S)e CcidóeSoti/fca/ttt
Nieuwe methoden in de
strijd tegen de Kerk
Parlement van Ver. Staten
van Indonesië
De Kerk in Polen
Vliegende
vleugel ontploft
De Volksraadpleging in België
Paasikivi
herkozen
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1950
41ste JAARGANG No. 1
Op 12 Maart
spreken de Belgen
zich uit
tircetenr: O. M. VAN BAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WJLMEB.
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20S26, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
„Mondje dicht" in de volksdemocratieën
CINDS ENIGE WEKEN kan men een nieuwe nuance waarnemen in
de strijd tegen de Katholieke Kerk in Tsjechoslowakije. De laat
ste tijd gooit de regering van Praag het over een andere boeg door meer
gebruik te maken van de Orthodoxe Kerk, die trouw luistert naar de
stem van haar Moskouse meester. Reeds voor de communistische
staatsgreep in Februari 1948 probeerden de Russen de positie van de
Orthodoxe Kerk, die in Tsjechoslowakije noch wat betreft ledenaan
tal, noch wat betreft invloed, van enige betekenis was, van bovenuit
te verstevigen teneinde daardoor ook op godsdienstig terrein de volle
dige bolsjewisering van het land voor te bereiden.
Zij benoemden de Rus Jelevfery
tot Orthodox Patriarch van Tsje
choslowakije. Door deze figuur op
de voorgrond te schuiven kende de
intriganten eveneens beschikken
over een persoon, die wat kerkelij
ke waardigheid betreft op dezelfde
hoogte staat als Mgr. Beran, terwijl
zij er zeker van konden zijn, dat er
altijd een kerkelijk hoogwaardig
heidsbekleder aanwezig zou zijn op
de gelegenheden, waar een dergelij
ke figuur de voorgenomen plannen
ten goede zou komen.
President Benesj had in zijn tijd
geweigerd om van regeringszijde
iets voor de Orthodoxe Kerk te
doen, daar deze Kerk bij de Tsje-
choslowaken niet de minste weer
klank had gevonden. Het is duide
lijk, dat dit na de communistische
staatsgreep in Februari 1948 anders
werd; de Orthodoxe Kerk werd dui
delijk geholpen, ofschoon nog niet
op zo'n massale wijze als nu het ge
val is.
Op 5 Februari werd in de Go*
razd-kerk te Olmütz de archiman
driet van de Orthodoxe Kerk, de
Tsjech Cestmér Kracmar, tot bis
schop gewijd van de parochie van
Olmütz en Brünn. Daarmee is of
ficiéél het sein gegeven om het Ka
tholieke Moravië als „missiegebied''
toe te wijzen aan de Orthodoxe
Kerk. Bij de wijding was ook de re
gering ruimschoots vertegenwoor
digd. Er was onder anderen de
Tsjechische Minister van de Poste
rijen, Alois Neuman, die als rene
gaat van de vroegere partij van
Benesj thans met de communisten
heult. Het Bureau voor Kerkelijke
Zaken was vertegenwoordigd door
de afgevaardigde Jaroslav Havelka,
het leger door generaal Hlozek.
Vanzelfsprekend ontbrak ook het
Sovjet-Russische gezantschap te
Praag niet. De wijdingsplechtighe
den werden verricht door de metro
poliet Nikolaj van Kolomea, de Or
thodoxe bisschop van Lemberg Ma-
kary en metropoliet Jelevfery van
Praag.
Minister Neuman nam tijdens het
later volgende banket het woord,
waarbij hij wel zeer kenteke
nend de afgevaardigden van de
Othoxe Kerk met geen woord als
leden van het Christendom begroet
te, doch alleen als burgers van de
Sovjet-Unie, waarheen zich „de
blikken richten van alle vredelie
vende naties der wereld en de ver
wachting van die volkeren, die
thans nog strijden voor hun natio
nale bevrijding en onafhankelijk
heid
Gaan de machthebbers in Tsje
choslowakije dus een soort gods
dienst-politiek voeren teneinde de
bevolking zand in de ogen te
strooien en het spoor bijster te doen
'worden, in Hongarije voert de re
gering een politiek van „wat niet
weet wat niet deert". Alle berich
ten uit de andere landen over nieu
we maatregelen tegen de Katholie
ke Kerk worden stelselmatig voor
het volk verzwegen. Ook ten op
zichte van het Westen schijnt de
Kominform te hebben besloten om
alle uitgaande berichten, die de
vrije pers in het Westen inzicht zou
kunnen geven in de werkelijke toe
stand achter het IJzeren Gordijn,
zeer scherp te censureren. Men
schrijft dit besluit toe aan het pro
test, dat de Italiaanse communisten
leider Palmiro Togliatti tijdens de
laatste bijeenkomst van de Komin
form te Boedapest heeft laten ho
ren en waar hij steen en been
klaagde, dat de Communistische
Partijen in de landen van het Wes
ten bij hun propaganda grote hin
der ondervonden van de vele be
richten, die de pers in het Westen
in staat stellen, de publieke opinie
in te lichten over de toestanden in
de volksdemocratische landen
Deze opportunistische politiek
van de Kominform bracht ook Hon
garije er toe grote zorg te besteden
aan de gezondheidstoestand van
Kardinaal Mindszenty. Men vreest
namelijk, de reactie van de gehele
wereld, wanneer plotseling het be
richt zou komen, dat Kardinaal
Minszenty was gestorven.
Voor het eerst te Djakarta bijeen
QNDER BESCHERMING van soldaten is gistermorgen om 10 uur in
de gerestaureerde balzaal van de voormalige Nederlandse officiersclub
„Koningin Wilhelmina" tegenover 't Waterlooplein in Djakarta het voor
lopig parlement van de Verenigde Staten van Indonesië voor het eerst
bijeengekomen. De straten om het gebouw waren voor alle verkeer af
gesloten, op de kruispunten stonden machinegeweren opgesteld en werd
voortdurend met brenguncarriers ge patrouilleerd. Deze voorzorgsmaat
regelen waren getroffen, omdat juist gisteren een plan van Westerling
was gevonden, aldus deeldei\ leger kringen mee, om zich van het par
lement en de macht meester te maken. Er gebeurde echter niets; vol
gens de legerkringen, omdat Wester lings plannen bekend waren gewor
den.
Na de opening van de zitting door
dé oudste afgevaardigde hield presi
dent Soekarno een belangrijke rede
voering van anderhalf uur. Hij be
handelde de vele plannen en moei
lijkheden van de regering en ver
klaarde onder meer te hopen, dat
Nederland aan de V.S.I. een crediet
van 400 a 500 millioen gulden zou
willen verlenen. Ook rekent hij op
nog meer credieten van Amerika.
Ernstige woorden wijdde Soekarno
aan de actie-Westerling. Hij zei, dat
dit gevaar niet mag worden onder
schat, dat Westerlings organisatie tal
rijke vertakkingen heeft en uit het
buitenland hulp ontvangt en dat Wes
terling diep in de Daroel Islam is in
gedrongen. De regering is met om-
METAMORPHOSE VAN DE IJSEL
In een maand tijd kan er veel ge
beuren. Wie zo ongeveer een maand
geleden langs de IJsel bij Deventer
wandelde, en deze wandeling op het
ogenblik zou herhalen, zou deze ri
vier nauwelijks herkennen. Het ver
schil in waterstand is liefst 2.60 m.
Deze foto toont U de IJsel bij de
lage waterstand van een paar weken
geleden, en de IJsel zoals hij thans is
ziehtigheid te werk gegaan bij het
nemen van maatregelen, omdat zij be
sefte, dat Westerling poogde de be
trekkingen tussen het K.N.I.L. en de
T.N.I. te vertroebelen. Daarom heeft
de regering al het mogelijke gedaan
om een opstand rondom het K.N.I.L.
tc vermijden.
Soekarno sprak zijn tevredenheid
uit over de medewerking van de Ne
derlandse regering en zei er van over
tuigd te zijn, dat de orde binnen re
delijk korte tijd zou kunnen worden
hersteld. Wel betoogde Soekarno, dat
de houding van het volk zeer ver
schilt van die van vier jaar geleden,
toen de jeugd zich in alle weder
waardigheden en beproevingen rond
de regering schaarde.
Over de actie om de deelstaten op
te heffen zei de president, dat deze
actie uit het volk komt en het
bankroet van de politek van dr. Van
Mook bewijst. Hij wees er echter op.
dat het volk langs democratische weg
uitdrukking moet kunnen geven aan
zijn verlangens en dat in afwachting
daarvan en zolang de voorlopige
Grondwet van kracht blijft en geen
wettelijke voorzieningen zijn getrof
fen (die nu reeds mogelijk zijn) de
rechten der bestaande deelstaten wor
den gehandhaafd.
De vakverenigingen gaf Soekarno
de raad geen voorbarige eisen te
stellen, maar geduld te oefenen. Om
de financiële moeilijkheden te over
winnen zal bezuinigd moeten wor
den. Onder meer bestaan plannen
om het aantal regeringsemployé's in
zes maanden terug te brengen van
420.000 op 220.000 man.
Aangaande de buitenlandse politiek
zei Soekarno nog, dat deze gegrond
vest is op deze drie beginselen: ver
sterking der vredesidealen. het aan
knopen van vriendschappelijke be
trekkingen met alle landen, onge
acht hun ideologie en het wederzijds
respect.
Bij de opening van het parlement
waren 126 van de 150 leden van de
volksvertegenwoordiging aanwezig
en 29 van de 32 senatoren.
MISLUKTE DIEFSTAL UIT
WAPENMAGAZIJN TE DJAKARTA
De „Javabode" meldt, dat Maan
dagavond omstreeks 20.00 uur een
bende het magazijn van uitrustings
stukken en wapens, die behoren aan
de politie van de RIS aan het Ko
ningsplein te Djakarta heeft ovèr-
vallen. De bende slaagde erin, 2
gestolen vrachtwagens vol te laden
n\et wapens en te verdwijnen doch
later in de avond werden zij even
buiten Djakarta door de Polisie Mi-
liter en een mobiele brigade achter
haald. De wapens konden alle in be
slag worden genomen.
Dezelfde avond ongeveer 22.00 uur
werd er nog een tweede poging tot
diefstal gedaan, doéh deze werd door
de mobiele brigade, die rond het ma
gazijn een cordon had gelegd, voor
komen.
Caritas opgeheven
De leiding van de Rooms-Katho-
lieke Kerk in Polen heeft alle bis
schoppen en priesters opgewekt, de
Kerk trouw te blijven en de pogin
gen van de regering om de eenheid
van de Kerk in Polen te verbreken
te trotseren. In een door de aarts
bisschop Stefan Vishinsky, kardi
naal Sapieha en de 23 bisschoppen
van het Pools Episcopaat onderte
kend herderlijk schrijven wordt de
priesters verboden, deel te nemen
aan politieke vergaderingen of bij
eenkomsten van anti-Katholieke
strekking.
Het Episcopaat heeft president
Bierut schriftelijk verwittigd van
het besluit „Caritas", de grootste
Rooms-Katholieke liefdadigheids
organisatie van Polen, te liquideren.
De aanklager van het hof van be
roep te Gdansk heeft bisschop Kazi-
mierz Kowalski van Kulm voorlopig
huisarrest gegeven, in afwachting
van een onderzoek naar zijn activi
teit. Hij wordt er van beschuldigd
zich herhaaldelijk fel te hebben uit
gelaten over de door de overheid
ten aanzien van Caritas uitgevaar
digde bevelen.
Tengevolge van de minder be
leefde woorden, die de leden van
de Italiaanse Tweede Kamer onder
elkander bij de besprekingen van
het program van het nieuwe zesde
kabinet van De Gasperi gewisseld
hebben, heeft de president van de
Tweede Kamer, Gronchi, het initia
tief genomen een woordenlijst sa
men te stellen van „verboden woor
den", die de kamerleden niet zullen
mogen gebruiken bij de debatten.
Italië is niet het eerste land, dat
een dergelijke woordenlijst zal be
zitten, want het volgt hierin het
voorbeeld van Frankrijk, waar se
dert enige tijd een soortgelijke par
lementaire woordenlijst in gebruik
Het commando van de politie-
troepen voor de vernietiging van
het banditisme op Sicilië heeft de
laatste dagen verschillende klop
jachten door het gehele eiland la
ten houden. Als gevolg hiervan is
bij het plaatsje Sierra Leene op het
ogenblik, dat er een felle sneeuw
jacht woedde, een gehele bende,
uit negentien bandieten bestaande,
gevangen genomen. De bende stond
onder aanvoering van de h jofdman
Pizzute, die in de gevangenis van
Volterra een straf moest uitzitten
van 30 jaar, maar op 2 Juli 1944
ontsnapt was.
Bijna iedere dag meldt de Itali
aanse pers de namen van bandieten
op Sicilië, die zich vrijwillig aan de
politie overgeven of de arrestatie
van anderen. In deze oerichten
wordt dan tevens de benaming op
gegeven van de benden, waartoe zij
behoren. Uit deze berichten moet
men opmaken, dat de benden op net
eiland vrij talrijk zijn.
Nog steeds blijft evenwel het be
richt uit van de arrestatie van de
koning van de bandieten Giuliano
Salvatore.
Prins Bernhard in Rio
Prins Bernhard is gistermiddag
te Rio de Janeiro aangekomen,
waar hij verscheidene dagen zal blij
ven.
Hij werd begroet door de heer
Elink Schuurman, de Nederlandse
gezant, en verscheidene Braziliaan
se autoriteiten. Een batterij van het
leger gaf 21 saluutschoten.
Op 10 Maart zal de Prins met zijn
Dakota, die hij zelf zal besturen,
van New York naar Ottawa vliegen.
Hij zal als gast van Viscount Alexan
der, de gouverneur-generaal van
Canada, in het gouvernementsgebouw
legeren. Te Ottawa zal de Prins aan
Mackenzie King, de Canadese ex-
premier. het Grootkruis van de Orde
van de Nederlandse Leeuw uitrei
ken Deze hoogste Nederlandse bur
ger ij ke onderscheiding wordt hem
verleend voor hetgeen Canada heeft
geoaan voor de bevrijding en het
herstel van Nederland.
ZAL RUTH WILLIAMS GEEN
KONINGIN WORDEN? Naar aan
leiding van het verzoek van Engelse
zijde om afstand te doen van zijn
rechten op het opperhoofdschap over
de Bamangwato stam, is Seretse Kha-
ma per viiegboot naar Engeland ge
komen. Hij werd bij aankomst be
groet door de heer Arthur Keith, ver
tegenwoordiger van het Bureau voor
Koloniale Zaken, en een persoonlijk
vriend van hem.
Seretse Khama, die in Oxford
rechten heeft gestudeerd, huwde on
geveer anderhalf jaar geleden de
Londense typiste Ruth Williams.
Hoewel enige stamhoofden sterk te
gen dit huwelijk waren, werd Se
retse Khama bij stemming toch tot
opperhoofd gekozen.
Thans zal Seretse Khama in En
geland zijn rechten bespreken met
de secretaris voor Gemenebest Aan
gelegenheden, Philip Noel-Bayer.
Zijn echtgenote, die eerst met hem
zou meereizen, verkoos bij nader in
zien in Afrika te blijven tot de con
ferentie is afgelopen.
Een met straalmotoren uitgeruste
staartloze jager, bekend onder de
naam Vliegende Vleugel, is gisteren
bij een proefvlucht in de lucht ont
ploft. Het vliegtuig moet een grote
snelheid hebben gehad. De piloot, die
tot de Royaal Air Force behoorde werd
gedood. Het ongeluk gebeurde bij
Brickhill in Engeland.
Het staartloze vliegtuig was een
van de twee modellen, die het eigen
dom zijn van het Britse ministerie
van voorziening. Het was van het
vliegveld Farborough opgestegen
voor een snelheidsproef.
Het toestel, bekend als de D.H. 108,
is gebouwd door de vliegtuigfabrie
ken van De Havilland, die tijdens de
oorlog de Mosquito's en na de oorlog
de Vampire-str aal jagers hebben ver
vaardigd. Bijzonderheden over de
snelheid van de Vliegende Vleugel
zijn nooit bekend gemaakt.
Op 12 April 1948 vestigde een pi
loot van de De Havillandfabrieken
met de Vliegende Vleugel een we
reldrecord van 605.23 mijl per uur
over honderd kilometer.
Kapitein Geoffrey de Havilland,
zoon van kapitein Sir Geoffrey de
Havilland, technisch directeur van de
maatschappij, kwam in 1946 bij het
proefvliegen met een soortgelijk mo
del om het leven.
INZITTENDEN VAN VER
ONGELUKTE B 36 IN VEILIGHEID
Volgens radio New York zijn alle
inzittenden van de dezer dagen ver
ongelukte Amerikaanse bommen
werper B36 in veiligheid. Zij wer
den aangetroffen op het eiland Ash-
down, ongeveer 480 km ten Noord-
Westen van Vancouver. Voorts werd
gemeld, dat een Superfort B-29 van
de Am'erikaanse luchtmacht kort na
het opstijgen van de luchtmacht
basis Great Falls in Montana is
neergestort. Acht mannen kwamen
om het leven en zeven ontsnapten
aan de dood.
Het toestel vloog in brand.
Een week vervroegd
De volksraadpleging over de te
rugkeer van koning Leopold zal op
12 Maart worden gehouden. De be
kendmaking verscheen gisteren in
het Belgische Staatsblad. Aanvanke
lijk was de datum 19 Maart geko
zen, maar de regering heeft de
volksstemming een week vervroegd
om te voorkomen, dat door een hef
tige campagne vóór en tegen de ko
ning de gemoederen onnodig wor
den opgezweept. Met het bekend
maken van de datum is aan alle
verwachtingen, die de linkse groe
pen nog koesterden over het voor
komen van de volksstemming defi
nitief de bodem ingeslagen.
Einde vorige week nog verspreid
de de linkse pers het gerucht, dat
prins-regent Karei de volksstem
ming zou verhinderen. Volgens een
ander gerucht uit dezelfde linkse
bron zou kardinaal Van Roey
last van het Vaticaan bij kouing
Leopold er op aan hebben gedron
gen van een volksstemming af te
zien. Maar prins-regent Karei heeft
de speciale wet op de volksraadple
ging ondertekend en kardinaal Van
Roey heeft het gerucht, dat over
hem werd verspreid, energiek tegen
gesproken.
Intussen is de campagne voor de
volksstemming nogal heftig begon
nen. Oud-minister-president Spaak,
die op een vergadering in Gent een
rede wilde houden tegen de terug
keer van de koning, werd het spre
ken onmogelijk gemaakt door roya
listen, die hem voortdurend onder
braken met uitroepen. De vergade
ring sloot met potige kloppartijen.
De Paus heeft
lichte griep
Het volgende bulletin is Woensdag
Vaticaanstad uitgegeven:
„Sedert gisteren heeft de Paus zijn
audiënties moeten afgelasten daar hij
lijdend is aan lichte griep, gepaard
gaande met koorts. De Heilige Vader
heeft derhalve zijn particuliere ver
trekken niet verlaten, wat hem ove
rigens niet belet heeft zijn gewone
werkzaamheden voort te zetten, zoals
hjj vroeger in gelijke omstandigheden
steeds heeft gedaan
Hedenochtend heeft hij mgr. Tar-
dini en mgr. Montini van de staats-
secretarie ontvangen ter afwikkeling
van de lopende zaken."
Juho Paasikivi is gisteren voor een
tweede ambtsperiode van zes jaar tot
president van Finland herkozen met
de stemmen van 171 der 300 kiesman
nen. Pekkala (communist) kreeg 67
en Kekkonen (boerenpartij) 62 stem
men.
De communisten hadden tijdens de
verkiezingscampagne alle mogelijke
moeite gedaan om Paasikivi uit de
zadel te lichten. De Finse president
heeft namelijk dezelfde macht als de
Amerikaanse president bij het op
stellen van de landspolitiek.
Paasikivi is 79 jaar oud en studeer
de te Ryssland, Stockholm, Upsala en
Leipzig. Hij is doctor in de rechten
en was minister van Financiën (1908)
en premier (1918 en 1944). In 1930
sloot hij het vredesverdrag van Dar-
pat met de Sowj et-Unie, waarbij
Finland het gebied van Petsamo her
won. In 1940 was hij mede-onderte
kenaar van het nadelige vredesver
drag met Rusland. Tot het uitbreken
van de oorlog, tijdens welke Finland
de zijde van Duitsland tegen de Sow-
jet-Unie koos, was hij gezant in Mos
kou.
HET SNORRETJE MAAKT DE MAN
In Giessen in het land Hessen
woont een man, die op Hitier lijkt als
twee droppels water. Hij heet Hein-
rich Noll. De man vond het v:el in
teressant de dubbelganger te zijn
van de Führer en hij culiveerde
naarstig zijn haardos en kneveltje,
streek en poetste het voor de spiegel,
totdat hij er precies zo uitzag als
Hitler in lévende lijve. Hij had er wel
eens last mee, vooral met de Ameri
kanen, die hij maar moeilijk kon
overtuigen, dat hij de echte Hitier
niet was. Maar toch knipte hij het
snorretje niet af, omdat er diep in
zijn achterhoofd de illusie zetelde,
dat hij ooit nog eens zou worden
geroepen om mee te spelen in een
grote Amerikaanse film over Hitier.
En dan zouden haardos en snorretje
hem harde dollars opbrengen. Nu
weten we niet of Hitier ook wel eens
dronken was, in ieder geval zijn dub
belganger was het een dézer dagen.
En laten grappenmakers nu de be
staande haarlok en het snorretje heb
ben afgeschoren. En nu is Noll weer
een gewoon mannetje.
HET AFFICHE VAN DE JAAR
BEURS Alom in de lande zijn
thans weer affiches verschenen van
de voorjaarsbeurs, die van 2130
Maart zal worden gehouden. De ont
werper Otto Treumann heeft ditmaal
een zeer attractieve plaat ontworpen,
die door zijn scherpe kleuren reeds
van verre de aandacht trekt.
Rode, witte en blauwe stralenbun
dels die zich concentreren op het
jaarbeursembleem de U met de
Mercuriushoed geven aan, dat van
alle zijden, zowel in binnen- en bui
tenland, de aandacht der zakenlieden
weer geheel is gericht op de grote
manifestatie van het bedrijfsleven,
die in Maart te Utrecht plaats zal
hebben.
KoJiAettje...
Een versleten kleed kan een groot
sieraad zijn voor degene, die het
draagt,
