het Leiöse spooRwegpUn voRöeRt
Langzaam maaR zekeR!
Leidenaars die niet uit
gevangenschap terugkeerden
Electrificatie Leiden-Utrecht begonnen
ZATERDAG 18 MAART 1950
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BI AD PAGINA
Nu de werkzaamheden in volle gang zijn, moet men zich op het oude station behelpen. De beide perrftns
zijn weggebroken en de trein naar Amsterdam rijdt thans vlak langs het gebouw.
(Foto: „De Leidse Courant").
„Zomerzorg" en de Tramremise
ziet men, hoe daar reeds een beton
nen fundering gegoten is.
Na afbraak straks ook bouwen
ALS U EENS WIST wat ons binnenkort allemaal te wachten staat, betref
fende de Leidse Spoorwegwerken! Zeker, er wordt al een jaar gewerkt
en er is reeds veel veranderd. „Zomerzorg" is verdwenen, van de roem
ruchte „luchtbrug" resten ons nog slechts enige stakerige resten, de
hulpsporen zijn gelegd en de perro ns gesloopt. Maar dat is allemaal af
braak. Binnenkort zullen we iets van de opbouw gaan zien. En eerder
dan U vermoedt. Want reeds in de maand Mei zal op het oude Stations
plein een schutting verrijzen, waarachter een begin gemaakt zal worden
met de bouw van ons nieuwe station! De voorbereidende werkzaamheden
zijn dan 20ver gevorderd, dat daaraan begonnen kan worden.
Het hele werk past als een grote legpuzzle in elkaar. Alles moet in
stipte volgorde geschieden. Eerst dit, dan dat. Eerst dit afbreken, dan dat
verleggen Vervolgens dit zo omleggen en daarna dat zus bouwen. Als
dit klaar is, kan aan het andere begonnen worden. Enzovoort. Dat het
de niet-ingewijde toeschouwer daarbij wel eens duizelt, is duidelijk. Hij
begrijpt niet altijd waarvoor dit of dat gedaan wordt. Hij moppert als
op straat zowel op de Stationsweg als voor het Terweepark, het wegdek
wordt opgebroken en het verkeer er last van ondervindt. Maar dat is
nu eenmaal nodig, want er moeten diepriolen gelegd worden. En dat de
reizigers cns Leidse station momenteel niet comfortabel vinden, laat zich
ook begriipen Inderdaad, het is niet practisch, wanneer reizigers, van het
perron afkomend, voor nood-spoorbomen moesten wachten, alvorens zij
de uitgang kunnen bereiken. Ook dit is nodig. Alle onaangenaamheden
zijn in dit geval voorboden van een ideale toestand, die hopelijk bereikt
wordt als het nieuwe' station er eenmaal zijn zal. Maar dat duurt nog
wel even We maakten een rondgang langs de werkzaamheden. Wat er
reeds gebeurd is en wat spoedig komen gaat, vindt men hieronder be
schreven.
worden. Dit geldt ook voor het ver
keer, dat de overweg naar Oegst-
geest passeren moet.
De schutting komt immers voor
een deel op de Stationsweg te
staan, waarachter in Mei aan de
bouw van het nieuwe station wordt
begonnen. Op de plaats, waar thans
nog de inmiddels leeggekomen be
stel goederenloods met het boven
huis en de rijwielloods staan, zul-
fen dan de tunnels komen, die naar
de perrons van het nieuwe station
zullen leiden.
Betonmolens draaien
Eerst het station zelf. Zoals vele
Leidenaars al gezien zullen hebben,
is men dezer dagen begonnen met
het afbreken van de rijwielloods,
die tegen het stationsgebouw staat.
Wanneer de loods tegen de vlakte
is, "waarschijnlijk reeds a.s. Maan
dag, wordt aan de afbraak begon
nen. Tenminste, voorlopig alleen
het bovenhuis reeds ontruimd
en de goederenruimte. De hall en
het verdere stuk blijven nog even
staan. Er zal dan ruimte genoeg
zijn, om alvast een begin te maken.
Tegelijkertijd gaat men Maandag
beginnen met de afbraak van de
goederenloods op het stationsem
placement. De werkzaamheden aan
het Staatspoor waarover straks
meer zijn thans zover gevorderd,
dat het hele goederen-vervoer naar
de enorme goederenloods aldaar
gedirigeerd kan worden.
Dit alles sluit aan op de werk
zaamheden van de Gemeente, die
bezig is diepriolen te leggen en bo
vendien aan de Haverzaklaan eni
ge gebombarbeerde huizen ont
ruimt. Dit is nodig om plaats te
maken voor het le stadium van het
tramemplacement, omdat de plaats,
waar thans de trams nóg stoppen,
straks verdwenen zal zijn achter de
reeds genoemde schutting.
De trams zullen dan in eei
de Stationsweg oversteken en over
het terrein van „Zomerzorg" geleid
De iunnels
Zo langzamerhand gaat het voor
de leek wat duidelijker worden, hoe
de uiteindelijke situatie zijn zal.
Met de bouw van de tunnel, die toe
gang zal geven tot de Rijnsburger-
weg en dus in de plaats komt van
de veel gesmade overweg, is reeds
begonnen. Tussen het terrein van
Het tweede deel van deze bouw
is dezer dagen aanbesteed. Deze
tunnel moet Maart 1951 in ruwbouw
klaar zijn. Behalve natuurlijk een
stukje in de middenmoot, waar
thans de hulpsporen liggen. Dat
laatste stuk tunnel kan pas gemaakt
worden, wanneer de nieuwe ver
hoogde baan berijdbaar is en de
hulpsporen opgeruimd kunnen wor
den. Maar voor het zover is, schrij
ven we al 1952!
Ook aan een andere tunnel wordt
reeds gewerkt. Dat is de enkele'
koker voor de Broekweg. Hier is
de zaak wat eenvoudiger, omdat
tussen Broekweg en Haarlemmer
weg de verhoogde spoorbaan naast
de oude baan komt te liggen en
men dus rustig door kan werken.
Twee grote betonmolens op een
hoge stellage draaien in het rond.
Traag zakt uit de kokers de grijze
beton-massa, die in kruiwagens
wordt opgevangen en gestort tus
sen het stalen vlechtwerkt, w
aan menig uurtje vakmans werk is
besteed. In Mei a.s. moet deze 4H
meter brede tunnel gereed zijn.
Iiets verderop nog, in de richting
van de Warmonder Lee, is ook al
een betonnen gevaarte gebouwd, zij
het dan slechts een duiker, w
door de Holle Mare onder de nieu
we baan kan doorlopen. Nog geen
vijf minuten van het drukke stads
gewoel verwijderd, zit men Lier
diep in de polder! Niets verstoort
hier de stilte, behalve een stoom
ketel, die in het land staat te puf
fen, omdat men bezig is planken
uit de Holle Mare te trekken,
gediend hebben voor de afdam
ming, toen de duiker werd ge
bouwd.
Verhoogde baan
Weer terug gaande, in de rich
ting van de stad, ziet men tussen
Broekweg en Haarlemmerweg, hoe
reeds begonnen is met het ophogen
Boven: Arbeiders zijn bezig met
het vlechtwerk, waartussen straks
beton gegoten zal worden voor
le tunnel aan de Broekweg. Me
nig uurtje vakwerk is hieraan
esteed'
f>
..inks: Twee grote betonmolens
taan op een hoge stellage lang-
aam een grijze pap te draaien,
ie langs buizen omlaag komt en
n kruiwagens wordt opgevangen.
(Foto: „De Leidse Courant").
Sedert September 1949 verschij
nen wekelijks bijvoegsels in de
Staatscourant, waarin namen zijn
opgenomen van personen, die tij
dens de oorlog werden weggevoerd
en niet uit gevangenschap terug
keerden. De gepubliceerden worden
door het ministerie van Justitie als
overleden beschouwd.
Afschriften of uittreksels uit de
ze acten van overlijden zijn drie
maanden na publicatie in de Staats
courant op het Stadhuis, bij de Bur
gerlijke Stand, tegen betaling ver
krijgbaar.
Totnutoe werden de volgende na
men van personen, die in Leiden
woonachtig waren, gepubliceerd.
Achter iedere naam staat de ge
boortedatum, waarachter de da
tum, die als overlijdensdatum is
vastgesteld.
Uit de Staatscourant van
Donderdag 1 Sept. 1949.
Adler H. H., 23 Juli 1930, 26
Maart 1943.
Adler. L. 8 Febr. 1925, 26 Maart
1943.
Aïtenberg, F. 23 Maart 1904, 26
Maart 1943.
Beem, J. D. 4 Juli 1926, 26 Maart
1943.
Berg, S. v. d., 29 April 1876, 26
Maart 1943.
Bierschenk, R., 1 Nov. 1894, 26
lilsart 1943
Blitz, A.,'18 Juli 1923, 26 Mrt. 1943.
Blog, W., 1 Jan. 1934, 26 Maart '43.
Bosman, S., 16 Maart 1873, 26
I^Iaart 1943
Cohen, E.', 2 Maart 1902, 26 Mrt. '43
Eichberg, R., 18 Nov. 1930, 26
Maart 1943.
Ensel, I., 29 Aug. 1938, 26 Mrt. .43.
Fontijn, A., 16 Mei 1860, 26 "Mrt. .43.
Frank, B. v„ 20 Mei 1924, 20
Maart 1943.
Gelderen, A. v., 22 Febr. 1875, 26
Maart 1943.
Gobes, M., 21 Dec. 1899 ,26 Maart
1943.
Günsberg, F. S., 25 Jan. 1927, 26
Maart 1Q43
Günsbérg, L., 22 April 1928, 26
Maart 1943.
Hammei, E., 27 Mei 1876, 26
Maart 1943.
Hartog J. d., 7 Mei. 1910, 13 Maart
1943.
Herschel, D., 8 Jan. 1880, 13
Maart 1943.
Italië E. T., 8 Febr. 1937, 26
Maart 1943.
Italië H. S., 11 Mei 1935, 26
Maart 1943.
Italië, N., 10 April 1890, 26 Maart
1943.
Koekkoek, M., 26 Maart 1869,
13 Maart 1943.
Ligtenstein, S., 4 Juni 1877, 26
Maart 1943.
Piller, B., 11 Febr., 1857, 20 Maart
1943.
Protter, R. H., 10 Mei 1930, 26
Mfart 1943.
Rotstein, S., 20 Juli 1937, 26 Maart
1943.
Rozeveld, H. B., 25 Dec. 1930, 26
Maart 1943.
Schelvis. B,. 21 Maart 18867, 26
Maart 1943.
Segal. R., 5 Jan. 1925, 26 Maart '43.
Stad, M., 3 Sept. 1869, 13 Maart '43.
Donderdag 8 Sept. 1949.
Amerongen, J. L. D., 2 IMaart 1880,
13 Maart 1943.
Blitz, J., 13 April 1883, 13 Maart '43.
Bloemkoper, A., 4 September 1938,
13 Maart 1943.
Bloemkoper, E., 26 Maart 1935,
13 Maart 1943.
Bloemkoper, R. M., 6 Oct. 1936,
13 Maart 1943.
Bloemkoper, J., 22 April 1934,
13 Maart 1943.
Bobbe, J., 25 April 1905, 26
Maart 1943.
Cohen, R., 31 Aug. 1897, 26 Maart
1943.
Dagloonder, M., 29 Nov. 1927, 26
Maart 1943.
Davidson, B. J., 18 April 1904,
26 Maart 1943.
Hangjas, H„ 23 Oct. 1984, 13
lVIflflrt 1
Hes, J., 31 Juli 1895, 2 April 1943.
Kam, A. v., 23 Aug. 1937, 26
Maart 1943.
Kam., H. v., 15 Maart 1933, 26
Maart 1943.
Kam, H. v., 18 Jan. 1935 26 Maart
1943.
Kam, M. v. 16 Jan. 1931, 26 Maart
1943.
Kirschenbaum, C., 2 September
1926, 26 Maart 1943.
Klein, E., 1 7Aug. 1909, 26 Mrt. '43.
Leef, H. d., 13 November 1857,
26 Maart 1943.
Leeuw, J. de, 29 December 1888,
26 Maart 1943.
Lubinski, C., 28 April, 1895, 26
Maart 1 Q4?
Marsman, S. W., 4 Juni 1874, 26
Maart 1943.
Marx, B., 29 Maart 1874, 26 Mrt. '43
Mendelson, E., 7 Augustus 1893,
2 April 1943.
Mendelson, H. B., 17 Augustus
1936, 2 April 1943.
Mendelson, J., 29 Jan. 1926, 2
April 1943.
Mendelson, M. M., 23 December
1932, 2 April 1943.
Mendelson T. H., 26 April 1928,
2 April 1943.
Stratum, M. v., 3 Maart 1927,
26 Maart 1943.
Velleman, M. H., 4 Maart 1925,
26 Maart 1943
Velleman, M. R., 6 September 1926,
26 Maart 1943.
Vleeschhouwer, H., 8 Jan. 1895,
26 Maart 1943.
Wolff, D. d., 30 Aug. 1879, 26
Maart 1943.
Wolff, R. de, 21 October 1876, 26
Maart 1943.
Donderdag 15 Sept. 1949.
Slier, L. 18 September 1926, 23
April 1943.
Donderdag 29 Sept. 1949.
Dam, S. van, 8 November 1883,
30 April 1943.
Denekamp, E. E., 20 Sept. 1919,
7 Mei 1943.
Lubinski, R., 17 Jan. 1907, 14 Mei
1943.
Tijn, I. van., 29 Augustus 1938,
14 Mei 1943.
Donderdag 6 Oct. 1949.
Hakker, M., 29 Maart 1923, 21
Mei 1943.
Hakker, S., 24 Februari 1933, 21
Mei 1943.
Hamerslag, D., 23 November 1939,
21 Mei 1943.
Hamerslag, J., 5 Dec. 1879, 21 Mei
1943.
Italiaander, E., 7 Augustus 1863
26 Maart 1943.
Kops, S., 9 Jan. 1902, 21 Mei 1943.
Roos,, H., 19 Aug. 1920, 21 Mei '43.
Vreeland, A., 28 December 1929,
28 Mei 1943.
Vreeland, M., 24 Febr. 1898, 21
Mei 1943.
Vreeland, S., 8 Oct. 1925, 21 Mei '43.
Donderdag 1 Dec. 1949.
Tijn, E. V., 21 September 1934,
14 Mei 1943.
Donderdag 15 Dec. 1949.
Verwoerd, I., 25 December 1904,
15 April 1945.
Donderdag 26 Jan. 1950.
Berg, L. T. v. d., 12 December
1911, 30 Maart 1945.
Meijer, B., 2 April, 1921, 11 Juni '43
Donderdag 26 Febr. 1950.
Cohen, V., 20 Mei 1886, 2 Juli 1943.
Konijn, B., 6 Mei 1931, 2 Juli 1943.
Konijn, L., 20 September 1932, 2
Juli 1943.
Konijn, M., 9 April 1930, 2 Juli '43.
Konijn, M., 13 Nov. 1928, 2 Juli '43.
Poons, A., 1 Dec. 1890, 2 Juli 1943.
Donderdag 23 Februari 1950.
Bloemkoper, V. E., 18 Augustus
1909, 30 April 1943.
Houps, J. A., 21 Maart 1917, 16
Januari 1945.
Tijn, L. v., 25 Augustus 1905, 30
November 1943.
Donderdag 2 Maart 950.
Levie, M., 14 Februari 1926, 30
April 1943.
Nu, vijf jaar na de bevrijding, ter
wijl in vele plaatsen reeds een oor
logsmonument verrezen is, moet Lei
den het nog steeds stellen met het
eenvoudige houten kruis aan de
Steenstraat, als voorlopig gedenkte
ken. Wanneer zal in de Sleutelstad
een waardig monument verrijzen,
ter herdenking van de stadgenoten,
die tijdens de oorlog gesneuveld zijn?
Dit is een uitlating, die de laatste
tijd vaker gehoord wordt. Inderdaad
duurt het in Leiden lang. Maar daar
zijn verschillende oorzaken voor aan
te wijzen.
Op de eerste plaats zijn er moei
lijkheden ontstaan, omtrent de
plaats waar het monument moet ko
men. De grond, waarop het houten
kruis staat, is voor een deel eigen
dom van de gemeente, voor een an
der deel van het Rijk en tenslotte
voor een derde stuk van de Univer
siteit. Bovendien is het mogelijk dat
het gebombardeerde deel van het
museum weer opgebouwd zal wor
den. Deze plaats kan dus moeilijk
gehandhaafd blijven, althans is het
niet mogelijk op korte termijn toe
stemming te krijgen hier een defini
tief monument te plaatsen.
De Stichting „Dodenherdenking",
die zich o.m. ten doel stelt het mo
nument op te richten, heeft daarom
contact opgenomen met"het Gemeen
tebestuur. Overwogen wordt thans
het monument te plaatsen in de
buurt van het nieuwe station, b.v,
op de plaats waar eertijds „Zomer
zorg" heeft gestaan, op de splitsing
van Stationsweg en de aan te leggen
nieuwe weg over het Schuttersveld.
Onderhandelingen hierover zijn nog
gaande.
In afwachting hiervan kan de uit
eindelijke vorm van het monument
nog niet bepaald worden, omdat deze
afhankelijk is van de omgeving,
waarin het geplaatst wordt. Wel
heeft de ontwerper een voorlopig
monument ontworpen, waarvan de
hoofdgedachte gehandhaafd zal blij
ven. Het monument zal voorstellen
een groot kruis, op een voet met
Bijbelse voorstellingen. Het college
van B. en W. heeft dit ontwerp goed
gekeurd. De definitieve vormgeving
zal waarschijnlijk eerst wel aan de
Gemeenteraad worden voorgelegd,
om eventuele moeilijkheden, zoals
b.v. in Schiedam, te voorkomen.
Ondertussen is het fonds, door de
Stichting „Dodenherdenking" hier
voor in het leven geroepen, nog niet
groot genoeg, om de kosten te kun
nen bestrijden. Jaarlijks komt er een
bedrag bij, wanneer tijdens de do
denherdenking gecollecteerd wordt.
De Stichting hoopt en verwacht
echter, dat het monument, op welke
plaats dan ook, in Mei 1951 gereed
zal zijn. Dit jaar zal tijdens de do
denherdenking op 4 Mei dus nog
langs het houten krui§ aan de Steen-
straat gedefileerd worden.
In Mei wordt aan de Statfonsbouw begonnen
polder
v e r r ij s t
een dijk
van de nieuwe spoorbaan. Over een
lengte van 400 meter voeren
vrachtauto's het zand aan, dat uit
de duinen van Katwijk en Noord-
wijk afkomstig is. Ieder vrachtje
zand is er een. Het gaat niet vlug,
maar zeker. Een kleine bulldozer
rijdt het zand in dunne lagen in en
I langzaam ziet men de spoordijk
groeien.
Wanneer Novemberstormen over
het land zullen razen, zal deze ver
hoogde spoorbaan, tussen Haarlem
merweg en Warmonder Lee, gereed
moeten zijn. Dan heeft men nog
ruim een jaar de tijd om de sporen
aan te leggen en de baan te elec-
I trificeren. Januari 1952 zal de eer
ste trein over deze hoge baan rij-
I den.
Dit betekent natuurlijk dat .de
vèrschillende tunnels, zoals bij de
Maredijk-Haarlemmervaart-Haar-
lemmerweg, klaar moeten zijn. Nog
deze zomer zal hieraan worden be
gonnen. Ook de duiker voor de
Stinksloot moet dan gereed zijn.
Staatsspoor
Over het Staatsspoor schreven
we reeds. De goederenloods is klaar
en binnenkort zal ook het daarvoor
gelegen kantoor opgeleverd kun-
Voordat de verhoogde spoorbaan a angelegd kon worden, moest er
eerst een betonnen duiker gebouwd worden, waardoor de Holle Mare
onder de baan kon doorlopen. De ze duiker is thans gereed.
(Foto: „De Leidse Courant").
nen worden. Nu het Sinfina-benzi-
nestation, naast de Ambachtsschool,
verdwenen is en aan de andere
kant van de spoorwegovergang
wordt opgebouwd, is er voldoende
ruimte vrij gekomen voor de los-
en laadweg, die langs de loods al
is aangelegd. Echter nog niet op
volle breedte. Dat is pas mogelijk,
wanneer verschillende sporen zijn
opgeruimd. Ook hiermee wordt
spoedig begonnen.
Voor de verbinding naar Utrecht
is over dit emplacement reeds een
nieuw spoor gelegd. In de nacht
van Zondag op Maandag zal dit op
de baan worden aangesloten, wat
betekent dat de rails tussen de brug
over het Galgewater en het nieuwe
seinhuisje iets verlegd moet wor
den. Het verkeer behoeft echter
niet afgsloten te worden.
Bovendien zullen op dit empla
cement nog enige sporen aangelegd
worden. De ruimte is hiervoor Vrij,
nu de oude losweg is opgebroken
er. de oude loods verdwenen is.
Eledrificatie
Gelijke tred met dit werk houdt
de electrificatie van de lijn Leiden-
Utrecht. Over de gehele baan is men
reeds bezig palen te plaatsen en
draden te spannen, zoals b.v. aan
het einde van de Lammeschans-
weg, op de kruising tram-trein,
duidelijk te zien is Bij het ingaan
van de winterdienst in October a.s,.
zal het hopelijk klaar zijn. Dan zal
eindelijk de lang verwachte elec-
trische trein Leiden1—.Utrecht kun
nen rijden!
RESUMé.
Als we dit alles in het kort nog
even resumeren, komen we tot de
volgende feiten. In Mei a.s. wordt
aan de nieuwbouw van het station
begonnen, evenals aan de tunnels.
Januari 1952 zal de trein over de
verhoogde baan rijden. Al het goe
deren-vervoer is verplaatst naar het
Staatsspoor. Deze winter gaan we
„electrisch" naar Alphen!
