S)e£cid6e6oii/fca/nt
Is praten met Stalin mogelijk?
De Partijraad van de K.V.P.
MAANDAG 20 FEBRUARI 1950
41ste JAARGANG N(
Mrectear: C. M. VAM HAMERSVELD.
floofdredactear: TEL WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Churchills idee, om
met Stalin te
praten, vindt
bijval
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advfert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Reacties op Churchills voorstel
J^E LEIDER der Britse conservatieven, Winston Churchill, heeft te
Loughton, Essex, op een verkiezingsvergadering verklaard, dat niets
de opmars van de Russische strijdkrachten naar de Franse Kanaalkust
zou kunnen verhinderen, als de Ver. Staten niet over grote hoeveelhe
den atoombommen beschikten. Hij noemde de strijdmacht, die Rusland
en de andere landen van Oost-Europa op de been konden brengen, gi
gantisch en veel groter dan de macht die alle andere landen daar te
genover konden stellen. Hij meende dat de Oost-Europese landen over
veel meer dan 250.000 vliegtuigen konden beschikken.
tionale toezicht op de atoom-energie
onmogelijk te maken. Hij zei, dat
Groot-Brittannië bereid is, via de
Verenigde Naties te proberen om tot
een overeenkomst te komen. „De
moeilijkheid is niet in de methode
gelegen en evenmin in de keuze van
personen, ,die deze hoge zaken moe
ten bespreken", zei Attlee, „alles wat
nodig is, is de wil".
„Wij zijn te allen tijde bereid op
voet van gelijkheid met Rusland
samen te werken. Dit moet echter
zonder overheersing geschieden. Wij
willen onze levenswijze niet op be
vel van anderen wijzigen. Alleen de
wil tot samenwerken is nodig. Wij.
aan deze kant von het ijzeren gor
dijn, zijn bereid met de Russen alle
moeilijkheden te bespreken".
Intussen heeft dj rede van Chur
chill, waarin hij een samenspreking
met Stalin voorstelde, niet nagelaten
de nodige beroering te wekken. Ver
schillende staatslieden hebben hun
mening laten horen Zo o.a. Harold
Stassen. de Amerikaanse republi
kein, die vergeefs heeft gestreefd
naar het presidentschap van de Ver.
Staten. Hij heeft er bij president
Truman op aangedrongen, te streven
naar een conferentie met de Russen
over de H-bom. Hij geeft toe, dat een
dergelijke poging weinig kans op
slagen biedt. Mislukt een dergelijke
conferentie, dan moeten de Ver
enigde Staten alles doen om het
Russische volk van nieuws te voor
zien, niet alleen via de radio, maar
cok door middel van vlugschriften,
uit ballons of vliegtuigen neergewor-
Pen.
Ook de Amerikaanse senator Tom
Conally heeft een dergelijk geluid
doen horen. Hij zei dat het tijdstip
van een openhartige Russisch-Ame-
rikaanse conferentie over atoom
wapenen (de H-bom inbegrepen)
wellicht nabij is. Conally voelt het
meest voor een vergadering van' mi
nisters van buitenlandse zaken van
Rusland, Amerika en Engeland. Mis
lukt een dergelijke conferentie, dan
moet Amerika het duidelijk maken,
dat het in elk geval beschikt over de
beste en grootste bommen, zei hij.
In alle redevoeringen die er bver
dit onderwerp zijn gehouden, is
Frankrijk, dat tenslotte ook een
grote mogendheid is, vergeten.
Minister-president Bidault zei dat
hij hoopte, dat Churchill, wënneer
hij weer permier wordt en met Sta
lin gaat praten, Frankrijk niet ver
geet.
Minister-president Clement Attlee
heeft Zaterdagavond het verzoek
van Churhcill om nieuwe besprekin
gen van de hand gewezen.
In de laatste radio-uitzending van
de Labour-party voor de verkiezin
gen van Donderdag, beschuldigde
Attlee Rusland er van, het interna-
Besprekingen over
Nieuw-Guinea
Nederlands-Indonesische
controverse
Op een persconferentie heeft de
secretaris-generaal van het ministerie
van Voorlichting der R. I. S. Roeslan
Abdoelgani, in zake Nieuw-Guinea
gezegd: „gedurende de besprekingen
tussen dr. Soeparmo, dr. Hirschfeld
en de gouverneur van Nieuw-Guinea
de heer Waardenburg, welke voor
het vertrek van de commissie Soepar
mo naar Nieuw-Guinea plaats von
den, werd het duidelijk, dat de Ne
derlanders de bevolking van Nieuw-
Guinea beschouwen als Nederlandse
onderdanen, terwijl de Indonesiërs
zich op het standpunt stellen, dat de
Irianen Indonesische burgers zijn.
Beide partijen besloten dit vraagstuk
op hoger niveau te behandelen. De
onderhandelingen hierover zullen zo
spoedig mogelijk aanvangen. Intus
sen is de regering van de R. I- S. er
van overtuigd, dat de Iranen zullen
voortgaan met hun Indonesisch bur
gerschap te verdedigen.
Ten aanzien van de Daroe] Islam
deelde de secr.-generaal mede, da:
een commissie van de R.I.S. door or
derhandelingen zal trachten te berei
ken. dat troepen van de Daroel Is
lam in het leger van de RJ.S. wor
den ingeschakeld. Het standpunt dei
R.I.S. is dat slechts één leger var
de R.I.S. kan bestaan, waardoor dus
het voortbestaan van een leger van
de Daroel Islam uitgesloten wordt-
„Van de 100 communisten, die ge
vangen zaten bij de souvereiniteits-
overdracht zijn reeds 56 vrijgelaten,
overeenkomstig het standpunt van de
R.I.S dat propaganda voor elke ideo
logie, welke binnen de grenzen der
wet vallen vrij zal worden gelaten'",
vertelde Roeslan Abdoelgani.
Eindigt bezetting van
Duitsland in 1951
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken is van mening,
dat de bezetting van Duitsland waar
schijnlijk in 1951 zal eindigen, aldus
zou volgens de Londense correspon
dent van het Liverpoolse blad „Dai
ly Post" persoonlijk en vertrouwelijk
aan de Duitse kanselier Konrad Ade
nauer zijn meegedeeld.
Dit zou de achtergrond zijn van de
pogingen van Adenauer, West-Duits-
land minstens even sterk te maken
als de Oost-Duitse republiek met
\aar volkspolitie, ten einde zich tot
Oost-Duitse autoriteiten te kunnen
enden met een voorstel tot hereni-
->g van Duitsland, wanneer de be-
'mgstroepen zijn vertrokken.
Kerk en staat in
Tsjecho-SIowakije
Tegen deken Jan Dechet, die door
de Tsjechoslowaakse overheid is be
noemd tot administrator van het
bisdom Banska Bystrica. (Slowakije)
is door de Congregatie van het Con
cilie de grote excommunicatie uit
gesproken. Zoals bekend, had het
diocesane kapittel na het overlijden
van bisschop Andrej Skrabik, op 8
Januari, de vicaris capitularis, dr
Briedon, reeds als administartor
aangewezen, evenwel zonder het
overheidsbureau voor kerkelijke za
ken daarin tevoren te kennen.
De leiding van de R.K. Kerk in
Tsjecho-SIowakije heeft verklaard,
dat zij het optreden van de regering
in deze beschouwt als „een duidelijk
bewijs, dat de communisten vastbe
sloten zijn zich op vernietigende
wijze te bemoeien met de geeste
lijke zending vgn de Kerk".
Anti-Sowjetcomplot
in Leningrad
Volgens een niet van andere zijde
bevestigd bericht van „Der Abend"
(Amerikaanse licentie) heeft de Sow-
jet-Russische geheime politie te Le
ningrad een complot op grote schaal
tegen Stalin en de Sovjet-Unie ont
dekt. Het blad vermeldt als bron
„kringen in de omgeving van de
SoXvj et-Russische bestuurscommissie
in Duitsland".
Leider van het complot zou maar
schalk Govorof zijn. Bijna 200 voor
aanstaande officieren, regerings- en
partijfunctionarissen zouden er bij
betrokken zijn, onder meer leden van
het politiek directoraat van het rode
leger, functionarissen van het ge-
mee:, tebestuur te Leningrad en zelfs
van het ministerie voor staatsveilig
heid. De ontdekking van dit complot
zou geleid hebben tot het wederin
voeren van de doodstraf voor spion-
nage en sabotage. De tot nog toe ge
arresteerde samenzweerders worden
voornamelijk beschouwd als aanhan
gers van Sergei Kirof, de thans af
gezette functionaris van het Polit
bureau.
Het doel van het complot zou ge
weest zijn, een grotere niet-federale
Scwjet-Russische republiek te vor
men met Leningrad als hoofdstad.
„Deze ondergrondse beschouwde de
beloften van de So wj et-leiders als
leugens en vreesde, dat de expansie
politiek van Stalin de Sowjet-Unie op
de rand van oorlog zou brengen", al
dus het blad.
Gevangenen kunnen
in Engeland stemmen
De kloosterzusters niet I
De slotzusters in Engeland zullen
tijdens de komende algemene verkie
zingen in Engeland niet kunnen stem
men, doch gevangenen, die hun straf
uitzitten, worden wel daartoe in
staat gesteld.
Deze eigenaardige situatie kwam
aan het licht toen de priorin van het
Carmelitessen-klooster te Penn Fields
dichtbij Wolverhampton voor de zes
tien zusters in het klooster om stem
biljetten verzocht, die per post kun
nen worden opgezonden. Zij kreeg
echter ten antwoord, dat er geen
clausule voorkomt in de People Act
van 1948. die de zusters machtigt te
stemmen. In het officiële antwoord
werd er bovendien aan toegevoegd,
dat zij vrijwillig .van haar burger
rechten afstand hadden gedaan.
Toen echter de directeur van de
strafgevangenis Strangeways te Man
chester zich in verbinding stelde met
het Ministerie van Binnenlandse Za
ken, werd hem medegedeeld, dat de
stembiljetten aan iedere gevangene
wopden opgezonden. die er om ver-
I zoekt. Misdadigers hebben zich naar
het schijnt niet vrijwillig van hun
[burgerrechten beroofd.
DE 3e ZALIGVERKLARING IN
HET H. JAAR.
DE EERBIEDWAARDE ZUSTER
VINCENTA.
Gisteren heeft in de Sint Pieter
te Rome de derde zaligverklaring
van dit Heilig Jaar plaats gevon
den, namelijk van de Spaanse reli
gieuze Vincenta Maria Lopez Vicu
na, die om haar werk voor de mo
rele en materiële verheffing van
de huisbedienden ook wel de „En-
tel der bedienden" genoemd wordt.
uster Vincenta is de tweede
Spaanse religieuze, die in dit Heilig
Jaar zalig verklaard is. Veertien da
gen geleden was het de Spaanse
kloosterzuster Maria Desolata Tor
res Acosta, die zalig werd ver
klaard.
De plechtigheid in de Sint Pieter,
die naar gewoonte versierd was met
grote afbeeldingen van de miracu
leuze gebeurtenissen, die op voor
spraak van de nieuwe zalige zijn ge
schied, werd door duizenden pel
grims uit alle streken der wereld
bijgewoond.
Z.H. Paus Pius XII, die de afge
lopen week door ziekte zijn kamer
heeft moeten houden, was niet bij
de zaligverklaring zelve tegenwoor
dig, doch verscheen wel later op de
dag, gedragen op de sedia gestato-
ria, in de basiliek om de nieuwe za
lige te vereren. Hij werd geestdrif
tig toegejuicht door de menigte,
waaronder zich ook de vierhonderd
deelnemers aan het internationaal
congres van de Katholieke pers be
vonden.
De Eerbiedwaardige Vincenta
Maria Lopez y Vicuna, werd in
1847 uit adellijke ouders geboren.
Reeds vroeg voelde zij zich aange
trokken tot de huizen voor wezen
en dienstmeisjes, door haar tante
gesticht. Deze toewijding heeft zij
nimmer verloren en zij heeft haar
leven in dienst gesteld van de ver
betering van het lot van huisbedien
den.
Nadat haar vader zijn aanvanke
lijk verzet had opgegeven, ging
Vincenta zich geheel wijden aan de
stichting van haar tante. Na de dood
van de laatste, nam zij de leiding
op zich en in 1876 werd de congre
gatie opgericht.
De orde breidde zich snel uit. In
1926 werd op verzoek van Z. H.
Paus Pius XI in Rome een huis ge
sticht. In Londen en Parijs leiden
de zusters van deze orde tehuizen
voor meisjesstudenten. De in totaal
ongeveer zestienhonderd religieu
zen werken thans in 41 huizen in
Europa, 20 in N. en Z. Amerika en
1 in Afrika.
De stichteres overleed na een
langdurige ziekte op de tweede
Kerstdag van 1890.
PRINSES MARIJKE DRIE JAAR
Prinses Marijke vierde Zaterdag
haar derde verjaardag. Ter gelegen
heid hiervan ontving zij als „pete
moei" van het jongste wapen van
de koninklijke landmacht, de Verbin
dingsdienst, een speciaal geschenk,
bestaande uit een etui met zilveren
lepel en vork, benevens „snoeperij".
Links kolonel J. J. Marlet en ser
geant L. F. Koolloos van de Ver
bindingstroepen, die de jarige prin
ses de „snoeperij" aanbieden.
Prof. Romme over de handreiking
der A -R.
De zaak der Franse
generaals
Het blijft lekken
De Parijse bladen hebben Zondag
„geheime" documenten gepubliceera
van generaal Georges Madie Revers,
de centrale figuur in het onderzoek
dat gaande is naar beweerde corrup
tie in Indo-China.
Zijn naam is genoemd in verband
met het uitlekken naar de Vietname-
ze'n van een geheim rapport over de
politieke en militaire situatie in In
do-China en hij had decommissie
verzocht om eerherstel.
Toen de documenten gisteren in de
Franse bladen afgedrukt verschenen,
tekende de voorzitter van de commis
sie yan onderzoek. Edmond Miche-
let in een rondschrijven aan zijn
collega s protest van tegen dit „uitlek
ken". Het bleek, dat het ook ge
zocht moest worden bij Kriegel
Valrimont, het enige communistische
lid van de commissie. Deze verklaar
de aan de pers, dat hij „het volste
recht" had van de documenten ken
nis te nemen en de inhoud ervan be
kend te maken.
In zijn traditionele rede voor de
leden van de Partijraad der K.V.P.
heeft prof. Romme, voorziter van de
Tweede Kamerfractie, het zwaarte
punt gelegd op de staatkundige toe
stand.
Vooreerst keek hij in de richting
van prof. Anema en diens wens tot
vorming van een nationaal kabinet,
vooral nu de Indonesische kwestie
geen moeilijkheid meer kan beteke
nen en de interne staatkunde meer
toenadering tussen de partijen moet
brengen.
Volgens prof. Romme zal niet reeds
vandaag of morgen deze anti-revolu
tionaire handreiking mogelijk zijn.
doch er is aanleiding voor een open
en onbevangen blik van deze zijde.
Nader beraad en verheldering van
denkbeelden zullen welkom zijn.
Op de suggestie-Anema is prof
Romme nader ingegaan. Als men er
van uitgaat, dat met de P. v. d. A,
in de oppositie sterk regeren prac-
tisch onmogelijk is, moet toch gelden
de redelijkheid van de gegroeide po
litieke verhouding.
Dan kwam prof Romme ,tot wat
hij noemde het primaat van de bui
tenlandse politiek. Voor ons land
stelde hij voorop, dat ons buiten
lands politiek beleid veel dieper is
geworden en van duurzame aard.
Dan moet een federale zelfstandig-
heidspolitiek worden gevoerd, een
wezenlijke groei van de Ned. Indone
sische Unie inbegrepen. Reeds is er
parlementair overleg in Benelux-
verband. in Lake Succes. Genève en
in de Parlementaire Unie.
DE JARIGE PRINSES, zoals zij
spelende met haar bezempjes, de
deputatie van de Verbindingstroepen
in de bibliotheek van het Konink
lijk Paleis te Soestdijk verwelkomde.
Links kolonel J. J. Marlet, inspecteur
van de Verbindingstroepen, die het
geschenk aanbood.
Binnenlandse practijk inter
nationaal uitdragen.
Met verwijzing naar de Grond-
wets-commissie, die onder leiding
van minister van Schaik zal optre
den, meende spr. te mogen aanne
men, dat gestreefd wordt naar een
Tweede Kamer van 15C leden, waar-
waar óók de kath. fractie weer leden
zal kunnen vrijmaken voor de ter
reinen van binnen- en buitenlandse
politiek.
Dan het zaak, niet aauzijdig, maai"
internationaal op te treden, recht en
rechtvaardigheid over onze binnen
landse practijk heen uit te dragen op
internationaal terrein. Onlangs nog
heeft Z.H. de Paus aangespoord i:
deze richting.
Op het terrein van de binnenlandse
politiek yalt intussen zekere depres
sie waar te nemen en de vooruit
zichten zijn niet beter. De politiek
van maatschappelijke leiders moe
ten daarom waakzaam zijn, er
weer boven-op tc komen. Wij moe
ten de moeilijkheden onder ogen
durven zien; de harmonie tussen al
lerlei belangen moet w)eer groeien.
Intussen zijn we er niet. Nu de
.publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie politiek is bereikt, meent
men, dat het toch niets wordt. Dat
zelfde geldt voor de wet op de On
dernemingsraad. Men beseffe, dat
het hier vóór alles gaat om zede
lijke waarden, waarop ook Qua-
dragesimo Anno uitdrukkelijk
heeft gewezen. Voor ons land en
ons volk staat er veel op het spel.
waarschuwde prof. Romme.
En hij besloot: ..Geve God ons al
len te zamen, nooit af te laten aan
het bouwen van zulk een maat
schappij".
Prof. Veraart kreeg een hulde in
ontvangst te nemen bij gelegenheid
van zijn onderscheiding na hoogst
verdienstelijke arbeid voor de P.B.O.
De Kring Leiden vraagt.
Aan de uitgebreide gedachtenwis-
seling 'van niet minder dan veertien
aanwezigen, en waar kinderbijslag
en classificatie, schoolgelc'heffing en
leerplichttijd, en allerlei andere on
derwerpen van politieke aard aan de
orde waren, hebben ook de afge
vaardigden Hoonhou* en De Kousen-
maeker uit de Kring Leiden deelge
nomen.
De heer Hoonhout besprak de sta
tus van Nieuw-Guinea. Hier mogen
wij niet lijdzaam aanvaarden, doch
moeten wij een standpunt handha-
veh tegenover Sukarno, die reeds de
aansluiting heeft gesuggereerd.
De heer De Kousenmaeker achtte
de rede van prof. Romme 't hoogte
punt van het jaarlijks congres.
Daarom stelde hij voor te bepalen,
dat deze spreker jaarlijks op een
congres zal terugkeren om rekening
te geven van de politieke stand van
zaken.
Prof. Romme gaf deze laatste spre
ker te verstaan, dat hij zeker zich
niet zou onttrekken aan herhaald op
treden voor de partij-instanties,
maar niet hij heeft daarover te be
slissen. Dit is een zaak van het partij
bestuur. (Later zegde voorzitter An-
driessen overweging toe). Tot de
heer Hoonhout zeide hij, dat Nieuw-
Guinea de volle aandacht van de
fractie had; maar het gaat niet aan,
reeds nu een uitspraak te doen, han
gende de onderhandeingen.
Staatssecretarissen, belasting-
politiek en allerlei.
In zijn verdere repliek heeft prof.
Romme gewezen op het gesloten
overleg, Jat thans geschiedt ten aan-
zjen van de classificatie; daarom kon
er nu moeilijk over worden gespro
ken. Spr. heeft zich aangesloten bij
de bedenking van de voorzitter der
Eerste Kamerfractie ten aanzien van
de gecombineerde betrekking, die
minister Stikker thans vervult. Hij
had echter geen bedenking tegen de
uitbreiding van het aantal staatsse
cretarissen, want het werk is tegen
woordig vaak overstelpend.
Prof. Romme heeft verder gewezen
op de groei der belangstelling voor
kinderbijslag aan zelfstandigen.
Gerepatrieerden uit Indonesië moe
ten volgens hem op de eerste plaats
in sociaal opzicht worden opgevan
gen De kwestie van de volksvoorlich
ting zou waarlijk wel eens kunnen
worden gebracht onder de aandacht
van een bijzondere commissie.
Voorzitter Andriessen zegde toe, de
mogelijkheid te bespreken van het
houden van een K.V.P.-congres over
het primaat van buitenlandse staat
kunde. De Kamerfractie zal blijven
hameren op de bouw van woningen
voor grote gezinnen. Enige voorzich
tigheid ten aanzien van de plannen-
Bouma achtte spr. wel geboden; maar
hij wil eerst afwachten wat de mi
nister zal antwoorden op zijn vragen
in de Kamer.
De belasting-politiek.
Verder werd aan de Kring Leiden
toegezegd de overweging van een
rapport, waarin zal worden behandeld
de sedert de bevrijding gevoerde be-
lastingpolitiek. Met name de heer De
Kousemaeker had de vraag gesteld,
in hoeverre hier het partijprogram
was verwezenlijkt en men had mee
gedaan aan socialistische belasting-
politiek.
TWEEDE DAG.
Een provincie-program over
eenkomstig het subsidie
beginsel.
Op de tweede dag van de Partij
raad der K.V.P. heeft dr. Mes een
toelichting gegeven op het ontwerp
provincieprogram 1950. dat onlangs
werd gepubliceerd. De bedoeling is,
dat overeenkomstig het subsidiari
teitsbeginsel de rijkswetgever er naar
zal streven, de werkingssfeer van de
provincies uit te breiden. Dit zal mee
brengen een grotere mate van auto
nome bevoegdheden, van zelfbestuur
vooral ook door eigen zelfstandige re-
gelirg van een eigen budget.
In het ontwerp zijn 14 concrete
maatregelen voorgesteld, waarin de
voorrang van het particulier initiatief
met nadruk wordt bepleit Het voor
gestelde streek-onderzoek werd uit
gebreid tot het platteland en vooral
op verzoek van de Brabantse kringen
Den Bosch en Tilburg onderging het
ontwerpprogram enige correctie en
uitbreiding. Een van de belangrijke
aanvullingen luidt voorrang van on
rendabele gebieden worde met kracht
door openbare nutsbedrijven nage
streefd. Inzake de'gezondheidszorg
werd aangedrongen op georganiseer
de samenwerking tussen particulier
initiatief en overheid.
Een afgevaardigde van de Kring
Leiden wees er on. dat de vijf ge
meentelijke electriciteitsbedriiven in
Zuid-Holland zeer grote winsten ma
ken .hetgeen remmend is voor de
electriciteitsvoorziening en bcwaar-
liik voor de kleine gemeenten. Hii wil
waken teeen uitbuiting van de klei
nen door de groten.
De heren Mes en v. Haren zullen
enkele laat binnen gekomen amen
dementen nader bezien. De Partijraad
besloot met inachtneming van de
beslissing der genoemde heren het
ontwerp provincie-program goed te
keuren.
De Partijraad werd besloten met
een toezegging van de voorzitter, de
mogelijkheid van een Monumenten
wet in de Kath. Kamerfractie te be
spreken.
Op het vliegveld Schiphol is Zater
dagmorgen het nieuwe operation-ge-
bouw geopend door de president-
directeur van de K.L.M., dr. A. Ples-
man.
„De voorstudie en instructie", al
dus de heer Plesman. „zullen straks
zeer zwaar worden belast, wanneer
wij een nieuw type vliegtuig zullen
gaan gebruiken, dat misschien 60 pet.
sneller is dan de huidige types..
Volgens dr. Plesman zou het onmo
gelijk zijn geweest het bedrijf van
de K.L.M. na de oorlog op te bouwen,
indien het daarbij de werkkracht van
het nieuwe buitenlandse personeel
had moeten ontberen.
„Wij hebben onze vleugels zeer
krachtig uitgeslagen", zo vervolgde
hij. „Voor de oorlog beschikten wij
over 200 man vliegend personeel, on
der wie 74 piloten. Thans leggen de
K.L.M.-machines meer dan 40 mil-
lioen kilometer per jaar af met 1220
man vliegend personeel, onder wie
400 piloten".
KoA-h-M^e...
Geluk, dat gekocht wordt met het
zieleleed van de naaste, verkeert in
de bitterste droefenis.