpunt reeds bekend heeft gemaakt
aan de voorzitters van Kamer en Ser.aat, namelijk dat het parlement
moet beslissen* welke conclusie zal worden getrokken uit het resultaat
van de volksraadpleging.
Te Brussel wordt dit antwoord zo
uitgelegd, dat hieruit blijkt, dat de
vorst zich strikt wil houden aan
zijn verklaring van 16 Maart, m.a.w.
dat de Kamers zonder verwijl bij
eengeroepen moeten worden.
Devèze zou de koning hebben
voorgesteld tegelijk met hem nog
andere politici te horen, maar de
koning wenst geen delegatie meer
te ontvangen.
Intussen is Devèze in Den Haag
aangekomen om in zijn kwaliteit
van minister van defensie deel te
nemen aan de conferentie van het
Atlantische pact. Hij heeft gisteren
gesproken met zijn Amerikaanse
collega Louis Johnson. De kwestie
van de Amerikaanse wapenleveran
ties aan België is thans volledig ge
regeld. Prins-regent Karei heeft het
desbetreffende verdrag reeds onder
tekend.
252 PAROCHIES IN DUITSLAND
ZONDER PRIESTER
Volgens de laatste statistiek van de
Bonifatiusverein" is het aantal ge
vallen in de Duitse Katholieke dia
spora, waar men zich moet behelpen
met het houden van godsdienstoefe
ningen, gestegen tot 6.234. Op deze
plaatsen worden de godsdienstoefe
ningen gehouden in gymnastiekloka
len. in bioscopen in ziekenhuizen, in
barakken of in particuliere woningen
Ook stellen andere geloofsbelijdenis
sen hun kerken aan de katholieken
ter beschikking.
252 parochies in de diaspora zijn
fengevolge van het gebrek aan
priesters zonder geregelde geestelijke
verzorging.
Commandant afgezet
De opstand van Indonesische K.N.
I L.-soldaten op Ajnbon is bedwon
gen. De toestand op het eiland is
weer normaal De Nederlandse com
mandant der troepen op Ambon: is
van zijn post ontheven.
Dit is gisteren bekend gemaakt
door het Nederlandse hoofdkwartier
in Djakarta na de terugkeer van
gen.-majoor Mojet, die voor een on
derzoek naar het eiland was ge
weest. Er zijn nog geen bijzonderhe
den over het verloot) van de op
stand gepubliceerd. We] werd -be
kend gemaakt, dat binnenkort een
communiqué over de bevindingen
van generaal-majoor Mojet zal ver
schijnen,
NEDERLANDSE LENING.
Er is overeenstemming bereikt
over een lening van Nederland aan
Indonesië groot 200 millioen, al
dus vernam Aneta van doorgaans
welingelichte zijde.
Op de conferentie der Unieminis
ters werd eveneens overeenstem
ming bereikt ten aanzien van een
financiële regeling betreffende de
uitbetaling der pensioenen.
Oorlogsmisdadigers
vrijgesproken
Twee leidende nazi's, de vroegere
chef van de „Gestapo-Leitstelle" te
München, de S.S.-officier Oswald
Schaf er, almede de leider van zijn
.Auslanderreferat" (zijn referent
voor vreemdelingenzaken) dr R.
Lebl.üchner, stonden voor het Hof
van Assisen te München onder de
beschuldiging, leden van de zoge
naamde „Ostvölker", dus in hoofd
zaak Ukraïnische dwangarbeiders en
-arbeidsters, met zwepen te hebben
lat enafranselen of hen zonder vorm
van proces te hebben laten terecht
stellen Beide beklaagden erkenden
de tenlastelegging, maar werden des
ondanks door de rechtbank vrijge
sproken, nadat de jury de schuld
vraag ontkennend had beantwoord.
De gerechte verontwaardiging over
deze vrijspraak behoort zich in dit
nieuwe geval van onbegrijpelijke
rechts-pleging niet zozeer tegen
de rechters te keren, dan wel
tegen de gezworenen of „Assisen",
aan wier uitspraak de rechter im
mers is gebonden. Wel blijkt uit dit
proces nog eens duidelijk, hoe zeer
zich de Duitse jurisprudentie nog
steeds aan de vroegere nazi-wetge
ving gebonden voelt Tegenover het
erkennen van de feiten, om niet te
zeggen het bekennen van hun schuld
door de beide beklaagden meende de
rechtbank te moeten nagaan, 'of de
geïncrimineerde daden ten tijde, dat
zij werden bedreven, al of niet in
strijd waren met het toenmaals gel
dende recht. De jury nu beriep zich
op een .geheim „Führerbefehl" uit
die tijd, dat volgens haar destijds
kracht van wet had Volgens „Füh
rerbefehl" diende de ongelukkige
dragers van het beruchte blauwe lint
met het opschrift „Ost" evenals de
dragers van het nog meer gevreesde
teken „P" (Pool) inderdaad bij de
minste insubordinatie of ander ver
grijp op deze onmenselijke wijze te
worden gestraft.
De twee aangeklaagde Gestapo-
leiders hebben hun misdrijven ge
pleegd omdat de ,,FühTer" het zo had
bevolen. En in Maart 1950 is er nog
een Duitse rechtbank bereid hun
hiervaor zowaar een brevet van goed
Madrid bereid luchtbases at te staan
II7ELLICHT reeds binnen enkele maanden zal Spanje in het Atlantische
verdedigingsstelsel worden opgenomen, zo werd gisteren van be
trouwbare zijde te Den Haag vernomen. Deze inschakeling van deze
Zuidwestelijke hoeksteen van Europa zal waarschijnlijk geschieden
door het pachten van Spaanse luchtbases, zodat Spanje niet rechtstreeks
aan het Atlantisch Pact zal deelnemen. Het wordt niet langer verant
woord geacht de grote defensieve mogelijkheden, die dit land biedt on
gebruikt te laten. De definitieve beslissing over deze kwestie, die be
halve militaire ook gevoelige politieke kanten heeft, moet nog door de
hoogste instanties genomen worden. Zeker schijnt reeds, dat Spanje geen
bezwaar heeft tegen het afstaan van luchtbases.
se vliegvelden, zal Rusland zeker
aarzelen, zo werd gezegd, alvorens
iets te beginnen.
_EERSTE BESLISSING GROTE
DRIE
Verwacht wordt, dat de ministers
van buitenlandse zaken der Grote
Drie afzonderlijk en daarna tezamen
met de ministers van de andere lan
den van het Atlantisch Pact de kwes
tie in Mei aanstaande te Londen zul
len behandelen. Reeds bestaat er een
meerderheid voor toelating van
Soanje, maar eenstemmigheid is no
dig.
Soaanse luchtbases zouden het
derde punt vormen van een veilig
heidsdriehoek, die West-Eurooa van
Turkije tot Engeland bedekt. Zij zou
den verder aan de reeds machtige
rechterarm van de Amerikaanse
luchtmacht extra slagkracht geven.
Portugal is reeds lang een warm
voorstander van het opnemen van
Spanje. In de afgelopen maanden
beeft het steun gevonden. De oposi-
tie komt op het ogenblik hoofdzake
lijk van Engeland dat in zekere ma
te hierin gesteund wordt door Frank
rijk. Sommige autoriteiten van het
Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken zijn er ook tegen,
maar hun standnunten hebben zich
onlangs gewijzigd, en, naar gezegd
werd. zouden zij er tenslotte wel in
toestemmen. Verwacht wordt echter,
dat Frankrijk tenslotte zich bi.1 de
andere pactgenoten za] aansluiten,
indien de Britse regering er toe ge
bracht kan worden in dit bijzondere
geval haar ideologische bezwaren te
gen het regiem van Franco niet te
zwaar te laten wegen.
De functie van de Spaanse lucht
bases in het Atlantische veiligheids
systeem wordt van bevoegde zijde al
dus omschreven:
Eén van de redenen, dat Rusland
er van zal afzien West-Europa onder
de voet te lopen is de represaille
kracht van de Amerikaanse strate
gische bommenwerpers, die de Rus
sische verkeers- en productiecentra
kunnen vernielen. Die bommenwer-
oers ziin doeltreffender naarmate de
bases dichter bij het doel liggen. In
dien deze vliegtuigen kunnen ope
reren vanaf Britse, Spaanse en Turk-
of althans „correct" gedrag uit te
reiken! Deze jury. die krachtens
haar samenstelling geacht kan wor
den het gemiddelde type van de he
dendaagse Duitse burger te verte
genwoordigen, wordt klaarblijkelijk
nog geheel beheerst door de oude
nazi-mentaliteit en ziet nauwelijks
enig verschil tussen dergelijke wre
de misdrijven tegen de menselijk
heid en een overtreding van de eer
ste de beste, bepaling van een wet
gever, die deze misschien morgen om
de een of andere reden weer zou
bunnen wijzigen. (K.N.P.)
Nog
UITREIKING HONDERSTE BRE
VET RIJKSLUCHTVAARTSCHOOL
De minister van Verkeer en Wa
terstaat, mr. Spitzen, heeft op het
vliegveld Gilze-Rijen brevetten uit
gereikt aan een aantal leerlingen
van de Rijksluchtvaartschool. Eén
dezer leerlingen nam het honderdste
brevet in ontvangst.
Overzicht tijdens de rede van mi
nister Spitzen. Op de eerste rij de
geslaagden.
geen antwoord
op uitnodiging
Het Westduitse antwoord op de
uitnodiging van het comité van mi
nisters van de Raad van Europa, is
tot half April in beraad gehouden.
Op een bespreking van kanselier
Adenauer met de voorzitters van de
frac'ies is besloten, het bondsparle-
ment niet voor het Paasreces bij
een te roepen om de kwestie te be
handelen.
De socialistische eenheidspartij
heeft de Westduitse federale rege
ring gewaarschuwd, niet een nieuw
hoogverraad te plegen door zieh bij
de Europese raad aan te sluiten.
Een dergelijke stap zou de afschei
ding van het Saargebied van Duits
land sanctionneren en gelijk staan
met het uitlokken van een nieuwe
wereldoorlog door de Westduitse re
gering, aldus de Oostduitse partij.
Westelijke berichtgevers niet toegelaten
De communistische Tsjecho-Slowaakse regering heeft het eerste grote
„proces" tegen katholieke geestelijken georganiseerd. In de Pamkrac-ge-
vangenis van Praag, waar onlangs de Nederlander Louwers tot 15 jaar
werd veroordeeld, is het staatsgerechtshof van Praag bijeengekomen „om
tien katholieke abten en kloosterlingen te berechten wegens overtreding
van de wet tot bescherming van de staat, gepleegd door de bevolking
tegen de staat op te zetten en communisten met de ban te bedreigen."
Westelijke correspondenten worden niet in de zaal toegelaten zodat alle
berichten over de gang van zaken bij het „proces" door de communis
tische autoriteiten worden samengesteld en verspreid.
Volgens radio-Praag heeft een der
beklaagden abt Machalka van het
klooster van Nova Risa. bekend, dat
hij „tegen de staat heeft samenge
spannen door het verzamelen van
vuurwapens en het verspreiden van
opruiende pamfletten".
De tweede bk'.aagde, Bohumil Ta-
jofski, abt van de Norbertijnerabdij
van Zelivec in Bohemen, heeft vol
gens het agentschap verklaard, dat
hij zich slechts schuldig voelde aan
uitlatingen tegen het volksdemocra-
tisch bewind. Abt Tajofski moet
verder hebben gezegd, dat hij kardi
naal Mindszenty niet als een verra
der kon beschouwen en dat het Va-
ticaan slechts geestelijke doeleinden
en geen politieke nastreefde. Als
derde beklaagde wordt genoemd
Frantisek Silhan, de provinciaal der
Jezüïten in Tsjecho-Slowakije.
Volgens het regeringspersbureau
Ceteka lagen een aantal in het kloos
ter gevonden bewijsstukken, zoals
vuurwapenen, gouden voorwerpen,
juwelen en dollars op een tafel in
de rechtszaal.
De openbare aanklager heeft ver
klaard, dat de beklaagden „als trou
we dienaren van het Vaticaan heb
ben gespionneerd en dat zij zich
c.huldig hebben gemaakt aan han
delingen tegen de regering ten be
hoeve van het Vaticaan".
De autoriteiten hebben zo laat mo
gelijk de namen der andere beklaag
den gepubliceerd. Deze zijn: Pater
Sylvester Braito O.P., professor in
de theologie aan de universiteit van
Olrriütz; Pater Jan Mastilak C.ss.R.;
Pater Adolf Kajpr S.J.; Pater Fran
tisek Mikulas S.J.; Pater Jan Ble-
sik, C.ss.R.; Pater Josef Urban O.F.
M. en Pater Stanislaf Bartak van hét
klooster van Nova Risa.
Het proces sluit aan op vier ver-
raad-processen, die deze week zijn
gehouden. Onder de 24 beklaagden
iervan bevonden zich drie pries
ters.
ENQUêTE-COMMISSIE EN
ENGLAND-SPIEL
De enquêtecommissie heeft aan de
Tweede Kamer medegedeeld, dat op
het ogenblik een vierde en vijfde
deel van haar verslag in bewerking
zijn. Beide delen worden zeer om
vangrijk.
Voor het eerst heeft de commissie
zich genoodzaakt gezien de stukken,
betrekking hebbende op het verhoor
van een voor haar verschenen getui
ge, te stellen in handen van de of
ficier van justitie wegens verden
king van meineed. Het betrof hier
een getuige in zake het England-
spiel.
Over enkele maanden hoopt de
commissie het volgende deel van
haar verslag aan de Kamer te kun
nen aanbieden. Er is haar wel eens
gevraagd, of zij niet een interim
rapport over het England-spiel zou
kunnen uitbrengen. Deze vraag hegft
zij ontkennend moeten beantwoor
den. Zolang haar onderzoek niet vol
tooid is, heeft zij er ernstig bezwaar
tegen, bepaalde conclusies aan de
openbaarheid prijs te geven.
NUMMERING DER
LIJSTEN
In de heden gehouden zitting van
het Centraal Stembureau voor de
verkiezing van de leden van Pro
vinciale Staten in de provincie Zuid-
Holland zijn de lijst-nummers als
volgt vastgesteld:
1. Partij v. d. Arbeid
2. Kath. Volkspartij.
3. Anti-Rev. partij.
4. Communistische Partij.
5. Christ. Hist. Unie.
6. V.V.D.
7. Staatk. Geref. partij.
8. Rev Comm. Partij (behalve
in Kieskring Gouda).
9. Middenstandspartij (behalve
in Kieskring Leiden).
10. Kath. Nat. Partij.
11. Geref. Pol. Verbond.
600 ARBEIDERS BEDREIGD
MET ARMOEDE.
De wachtgeldregelingen in de Ne
derlandse sigarenindustrie lopen op
29 April af en dat steit deze industrie,
die al zulk een zware werkloosheid
kent, voor heel nieuwe problemen.
Als straks die wachtgeldregeling af
loopt, zulen deze mensen, ongeveer
zesduizend over het gehele land,
naar maatschappelijke steun moeten
worden verwezen.
Zowel werkgevers als werknemers
men^n. dat deze noodtoestand slechts
zal kunnen verdwijnen, wanneer de
zeer hoge accijns op de sigaar, die,
zoais wij eerder schreven, van dit ge-
no.middel een luxe heeft gemaakt,
zal worden verlaa2d.
Trouwens, grote werkloosheid in
dé s'garenindustrie 2al gevolgen heb
ben voor vele anntre takken van in
dustrie in ons land In Noord-Bra
bant bijv. is men n in vakkringen
van cvertuigd, dat de hout- en car-
tonragefabrieken die voor een be
langrijk deel voor de sigarenindustrie
werken van deze moeilijkheden na
deel zullen gaan ondervinden.
In de Noord-Brabantse s.'garen-
indu'irie is ''e toestand thans zo ern
stig, dat het gevaar jroot is, dat
slechts enkele gro^e sigarenfabrieken
zji-e'n blijven draaiin maar dat de
kle:ne fabrieken binnenkort zullen
ï.iotKn sluiten. En d-if- niet omdat er
geen tabak of geer arbeidskrachten
zduutr zijn, maar alk er. omdat de
altijd zo gewaardj rde Nederlandse
sigtar voor de Ne 'eilandse beurs te
duur is geworden.
Ko-VLtltjA.
„Zo gij een geloof hadt als een
mosterdzaadje, dan zoudt gij tot deze
moerbei zeggen: Trek uw wortels uit
en plant u in zee; en hij zou u ge
hoorzamen."
