S)e CeicbeCoii^cMit
AFBRAAK
DER R.I.S.
Hevige kloppartij in
Frans parlement
De folteringen van kard.
Mindszenty
Accoord tussen Frankrijk
en Saargebied
Nederlanders zijn te Praag
uit de gratie
Minister van Maarseveen
over Indonesië
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 4 MAART 1950
41ste JAARGANG No. 11920
Communisten
demonstreren vrede
in Frans parlement
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20S26, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
RAUWELIJKS is de souvereiniteit
aan Indonesië overgedragen en
varen de Verenigde Staten van In
donesië, de Republik Indonesia Se-
rikat, op eigen compas, of reeds is
men bezig het bouwsel alweer af te
breken. De deelstaten, welke vroe
ger behoorden tot het gebied van
Djokja, welks regering de hegemonie
over geheel Indonesië voor zich op
eiste, worden nu afgebroken en weer
ingelijfd bij Djokja. In het bijzonder
gaat het hier om Pasundan (Mid-
den-Java), Oost-Java en Madura.
Erg democratisch schijnt het er
niet naar toe te gaan. Men organi
seert een stelletje raddraaiers bij
elkaar, houdt een betoging en eist
met veel lawaai het aftreden van de
regering van de .desbetreffende deel
staat, met het motief, dat het volk
deze door de Nederlanders uitge
dachte constructie niet wil. De Ne
derlanders hebben al die deelstaten
uitgevonden om volgens het prin
ciep van „verdeel en heers" het oude
koloniale stelsel ook onder de nieu
we staatsvormen te kunnen handha
ven, zodat de leiders van de deelsta
ten eigenlijk collaborateurs van de
Nederlanders zijn. En aangezien de
schrik voor eventuele terreürdaden
er nog terdege inzit, zijn de regeer
ders der deelstaten dikwijls maar al
te gewillig om toe te geven. Zij wor
den dan door provisorische besturen
vervangen, die natuurlijk vóór Dojk-
ja zijn.
Nu spreekt het vanzelf, dat de
structuur der Verenigde Staten van
Indonesië, zoals deze was bij de over
dracht der souvereiniteit, niet ten
eeuwigen dage behoeft te worden
gehandhaafd en zeker niet, wanneer
die structuur niet in overeenstem
ming zou blijken te zijn met de be
langen en de wensen van het volk.
Indonesië is onafhankelijk en ka"
zijn eigen huis inrichten, zoals het
dat zelf wil. Maar men mag wel ver
wachten, dat dit op behoorlijke er
democratische wijze geschiedt.
In de voorlopige grondwet voor Indo
nesië is in dergelijke gevallen voor
zien; daarin wordt gezegd, dat wij-
'ziging van het territoir van een deel
staat door een federale wet moet ge
schieden volgens de langs democrati
sche weg uitgesproken wens der be
volkingen.
De federale wet, welke de procedu
re moet regelen, is er nog niet. Wel
heeft de regering van de R.I.S. dezer
dagen een wetsontwerp ingediend,
maar dat wilde nog niet zeggen, dat
de wet er spoedig door zou zijn.
Want het Indonesische parlement is
nog maar nauwelijks op gang en is
nog bezig zich omzichtig te oriënte
ren. Djokja wil evenwel zo lang niet
wachten en heeft derhalve verlangd
dat het wetsontwerp als noodwet
zou worden uitgevaardigd. De R.I.S.
is voor Djokja gezwicht en heeft in
derdaad toegezegd de noodwet van
daag of morgen te zullen afkondi
gen.
|°>E VOORNAAMSTE bepalingen
van deze noodwet zijn, dat het
initiatief van een wijziging der deel
staten kan uitgaan zowel van de zij
de der R.I S. als van de ziide van een
deelstaat of zelfs van een deel daar
van. In het betrokken gebied moet
dan een plebisciet worden gehouden
of, als het gebied een vertegenwoor
digend lichaam heeft, dat voldoende
reoresentatief is voor de volkswil,
kan zuhc een plebisciet ook achter
wege blijven.
Dat laatste is voor Djokja een
kans om nooit te laten glipoen.
Hiermede is het lot van Pasundan,
van Oost-Java en van Madura en
van wie weet welke deelstaten nog
meer bezegeld. Djokja weet te
goed, hoe het de volkswil in de ver
tegenwoordigende lichamen tot uit
drukking moet laten komen, dan dat
er een schijn van kans bestaat, dat
genoemde deelstaten behouden blij
ven. Practisch zijn ze reeds van de
kaart.
En, gezien de aspiraties van Djok
ja, die in de richting gaan van een
eenheidsstaat in de opvatting van
Djokja is dat niets anders dan een
over geheel Indonesië erkend gezag
van Djokja ligt het voor de hand,
dat er met „voortvarendheid" ge
streefd zal woi-den naar een ophef
fing van alle deelstaten.
De „Nieuwsgier" schrijft dan ook
reeds, dat de dagen van de federale
regering geteld zijn; zij heeft gecapi
tuleerd voor de druk der unitariërs
(voorstanders van een eenheidsstaat),
belichaamd in de republiek van
Djokja.
„De federale regering van Indone
sië, die nauwelijks twee maanden
oud is, kan niet oproeien tegen deze
stroom en haar dagen zijn o.i. geteld.
En daarmede ook die van de voor
lopige grondwet, waarop zij gevormd
is. De staat Indonesië, die aan het
einde van de periode, die nodig is
voor de voorbereiding van de alge
mene verkiezingen en het opstellen
van een definitieve grondwet, voor
het voetlicht der wereld treedt, zal
er geheel anders uitzien dan de Re
publiek der Verenigde Staten van
Indonesië, die als souvereine natie
eind December 1949 haar intrede
deed in de familie der volkeren."
CHEFS VAN STAVEN KOMEN
BIJEEN Tijdens de wekelijkse
bijeenkomst van de Verenigde Chefs
van Staven. V.l.n.r.: Chef Marine
Staf, vice-admiraal Jhr. E. J. van
Holthe; Chef van de Staf van de
Verenigde Chefs van Staven, gene-
raal-majoor "W. J. K. Baay; Chef
Generale Staf generaal mr H. J.
Kruis en Chef Luchtmacht luitenant-
generaal C. Giebel.
vatting van de zitting terugkeerden,
verklaarde hun afgevaardigde Ci-
terne: „Dat was de eerste ronde.
zullen zien wat er nu komt".
Drie communisten en drie leden
in de garde moesten in het zie
kenhuis worden behandeld voor
verwondingen die zy bij het ge
vecht hadden opgelopen.
Naar wij vernemen hebben de
communisten thans besloten ob
structie te gaan voeren tegen de
behandeling van de anti-sabotage-
wet.
Communisten maakten ruzie
F EN HEVIG VUISTGEVECHT is gistermiddag uitgebroken tussen de
communistische en de niet-communistische afgevaardigden in de
Franse Kamer, zodat de zitting tweemaal moest worden geschorst en
het Bureau van de Kamer ten slotte de hulp van de Republikeinse
Garde onder aanvoering van de generaal Marquand moest inroepen
om de communisten met geweld te dwingen zaal en podium te ver
laten.
Het gevecht begon toen de com
munisten trachtten de behandeling
van een anti-sabotagewet, die voor
al met 't oog op de oorlogvoering in
Indo-China werd ingediend, te ver
tragen, Twee communistische afge
vaardigden drongen naarvoren en
vroegen om hun stem over een wet
op sociale "voorzieningen te mogen
uitleggen., Een van hen, Gerard du
Prat, beklom het spreekgestoelte,
maar de vice-voorzitter Marcel Ro-
clore, weigerde hem het woord te
verlenen. Toen du Prat de Kamer
begon toe te spreken, brak het
vuistgevecht uit. Een aantal com
munisten wierp zich op Roclore.
Tien banken van afgevaardigden
werden vernield en de fractie-voor
zitter van de Republikeinse Volks
beweging, Frangois de Menthon,
werd onder de voet gelopen. Hij
moest zich, evenals zijn fractiege
noot Constant Monjaret, op de eer
ste hulppost in het parlementsge
bouw laten verbinden. Toen het
tumult wat bedaard was, verdaagde
Rqclore de zitting, maar 30 commu
nisten bleven in de zaal zitten.
Na vijf kwartier kwam de Ka
mer weer bijeen, nu gepresideerd
door de bejaarde voorzitter Herriot.
Du Prat stond nog steeds op het
spreekgestoelte en weigerde aan
Herriot's sommaties om naar zijn
plaats te gaan, gevolg te geven.
Onder geschreeuw en applaus
van de communisten kondigde Her
riot daarop aan, dat het Bureau
van de Kamer aan de afgevaardig
den voorstelde om du Prat het
woord te ontnemen, hem tijdelijk
de toegang tot de Kamer te ontzeg
gen en de procureur van de repu
bliek in kennis te stelen van de in
breuken op de orde die hadden
plaats gevonden.
Du Prat kreeg hierop gelegen
heid zijn houding te verdedigen
voor het voorstel in stemming zou
worden gebracht. Hij sprak ruim
anderhalf uur, viel daarbij het
Marshall-plan, het Noordatlantisch
Pact, de oorlog in Indo-China en
de „fascistische wetten van de re
gering" aan. Tweemaal gelastte
Herriot hem om ter zake te blijven,
maar de communist ging onver
stoord verder. Ten slotte zag Her
riot zich genoodzaakt de zitting op
nieuw te schorsen.
De niet communistische afge
vaardigden verzamelden zich in
de wandelgang, maar du Prat bleef
op de tribune omringd door de an
dere communistische Kamerleden,
die als een soort lijfwacht optraden.
Zij voorzagen hem van een stoel,
ham, sandwiches en wijn, en het
zag er naar uit, dat du Prat er de
nacht wilde doorbrengen.
Intussen kwam het Bureau van
2 Kamer opnieuw bijeen en be
sloot daarop, dat de Republikeinse
Garde onder commando van een
generaal, de weerspannige commu
nisten uit de zaal zou verwijderen.
Deze uitzetting ging met hevige
vechtpartijen gepaard.
Verschillende afgevaardigden
klemden zich aan de banken vast,
zodat hun colberts van hun lichaam
werden gescheurd.
De meeste weerstand ondervond
de garde van de vrouwelijke com
munisten, die zich op de vloer wier
pen en „Gestapo", „Schupo" gilden.
Generaal Marquand veegde zich
het voorhoofd af, toen' hij naar bui
ten kwam en verklaarde: „Wat een
kloppartij"!.
Toen de communisten bij de her-
Wat een cel-genoot vertelde
f\E „Koelnisohe Rundschau" brengt een bericht, gebaseerd op mfedede-
iingen van een uit Boedapest afkomstige 22-jarige Hongaarse inge
nieur, Kovacs Karoly geheten, die wekenlang een celgenoot van de tot
levenslange gevangenisstraf veroordeelde kardinaal Mindszenty is ge
weest, over folteringen, waaraan de Kardinaal door de Hongaarse ge
heime politie onderworpen werd, teneinde hem tot een bekentenis te
dwingen.
Karoly deelde het blad mede, dat
hij wegens samenzwering tegen de
Hongaarse staat tot twintig jaar ge
vangenisstraf werd veroordeeld,
doch dat hij er in slaagde uit de
trein, waarin hij werd vervoerd, te
ontsnappen. Op 5 Januari jl. kwam
hij de Britse zone van Duitsland bin
nen.
Karoly verklaarde in December
1948- te zijn gearresteerd. Hij werd
tezamen met kardinaal Mindszenty,
graaf Esterhazy en nog een gevan
gene in een cel opgesloten.
„Wij kenden niet spreken, daar wij
voortdurend werden gadegeslagen
en al onze gesprekken werden
vastgelegd. Óp de tweede dag van
ons verblijf in de cel werden wij on
dervraagd door een luitenant
van de Hongaarse geheime politie,
die een berucht sadist is.
Nadat wij hadden geweigerd, te
bekennen schuldig te zijn aan een sa
menzwering tegen het Hongaarse
communistische bewind (wij zouden
met talrijke andere welbekende Hon
garen tegen de communistische re
gering hebben gecomplotteerd), wer
den wij op electrische stoelen ge
plaatst waarop wij werden onderwor
pen aan reeksen hevige electrische
schokken. Terwijl dit gebeurde, wer
den wij gedwongen naar een scherm
te kijken, dat door een sterke elec
trische lamp werd verlicht. Intus
sen werd, via een luidspreker, dans
en marsmuziek ten gehore gebracht.
.Nadat dit drie uur had geduurd,
werd gepauzeerd en werd aan ieder
van ons de vraag gesteld, of hij be
reid was zijn handtekening te zetten
op de lijst van verdachten.
Ons werd een dik pak documenten
getoond, waarvan de Hongaarse ge
heime pqlitie beweerde, dat zij in het
paleis van de kardinaal waren aan
getroffen. Wij konden duidelijk zien
dat deze documenten waren vervalst.
Compromitterende zinsneden waren
afzonderlijk op papier geplakt en in
d e documenten aangebracht. Dit
maakte, dat fotocopieë n van de stuk-
Verontwaardiging te Bonn
Frankrijk en het Saargebied hebben, alle Westduitse protesten ten
spijt, de economische banden stevi ger aangehaald met vijf overeen
komsten, die beide landen bedoelen samen te binden in een blijvende
economische belangengemeenschap. Frankrijk ziet af van zijn aanspra
ken op het eigendom van de kolenmijnen van het Saargebied, dat op
zijn beurt Frankrijk het 'recht over gedragen heeft om de mijnen te ex
ploiteren. In beginsel voor 50 jaar, behoudens nadere regelingen bij het
vredesverdrag met Duitsland. In ruil hiervoor zal'Frankrijk de Saarland-
se aanspraken op het eigendom bij het opstellen van het vredesverdrag
steunen.
Verontwaardigde critiek ontlokte
het bericht over de ondertekening
van het accoord in de Westduitse
hoofdstad Bonn. Bondskanselier
Adenauer riep de leiders van de drie
regeringspartijen in spoedvergade
ring bijeen. Volgende week zal de
Bondsdag een speciale bijeenkomst
houden, opdat de regering een ver
klaring kan afleggen.
Westduitse politieke leiders spre
ken openlijk van trouwbreuk jegens
Duitsland van het Saargebied, om
dat de mijnen volgens de Grondwet
federaal bezit zijn, waar Frankrijk
schikkingen over wil treffen. Zij
zijn van mening, dat alleen de West
duitse republiek het recht heeft om
economische overeenkomsten met
buitenlandse mogendheden aan te
gaan.
„Onverdragelijk" werd het accoord
tussen Frankrijk en de Saar ge
noemd in een verklaring van kan
selier Adenauer's Westduitse christen
democratische partij. Bij herhaling
heeft de kanselier het Duitse stand
punt weergegeven, dat een voor
Duitsland onbevredigde oplossing
De Britse
staalindustrie
Naasting gaat door
De Britse Labour-regering zal
niet afzien van de voorgenomen
naasting van de ijzer- en staalin
dustrie, zo is vandaag van gezag
hebbende zijde te Londen medege
deeld. De wet op deze naasting
werd nog door het oude Lagerhuis
aangenomen en zal 1 October van
kracht worden. De feitelijke over
name van de staalindustrie zou 1
Januari 1951 plaatsvinden.
een ondragelijke last zou betekenen
voor de FransDuitse betrekkingen
en de stichting van een Europese
Unie, aldus de verklaring.
Franse
stakingskoorts stijgt
In geheel Frankrijk breidt zich het
aantal stakingen ter verkrijging van
hoger lonen en een maandelijkse ex
tra-uitkering van 3000 francs, lang
zaam uit.
Gisteren besloten 13.000 metaalar
beiders te Rijssel, in Noord-Frank
rijk, in staking te gaan. Door de on
der communistische leiding staande
C.G.T. is voor vandaag een waar
schuwingsstaking van 24 uur aange
kondigd, waaraan, naar verwachting,
duizenden bootwerkers in Franse en
Algerijnse havens zullen deelnemen.
In Parijs verklaarde zeventig pro
cent van de overheidsdienaren zich
voor staking. Het grondpersoneel van
de vlieghaven van Orly is gisteroch
tend in staking, gegaan, doch hetzelf
de personeel van het vliegveld van
Le Bourget bleef aan het werk.
Te Toulouse sprak zestig procent
van het grondpersoneel van de „Air
France" zich voor staking uit. Te
Clermont-Ferrand en te Bergougnan
wordt in de Michelin-banden fabrie
ken gestaakt. De maandgelders in de
ze fabrieken zullen echter voorlopig
aan het werk blijven.
De arbeiders der gas- en electrici-
teitsbedrijven te Parijs hebben zich
voor staking uitgesproken niettegen
staande een loonsverhoging van 4.9
procent is toegezegd.
De werknemers van de onder
grondse spoorweg en vafi de bus
diensten te Parijs hebben zich voor
staking uitgesproken, doch zij zijn
nog aan het werk. Een delegatie de
zer arbeiders zal vandaag overleg
plegen met de Franse minister van
openbare werken, Jacques Chastel-
lian.
ken de indruk wekten, dat zij echt
waren. Wanneer men de documenten
zorgvuldig bestudeerde, konden ech
ter de randen van de op deze wijze
ingevoegde vervalste passage! dui
delijk worden waargenomen.
Kardinaal Mindszenty wees er op,
toen hem de documenten werden
voorgelegd dat zij waren vervalst,
waarop hij hevig werd afgeranseld.
Wij weigerden enige bekentenis af te
leggen of handtekening op de lijst v.
verdachten te zetten. Daarop moes
ten wij wederom in de electrische
stoelen plaats nemen en werden
wij gedwongen weer naar het
scherm te kijken en de luidspreker
aan te horen, terwijl wij voortdurend
aan electrische schokken werden on
derworpen. Dit duurde meer dan 36
uur. Wij hebben evenwel niet be
kend", aldus de in de „Koelnische
Rundschau" gepubliceerde medede-
delingen van de Hongaarse inge
nieur Kovacs Karoly.
Praag waarschuwt
de Kerk
Los van het Vaticaan
De Tsjecho-Slo waakse minister
van justitie dr. Alexej Cepicka, die
tevens hoofd is van het Tsjecho-
Slowaakse bureau voor kerkelijke
aangelegenheden, heeft in een gis
teren door hem tot ongeveer vijftig
Praagse journalisten gehouden toe
spraak verklaard, dat de Tsjecho-
slwaakse bisschoppen thans voor de
laatste maal door de regering zijn
gewaai'schuwd, dat zij zich hebben
te bevrijden van hun banden met
het Vaticaan en dat zij tot een schik
king met de staat dienen te komen.
Minister Cepicka hield zijn toe
spraak op een bijeenkomst met jour
nalisten, die was uitgeschreven om
de persvertegenwoordigers in staat
te stellen kennis te maken met de
Slowaakse geestelijke Jan Dechot,
die door de staat is belast met het
beheer van een diocees en die hier
om kortgeleden door de Paus in de
ban is gedaan.
Actie tegen Nederlandse legatie verwacht
|N WESTELIJKE diplomatieke kringen te Praag is men van mening, dat
de Tsjechische regering binnenkort een actie zal ondernemen tegen de
Nederlandse legatie te Praag. Daar het proces tegen Louwers natuurlijk
een bepaalde bedoeling heeft, neemt men aan, dat de Tsjechische rege
ring de betrokken leden het land zal uitzetten of aan de Nederlandse
autoriteiten hun terugroeping zal verzoeken.
Het officiële nieuwsagentschap
„Ceteka" meldde over de zitting van
gisteren: „De tweede dag van het
proces tegen een groep spionnen en
verraders is aangevangen.Op de eerste
dag is gebleken, dat vele leden van
de Westelijke diplomatieke missies
en in het bijzonder leden van de Ne
derlandse legatie alhier, hun diplo
matieke taak hebben misverstaan.
De tweede dag van het proces ving
aan met een overzicht var de sme
rige activiteit van de leden der
bourgeoisie". Aldus de berichtge
ving van het officiële Tsjechische
nieuwsbureau.
De heer Van der Gaag, de Neder
landse zaakgelastigde, verklaarde
gisteravond tegenover Reuter, dat hii
het gehele proces beschouwde als
„een demonstratie tegen het Westerse
corps diplomatique in het algemeen
en de Nederlandse delegatie in het
bijzonder."
Men verwacht, dat de rechtbank
heden (Zaterdag) vonnis zal vellen.
In Westelijke kringen wordt ge
zegd, dat het op zijn minst verba
zing zou wekken als de Tsjechen na
de bezwarende „verklaringen" van
Louwers niet tot een actie zouden
overgaan. In verband hiermee werd
er op gewezen, dat de Hongaarse
regering na het proces tegen de Ame
rikaan Vogeler en de Engelsman
Sanders de Ver. Staten en Groot-
Brittannië heeft verzocht het perso
neel van hun legaties te verminde
ren. Tijdens dit proces waren zowel
leden van de Amerikaanse als de
Britse legatie er van beschuldigd,
dat zij Vogeler en Sanders in hun ac
tiviteiten hebben geholpen.
Amerikaanse
mijnen worden
bezet
Truman verzocht volmachten
President Truman heeft het
Congres verzocht hem volmacht te
verlenen Amerika's kolenmijnen
in beslag te nemen.
In een speciale boodschap aan het
Congres verklaarde de president:
Binnen enkele dagen zullen onze
voorraden vetkolen geheel uitgeput
zijn. Dit levert een onmiddellijk ge
vaar op voor de gezondheid en vei
ligheid van het volk.
De president stelde voor: 1. een
onpartijdige raad te benoemen, die
advjezen moet geven over een
rechtvaardige compensatie voor het
gebruik van de eigendommen der
mijneigenaars. 2. Een onpartijdige
raad samen te stellen, die moet be
palen, hoeveel loon aan de arbei
ders, die voor de regering werken,
zal worden uitgekeerd. 3. Een com
missie van onderzoek te benoemen,
bestaande uit leden van de rege
ring, het Congres en personen uit
het openbare leven, ten einde een
diepgaande studie te maken van de
kolenindustrie in haar economische,
sociale en nationale aspecten, spe
ciaal in verband met de veiligheid.
Solidariteit zal moeilijkheden overwinnen
Minister Van Maarseveen heeft gisteren aan een diner van de Parle
mentaire Pers te Den Haag, waaraan o.a. Moh. Roem aanzat, een rede
gehouden over de perspectieven van Indonesië zoals hij die ziet. Te zeer
is men daar geneigd, zo zei hij daarbij, de vrijheid te zien als een vrij
heid van individuen en groepen, te zeer is men geneigd te doen en te
laten wat vroeger verboden was in plaats van de vrijheid te zien als
een bezit van het gehele volk om op geordende wijze zichzelf te bestu
ren.
Men meent bovendien, aldus de
minister, dat mensen en instellingen
die aan het oude staatsbestel inhae-
rent waren dadelijk door nieuwe
figuren en instituten kunnen wor
den vervangen en men gelooft zelfs
dat deze vervanging een onmiddellij
ke ommekeer ten goede tot gevolg
zal hebben.
En er zijn trouwens nog meer
moeilijkheden waarmede de jonge
staat te kampen heeft. Als de nieu
we regering ze niet te boven komt
is de mogelijkheid niet denkbeeldig,
aldus de minister, dat de pas ver
worven souvereiniteit Indonesië tot
rampspoed zal strekken.
De minister achtte een funeste
ortwikkeling echter niet waarschijn
lijk omdat Indonesië thans, naar
zijn woorden, wordt geregeerd door
mensen die het vertrouwen van de
bevolking en de algehele hoogach
ting genietenen. Ook leeft in het In
donesische volk en in zijn politieke
leiders een besef van de grote ver
antwoordelijkheid die men op zich
heeft genomen.
Maar dehele wereld, en Neder
land niet in de laatste plaats, ziet
uit naar het bewijs dat de solidari
teit van alle Indonesiërs triomfeert
over de moeilijkheden en de me
ningsverschillen van het ogenblik.
Nederland zal doen wat het kan om
een gunstige ontwikkeling te bevor
deren, maar de mogelijkheden daar
toe zijn zeer beperkt: het Indonesi
sche volk zelf bepaalt zijn toekomst.
Ko-Ueitje...
Zolang u 't leven wordt gegeven
Moet gij voortdurend leren leven!
