Buurman weet het
altijd beter
De indeling van de
Hollandse Missie
Mogen lijfrenten-premiën bij
aangifte inkomstenbelasting
worden afgetrokken
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1950
DE LEIDSE COURANT
rWEEDE BLAD - PAGINA 1
XIJAT ZULLEN WLJ nog meer van
f* onze stille achtertmur zeggen?
Wanneer men levens-bizonderheden
van hem weten wil: hij is van een
voudige en zelfs armelijke kom-af.
De bitterheid en troosteloosheid van
het leven heeft hij tot aan de lippen
geproefd. Lichamelijk lijden heeft hij
in overstelpende mate ondergaan. Hij
heeft dat alles met mannen-moed en
overgave gedragen, maar een lachje
komt er sindsdien maar zelden op
zijn lippen.
Ook zijn levenswerk draaide en het
draait nog. ogenschijnlijk, uit op een
faillissement, en toch zag en ziet hij
kans vele schaapjes op het droge te
brengen.
Zijn rijpe ervaring van het men
selijk gedoe en zijn bizondere rela
ties stellen hem in staat, iedereen
met raad en daad ter zijde te staan.
Onze goede achterbuur onze stille
Heer in de teruggetrokkenheid van
zijn H. Sacrament verzocht mede
te delen, dat iedereen welkom is. Hij
zal een juk en een last opleggen.
Laten we daar niet van terugschrik
ken, want uiteindelijk zal het juk
zacht en de last licht blijken te zijn-
EEN STER-BEDEVAART
Op 5, 6 en 7 Mei van dit jaar wordt
door de afd. Nijmegen van de Pax-
Christi-beweging een internationale
sterbedevaart georganiseeerd' naar
Onze Lieve Vrouw in 't Zand te
Roermond. Vanuit Nijmegen, Maas
tricht, Eindhoven en Vaals zullen ge
durende twee dagen naar ruwe schat
ting 2000 deelnemers in groepjes van
ongeveer 20 personen naar Roermond
trekken in persoonlijke en gemeen
schappelijke meditatie, gebed en zang
en in onderling gesprek. Aan deze
sterbedevaart zal naar alle waar
schijnlijkheid deelgenomen worden
door pelgrims uit Duitsland, Frank
rijk, Nederland en België. Tevens
worden verschillende kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders uit bin
nen- en buitenland verwacht.
ST. CLEMENS-RETRAITENHU1S
IN NOORDWIJKERHOUT.
Vrijdag 1720 Febr. Jongeman
nen (9.50).
Zaterdag 2528 Febr. Dienst
plichtigen (9.50).
Dinsdag 28 Febr.3 Maart gehuw
de Dames Middenstand (15).
TWEE SCHUTTINGEN grauw
grijs geverfd en daartussen
een slop scheiden ons van de ach
terbuur. Ieder mens is geneigd zich
zelf tot middelpunt te nemen, want
onze achterbuur beschouwt ons na
tuurlijk weer als zijn achterbuur.
Het is dus onpartijdiger te zeggen,
dat we elkanders achterburen zijn.
Het is niet om ons te beklagen
dat wij over buurman spreken. Het
is een stille gast, maar een die zijn
ogen goed de kost geeft. Soms is dat
wel eens ongemakkelijk! Men kan er
staat op maken, dat hij door het ven
ster ons beziet, terwijl we zitten te
schrijven, en wel weet, wat we
schrijven. Of we de glasgordij
nen toeschuiven, of straks als de
avond valt de overgordijnen, daar
helpt weinig aan. Buurman kijkt.
Buurman luistert. Buurman weet.
NOGMAALS: het is niet om ons
over hem te beklagen. In vele
moeilijkheden zijn we naar buurmans
huis gegaan, en, al kon hij ons niet
in alles gelijk geven, hij heeft ons
toch dikwijls uit de "Rood geholpen
vooral in de voorbije oorlogsjaren.
Het spreekwoord: ,,een goede buur
is beter dan een verre vriend" wordt
in hem ten volle bewaarheid.
Als er iemand zich te beklagen zou
hebben, dan zou buurman het zijn:
over^ms op de eerste plaats en over
vele anderen Hij gaat zo stil zijn
gang. dat we hem gemakkelijk ver
geten. Komen we, op straat, hem te
gen, dan nemen we wel onze hoed af
en zeggen: „Dag buurman!", maar
om een ogenblik stil te staan en een
vriendschappelijk gesprek met hem
te voeren, daarvoor gunnen we ons
geen tijd.
En toch weten we, dat hij daar zeer
op gesteld is
Hij heeft het ons zelf verzekerd:
„Of je 's morgens vroeg of 's avonds
laat bij me over de vloer komt, je
zult altijd welkom zijn, buurman."
En hij voegde er peinzend aan toe:
„We hebben samen al zo veel mee
gemaakt!"
DIT LAATSTE was duidelijk een
zachte wenk, om er ons aan te
herinneren, dat, als we in de penarie
zaten, hij altijd voor ons klaa** stond
en als achterbuur van achterbuur
tegelijkertijd een flinke ruggesteun
was.
Nu moet men niet denken, dat onze
buurman op dankbaarheid aast- Hij
is een zeer bemiddeld man die zich
letterlijk alles kan veroorloven.
Eertijds heeft hij wel een§ ge
meend. dat mensen dankbaar kon
den zijn maar deze inbeelding heeft
hij zich reeds lang uit het hoofd ge
zet. Hij is nu al tevreden, als de men
sen. die hij in stilte ontzaglijk goed
doet, maar een beetje- vriendelijk
ffio-e.&be.ip'ieAnq,
voor hem zjjn, hem op straat niet
honds voorbij-lopen en hem van tijd
en wijle eens komen opzoeken in zijn
grote huis.
Hij bewoont namelijk een groot
huis te zamen met zijn moeder,
een door-en-door lieve vrouw en
enkele gedienstige geesten. Het is
eigenlijk verbazingwekkend, dat in
deze tijd van woning-nood daar door
de Woningwet-commissie nooit aan
merking op is gemaakt. Maar het is
weer zo als altijd: buurman, bemid
deld, heeft veel invloed en veel
relaties.
T^ERECHT zult ge opmerken, dat
het niet erg verstandig van ons
is zulk een buurman niet meer te
vriend te houden.
Met die opmerking heeft men groot
gelijk. Niet iedereen heeft zo'n buur
man! Dit beamen we volmondig.
Ofschoon hij geen abonné is van de
„L. C.", vermoeden we, dat hij dit
artikel toch wel leest en we hopen er
hem een pleziertje mee te doen, om
goed te maken de vele teleurstellin
gen, die we hem bezorgd hebben.
Onze goede achterbuur! We zijn
werkelijk erg op hem gesteld, maar
hoe dan te verklaren, dat we zo wei
nig notitie van hem nemen?
Nog nooit hebben we iets belang
rijks in ons leven klaargespeeld
wat dan al in een mensenleven „be
langrijk" mag heten! of hij heeft
er voor gezorgd, dikwijls op een on
doorgrondelijke manier, op een ma
nier, die ons aanvankelijk helemaa1
niet aanstond, maar achteraf toch
steeds de beste bleek te zijn.
Hij heeft ons, als al onze vrienden
ons in ons hemd lieten staan, nooit
of. te nimmer in de steek gelaten.
En toch hebben we altijd moeite
om de oplossing van onze moeilijkhe
den hem in handen te geven ver
moedelijk juist, omdat hij zo ondoor
grondelijk is.
Hij kan soms zeer hard zijn en ge
voelloos schijnen; hij moet niets heb
ben van ouders, die het leven en de
magen van hun kinderen met
snoepgoed bederven.
Geeft men hem een zaak over, dan
kan hij ogenschijnlijk die gehele zaak
in 't honderd sturen. Als ge hem dan
vast bouwend op zijn mensenken
nis het vertrouwen niet opzegt;
als men de moed niet opgeeft en niet
op eigen houtje buurmans plan gaat
doorkruisen dan blijkt ten slotte,
►dat deze harde man een gouden hart
heeft.
Hij doet niets liever, dan anderen
uit de knoei te helpen, maar eist dan
ook onverbiddelijk, dat men gedwee
en stipt doet, wat hij zegt. Een zach
te heelmeester is hij niet maar
reeds stinkende wonden kan hij op
zijn manier genezen.
Men zou zelfs zeggen, dat de wal
gelijkste wonden zijn warme belang
stelling het meest gaande maken.
Het lijkt ons voldoende belangrijk
hier de aftrekbaarheid van premiën
van lijfrenteverzekeringen voor de
inkomstenbelasting te bespreken.
Immers er zijn vandaag aan de dag
velen, die een polis hebben lopen,
waarvan de betaalde premie geheel
of ten dele als een persoonlijke ver
plichting in de aangifte op het in
komen in mindering kan komen.
Laten we allereerst eens zien wat
het Besluit op de Inkomstenbelas
ting hiervan zegt.
Artikel 16, waarin de aftrek van
de persoonlijke verplichtingen wordt
geregeld, bepaalt in het tweede
lid, dat per geheel kalenderjaar mag
worden afgetrokken:
indien men valt in tariefgroep I
600,—,
indien men valt in tariefgroep II
1200,—,
indien men valt in tariefgroep III
met aftrek voor niet meer dan drie
kinderen 1500,
en indien men aftrek heeft voor
meer dan drie kinderen 1800,
Al direct willen we opmerken, dat
deze begrenzing van de aftrek niet
geldt, wanneer het een bedrijfspolis
betreft en de premiën drukken op
de winst in een bedrijf of een zelf
standig uitgeoefend beroep.
Het is natuurlijk alleszins redelijk,
dat aftrek wordt toegestaan van be
taalde premiën, immers de lijfrente-
uitkeringen worden ten volle belast
als inkomen. Toch is voor het be
drag der prerrrieaftrek een maximum
gesteld, waarbij de overweging heeft
gegolden, dat het niet mogelijk mag
zijn het inkomen naar eigen goed
dunken omlaag te brengen door het
afsluiten van lijfrenteverzekeringen.
Dat de wetgever hierin niet geheel
is geslaagd, zullen we hierna nog
zien. Wanneer men in goede jaren
tot afsluiting van een polis over
gaat. zou door de sterke progressie
van het belastingtarief de hoge top
van de belasting wegvallen, wat
thans door de grens in artikel 16 ge
steld, wordt voorkomen.
Wanneer hebben we met een
lijfrente te maken? Hiervoor is
m.i. de volgende omschrijving te
gebruiken. Een lijfrente is een
recht op periodieke uitkeringen
welke een vast en gelijkmatig ka
rakter dragen en die afhankelijk
zijn van het leven van een be
paalde persoon.
Ze kan dus wel van meer dan één
leven afhankelijk zijn. Neemt A een
lijfrenteverzekering op zijn eigen
leven en tevens op dat van B en C
zodat de rente bij de dood van de
laatstoverlevende eindigt, dan is er
nog sprake van een lijfrente. Zijn
de uitkeringen echter aan een ter
mijn verbonden, b.v. 20 jaar, onge
acht vooroverlijden, dan is een zo
danige verzekering niet aanwezig.
Alleen de premie voor lijfrente is
aftrekbaar. Is dus bij een polis te
vens iets anders dan een lijfrente
j bedongen, bijvoorbeeld restitutie
van betaalde premie indien de ver
zekerde vóór het ingaan van de lijf
rente overlijdt of als er naast de
rente een kapitaalsuitkering plaats
vindt, dan wordt geacht, dat er
optraden als tussenpersonen tussen
de Ap. Vicaris en de geestelijken van
het district.
Sasbout Vosmeer heeft al enkele
priesters bevoegdheden gegeven, die
later de aartspriesters bezaten, maar
eerst onder Rovenius werd de Hol
landse Missie systematisch verdeeld
in aartspriesterschappen. Omstreeks
1635 waren er in het oude aartsbis
dom 5 aartspriesters en wel een van
Den Haag, van Gouda, van Zuid-
Holland, van Delft en van Rijnland.
Was de indeling aanvankelijk vrij
wel overeenkomstig de grenzen van
de oude bisdommen, later blijkt
men dat te hebben prijs gegeven en
werd de gehele Missie verdeeld in
totaal 17 aartspriesterschappen:
daarvan zijn er onder het bestuur
van Codde als Ap. Vicaris 6 in het
Utrechtse en wel: Rijnland, Delfland,
Schieland, Utrecht, Arnhem en
Kleef en Berg.
Waartoe de bollenstreek
behoorde.
Maar de tegenwoordige bollen
streek hoort dan niet tot een van
deze aartspriesterschappen; het be
hoort tot het aartspriesterschap
Kennemerland, hoewel vroeger deze
streek tot het aartsbisdom had be
hoord. In totaal telde dit district
in 1701 toen Codde zijn verslag
maakte, 27 staties met 31 priesters,
waarvan 6 regulieren.
Naast deze aartspriesters was het
vroegere kapittel van het Haarlemse
bisdom blijven bestaan; het hand
haafde angstvallig zijn oude rech
ten, wat van tijd tot tijd aanleiding
gaf tot moeilijkheden in de verhou
ding tussen kanunniken en aarts
priesters.
Pastoor van de Velde bleef tot
1770 te Sassenheim; hij overleed te
Brugge op 2 Augustus 1799. Van
1750 tot 1768, dus nagenoeg gedu
rende het gehele pastoraat van pas
toor van de Velde werden er 417
kinderen tot de eerste H. Communie
toegelaten en stierven er 356 mensen
van zijn statie.
Zijn opvolger werd Adrianus Hen-
ricus Heydendael, die in het najaar
van 1770 er pastoor benoemd werd.
Hij was geboren te Zevenaar en ka
pelaan te Berkel bij de aartspriester
Elsacker; daarna van 1763 af pas
toor te Assendelft. In 1796 werd hij
rustend en bleef te Sassenheim wo
nen waar hij op 16 Juli 1802 kwam
te overlijden.
Als kapelaan van deze pastoor
vindén we vermeld: Joannes Ver
meer (1771 tot 1778); hij was daar
na pastoor te Nibbixwoude, te Mid
delburg en overleed als pastoor van
Rijswijk in 1801; Richard Tholen
(17781788), die de eerste pastoor
van de zelfstandige statie Hillegom
werd; Martinus Kouwenhoven, ge
boortig uit Nootdorp (1788-1796), la
ter pastoor van Veere, van 't Veld
en in 1812 gestorven als pastoor te
Oudorp.
naast de lijfrenteverzekering nog
sprake is van een andere verzeke
ring.
Als iemand een dergelijke polis
heeft lopen, moet de polis worden
gesplitst voor de toepassing van het
Besluit op de Inkomstenbelasting in
een polis van lijfrente en een andere
polis. Wanneer de verzekeringsmaat
schappij bij het aangaan van het
contract deze splitsing niet heeft
verstrekt zal zij dit bij aanvrage als
nog binnen twee maanden nïoetïjn
doen. Het gedeelte van de premie,
dat betrekking heeft op de lijfrente
verzekering kan dan op de gewone
wijze als een persoonlijke verplich
ting worden afgetrokken.
Veelal worden verzekeringen af
gesloten waarbij een kapitaal ver
zekerd is, doch dat uitsluitend kan
worden aangewend tot aankoop
van een lijfrente. Deze polissen
worden gelijkgesteld met polissen
van lijfrente. De eis is echter ge
steld, dat de maatschappij op de
polis een aantekening stelt, dat zij
niet beleenbaar is. Zou immers de
polis beleend worden dan is de mo
gelijkheid niet denkbeeldig, dat het
kapitaal te zijner tijd niet meer be
schikbaar zou zijn voor de aankoop
van de lijfrente. Zo kan dus elke
kapitaalsverzekering worden omge
zet in een lijfrenteverzekering met
aftrekbare premie.
Wil men op zeker tijdstip de „niet-
beleningsclausule" laten vervallen
dan verdwijnt ook de lijfrentever
zekering en is de contante waarde
daarvan als inkomen belast. Hierop
is dan het speciale tarief (waarbij
de progressie wordt gematigd) van
toepassing.
Indien iemand een koopsom stort
voor het verkrijgen van een lijf
rente dan wordt dit bedrag als een
éénmalige premie beschouwd en
kan deze koopsom in het jaar van
betaling in aftrek worden gebracht.
Hetzelfde geval doet zich voor als
men een polis van levensverzeke
ring omzet in een lijfrentepolis.
Alsdan is als premne aan te merken
het bedrag dat aangewend zou moe-
ten worden voor de verkrijging van
laatstgenoemde polis.
Ofschoon bij artikel 16 de af
trek is beperkt tot een maximum
van f 600,— tot 1800,afhanke
lijk van de tariefgroep waaronder
men valt, zou men van deze aftrek
toch geheel kunnen profiteren door,
vooral in jaren waarin men een
hoog inkomen heeft, een kleine lijf
rente te kopen tot het bedrag der
gestelde grens en daardoor dus de
zwaarbelaste top weg te nemen.
Vraag: Ik ontvang per week f 10,
vrijw. ouderdomsrente. Volgens de
inspecteur der belastingen moet deze
lijfrente gekapitaliseerd worden. Is
dit juist? Van de ambtenaar v. d.
Raad van Arbeid krijg ik andere in
lichtingen.
Antwoord: Volgens art. 6, letter c
der wet op de Vermogensbelasting
wordt het recht op ingegane lijfren
ten, voorzover deze niet meer bedra
gen dan f 1200 per jaar, niet onder
bet vermogen begrepen. Er zijn ech
ter twee eisen gesteld nl. Het recht
moet verkregen zijn door betaling
van een gelijk blijvende premie ge
durende minstens 10 jaar en men
mag buiten de lijfrente geen vermo
gen van f 16000 of meer bezitten.
Voldoet men niet aan deze eisen dan
is het gekapitaliseerde bedrag als
vermogen te belasten.
Wat uw inlichtingen van de ambte
naar der Raad van Arbeid betreft:
hij heeft buiten de Wet Verm. bel.
geredeneerd.
Vraag: Ik ontving een aanslagbil
jet (voorlopige 1949) in de onderne
mingsbelasting ad f 38,40. Ik heb 8
minderjarige kinderen. Mijn zuiver
inkomen bedroeg f 3440. Is deze aan
slag juist?
Antwoord: De ondernemingsbelas
ting wordt geheven van de bedrijfs
opbrengst. Deze w ordt bepaald op het
bedrag van de winst van het voor
gaande jaar verminderd met f 3.000
(welke aftrek een beloning geacht
wordt te zijn voor eigen arbeid).
Kinderaftrek wordt niet toegepast
omdat de belasting een zakelijke be
lasting is van de onderneming.
Laten we eens zien of uw aanslag
juist is. De bedrijfsopbrengst is
f 3440 af 3000, is f 440. Er wordt
naar beneden op honderdtal guldens
afgerond, dus f 400. Hiervan moet
het grondbedrag berekend worden.
Dit is voor de eerste 2000 bedrijfsop-
brengt 4 percent en daarboven 5%.
Van f 400 dus f 16. Voor de bereke
ning van het belastingsbedrag wordt
het grondbedrag vermenigvuldigd
met 2.4 zodat de aanslag moet luiden
2,4 x 16 is f 38.40 Er is dus geen
fout begaan.
We willen nog opmerken, dat voor
het belastingjaar 1949 de belasting
van het bedrijfskapitaal is vervallen
Thans is de minister voornemens de
ondernemingsbelasting geheel af te
schaffen.
VERHOGING BENZINEBELASTING
MOET DOORGAAN
De regering is van oordeel dat de
verhoging van het bijzonder invoer
recht op benzine met spoed Int siand
moet 'komen. Zij erkent dar. tegen de
voorgestelde maarregel bepaal ie be
zwaier- zijn aan te' voeren, doch de
n itwikkeling van 's Rijks financiën
eist deze verhoging. Aldus deelt de
regering in haar Memorie van Ant
woord op het onderhavige wetsont
werp aan de Tweede Kamer mede.
Verhoging van de benzinebelasting
vormt een bestanddeel van het rege
ringsprogramma op het stuk der be
lastingen en tevens maakt zij een
onderdeel uit van de nagestreefde
unificatie van de accijnzen in Bene-
luxverband.
Nu het bijzonder invoerrecht op
benzine met ongeveer 50 pet al wor
den verhoogd, zou er aanleiding zijn
ook de verhoging van motorrijtuigen
belasting voor dieselauto's, welke ver
hoging thans 150 pet bedraagt, in de
zelfde verhouding te verhogen. De
verhoging zou dan afrondingen bui
ten beschouwing gelaten van 150
pet op 225 pet moeten worden ge
bracht. De technische commissie heeft
evenwel voorgesteld de verhoging te
beperken tot 200 pet met welk voor
stel de regering zich kan verenigen
Koningin lunchte
in klooster
Kreeg een
„nonnen-popje" mee
Na een bezoek aan Groesbeek, waar
H.M. een bezoek bracht aan de Ned.
Centrale van Practische Hulp aan
Alleenstaanden, kwamen kwam de
Koningin gistermiddag om half twee
aan in het klooster van de zusters
Dominicanessen van Bethanië te
Stevensbeek in Noord-Brabant. Deze
zusters leiden het reclasseringsinter-
naat „Maria Regina", dat in een
drietal paviljoens bij het klooster is
ondergebracht. Hier worden voorna
melijk ter beschikking van de rege
ring gestelde meisjes boven de straf
rechtelijke meerderjarige leeftijd op
genomen.
H.M. de Koningin had verzocht,
van te voren geen ruchtbaarheid aan
dit bezoek te geven omdat zij voor
enkele uren in de „couleur locale"
wilde worden opgenomen.
Zij gebruikte de lunch in het
klooster. Onderwijl werd haar een
en ander verteld over het werk der
zusters.
Hierna bezichtigde H.M. klooster
en internaat.
De zusters boden haar een in
kloosterdracht geklede pop aan voor
de Prinsesjes.
In het meisjestehuis gaven de
meisjes hierna in een korte revue
een overzicht van hun dagtaak.
Na afloop hiervan verblijdde de
Koningin de meisjes met een vrije
dag. Dr. Veraart, de aan het inter
naat verbonden psychiater, gaf een
uiteenzetting, waarbij hij vooral
wees op het belang van een goedé
nazorg.
Om ongeveer vier uur verliet
H.M. de Koningin Stevensbeek.
PASTOOR BEDREIGD MET
KLAPPERPISTOOL.
Een Eindhovense pastoor heeft
dezer dagen enige benauwde ogen
blikken beleefd, toen hem, door een
dame, die de pastorie was binnen
gedrongen, een revolver onder de
neus werd geduwd. Het ging alle
maal zo vreemd in zijn werk, dat de
parochieherder geheel onverwacht
in een moeilijk parket kwam, waar
uit hij slechts, cank zij de hulp van
de kapelaan, ontzet kon worden.
's Avonds op het moment dat de
pastoor aan tafel zat, werd er ge
beld. Er was een vrouw, die hem
onmiddellijk wenste te spreken. Het
kon geen ogenblik uitstel lijden. De
geestelijke verliet de tafel en ont
ving de bezoekster in zijn spreek
kamer. Daar duwde ze hem een re
volver onder de neus.
Onthutst sprong de overvallen
pastoor op en hij kon de hand, waar
in zich de revolver bevond, naar be
neden drukken, doch' het wapen
kreeg hij niet los. Doordat een groot
beeld op de grond aan stukken viel,
kwam een kapelaan op het lawaai
af en kon toen de pastoor uit zijn be
narde positie bevrijden. De vrouw
werd later door de gealarmeerde po
litie in arrest gesteld, waar bleek,
dat zij gebruik had gemaakt van een
klapperpistooltje, hetgeen de aan
gevallene in zijn verbouwereerdheid
niet had bemerkt. De vrouw had ge
handeld in een vlaag van verstands
verbijstering.
„Vrije Volk".
HYPOTHEKEN
en voor alle andere zaken
op het gebied Tan on
roerende goederen
louw-en Makelaarsbedrijf
v.dc Drift
Oude Vest 29 - Leiden
Telet. 20513
BON 544.
Aan de postkantoren wordt op
bon 544 een gulden uitbetaald.
Maandag voor de letters U tot en
met Ver.
3{,a*te
De eerste kas-komkomnier is
gistermorgen te Loosduinen geveild
en bracht 1,25 op.
De St. Vincentius-vereniging
te Haarlem gaat in April en Mei
haar eeuwfeest vieren.
Ter gelegenheid van de viering
zullen 6000 Haarlemse kinderen een
„busjes-actie" houden onder het
motto: „Het ene kind doet iets voor
het andere." De opbrengst van deze
actie, die 14 dagen zal duren, komt
ten goede aan de minstbedeelden
van de Haarlemse jeugd.
De vrouw, die de plundering
van Arnhem leidde, L. M. H. Ga-
zille, is tot 7 y2 jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
Een hevige ontploffing had gis
terenmorgen plaats in een koper
gieterij, Hagestraat 25 te Haarlem.
Het huis werd vrijwel een rufne. De
inwonenden bleven wonder boven
wonder ongedeerd.
Het A.B.C.-cabaret heeft te
Hilversum een auto-ongeluk gehad,
's Nachts strandde hun auto in een
hoop puin. Mevr. Baay werd vrij
ernstig gewond, de heer Baay licht.
Het radioprogramma voor de
Ned. strijdkrachten zal morgen tus
sen 18.30 en 19.00 uur via Hilver
sum I een reportage uitzenden van
de uitreiking ener onderscheiding in
Venezuela aan prins Bernhard.
Een meisje en een jongen, Joan
Brandsrwa uit Groningen en Jaap
Schipper uit Oud-Beyerland mogen
van 10 Maart tot 16 Mei een studie
reis maken door Engeland, omdat
zij de beste Nederlandse opstellen
gemaakt hebben over het onder
werp: „Mijn land en de wereld
vrede."
Korte Kommentaar in vraag
en antwoord op de Katechis-
mus ten gebruike van de
Nederlandse Bisdommen door
pater Cunibertus Sloots O.F.
M. Achtste druk. Rijswijk,
Uitgeverij Nieuwvoorde, '49.
Bij het verschijnen van een nieu
we Katechismus in 1948 hebben de
Nederlandse Bisschoppen in een be
langrijk rondschrijven gewezen op
het groot gewicht van dit uiterlijk
zo eenvoudig schijnend boekje. Een
korte samenvatting gevend van ge
heel de Katholieke Geloofs- en Ze
denleer, wensten zij dit boekje ech
ter niet te zien als een schoolboek
je voor kinderen alleen. Zij wil
den, dat het een huisboek zou zijn
in alle gezinnen, waarin ieder bij
tijd en gelegenheid zijn kennis van
de grote waarheden kan opfrissen,
om des te beter naar het geloof te
leven.
Zeer terecht echter heet de Kate
chismus een korte samenvatting. Wie
wat dieper wil ingaan in de rijke
schat van zijn geloof, moet ook eens
een uitgebreider boek inzien. Een
aantal vragen behoeven bovendien
wel een nadere verklaring. En de
Katechismus kan nu eenmaal niet
meer geven dan wat wij zouden wil
len noemen, een globaal overzicht.
Pater Sloots O.F.M. heeft de kans
gezien in een klein en klaar boekje
een korte commentaar te geven op
de Katechismus en wel zó, dat hij
niet alleen de Katechismus zulf ver
klaart, kort en krachtig, maar die
ook aanvult met al die bijzonderhe
den, die in het dagelijks katholieke
leven voorkomen en die zaken geeft
van katholieke leer en katholiek le
ven, die iedereen toch wel behoorde
te weten.
Deze korte Kommentaar, die spe
ciaal voor de U.L.O.-scholen ver
scheen onder de titel van U.L.O.
Katechismus, is vooral ook bestemd
voor de leerlingen van onze katho
lieke inrichtingen van elk soort,
waar uitgebreider onderwijs gege
ven wordt, als H.B.S., Gymnasia,
Huishoudscholen, Mater Amabilis-
scholen, Ambachtsscholen en allerlei
cursussen.
Het succes, dat deze uitgave had,
kan men opmaken uit het feit, dat
in ruim een jaar tijds de achtste
druk verscheen en in 1949 meer dan
tien duizend exemplaren in de han
den van de katholieken gebracht
werden.
De prijs kan voor niemand een
bezwaar zijn. Per exemplaar be
draagt die 1.50, per 36 exemplaren
1.25 per stuk.
Voegen wij er tenslotte bij, dat
een uitgebreid register dit boekje
van 272 bladzijden, tot een waar na
slagwerkje maakt op elk terrein
van het godsdienstig leven.
Y. H.
SASSEMSE DIEPDELVINGEN
Niet alleen de baljuw, maar ook aan andere overheid s-
personen werden door de Gec. Raden infoimaties gevraagd over de
katholieken. Voor het district rondom Leiden antwoordde Joh. van den
Bergh; ook hij gaf een lijst van priesters in zijn district aanwezig en hij
vermeldde er bij, dat er alleen pastoors waren we zijn dan in het jaar
1730 en geen enkele kapelaan er dienst deed. Zij waren er niet „als
synde deselve altyd by ons judicieus geweest om aen de Roomsche reli-
,gie geen voet en oorsaek van aanwas te geven dewyl twee Roomsche
priesters gestelt tegens een predikant van de dominante en ware Religie
meerder tydt en gelegenheid hebben om het volk ten platten lande, die
doorgaens niet seer in de gronden van de religie ervaeren syn, tot haere
bygelovige sentimenten over te halen".
Werd er een heel enkele keer een kapelaan toegelaten, dan gebeurde dit
alleen, „om gedurende de siekte van den ordineris-priester de functie te
doen".
Toch zijn er van tijd tot tijd kapelaans geweest te Sassenheim; we noem
den er reeds enkelen. Volledigheidshalve zij hier vermeld, dat van 1678
tot 1679 te Hoogmade Joannes Vis pastoor was die voorheen kapelaan
was te Sassenheim en omgeving. Hij zakte als pastoor van Hoogmade door
het ijs en verdronk op 4 Januari 1679.
Een waakzaam en goed
herder.
De opvolger van pastoor Veldhoen
was ook voor dat hij naar Sassen
heim kwam, pastoor geweest te
Hoogmade, van 1726 tot 1750; op 3
Maart van dat jaar werd hij te Sas
senheim benoemd. Hij was Theodo-
rus Aloysius van de Velde, even
eens te Zutphen geboren en tot zijn
benoeming tot pastoor te Hoogmade
kapelaan bij pastoor Melchior te
Leiden.
Een ander bericht zegt, dat hij te
Emmerik werd geboren op 18 Juli
1699 en te Keulen priester gewijd;
daar staat vermeld, dat van Beau
mont, aartspriester van Rijpland,
hem te Esselijkerwoude benoemde,
maar zonder officiële zendingsbrief.
Hfj werd daar als pastoor toegela
ten door J. van Kauïtenaer als ge
machtigde van de graaf van Cultre-
mont, de heer van Esselykerwoude.
Zijn statie strekte zich ook uit
over Woubrugge, Hoogmade, een
deel van Rijp wetering en van Lei
derdorp. De aartspriester prees pas
toor van de Velde als een waak
zaam en goed herder; een ijverig
priester, die zijn statie goed bestuur
de. Die statie telde toen 712 com
municanten.
In 1763 kreeg de pastoor verlof
een kapelaan te hebben; Cornelis
Witzenburg te Hoogmade geboren,
werd kapelaan te Sassenheim; hij
stierf in 1809 als pastoor van
Oudorp.
We hebben al een maar maal ge
sproken over aartspriesters en het
lijkt me voor de lezers niet ondien
stig daarom een en ander te vertel
len over de indeling van de Holland
se Missie.. Na de hervorming berust
te- het hoogste kerkelijke gezag in
onze streken bij de Apostolische Vi
caris, die namens de Paus de katho
lieken van Nederland, dat missie
land was geworden, bestuurde.
De eerste was Sasbout Vosmeer
van 1583 tot 1615, opgevolgd door
Philippus Rovenius.
Vóór de Nederlandse bisdommen
in 1559 onder de regering van Phi
lips II opgericht, werden, voor elk
bisdom een, provicarissen aange
steld, die in het oude bisdom Haar
lem (Sassenheim behoorde tot het
aartsbisdom Utrecht) ook wel vica
ris-generaal heet. Alleen in het oude
bisdom Haarlem was het kapittel
blijven bestaan, terwijl het Utrecht
se een vicariaat kreeg, een raad van
de Ap. Vicaris; de bisdommen Gro
ningen, Leeuwarden en Deventer
bezaten geen kapittels meer.
De z.g. „aartspriesters".
De oude indeling van een bisdom
in dekenaten bleef niet bestaan; in
de plaats daarvan kwamen de aarts
priesterschappen, feitelijk niets an
ders dan dekenaten. De aartspries
ters waren eigenlijk landdekens, die
een zeker toezicht uitoefenden in een
bepaald district en van tijd tot tijd
