3)e£cidóe(5oti/fcci/nt
JA OF NEEN
Aan de voor-avond der
volksraadpleging
Bonn blijft protesteren
Struikelblokken
op Labours pad
Aanval op mgr.
de Liva
De „strijd voor
de vrede''
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 11 MAART 1950
41ste JAARGANG No. 11926
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1.50
PRINSES JOSEPHINE CHARLOT
TE IN BRUSSEL AANGEKOMEN.
Prinses Josephine Charlotte, de
22 jarige dochter van koning Leo
pold is gisteravond per vliegtuig in
Brussel aangekomen om Zondag
haar stem uit te brengén bij de
volksraadpleging. Een enthousiaste
menigte had zich bij het vliegveld
verzameld om de prinses te begroe
ten, Men droeg spandoeken en
plakkaten, waarop veelzeggende
leuzen waren aangebracht.
jyiORGEN trekken de Belgen ter
stemous om zich uit te spreken
over ae terugkeer van hun koning.
Of om het in de officiële termen te
zeggen: of zij van oordeel zijn, „dat
koning Leopold de uitoefening van
zijn constitutionele bevoeganeden
moet hervatten."
Laten we hopen, dat deze volks
uitspraak einaelijk de beslissing
brengt in het jarenlange conflict, dat
België in een toestand houdt, welke
noen voor het land noch voor de
persoon van de koning eervol is.
Theoretisch is de stemming van mor
gen slechts een „raadpleging' van 't
volk, geen beslissing. Het recht om
te beslissen blyft bij het parlement.
Maar feitelijk kan de stem van het
volk wel degelijk beslissend zijn,, mits
er een duidelijke uitspraak wordt
gedaan. Die uitspraak zal bijv. be
slissend zijn, als nog geen 55 pet. van
de stemmen Wordt uitgebracht vóór
terugkeer van de koning. In dat ge
val zal Leopold afstand doen van de
troon'. Die uitspraak zal ook beslis
send zijn, als een ruime meerderheid
de terugkeer verlangt. In dat geval
zal het parlement een besluit moe
ten nemen overeenkomstig de wil
van het volk.
Maar wat zal het gevolg zijn, als
de koning schraal z'n 55 pet. haalt?
Dan schijnt de vrees gewettigd, dat
het land nog lange tijd in onrust zal
worden gehouden.
Overigens is het wel merkwaardig,
dat in een land, waar de politieke
golven nogal eens hoog. kunnen gaan,
de stemming aan de voor-avond van
de volksraadpleging zo kalm is. Er is
veel papier vermorst en vele spre
kers hebben redevoeringen gehou
den, zelfs zijn er wat knokpartij tjes
geweest tussen studenten en is er een
bommetje ontploft in Brussel, maar
overigens neemt de bevolking het
nogal kalm op. Men verklaart dat
door te zeggen, dat iedereen reeds
lang zijn houding heeft bepaald en
dat de argumenten van voor- en te
genstanders weinig indruk meer ma
ken.
W7ANNEER men een inzicht wil
hebben in de aard van deze
koningskwestie, dient men zich de
volgende feiten in herinnering te
brengen.
In Mei 1940 vielen de soldaten van
Hitier België binnen zoals zy ook
Nederland onder de voet liepen. De
Belgische legers waren ook niet op
gewassen tegeii de moderne bewa
pening van de Duitsers en moesten
na 18 Vagen een wapenstilstand slui
ten. De Belgische regering week uit
evenals de Nederlandse regering ge
daan had, maar in tegenstelling tot
de houding van koningin Wilhelmina
bleef koning Leopold bij zijn solda
ten en werd met hen krijgsgevan
gen.
Eind 1940 bracht Leopold een be
zoek aan Hitier te Berchtesgaden;
hij had daar een bespreking, doch
deze leverde geen resultaat op. Een
jaar later huwde de vorst voor de
tweede maal mét mej. Baels, de
dochter van de gouverneur van West-
Vlaanderen. Dit was een zg. morgana
tisch huwelijk, daar mej. Baels niet
van koninklijke bloede was.
Toen de geallieerden Normandië
binnen vielen, haalden de Duitsers
koning Leopold uit zijn paleis te Lae-
ken en voerden hem weg naar Oos
tenrijk, waar de geallieerde legers
hem bij Salzburg aantroffen. Op
aanraden van de socialistische pre
mier v. d. Akker bleef de koning
voorlopig daar, omdat de toenma
lige Belgische regering zeide niet
voor zijn veiligheid te kunnen i'~
staan, als hij riu reeds terugkeerde.
Er was inmiddels reeds een regent
angesteld, die de plichten van dr
kroon waarnam zolang de koning niet
i staat was deze zelf op zich te ne-
ómen. En deze toestand duurt nu nog
voort sinds 1945.
AL DEZE IN 'T KORT gemelde
"■feiten zijn het onderwerp ge
weest van heftige cr'itiek op de ko
ning.
Het feit, dat hij bleef en niet uit
week met zijn regering, wordt uitge
legd, als een bewijs van défaitisme
en van verkeerd beleid. Waarop de
aanhangers van de koning ant
woorden, dat zijn oogmerken goe
en edel waren, n.l. om door bij zijn
volk te blijven de gevolgen van de
bezetting te verzachten. Men kan nu
achteraf wel constateren dat het
wellicht beter was geweest om in het
buitenland de strijd voort te zet
ten, maar toentertijd voelde een
groot deel van het Belgische volk
het als een geruststelling, dat de ko
ning bij hen bleef in de beproeving.
Zo is het ook met de reis van Leo
pold naar Berchtesgaden. „Hij wilde
met Hitier aanpappen" beweren de
tegenstanders. „Hij wijde het lot
van zijn krijgsgevangen soldaten
verlichten", zeggen de koningsge
trouwen.
„Wat moest hij gaan hertrouwen,
terwijl ons volk leed; nog wel met
toestemming van Hitier, maar zonder
toestemming van de regering (zoals
gronwettelijk voorgeschreven) en
bovendien met iemand beneden zijn
stand". Aldus wederom de tegenstan
ders.
„Een privé-aangelegenlieid", zeg
gen de voorstanders.
Dat de koning aan zijn privé-aan-
gelegenheden gedacht heeft, terwijl
hij als het symbool van het verbe
ten lijdelijk verzet van zijn volk daar
beter niet aan had kunnen denken,
is niet tegen te spreken. Maar ook een
koning is een mens én al moge het
waar zijn, dat de figuur van de ko
ning grootser zou zijn geweest in
zijn tragische eenzaamheid de in
druk, welke men krijgt vafi de ar
gumenten der tegenstanders, is, dat
zij meer waarde schijnen te hech
ten aan enige wetsbepalingen, welke
de koning daarmee overtreden zou
hebben dan aan het ontbreken van
de auriool van grootse eenzaamheid,
welke meerder luister zou hebben
bijgezet aan het koningsschap. Met
andere woorden: zij vinden het vol
strekt niet zo jammer dat de koning
niet zó verheven koninklijk is ge
wéést, omdat zij liever een republiek
hebben en helemaal geen koning.
Het vraagstuk, of de koning door
zijn houding en daden het belang
van land en volk al of niet heeft ge
diend, is trouwens al lang verdronken
in een vloed van ar.ti-clericalismé en
partijpolitiek terwijl sentimentsovef-
wegingen en de eeuwige tegenstel
ling tussen Vlamingen en Walen daar
nog eens extra overheen spoelen.
In elk geval moge de volksraad
pleging van morgen dit voordeel heb
ben, dat de uitspraak duidelijk is en
doorslaggevend voor de otilossing
dezer onverkwikkelijke kwestie rond
om de persoon van een koning. -
Prinses Josephine enthousiast ingehaald
Prinses Josephine Charlotte van België is gisteren in Brussel aangeko
men om deel te nemen aan de volksraadpleging over de terugkeer van
haar vader. Haar aankomst is geworden wat men had verwacht een
grootse demonstratie van de koningsgezinden.
Al voordat het vliegtuig in zicht
was, hadden de duizenden Belgen
die stonden te wachten, het cordon
van de rijkswacht verbroken. Toen
het lijnvliegtuig uit Zurich om zes
uur voor het hoofdgebouw was ge
taxied, werd het dan ook onmiddel
lijk omstuwd docr een dichte menig
te, die de prinses luide toejuichte en
zwaaide met vlaggetjes.
De politie slaagde er niet in de en
thousiaste Leopoldisten op een af
stand te houden, zodat de auto, die
de prinses naar 't paleis te Laeken
moest brengen, het vliegtuig niet kon
bereiken.
Na talrijke vergeefse pogingen
werd ten einde raad de hulp inge
roepen van de brandweer van het
vliegveld, doch de twee wagens, die
uitrukten om de prinses in het be
legerde vliegtuig te ontzetten, ver
mochten niet de geestdrift van het
publiek met hun schriele water
straaltjes, te blussen. De brandweer
auto's werden al spoedig bestormd
door leden van koningsgezinde jeugd
organisaties en zij gaven het toen
maar op.
Eerst toen de minister van binnen
landse zaken, die erin was geslaagd
het toestel te naderen, een korte toe
spraak had gehouden, waarin hij ver
zocht ruimte te maken en ook de
prinses zich even in de deur had ver
toond kreeg zij, evenals de andere
passagiers, de gelegenheid het vlieg
tuig te verlaten en in de gereed
staande auto plaats te nemen.
Gisteren is het de gehele avond
in het centrum van Brussel rumoe
rig geweest door manifestaties en
tegenmanifestaties van voor- en -te
genstanders van koning Leopold.
Stonden de voorafgaande dagen
in het teken van de stinkbommen en
traangasbommen, deze avond werd
er van beide zijden vooral met rook
bommen gewerkt Het begon tijdens
een vergadering van de Katholieke
Volkspartij in de Madeleinezaal,
vaar een groot aantal studenten uit
Leuven toespraken waren komen
aanhoren van oud-minister van der
Straten-Waillet en senator Scheyven
Studenten van de vrije universiteit
van Brussel hadden zich onder hun
tegenstanders weten te mengen en
senator Scheyven had als eerste
spreker zijn mond nauwelijks ge
opend of daar vlogen de rookbom
men reeds door de zaal, een dichte
verstikkende rook ontwikkelend..
Senator Scheyven ging evenwel
onverstoord voort met zijn uiteen
zetting.
VINCENT AURIOL SPREEKT
PARLEMENTSLEDEN TOE. r—
President Vincent Auriol en z;ijn
echtgenote hebben een bezoek ge
bracht aan het Engelse Parlement.
De president sprak de aanwezige
leden van het Hoger- en Lagerhuis
in de Koninklijke Gallerij toe.
V.l.n.r. Lord Jowitt, president
Auriol, mevrouw Auriol en kolonel
Clifton Brown.
STAANDE IN DE DEUROPENING van het vliegtuig
begroet de prinses Josephine Charlotte de enthousiaste
menigte die ter verwelkoming aanwezig is op het vlieg
veld.
Tegen de Frans-Saarlandse
overeenkomst
J^E WEST-DUITSE bondskanselier dr. Adenauer heeft gisteren in een
buitengewone zitting van het federale parlement te Bonn verklaard,
dat zijn regering bij de Westelijke bezettingsmachten zal protesteren te
gen de vorige week tussen Franrijken het Saargebied gesloten overeen
komst, waarbij Frankrijk de Saar-mijnen voor vijftig jaar heeft ge
pacht. Adenauer behandelde de overeenkomst punt voor punt. Hij ver
klaarde daarna, dat het Saargebied volgens hem nooit een hinderpaal
mocht zijn voor de verbetering van de Frans-Duitse betrekkingen en de
stichting van een yerenigd Europa. Om een einde te maken aan de hui
dige moeilijkheden heb ik een Frans-Duitse parlementaire unie voorge
steld, aldus Adenauer
De rede van de kanselier werd her
haaldelijk door gejuich onderbroken.
De Britse regering is van mening, al
dus Adenauer, dat een defihitieve re
gering voor het Saargebied pas op de
vredesconferentie kon worden opge
steld. „Als dat zo is", riep de kanse
lier uit, „moet niet vooraf de status
quo van dit gebied worden veran
derd. De vredesconferentie wordt
daardoor voor een voldongen feit ge
plaatst. De Duitse regering be
schouwt de overeenkomst als onwet
tig omdat zij werd afgesloten vóór
de vredesconferentie,e waaraan ook
Duitsland zal deelnemen. De rege
ring van het Saargebied kan geen
aanspraken maken op de mijnen en
kan deze dus ook niet aan Frankrijk
verpachïen. De mijnen behoren tot
de eigendommen van het voormalige
Duitse Rijk".
FRANKRIJK ANTWOORDT NIET
Behalve in Adenauers rede in het
federale parlement is het Westduitse
protest ook vastgelegd in een memo
randum, waarin een internationaal
gezagsorgaan, overeenkomstig dat
voor het Roergebied, wordt voorge
steld.
Nog vóór het protest goed en wel
was overhandigd, liet de Franse re
gering weten, dat zij niet in discus
sie wenst te treden over het Saar
gebied. Ook op het kort geleden ge
publiceerde Duitse witboek over het.
Saargebied zal zij niet reageren.
De Britse regering is bereid om
elk voorste] van Duitse zijde over de
kwestie van het Saargebied in over
weging te nemen. Zij legt er echter
de nadruk op, dat het vraagstuk pas
definitief kan worden geregeld, wan
neer het vredesverdrag met Duits
land wordt opgesteld.
Suriname vraagt om
boeren
De werkzaamheden aan de Prins
Bernhardpolder in Suriname vorde
ren goed; over. drie jaar zal de eer
ste polder van 5000 ha. gereed zijn.
Er komen 72 boerderijen, die met 20
millioen gulden Nederlands kapitaal
worden gebouwd.
Als er echter niet meer dan 70
emigranten komen, moet het plan als
mislukt worden beschouwd ver
klaarde dr. A. Campo, voorzitter van
de stichting Mechanische Landbouw
aan „De Surinamer" daar dit aan
tal te gering is om op de duur de
moeilijkheden te overwinnen. Het
ligt evenwel in de bedoeling, na deze
proefpolder een tweede en derde
polder aan te leggen.
Nederland heeft de toezegging ge
daan, de producten van zijn emigran
ten te zullen afnemen tegen markt
prijs. Verwacht wordt daarom, dat er
in de toekomst wel meer emigran
ten zullen komen.
De Amerikaanse regering is op het
ogenblik gekant tegen het West-Duit
se verzoek om een plebisciet over de
toekomst van de Saar, zo is Vrijdag
officieel te Washington medegedeeld.
HEDLER WEGGERANSELD.
Tijdens de rede van de bondskan
selier ontstond een incident toen de
wegens anti-Joodse en pro-Nazisti
sche uitlatingen geschorste afgevaar
digde Wolfgang Hedler binnen
kwam en op een lege plaats ging zit
ten. Onmiddellijk brak een oorver
dovend lawaai los erl socialistische
leden wilden Hedler te lijf. De voor
zitter gelastte Hedler de zaal te
verlaten. Hedler werd daarna in een
ander vertrek door een tiental socia
listische parlementsleden afgeran
seld en bloedend uit het parlements
gebouw geworfjen. Bij de hervatting
van de vergadering ontstond eenzelf
de incident. De rust keerde pas te
rug, toen Hedler was vertrokken.
Churchill produceert
steeds nieuwe
De conservatieve Britse leider,
Winston Churchill, heeft de Labour-
regering een nieuw struikelblok in
de weg gelegd, door een etmaal na
de regeringsoverwinning van Don
derdagavond opnieuw met een motie
te komen, die is gericht tegen de 169
millioen pond sterling, die de rege
ring vraagt om het begrotingstekort
te dekken
Evenals de motie tegen de natio
nalisatie van de staalindustrie zal de
regering ook deze nieuwe motie als
een vertrouwenskwestie beschouwen
Men verwacht, dat de nieuwe mo
tie Dinsdag in debat wordt gebracht.
LEWIS' VOORSTEL AFGEWEZEN.
Het voorstel tot het sluiten van
een „alliantie" tussen het C.I.O.
(Congres of Industrial Organisa
tions) en de Verenigde Mijnwer-
kersbond, dat gedaan is door John
Lewis, voorzitter van de mijnwer-
kersbond, is door de voorzitter van
het C.I.O., Philip Murray, officieel
van de hand gewezen.
Koningin Dinsdag
terug
Naar wij vernemen zal Hare Ma
jesteit Koningin Juliana met haar
drie dochtertjes in de loop van jus.
Dinsdag in het vaderland terugkeren
Het Vaticaan een
vijandelijke mogendheid
Ottavio de Liva, vertegenwoordi
ger van het Vaticaan in Praag,
bracht van Juli 1949 tot heden 31
maal een bezoek aan aartsbisschop
Josef Beran van Praag, aldus zegt
het blad „Svobodne Slovo" in een
artikel, dat een felle aanklacht in
houdt tegen de Liva „als vertegen
woordiger van een Tsjecho-Slowakijë
vijandig gezinde mogendheid."
Volgens het blad handelde de
vertegenwoordiger van het Vati
caan in strijd met de internationale
gebruiken. Het blad verzoekt hem
zijn eigen conclusies te trekken uit
zijn „deelneming aan staatsvijandige
activiteiten.
Botsing te Bordeaux
Bij een demonstratie tegen de oor
log in Indo-China in het centrum
van Bordeaux is het gisteren tot een
botsing gekomen tussen enkele hon
derden stakers en anderen enerzijds
en de politie, bijgestaan door de re
publikeinse garde (die overigens niet
van haar wapens gebruik maakte).
De politie voerde verschillende char"
ges met de gummieknuppel uit en
verspreidde de menigte ten slotte.
Later bezette een groep demonstran
ten het plaatselijke aifoeiclsbureau.
Tien personen raakten gewond en
tien werden voor een nader onder
zoek gearresteerd.
De demonstratie staat in verband
met de aanwezigheid van een schip,
dat een lading wapens naar Indo-
China zal brengen. Het laden door
soldaten en vrijwillige oudgedien
den zal vandaag beginnen.
Boeren nemen land
in beslag
Van Zuid-Italiaanse
landgoederen
In de Siciliaanse heuvellanden
trokken gisteren tussen de dertien
en vijftig duizend landloze boeren
op, om gronden van grote landgoe
deren in bezit te nemen. De boe
ren, die op ezels rijden of te voet
erop uit gaan, waarbij zij worden
vooraf gegaan door dragers van rode
vlaggen, paalden de door hen uit
kozen stukjes grond af en be
gonnen het ongecultiveerde land om
te ploegen. Duizenden hectaren
grond werden in beslag genomen.
Ook op Sardinië hebben de land
loze boeren uitgebreide stukken
In de Zuid-Italiaanse provincies
Calabrië en Lucania blijven duizen
den boeren verblijf houden op het
door hen in de afgelopen week in
beslag genomen land, vastbesloten
hier niet van te wijken.
Tot dusverre is door de landloze
boeren nog niet gereageerd op de
door de regering, aan de hand van
de noodtoestand, genomen maatregel
waarbij is bepaald dat, direct in
gaand, een half millioen hectare
worden afgenomen en ter hunner
beschikking gesteld.
B het Italiaanse parlement is
thans een wetsontwerp in behande
ling dat beoogt nog meer grond van
grote landgoederen af te nemen en
ter beschikking van de landloze boe
ren te stellen. Bovendien heeft- de
regering deze week een tienjaren
programma goedgekeurd, waar een
irJ'llioen gulden wordt beschikbaar
gesteld, om uitgebreide economische
verbeteringen in het armoedige
Zuid-Italië tot stand te brengen. De
regering heeft de politie in geheel
Italië opgedragen de orde strikt te
handhaven. Er is geen melding ge
maakt van ernstige botsingen.
Op 5 Mei 's middags
vrij
De Stichting van de Arbeid heeft,
:n verband met de beslissing der re
gering omtrent de viering van de
nationale feestdag op 5 Mei het col
lege van rijksbemiddelaars geadvi
seerd het bedrijfsleven toe te staan
aan de werknemers voor zover het
werk zulks toelaat op deze dag na
13 uur extra vrijaf te geven, met be
houd van loon.
Een vergunning conform dit advies
zal door het college van rijksbemid
delaars worden verleend.
Ko-Viettje.
Wie zich het geoorloofde niet ont
zeggen kan, is niet ver van het on
geoorloofde.
(St. Augustinus).
