S)e CckWSou/ïci/iit
Th. B. J. Wilmer
Westerling naar Singapore
Het geënsceneerde proces
te Boedapest
iirecteur: C. M. VAN HAM EES VELD.
Hoofdredacteur: TH WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 21 FEBRUARI 1950
41ste JAARGANG No. 1191i
Hedenmiddag
overleed onze
hoofdredacteur
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Na een kort ziekbed is hedenmid
dag te 2 uur overleden de heer Th.
B. J. Wilmer, hoofdredacteur van dit
blad.
De heer Wilmer, 3 November 1886
te Delft geboren, bereikte de leeftijd
van 63 jaar De laatste maanden
werd het steeds duidelijker, dat onze
hoofdredacteur zich wat moest gaan
ontzien. Ondanks de aandrang op
hem uitgeoefend, wilde hij niet van
rusten weten. Werken was voor hem
de lust van zijn leven. In het laatst
van de vorige week toonden lichte
hartkrampen, dat zijn toestand ern
stiger was dan hij zich dacht. Hem
werd bedrust voorgeschreven. Vorige
week Dinsdagavond werden de hart
aanvallen heviger, zodat de behan
delende geneesheer het raadzaam
achtte, dat de heer Wilmer uit voor
zorg werd bediend. Na in het St. Eli
sabeth Ziekenhuis te zijn opgenomen,
scheen beterschap in zijn toestand te
zijn ingetreden. Heden, omstreeks
het middaguur, herhaalden zich ech
ter de hart-aanvallen, waaraan hij
is bezweken.
Wie zou niet treuren bij dit ver
scheiden van een zö goed mens? Toen
de geneesheer hem zeide, dat zijn
hart te groot was, spotte onze hoofd
redacteur over zijn „groothartigheid"
Geestelijke grootheid van hart en
hoogheid van ziel hebben dit leven
geadeld en het gedrongen tot een
nooit-aflatend arbeiden in dienst van
de gemeenschap. Begaafd met een
groot verstand en scherpzinnigheid
een natuurlijke begaafdheid tot
rijpe ontwikkeling gevoerd door phi-
losophische en theologische studie
heeft hij het licht, hem geschonken,
niet eenzelvig „onder de korenmaat"
verborgen gehouden. Hij heeft zich
zelf verteerd met licht te geven aan
anderen en velen, zeer velen treu
ren mèt ons, dat dit licht onverhoeds
is uitgedoofd. Terwijl hij nog midden
in zijn dagelijkse beslommeringen en
zorgen stond, werd zijn aardse leven
afgesneden en werd hij uitgenodigd
binnen te gaan het Eeuwige Licht,
dat hem de genade had verleend een
licht te zijn voor duizenden, een ge
nade, aan welke hij met een groot
maar zeer nederig hart heeft beant
woord in zo verre menselijke zwak
heid dit vermag. „Ik voel me heel
rustig" zeide hij, toen hij bediend
was, en waarom zou hij niet
rustig zijn, hij, die rusteloos had ge
arbeid met de pen, met het woord
en met het voorbeeld, om anderen te
voeren tot Christus en, in zuivere
naastenliefde, anderen behulpzaam
te zijn in hun levensnood en levens
problemen.
De dominerende karaktertrek van
onze hoofdredacteur was goedheid.
Een scherp woord kwam zelden over
zijn lippen, en, werd hij tot optreden
genoopt, dan was het in een vragen
de vorm of door met eigen voorbeeld
aan te geven, hoe hij het wenste. De
ze fijngevoeligheid werd niet door
iedereen begrepen, maar bezorgde
hem een onbetwiste autoriteit en
hoogachting in zijn dagelijkse omge
ving. Bijna dertig jaren is de heer
Wilmer hoofdredacteur geweest van
„De Leidse Courant". Het aantal
„driesterren" door hem geschreven is
moeilijk te tellen. Korte artikeltjes
waren het, „puntjes" ter meditatie,
waarin hij, met een, soms niet te
overtreffen vermogen zijn gedachten
helder en klaar uit te drukken, de
journalistieke „zielzorg" uitoefen
de en de politieke en sociale vraag-
stukken-van-de-dag besprak. Ook bij
zijn journalistieke werk was de heer
Wilmer afkerig van scherpte en nog
meer van sensatie, maar wie de drie
starren trouw las, heeft in hem een
veilige en beproefde gids gevonden.
Zijn oordeel was voorzichtig, doch
wél overwogen. In de bezettingstijd
heeft deze voorzichtigheid sommi
gen verwonderd, omdat zij niet kón
den weten, dat de hoofdredacteur,
in nauw overleg met de hoogste
„vaderlandse" kringen, sapienti
sat het voortbestaan van de krant
moest kiezen als een kleiner kwaad
om de invloed van groter kwaad te
verzwakken. Zéér zwaar zijn die
jaren voor hem geweest, nóg zwaar
der de teleurstelling aan het einde
daarvan ondervonden.
Was hij zeer vlot met de pen hy
kon kalm zijn gedachten ordenen
en uitschrijven temidden van het
grootste rumoer! als spreker
boeide hij minder door zijn talent
dan door zyn buitengewone vaar
digheid in het formuleren van zyn
standpunt. Uit de leerschool van
grote denkers als Beysens, Van
Noort, Vlaming voortgekomen, was
de gave van logisch redeneren en
het scheiden van hoofd- en neven
zaken in hem bizonder sterk tot
bloei gekomen. In debat was hij
zeer gevat. Bijna 30 jaar had hij
zitting in de gemeenteraad van Lei
den. In de raadsbij eenkomsten was
hij ben man van erkend gezag; in
de commissie-vergaderingen bleek
steeds, hoe ter dege hy zich in de
vraagstukken van het gemeentebe
leid had ingewerkt. Kentekenend
is, dat toen enige maanden geleden
in een dagblad een vrolijke „Sin
terklaas-gemeenteraad'' werd ge
publiceerd, de Sint aan de heer
Wilmer een schilderij toedacht,
waarop de gehele raad stond afge
beeld, eerbiedig opkijkend naar de
wijsheid van het lid Wilmer. Dit
schilderij bestond natuurlijk slechts
in de fantasie van de „verslagge
ver" maar het is typerend voor
de hoogachting, welke de gehele
Raad hem toedroeg. Ook in de Raad
bezigde hij nooit een scherp woord.
Hij bleef steeds in de hoffelijke
toon, maar hield met taai geduld en
moeilijk te evenaren diplomatie
vast aan opvattingen en plannen,
die naar zijn mening de gemeente
en de gemeentenaren ten goede
zouden komen. De handhaving der
democratische vrijheden ging hem
zeer ter harte. En als hij een testa
ment voor de raad had kunnen
schrijven, zou zijn laatste wil geluid
hebben: Bespoedig de woningbouw.
Hij was begaan met de nood van
zovelen, die geen geschikt huis
kunnen vinden en hevig ergerde hij
zich, wanneer achter de woning
bouw geen schot werd gezet.
Een goed staatsburger van Ne
derland, een goed stadsburger van
Leiden was hij, maar bovenal en
steeds op de eerste plaats: een goed
burger van de Stad Gods, dt Kerk
van Christus. Uiterlijke vroomheid
stelde tyij niet op prijs in anderen
en weerde hij voor zichzelf. Zijn
leven uit het geloof was, ofschoon
van bovennatuurlijke oorsprong, bij
hem iets natuurlijks geworden. Zo
als lichaam en ziel één geheel vor
men, zo werd ook zyn dagelijks le
ven doorademd van zyn rotsvast
geloof. Het apostolaat van „Ver
bum Dei" had zijn bizondere toe
wijding. Het Kath. schoolbestuur
van Leiden evenals het bestuur van
de Hartebrug-parochie hebben hem
een zeer ijverig lid bevonden. Zijn
grote verdiensten voor de parochie
werden geëerd door een „Pro Ec
clesia."
Een man, zo begaafd en knap van
verstand, met belangstelling en in
tens medeleven, voor het wel en
wee van land en volk; een man zo
fijngevoelig en teerhartig; een man
zo hoffelyk en, geestig en opge
ruimd in de omgang; een man zo
nederig van harte en afkerig van
heerszucht, zo beminnelijk in zyn
verstrooidheden, zó'n man had van
zelfsprekend kennissen in groot ge
tal en toch maar weinig echte
vrienden. Hij ontsloot zich zeer
moeilijk, maar had hij iemand tot
vriend uitverkoren, dan kon men
verzekerd zijn van zijn onbeperkte
trouw. Zijn vriendschap was, gelijk
de Ecclesiasticus zegt, „een sterke
burcht" en een Godsgeschenk.
Daarvan kan getuigen zyn echtge
note uit de vele jaren van een innig
gelukkig huwelijk. Haar smart bij
dit sterfbed van haar onvolprezen
man, kan slechts getemperd én ge
dragen worden in vertrouwen op
God, die de weduwen troost in hun
verdriet. Van zijn vaderlijke en har
telijke vriendschap kunnen ook ge
tuigen degenen, die hij in de geslo
ten hof van zijn ziel opnam en die
hun leven met hém verrijkt wisten.
Voor zijn pcht^note, voor zijn
familie en vrienden is zijn heen
gaan bitter, al benijden zij hem zijn
geluk niet en al komen zij eerlang
tot het besef, dat dit afsterven mid
den in zijn werkzaamheden voor
onze goede vriend een weldaad is
geweest. Want voor een werkzame
natuur schreef Seneca „is rust
een straf". Hij zag tegen de gedwon
gen rust op als tegen een berg, om
dat werken hem een levensbehoefte
was. Laten we ons daarom buipen
voor Gods barmhartige Voorzienig
heid'. die gegeven en genomen heeft.
Laten wij bidden voor onze vriend,
opdat Christus hem geffadie zij. La
ten wij de Gever van alle goeds
danken voor deze goede mens, die
zo goed was voor anderen en met
zijn talenten heeft gewoekerd. „Wel
aan, goede en trouwe vriend der
mensen, ornxlat ge getrouw zijt ge
weest: treed binnen in de vreugde
van Uw Heer."
ISBÊOSI
Gen. Engles gelooft ook niet
aan verdere acties
yOLGENS NEUTRALE MILITAIRE WAARNEMERS zijn er aanwij
zingen, dat Westerling Indonesië heeft verlaten. Te Djakarta doen
geruchten de ronde, dat hij naar Singapore is vertrokken. Zijn troepen
zouden zijn overgegaan naar de Daroel Islam of zich bij guerillaben-
den hebben aangesloten. Westeling's vrouw en kinderen zouden op
weg zijn naar Istanboel.
De voormalige kapitein schynt
contact te hebben gehad met smok
kelaars, die tussen Sumatra en de
kust van Malakka opereren.
De avondklok te Bandoeng, welke
sedert de affaire-Westerling plaats
greep, te 19.30 uur begon, is thans
verlaat tot 22.00 uur.
De commandant van de 7 Decem-
r divisie, generaal-majoor E. Eng-
3 die gistermiddag met de KLM-
Constellation „Holland" in Neder
land is teruggekeerd, geloofde niet,
dat Westerling nog tot nieuwe ac
ties zou overgaan. „Het zyn," zo
zeide de generaal „de weeën, die de
voorspoedige geboorte van een ge
zond Indonesië voorafgaan".
Generaal Engles is, zoals men zich
herinneren zal, de commandant aan
wiens persoonlyk optreden het te
danken was, dat Westerling Ban
doeng weer ontruimde.
De heffingen op
Üost-Java
Vrijdag heeft de secretaris-gene
raal van het ministerie van Voor
lichting van de R.I.S., Ruslan, op
een persconferentie voor de bin
nenlandse pers te Djakarta met na
druk verklaard, dat volgens de bin
nengekomen rapporten het niet
waar is, dat de T.N.I. in Oost-Java
heffingen oplegt.
Zaterdag heeft de Voorlichtings
dienst van de militaire gouverneur
van Oost-Java echter een bekend
making uitgegeven, waarin het vol
gende wordt gezegd: „Naar aanlei
ding van de vele berichten over
heffingen, die door de T.N.I. aan
ondernemingen en bedrijven zou
den worden opgelegd, o.a. voor de
verzorging van invaliden en gede-
mobiliseerden, die nog ten laste van
de T.N.I. komen wordt inderdaad
door de hoofdkwartieren van de on
derdistricten op verschillende
plaatsen steun gevraagd aan de on
dernemingen. In het vervolg 'zal het
vragen om deze steun geschieden
door het binnenlands bestuur. Tot
heden werd noch van ondernemin
gen, noch van bedrijven door de
militairen enige geldelijke steun
ontvangen. Bovendien werden de
verzoeken om steun gericht aan
welgestelde en economisch sterken.
Mochten er in de toekomst bijdra
gen gevraagd worden voor het le
ger door personen, die geen verte
genwoordigers van het binnenlands
bestuur zijn, dan betekent dit, dat
het leger met deze verzoeken niets
heeft uit te staan. Van militaire .zij
de zullen maatregelen worden ge
nomen om te voorkomen, dat de
naam van de T.N.I. bezoedeld
wordt", aldus de bekendmaking
van de militaire gouverneur van
Oost-Java.
De correspondent van Aneta te
Surabaja meldt, dat de onderne
mingen inmiddels de eerste termijn
van de bijdrage, die door de onder
nemingen aan het steun-comité in
het Besukische dient te worden be
taald, hebben afgedragen.
EEN AANVAL OP „TJIDJAMBE"
Eerst thans wordt vernomen, dat
Donderdagavond 16 Februari om 22
uur de onderneming „Tjidjambe"
Met natuurlijk gretig bekennende
beklaagden
rvE HONGAARSE OPENBARE AANKLAGER GYULA ALAPI heeft
gisteren tegen de Britse zakenman Edgar Sanders en de Ameri
kaan Vogeler „bestraffing overeen stemmend met hun misdaden" doch
niet de doodstraf geëist. Tegen twee der vijf terecht staande Honga
ren eiste hij doodstraf „wegens spionnage en economische sabotage".
De vonnissen zulen vandaag (Dinsdag) uitgesproken worden.
Alapi noemde Vogeler een „spion,
die het spel verloren heeft en ont
maskerd is." Het proces had „de
werkelijke rol" onthuld van som
mige Britse en Amerikaanse diplo
matieke ambtenaren in Oost-Euro
pa. Voorts deed de openbare aan
klager een aanval op de activiteit
van de Brits-Amerikaanse geheime
dienst.
Vogeler zeide, dat hij zijn eerder
afgelegde verklaring wenste te be
vestigen en dat hij zijn „daden te
gen de Hongaarse volksrepubliek"
betreurde. „Ik weet, dat ik gestraft
moet worden, doch ik hoop, dat het
Hof mijn verzoek om clementie in
overweging zal nemen."
Ook Sanders liet zich in deze
geest uit. Hij verklaarde de ernst
van zijn daden in te zien. Hij hoop
te iets goed gemaakt te hebben
door het geven van volledige in
lichtingen. Ook hij verzocht om cle
mentie.
Alapi, die ook openbare aanklager
was in het proces tegen kardinaal
Mindszenty en de gewezen Hon
gaarse minister van buitenlandse
zaken Rajk, zeide, dat de rechtszit
ting een beeld had gegeven van
twee werelden; een wereld van
van de P. en T.-landen door een
bende werd aangevallen. De onder-
nemingswacht vocht tot 5 uur in de
ochtend tegen de bende zonder ver
liezen te lijden; ook van de tegen
partij werden geen slachtoffers ge
vonden. De bendeleden kwamen met
een truck, waarvan de lampen ge
doofd waren. Eerst reden zij de on
derneming voorbij, doch de truck
keerde terug met alle lichten aan.
Nadat tegen de ochtend politiever-
sterking kwam, trokken de aanval
lers zich terug.
ZONDER GELOOFSBRIEVEN IN
HET INDONESISCH PARLEMENT
Hedenmorgen ontstond tijdens de
vergadering van het parlement der
Republik Indoneesia Serikat enige
opschudding wegens de aanwezig
heid van iemand, die geen presen
tielijst tekende en zelfs geen ge
loofsbrieven bezat; het was de baby
van het vrouwelijk parlementslid
Mudigdo, die bij zijn moeder op
schoot zat.
700 ONRUSTSTOKERS BIJ TEGAL
OVERROMPELD
TNI en politie hebben dezer dagen
in Lampeni in het gebied van Tegal
700 onruststokers overrompeld, aldus
verneemt Aneta van militaire zijde.
Na verwoede gevechten, die tot de
volgende morgen duurden, werden
vele bendeleden gearresteerd. De
overigen vluchtten in de bossen en
naar de bergen, doch verzamelde zich
weer tot een sterke eenheid. In drie
plaatsen raakte de bende wederom
slaags met de achtervolgende TNI en
politietroepen. Te Djatibarang ten
Zuiden van Tegal werden zuiverings
acties ondernomen, waarbij een broei
nest in desa Klimpang werd schoon
geveegd. Te Klampok ten Westen
van Tegal troffen TNI en politie 70
mishandelde bewoners aan. Hier
werd de beul van de Darul Islam
neergeschoten. Te Tegal werden zes
leden van de Darul Islam gearres
teerd. Aan de zijde van de TNI en de
politie werden twee personen gedood.
vooruitgang en vrede en een wereld
van spionnage, vernietiging en oor
log.
Toen mevrouw Vogeler in Wenen
via een radio-uitzending uit Boe
dapest de bekentenis van haar man
hoorde, barstte zij in tranen uit en
zei: „Het was Bob s stem, maar het
waren zijn woorden niet."
Scudder, een functionaris van de
International Telephone and Tele
graph Company, die naar Wenen is
gegaan, toen zijn chef Vogeler
werd gearresteerd, zei: „Iedere eer
lijke verdediger zou die getuigenis
in twee minuten uiteen kunnen ra
felen. De Hongaren hebben hem een
verklaring uit het hoofd laten leren.
Zij hebben fouten gemaakt, die Bob
nooit gemaakt zou hebben."
Brandend op zee
Radar bracht redding
Gisterochtend vroeg is op het
moderne Deense schip „Kronprins
Olav", dat in een zware mist door
het Kattegat voer, een brand uitge
broken, die men niet de baas kon
worden. De 108 passagiers moesten
in de boten gaan cn werden later
opgepikt door de Zweedse Oceaan
stomer „Stockholm".
Laatstgenoemd schip is uitgerust
met radar en dank zij deze installa
tie wist het door de dichte mist
heen de brandende „Kronprins
Olav" onmiddellijk te hulp te ko
men.
Vele vissersschepen, die op het
eerste alarm waren uitgevaren, wa
rt door het slechte zicht gedwon
gen terug te keren.
De „Kronprins Olav" was op
weg van Oslo naar Kopenhagen en
bevond zich op elf kilometer van
de Zweedse kust, toen midscheeps
brand uitbrak.
De passagiers, van wie velen nog
in pyama waren, kregen beval zich
naar het achterdek te begeven, ter
wijl de bemanning de spuiten op
de brandende brug richtte. Later
gingen zy in de reddingboten,
wachtend op de „Stockholm", die
geseind had dat zij in aantocht was.
De marconist van de „Olav" heeft
het niet gemakkelijk gehad Hij
seinde: „Ik ben even buiten ken
nis geraakt door de dikke rook hier.
Ik heb een branderig gevoel in mijn
oren en houd het niet lang meer
uit".
Het inter-Europese
betalingsverkeer
BINNEN ENKELE WEKEN
OPLOSSING
De Belgische minister van bui
tenlandse zaken, Paul van Zeeland,
die de functie van voorzitter van
de O.E.E.S. vervult, heeft gisteren
op een persconferentie verklaard,
dat men waarschijnlijk binnen en
kele weken een oplossing tegemoet
mag zien van het probleem der in
ter-Europese betalingen.
Als gevolg van de inspanningen
der O.E.E.S. kan er dit jaar een
grotere samenwerking op mone
tair gebied in Europa verwacht
worden, zo zeide hij.
BRITSE AMBASSADEUR OVER
HANDIGT TE DJAKARTA GE
LOOFSBRIEVEN De eerste Brit
se ambassadeur in Indonesië, de heer
D. W. Kermode, heeft op het paleis
Gambir te Djakarta zijn geloofsbrie
ven overhandigd aan president Su
karno. Drs Moh. Hatta en de secre
taris van het kabinet, mr A. K. Pring-
godigdo, waren bij deze plechtigheid
tegenwoordigd. Tijdens de overhandi
ging van de geloofsbrieven.
KoAïeCtj,e...
Beter een schoteltje groente,
waar liefde heerst
Dan een gemeste stier met haat
erbij (Spreuken 15, 17).
