S)e CddaeSoti/fca/nt Proteststakingen in hetWaalse land OM DE KONING ZAL ER EEN KABINETSCRISIS UITBREKEN? Zuiveringswoede achter het gordijn Stakingsgolf neemt af Bijzondere gebedsoefening op Passie-Zondag Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 18 MAART 1950 41ste JAARGANG No. 11932 Papengracht 32, Tel. 20015» Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., i 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Adverts 15 ct p. mm. Telefoontjes f 1.50 G PANNING is er op het ogenblik in Brussel en in het gehele land der Belgen. Spanning is er ook el ders, speciaal in ons land, over de wending, welke de koningskwestie ten slotte zal nemen. De Belgen zijn er op de eerste plaats bij geïnteres seerd; maar ons kan het niet onver schillig laten, wat er gebeurt in het land van onze vrienden. Koning Leopold heeft Donderdag zijn besluit bekend gemaakt; hij zal zich neerleggen bij de beslissing, welke het Belgische parlement in verenigde vergadering neemt. Dit besluit is constitutioneel volkomen juist, In Juli 1945 is er een wet aangenomen, waarin geconstateerd wordt, dat de koning door toedoen van de vijand in de onmogelijkheid verkeert om te regeren, en alleen het paxdement kan verklaren, dat de ze toestand heeft opgehouden te be staan en besluiten de wet van 1945 op te heffen. Het Belgische volk, hierover geraadpleegd, heeft Zon dag j.l. gesproken en het woord is thans aan het Parlement, om, voor gelicht door deze volksuitspraak, zijn beslissing te nemen. Wat zal het parlement doen? Het spreekt vanzelf, dat de samen stelling van Kamer en Senaat on middellijk de aandacht trekt. En dan blijkt, dat de Katholieken, georgani seerd in de C.V.P., in de Kamer bij na over de absolute meerderheid be schikken (op 2 zetels na) en in de Senaat een absolute meerderheid van 9 zetels hebben, zodat zij in een verenigde vergadering juist de meer derheid kunnen halen. De C.V.P. heeft het dus onvoorziene omstan digheden daargelaten in de hand om de koning te doen terugkeren, waarbij er op gerekend kan worden, dat er bovendien nog wel enkele li beralen zullen zijn, die eveneens hun stem vóór terugkeer van de koning zullen uitbrengen. Hoe het Belgische parlement de zaken zal afwikkelen, zullen wij dan de prudentie van onze Zuiderburen overlaten. Wij hopen alleen, dat de beslissing, welke zij zullen nemen, het land en de koning waardig zal zijn. ^TEGENSTANDERS van koning Leopold, die er zich nu niet lan ger op kunnen beroepen, dat „het volk" de koning niet meer terug wil hebben, beginnen thans uit een an der vaatje te tappen. Zij wijzen er op, dat het duidelijk is na de volksraad pleging van j.l. Zondag, dat de meerderheid, welke de koning be haald heeft, veel te klein is om terug te keren. Zij schermen met de een heid van het Belgische volk en zeg gen, dat de koning er niet in ge slaagd is, die eenheid te bewaren. Hij is niet meer het symbool, waar in de eenheid van het Belgische volk tot uitdrukking komt. Deze redenering komt practisch hierop neer, dat de meerderheid van de Belgen, die voor de rechten van de koning opkomen, behoren te wij ken voor de minderheid. In dezelfde kringen, die nu zo'n grote waarde hechten aan de eenheid van het Bel gische volk, kan men ook wel horen verkondigen, dat zij zich tot het uiterste zullen verzetten tegen een terugkeer van het „dictatoriale re giem" van Leopold. Sommigen zijn alvast maar begonnen met kracht bij te zetten aan hun gevoelsuitingen voor de democratie door bij voorbaat te gaan staken. Heel erg democra tisch klinkt dat niet, want wij gelo ven niet, dat er ergens een demo cratisch beginsel is, dat luidt: de meerderheid behoort te zwichten voor het geweld van een minderheid. Iets anders is het, of de meerder heid verstandig doet, haar zin door te drijven, als het blijkt, dat er een zo grote oppositie tegen bestaat. Men denke bijv. aan het geval van de Labourregering in Engeland, die over zulk een kleine meerderheid in het parlement beschikt, dat zij grote matiging moet betrachten in haar po litiek. Hierbij moet men echter niet over het hoofd zien. dat deze beide gevallen niet gelijk liggen. In de eerste plaats kan de politiek van La bour „gematigd" worden, maar valt er niets te „matigen" bij de Belgische koningskwestie. De koning keert te rug of hij keert niet terug; een g matigd midden is er niet. Bovendien wordt de matiging van de Labour regering grotendeels ingegeven door opportuniteits-overwegingen; als zij nl. niet oppast, loopt zij grote kans een nederlaag te lijden in het La gerhuis. Bij het geval van de Bel gische koning speelt zo behoort het althans het principe van de rechtvaardigheid een grote rol, /"\P DEZE KANT van de kwestie willen wij nog even de aandacht vestigen, omdat zij geheel en al ver loren is geraakt in de stroom van pro- en anti-propaganda. Men vergeet nl. maar al te dik wijls, dat de koning de rechtmatige vorst is en dus recht heeft om her steld te worden in de hem rechtma tig toekomende prerogatieven. Nie mand minder dan kardinaal van Roey heeft daar uitdrukkelijk op ge wezen in een schrijven, waarin hij o.m. zegt: „Leopold III is onze wettige ko ning zolang als hy geen troonsaf stand heeft gedaan of zolang de Bel gische staat op grondwettelijke wijze DE OUDSTE ZOON VAN KONING LEOPOLD VAN BELGIë, kroon prins Boude wijn, die zijn vader zal opvolgen, wanneer deze er toe zou besluiten, afstand van de troon "te doen. geen einde heeft gemaakt aan zijn bewind. Uit hoofde van dat onbe twistbare feit, heeft hij vanwege zijn onderdanen recht op de bijzondere plichten, welke tegenover de Souve- rein gelden. In die zin ook is de ko ningskwestie geen „vrij aangelegen heid". Elk mens is eerbied verschul digd aan de wettelijk gevestigde overheid en ik ben van oordeel dat men in dit verband gerechtigd is het vierde gebod in herinnering te bren gen." In een zo belangrijke aangelegen heid lijkt het weinig passend, als men de koning zijn rechten ont houdt, alleen, omdat een rumoerige minderheid ze hem niet terug wil geven. Intussen is het wel duidelijk, dat de koning een hele verantwoorde lijkheid op zich neemt, indien hij te rugkeert en zijn regering hervat. Evenals ook het parlement een grote verantwoordelijkheid op zich laadt, indien het de koning daartoe in staat stelt. Regeren is nl. niet alleen de rechtvaardigheid betrachten, maar ook vooruit zien. Gelukkig, dat er althans één is, die zich bij het besluit van het par lement zal neerleggen, nl. de koning zelf. Hij is een beter democraat dan al degenen, die met dwangmaatrege len schermen. MINISTERS ZWIJGEN NOG STEEDS j^E ARBEIDERS in het Walenland; hebben naar het stakingswapen ge grepen om actie te voeren tegen de mogelijke terugkeer van koning Leopold. In het gebied van Luik, in :de Borinage, te Charleroi en in de gebieden van de beneden-Sambre lag gisteren nagenoeg overal het werk stil. De autobussen van de Belgische spoorwegen reden niet meer in het Waalse land. Het Algemeen Belgisch Vakverbond zegt,, dat het hier spontane stakingen betreft, maar betuigt zijn onverdeelde sympa thie en solidariteit met de arbeiders, die het werk hebben neergelegd. Ook de machtige metaalbewerkersbond staat achter de stakingen. Er werd overigens de nadruk op gelegd dat de stakingen niet langer dan 24 uur zouden duren. Vanochtend zou iedereen op het werk terug zijn. Ook vier metaalfabrieken en een grote suikerraffinaderij te Brussel zijn in staking gegaan, evenals groe pen haven- en metaalarbeiders te Antwerpen. Het aantal stakers werd gisteren op een kwart millioen geschat. Tweehonderd man militaire poli tie zijn ter versterking naar Ant werpen gezonden. Wapensmokkel in Vietnam Nachtelijke bedrijvigheid Door het Franse persbureau AFP werd gisteravond uit Saigon gemeld, dat er in de nabijheid van Caobang, aan de grens tussen China en Viet nam, een grote nachtelijke bedrijvig heid heerst. Soldaten van Ho Tsji Minh's troepen ontvangen hier wa pens van Chinese geweren-smokke laars. De gesmokkelde geweren wor den langs een weg door het oerwoud aangevoerd, die is aangegeven door op een bepaalde hoogte wit ge verfde bomen. AFP verklaart van officiële zijde te hebben vernemen, dat het rebel len-bewind, onder Ho Tsji-Minh, 30.000 geweren van de Chinese com munistische regering heeft aange kocht. Deze geweren worden thans in jonken en a's smokkelwaar in hand van Ho Tsji Minh's agenten ge speeld. AFP meldt verder nog, dat op zich sche guerilla-troepen, een door Fran se en Vietnamese soldaten bezette voorpost, hebben omsingeld. Zij heb ben de bezetting een ultimatum ge steld om zich over te geven, dreigend dat, indien hier geen gevolg aan wordt gegeven, de afgesneden mili tairen allen zullen worden gedood. Kominform versterkt zijn greep DE ZUIVERINGSWOEDE achter het IJzeren Gordijn grijpt steeds meer om -zich heen. Vandaag komen beric hten uit Rusland, Oost-Duitsland, Hongarije en Tsjechoslowakije bevestigen, dat de Kominform een nieu^ we poging onderneemt om de communistische greep op Oost-Europa te versterken. In Moskou beschuldigden de raad van ministers en het centrale comi té van de communistische partij (de twee hoogste instanties in Rusland partij-afdelingen en landbouw-auto- riteiten in verscheidene streken er van, in het afgelopen jaar tekort te zijn geschoten bij de ontwikkeling van de landbouw en de aflevering van graan en tractoren. Deze ver klaring volgt op de critiek, die de „Prawda" onlangs uitoefende op An- drejef, lid van het Politiburo en ge volmachtigde van de landbouw. De ze heeft inmiddels toegegeven, dat hij fouten heeft gemaakt. In Oost-Duitsland hebben de com munistische dagbladen een terecht wijzing ontvangen van het bestuur der Eenheidspartij wegens „ideolo gische onverschilligheid". De hoofd- Overstromingen in Ecuador In het dal van de rivier Chanchan, in Ecuador, is de ernstigste overstro ming sinds 25 jaar opgetreden. Vee is omgekomen en huizen werden meegesleept. Vier kinderen zijn ver dronken. Het bulderen van het op komende water waarschuwde de mensen bij tijds, zodat geen verdere persoonlijke ongelukken te betreu ren zijn. Van de spoorlijn naar Quito, de hoofdstad, zijn 80 km vernield en men vreest dan ook een voedselte kort in dit gebied. De stad Huigra is het zwaarst getroffen. Vele huizen zijn ingestort en de Pan-Amerikaan- se internationale autoweg is niet te gebruiken. Vier spoorbruggen zijn vernield en de telegraafverbindingen zijn verbroken. De schade wordt op meer dan een millioen dollar ge raamd. redacteuren moeten een politiek kader op hun redactie-bureaux op richten en hun redacteuren de hoofd" artikelen van de Prawda volledig laten bespreken. Voorts is de partij het er niet mee eens, dat slechts een kwart der journalisten voorkomt uit de arbeidersklasse. Dit moet de helft worden en de journalisten uit de boerenstand moeten worden terugge bracht tot 10 percent. De Oostduitse pers moet in het algemeen „een agressieve campagne voeren om de Sovjet-Unie onder het volk te bren gen." In het Hongaarse staatsblad ver scheen een decreet, waarbij 12 van de 25 prefecten uit hun ambt worden ontzet, „onder dankbetuiging voorde bewezen diensten". In het decreet wordt niet gezegd waarom de pre fecten zijn ontslagen. Een maand geleden heeft minister-president Rakosi- critiek geleverd op de toe stand m verscheidene districten, waaronder meer de kostprijzen zijn gestegen, nagenoeg geen leden voor de communistische partij wor den geworven en te weinig wordt opgetreden tegen de koelakken (zelfstandige boeren). In Tjechoslowakije tenslotte heeft de parlem'entsafgevaardigde Janous, rapporteur van deb'egrotingscommis sie, de „trouw en eerlijkheid" van de officiële Tsjechoslo waakse han- delsyertegenwoordigers in het Wes ten in twijfel getrokken. Janous verklaarde dat 55 percent van de Tsjechoslowaakse handel nog op het Westen is gericht. Janous drong er op aan dat de vlucht van kapitaal naar het buitenland via handelska nalen zou worden belet. De rappor teur becritiseerde ook het departe ment van buitenlandse handel, waar van verscheidene hoge functionaris sen zijn ontslagen. Vandaag zal het Belgische kabinet ziiting bijeenkomen. Voor het bijeenroepen van het parlement in verenigde vergadering is een regering nodig en op grond van de houding der liberalen acht men een politieke ci'isis zeer waar schijnlijk. De liberale ministers hebben gis termiddag vergaderd en voor hij de zaal binnenging, zei een van de par tijleiders tot verslaggevers, dat hij hoopte, dat alle acht liberale minis ters hun portefeuille ter beschikking zouden stellen. De afdeling Brussel van de libe rale partij heeft een motie aangeho- men, waarin de liberale ministers wordt verzocht af te treden voor de Kamers in verenigde vergadering bijeenkomen. In dat geval zou een homogeen katholiek kabinet moeten worden gevormd. DUITSE VLUCHTELINGEN UIT TSJECHO-SLOWAKIJE De eex-ste trein met ongeveer 400 Duitse vluchtelingen uit Tsjecho- Slowakije is te Furth im Wald (Beieren) aangekomen. De gezond heid van deze uit Tsjecho-Slowakije verdrevenen was „over het algemeen goed", aldus het Westduitse Nieuws bureau D.P.A. In het totaal worden 20.000 personen van Duitse afkomst uit dit land verwacht. Ontspanning in Frankrijk De golf van arbeidsonrust, die in de afgelopen drie weken door Frank rijk is gegaan, begint af te nemen. Eén van de aanwijzingen hiervoor wordt gevormd door de berichten, volgens welke er thans tussen ver tegenwoordigers van werkgevers en werknemers in gas- en electrici- teitsbedrijven, waar sinds negen da gen wordt gestaakt, wordt beraad slaagd over een compromis-voorstel cm de staking te beëindigen. Een woordvoerder van de directie dezer bedrijven verklaarde dat thans wordt beraadslaagd over de moge lijkheid om de arbeiders een grotere loonsverhoging te geven dan de vijf procent, waartoe men zich reeds be reid had verklaard. Hetgeen even tueel boven de vijfprocent aan loons verhoging zal worden toegekend, wordt verstrekt in de vorm van een bewijs van deelgerechtigheid in de productie, zulks om afnemers een verhoging der tarieven te besparen Een woordvoerder van het stakings comité der werknemers verklaarde c'at het voorstel van de directie wordt bestudeerd. De toestand in de metaal-industrie begint geleidelijk te verbeteren. Door de directie van de genationa liseerde Renalt-autotabrieken te Pa rijs is medegedeeld, dat tachtig pro cent van het personeel dagelijks 380 auto's vervaardigt. De normale dag productie bedraagt 520 auto's Door de onder communistische leiding staande vakverbond der CGT is bekendgemaakt, dat in totaal hon derd duizend Franse bouwvakarbei ders staken. Te Marseille zijn 28 voorlieden ge arresteerd, omdat zij geen acht heb ben geslagen op de vorderingsbeve- len der regering ONGEREGELDHEDEN IN TURIJN Te Turijn hebben zich ernstige on geregeldheden voorgedaan. 2000 com munisten vielen Vrijdag het hoofd kantoor van de neo-fascitische Ita liaanse sociale beweging aan. De po litie maakte gebruik van traangas om de vechtende groepen te scheiden 20 Politiemannen werden door ste nen gewond, 10 demonstranten door de charge, van de politie. Kort nadat de communisten het kantoor ver overd hadden, werd het meubilair uit de ramen de straat op geworpen en verlieten de neo-fascitisten in massa de voor- en achterdeur. Op straat werden de meubelen in brand gestoken. Kort na dit incident verlieten de arbeiders de belangrijkste fabrieken van Turijn. Men verwacht, dat de on der communistische leiding staande vakverenigingsraad een algemene staking in de stad zal afkondigen. De elfde verj aardag van de kro ning van Paus Pius XII is, naar de speciale correspondent van het K. N. P. meldt, door de Hongaarse katho lieken in alle kerken van het land met kinderlijke liefde gevierd. In iedere kathedraal, in iedere basiliek, in iedere kerk ox kapel van Honga rije hebben de aartsbisschoppen en de geestelijkheid plechtige H. Mis sen opgedragen tot intentie van de Paus, en overal hebben de priesters en de gelovigen gebeden voor de Kerk en voor de H. Vader. In Boedapest heeft Mgr. Joseph Grösz, de aartsbisschop van Kalocsa, 's middags om vijf uur een plechtige Hoogmis opgedragen in de kerk van de universiteit. De Hoogmis werd gevolgd door het Te Deum, waarna de gelovigen nog de pauselijke hym ne zongen. De belangstelling was zo groot, dat niet alleen de kerk over vol was, doch ook het grote plein voor de kerk en de aangrenzende straten, zodat het verkeer er door werd gehinderd. Zojuist is bekend geworden, dat in de maand October Moeder Placida Viël, de tweede Algemeen Overste van de Congregatie der Zusters van de Christelijke Scholen van Barm hartigheid zal worden zaligver- klaard. De eerste Algemene Overste was de M. Maria Magdalena Postel, die in 1925 is heilig verklaard. Deze con gregatie heeft ook twintig huizen in Nederland. Het provinciaal Moeder huis is gevestigd te Boxmeer, waar de zusters bekend staan als de „Zusters van het Kasteel" naar het Moederhuis, dat in het vroegere kas teel daar ter plaatse is gevestigd. Naar men verwacht, zullen meer dan duizend Nederlandse pelgrims deze zaligverklaring bijwonen, daar in die dagen de grote bedevaart van de H. Familie in Rome vertoeft. Van de Congregatie zullen de Provinciale Overste in Nederland, Moeder Mag dalena Maria, en verscheidene an dere zusters aan deze plechtigheid deelnemen. Tegelijk met het vliegtuig, waar mee de Amerikaanse hoge commis- saris McCloy uit Washington naar Frankfort terugkeerde, is het be- i roemde Mainzer Psalter terugge- j bracht, een van Duitslands kost baarste cultuurschatten met een waarde van naar schatting 950.000 gulden. Dit psalmboek uit 1457, het oudste voorbeeld van kleurendruk, blijft tijdelijk onder de hoede van de Amerikaanse hoge commissie, tot dat het definitief aan Duitsland v/ordt teruggegeven. Het Mainzer Psalter werd waarschijnlijk gestolen uit de bergplaats van de bibliotheek te Dresden, waar het zich in de oor log bevond. Langs handelskanalen kwam het op illegale wijze in de V.S. Het werd door de Amerikaanse rege ringsautoriteiten in de stad New York ontdekt. TIEN LIJKEN VAN OPVARENDEN VAN „TRUCULENT" GEBORGEN Uit de gelichte „Truculent" die, zoals gemeld, op een zandtong in de nabijheid van Sheerness in het Brit se graafschap Kent, op het strand is gezet, zijn de stoffelijke overschotten van tien opvarenden geborgen. „KOMKOMMERTIJD" BIJ PHI LIPS. Er heerst in het Philips Laboratorium grote bedrijvigheid, want het is er komkommertijd. Dit klinkt als een contradictie, maar het is 't toch niet want die „kom kommertijd" moet men in de meest letterlijke zin opvatten. De komkommer- en ook de toma tenplanten zijn van kiemplanten af in kweekkasjes in het Philips La boratorium opgegroeid, en brengen nu onafhankelijk van het jaargetij de normale bloemen en vruchten voort. De opzet van dit biologisch experiment is, om in nauwe samen werking met de natuur- en schei kundige afdeling fundamenteel on derzoek te verrichten. In speciale kweekkastjes neemt men proeven met planten om na te gaan hoe zij reageren op min of meer licht, vochtigheid in de lucht, op hogere of lagere temperatuur enz. De komkommerplanten in het Philips Laboratorium. Handelsaccoord met W. Duitsland INVOER THANS GEMAKKELIJKER Het tussen Nederland en West- Duitsland gesloten aanvullende han dels- en betalingsaccoord is thans ondertekend. Nu is het mogelijk ge worden, dat voor een «belangrijke reeks goederen uit West-Duitsland de Nederlandse importeur met- in gang van 27 Maart zelf zijn invoer vergunningen zal kunnen uitschrij ven. Het Hoogwaardig Episcopaat heeft een Herderlijk Schrijven over de bijzondere gebedsoefening op Passie- Zondag a.s. gericht aan de pastoors en rectoren der Nederlandse Kerk provincie: Zoals U reeds bekend is uit de dagbladen, aldus vangt dit schrijven aan, heeft de H. Vader in een rond zendbrief van 12 Maart j.L, welke aanvangt met de woorden „Anni Sacri", de wens te kennen gegeven, dat bijzondere godsdienstoefeningen zullen worden gehouden op Passie- Zondag a.s., de dag, waarop de Li turgie der Kerk zich heel bijzonder richt op het Lijden en Sterven van Onze Heer Jezus Christus, Die door Zijn Bloed ons uit de macht van de duivel heeft vrijgekocht en tot kin deren van God heeft gemaakt. De H. Vader zelf zal op die dag tegenwoordig zijn bij de Statieplech tigheid in de Basiliek van St. Pieter, d.w.z. dat Hij in de namiddag zal deelnemen aan de boete-processie, die dan in de St. Pieter plaats vindt en waaronder door de aanwezigen de Litanie van Alle Heiligen wordt gezongen. De H. Vader spreekt de hoop uit, dat de gehele Christenheid zich op dat uur met Hem in gebed zal verenigen. Want het H. Jaar moet niet alleen tot de Eeuwige Stad be perkt blijven, maar allen moeten bidden en boete doen. Immers, of schoon de oorlog bijna overal ten einde is, is toch de vurig verlangde vrede niet gekomen. Vele volkeren staan vijandig tegenover elkaar, het wederzijds vertrouwen wordt steeds geringer, zodat een bewapenings wedloop is ontstaan, die de gemoe deren van allen in angst en span ning brengt. Gaarne zullen wij allen daarom gehoor willen geven aan de oproep van Onze H. Vader de Paus en Wij verzoeken de Zeereerwaarde Heren Pastoors om des middags een bijzon dere gebedsoefening te willen (doen) houden, waaronder de Litanie van Alle Heiligen wordt gebeden of ge zongen, om aldus ons aller smeek beden te verenigen met die van de H, Vader, teneinde van Gods Barm hartigheid te verkrijgen de ware vrede, die niemand anders geven kan. Wij vragen U zulks, om aldus zo goed mogelijk te beantwoox*den aan de wens van de H. Vader, maar het is geenszins onze bedoeling, dat op enigerlei wijze af breuk .zou wor den gedaan aan de reeds voir die dag vastgestelde oefeningen. Utrecht, 15 Maart 1950. Namens het Hoogwaardig Episcopaat, Aartsbisschop van Utrecht, t JOH. KARDINAAL DE JONG. Ko-Vie.it j&... Wie kan zichzelf vrijpleiten voor de rechtbank van het eigen gewe ten?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1